Ngôi Nhà Búp Bê

Trở lại thành phố sau chuyến viếng thăm gia đình Burnell, bà Hay gửi cho bọn trẻ một ngôi nhà búp bê. Nó to đến nỗi Pat và người đánh xe phải khiêng vào đặt tận sân trong, kê trên hai chiếc thùng gỗ cạnh cửa phòng ăn. Ở đó nó sẽ không bị suy suyển gì vì đang là mùa hè. Lẽ ra mùi sơn phải bay hết trước lúc nó được đem vào. Vì, vẫn còn mùi sơn bay ra từ ngôi nhà búp bê - bà Hay thật tốt bụng và tử tế quá, nhưng cái mùi sơn đã làm mọi người phát bệnh: đó là ý kiến của dì Beryl. Thậm chí ngay từ lúc chưa bóc giấy bọc ra. Và khi đã bóc rồi thì...

Ngôi nhà búp bê đứng đó: bóng lên một màu xanh đậm có điểm những chấm sáng vàng. Hai ống khói nhỏ cứng cáp gắn trên mái nhà sơn đỏ sọc trắng, và cánh cửa ánh lên màu vecni vàng trông như những lát kẹo nhỏ. Bốn cửa sổ - cửa sổ thật đấy - được chia thành những ô nhỏ bởi những vệt rộng màu xanh lá cây. Lại có cả cánh cổng bé tí, sơn vàng, với những cục sơn đông lại còn treo trên mép. Nhưng ngôi nhà nhỏ tuyệt vời, thật tuyệt vời. Còn ai phiền gì mùi sơn nữa? Chính nó là một phần của niềm vui, một phần của sự tươi rói đó. “Mở nó ra đi, mau lên”. Cái móc khóa ở bên gắn quá chặt. Pat nạy bật nó lên bằng con dao díp của anh ta, làm cả ngôi nhà rung lên bần bật, và tụi trẻ đứng đó, ngay lập tức nhìn chằm chằm vào bên trong: phòng khách, phòng ăn, bếp và hai buồng ngủ. Đó chính là cách mở cửa một ngôi nhà! Tại sao tất cả các ngôi nhà lại không mở theo cách đó? Thật khoái trá làm sao khi nhòm qua khe cửa vào một tiền sảnh be bé, nơi có đặt một giá treo mũ và hai cái ô! Phải chăng đó chính là những gì bạn nóng lòng muốn biết về một ngôi nhà, khi bạn đặt tay trên nắm cửa.

“ Ồ-ồ”, bọn trẻ nhà Burnell reo lên. Thật quá diệu kỳ, quá đỗi lạ lùng đối với chúng. Chúng chưa bao giờ thấy cái gì như thế trong đời. Tất cả các căn phòng đều được dán giấy. Những bức tranh treo tường, vẽ trên giấy có khung mạ vàng hẳn hoi. Tất cả các phòng, trừ nhà bêp, đều được phủ thảm đỏ. Những chiếc ghế trong phòng khách bọc nhung đỏ, trong phòng ăn bọc nhung xanh; những chiếc bàn, những chiếc giường có phủ vải trải giường, một chiếc nôi, một chiếc lò, một chạn bát với những chiếc đĩa nhỏ xíu và một chiếc bình to. Nhưng cái mà Kezia thích hơn tất cả, thích khủng khiếp, là chiếc đèn. Nó đứng trên cái bàn đặt giữa phòng ăn; một chiếc đèn thanh tú, thon thả với chao đèn hình cầu màu trắng. Thậm chí nó có vẻ sắp được thắp lên, mặc dẫu rõ ràng là không thể thắp nó được. Nhưng bên trong đèn có một cái gì giống như dầu cứ sóng sánh khi bạn lắc nó.

Búp bê bố và búp bê mẹ nằm dài thượt và cứng đơ như thể vừa ngất xỉu trong phòng khách; hai đứa con nhỏ của họ nằm ngủ trên gác, trông quá to trong ngôi nhà đó. Trông chúng chả hợp với ngôi nhà. Nhưng chiếc đèn thì tuyệt. Nó như mỉm cười với Kezia và nói: “Tôi sống ở đây đấy”. Chiếc đèn là thật.

Lũ trẻ nhà Burnell thật khó mà đến trường cho thật nhanh sáng hôm sau. Chúng nóng lòng để kể với lũ bạn, để miêu tả, tất nhiên là huênh hoang, về ngôi nhà búp bê của chúng, trước khi chuông vào lớp kịp reo.

