Bông mẫu đơn màu trắng Tác giả: LIĐA MISENCÔ (NGA)
Năm mười ba tuổi, trông tôi chẳng khác gì Buratino: vụng về, cao lêu khêu, còn miệng thì có phần quá rộng. Tôi không biết ngồi yên một chỗ, và thích đánh nhau. Khuôn mặt tôi bao giờ cũng được trang điểm bằng nhiều vết bầm tím, một số sẹo còn giữ nguyên tới bây giờ và tất nhiên sẽ suốt đời vẫn thế. Việc tôi đánh nhau đã làm gia đình tôi hoảng sợ thật sự. Mọi người tìm cách giảng giải làm tôi phải xấu hổ, và luôn nhắc tôi là con gái, mà con gái thì không được đánh nhau như thế. Tôi rất đau khổ vì tôi là con gái. Tôi ra mặt khinh bỉ các cô bé cùng tuổi và không thèm chơi với chúng. Bạn của tôi là các cậu nam, và để giữ uy tín cho mình, tôi thường đánh nhau với các cậu ấy. Khi đánh nhau tôi hoàn toàn quên tôi là con gái, chỉ nhớ mỗi điều là phải chiến thắng, vì vậy tôi đánh rất hăng và quyết liệt. Đôi khi tôi nghe mẹ tôi nói với bố tôi: - Con bé lớn lên sẽ không đẹp một tí nào. Nhưng điều này không hề làm tôi buồn mà ngược lại. Khuôn mặt giống con trai, vui vẻ và đầy tàn hương, với chiếc mũi tróc da và những cuộn tóc xám vàng vì nắng đối với tôi còn đẹp hơn nhiều so với những khuôn mặt búp bê mịn màng màu hồng nhạt. Tôi ước mơ được mặc quần âu và áo may ô như con trai, nhưng buộc phải nhân nhượng mẹ tôi và mặc chiếc áo dài tới gối, chân đi dép xăng đan. Còn việc để tóc đuôi sam và thắt những chiếc nơ sặc sỡ thì tôi cương quyết chống lại. Tóc chưa kịp nhú lên tôi đã lấy kéo cắt trụi. Mẹ tôi dở khóc dở cười dẫn tôi vào hiệu cắt tóc, và ở đấy người ta đã phải cắt cho tôi theo “kiểu con trai”. - Ôi, lớn lên con sẽ thế nào đây? - Mẹ tôi than thở. Tôi cũng không biết là lớn lên tôi sẽ thế nào, vì rất đơn giản là tôi không quan tâm tới điều đó. Tôi nghĩ khá nhiều về việc sau này tôi sẽ làm gì, nhưng mẹ tôi thì lại lo lắng về chuyện khác. Mẹ tôi muốn cũng có con gái như nhiều bà mẹ khác. Bà nghĩ con gái bao giờ đối với mẹ cũng tình cảm, thân thiết hơn con trai.
