Nhân Chứng

Ngày... tháng...

Lần đầu đến phòng mạch anh, ngạc nhiên thấy cạnh bàn có chiếc giường đơn. Tôi cười, nhướng mắt hỏi tại sao. Anh cũng cười:

- Vì có bệnh nhân chỉ thấy thoải mái khi nằm. Họ nằm úp mặt vào tường và nói.

Chẳng bao lâu sau chính trên giường dành cho người bịnh tâm thần ấy, chúng tôi cùng nằm, không úp mặt vào tường, mà úp mặt vào nhau nghe tiếng thở, nghe tiếng tim đập và tiếng lòng thương yêu mời mọc.

Một lần anh nói hăng say:

- Anh hoàn toàn đồng ý với Freud khi ông ta bảo làm gì có hạnh phúc dài lâu, chỉ có giây lát hạnh phúc thôi. Anh thấy như vậy là đúng chứ.

Cụng vào trán tôi anh tiếp:

- Như lúc này đây, ngồi bên em, đối với anh là những phút giây hạnh phúc.

Ðể phút giây hạnh phúc chỉ khép kín giữa hai người, mỗi lần đến tôi phải nhớ đóng cửa phòng chờ. Lần đầu thấy tôi hoảng vì khi ra về cửa vẫn mở toang, anh cười tin tưởng:

- Không sao đâu. Không hẹn thì chẳng ma nào đến. Nếu ngại

thì em nhớ đóng. Ừ, anh vẫn có thói quen không đóng cửa phòng ngoài.

Ngày... tháng...

Mọi sự bắt đầu khi tôi quay lưng lại đứa con nằm mê man bất động ra về, anh đứng đó, sừng sững bộ vét đen như thần gác cửa. Tôi lẳng lặng bước qua, đầu hơi cúi, nước mắt ràn rụa. Một cánh tay chặn lại. Với cử chỉ giản dị tự nhiên như đối với đứa bé, hai tay anh vòng ôm gọn tôi vào lòng. Ðau buồn chụp lên đầu nên cử chỉ dịu dàng tỏ bày đúng lúc tới nỗi tôi gục vào vai anh khóc sướt mướt không hề ngạc nhiên sự thân mật bất thường ấy. Hình như anh ôm rất chặt, tay lùa tóc tôi nói nhỏ bên tai tựa tiếng thở dài:

- Thương Qùy quá!

Thương Qùy quá có thể chẳng bao hàm tình ý gì khác hơn tự thân vốn giản dị đầy trắc ẩn. Trên đường về gần năm trăm cây số, anh có nói gì khác hơn là thỉnh thoảng hỏi có xà va không. Vậy mà ba tiếng ngắn ngủi ấy tạo cơ man bong bóng nỗ tung trong đầu tôi. Từ đó, tôi dùng mãnh bong bóng vỡ an tấm lưới tình phủ chụp lên tâm hồn đa cảm của mình.

Hai hôm sau thằng bé được đưa về bịnh viện Paris. Anh thường điện thoại vào sở tôi hỏi thăm tin tức. Ban đầu mỗi tuần một lần, ba ngày, rồi mỗi ngày. Không phải nó là con đỡ đầu khiến anh chịu khó bỏ công. Có lẽ tại tôi, trong cái lưới vẫn chờn vờn từ hôm ấy khiến anh nhìn thấy quả bóng đủ màu bay từ lời nói. Chúng tôi tới chỗ hẹn hò nhau, vụng trộm.

Ngày... tháng...

Cứ thế, chúng tôi lặng lẽ bước vào đời nhau. Không pháo báo tin, không cành hoa chúc mừng, không tờ đơn toà thị sảnh - nhưng có dấu ấn hai tâm hồn sôi nổi.

Ngày... tháng...

Dẫu quan niệm tình yêu cũng có lúc nghỉ hè, tôi vẫn thấy mùa hè tình yêu mình năm nay dai dẳng quá. Lần nào anh đi nghỉ một tháng với vợ con, về lại Paris tôi là người bị mất mát đầu tiên và có lẽ là duy nhất.

Lần đi Ấn độ, cái nghèo đói của nó làm anh nản, lần về Việt Nam gặp lúc ông cụ thân sinh ốm nặng, khi trở qua anh đều lơ là ít nhất vài tuần. Tôi hiểu.