“Để tao nói”, Isabel bảo. “Vì tao lớn nhất. Chúng mày có thể thêm vào sau đó. Nhưng tao phải nói trước”.

Chả có gì để bàn cãi. Isabel luôn luôn chơi trội, nhưng luôn đúng; còn Lottie và Kezia biết rất rõ những quyền hành khi người ta là chị cả. Chúng chạy lướt qua những bụi cỏ dại ven đường và chẳng nói thêm gì.

“Và tao cũng sẽ chọn đứa nào được đến xem đầu tiên. Mẹ cho tao chọn”.

Vì đã có thỏa thuận là khi nhà búp bê còn đặt ở sân trong, chúng có thể rủ lũ bạn học, mỗi lần hai đứa, đến xem. Tất nhiên chỉ xem thôi, không ở lại uống trà, cũng không được đi lại lung tung trong nhà. Chỉ được đứng im lặng trong sân mà xem Isabel giới thiệu những thứ đẹp đẽ ấy, trong khi Lottie và Kezia theo dõi một cách thú vị.

Nhưng dù hối hả đến mấy, khi chúng chạy đến hàng cọc rào sơn hắc ín chỗ sân chơi của bọn con trai, thì chuông vào học cũng đã đổ hồi. Chúng chỉ đủ thời giờ giật mũ xuống và lao vào hàng, trước khi bắt đầu điểm danh. Không sao, Isabel cố làm ra vẻ, bằng cái nhìn thật quan trọng và bí mật, nó che miệng thì thào với mấy đứa con gái đứng gần: “Có chuyện nói với mày. Giờ chơi”.

Giờ chơi đến, và Isabel bị bao vây. Bọn con gái trong lớp gần như phải đánh nhau để dành chỗ đứng gần Isabel, để nắm tay nó, để bước đi cùng với nó, rạng rỡ tươi cười một cách bợ đỡ; được làm người bạn đặc biệt của nó. Nó gần như đang thiết triều dưới gốc những cây thông lớn bên cạnh sân trường. Bọn con gái xô đẩy; huých nhau, ép chặt lại với nhau và cười rúc rích. Và chỉ có hai đứa đứng ngoài vòng vốn là hai đứa bao giờ cũng đứng ngoài; chị em Kelvey. Chúng biết là tốt hơn nên tìm chỗ nào đứng gần chị em nhà Burnell.

Vì sự thật là ngôi trường mà chị em Burnell đang học chẳng phải nơi mà cha mẹ chúng muốn chọn, nếu như còn có cái để mà chọn. Nhưng làm gì có. Đó là ngôi trường duy nhất trong vòng mấy dặm. Và kết quả là tất cả những trẻ con hàng xóm, mấy đứa bé gái nhà ông chánh án, bọn trẻ con chủ hiệu, con nhà người bán sữa... buộc phải học lẫn với nhau chưa nói đến cũng một số lượng như thế những đứa con trai láo lếu và thô lỗ. Tuy nhiên cũng có một lằn ranh được vạch ra ở đâu đó. Nó được vạch ra ở chị em nhà Kelvey. Nhiều đứa trẻ, trong đó có trẻ con nhà Burnell không được phép nói chuyện với chúng. Chúng bước qua trước mặt chị em Kelvey mà mặt vác lên trời, và cái cung cách khinh khỉnh ấy nằm trong mọi hành vi cư xử. Chị em nhà Kelvey bị tất cả mọi người xa lánh. Ngay đến cô giáo cũng có giọng riêng để nói vớỉ chúng và dành nụ cười đặc biệt cho những đứa trẻ khác, khi Lil Kelvey lại gần bàn cô với một bó hóa trông tầm thường đến phát khiếp.