Và mẹ tôi đã được toại nguyện nhờ một câu chuyện xảy ra như sau: Lúc ấy là đầu tháng sáu, tháng của hoa mẫu đơn nở: Trong rạp chiếu bóng mùa hè, người ta đang chiếu phim “Sapaép”. Tôi đã xem nó nhiều lần, nhưng vẫn sẵn sàng xem lại hàng ngày. Xung quanh rạp có rào cao bao bọc, và dưới chân là hai hàng dây thép gai. Ở một phía, bờ rào vòng ra gần sát một ngôi nhà nhỏ, ngôi nhà của ông lão gác cổng. Từ mái của ngôi nhà này có thể nhảy qua bờ rào vào rạp, nhưng để làm được việc đó, phải cần dũng cảm, vì khoảng cách từ mái nhà tới bờ rào ít nhất là một mét. Chỉ ai thật liều lĩnh mới dám nhảy. Những người kiểm soát vé nhiều lần thấy chúng tôi lậu vé bằng cách này, nhưng có lẽ vì khâm phục lòng dũng cảm của chúng tôi nên không bắt đuổi ra. Tối hôm ấy tôi không có tiền mua vé nên cũng đã nhảy vào. Không tìm đâu được một chỗ trống, tôi phớt lờ ngồi xuống chen chỗ với những cô bé mặc rất diện, để đuôi sam và thắt những chiếc nơ sặc sỡ. Các cô ấy hơn tôi một hai tuổi gì đấy và có lẽ đã tự cho mình là người lớn. Chúng rất bực vì việc làm của tôi, nhưng không dám “gây sự” và đã chịu xích lại gần nhau, nhường cho tôi một đầu ghế. Một chốc sau, các cô bé bỗng sôi nổi hẳn lên, bắt đầu thì thầm với nhau một điều gì đấy rồi phá lên cười to. Rõ ràng là các cô đang muốn mọi người chú ý tới mình. Tôi cũng nhìn sang phía chúng nhìn, và thấy một cậu người dong dỏng, mắt và tóc đều đen, khoảng mười lăm tuổi. Cậu ta mặc một chiếc quần được là phẳng phiu và một chiếc áo trắng. Nhưng điều buồn cười hơn cả là cậu ta đang cầm một bông mẫu đơn cánh kép màu trắng. Tôi đã gặp cậu ta ở thư viện. Cô nhân viên thư viện bảo tôi đó là Misa Vôrônin, con trai của thầy hiệu trưởng mới của chúng tôi và vừa từ Lêningrát tới. Vì là dân Lêningrát tới, nên tôi tha thứ cho cậu ta về việc đã mặc quần thẳng nếp và áo sơ mi sạch. Còn bông hoa thì... không, quả là buồn cười thật. Có ai lại mang hoa vào rạp chiếu bóng bao giờ!
Misa ngồi không xa dãy ghế chúng tôi, và các cô bé lại càng cười to hơn. Tôi nghe các cô khẽ bảo nhau: “Mày hỏi đi”. “Mày hỏi tốt hơn”. “Không, mày hỏi đi”. Cuối cùng, một cô đã mạnh dạn lên tiếng: - Đấy là hoa gì thế anh? Hoa hồng à? Đến cả hoa mẫu đơn mà cũng không biết! Tôi nghĩ thế nào Misa cũng quay lại và nói: “Hỏi ngốc thế mà cũng hỏi được!”. Nếu là tôi nhất định tôi chỉ nói thế. Nhưng cái cậu Lêningrát này là một người lịch sự. Cậu ta chỉ bảo: - Đây là hoa mẫu đơn trắng. Chị không biết hay sao? Các cô bé rất ngạc nhiên. - Thế anh cần mẫu đơn làm gì ? Cậu ta có thể bảo đấy không phải là việc của các cô, nhưng lần này lại cũng trả lời một cách lịch sự: - Tôi yêu hoa. - Thật à ? Ở đây bọn con trai không bao giờ yêu hoa. Đó là một điều nói dối trắng trợn. Tôi biết con trai ở đây yêu và không yêu cái gì. Tôi có thể nói là các cậu ấy yêu hoa, và tất nhiên không cậu nào nhầm hoa mẫu đơn với hoa hồng. - Thế hoa mẫu đơn có thơm không? - Một cô gái ngồi cạnh tôi hỏi - Tôi cứ nghĩ là hoa mẫu đơn chỉ có màu đỏ thôi. - Người ta bảo là có cả màu hồng nữa đấy. Bà tớ có mẫu đơn màu ấy... - À, mà quả thật có mùi thơm các cậu ạ! Các cô bé kêu lên sung sướng, rồi thay nhau ngửi hoa ríu rít như một bầy sáo. Tôi nhích ra xa, các cô bé lúc này đang trở lại thì thầm với nhau. Thậm chí tôi còn ngồi quay lưng lại phía chúng. Tôi là người ghét cay ghét đắng kiểu “ve vãn” như vậy. - Tôi có thể giữ bông mẫu đơn của anh được không? Tất nhiên đấy chắc lại cô bé ngồi cạnh tôi. Tôi những muốn quay lại huých cho một cái để cô ta chịu ngồi yên. - Không, tôi muốn tặng nó cho một người nào đấy. - Misa bảo cô ta. - Tôi biết, tôi biết. - Cô bé ngồi cạnh tôi kéo dài giọng - Anh định để tặng cho Masa mà?
