Chương VIII CUỘC THANH TẨY QUẬN

Trời đã vào đêm khi những lữ khách ẩm ướt và mệt mỏi cuối cùng cũng tới sông Bia Rum Đun, và họ thấy con đường bị chắn. Ở cả hai đầu cầu Bia đều dựng cổng lớn cọc tua tủa; và dọc bờ sông bên kia, họ thấy đã có vài ngôi nhà mới được xây cất: hai tầng, cửa sổ hẹp khung thẳng, trần trụi và thắp sáng lờ mờ, tất cả đều rất ảm đạm và rất không giống Quận.

Họ đập vào cổng ngoài gọi lớn, nhưng thoạt tiên không có ai trả lời; rồi họ ngạc nhiên nghe thấy có người thổi tù và, làm ánh sáng trong các ô cửa sổ tắt phụt. Một giọng hét lớn trong bóng tối:

“Ai đó? Đi đi! Các người không được vào. Các người không đọc thông báo hả: Cấm vào cổng giữa hoàng hôn và bình minh?”

“Dĩ nhiên chúng tôi không đọc được thông báo trong bóng tối,” Sam hét trả. “Và nếu cả các Hobbit ở Quận cũng bị bắt ở ngoài đường trong đêm ẩm ướt như thế này, tôi sẽ xé nát thông báo của các ông khi tìm thấy nó.”

Nghe thấy thế, một cửa sổ đóng sầm, và một đám đông Hobbit xách đèn tràn ra khỏi ngôi nhà bên trái. Họ mở cánh cổng bên kia, để một vài người đi qua cầu. Rồi khi thấy đoàn lữ khách, họ dường như hoảng sợ.

“Thôi nào!” Merry nói, nhận ra một người Hobbit. “Nếu ông không nhận ra tôi, Hob Gác Giậu ạ, thì nhận ra đi là vừa. Tôi là Merry Hươu Bia Rum đây, và tôi muốn biết tất cả những chuyện này là sao, và một người Trấn Hươu như ông đang làm gì ở đây. Ông từng canh Cổng Giậu cơ mà.”

“Ôi trời! Đúng là cậu Merry, chắc chắn rồi, lại còn ăn mặc kiểu chiến đấu nữa!” già Hob nói. “Trời, họ nói cậu đã chết rồi cơ mà! Lạc đường trong Rừng Già, ai cũng kể vậy đấy. Tôi rất mừng thấy cậu còn sống!”

“Vậy thì đừng há hốc miệng nhìn tôi qua chấn song nữa và mở cổng đi!” Merry nói.

“Tôi xin lỗi, cậu Merry, nhưng chúng tôi có lệnh.”

“Lệnh của ai?”

“Ông Trùm ở Đáy Bao.”

“Trùm nào? Trùm nào? Ý ông là cậu Lotho?” Frodo hỏi

“Tôi đồ là vậy, thưa cậu Bao Gai; nhưng bây giờ chúng tôi chỉ được nói là ‘ông Trùm’ thôi.”

“Ông chỉ được nói thế ấy à!” Frodo nói. “Hừ, dù sao thì tôi cũng mừng là hắn đã bỏ họ Bao Gai. Nhưng rõ ràng là đã đến lúc gia đình xử lý hắn và đặt hắn vào đúng chỗ rồi.”

Những người Hobbit bên kia cổng lặng phắc. “Nói năng như thế chẳng có lợi gì đâu,” một người nói. “Rồi sẽ đến tai ông ấy. Và nếu các anh gây ồn ào quá, các anh sẽ đánh thức Người Lớn của ông Trùm cho mà xem.”

“Chúng ta sẽ đánh thức tên đó dậy theo cách khiến hắn ta phải kinh ngạc,” Merry nói. “Nếu ý các ông là ông Trùm bảo bối của các ông đã mướn lũ côn đồ từ chốn hoang dã về đây, thì chúng ta trở lại không hề sớm quá đâu.” Cậu nhảy xuống khỏi ngựa, và thấy tờ thông báo dưới ánh sáng đèn treo, cậu xé nó xuống vứt qua cổng. Đám Hobbit lùi lại, không hề có ý làm động tác gì mở cổng. “Tới đây nào, Pippin!” Merry nói. “Hai ta là đủ rồi.”