Chúng là con gái của người đàn bà thợ giặt nhỏ bé, nhanh nhảu và lam lũ, ngày ngày đi từ nhà này qua nhà khác để giặt thuê. Tưởng thế đã đủ gớm ghiếc rồi. Nhưng còn ông Kelvey ở đâu? Không ai biết chắc, nhưng người ta bảo rằng ông ta đang ở tù. Vậy ra chúng là con gái của một mụ thợ gịặt và một gã tội phạm. Thật đẹp mặt cho những ai đánh bạn với chúng. Nhưng điều không hiểu nổi là tại sao bà Kelvey lại để sự khốn khổ lộ rõ ra như thế? Sự thật là chúng được mặc bằng những mảnh vụn mà người ta cho mụ ở những nơi mụ đến làm. Lil chẳng hạn, một đứa trẻ mập và thô, có những nốt tàn nhang lớn, đến lớp trong bộ quần áo cắt từ chiếc khăn trải bàn bằng hàng giả xec màu xanh lá cây của nhà Burnell với những ống tay áo bằng nhung đỏ lấy từ tấm rèm nhà Logan. Mũ của nó nằm vắt vẻo phía trên chiếc trán cao, vốn là chiếc mũ người lớn, trước đây là của cô Lecky, chủ sự bưu điện. Nó được cuốn lên ở phía sau và được sửa lại bằng một ống chỉ lớn màu đỏ tươi. Trông nó ăn mặc mới kỳ quái làm sao! Không thể nào nín cười được. Con em nó, Else, vận một chiếc áo dài trắng, giống như váy ngủ, và đi một đôi ủng con trai. Nhưng dù Else có mặc gì đi chăng nữa thì trông nó cũng lạ lùng. Nó gầy như một bộ xương khô, với mái tóc cắt ngắn và đôi mắt to nghiêm trang - một con cú màu trắng! Chưa ai thấy nó cười bao giờ, cũng rất ít khi thấy nó nói. Nó đi qua cuộc đời, gắn chặt vào Lil, với một mẩu váy của Lil xoắn chặt trong tay. Lil đi đâu, nó theo đấy. Trên sân chơi, trên đường đến trường và về nhà, bao giờ cũng là Lil đi trước và Else bám theo sau. Chỉ khi nào muốn điều gì, hay khi mệt đứt hơi, Else mới giật giật áo chị nó, và Lil mới dừng bước, quay lại. Chị em nhà Kelvey lúc nào cũng hiểu nhau.

Bây giờ chúng đang lởn vởn ở ngoài kia, ai cấm được chúng nghe lỏm. Khi bọn con gái quay lại cười khinh bỉ, như thường lệ, Lil mỉm một nụ cười ngượng ngập và ngốc nghếch, còn Else chỉ giương mắt nhìn.

Lại giọng Isabel, rất kiêu hãnh, tiếp tục kể: “Tấm thảm gây một ấn tượng kỳ thú, những chiếc giường cũng vậy, có cả khăn trải giường thật, và chiếc bếp lò có cả ghi lò”.

Khi nó nói hết, Keria thêm vào: “Chị còn quên chiếc đèn, Isabel”. “Ờ phải”, Isabel nói: “Có một chiếc đèn cực kỳ xinh xẻo, làm toàn bằng thủy tinh vàng, chao đèn màu trắng, đứng trên bàn trong phòng ăn. Không thể phân biệt nó với chiếc đèn thật”.

“Chiếc đèn tuyệt vời nhất”, Keria thốt lên. Nó cho rằng Isabel tán dương chưa đủ xứng với chiếc đèn. Nhưng chẳng có ai để ý. Isabel đang chọn hai đứa chiều nay về cùng để xem. Nó chọn Emmie Cole và Lena Logan. Nhưng khi những đứa khác biết rằng tất cả bọn chúng rồi sẽ đến lượt, chúng không biết làm gì để tỏ hết nỗi lòng với Isabel. Lần lượt từng đứa một đến ôm eo Isabel để tiễn nó. Chúng có nhiều điều cần phải thầm thì với Isabel những điều bí mật: “Isabel là bạn của mình”.

Chỉ có hai chị em nhà Kelvey là bỏ đi lặng lẽ, chúng chẳng còn gì để nghe nữa.

Ngày lại ngày trôi qua, càng có nhiều trẻ con được đến xem nhà búp bê, danh tiếng của nó càng thêm lừng lẫy. Nó trở thành chủ đề của mọi cuộc trò chuyện, như một cái mốt. “Mày đã được xem nhà búp bê của chị Burnell chưa? Ôi, dễ thương thật chứ nhỉ”. “Thế mày chưa được xem à? Ồ,tuyệt lắm”.

Ngay cả những giờ ăn cũng được dành để nói chuyện đó. Bọn con gái ngồi dưới những gốc thông ăn những chiếc bánh kẹp thịt cừu dày dặn, những lát bánh mì lớn phết bơ. Trong lúc đó chị em nhà Kelvey, Else bám chặt Lil, luôn luôn ngồi, gần đến mức có thể, vừa lắng nghe vừa gặm những chiếc bánh kẹp mứt bọc trong giấy báo, có chấm thứ nước xốt đỏ lừ.