Nhưng lần này anh và gia đình đi Mỹ. Ðời sống trẻ trung dễ dãi ở Mỹ đã cho anh bộ mặt vui tươi thoải mái khác thường. Vậy vì cớ gì chỉ gọi tôi vỏn vẹn ba lần trong cả tháng dài?

Ngày... tháng...

Hôm qua cơn nắng hiếm hoi mùa đông làm anh hưng phấn

gọi, giọng hối hả:

- Lâu quá không gặp em. Mình phải gặp nhau chứ? Thứ năm em có rảnh không?

Dĩ nhiên tôi rảnh bất cứ lúc nào. Dĩ nhiên tôi có cả khối thì giờ chờ anh sử dụng. Tôi con chó nhỏ rình chờ ông chủ ngoắc là tất tả chạy tới liếm tay để được vuốt ve trìu mến. Anh bảo:

- Nếu trời tốt thì cứ làm việc như thường, mà mưa gió thì lên.

Ý nghĩ kỳ quặc làm tôi tức cười. Ðã quá quen với cơn mưa gió trở trời của anh.

Từ ngày thằng con lớn thi tuyển bác sĩ giải phẫu không đậu, phải đi Bordeaux nhận nhiệm sở bác sĩ toàn khoa, nó không vui với công việc đó và về phần anh còn tệ hơn, là mất đi người bạn. Trong nhà chỉ còn ba cô con gái. Nuôi chó cũng là chó cái. Anh thấy bị lép vế, bị lấn áp. Anh cảm thấy gần gũi với chó hơn với vợ con, nghĩ rằng nếu biết nói, nó sẽ kể nhiều điều vợ con không muốn kể anh nghe. Anh biết phong phanh con gái lớn có bồ và có vấn đề. Cũng chỉ phong phanh thôi, biết con thứ nhì học hành không trôi chảy lắm. Nếu anh khéo léo gợi ý cho bịnh nhân trút bầu tâm sự bao nhiêu lại vụng về trong việc dò hỏi con cái bấy nhiêu. Với lại ý nghĩ "phải dò hỏi" làm anh tự ái. Tại sao không ai bày tỏ với anh? Dần dà anh có cảm tưởng bị gạt khỏi mọi chuyện, là không ai cần anh, là mình không được lòng tin yêu vợ con, thấy lẻ loi thừa thãi. Có lẽ cũng dothói quen nghề nghiệp, anh thích người ta tâm sự với mình. Con gái út thì lúc nào cũng vùi đầu vào các trò chơi điện tử, mở miệng cũng chỉ để cằn nhằn cái máy đã già. Nếu mỗi chiều không cần nghe và nói tiếng mẹ đẻ hẳn năm nọ anh đã chẳng cạo đầu để cô bồ đầm

xấu hổ dứt ra. Nhưng vợ con anh không cùng một nhu cầu.

Sáng nay anh lại gọi tôi, giọng hăng say không kém:

- Mới nghe météo nói thời tiết thứ năm xấu lắm. Mưa cả ngày.

Thôi em đừng lên.

Tôi hỏi cho chắc mình không lầm:

- Tức là bỏ hẳn, trời tốt trời xấu gì em cũng không lên phải không?

Lời xác nhận làm tôi bàng hoàng cả người khi gác máy. Tôi ngẩn ngơ lúc lâu, có gì không thật. Trời tốt xấu cũng không gặp, sao không nói thẳng? Anh thân yêu ơi, mình đã đồng ý không lọc lừa nhau, nếu không chân thật thì giữa chúng ta còn lại cái gì?

Ngày... tháng...

Bao ngày rồi không ghi gì vào đây cả. Tôi nản. Chẳng lẽ cứ than thở nhớ thương, mà anh vẫn xa xôi ghê gớm. Tôi không dám gọi, sợ phải nghe lời không vồn vã chân tình, cái đó còn giết tôi nhanh hơn nữa, nên cố kéo dài những đợt sóng nhớ, mặc dầu không gian không ngăn cách là bao. Nhưng tâm hồn tôi yếu mềm như đụn cát, ngọn sóng vô tình vỗ mãi, vỗ mãi, và mỗi lần sóng ào ạt vào ra đã cướp đi của tôi một phần sức sống.