Merry và Pippin trèo lên cổng, và đám Hobbit bỏ chạy. Lại một tiếng tù và nữa rúc lên. Từ ngôi nhà lớn hơn bên tay phải, một bóng người to lớn nặng nề xuất hiện trên nền ánh sáng từ trong đổ ra.

“Trò quỷ gì thế này,” hắn gầm gừ khi bước tới gần. “Phá cổng hả? Bọn mày cút ngay, nếu không tao sẽ vặn gãy mấy cái cổ gà bẩn thỉu đó!” Rồi hắn dừng lại, bởi đã nhìn thấy ánh kiếm.

“Bill Dương Xỉ,” Merry nói, “nếu không mở cái cổng đó ra trong vòng mười giây, nhà ngươi sẽ hối tiếc đấy. Ta sẽ cho ngươi nếm mùi thép, nếu ngươi không phục tùng. Và khi mở cổng xong, ngươi sẽ đi qua đó và không bao giờ trở lại nữa. Người chỉ là tên côn đồ và kẻ cướp đường thôi.”

Bill Dương Xỉ nao núng và lê bước tới cổng mở ra. “Đưa ta chìa khóa!” Merry nói. Nhưng gã côn đồ quăng chìa vào đầu cậu rồi lao vào trong bóng tối. Khi hắn đi qua đám ngựa lùn, một con tung vó đá trúng hắn trên đường chạy. La lớn một tiếng, hắn trốn vào trong đêm và không bao giờ có ai còn nghe về hắn nữa.

“Đẹp lắm, Bill,” Sam nói, ý là con ngựa.

“Người Lớn của các ông cũng khá gớm,” Merry nói. “Chúng ta sẽ gõ cửa Trùm sau. Trong lúc chờ, chúng ta muốn có chỗ nghỉ đêm; và vì có vẻ như mấy ông đã kéo đổ Quán Cầu lấy chỗ xây cái nơi ảm đạm này, các ông sẽ phải cho chúng ta ở thôi.”

“Tôi xin lỗi, cậu Merry,” Hob nói, “nhưng điều đó không được phép.”

“Cái gì không được phép?”

“Nhận người vào tùy tiện, ăn quá khẩu phần ăn, và đại thể như thế,” Hob nói.

“Nơi này gặp chuyện gì vậy?” Merry nói. “Chẳng lẽ năm vừa qua đói kém lắm hay sao? Tôi tưởng đã có mùa hè và vụ thu hoạch tốt đẹp.”

“À không, năm qua cũng khá được mùa,” Hob nói. “Chúng tôi trồng được nhiều lương thực, nhưng không thực sự biết lương thực đó đi đâu. Tôi cho là tại đám người ‘thu gom’ và ‘phân chia’ đó, đi khắp nơi đếm và tính toán và chở về kho. Họ thu gom nhiều hơn là phân chia, và phần lớn những thứ đó chúng tôi không bao giờ thấy nữa.”

“Ôi thôi nào!” Pippin ngáp. “Tối nay với tôi như thế là mệt quá rồi. Chúng tôi có đồ ăn trong túi. Cứ cho một phòng ngả lưng là được. Như vậy cũng đã khá hơn nhiều nơi tôi từng qua rồi.”

Đám Hobbit ở cổng dường như vẫn cảm thấy bối rối, rõ ràng họ đã vi phạm quy định nào đó; nhưng không ai dám cãi lại bốn người lữ khách oai phong, tất cả đều vũ trang, hai người trông còn cao lớn mạnh mẽ khác thường. Frodo ra lệnh khóa lại cổng. Dù sao thì cũng hợp lý nếu canh phòng cẩn mật trong khi lũ côn đồ vẫn ở quanh đây. Rồi bốn người bạn đi vào cái đồn canh Hobbit và tự xoay xở cho thoải mái hết sức có thể. Đó là một nơi trống không xấu xí, với cái lò sưởi nhỏ xác xơ chẳng cho nổi ngọn lửa khá khẩm. Các phòng tầng trên kê những hàng giường cứng, trên mỗi bức tường đều dán tờ thông báo và danh sách các Điều Luật. Pippin xé hết xuống. Không có bia và có rất ít thức ăn, nhưng với những gì đoàn lữ hành mang theo và đem ra chia sẻ, họ đều được một bữa no nê; và Pippin vi phạm Điều số 4 bằng việc tống hầu hết chỗ củi cho hôm sau vào lửa.

