- 44 - 45 -
Rõ ràng mọi chuyện chẳng đi đến đâu. Ngay từ đầu đã thế.
Không phải chỉ vì chuyện cái nông trại. Tôi hình dung ra mình quay về nhà trong tình trạng rã rời – sau khi dọn rơm chẳng hạn – để nhìn thấy cô ấy đang ngồi đợi, một tay cầm hai tấm vé đi xem opera, tay kia nhịp nhịp trên bàn. Opera, trời ạ!
Trong suốt màn đầu, tôi nghe thấy tiếng dạ dày mình sôi réo còn to hơn cả tiếng cái gã béo cầm gươm đang rống lên như bò. Nàng Tôm nên mừng là tôi đã ngủ thiếp đi, chứ nếu tỉnh suốt cả vở thì tôi còn tỏ thái độ tồi tệ hơn thế nhiều. Có khi tôi còn gào tướng lên những suy nghĩ trong đầu mình mất.
Nhưng cô ấy cũng không hài lòng lắm, chắc chắn rồi. Tôi có thể nhận ra điều đó.
Không có bất cứ một lĩnh vực nào mà hai chúng tôi có cùng quan điểm. Hiện tại, chúng tôi cố tránh chuyện chính trị. Tôi còn nhớ cuộc chiến đầu tiên. Lúc đầu, tôi chỉ cho cô xem một bức thư của bạn đọc mà tôi thấy tức cười, nhưng cuối cùng cô kết tội tôi phát xít, và ngủ quay lưng lại với tôi. Còn những chuyện khác nữa. Giờ đây chúng tôi có xu hướng quay mặt đi trong khó chịu khi xem ti vi và biết trước ý kiến của hai đứa sẽ bất đồng.
Hình như chúng tôi không sinh ra dưới những chòm sao tương hợp nhau. Dì Astrid có lẽ sẽ nói như thế. Đó là niềm đam mê một thời của dì. Mẹ và tôi vẫn hay chọc ghẹo khi dì bắt chúng tôi phải làm thế này thế nọ vì cung mọc của chúng tôi là ở sao Mộc. Tôi đã tìm thấy một bài báo cho rằng tất cả các cung chiêm tinh hiện đại đều bị lệch một tháng, vì lịch La Mã ở thời điểm xuất hiện môn chiêm tinh đã thay đổi sau nhiều thế kỷ. Dì Astrid đã bối rối đến mức khiến chúng tôi cảm thấy tiếc vì đã nói cho dì biết chuyện đó. Dì đã quen với việc mình là một con bò mạnh mẽ và tốt bụng, thế nhưng thật ra dì là một con cá.
Nàng Tôm cũng xem bói, nhưng chỉ để chọc tức tôi. “Anh mà đẻ sớm hơn hai ngày thôi, anh sẽ mơ màng, đầy tính nghệ sĩ và là một kẻ ham vui sống ngày nào biết ngày đó.” Cô ấy đã nói như thế bằng một giọng mỉa mai khi đọc về cung hoàng đạo ngay trước cung của tôi. Ngầm hiểu là tôi đáng lẽ đã có một cung tốt hơn. “Những gã chăn bò mơ mộng và chỉ biết sống qua ngày thì rồi sẽ phá sản hoặc bị máy kéo cán chết mà thôi.” Tôi đã lầm bầm như thế.
Nhưng có lẽ cũng chỉ chiêm tinh học mới có thể giải thích hấp lực chúng tôi dành cho nhau. Mặc dù kịch liệt bác bỏ chuyện đó, tôi nghĩ bây giờ chúng tôi đành phải chấp nhận thôi. Có lẽ phải đi xem một bà thầy bói để làm rõ mọi chuyện. Chắc phải có một sự siêu việt nào đó mà tôi chẳng biết của ngôi sao Kim khi nó ở trong ngôi nhà thứ mười hai cùng với sao Hỏa. Người ta không thể bẻ cong một chút những vạch thẳng và đường tròn để tự giải thoát mình, thôi không nghĩ đến những nàng Tôm tai tái, và xây dựng hạnh phúc cùng một cô nàng mạnh mẽ đủ sức cáng đáng nhà cửa đến từ dịch vụ việc làm hay sao? Và nàng Tôm cũng sẽ tìm được sự bình yên bên một gã rậm râu với những kỳ nghỉ hè dài dằng dặc và mười tám mét kệ chất đầy sách.
