Chương 2 NGƯỜI MẸ VÀ ĐỨA CON

Không biết gì về những ý đồ đen tối của mọi người trong nhà, Martial thong thả đi vào bếp.

Một vài câu của Sói Cái, trong cuộc trao đổi với Marie, đã cho ta biết cuộc sống kỳ lạ của con người này.

Được phú bẩm những bản năng tự nhiên tốt đẹp, không thể làm việc đê tiện hay độc ác, tuy vậy, tính khí Martial cũng không được bình thường. Anh ta đánh cá trộm, sức lực và sự táo tợn của anh ta cũng làm cho cánh tuần ngư phải gờm và làm ngơ trước việc đánh cá trái phép ấy.

Ngoài cái nghề không hợp pháp đó, Martial còn làm thêm một việc nữa cũng khá bất chính.

Gan dạ và hào hiệp, anh ta sẵn sàng đảm nhận, vì dũng cảm có thừa và vì ngang tàng hơn là vì hám lợi, báo thù giúp cho những nạn nhân của đối thủ trong những cuộc đấu quyền hay đấu gậy không cân sức. Cũng phải nói rằng, Martial đã lựa chọn một cách khá thẳng thắn những vụ mà anh ta bênh vực, và thường đứng về phía kẻ yếu chống lại kẻ mạnh.

Người tình của Sói Cái rất giống François và Amandine. Anh ta vóc người tầm thước, nhưng khỏe mạnh, vai rộng, tóc rễ tre, màu hung hung rủ xuống vầng trán rộng, râu rậm, cứng và ngắn, má nở, mũi cao vuông cạnh, đôi mắt xanh táo bạo đem lại cho khuôn mặt trai trẻ ấy dáng vẻ rất quả quyết.

Anh ta đội cái mũ vải dầu cũ và mặc dù trời lạnh, chỉ khoác một chiếc áo choàng xanh cũ bên ngoài chiếc áo ngắn và chiếc quần vải thô sờn. Anh ta cầm trong tay một cây gậy to tướng có nhiều máu dựng bên cạnh tủ buffet.

Một con chó basset* lớn cẳng khoèo, lông đen có những đốm nâu khá đậm, đi theo Martial, nhưng nó dừng ở gần cửa, không dám đến gần lửa mà cũng không dám đến gần những người đã ngồi vào bàn ăn. Kinh nghiệm đã cho con chó già Miraut biết là nó cũng như chủ nó rất ít được người nhà ưa thích.

Giống chó săn lùn tai dài.

– Mấy đứa nhỏ đâu cả rồi?

Đó là những lời đầu tiên Martial thốt ra khi ngồi vào bàn ăn.

– Chúng đang ở nơi chúng ở. – Quả Bầu trả lời một cách chanh chua.

– Mấy đứa bé ở đâu hả mẹ? – Martial chẳng để ý gì đến câu trả lời của đứa em gái.

– Chúng đi ngủ rồi. – Bà mẹ trả lời khô khan.

– Chúng nó không ăn tối ư?

– Việc ấy liên quan gì tới anh? – Nicolas gào lên dữ dội sau khi đã nốc cạn một cốc rượu đầy nhằm tăng thêm sự táo tợn vì tính khí và sức lực của anh trai làm anh ta phải gờm.

Martial vẫn thản nhiên trước sự khiêu khích của Nicolas cũng như của Quả Bầu, hỏi lại mẹ lần nữa:

– Con rất bực khi thấy bọn trẻ đã đi ngủ rồi.

– Kệ chúng! – Bà ta thản nhiên đáp.

– Vâng, kệ chúng, nhưng con muốn có chúng ở bên khi con ăn tối.

– Còn chúng tôi thấy chúng quấy rầy, chúng tôi đã đuổi chúng đi. – Nicolas thét lên. – Nếu anh thấy không vừa ý thì đi mà tìm chúng.

Martial ngạc nhiên, chòng chọc nhìn thằng em trai. Rồi, thoáng nghĩ cãi lộn như vậy chẳng ích gì, anh ta nhún vai, cắt một miếng bánh để ăn với một lát thịt.

Con chó tiến về phía Nicolas, tuy còn cách khá xa, tên cướp nổi nóng về sự vô tư khinh miệt của người anh, và hy vọng làm cho anh ta không chịu được nữa bằng cách đánh vào con chó, bèn lấy chân đá thật mạnh vào con Miraut và nó sủa ăng ẳng.

Martial mặt đỏ bừng, nắm chặt con dao trong tay đập mạnh xuống bàn, nhưng trấn tĩnh ngay, ra gọi con chó và dịu dàng bảo nó:

– Lại đây, Miraut!

Con chó nằm dưới chân chủ.

Sự ôn hòa này cản trở những dự định của Nicolas, muốn đẩy anh trai mình đến một chuyện bùng nổ, anh ta lại tiếp tục:

– Tôi không muốn giống chó. Tôi không muốn con chó của anh ở trong nhà này.

Martial đáp lại bằng cách tự rót cho mình một cốc rượu và thong thả nhấm nháp.

