- V - Cuộc Gặp Gỡ Của Những Người Ngang Ngược

Nguyễn Văn Tuyết là người ngang ngược, hoành hành ở chợ Tuy Viễn. Tuyết gây rối, đánh lộn lung tung. Bọn vô lại, du đãng tôn Tuyết làm đầu đàn. Người ở các nơi xa đến kiếm ăn ở Tuy Viễn phải đến xin phép Tuyết, nộp một số tiền cho Tuyết. Rồi khi đã được Tuyết cho phép mới dám làm nghề.

Một hôm có hai cha con một ông già đến bán thuốc ở chợ. Họ múa võ, đánh quyền. Cô gái múa đôi kiếm thật đẹp mắt. Kiếm bay ánh loang loáng, đôi chân cô gái tiến lui nhịp nhàng tỏ ra người đã học võ công phu. Sau đó họ bán thuốc. Người xem rất đông, nhiều người mua thuốc của ông già. Người ta ca ngợi cha con ông. Tin ấy đến tai Tuyết. Lúc ấy anh trùm du côn chợ huyện đang ngồi nhâm nhi rượu với bọn đàn em. Nghe chưa hết câu, Tuyết đã gạt phăng mâm rượu, đứng lên nói giận dữ:

-Thằng già ba vạ sao dám giỡn mặt ta.

.

Tuyết xân tay áo lên, đi ra chợ. Đám đàn em cũng hùng hổ theo sau. Đám đông xem bán thuốc múa võ rẽ thành đường cho Tuyết vào. Tuyết chỉ tay vào mặt ông già quát:

-Ông già kia, có biết Tuyết này không?

Ông già chắp hai tay chào rất lễ độ, miệng đáp từ tốn:

-Già này từ xa đến làm sao biết được ai với ai.

Tuyết càng giận:

-Đến đây bán thuốc múa võ phải xin phép ta, biết chưa? Ông già làm thế này tức là không coi ta ra gì rồi.

Ông già vẫn từ tốn:

-Đâu có, thưa cậu. Già này đi bán thuốc kiếm ăn, có làm gì sai quấy mà phải xin phép ai. Cậu cho thì càng hay, cậu không cho thì già vẫn phải hành nghề kiếm sống chứ.

Tuyết nổi xung tràn tới, vung tay dọa ông già. Ông già cười, Tuyết thét lên đánh luôn mấy đấm. Bịch …bịch … bịch…ông già vẫn đứng vững như trời trồng, mấy đấm của Tuyết đều trúng ngực ông già nhưng ông già vẫn thản nhiên như không. Tuyết hoảng sợ, biết gặp phải tay giỏi võ. Y nhanh trí giả vờ dậm độ vài câu rồi vội vã dẫn đồ đảng đi thẳng.

Tuyết về nhà nghĩ rất lung, càng nghĩ càng cay. Nếu không trả cái nhục bị bẽ thì cũng không còn mặt mũi nào ở lại chợ Tuy Viễn nữa. Còn đến đánh đuổi cha con ông già thì chắc không làm gì nổi cha con ông ta. Chỉ có một cánh là đánh lén.

Dò biết cha con ông già bán thuốc xin ngủ nhờ ở chùa. Tuyết giắt dao găm nửa đêm mò đến. Canh khuya, bốn bề im phăng phắt. Tuyết trèo lên ngọn tường, nhảy xuống sân. Sau một khoảng khắc nằm im nghe động tĩnh, Tuyết trườn như một con rắn vào phòng. Bất chợt Tuyết nghe có tiếng cười khẽ. Tuyết hoảng sợ toan vung dao lên, nhưng cổ tay đã bị nắm chặt như trong kìm sắt. Rồi có tiếng đá lửa đánh xì xoẹt, một ngọn đèn được thắp lên, cô gái cầm cây đèn đặt lên bàn. Tuyết kinh hoàng nhìn thấy tay mình nằm trong tay ông già. Tuyết hiểu rằng mình có vùng vẫy cũng vô ích, đành đứng im mặc cho sự thể đến đâu hay đó.

Ông già chậm rãi nói:

-Đến quấy không cho ta ngủ, sao cậu nghịch thế?

Tuyết quỳ xuống nhận lỗi. Nhưng lỗi của Tuyết thật là lỗi nặng. Ông già bảo:

-Con người ta cốt ở cái tính. Có hơn con vật cũng ở chỗ này.

Tuyết hổ thẹn:

-Xưa nay con chưa được ai chỉ bảo cho cả.

-Bố mẹ cậu đâu?

-Bố mẹ con mất từ khi con còn nhỏ. Vả chăng con cũng không hề ức hiếp người yếu hèn.

-Ta biết. Nếu không, ta đã cho cậu nếm mùi đau khổ rồi.

Chợt ông già cười nói:

-Về bướng, cậu không thể bướng bằng ta. Về ngang chướng, cậu cũng không thể ngang chướng bằng ta.

Tuyết kinh hoàng nhận ra ngay ông già này là ai rồi. Đó chính là ông Chảng ngang trời. Cả một vùng Quy Nhơn truyền đi một câu vè về ông ta:

Bùng binh chi hướng

Uýnh chướng chi người

Phập phù chi chức

Chảng ngang trời

Tuyết chấp hai tai vái tạ lỗi như tế sao. Tuyết xin ông già thu mình làm học trò. Tuyết hứa sẽ đổi tâm tính.

Chảng ngang trời nổi tiếng là người giỏi võ nghệ, đã từng tay không đánh tám tướng hộ vệ của chúa Nguyễn một trận bò càng. Ông không sợ quan. Ông không sợ tướng. Cả đời ông đi lang thang làm việc nghĩa. Bọn quan tướng của chúa Nguyễn căm ông Chảng ngang trời, nhưng chúng bảo nhau né tránh ông. Tuyết rất sợ và rất mừng được gặp ông. Ông nghiêm khắc bảo Tuyết:

-Con người ta cốt ở cái đức, người học võ càng phải có đức. Nếu không hiểu thấu chữ nhường chữ nhịn thì muốn làm gì cứ làm hay sao? Con nên nhớ, ta nghe nói về con nên ta tìm đến đây. Ta đã ở đất này nhiều ngày, ta đã hiểu về con. Ta sét con không phải là người hư hỏng từ cội rễ. Nếu uốn nắn lại, con có thể có ích cho dân cho nước, chứ nếu không con đã bị ta diệt đi rồi.

Tuyết dập đầu tạ lỗi. Ông già nhận đem Tuyết đi một nơi biệt tăm tích để luyện võ.

Bốn năm sau, khi quân Tây Sơn khởi nghĩa, Nguyễn Văn Tuyết là một trong những người cầm đầu. Vợ ông chính là cô gái múa đôi kiếm bán thuốc ở chợ Tuy Viễn đó. Còn cụ Chảng ngang trời tuy đã già và sức có sút nhưng cụ vẫn nhận dạy võ cho các nghĩa sĩ Tây Sơn. Lúc nghỉ tay, học trò cụ thường nhắc lại câu vè cũ: ‘‘Bùng binh chi tướng, uýnh chướng chi người…’’. Chảng ngang trời chí cười.