Chúng tôi vẫn gặp gỡ nhau sau buổi sinh nhật thảm họa ấy, nhưng dường như cả hai đều dè chừng lẫn nhau, cố dựng lên các vật cản. “Hè thì anh không rảnh rỗi, nhưng nếu anh thu xếp được hai, ba ngày vào tháng Chín, anh thích đi câu ở Lofoten!” Tôi nói với cô bằng một giọng hào hứng. “Hình như em không thích câu cá thì phải?”, “Dĩ nhiên là không. Em thích festival Avigon hơn. Em thích sân khấu thể nghiệm. Tháng Bảy nhé!”. Cô đáp trả. “Và bằng tiếng Pháp!”.
Chúng tôi cố tự thuyết phục mình, thuyết phục nhau nên chấm dứt khi mọi chuyện còn đang vui vẻ. Trước khi có những hậu quả nghiêm trọng. Tôi không muốn gây tổn thương cho cô ấy. Chẳng thà tôi cắt nốt mấy ngón tay còn lại.
Tôi không nghĩ cô ấy hiểu được điều đó. Tôi rất ghét khi cô ấy bắt đầu liệt kê ra tất cả những trò bỉ ổi mà tay Robert nào đó đã bắt cô bạn Märta phải chịu đựng. Dạo này cô ấy rất hay dùng chiêu đó. Mỗi lần như thế tôi lại cảm thấy mình bị nhắm vào. Cô ấy không cảm nhận được cái giọng điệu của mình khi nói ra câu “Đàn ông ai cũng như nhau”, tôi nghĩ thế. Thỉnh thoảng tôi đáp trả đại loại như “Nhưng mà ai biết được, có thể cô ấy đã chọc anh ta tức lên” và làm cho cô ấy điên tiết. “Này, anh không giống như thế đâu nhá”, tôi cố gắng chống chế. “Em cứ nghĩ bọn anh chỉ là những kẻ ích kỷ và lợi dụng phụ nữ. Nhưng là đàn ông không có nghĩa anh phải chịu trách nhiệm những chuyện do mấy gã khác gây ra! Em có chấp nhận chịu tội cho tất cả những trò bẩn thỉu mà nhiều kẻ da trắng đã gây ra cho các chủng tộc khác không? Một người da trắng thuần chủng như em!”
Thế là cô ấy bảo ngay cô không muốn so sánh ai với Robert, rồi thì việc gì tôi phải giãy nảy lên để tự bảo vệ như thế? Dù sao thì hắn ta đã không dùng vũ lực với Märta, cô nói thêm, và một lần nữa khiến tôi thấy xấu hổ trước việc có hàng đống đàn ông đang ngày ngày đánh đập người phụ nữ của họ. Cứ thế này thì chúng tôi chẳng đi đến đâu.
Sau những lần đối đầu ấy, tất cả những gì đã nói hay chưa nói ra đều trở thành những quả mìn, và thật khó có thể chơi đùa trên một bãi mìn như vậy. Sao lúc đầu chúng tôi giỏi chuyện ấy thế nhỉ.
Tuy nhiên, thẳng thắn nhìn lại mình, tôi phải thừa nhận vấn đề lớn của tôi nằm ở chỗ khác. Kể từ sau khi mẹ tôi qua đời, càng ngày nó càng trở nên rõ nét hơn.