Đưa nhanh mắt trao đổi với Nicolas, mụ góa ra hiệu khuyến khích anh ta tiếp tục gây gổ với Martial, hy vọng một cuộc cãi lộn dữ dội dẫn đến sự tan vỡ và chia lìa hoàn toàn.

Nicolas với lấy cành cây liễu dùng làm roi mà bà mẹ thường dùng để đánh François, tiến tới gần con chó, vụt nó thật đau và quát:

– Ê, cút khỏi đây, Miraut!

Từ trước tới nay, Nicolas vẫn tỏ ra ngấm ngầm chống lại Martial, nhưng chưa bao giờ anh ta dám khiêu khích táo tợn và dai dẳng như vậy.

Người tình của Sói Cái, nghĩ rằng người ta muốn chọc tức mình với mục đích thầm kín nào đấy, lại càng cố nhịn.

Nghe tiếng chó bị Nicolas đánh sủa ầm lên, Martial đứng dậy, mở cửa bếp, đuổi con chó ra ngoài, rồi tiếp tục bữa tối.

Sự kiên nhẫn không lường được, rất xa lạ với tính tình dễ nổi nóng thường ngày của Martial làm cho những kẻ khiêu khích chưng hửng. Bọn chúng nhìn nhau, rất đỗi ngạc nhiên.

Còn Martial, hầu như hoàn toàn không chú ý gì đến những chuyện vừa xảy ra, vẫn bình tĩnh ngồi ăn và một mực im lặng.

– Quả Bầu, cất rượu đi. – Mụ góa ra lệnh cho con gái.

Quả Bầu vội vã thực hiện lời mẹ, nhưng Martial ngăn lại.

– Khoan đã, tao đã ăn xong đâu.

– Mặc kệ. – Mụ góa vừa nói vừa đích thân giật lấy chai rượu.

– A, thế thì lạ đấy! – Người tình của Sói Cái đủng đỉnh nói rồi tự rót một cốc nước lớn, anh ta đưa lên miệng uống, lấy lưỡi đánh vào vòm họng thành tiếng và nói. – Đây là thứ nước uống tốt!

Sự bình tĩnh không lay chuyển nổi ấy, càng làm tăng thêm nỗi tức giận hằn học của Nicolas đã chuếnh choáng vì uống nhiều rượu, tuy vậy anh ta vẫn chưa dám tấn công trực diện, nhận thức rõ sức lực ít ai bì kịp của người anh. Bỗng nhiên, anh ta kêu lên, thích thú về ý nghĩ chợt vụt đến.

– Anh đã khôn hồn nhượng bộ vì con chó của anh đấy, Martial ạ, đấy là một thói quen tốt nên có, vì anh còn phải dè chừng là chúng tôi sẽ tống cổ cô người yêu của anh bằng những cú đá như chúng tôi vừa đuổi con chó của anh.

– Ồ, đúng đấy, vì nếu Sói Cái khi ở tù ra mà vô phúc dẫn xác đến đảo, – Quả Bầu hiểu ý định của Nicolas phụ họa – thì chính tôi cũng làm cho ả mất mặt.

– Còn tôi, tôi sẽ chọc ả nhào lộn xuống bùn, gần cái lều ván ở đầu đảo. – Nicolas tiếp thêm. – Và nếu ả ngóc lên được, tôi lại bồi thêm cho mấy cú đá nhấn đầu ả xuống. Con chó cái ấy!

Lời chửa rủa Sói Cái mà anh ta yêu một cách say đắm đến kỳ lạ, đã vượt lên những dự định hòa bình của Martial, anh ta cau mày, máu dồn lên mặt, gân guốc trên trán nổi lên như những sợi thừng, tuy nhiên anh ta vẫn còn tự chủ để nói với Nicolas bằng một giọng hơi lạc đi vì giận dữ bị dồn nén.

– Mày liệu hồn đấy! Còn kiếm cớ gây sự, mày sẽ được một trận đòn cho mà xem.

– Một trận đòn cho tôi ấy à?

– Phải, còn hơn lần trước nữa kia!

– Sao, Nicolas? – Quả Bầu hỏi với một sự ngạc nhiên hiểm độc. – Martial đã đánh anh à? Này mẹ, mẹ có nghe thấy không? Bây giờ thì con không ngạc nhiên khi thấy Nicolas sợ anh ấy đến thế.

– Anh ấy đánh tôi bởi vì anh ấy phản bội tôi. – Nicolas thét lên, mặt tái đi vì tức giận.

– Mày nói láo, mày đã công kích ngầm tao, tao đánh mày nhưng tao vẫn thương hại mày. Tuy nhiên nếu mày còn đụng đến người yêu tao… Mày nghe rõ chưa? Người yêu của tao… Lần này không còn nhân nhượng gì nữa. Mày sẽ ngấm đòn của tao.

– Nhưng nếu tôi, tôi muốn nói đến Sói Cái thì sao? – Quả Bầu hỏi.

– Thì tao sẽ cho mày vài cái bợp tai để cảnh cáo, và nếu mày chưa chịu thôi thì tao lại tiếp tục cảnh cáo.

– Còn nếu tao, tao nói nó thì sao? – Mụ góa đủng đỉnh hỏi.

– Mẹ ấy à?

– Ừ, tao.