Tôi cứ trải dài thời gian chờ đợi. Ðã đến tận cùng nỗi nhớ. Nhiều hôm quên cả việc làm, ngồi nhìn sững máy điện thoại chờ nó reo - nhìn và tập trung tư tưởng bảo gọi em đi, gọi em đi. Thần giao cách cảm chỉ có khi cả hai cùng nghĩ tới nhau. Mỗi lần điện thoại vừa reo tôi vội chụp ngay, không phải anh - sao mãi mãi vẫn không là anh?

Ðến hôm vừa nhấc máy giọng vợ anh bên kia đầu giây làm tôi giật bắn người:

- Buồn quá Qùy ơi!

- Gì vậy Hảo? Nói đi!

- Hình như ông Cương có mèo Qùy ơi.

Tim nhảy thót lên tới cổ. Với giọng bắt đầu hơi run, tôi dọ dẫm:

- Làm sao Hảo biết? Với... ai?

Hảo không biết gì chính xác. Chợt hiểu rõ vì sao anh tránh gọi tôi thường. Tôi vội gọi anh, nói em hiểu anh, thôi tốt nhất từ nay không nên liên lạc riêng với nhau nữa. Hình như anh không ý thức lắm về điều tôi nói. Tôi bảo chúng ta đã đi vào con đường có đề bảng cấm, cũng là lúc nên quay ra để tránh phiền phức về sau. Hình như anh chấp nhận với ít nhiều ngần ngại khiến tôi bối rối nao lòng cùng cực. Con người vốn dĩ giống nòi tình, cứ mãi làm kiếp thiêu thân đâm đầu vào lửa.

Ngày... tháng...

Từ đó rõ ràng chúng tôi giữ lời hứa. Tôi không nói hoàn toàn mãn nguyện với quyết định của mình. Tuy dặn đừng gọi, trong thâm tâm vẫn mong và vẫn hồi hộp mỗi tiếng điện thoại reo. Nhưng anh không bao giờ gọi nữa. Cho tới một tối anh gọi đến nhà. Nhà tôi la lên trong máy nói:

- Cái gì? Tại sao Hảo chết?

Trời trồng sững tôi giữa phòng. Gác điện thoại, nhà tôi hối

đến nhà anh...

Ngày... tháng...

Tôi có cảm tưởng sắp chết ngộp tới nơi. Trước khi quyết định làm chứng, tôi hỏi nhà tôi:

- Cái gì anh có thể tha thứ cho em, cái gì không?

- Anh có thể tha thứ tất cả, trừ tội ngoại tình.

Tôi không lạnh người khi nghe câu nói đó. Cũng không lạnh người khi nghĩ vậy thì anh sẽ có dịp trừng phạt em rồi. Ðầu

óc tôi tỉnh táo, thoải mái an ổn không ngờ. Tôi đã phạm tội phản bội chồng thì có lúc cũng phải chấp nhận trừng phạt. Và rõ ràng Cương đang cần sự làm chứng của tôi. Có phải xa cách lâu dài làm anh quẫn trí đến độ... Lẽ nào! Trời ơi, nếu vì muốn gần gũi tôi mà anh đang tâm làm chuyện đó thì... Tôi không nói tôi vui. Nhưng thấy bao nhiêu nhớ mong chờ đợi của mình không đáng là bao với mối si cuồng như vậy. Thấy thương nhớ anh hơn, thấy được đền bù ngoài lòng mong ước. Nên khi ngồi ghế nhân chứng, tôi dẫn nhiều lý lẽ hùng hồn cảm động bào chữa rằng anh không dính líu gì đến tai hoạ bất ngờ đó. Ông biện lý vẫn lịch sự nhưng mỉa mai:

- Làm sao bà đoan chắc đến thế?

- Bởi vì tôi có liên hệ tình cảm với ông ta.

Không, trời đất không quay cuồng như tôi tưởng. Nhà tôi và

con gái há hốc mồm nhìn như lần đầu tiên thấy con hổ ba đầu sáu chân chạy thốc vào nhà. Nhiều tiếng ồ nổi lên. Ông biện lý sáng mắt như thể nhân chứng đã cung cấp lý do xác đáng để buộc tội anh thông đồng giết vợ vì tình. Nhiều câu hỏi tới tấp đặt ra tôi đều trả lời bình tĩnh, rõ ràng. Không cần phải đặt tay lên Thánh kinh thề, tôi cũng dốc hết lòng chân thật.