“Được rồi, ta nên làm miếng thuốc, trong lúc ông nói cho tôi biết chuyện gì đang xảy ra ở Quận?” cậu hỏi.

“Giờ không còn cỏ hút nữa,” Hob nói; “ít nhất thì chỉ còn cho Người của ông Trùm. Tất cả hàng dự trữ hình như đều đã cạn rồi. Chúng tôi có nghe nói rằng có đến hàng xe chở đã đi theo con đường cổ rời Tổng Nam qua ngả Bến Sarn. Đó là vào cuối năm ngoái, sau khi các cậu ra đi. Nhưng nó đã được kín đáo chuyển đi từ trước đó, từng ít một. Cái thằng Lotho đó...”

“Ngậm miệng lại đi, Hob Gác Giậu!” vài người khác kêu lên. “Ông biết ăn nói kiểu đó không được phép mà. Ông Trùm sẽ nghe được, và chúng ta sẽ gặp rắc rối cả nút.”

“Nó sẽ chẳng nghe được gì cả, nếu vài người ở đây không phải kẻ mách lẻo,” Hob đập lại gay gắt.

“Được rồi, được rồi!” Sam nói. “Thế là quá đủ. Tôi không muốn nghe thêm gì nữa đâu. Không được hoan nghênh, không bia, không thuốc, thay vì thế là một đống điều luật với lối nói chuyện kiểu Orc. Tôi cứ hy vọng được nghỉ ngơi tí chút, nhưng thấy rõ là trước mặt còn lắm việc cần làm, lắm rắc rối chờ đợi. Ngủ thôi và quên nó đi cho tới sáng hôm sau!”

Ông “Trùm” mới rõ ràng giỏi thu thập tin tức. Có tới bốn mươi dặm giữa Cầu và Đáy Bao, nhưng ai đó hẳn đã vội vã đi. Đấy là điều Frodo và các bạn sớm phát hiện.

Họ không hẳn đã lên kế hoạch nào rõ ràng, chỉ mang máng nghĩ sẽ cùng nhau đi xuống Hõm Crick đầu tiên, và nghỉ ngơi ở đó đôi chút. Nhưng giờ, thấy tình hình như thế này, họ quyết định đi thẳng tới Hobbit Thôn. Vì vậy ngày hôm sau, họ khởi hành và cứ mải miết đi theo Đường Cái. Gió đã ngớt nhưng bầu trời xám xịt. Cảnh vật trông khá buồn bã hoang lương; nhưng dù sao đó cũng là ngày đầu tiên của tháng Mười Một, chót đuôi của mùa thu. Dù vậy có vẻ có lắm nơi đốt lửa hơn thường lệ, khói bốc lên từ nhiều điểm khắp xung quanh. Một đám khói lớn đang tỏa lên đằng xa ở hướng Rừng Cuối.

Khi buổi chiều buông xuống, họ tới gần Chuôm Ếch Thôn, nằm ngay trên Đường Cái, cách Cầu Bia khoảng hai mươi hai dặm. Họ dự định nghỉ đêm lại đó; Súc Gỗ Trôi ở Chuôm Êch Thôn có tiếng là quán tốt. Nhưng khi tới đầu phía Đông thôn, họ bắt gặp thanh chắn ngang treo tấm biển lớn ghi CẤM ĐƯỜNG; đằng sau là một toán Quận Cảnh đông đảo tay cầm gậy tày và mũ cắm lông vũ, trông vừa hợm hĩnh vừa khá hoảng sợ.

“Tất cả chuyện này là sao?” Frodo hỏi, cảm thấy muốn phá lên cười.

“Là như thế đấy, anh Bao Gai,” trưởng toán Quận Cảnh, một Hobbit cắm hai cái lông nói: “Anh bị bắt vì tội Phá Cổng, Xé Điều Luật, Tấn Công Người Gác, Xâm Phạm Lãnh Địa, và Ngủ trong Công Sở Quận mà không được Phép, Hối Lộ Lính Canh bằng Đồ Ăn.”

“Và gì nữa?” Frodo nói.

“Như thế là quá đủ,” trưởng toán Quận Cảnh nói.

“Tôi có thể thêm vài chuyện, nếu ông thích,” Sam nói. “Nói Xấu Trùm của các ông, Muốn Đấm vào cái Mặt Mụn của hắn ta, và Nghĩ đám Quận Cảnh các người trông giống lũ Mèo Ngốc.”