– Mẹ ư? – Martial phải hết sức cố gắng tự kiềm chế. – Mẹ ư?

– Mày cũng sẽ đánh tao, có phải thế không?

– Không, nhưng nếu mẹ nói đến Sói Cái, con sẽ dần cho thằng Nicolas. Bây giờ… thôi, mặc mẹ và cả nó nữa.

– Mày! – Tên cướp giận dữ vừa hét lên vừa giơ con dao đáng sợ lên. – Mày choảng tao à!

– Nicolas, không được dùng dao! – Mụ góa vừa kêu lên vừa vội đứng lên giữ lấy tay con. Nhưng thằng này vừa say rượu vừa điên lên vì tức giận, liền đứng dậy, đẩy mạnh mẹ ra và nhảy xổ vào người anh.

Martial lùi phắt lại, nắm lấy cây gậy to mà anh ta cầm lúc vào nhà đặt bên tủ buffet và bắt đầu giữ thế thủ.

– Nicolas, không được dùng dao! – Bà mẹ nhắc to.

– Mẹ cứ mặc anh ấy! – Quả Bầu vừa kêu vừa cầm cái rìu con của thằng kẻ cướp.

Nicolas, luôn luôn vung cái dao to tướng, rình dịp nhảy vào đâm anh. Anh ta thét lên:

– Tao nói thẳng cho mày biết là mày và con Sói Cái khốn kiếp của mày, tao đánh tan xác cả hai đứa mày, và tao bắt đầu đây. Giúp con với, mẹ ơi! Giúp tao với, Quả Bầu! Cho nó ngoẻo đi, nó sống dai dẳng lắm rồi!

Và nhận ra đã đến lúc thích hợp để tấn công, tên kẻ cướp nhảy xổ vào anh nó, lăm lăm con dao trong tay.

Martial, đánh côn thành thạo, bất chợt lùi lại, đưa cây gậy lên, rồi nhanh như chớp cho cây gậy quay vù vù lượn một đường như con số tám, rồi giáng mạnh trên cánh tay phải của Nicolas làm cho tay anh ta đột nhiên đờ đẫn, đau điếng, con dao rơi xuống đất.

– Đồ kẻ cướp! Mày đánh gãy tay tao rồi. – Anh ta la lên, tay trái đỡ tay phải rũ xuống, bất động.

– Chưa đâu, cây gậy của tao nẩy lên mà. – Martial vừa trả lời vừa lấy chân đá con dao vào gầm tủ buffet.

Rồi, thừa lúc Nicolas đang đau, Martial nắm lấy cổ áo nó, đẩy mạnh về phía sau, mãi tới gần cái cửa ở gầm cầu thang, đưa một tay mở cửa, còn tay kia đẩy Nicolas vào và nhốt ở trong đó, thằng này vẫn còn choáng váng về cuộc tấn công bất thình lình. Sau đó, quay lại nói với mẹ và em gái, anh ta túm vai Quả Bầu và mặc dầu bị phản kháng, những tiếng kêu la và thậm chí một nhát rìu làm anh ta bị thương nhẹ ở tay, anh ta nhốt cô ta vào gian phòng thấp của quán rượu thông với bếp.

Rồi quay sang mụ góa, lúc ấy còn bàng hoàng về thao tác vừa khéo léo vừa bất ngờ, Martial lạnh lùng bảo:

– Bây giờ mẹ ạ, chỉ còn mẹ và tôi.

– Ừ, phải, còn mày và tao. – Bà ta thét lên, và khuôn mặt bất động khởi sắc, nước da nhợt nhạt bừng lên, một tia sáng u buồn lóa lên trong đôi mắt từ lâu mất tinh thần của bà ta. Sự giận dữ, lòng căm thù làm cho nét mặt bà ta trở nên dữ dội. – Phải, còn mày và tao. – Bà ta nhắc lại giọng dọa nạt. – Tao chờ đợi lúc này, rồi mày sẽ biết bấy nay tao đã suy nghĩ những gì.

– Tôi cũng vậy, tôi cũng sẽ nói với mẹ biết tôi đã nghĩ gì.

– Cho dẫu mày sống trăm năm, mày thấy không, mày sẽ nhớ lấy đêm nay…

– Tôi sẽ nhớ mãi! Em trai và em gái tôi muốn giết tôi, mẹ chẳng làm gì để ngăn chúng nó. Nhưng này, mẹ hãy nói đi, mẹ có điều gì không vừa lòng về tôi?

– Tao ấy à?

– Vâng.

– Từ ngày bố mày chết! Đáng lý phải ở với tao và các em để đỡ đần chúng tao, mày lẩn vào Rambouillet săn bắn trộm trong mấy khu rừng với cái thằng bán rong thú săn mà mày quen biết ở Bercy.

– Nếu tôi ở đây, thì giờ tôi đã phải đi chèo thuyền chiến như thằng Ambroise, hay rồi cũng phải như thằng Nicolas. Tôi không muốn đi ăn trộm như bọn nó, vì thế mẹ và bọn nó ghét tôi.

– Thế mày làm nghề ngỗng gì? Mày cũng đi săn trộm thú rừng, bắt trộm cá, ăn trộm không nguy hiểm, ăn trộm của quân hèn!