Tôi nói chúng tôi không hề muốn thay đổi đời sống gia đình, đời sống xã hội, rằng anh là người rất lo lắng thương yêu vợ con, những gì xảy ra giữa chúng tôi chỉ là chút riêng tư đối với anh không đáng kể. Mỗi lần gặp nhau chúng tôi rất sợ đụng mặt người quen. Tôi cũng muốn nói từ lâu rồi, chúng tôi không còn liên lạc thường với nhau nữa, nhưng vội kìm lại bởi sợ vốn đa nghi, biện lý sẽ có thể cho anh vì người đàn bà nào khác.

- Và bà, chồng bà bị tai nạn trong khi bà lái xe, bà không thấy bất an sao? Trong khi đó bà lại dan díu với bạn thân của gia đình?

Muốn trả lời giản dị tôi không phải người đàn bà hoàn hảo. Nhưng không phải là lúc bất cần ai muốn nghĩ sao thì nghĩ. Tìm mắt nhà tôi nhưng anh cố tránh đi. Mãi lúc lâu thấy tôi chờ đợi, anh quay lại. Bốn mắt chúng tôi nhìn nhau thẳng thắn, buồn rầu và im lặng. Tôi trả lời như chỉ nói với chồng:

- Ðời sống nghề nghiệp của tôi không dễ dàng. Thằng con chúng tôi bị tai nạn sau tai nạn chồng tôi chỉ ba tháng và vẫn mê man từ ba năm nay. Nhà tôi đổi tánh nhiều từ dạo đó. Suốt ngày hầu như tôi không cười bao giờ, ở sở cũng như ở nhà. Chỉ những lúc nói chuyện hay gặp gỡ ông Lê Cương, ông ấy làm tôi cười và quên đi phần nào buồn phiền. Tôi vẫn không sao lãng bổn phận làm vợ, làm mẹ, nhưng thật tình là nhờ những liên hệ riêng tư với ông ta đã giúp tôi thêm nghị lực.

Luật sư bào chữa cho Cương cũng hỏi tôi nhiều thứ, cốt hướng tới kết luận là anh không hề chủ trương giết vợ. Dẫu rằng bỏ vợ ngoài xe một mình với số tiền mặt khổng lồ vào cà phê mua thuốc lá đúng lúc người ta tới đánh vợ mình, cũng chỉ bất hạnh tình cờ mà anh là người nhận trọn vẹn thiệt thòi, mất mát.

Bằng vào lòng thẳng thắn chân thật của mình, khi rời khỏi ghế

nhân chứng tôi thấy rõ ràng mình đã chinh phục được ông toà, ông biện lý và ban bồi thẩm. Trên đường về nhà, chồng con không hề mở miệng. Khi bữa cơm tối dọn ra, nhà tôi không ăn vì không thấy đói. Con gái cũng không ăn vì đã gặm bánh mì rồi. Tôi nuốt từng hạt lúa vào mồm. Ðó là bữa cơm đầu tiên ăn một mình suốt gần hai mươi năm cuộc đời làm vợ. Và đối với tôi, đó là ngày phán xét cuối cùng.

Ngày... tháng...

Sau hôm làm chứng, buổi sáng anh gọi cám ơn khen không ngờ em can đảm thế. Chiều đó con gái quyết định ra riêng sống với bạn. Tôi chỉ biết khóc thầm vì nó tuyên bố đi không hề hỏi ý kiến. Có thể nó xin phép nhà tôi, phần tôi không còn quyền hành gì nữa.

Hai hôm sau đi làm về, tôi bàng hoàng đọc mảnh giấy nhỏ trên bàn, nhà tôi viết nét chữ run run: Thằng Bi quấy quá,

chị Thuận nhờ anh ra dạy dỗ nó một thời gian. Anh thấy đây cũng là dịp để mình suy ngẫm mọi việc.