“Được rồi, thưa anh, thế là đủ. Ông Trùm có lệnh rằng các anh phải trật tự đi theo. Chúng tôi sẽ giải các anh tới Bờ Nước và giao cho các Người của ông Trùm; và khi ông xét xử tới vụ của các anh thì các anh có thể lên tiếng. Nhưng nếu không muốn ở Hốc giam lâu hơn cần thiết, tôi sẽ nói ít thôi, nếu tôi là các anh.”

Các Quận Cảnh càng lúng túng khi thấy Frodo và các bạn đều cười rộ. “Đừng lố bịch nữa!” Frodo nói. “Tôi sẽ đi đâu tôi muốn, vào lúc nào tôi muốn. Tôi vô tình đang có việc đi tới Đáy Bao đây, nhưng nếu các ông khăng khăng muốn đi cùng, chà, thì cũng tùy các ông.”

“Được lắm, anh Bao Gai,” trưởng toán nói, đẩy thanh chắn mở ra. “Nhưng đừng quên là tôi đã bắt các anh.”

“Tôi không quên đâu,” Frodo nói. “Không bao giờ. Nhưng tôi có thể tha thứ cho ông. Hôm nay tôi không định đi đâu xa hơn nữa, vậy nếu các ông tử tế hộ tống tôi tới Súc Gỗ Trôi, tôi sẽ tuân thủ.”

“Tôi không làm thế được, anh Bao Gai. Quán đó đóng cửa rồi. Có đồn Quận Cảnh ở cuối thôn. Tôi sẽ đưa các anh tới đó.”

“Được rồi,” Frodo nói. “Đi đi và chúng tôi sẽ theo sau.”

Sam đã nhìn lên nhìn xuống đám Quận Cảnh và phát hiện một người quen. “Này, lại đây Robin Hang Nhỏ!” chú gọi. “Tôi muốn nói chuyện với cậu.”

Ngượng ngùng liếc trưởng toán, lúc này trông tức điên lên nhưng không dám can thiệp, Quận Cảnh Hang Nhỏ tụt lại đi cạnh Sam, chú trèo xuống khỏi ngựa.

“Nghe này, cậu gà cồ!” Sam nói. “Cậu là dân Hobbit Thôn chính hiệu cơ mà, đáng ra phải biết lý lẽ hơn chứ, ai lại tới mai phục cậu Frodo như thế. Và chuyện quán bị đóng cửa là sao vậy?”

“Tất cả các quán đều đóng cửa,” Robin nói. “Ông Trùm không thích bia. Ít nhất đó là lý do mọi chuyện bắt đầu. Nhưng giờ tôi đoán rằng chính lũ Người của anh ta đã lấy đi hết. Và anh ta không thích người ta đi lung tung; vì vậy nếu ai định hoặc cần đi đâu, họ phải tới đồn Quận Cảnh trình báo công chuyện của mình “

“Cậu phải tự thấy hổ thẹn vì có liên quan chút xíu nào tới trò ngớ ngẩn đó chứ,” Sam nói. “Cậu vẫn thường thích ở trong quán hơn ở ngoài kia mà. Cậu cứ liên tục thò mặt vào quán, dù có đang làm nhiệm vụ hay không.”

“Và tôi vẫn muốn được làm thế, Sam ạ, nếu có thể. Nhưng đừng nặng lời với tôi. Tôi có thể làm gì chứ? Cậu biết tôi đã theo đuổi ước mơ trở thành Quận Cảnh từ bảy năm trước mà, trước khi ba thứ chuyện này bắt đầu. Cho tôi cơ hội đi quanh làng mạc gặp gỡ mọi người, nghe tin tức mới, biết nơi nào có bia ngon. Nhưng giờ thì khác rồi.”

“Nhưng cậu có thể bỏ cuộc, ngừng làm Quận Cảnh đi nếu đấy không còn là công việc đáng trọng nữa,” Sam nói.

“Chúng tôi không được phép,” Robin nói.

“Nếu tôi nghe thấy cụm không được phép thêm nữa,” Sam nói, “tôi sẽ nổi giận đấy.”