– Cá cũng như chim muông, săn bắt không phải là của riêng ai, nay ở người này, mai sang kẻ khác, ai bắt được thì là của người ấy. Tôi không ăn trộm. Còn như hèn nhát thì…

– Mày đi đánh nhau để kiếm tiền của những đám yếu hơn mày!

– Bởi vì bọn chúng đánh kẻ yếu hơn chúng!

– Nghề của kẻ hèn! Nghề của kẻ hèn!

– Đúng quá, có những nghề lương thiện hơn nhưng không phải việc của mẹ nói với tôi về những chuyện ấy.

– Thế tại sao mày không làm những nghề lương thiện, mà lại tới đây ăn không ngồi rồi và sống bám vào tao?

– Tôi cũng đưa cho mẹ cá tôi đánh được và tiền tôi kiếm ra! Tuy không nhiều nhưng cũng tàm tạm, tôi có làm phiền tới ai đâu. Tôi cũng đã thử học làm thợ khóa để xem có kiếm được khá hơn không, nhưng ngay từ thuở bé đã lang thang trong rừng ngoài sông, cho nên tôi không muốn gắn mình vào nơi nào khác. Thế là hết và đành phải chịu thế suốt đời. – Martial thở dài, sầu não. – Rồi thì, tôi cứ muốn sống một mình trên sông hay trong rừng, ở đấy không ai lục vấn tôi. Trong lúc ở nơi khác, người ta hỏi đến bố tôi, tôi phải trả lời là… bị chết chém! Hỏi đến em trai tôi… bị tù khổ sai! Hỏi đến em gái tôi… đi ăn trộm!

– Thế hỏi đến mẹ mày, mày bảo sao?

– Tôi nói…

– Nói thế nào?

– Tôi nói mẹ tôi đã chết.

– Mày nói đúng đấy, thì cũng như… Tao từ mặt mày, đồ hèn. Em mày bị tù khổ sai. Ông mày và bố mày đã gan dạ chết trên máy chém, coi thường cả cố đạo và đao phủ. Đáng lẽ trả thù cho họ, thì mày lại run sợ.

– Trả thù cho cha ông?

– Phải, làm cho tỏ mặt mọi giống Martial, nhổ toẹt vào lưỡi dao đao phủ, vào chiếc áo choàng đỏ, và kết thúc như cha, như mẹ, như em trai, em gái mày…

Cho dù đã quen với những kích động man rợ của mẹ, Martial cũng không khỏi rùng mình.

Bộ mặt người vợ góa kẻ bị tử hình, khi thốt ra những lời lẽ này, trông thật khủng khiếp.

Rồi bà ta tiếp tục, mỗi lúc một dữ dội hơn:

– Ôi, hèn nhát, còn u mê ám chướng hơn là hèn nhát! Mày muốn lương thiện! Lương thiện hả? Thế chẳng phải là mày luôn bị khinh bỉ, bị phỉ nhổ như là con của một kẻ giết người, anh trai của một tên tù khổ sai đó sao? Thế mà đáng lý mày phải ghi sâu vào gan ruột mối hận thù và lòng căm phẫn thì mày lại sợ hãi, đáng lý xông vào cắn trả thì mày cong đuôi trốn chạy. Khi họ đưa bố mày lên máy chém, mày rời bỏ chúng tao. Đồ hèn nhát! Và mày thừa biết là chúng tao không thể rời bỏ đảo này để vào thị trấn, vì như vậy sẽ bị người ta gào thét ném đá đuổi theo như đuổi bầy chó dại. Đấy, người ta đối xử với chúng tao như thế đấy, mày thấy chưa? Người ta đối xử với chúng tao như thế đấy!

– Một người, thậm chí mười người tôi cũng không sợ, nhưng bị mọi người hủy diệt vì là con cái, là anh em của những kẻ tội phạm, thì không! Tôi không chịu nổi. Tôi thà vào rừng cùng thằng Pierre đi bắn thú, săn trộm còn hơn.

– Thế thì mày vào rừng mà ở…

– Tôi trở về vì có việc làm ăn với một người lính gác và nhất là vì mấy đứa nhỏ, vì chúng đang ở tuổi hay bắt chước làm điều xấu xa.

– Thế thì việc gì đến mày?

– Có chứ, vì tôi không muốn chúng trở thành những đứa vô lại như Ambroise, như Nicolas, như Quả Bầu.

– Không thể được!

– Để chúng ở nhà này, chúng sẽ chẳng thể nào tránh được điều đó. Tôi đang đi học nghề, gắng kiếm chút ít để đưa chúng theo tôi, rời bỏ đảo này. Nhưng ở Paris, chuyện gì rồi mọi người cũng biết, rồi lại: “con của kẻ bị chết chém, anh em của kẻ bị khổ sai”… Rồi một ngày nào đó, cũng sinh ra ẩu đả, như thế chán vô cùng.

– Và như vậy chưa làm mày chán trở thành lương thiện sao, mày thành công lắm kia mà? Đáng lý biết điều về với chúng tao, để sống như con cái nhà này đã sống, mặc dầu mày không muốn, phải, mặc dầu mày không muốn, mày lại lên giọng bằng những bài thuyết giáo. Nhưng chúng tao vẫn vậy. Thằng François đã nghe chúng tao, gần như thế, chỉ cần có cơ hội là nó sẽ ở trong băng đảng thôi.