- Thế mà cũng nói được. Sao lại phải cho mình cơ chứ? Tôi muốn quay lại xem xem Masa kia là ai. Chắc là cô thắt nơ lụa, mỗi nơ còn đính một chiếc lá ngưu bàng làm duyên. Cô ta là người tỏ thái độ bất bình hơn cả khi tôi ngồi xuống cạnh. - Này, cậu cầm lấy, mình tặng cậu. - Tôi nghe tiếng Misa nói. Tôi nghĩ thế nào các cô bé cũng sẽ kêu lên, còn Masa thì sẽ ra bộ làm cao và chối đây đẩy. Nhưng tất cả vẫn im lặng. Masa cũng vậy. Tôi rất ngạc nhiên. Ra thế đấy, cô Masa này còn không thèm vờ vĩnh nữa mà đã nhận ngay bông hoa. - Cầm lấy. - Tôi lại nghe Misa nói và cảm thấy có ai đang ẩy nhẹ vào vai mình. Tôi bực mình quay lại và thấy cậu ta đang đứng cạnh, tay chìa bông hoa cho tôi. Tôi không hiểu ngay cậu ta muốn gì, sau tôi nghĩ là cậu ta muốn trêu tôi. Có lẽ cả mấy cô bé kia cũng tham gia vào chuyện này nữa. Chúng đang khúc khích cười với nhau. Tôi chưa kịp quyết định phải làm gì với cậu Misa này, thì cậu ta đã nói: - Mình nói thật mà. Cầm lấy, mình tặng cậu. Và cậu ta vẫn chìa bông hoa về phía tôi.
Tôi ngồi thẳng, yên lặng nhìn bông hoa, các cô kia vẫn cười. Misa cúi xuống, đặt bông hoa lên gối tôi. Tôi cầm lấy rồi quay về phía các cô bé. Không hiểu chúng đã nhìn thấy gì trong mắt tôi, nhưng tất cả bỗng thôi không cười nữa. Không phải vì chúng sợ, mà vì một điều gì đấy khác hẳn. Có thể vì chúng quá ngạc nhiên, cũng có thể vì chúng thấy mặt tôi thay đổi đặc biệt, nhưng tất cả im lặng và mở to mắt nhìn tôi. Và lúc ấy tôi thấy mặt nóng bừng. Tôi cũng chẳng hiểu vì xấu hổ hay vì sung sướng. May mà lúc ấy đèn vừa tắt và buổi chiếu phim bắt đầu. Tôi vội nhảy ra khỏi rạp. Suốt dọc đường về nhà, tôi chỉ dám cầm ngược bông hoa tận sát đầu cuống, có lẽ cũng giống cách Hấcphin cầm con mèo chết của mình vậy.
Ở nhà, mọi người đã đi ngủ. Tôi leo qua cửa sổ vào phòng, và đặt bông hoa lên bậu cửa. Xong, tôi thay quần áo vào giường nằm. Như mọi lần, tôi lại bắt đầu mơ ước về những cuộc hành trình kỳ lạ, về những việc phiêu lưu mạo hiểm. Tôi quyết định một cách dứt khoát là sẽ trốn khỏi nhà vào năm sau. Tôi chỉ còn việc phải kiếm cho mình một người bạn đường trung thành. Tôi sẽ tới Bukhara. Tôi không hiểu vì sao Bukhara lại lôi cuốn tôi đến thế, nhưng tôi nhất định chỉ muốn tới đó. Mà nhân tiện cũng nói thêm, cho mãi tới nay tôi vẫn chưa hề tới Bukhara lần nào.
