CHƯƠNG 16 DI CHÚC

Độc giả có thể quên chân dung bà mẹ ghẻ phu nhân d’Harville qua lời nàng tả. Xin nhắc lại, bà d’Orbigny vóc người nhỏ nhắn, thanh mảnh, tóc hoe, đôi lông mày gần như trắng, mặt tròn, con ngươi xanh nhạt, giọng nói ngọt xớt, cái nhìn giả tạo, cử chỉ nịnh nọt, lấy lòng. Tướng mạo dối trá, tỏ ra nham hiểm, bộc lộ một cái gì đó xảo trá, tàn bạo.

- Chàng trai trẻ mới dễ thương làm sao! - Bà d’Orbigny nói với Jacques Ferrand khi de Saint-Remy vừa ra khỏi.

- Dễ thương, đúng! Nhưng, thưa bà, ta thảo luận công việc thôi. Từ Normandie, bà đã gửi thư nói là cần tham khảo ý kiến tôi về một số việc quan trọng.

- Ông chẳng đã là cố vấn của tôi từ ngày tôi biết ông qua bác sĩ Polidori đó sao? Tiện thể, ông có tin tức gì về ông ấy không? - Bà d’Orbigny ra vẻ dửng dưng hỏi.

- Từ khi ông ta rời Paris đến giờ, không hề có thư từ gì cho tôi cả! - Lão chưởng khế trả lời, thờ ơ không kém.

Xin báo để độc giả được rõ là cả hai nhân vật ấy đều dối nhau trắng trợn. Lão chưởng khế vừa gặp Polidori (một trong hai tên đồng lõa với lão) và đã đề nghị tên này đến ngay nhà Martial, bọn ăn cướp sông ở Asnières, mà chúng tôi sẽ nói đến sau này, dưới cái tên bác sĩ Vincent để đầu độc Louise Morel.

Mụ mẹ ghẻ của d’Harville phu nhân đến từ Paris với mục đích bí mật trao đổi với tên gian ác này, vốn từ lâu đã nấp dưới cái tên giả César Bradamanti.

- Nhưng đây không phải là chuyện ông bác sĩ. - Bà mẹ ghẻ phu nhân d’Harville nói tiếp. - Tôi đang rất lo lắng đây, ông nhà tôi đang mệt, sức khỏe ngày càng suy nhược. Tuy không làm tôi phải quá sợ hãi, nhưng bệnh tình của ông ấy làm tôi bứt rứt, làm cho ông ấy đau đớn thì đúng hơn. - Bà d’Orbigny vừa nói vừa lau đôi mắt hơi rưng rưng.

- Có vấn đề gì thế?

- Ông ấy không ngớt nhắc đến những việc chuẩn bị cuối cùng phải lo liệu, lập di chúc.

Nói đến đây, bà d’Orbigny úp mặt vào khăn mùi soa vài phút.

- Chắc chắn là việc đau buồn rồi, nhưng việc lo xa tự bản thân nó chẳng có gì đáng phàn nàn cả. Vả lại, thưa bà, những ý định của ông nhà là như nào kia ạ?

- Lạy Chúa! Làm sao mà tôi biết được. Ông cũng cảm thấy rõ là khi ông nhà tôi đề cập đến chuyện ấy thì tôi cũng chẳng để ông ấy nói lâu kia mà!

- Tóm lại, thế ông nhà chưa hề nói gì cụ thể về việc ấy với bà chứ?

- Tôi tin chắc thế, - bà d’Orbigny ra vẻ dửng dưng, - tôi chắc là ông ấy không chỉ để lại cho tôi tất cả những gì mà luật pháp cho phép ông ấy để lại cho tôi, mà… Chao ôi, ông này, tôi xin ông nhé, đừng nói việc này làm gì.

- Vậy thì ta sẽ bàn chuyện gì đây?

- Chao ôi! Ông nói phải đấy, hỡi con người sắt đá! Dù không muốn thế, thì cũng phải trở lại câu chuyện đáng buồn đưa tôi đến gặp ông. Thế đấy! Ông d’Orbigny tốt đến mức muốn làm trái thói đời dành một phần tài sản của ông ấy và để lại cho tôi món tiền đáng kể.

- Nhưng còn cô con gái? Con gái của ông ta? - Lão Ferrand cất giọng nghiêm khắc. - Tôi phải tuyên bố cho bà rõ là từ một năm nay ông d’Harville đã ủy thác cho tôi coi sóc mọi việc của ông ta. Vừa mới đây, tôi còn giúp ông ta tậu được một khoảnh đất rất đẹp. Bà cũng biết là tôi riết róng trong việc làm ăn. Ông d’Harville có là khách hàng đi nữa thì đối với tôi có hệ trọng gì đâu. Điều mà tôi biện hộ thì đó là sự nghiệp của công lý. Nếu ông nhà ta muốn có một quyết định gì đối với cô con gái, phu nhân d’Harville ấy, mà theo tôi là không thích hợp, tôi sẽ nói thẳng thừng với bà là chớ có mong đợi ở sự giúp đỡ của tôi. Thẳng thắn và minh bạch, cách xử thế của tôi là như thế đó.

- Và tôi cũng thế! Cho nên tôi luôn nói với ông nhà tôi điều ông vừa nói với tôi: “Con gái ông đã có lỗi nhiều đối với ông, cứ cho là vậy đi, nhưng đó không phải là một lý do để tước quyền thừa kế của con bé.”

- Rất phải, quá hay! Thế ông ấy bảo sao?