– Tôi quả quyết với mẹ là không phải thế!

– Mày sẽ thấy là như thế. Tao biết rõ! Thật ra, trong thâm tâm nó đã có mầm tội lỗi, nhưng nó còn đôi chút vướng víu. Còn con Amandine, một khi tròn mười lăm tuổi, nó sẽ hoạt động một mình. Ôi chao, người ta sẽ ném đá vào chúng tao. Người ta đuổi chúng tao như đuổi chó dại. Người ta sẽ thấy cả gia đình này, chỉ trừ mày ra, là như thế nào, bởi vì chỉ có mỗi mình mày làm cho chúng tao xấu hổ.

– Thật đáng tiếc!

– Và vì mày ở với chúng tao sẽ trở nên hư hỏng, thì từ ngày mai mày hãy rời khỏi đây và đừng bao giờ quay lại nữa.

Martial kinh ngạc nhìn mẹ, sau một lúc im lặng, anh ta nói:

– Thế ra, mẹ và mấy đứa kiếm chuyện cãi cọ nhằm đi tới đích này đây.

– Chính thế, để cho mày thấy những gì sẽ xảy ra nếu mày cứ ở lại đây mặc dù chúng tao không muốn: một địa ngục. Mày nghe chưa? Một địa ngục! Mỗi ngày một chuyện cãi cọ, một việc gây gổ, một cuộc ẩu đả, và rồi chúng tao không đơn độc như tối nay, chúng tao sẽ có bầu bạn tiếp sức. Mày không chống nổi được mươi ngày đâu.

– Mẹ tưởng nói thế thì tôi sợ à?

– Tao chỉ nói những gì sẽ xảy ra với mày…

– Chẳng hề gì… Tôi cứ ở lại.

– Mày ở lại đây?

– Vâng.

– Mặc dù chúng tao không ưng?

– Mặc dầu mẹ, Quả Bầu, Nicolas, mặc dầu tất cả những đứa vô lại cùng một giuộc!

– Hừ, mày còn làm tao buồn cười đấy!

Ở cửa miệng người đàn bà mặt mũi nham hiểm và hung dữ, những tiếng này nghe thật ghê rợn.

– Tôi nói với mẹ là tôi sẽ ở đây cho tới khi tôi thấy có phương tiện kiếm ăn nơi khác với mấy đứa bé. Một mình tôi, tôi không sợ gì cả, tôi sẽ quay lại những khu rừng. Nhưng vì bọn trẻ, tôi cần nhiều thời gian hơn để có được những thứ tôi tìm. Trong khi chờ đợi, tôi sẽ ở lại.

– À, mày ở lại cho đến lúc mày đem bọn trẻ đi?

– Đúng như mẹ nói!

– Đem bọn trẻ đi?

– Hễ khi tôi bảo chúng: “Lại đây!” là chúng chạy lại, tôi xin nói với mẹ như thế.

Mẹ góa nhún vai và bà ta tiếp tục:

– Mày nghe đây, ban nãy tao đã bảo mày, cho dẫu mày sống đến trăm năm, mày sẽ nhớ mãi đêm nay, tao sẽ giảng cho mày rõ tại sao. Nhưng trước hết, mày có nhất quyết không rời khỏi nơi này không?

– Có, có, nhất định như vậy.

– Lát nữa mày sẽ nói không, nhất định không! Mày hãy nghe rõ đây này. Mày có biết em mày làm nghề gì không?

– Tôi chỉ ngờ ngợ thôi, nhưng tôi cũng không muốn biết rõ.

– Mày sẽ biết, nó ăn trộm.

– Mặc kệ nó.

– Thế còn mày?

– Tôi ư?

– Nó ăn trộm ban đêm, có cạy phá, tội chịu án khổ sai đấy. Chúng tao chứa chấp những đồ ăn trộm của nó, nếu người ta khám phá ra được, chúng tao cũng sẽ bị truy tố như nó, và cả mày nữa. Và lũ trẻ ra đường mà ở, chúng cũng sẽ theo cái nghề nghiệp của bố mày, ông mày, cũng như học được ở đây vậy.

– Tôi, tôi bị bắt giữ như kẻ chứa chấp, như kẻ tòng phạm? Bằng chứng đâu thế?

– Người ta không cần biết mày sinh sống như thế nào: mày lang thang trên sông, mày đã mang tiếng là người không tốt, mày lại ở với chúng tao, ai tin là mày không biết gì về việc chúng tao trộm cắp và chứa chấp?

– Tôi sẽ chứng tỏ rằng không phải thế.

– Chúng tao sẽ tố cáo mày là tòng phạm.

– Tố cáo tôi! Tại sao vậy?

– Để thưởng công cho mày muốn ở lại đây mặc dù chúng tao không ưng thuận.

– Ban nãy, mẹ có một kiểu làm tôi hoảng sợ, bây giờ lại một kiểu khác, cái đó không ăn thua gì đâu, tôi sẽ chứng tỏ rằng tôi không bao giờ ăn trộm. Tôi cứ ở lại đây.