Tôi muốn có một người vợ, thậm chí cần là đằng khác, một người biết thu vén việc nhà cửa. Tôi cóc cần biết liệu cô ấy có đi mua thịt viên ăn liền, nướng bánh từ bột trộn sẵn, thay rèm cửa bằng mành trúc và mua cho tôi những thứ trang phục không giống ai - chừng nào cô ấy còn quan tâm và giữ cho mọi việc tương đối trôi chảy để một người đàn ông có thể cảm thấy thoải mái. Nàng Tôm chắc sẽ nói: “Đâu ai cấm anh tự đi mua thịt viên.” Tôi cũng có đủ quần áo cho mình, nhưng cứ cái đà này, tôi sẽ luôn có cảm giác như chỉ làm được những thứ tối thiểu: ăn để sống, mặc quần áo để không bị cảnh sát bắt.
Chẳng bao lâu nữa tôi sẽ không còn lo lắng về chuyện mất nông trại và phải đi thuê nhà dành cho người thu nhập thấp. Nhà tôi đang dần biến thành nhà trọ còn gì. Và tôi thì không biết làm thế nào để biến nó trở lại thành một cái nhà. Tôi nghĩ mình có thể sống sót mà không cần đến tình dục, xét cho cùng, tôi từng trải qua những thời kỳ dài mà không có nó. Nhưng cảm thấy như khách trọ trong chính ngôi nhà của mình thì không hay chút nào.
Và tôi không tin nàng Tôm của tôi muốn biến nó trở lại thành một tổ ấm. Tôi cũng không tin cô ấy có thể.
- 45 -
Không có củi, làm cách nào nhóm lửa.
Trong tay tôi vỏn vẹn nắm đinh cong,
Và chỏng chơ một chiếc kìm con con.
Cuộc đời càng lúc càng tách làm hai. Inez Lundmark đã quyết định nghỉ hưu sớm, thế là một mình tôi phải gánh hết khu vực sách cho thiếu nhi. Tôi để công việc cuốn lấy mình: tổ chức tuần lễ sân khấu cho trẻ em, mời các nghệ sĩ biểu diễn truyện cổ tích cùng các em, cố thuyết phục những người làm chính trị tại địa phương đầu tư nhiều hơn cho văn hóa - thường là sau đó tôi thấy tên mình trong danh sách cảm tình viên cho đảng của họ. Phải công nhận tiếng tăm tôi cũng có tăng lên đôi chút, nhờ có nhiều ý tưởng và quyết làm đến cùng. Tôi tham gia các hội chợ sách, các khóa đào tạo, và suýt chút nữa đã khiến một tay quan chức lớn ở địa phương đồng ý tài trợ cho một liên hoan phim thiếu nhi. Nhưng rồi tôi nhận ra ông ta đâu có quan tâm tới cái liên hoan phim của tôi. Ông ta đã đề nghị tôi tháp tùng ông đến một liên hoan phim tương tự ở Ba Lan vào dịp cuối tuần. Thư ký của ông ta đã gọi điện cho tôi để hỏi xem liệu có buộc phải đặt một phòng đôi, hay đó là một sự nhầm lẫn. Tất cả những cái hôn trên má, và cách xưng hô “anh, em” ngọt xớt lập tức trở nên rõ nghĩa như ban ngày. Lúc bị tôi dồn vào chân tường, thoạt đầu ông ta còn bảo chỉ muốn tiết kiệm ngân sách cho địa phương… và chúng tôi đều là những con người thời hiện đại. Sau đó ông ta đỗ thừa nhân viên thư ký hiểu nhầm, cô ta quả là thiếu năng lực và sẽ sớm bị sa thải. Thế là không có liên hoan phim thiếu nhi nào nữa.
Chuyện này đúng là không có lối thoát, rốt cuộc nó chỉ gây ra rắc rối cho mấy cô thư ký. Nói chung những quý ông như thế đều có cách đề phòng đễ giữ ghế. Nhưng tôi cũng không rõ liệu có phải họ chỉ muốn tìm kiếm một chuyến phiêu lưu nhỏ trong khuôn khổ khép kín của bộ máy công quyền – đôi khi ông ta gọi điện cho tôi giữa đêm hôm khuya khoắt, ấp úng rồi sụt sùi trên điện thoại. Tôi kể chuyện đó cho Benny nghe, và anh bảo sẽ sắm một bộ ria giả để đi kiếm một công việc trên tòa thị chính ngay lập tức. Đó là một trong những lần hiếm hoi tôi thành công trong việc khiến anh hứng thú với chuyện tôi làm – tôi nghĩ anh có hơi ghen một chút.