“Mẹ ơi”, Kezia hỏi, “con cho chị em nhà Kelvey đến xem một lần thôi, được không?”

“Tất nhiên là không, Kezia”.

“Sao không hả mẹ?”.

“Đi đi, Kezia. Chính con phải biết tại sao?”.

Cuối cùng, tất cả đã được đến xem, chỉ trừ hai chị em chúng. Vào ngày đó, chủ đề ấy đã trở nên khá nhạt nhẽo. Vào giờ ăn, bọn trẻ đứng túm tụm dưới các gốc thông, và bỗng nhiên, khi chúng thấy chị em nhà Kelvey đang gặm bánh mì trong giấy báo, luôn luôn chỉ có hai đứa với nhau, luôn luôn nghe ngóng; thì chúng muốn chơi thật ác. Emmie Cole bắt đầu thầm thì:

“Lil Kelvey sẽ đi làm đầy tớ khi nó lớn lên”.

“Ồ-ồ... thật kinh khủng”, Isabel Burnell vừa nói vừa đưa mắt cho Emmie, Emmie nuốt một cách đầy ý nghĩa, và gật đầu với Isabel giống như nó thường thấy mẹ nó làm trong những dịp tương tự.

“Thật đấy - thật đấy - thật đấy”, nó nói.

Lúc ấy đôi mắt nhỏ của Lena Logan loé lên: “Tao hỏi nó nhá?”.

“Thôi, đừng” - Jessie May can.

“Phù, tao tóc sợ”, Lena nói. Tự nhiên nó kêu ré lên rồi nhảy múa trước mặt cả bọn. “Xem đây. Hãy coi tao. Nhìn tao đây!”. Rồi nó lướt đi trên một chân, kéo lê chân kia, tay che miệng cười khúc khích. Nó lướt tới trước mặt chị em Kelvey.

“Có đúng là mày sẽ đi làm đầy tớ khi mày lớn lên không, Lil Kelvey?”

Lil ngừng ăn ngước nhìn lên. Nó bọc vội mẩu bánh ăn dư dấu đi. Else ngừng nhai. Cái gì vậy?

Im lặng như chết. Nhưng thay vì trả lời, Lil mỉm cười ngượng nghịu và ngây ngô. Hình như nó chẳng lấy làm phiền lòng vì câu hỏi. Lena thất vọng biết bao. Bọn con gái bắt đầu cười khúc khích.

Lena không thể chịu nổi điều đó. Nó đặt bàn tay lên môi, rít lên một cách hằn học:

“Á, à, cha mày đang ở trong tù”.

Nói được ra điều đó thật là một sự kiện phi thường; lũ con gái chạy tản ra, khoái trá như điên. Một đứa kiếm được sợi dây thừng dài và chúng bắt đầu nhảy. Chưa bao giờ chúng nhảy cẫng lên đến thế, chạy tới chạy lui nhanh như thế, và dám nói những câu táo tợn như sáng hôm nay.

Buổi chiều Pat đưa xe ngựa đến đón chị em Burnell về nhà; ở nhà đang có khách. Isabel và Lottie là hai đứa thích có khách, chạy vội lên gác thay quần áo. Còn Kezia lẻn ngay ra sau nhà. Không có ai ở đó, thế là nó bắt đầu đánh đu trên cánh cổng lớn sơn màu trắng. Lát sau nó phát hiện thấy trên đường hai chấm nhỏ, đang lớn dần lên và đang tiến lại phía nó. Bây giờ nó đã thấy rõ một cái phía trước, một cái phía sau. À, bây giờ nó đã thấy rằng đó chính là chị em nhà Kelvey. Kezia ngừng đu. Nó tụt xuống khỏi cánh cổng và có vẻ muốn chạy đi. Nó do dự. Hai chị em. Hai chị em Kelvey đến gần hơn, bên cạnh chân chúng, những cái bóng của chúng rất dài, trải ngang qua con đường với những cái đầu trên bụi cỏ gai. Kezia lại leo lên cổng. Nó đã quyết ý. Nó tiếp tục đu như trước.

“Hello!”, Nó chào vọng tới hai đứa đang đi qua. Hai đứa kia ngạc nhiên quá đứng hẳn lại. Lil mỉm nụ cười ngốc nghếch. Else nhìn chằm chằm.