– À, mày cứ ở lại! Vậy mày hãy nghe đây. Mày có nhớ năm ngoái, việc gì đã xảy ra ở đây đêm Noel không?

– Đêm Noel? – Martial hỏi lại, cố gắng tập hợp những chuyện đã qua.

– Nhớ kĩ xem.

– Tôi không nhớ.

– Mày không nhớ là buổi tối, thằng Cánh Tay Đỏ đã dẫn tới đây một người ăn mặc tử tế, cần nơi ẩn trốn à?

– À, có, bây giờ tôi nhớ ra rồi, tôi lên gác đi nằm để ông ta ăn tối với mẹ. Ông ta ngủ lại đây, trước lúc rạng sáng, Nicolas đưa ông ta đi Saint-Ouen…

– Mày có chắc là Nicolas đưa ông ta đến Saint-Ouen không?

– Thì sáng hôm sau mẹ chẳng đã nói với tôi như thế còn gì?

– Đêm Noel mày có ở đây không?

– Có, thế thì sao?

– Đêm hôm ấy, người ấy, có rất nhiều tiền trong người, đã bị ám sát trong nhà này.

– Ông ta! Ở nhà này?

– Bị lấy sạch tiền và chôn ở chỗ xếp củi.

– Không đúng. – Martial kêu lên, mặt tái xanh vì hoảng sợ và không dám tin tội ác mới này của người nhà anh ta. – Mẹ muốn làm tôi khiếp sợ. Tôi nhắc lại một lần nữa, không đúng thế đâu!

– Thì mày cứ hỏi thẳng thằng François xem sáng nay nó đã thấy gì nơi xếp củi.

– Thằng François ư! Thế nó thấy gì?

– Một chân của người ấy chòi lên trên mặt đất. Cầm cây đèn lồng này đến đấy, mày sẽ thấy rõ.

– Không phải, – Martial cãi lại, vừa lấy khăn lau trán ướt đẫm mồ hôi lạnh, – không phải, tôi không tin lời mẹ nói. Mẹ nói thế để…

– Để cho mày biết, nếu mày cứ ở lại đây dù chúng tao không ưng, mày có nguy cơ, bất cứ lúc nào cũng có thể bị bắt giữ như tòng phạm của các vụ trộm và các vụ giết người. Mày ở đây đêm Noel. Chúng tao sẽ khai mày đã giúp chúng tao trong vụ việc này. Mày làm cách nào để chứng minh ngược lại?

– Trời ơi, trời ơi! – Martial kêu lên, úp mặt vào hai bàn tay.

– Bây giờ thì mày chịu đi chưa? – Bà mẹ góa hỏi với nụ cười cay độc.

Martial rụng rời tay chân. Khốn nạn, anh ta có ngờ đâu đến chuyện mẹ anh ta vừa kể. Cuộc đời lang thang của anh ta bấy nay, việc anh ta ở chung với một gia đình tội phạm ghê rợn như vậy, thật ra đã làm anh ta có những nỗi ngờ vực ghê gớm, và những nỗi ngờ vực ấy có thể trở thành sự thật dưới mắt luật pháp, nếu mẹ anh ta, em trai anh ta, em gái anh ta cùng khai nhận anh ta là tòng phạm của họ.

Bà mẹ góa rất thích thú trước sự suy sụp của cậu con trai.

– Mày có một cách để thoát ra khỏi sự lúng túng này. Hãy đi tố giác chúng tao!

– Tôi phải làm thế, nhưng tôi không làm. Mẹ hẳn biết điều đó!

– Bởi lẽ ấy, tao đã nói thật với mày mọi việc. Bây giờ mày đã chịu đi chưa?

Martial muốn thử làm mủi lòng bà quả phụ độc ác này, bèn cứng cỏi nói:

– Mẹ ạ, tôi không tin mẹ có thể tham dự vụ giết người này.

– Tùy mày đấy, nhưng mày đi đi.

– Nhưng tôi đi với một điều kiện.

– Không có điều kiện nào cả.

– Mẹ cho bọn trẻ đi học việc, thật xa đây, ở tỉnh lỵ.

– Chúng sẽ ở đây.

– Mẹ ơi, mẹ nghĩ lại xem, nếu mẹ làm cho chúng thành như Nicolas, như Quả Bầu, như Ambroise, như bố… thế thì mẹ được gì?

– Được làm những việc lớn với sự trợ lực của chúng. Chúng tao không phải đã thừa người. Quả Bầu ở đây với tao để làm quán rượu. Nicolas chỉ có một mình; một khi được tập dượt, François và Amandine sẽ trợ lực nó. Người ta cũng đã ném đá vào chúng từ khi chúng còn bé. Chúng phải phục thù!

– Mẹ ơi, mẹ yêu Quả Bầu và Nicolas lắm phải không?

– Sao nữa?

– Bọn trẻ sẽ bắt chước chúng, rồi những tội ác của anh chị nó và của chính chúng nó bị phát hiện…

– Sao nữa?

– Bọn chúng sẽ lên máy chém, như bố ấy!

– Rồi sao nữa?

– Vậy mẹ không lo sợ cho số phận của chúng sao?