“Không thể nói là tôi sẽ lấy làm tiếc nếu phải thấy cảnh đó,” Robin hạ giọng. “Nếu tất cả chúng ta đều nổi giận, có lẽ sẽ làm được gì đó. Nhưng còn có lũ Người, Sam ạ, lũ Người của Trùm. Anh ta cử chúng đi khắp nơi, và nếu có ai trong số người nhỏ bé chúng ta đứng dậy đòi quyền, chúng liền lôi tuột tới Hốc giam. Đầu tiên chúng bắt cụ Bánh Bao Bột, Thị trưởng Will Chân Trắng, rồi chúng bắt nhiều hơn nữa. Gần đây chuyện càng tệ hơn. Giờ chúng thường đánh đập họ.”

“Vậy thì tại sao cậu lại làm tay sai cho chúng?” Sam giận dữ hỏi. “Ai cử cậu tới Chuôm Ếch Thôn?”

“Không ai cả. Chúng tôi ở trong cái đồn Quận cảnh lớn đó. Chúng tôi giờ là Đội Một Tổng Bắc. Có tổng cộng hàng trăm Quận Cảnh, và chúng còn muốn nhiều hơn, vì hàng đống mớ luật lệ mới này. Hầu hết mọi người bị ép làm trái lòng mình, nhưng không phải tất cả. Ngay ở Quận cũng nhiều kẻ thích nhúng mũi vào chuyện người khác và ăn to nói lớn. Và còn tệ hơn nữa: có một vài kẻ thích làm gián điệp cho Trùm và lũ Người của gã ta.”

“A! Đó là vì sao các cậu biết tin về chúng tôi, đúng không?”

“Đúng vậy. Chúng tôi giờ không được phép gửi gì đi, nhưng chúng vẫn dùng dịch vụ Bưu Chính Nhanh ngày trước, và sắp xếp chân chạy đặc biệt ở nhiều điểm khác nhau. Một người đến từ Luống Trắng đêm qua đưa ‘tin mật’, và một người khác tiếp tục đưa tin từ đây. Rồi một thông điệp quay lại chiều nay nói rằng phải bắt các cậu đưa tới làng Bờ Nước chứ không đưa thẳng tới Hốc giam. Rõ ràng là ông Trùm muốn gặp các cậu ngay lập tức.”

“Hắn sẽ không háo hức đến thế đâu sau khi cậu Frodo đã giải quyết xong hắn,” Sam nói.

Đồn Quận Cảnh ở Chuôm Ếch Thôn cũng tệ như đồn ở cầu. Nó chỉ có một tầng, nhưng cũng có những cửa sổ hẹp, và xây bằng gạch nhạt màu xấu xí, kê xô lệch. Bên trong ẩm ướt và âm u, bữa tối bày trên cái bàn dài đã không được lau chùi hàng tuần lễ. Đồ ăn cũng chẳng xứng được bày biện khá hơn. Đoàn lữ khách cả mừng khi được rời khỏi đó. Còn khoảng mười tám dặm cách làng Bờ Nước, và họ lên đường vào mười giờ sáng. Họ cũng định đi sớm hơn, nhưng thấy rõ càng dềnh dàng càng khiến toán trưởng Quận Cảnh bực mình. Gió Tây đã chuyển hướng Bắc, và trời dần lạnh hơn, nhưng mưa đã tạnh.

Đoàn người rời khỏi thôn trông khá là hài hước, dù vài người ra xem “bộ dạng” đoàn lữ khách cũng không chắc liệu có được phép cười không. Khoảng một tá Quận Cảnh đã được cử đến áp tải “tù nhân”; nhưng Merry bắt họ đi đằng trước, trong khi Frodo và bạn bè cưỡi ngựa lùn đi sau. Merry, Pippin và Sam ngồi ngất ngưởng cười đùa và ca hát, trong khi những Quận Cảnh vừa đi vừa vấp, cố gắng tỏ ra nghiêm nghị và quan trọng. Tuy nhiên Frodo im lặng và trông suy tư buồn bã.

Người cuối cùng họ đi qua là một ông già vâm váp đang xén bờ giậu. “Xin chào, xin chào!” ông cười nhạo. “Giờ thì ai đang bắt ai đấy?”

Hai Quận Cảnh lập tức rời đoàn đi về phía ông. “Toán trưởng!” Merry nói. “Ra lệnh cho người của ông quay lại vị trí ngay lập tức, nếu ông không muốn ta xử lý họ!”