“Chúng mày có thể vào xem nhà búp bê của tao, nếu chúng mày muốn”.

Kezia nói, rồi nó quệt một ngón chân trên mặt đất. Nhưng nghe thấy thế Lil đỏ mặt và lắc đầu quầy quậy.

“Sao không?”, Kezia hỏi.

Lil thở hổn hển rồi nói: “Mẹ đằng ấy bảo với mẹ tôi rằng đằng ấy không được nói chuyện với chúng tôi”.

“Ồ, được thôi”, Kezia nói. Nó không biết trả lời như thế nào.

“Không sao đâu. Chúng mày có thể đến xem nhà búp bê của chúng tao. Vào đi. Không ai thấy đâu”.

Nhưng Lil lắc đầu càng mạnh hơn.

“Thế chúng mày không muốn à?”, Kezia hỏi.

Bỗng chiếc váy của Lil bị giật mạnh một, hai lần, nó ngoảnh lại. Else đang nhìn nó bằng cặp mắt mở rộng và nài nỉ, trán nó nhăn lại. Nó muốn vào. Lil ngập ngừng nhìn Else một lát. Else lại kéo mạnh váy nó lần nữa. Nó dợm bước vào. Kezia dẫn đường. Chúng bước theo sau như hai con mèo hoang, vượt qua mảnh sân đến chỗ đặt ngôi nhà búp bê.

“Nó đây”, Kezia nói.

Một thoáng im lặng. Lil thở rõ mạnh, như thể khịt mũi. Else đứng im như một hòn đá.

“Tao mở cho chúng mày xem”, Kezia dịu dàng bảo. Nó mở khóa và hai đứa nhìn vào bên trong.

“Kia là phòng khách và phòng ăn, và đây là...”.

“Kezia!”. Ôi, vừa mới cứ bắt đẩu...

“Kezia!”

Đó là giọng dì Beryl. Chúng nó ngoảnh lại. Đứng trên cửa sau là dì Beryl đang nhìn trừng trừng như không tin nổi mắt mình.

“Sao cô dám cho lũ ranh con nhà Kelvey vào trong sân?”. Bà ta nói bằng giọng lạnh lùng và ghê sợ. “Cô cũng biết rõ như tôi rằng cô không được chuyện trò với chúng. Cút ngay, lũ kia, cút ngay đi. Đừng có bao giờ đến đây nữa”. Dì Beryl quát. Bà ta bước vào sân và xua chúng như xua gà. “Cút ngay tức khắc”. Bà ta quát một cách lạnh lùng và hống hách.

Chúng chẳng đợi nói đến lần thứ hai. Mặt đỏ bừng vì xấu hổ, rúm lại với nhau, Lil tất tưởi như mẹ nó, Else bàng hoàng ngơ ngác. Bằng cách nào đó chúng vượt qua chiếc sân rộng, và chen qua chiếc cổng trắng.

“Đồ con gái hư thân, khó bảo”. Mụ lầm bầm về phía Kezia, và bước đến ngôi nhà búp bê đóng sầm cửa lại.

Một buổi chiều thật khó chịu. Một bức thư của Willie Brent, lời lẽ đầy hăm dọa, nói tối nay nếu mụ không đến với gã ở Bãi Pullman thì tự gã sẽ đến tìm mụ, vào thẳng cửa trước, để hỏi lý do! Nhưng lúc này sau khi đã nạt được mấy con chuột con nhà Kelvey và rầy la đích đáng cô chủ Kezia, mụ thấy lòng nhẹ nhõm đi nhiều. Mụ xấn xổ bước lên nhà trên.

Hai đứa trẻ nhà Kelvey khi đã chạy khá xa nhà Burnell mới ngồi xuống nghỉ trên một ống cống đặt ở bên đường. Hai gò má Lil vẫn còn đỏ rực. Nó bỏ mũ xuống đặt trên đầu gối. Hai đứa mơ màng nhìn ra xa, qua bãi cỏ, qua khe nước hẹp, tới hàng cọc nơi những con bò nhà Logan đang đứng chờ vắt sữa. Chúng đang nghĩ ngợi gì?

Elsa bỗng lay khuỷu tay thúc thúc chị nó. Lúc này nó đã quên hẳn mụ già bẩn tính. Nó lấy một ngón tay chọc vào mũ của Lil, và mỉm một nụ cười hiếm hoi:

“Em đã trông thấy chiếc đèn”.

Cả hai đứa lại im lặng.

HẾT