– Số phận của chúng là số phận của tao, không hay hơn mà cũng chẳng tồi hơn. Tao ăn trộm, chúng cũng ăn trộm. Tao giết người, chúng cũng giết người, ai bắt mẹ, bắt luôn cả con. Chúng tao không rời nhau. Nếu đầu chúng tao bị rơi, thì rơi chung vào một rổ. Chúng tao không lùi bước, trong gia đình chỉ có mày là hèn nhát, chúng tao đuổi mày đi. Mày cút đi!

– Nhưng còn bọn trẻ, bọn trẻ?

– Bọn trẻ rồi sẽ lớn lên! Tao bảo thật là không có mày thì chúng đã thành thục rồi. François đã trong tư thế sẵn sàng, khi mày đi khỏi, Amandine sẽ bù lại thời gian đã mất…

– Mẹ ạ, tôi van mẹ đấy, mẹ hãy bằng lòng cho bọn trẻ học việc xa nơi đây.

– Đã bao lần tao đã nói với mày là chúng sẽ học việc ở đây.

Người vợ góa của kẻ bị tử hình dằn mạnh xuống mấy tiếng sau cùng một cách riết róng khiến Martial không còn hy vọng làm nhụt ý chí sắt thép đó.

– Nếu đã như vậy, – Martial đáp lại một cách ngắn gọn và quả quyết, – thì mẹ hãy nghe rõ ý kiến của tôi… Tôi ở lại.

– Á, à!

– Không phải ở nhà này! Tôi sẽ bị thằng Nicolas ám sát hoặc con Quả Bầu đầu độc. Vì tôi không có tiền để đi ở nơi khác, tôi và bọn trẻ sẽ đến ở cái lán gỗ nơi mũi đảo. Cửa lán chắc chắn, tôi sẽ củng cố thêm. Một khi tới đó, được ngăn chặn chắc chắn, với cây súng, cái gậy và con chó của tôi, tôi chẳng sợ ai sất. Sáng mai, tôi đem bọn trẻ đi, ban ngày chúng theo tôi hoặc trên xuồng hoặc trong bãi, ban đêm, chúng ngủ với tôi trong lều. Chúng tôi sống bằng nghề câu cá, và tình hình này sẽ kéo dài cho tới khi tôi kiếm được việc cho chúng, và tôi chắc chắn sẽ kiếm được.

– À, ra thế.

– Cả mẹ, cả thằng Nicolas, cả con Quả Bầu, không ai ngăn cấm được việc ấy, phải không? Nếu người ta khám phá ra các vụ trộm hoặc giết người trong thời gian tôi ở đảo, thì mặc kệ, tôi trông vào may rủi, tôi sẽ trình bày rằng tôi đã trở về đây, ở lại đây là vì mấy đứa bé nhằm ngăn chặn chúng nó trở thành phường vô lại. Người ta sẽ xét định. Nhưng sét sẽ đánh tôi nếu tôi rời đảo mà để bọn trẻ ở thêm một ngày trong nhà này! Vâng, tôi thách đấy, thách cả mẹ lẫn bọn kia đuổi tôi ra khỏi đảo!

Bà mẹ góa biết rõ sự quả quyết của Martial. Bọn trẻ yêu người anh cả, nhưng cũng rất sợ anh ta. Chúng sẽ sẵn sàng theo anh một khi anh ngỏ ý. Còn anh ta, trang bị cẩn thận, rất quả quyết, luôn luôn cảnh giác, ở trên xuồng ban ngày, lui về cài chặt cửa lều kĩ càng vào ban đêm, anh ta không lo ngại gì về những ý đồ xấu của gia đình.

Dự tính của Martial như vậy hoàn toàn có thể được thực hiện. Nhưng bà mẹ góa có nhiều lý do để ngăn cản việc ấy.

Trước hết, cũng như những người thợ thủ công lương thiện, đôi khi coi việc đông con như một điều quý giá, do đông con thì lắm người sai khiến, bà ta đã dự định cho Amandine và François tiếp tay trong công việc của bà ta. Lại nữa, bà ta còn nói đến ý định báo thù cho chồng con, cũng là chuyện có thật. Một vài phần tử được nuôi dưỡng, già dặn, chai sạn trong tội lỗi, công khai nổi loạn, chống đối xã hội quyết liệt và tin tưởng báo thù sự trừng phạt đúng đắn đã giáng vào họ hoặc người thân của họ bằng những ý đồ đen tối của Nicolas nhằm giết hại Marie và sau đó là với người môi giới bán đồ ngọc có thể bị cản trở do sự có mặt của Martial. Mụ góa đã hy vọng có một sự cách ly tức thì giữa bà ta và Martial hoặc bằng cách xúi Nicolas cãi lộn với Martial, hoặc tiết lộ rằng nếu anh ta cứ cố tình ở lại đảo, anh ta có nguy cơ bị coi như tòng phạm của nhiều trọng tội.

Vừa quỷ quyệt lại vừa sắc bén, bà ta chợt nhớ ra mình đã lẫn cẫn, cảm thấy cần phải vận dụng sự dối trá mới có thể làm cho con sa vào bẫy được. Bà ta lại tiếp tục sau một hồi lâu im lặng, với một sự chua xót vờ vĩnh:

– Tao biết dự định của mày, mày không muốn tự đi tố giác chúng tao, mày muốn để cho lũ trẻ làm việc ấy.