Bị toán trưởng gắt, hai người Hobbit nhăn nhó quay trở lại. “Giờ đi cho nhanh!” Merry nói, và sau đó, đoàn lữ khách giữ nhịp ngựa đi đủ để ép đám Quận Cảnh đi nhanh hết tốc lực. Mặt trời lên, và dù trong gió lạnh, họ chẳng mấy chốc đã thở phì phò và mướt mồ hôi.

Tại Hòn Tam Tổng, họ bỏ cuộc. Họ đã đi gần mười bốn dặm chỉ được nghỉ một lần buổi trưa. Lúc này đã là ba giờ chiều. Họ vừa đói vừa đau chân và không chịu nổi tốc độ đi đường.

“Chà, cứ nhẩn nha mà theo vậy!” Merry nói. “Chúng ta đi tiếp đây.”

“Tạm biệt, cậu gà cồ!” Sam nói. “Tôi sẽ chờ cậu ở ngoài quán Rồng Xanh, nếu cậu chưa quên nó ở đâu. Đừng lần lữa trên đường nhé!”

“Các anh đang chống lại lệnh bắt, đúng là các anh làm thế đấy,” toán trưởng ảo não nói, “và tôi không thể chịu trách nhiệm cho điều này.”

“Chúng tôi sẽ còn chống lại nhiều thứ nữa, và không khiến ông phải chịu trách nhiệm,” Pippin nói. “Chúc may mắn!”

Đoàn lữ khách tiếp tục chạy nước kiệu, và khi mặt trời bắt đầu hạ xuống khu Đồi Trắng xa đằng chân trời phía Tây, họ tới cái ao rộng làng Bờ Nước; chính ở đây họ mới gặp cú sốc choáng người đầu tiên. Đây là vùng đất ruột của Frodo và Sam, và giờ họ mới phát hiện mình yêu nó hơn bất cứ nơi nào trên thế giới. Nhiều ngôi nhà họ từng biết giờ không còn nữa. Vài nhà dường như đã bị đốt trụi. Dãy hốc Hobbit cũ dễ chịu ven bờ ao phía Bắc bị bỏ hoang, những khu vườn nhỏ rực rỡ từng chạy xuống bờ nước giờ ngập đầy cỏ dại. Tệ hơn, đã mọc cả một hàng nhà mới xấu xí dọc Bờ Ao, nơi Đường Hobbit Thôn chạy gần bờ. Từng có một hàng cây rợp bóng chạy viền bên đường. Giờ chúng đều không còn nữa. Và khi lo âu ngước nhìn theo đường về phía Đáy Bao, họ thấy cái ống khói cao bằng gạch ở đằng xa. Nó đang phụt khói đen kịt vào bầu không khí chiều tà.

Sam muốn cuồng lên. “Tôi đi thẳng tới đó đây, cậu Frodo!” chú kêu lên. “Tôi phải đi xem chuyện gì xảy ra. Tôi muốn tìm bõ già nhà tôi.”

“Đầu tiên chúng ta phải tìm hiểu xem sắp sửa đối mặt với tình huống nào đã, Sam,” Merry nói. “Tôi đoán rằng ‘ông Trùm’ hẳn sẽ có sẵn một đám côn đồ trong túi. Chúng ta tốt nhất nên tìm người có thể cho ta biết tình hình quanh đây thế nào.”

Nhưng trong làng Bờ Nước, mọi ngôi nhà và mọi hốc Hobbit đều đóng chặt, không ai ra chào đón họ. Họ thấy ngạc nhiên, nhưng rồi cũng nhanh chóng biết lý do. Khi tới quán Rồng Xanh, ngôi nhà ngoài cùng bên phía Hobbit Thôn, giờ không sức sống và đầy những ô cửa sổ vỡ, họ lo ngại thấy khoảng nửa tá Con Người to lớn và xấu xí đang uể oải dựa tường quán; chúng đều mắt xếch và mặt vàng bủng.

“Giống như gã bạn của Bill Dương Xỉ ở Bree,” Sam nói.

“Giống như nhiều tên tôi thấy ở Isengard,” Merry lẩm bẩm.

Bọn côn đồ cầm dùi cui trong tay và đeo tù và bên thắt lưng, nhưng thoạt nhìn thì không có vũ khí nào khác. Khi đoàn lữ khách cho ngựa tiến đến, chúng rời khỏi tường và đi ra đường, chặn lối họ.

“Bọn mày nghĩ bọn mày đang đi đâu?” một tên nói, tên to lớn và trông quỷ quyệt nhất đám. “Không còn đường cho bọn mày đi xa hơn đâu. Và lũ Quận Cảnh quý báu đó đâu rồi?”