Điều tồi tệ không phải là chuyện bị đeo đuổi bởi một tay quan chức, cũng chẳng phải vì không tổ chức được liên hoan phim. Cùng với thời gian, tôi đã hiểu không nên quá chú trọng đến việc tỏ ra nhã nhặn với đàn ông, vì một số người hình như bị yếu lòng một cách khó hiểu đối với loại phụ nữ như tôi. Đầu tiên họ tin rằng tôi mong manh yếu đuối, đến khi nhận ra tôi không đến nỗi như thế, họ lại thấy nơi tôi một bí ẩn đang kêu gọi người giải mã. Đó không phải là lần đầu tiên tôi gặp chuyện như vậy.
Không, điều tệ hại nhất là vợ của cái tay quan chức ấy lại chính là một trong những đồng nghiệp ở thư viện tôi. Rõ ràng chị không hề biết chuyện – mà thực ra cũng có chuyện gì to tát đâu - nhưng tôi nghe chị nhai đi nhai lại một điệp khúc từ hàng mấy năm trời, mỗi khi vào phòng nhân viên. Chị bảo thế này:
- “Giờ con cái đi hết cả rồi, anh Sten và chị có nhiều thời gian dành cho nhau hơn! Giá mà anh ấy nghỉ ngơi được chút ít, bọn chị sẽ đi Madeira để hấp hôn! Chỉ có hai vợ chồng, anh ấy và chị…”
Trong khi đêm đến, Sten sụt sùi qua điện thoại với tôi.
Có thời, chuyện về những ông chồng chiếm khá nhiều thời gian trong phòng nhân viên. Liliane là người phàn nàn nhiều nhất về chồng mình:
“…thế rồi khi tôi về nhà sau khi đã đứng rạc cẳng suốt mười giờ đồng hồ, tôi bắt gặp lão ấy gác chân lên bàn đọc báo, trước mặt là đống vỏ trứng và bát ăn ngũ cốc còn lại từ bữa sáng. Lão hỏi tôi tối nay ăn gì. Lúc nào lão cũng có nhu cầu được dỗ dành vì không trúng xổ số, vì bị đồng nghiệp chơi xấu, hoặc vì cái sọ đang ngày một thưa tóc. Hoan hô những khi lão ốm, để tôi được rảnh rang đôi chút. Lão sẽ nằm rên hừ hừ trên giường, để mặc bọn trẻ và tôi muốn làm gì thì làm…”,
“…được cái anh Sten nhà tớ không bao giờ làm ăn như thế! Anh ấy chu đáo đến nỗi thỉnh thoảng còn tự đi ăn sáng ở chỗ làm…”
Đấy, họ toàn nói những chuyện kiểu như thế, thử hỏi làm sao tôi không điên cái đầu. Bởi vì tôi chắc chắn họ đã từng có thời cảm ông chồng giống như tôi với Benny bây giờ. Ý tôi là, tôi đã quá già để đi tin vào những thứ như “Chúng ta sẽ không bao giờ như thế…” nhất là trong lúc mọi việc giữa hai chúng tôi không được êm đẹp.
Thế nên cuộc đời tôi bị cắt làm hai nửa: công việc vất vả nhưng thú vị khiến tôi bận rộn suốt cả ngày, và khoảng thời gian còn lại được tôi dành để nghiền ngẫm mọi thứ trong đầu.
Sten. Chồng của Liliane. Robertino. Và Örjan.
Còn Benny nữa chứ?
Tôi sẵn sàng trả cái giá nào đây, và thực sự tôi muốn cái gì?
Thật tình, chỉ có một người tôi có thể hỏi được. Thế là tôi đi gặp người đó.