- Ông ấy bảo: “Tôi để cho con gái tôi hai mươi lăm ngàn franc lợi tức niên kim. Nó đã sẵn có hơn một triệu của mẹ nó để lại rồi. Chồng nó đã có riêng một tài sản kếch xù. Sao tôi lại không thể cho em phần còn lại, người bạn dịu hiền của tôi, niềm an ủi độc nhất cuối đời tôi, nữ thiên thần bản mệnh của tôi?” Tôi lặp lại ông nghe những lời quá là ấm lòng hởi dạ ấy, - bà d’Orbigny khiêm tốn thở dài - để ông thấy ông d’Orbigny tốt với tôi như thế nào, nhưng mặc dù thế, tôi vẫn luôn khước từ lòng tốt của ông ấy. Thấy vậy, ông nhà tôi bèn quyết định là tôi phải đến gặp ông.

- Nhưng tôi có quen biết ông d’Orbigny đâu?

- Nhưng cũng như tất cả mọi người trong thiên hạ, ông ấy biết ông là người trung thực.

- Nhưng như thế nào mà ông ta lại bảo bà đến gặp tôi?

- Để cắt đứt không cho tôi từ chối nữa, để tôi hết đắn đo, câu nệ, ông ấy bảo: “Tôi đề nghị em đến tham khảo ý kiến ông chưởng khế của tôi, em sẽ bảo là ông ta quá là tận tụy đối với tôi nhưng tôi thì tôi tuyệt đối nghe theo sự định đoạt của một người mà sự nghiêm khắc đã trở thành điển hình, ông Ferrand đấy. Nếu ông ta thấy rằng sự thuận tình của em sẽ làm phương hại cho sự tế nhị trước đề nghị của tôi thì ta thôi câu chuyện ấy đi, bằng không thì em phải chịu nghe theo tôi đấy nhé.” - “Em đồng ý!” Tôi nói với ông d’Orbigny, và như thế ông trở thành trọng tài của chúng tôi. “Nếu ông ta tán thành, - ông nhà tôi nói thêm - thì tôi sẽ gửi một tờ giấy ủy thác toàn quyền để thực hiện nhân danh tôi các chứng khoán niên kim, tổng lượng ký phiếu, ông ấy sẽ nhận cho ký gửi những món tiền đó và theo tôi, người bạn gái dịu hiền ơi, chí ít thì em cũng sẽ có một cuộc sống xứng đáng với em!”

Có thể là chưa bao giờ Ferrand cảm thấy lợi ích của cặp kính hơn lúc này. Bằng không thì bà d’Orbigny sẽ phải kinh ngạc vì cái nhìn long lanh của lão chưởng khế, hai mắt dường như sáng quắc lên khi nghe thấy hai tiếng ký gửi.

Tuy nhiên, lão vẫn trả lời cộc cằn:

- Đến là sốt ruột! Đây là lần thứ mười hay thứ mười hai gì đó mà họ chọn tôi làm trọng tài như vậy. Lúc nào cũng viện lý do có lòng trung thực của tôi, chỉ thuần một giọng lưỡi như thế. Lòng trung thực của tôi, lòng trung thực của tôi! Lợi thế tốt đẹp chưa! Chỉ có mà gây phiền não cho tôi, lo lắng cho tôi.

- Ông Ferrand quý báu của tôi ơi! Xem nào, xin chớ đối xử tệ với tôi như thế! Ông sẽ viết cho ông d’Orbigny, ông nhà tôi đợi thư của ông để ủy thác toàn quyền cho ông đấy, để mà thu xếp cái món tiền ấy.

- Chừng bao nhiêu?

- Ông ấy đã nói với tôi, chắc thế, khoảng bốn, năm trăm nghìn franc.

- Món tiền không lớn quá như tôi tưởng. Dù sao thì bà cũng đã tận tâm với ông d’Orbigny. Cô con gái ông ta thì giàu có, bà thì chẳng có gì. Tôi có thể chấp nhận được. Theo tôi thì thẳng thắn ra, bà phải nhận mới được.

- Thật sao? Ông chắc như vậy chứ? - Bà d’Orbigny như bị mắc hợm giống mọi người về tính trung thực điển hình của lão chưởng khế, hơn nữa về khía cạnh này bà ta cũng chẳng được Polidori cảnh tỉnh.

- Bà có thể nhận được đấy! - Lão nhắc lại.

Bà d’Orbigny thở dài:

- Ừ thì tôi nhận!

Viên trưởng thư ký gõ cửa.

- Gì thế?

- Thưa, có bà Bá tước Mac-Gregor.

- Để bà ấy chờ một lát.

- Thôi, tôi xin lui, ông Ferrand thân mến ạ! Ông sẽ viết thư cho ông nhà tôi nhé vì ông ấy muốn thế và ông ấy sẽ gửi giấy ủy thác toàn quyền cho ông vào ngày mai.

- Tôi sẽ viết.

- Chào ông cố vấn quý báu và đáng kính của tôi!

- Chào! Bà không biết chứ, các vị trong giới thượng lưu, các người ấy, thật đến là khó chịu khi phải giữ những món ký gửi như thế, trách nhiệm đè lên đầu lên cổ. Tôi nói bà rõ là không gì đáng ghét bằng cái tiếng tốt về trung thực, chỉ rặt đem lại những gánh nặng.

- Và sự ngưỡng mộ của những người đức hạnh nữa chứ!

- Tạ ơn Chúa! Tôi đợi phần thưởng mà tôi khát vọng ở nơi khác kia chứ không đợi ở nơi trần tục này đâu! - Ferrand ra điều thanh thản nói vậy.

Sau bà d’Orbigny, đến lượt Sarah Mac-Gregor.