“Vẫn đang cần mẫn đi theo,” Merry nói. “Hơi đau chân một chút, có lẽ vậy. Chúng ta đã hứa sẽ đợi họ ở đây.”

“Gừ, tao đã nói gì chứ?” tên côn đồ nói với đồng bọn. “Tao đã bảo Cụ Shark rằng tin tưởng lũ nhãi con đầu đất đó chẳng ích gì đâu. Lẽ ra phải cử vài người bọn ta đi.”

“Và thế thì sẽ có gì khác biệt chứ, nói xem?” Merry nói. “Bọn ta không quen thấy lũ cướp đường ở nơi này, nhưng bọn ta biết phải giải quyết chúng như thế nào.”

“Lũ cướp đường, hả?” tên người nói. “Vậy đây là giọng điệu của bọn mày hử? Đổi giọng ngay, nếu không bọn tao sẽ đổi giúp bọn mày. Lũ Tí Hon chúng mày trịch thượng quá rồi đấy. Đừng quá tin tưởng vào trái tim tử tế của Sếp. Giờ Cụ Shark đã đến, và sếp sẽ làm đúng theo điều Cụ Shark bảo.”

“Và điều đó có thể là gì?” Frodo lặng lẽ nói.

“Cần phải đánh thức vùng quê này dậy và thiết lập trật tự,” tên côn đồ nói, “và Cụ Shark sẽ làm việc đó; và sẽ chơi khó, nếu bọn mày ép cụ. Bọn mày cần một Sếp to hơn. Và bọn mày sẽ được một người trước khi hết năm, nếu có thêm rắc rối nữa. Rồi thì bọn mày sẽ học được một hai điều đấy, giống chuột nhắt ạ.”

“Quả nhiên. Tôi rất mừng được nghe kế hoạch của các người,” Frodo nói. “Tôi đang trên đường tới gặp ngài Lotho, và cậu ta có lẽ cũng sẽ hứng thú nghe thử.”

Tên côn đồ cười phá lên. “Lotho! Nó biết hết. Đừng lo. Nó sẽ làm đúng như Cụ Shark bảo. Vì nếu có sếp nào gây ra rắc rối, bọn tao sẽ thay thằng khác. Hiểu chứ? Và nếu lũ Tí Hon định đâm đầu vào nơi chúng không được hoan nghênh, chúng tao sẽ dập tắt các trò nghịch dại. Hiểu chứ?”

“Phải, hiểu rồi,” Frodo nói. “Có một chuyện, tôi thấy các người không cập nhật tình hình và tin tức ở đây. Nhiều điều đã xảy ra từ khi các người rời khỏi miền Nam. Thời của các người đã kết thúc, cùng tất cả lũ côn đồ khác. Tòa Tháp Tối đã sụp đổ và Nhà Vua đã lên trị vì Gondor. Và Isengard đã bị phá hủy, còn chủ nhân quý báu của các người chỉ là tên ăn mày nơi đồng hoang. Tôi đã đi qua ông ta trên đường. Những người đưa tin của Nhà Vua giờ sẽ đi lên Đường xanh, không phải lũ vô lại từ Isengard.”

Gã đàn ông trừng trừng nhìn cậu và cười. “Tên ăn mày nơi đồng hoang!” hắn nhại. “Ồ, thực thế hả? Vênh nữa đi, vênh nữa đi, cái đồ khố rợ phải lấm tí hin này. Có vênh mấy cũng chẳng ngăn được bọn ta sống ở miền quê nhỏ màu mỡ nơi lũ chúng mày đã ăn không ngồi rồi bấy lâu nay. Và” - hắn bật ngón tay vào mặt Frodo - “Người đưa tin của Nhà Vua à! Cái này biếu chúng! Khi nào thấy một tên, tao sẽ chú ý, có lẽ thế.”

Như thế là quá đủ với Pippin. Ý nghĩ cậu quay trở lại với Đồng Cormallen, và đây một tên vô lại mắt xếch gọi Người Mang Nhẫn là “đồ khố rợ phải lấm tí hin”. Cậu hất áo choàng ra sau, tuốt kiếm, màu chế phục đen và bạc Gondor lóe sáng trên người cậu khi cậu thúc ngựa tiến lên trước.