Mỗi sáng thức dậy, mỗi chiều đi làm về trơ trọi một mình, tôi

sợ hãi đến nỗi chỉ muốn ra nhà chị chồng lạy xin anh trở về. Tôi đã mắc đúng vào cái tội anh không bao giờ tha thứ. Thường đứng chết lặng, nhìn sững đôi dép anh chơ vơ lạnh lẽo giữa phòng. Thường ngồi lịm giữa cầu thang nhớ thân hình xiêu vẹo anh khó nhọc bước lên. Tôi sợ hãi trốn tránh cái giường giờ đây đối với tôi thênh thang sa mạc. Tất cả đều dẫn ý nghĩ hướng về chồng, thương, sợ, ân hận. Mọi việc đã quá trễ rồi và tôi chỉ còn chấp nhận với lòng nhẫn nhục.

Hai tuần sau bịnh viện điện thoại gọi chúng tôi đến gấp vì thằng bé chắc sắp đi luôn. Tôi điên cuồng chạy tới nhà chị chồng đón anh đi. Ðau đớn kéo chúng tôi gần nhau một chút. Nhưng quá xót ruột không thể chờ anh bước chậm chạp từng bước một, tôi ào chạy trước tới phòng kiếng chỉ nhìn thấy cô y tá đang thu xếp chăn mền cháu lại. Người ta nói vừa đưa nó vào phòng ướp. Tôi lại tất bật chạy đi, rồi gục đầu xuống thân thể lạnh giá của đứa con trai duy nhất đời mình đang tím xanh bất động...

Tất cả các phao đã vuột khỏi tay tôi, biển mênh mông vô cùng và đêm đen đặc. Tôi một mình chơi vơi giữa giòng buốt giá, kiệt sức tàn hơi. Cảm giác hụt hẫng xót xa làm tôi lịm người. Nỗi im lặng mịt mùng bao trùm chung quanh. Mỗi sáng mỗi chiều đơn độc thui thủi vào ra với bóng hình chồng con chập chờn trước mặt, sau lưng, bên phải bên trái, tôi như kẻ mộng du chưa đạp phải nước cho tỉnh người. Lúc nào cũng như điên như say, đầu óc vỡ vụn vô vàn hạt sạn. Tôi gọi khẽ chồng, gọi khẽ con và gọi khẽ cả anh. Không một ai đáp lời tôi cả. Nhà thơ nào đã nói tôi một mình nghe tất cả buổi chiều vào chầm chậm ở trong hồn hiu quạnh?

Ngày... tháng...

Hôm nay sinh nhật tôi. Suốt sáng tôi chờ chồng con - và cả anh nữa - điện thoại nói cái gì. Ðiện thoại mỗi lần reo chỉ là của sở. Không người thân nào còn nhớ. Tôi lê chân giữa sa mạc cháy bỏng một mình, nỗi cô đơn dằng dặc, hãi hùng với mặt trời chói chan thiêu đốt.

Dầu vậy tôi quyết định chiều nay sẽ lên anh. Chúng tôi gặp nhau một lần cách đây hơn hai tháng, khi được tin anh trắng án. Không, rõ ràng hôm đó không phải niềm hoan lạc. Không bao giờ một trong chúng tôi có thể sống lại với cảm giác ngày xưa. Mọi tình cảm, mọi trạng huống, mọi hoàn cảnh đều thay đổi tận cùng. Tôi chấp nhận với lòng bình an và vì vậy chiều nay tôi sẽ lên anh - không phải hy vọng có món quà bất ngờ chờ sẵn như mọi năm, nhưng với hy vọng nói thẳng thắn với nhau để giữ lại chút tình bạn đẹp. Và sau đó sẽ xin nhà tôi cái hẹn, xin anh tha tội và vui lòng ban cho chút tình làm hành lý tùy thân.

Không biết Cương sẽ nghĩ sao nếu tôi báo rằng...

Nhật ký của Quỳ còn hai giòng nữa mới hết. Kim Anh đóng

mạnh cuốn sổ nức nở gọi khẽ: Mẹ ơi! Khóc chán nó mở nghe lại cuộn băng thâu từ máy điện thoại trả lời tự động. Giọng Cương cầu khẩn trong máy: "Kim Anh, đừng cúp ngang như vậy. Gọi lại cho tonton đi Kim Anh. Tonton xin con, dầu sao thì mọi việc cũng đã qua rồi. Tonton không hiểu gì cả." Kim Anh quyết định nhấc máy.

- Tonton muốn nghe con nói cái gì?

Giọng Cương mừng quýnh:

- Kim Anh đó hả? Cách đây mấy hôm tonton điện thoại thăm mẹ thì người ta bảo rằng...