– Tôi ư?

– Chúng biết hiện nay có một người bị chôn ở đây, chúng biết là Nicolas đã đi ăn trộm… Một khi đi học việc, chúng nó sẽ nói ra, người ta sẽ bắt chúng tao và rồi cả nhà sẽ bị bắt… mày cũng như chúng tao. Đấy, câu chuyện sẽ như thế nếu như tao nghe mày, nếu tao để mày đem bọn trẻ đi nơi khác. Ấy thế mà mày bảo mày không muốn cho chúng tao gặp chuyện không may! Tao không yêu cầu mày phải thương yêu chúng tao, nhưng mày đừng nên xúc tiến thời gian chúng tao bị sa lưới pháp luật.

Giọng nói dịu đi của bà mẹ làm cho Martial tin rằng những lời dọa nạt của anh ta đã có tác dụng hữu ích tới mẹ. Anh ta đã bị sa vào một cạm bẫy kinh người.

– Tôi biết rõ bọn trẻ, anh ta nói, tôi tin chắc rằng khi tôi dặn chúng thì chúng nhất định không hé môi. Vả lại, bằng cách này hay cách khác, tôi luôn luôn ở bên chúng, và tôi chịu trách nhiệm cho sự im lặng của chúng.

– Liệu ta có thể trả lời cho lời nói của một đứa trẻ không… nhất là ở Paris, ở đó dân chúng tò mò và lắm lời… Chúng có thể giúp chúng tao thực hiện các phi vụ để chúng không bán đứng bọn tao, do vậy tao muốn giữ chúng ở đây.

– Thế đôi khi chúng không ra thị trấn và vào Paris sao! Ai cấm chúng nó nếu chúng nó muốn nói! Nếu chúng ở cách xa đây thì hay quá! Những điều chúng có thể nói ra cũng chẳng hại gì.

– Ở xa đây ư? Mãi tận đâu kia? – Bà ta vừa hỏi vừa nhìn con chòng chọc.

– Mẹ cứ để tôi đem chúng đi. Mẹ không cần quan tâm đến…

– Thế mày sống bằng cách nào và bọn chúng nữa?

– Ông chủ cũ của tôi, thợ khóa, là một người tử tế. Tôi sẽ nói với ông ta những điều cần thiết, và có thể, nhờ có bọn trẻ, ông ta sẽ đem chúng đi học việc cách xa đây. Hai ngày nữa chúng tôi đi, và mẹ sẽ không nghe nói gì về chúng tôi nữa.

– Không, thật ra… Tao muốn chúng ở với tao, tao sẽ yên tâm hơn.

– Vậy thì sáng mai tôi sẽ tới ở căn lều gỗ ở cửa đảo, đợi lúc khá hơn… Tôi cũng có đầu óc tỉnh táo, mẹ biết đấy chứ?

– Có, tao biết. Ồ, sao tao muốn mày ở cách xa đây thế! Sao mày không ở trong rừng?

– Tôi xin sẵn sàng để mẹ khỏi vướng víu về tôi và mấy đứa bé.

– Thế mày để lại đây con Sói Cái mà mày yêu tha thiết à? – Bà ta đột ngột hỏi Martial.

– Đó là chuyện của tôi. Tôi biết tôi cần phải làm gì. Tôi đã có ý định.

– Nếu tao để cho mày đem chúng đi, mày, Amandine và François sẽ chẳng bao giờ đặt chân trở lại Paris nữa ư?

– Trước ba ngày, chúng tôi sẽ ra đi và mẹ cứ coi như chúng tôi đã chết.

– Tao muốn thế hơn là mày còn ở đây và làm cho tao nghi ngại chúng. Thôi được, bởi phải chịu như vậy, mày cứ đem chúng đi. Và chúng mày cút đi càng sớm càng tốt. Đi cho khuất mắt tao!

– Đồng ý thế.

– Đồng ý. Mày đưa trả cái chìa khóa gầm cầu thang để tao mở cho thằng Nicolas.

– Không, nó sẽ ở đấy cho tỉnh rượu đã. Sáng mai tôi sẽ đưa trả mẹ chiếc chìa khóa.

– Thế còn con Quả Bầu?

– Chuyện đó lại khác, mẹ sẽ mở cửa cho nó sau khi tôi lên gác, tôi không thích nhìn thấy mặt nó.

– Cút đi! Trời đày mày.

– Lời chào của mẹ đấy à?

– Ừ.

– May thay, đấy là lời chào cuối cùng. – Martial nói.

– Lời cuối cùng. – Bà mẹ nhắc lại.

Martial thắp một cây nến, rồi mở cửa bếp, huýt sáo gọi con chó từ ngoài cửa vui mừng theo chủ lên gác trên.

– Đi đi, việc của mày thế là xong. – Người mẹ vừa lẩm bẩm vừa giơ nắm đấm theo. – Chính mày muốn thế!

Được Quả Bầu đem đến chùm chìa khóa giả, bà ta mở cửa hầm để thả thằng Nicolas đang bị nhốt ở đấy.