Sẵn sàng hành động cuối cùng
Việc chuẩn bị quân sự của Bắc Kinh ở biên giới phía Nam không làm người Mỹ chú ý. Việc Việt Nam chuẩn bị quân sự dọc theo biên giới Kampuchia đã được thực hiện. Tới ngày 12 tháng Mười, nhiều sư đoàn quân đội Việt Nam, bao gồm cả vài đơn vị tinh nhuệ (đặc công- nd) được triển khai ở tỉnh Đạc Lắc, Tây Ninh và An Giang dọc theo biên giới Kampuchia. Hồi tháng Sáu họ dùng máy bay lấy được ở miền Nam do Mỹ chế tạo như oanh tạc cơ A-37 và F.5 đánh phá Khmer Đỏ. Cuối cùng, vì không có đủ cơ phận thay thế, họ bắt đầu dùng máy bay do Liên Xô chế tạo như Mig-19s và Mig-21s từ miền Bắc đưa vào những căn cứ ở phía Nam như Chu Lai, Biên Hòa và Cần Thơ.
Công việc chuẩn bị của Việt Nam CS bao gồm cả biện pháp chống lại đe dọa từ phía Kampuchia. Họ rất lưu tâm đến khả năng có thể Kampuchia tấn công thành phố Hồ Chí Minh bằng không quân. -Từ Phnom Pênh tới chưa đầy nửa giờ bay. Hồi tháng Mười một, một viên chức Liên Hiệp Quốc thường xuyên lui tới Nam Việt Nam vì công tác, ngạc nhiên khi thấy vùng ngoại ô thành phố Hồ Chí Minh tạm thời thiết trí các đơn vị phòng không cùng hỏa tiễn hướng về phía Tây. Hầm trốn không tạc được đào bên cạnh những trung tâm quan trọng của thành phố này. Một phần, việc chuẩn bị này nhằm lôi kéo dân chúng đứng sau lưng chính quyền để chống lại Kampuchia, tuy nhiên các nhà thiết lập kế hoạch quân sự Việt Nam cũng thấy được đe dọa của hai gọng kềm tấn công: Cuộc tấn công của Khmer Đỏ do Trung Hoa hỗ trợ dọc theo biên giới tây nam và cuộc tấn công trực tiếp của Trung Hoa ở phía bắc. Mối lo sợ đó căn cứ trên những tin tình báo thu thập được từ mùa xuân năm 1978, cho biết Trung Hoa không chỉ gia tăng viện trợ chiến xa, xe thiết giáp, Mig-19s cho Kampuchia mà còn gia tăng công việc ở một phi trường mới mở rộng ở tỉnh Kompong Chnang. Phía Việt Nam cũng tin rằng khoảng vài chục ngàn binh lính Trung Hoa, cố vấn và kỷ thuật viên, mau lẹ tham gia việc xây dựng quân đội Kampuchia để thực hiện các cuộc chiến đấu ở nam Việt Nam. (28)
Tình hình ngoại giao và chính trị phát triển mau lẹ cũng làm tăng thêm tình trạng khẩn trương mới cho kế hoạch quân sự của Việt Nam. Như về sau Việt Nam cho thấy rõ, họ quan tâm đến những dấu hiệu rõ ràng cho thấy nỗ lực hòa bình của Khmer Đỏ đối với thế giới. Mùa thu năm 1978, do Trung Hoa thúc đẩy, Kampuchia thoát khỏi tình trạng cô lập, chính sách đóng cửa bài ngoại và bắt đầu cải thiện hình ảnh đẫm máu của họ. Trong suốt mùa hè và mùa thu, Kampuchia đón tiếp nhiều phái đoàn ngoại quốc đếm thăm thân hữu -từ những nhóm nhỏ người Mỹ theo chủ nghĩa Mác-Lê, nhóm người Bỉ thân Mao và Nhật Bản thiên xã hội chủ nghĩa. Vài du khách trở về ca ngợi những”tiến bộ” đạt được ở Kampuchia và lên án những bài tường thuật của giới báo chí về việc giết người, coi đó là trò tuyên truyền. Một du khách Mỹ viết trên tờ New-York Times, trừ vài trường hợp quá độ, ở Kampuchia, cũng là nơi cách mạng không thể tránh được, “huyền thoại về diệt chủng chỉ là sản phẩm” được ngụy tạo ở Bangkok do những phần tử khích động, những người đã “trả 50 đô la một lần cho một số người tỵ nạn để kể những câu chuyện kinh hoàng cho người ngoại quốc nghe.” (29)
Phó thủ tướng Kampuchia Ieng Sary thực hiện chuyến đi thăm các nước Đông Nam Á, kêu gọi thắt chặt liên hệ, đặc biệt với các ngoại trưởng Thái Lan, Mã Lai và mời họ đến thăm Kampuchia. Trong một cuộc họp báo ở Nữu Ước, chính Ieng Sary đề nghị những cuộc thăm viếng Kampuchia: “Chúng tôi muốn quí vị tự mình đến xem xét nhân quyền có bị vi phạm hay không.” Để chứng tỏ Kampuchia không quan tâm đến những lời lên án của thế giới, họ đưa ra lời mời Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Kurt Waldheim đến thăm nước họ và xem xét các hồ sơ lưu trữ về nhân quyền. Ông ta dự trù đến thăm Kampuchia vào tháng Hai/1979. Vào tháng Mười một, Kampuchia cho phép một hãng du lịch Thái, - Chủ nhân là Chatchai Choohavan, cựu bộ trưởng ngoại giao Thái Lan và cũng là một bạn thân của Bắc Kinh -, mở những chuyến du lịch dài một ngày tới thăm Đế Thiên Đế Thích. Chỉ có công dân của những nước như Việt Nam, Do Thái, Nam Triều Tiên, Đài Loan và Nam Phi bị cấm tham gia các chuyến du lịch này. Theo dự trù công việc sẽ bắt đầu vào tháng Giêng. (30) Chatchai nói với tôi: “Tôi không quan tâm tới lợi nhuận. Tôi chỉ muốn Kampuchia mở cửa. Trung Hoa họ cũng muốn như vậy.” (31)