- Ðáng lẽ tonton phải đoán ra ý định của mẹ hôm đó chớ?

- Hôm nào? Tonton chẳng hiểu gì cả!

Kim Anh hét bằng tiếng Pháp:

- Là hôm sinh nhựt mẹ chớ hôm nào. Chiều đó mẹ lên tonton trước khi về nhà mà!

Cương ngạc nhiên:

- Tonton thề danh dự với con là tonton gặp mẹ cách đây để coi... hai ba tháng thì phải. Hôm sinh nhựt mẹ không lên đây. Nói tiếp tonton nghe đi con.

- Kỳ chưa, mẹ viết trong nhật ký là mẹ lên tonton mà. Chiều đó con đem quà sinh nhật về muốn làm mẹ ngạc nhiên và tính sẽ ăn tối cả gia đình, bố cũng về vì không muốn làm mẹ buồn thêm. Hai cha con chờ mãi. Ðến giờ tin tức đài tuyền hình nói có một người đàn bà Á châu đi ngang qua cầu sông Seine - hướng từ phòng mạch tonton qua - gần tới giữa chừng gặp hai ông cảnh sát đi ngược chiều, bà ta hoảng quá nhảy xuống sông, cảnh sát ngăn không kịp. Giấy tờ tung toé không tìm ra tên tuổi và địa chỉ. Rồi người ta bình luận là từ ngày luật của Pasqua đặt ra, chưa chi đã có hai người ngoại quốc chết ở sông Seine vì sợ cảnh sát xét hỏi giấy tờ.

Con Kim Anh thở hắt ra:

- Ban đầu con và bố không để ý. Chờ mãi tới gần mười hai giờ khuya vẫn chưa thấy mẹ về mới quýnh lên chạy tới bót hỏi. Gần hai giờ rưởi sáng bố và con nhận được xác mẹ.

Con Kim Anh oà lên khóc. Im lặng. Cương nói thật nhỏ:

- Nín đi con. Khổ quá!

Con Kim Anh nuốt ực nước mắt làm cố gắng cuối cùng:

- Mẹ tính đến để nói là muốn giữ lại với tonton tình bạn êm đẹp. Và cũng để báo cho tonton biết là mẹ… có bầu với tonton.

Cương bàng hoàng gác máy ôm mặt gọi khẽ "Quỳ ơi!". Bây

giờ anh hiểu. Tất cả bắt đầu từ chuyến hè đi Mỹ. Trời hôm đó trong xanh nhưng vừa lên máy bay lòng anh lại có tiếng sét. Và cô gái ấy cũng vậy. Suốt những ngày hè bên Cali trời nắng đẹp, anh thường phó thác vợ con cho gia đình để gần gũi cô. Khi về lại Paris hai người gặp nhau khá thường đến nỗi anh không còn thì giờ cho Quỳ nữa.

Ngày sinh nhựt Quỳ đến tối anh mới nhớ ra. Chiều hôm đó trong lúc say sưa hạnh phúc, anh nói với giọng lúc nào cũng oang oang lệnh vỡ:

- Anh không đồng ý với Freud chút nào khi ông ta bảo làm gì có hạnh phúc dài lâu, mà chỉ có giây lát hạnh phúc thôi. Anh thấy như vậy là sai. Bởi vì anh, từ ngày mình gặp nhau tới giờ mấy tháng rồi nhỉ... chín, mười tháng, vậy mà anh cảm thấy hạnh phúc mỗi ngày và mọi ngày. Vì em, anh đã làm tất cả để mình được tự do sống với nhau. Thong thả rồi hẵng làm đám cưới để không ai nghi ngờ gì cả. Trời ơi là anh yêu em! Yêu đến điên lên được!

Sau câu nói ấy, có tiếng cửa đóng mạnh làm cô gái giật mình hỏi gì vậy anh. Anh khoác áo ra xem, trở vào nói không có gì, chắc gió hoặc đứa bé nào chơi nghịch đóng cửa phòng ngoài. Bây giờ anh hiểu khác.

Anh lại ôm đầu, lại gọi khẽ Quỳ ơi lần nữa. Chỉ tại anh. Ừ, anh vẫn có thói quen không đóng cửa phòng ngoài.

MIENG

Paris, Janv. 1994