Một chốc sau, tôi thoáng ngửi thấy một mùi thơm nào đó phảng phất, và sực nhớ tới bông mẫu đơn. Tôi vùng dậy, rón rén đi tới cửa sổ.
Bông hoa trăng trắng trong đêm. Tôi đưa ngón tay sờ những cánh hoa mát lạnh. Tôi không muốn cắm hoa vào chiếc cốc đầy nước. Cứ để nó dần dần héo đi như thế trên bậu cửa. Hoa mẫu đơn mà cắm vào nước thì chẳng còn gì đáng chú ý nữa.
Tôi đứng bên cửa sổ, trên người chỉ độc chiếc áo mỏng. Trăng lên. Lúc đầu, không có việc gì làm, tôi lơ đãng nhìn trăng. Tôi đã nhìn trăng lên hàng trăm lần. Và chưa bao giờ thấy có gì đặc biệt trong đó. Thì trăng cũng chỉ là trăng thôi. Đối với tôi, trăng chỉ giúp ích khi cần chơi cờ hay đùa nghịch với nhau. Những hôm trăng sáng có thể lợi dụng đọc sách. Bố tôi không thích tôi ngồi đọc sách khuya vì sợ tôi hỏng mắt, nên bắt tắt đèn đi ngủ. Những lúc ấy, tôi lại đến ngồi bên cửa sổ, tiếp tục đọc dưới ánh trắng. Những lần lẻn vào vườn quả người khác mà có trăng thì trăng chỉ cản trở, và chúng tôi đã không ngại giơ nắm đấm lên dọa. Và đêm nay trăng cũng đang lên. Trước cửa sổ là một khu nuôi ong được ngăn khỏi sân bằng một hàng rào cây sậy. Bên trên là những cành táo treo lơ lửng. Trăng lên vàng rực phía sau, những cành táo, lá táo lại có màu đen sẫm. Giữa khu nuôi ong có một chiếc tổ ong ở. Đó là một khúc gỗ dài với nhiều đường rãnh ngoằn ngoèo.
Khúc gỗ hòa lẫn trong màu đất đen, nhưng dưới trăng những đường rãnh lại ánh lên rất đẹp. Trên đấy, những đốm sáng màu bạc luôn nhấp nháy. Và rồi cả bờ rào bằng sậy cũng lấp lánh theo, và dễ có cảm giác như trăng rất gần, rất gần, có thể giơ tay là với tới.
Tôi những muốn leo lên cửa sổ quỳ lạy trăng như những người phụ nữ Ai Cập cổ đại quỳ lạy mặt trời. Tôi bàng hoàng xao xuyến và cứ thế ngồi mãi bên cửa sổ cho đến khi trăng lên cao, xa tôi. Nhưng cả lúc ấy, trăng vẫn không mất vẻ huyền ảo, kỳ diệu của nó, vẫn tròn và xanh dịu. Và tất cả xung quanh tôi cũng không giống như ngày thường tôi vẫn thấy.
Bông mẫu đơn trắng vẫn nằm in bóng xuống bậu cửa sổ. Tôi nâng bông hoa trên tay như nâng một chiếc ly dễ vỡ. Chỉ các cô gái mới biết nâng hoa như thế. Bông hoa nằm yên, rất nhẹ trong lòng tay tôi. Và tôi thầm nghĩ từ nay tôi sẽ không còn bao giờ đánh nhau, sẽ bắt đầu biết xấu hổ về đôi tay, đôi chân dài quá cỡ của mình, và... sáng mai tôi sẽ nói mẹ tôi may cho một chiếc áo dài thật đẹp để có thể che lấp hai đầu gối xấu xí của tôi. Và tất nhiên còn nói mẹ tôi mua luôn cả một đôi giày da đế cao nữa. Tôi đã không còn muốn đi xăng đan thêm dù chỉ là một ngày.
Thái Bá Tân dịch