“Ta là một người đưa tin của Nhà Vua,” cậu nói. “Còn ngươi đang nói với bạn của Nhà Vua, một trong những người danh tiếng nhất toàn đất miền Tây. Ngươi chỉ là một tên côn đồ và một tên khờ. Quỳ gối xuống xin tha thứ đi, nếu không ta sẽ cho ngươi nếm món tai ương của quỷ khổng lồ đây!”

Thanh kiếm lấp lánh dưới mặt trời đang lặn về Tây. Merry và Sam cũng rút kiếm và phi ngựa lên hỗ trợ Pippin; nhưng Frodo không rời chỗ. Lũ côn đồ chùn bước. Đe dọa nông dân Đạo Bree, và ăn hiếp dân Hobbit hoang mang là việc chúng quen làm. Nhưng dân Hobbit không sợ hãi mà lại vung kiếm sáng choang với gương mặt nghiêm nghị là mối kinh ngạc lớn. Và trong giọng nói của những kẻ mới tới này có âm điệu chúng chưa bao giờ nghe trước đây. Nó khiến chúng rùng mình sợ hãi.

“Bước ngay!” Merry nói. “Nếu các ngươi còn làm phiền ngôi làng này lần nữa, các ngươi sẽ hối tiếc đấy.” Ba chàng Hobbit tiến lên, và rồi lũ côn đồ quay đầu chạy, bỏ trốn lên trên Đường Hobbit Thôn; nhưng chúng vừa chạy vừa thổi tù và.

“Chậc, chúng ta trở về không hề quá sớm tí nào hết,” Merry nói.

“Không sớm một ngày nào. Có lẽ còn quá muộn, ít nhất là để cứu Lotho,” Frodo nói. “Gã ngốc khốn khổ, nhưng anh thấy tội nghiệp cho gã.”

“Cứu Lotho? Anh đang nói gì vậy chứ?” Pippin nói. “Trừ khử gã, đáng ra phải nói thế.”

“Anh không nghĩ em hiểu trọn vẹn sự tình, Pippin ạ,” Frodo nói. “Lotho không hề muốn mọi chuyện đi đến nước này. Gã quả đã là một tên ngốc khờ khạo, nhưng giờ gã bị mắc kẹt. Bọn côn đồ này nắm thực quyền, vơ vét, cướp bóc và ức hiếp, và chi phối hay hủy hoại mọi thứ theo như chúng muốn, đội tên gã. Và giờ thậm chí không còn đội tên gã lâu nữa đâu. Anh nghĩ giờ gã đang bị cầm tù ở Đáy Bao, và rất sợ hãi. Chúng ta phải tìm cách cứu gã.”

“Ôi trời em đến là choáng váng!” Pippin nói. “Trong tất cả các loại hồi kết cho chuyến đi của chúng ta, đây là hồi kết cuối cùng mà em không ngờ tới nổi: phải đánh nhau với lũ lai Orc và bọn côn đồ ở ngay tại Quận - để cứu Lotho Mặt Mụn!”

“Đánh nhau à?” Frodo nói. “Chà, cũng có thể chuyện sẽ đến mức đó. Nhưng hãy nhớ rằng: không được giết chóc người Hobbit, ngay cả khi họ đứng ở phe kia. Thực sự đứng ở phe kia, ý anh là vậy; không phải chỉ tuân theo mệnh lệnh lũ côn đồ vì sợ hãi. Chưa từng có người Hobbit nào cố tình giết lẫn nhau ở Quận, và chuyện đó sẽ không bắt đầu bây giờ đâu. Và không được để ai bị giết, nếu có thể làm được điều đó. Hãy kiểm soát cơn giận và đừng ra tay cho tới tận phút cuối cùng.”

“Nhưng nếu có nhiều tên côn đồ loại này,” Merry nói, “chắc chắn sẽ dẫn tới đánh nhau. Anh không thể cứu được Lotho, hay Quận, chỉ nhờ choáng váng và buồn bã, anh Frodo yêu quý.”

“Không,” Pippin nói. “Sẽ không dễ dọa chúng lần thứ hai đâu. Chúng đã bị bất ngờ. Các anh nghe thấy tiếng tù và chứ? Rõ ràng ở gần đây có nhiều tên côn đồ khác. Chúng sẽ can đảm hơn khi có nhiều tên cùng lúc. Chúng ta phải tính chuyện tìm nơi trú ẩn đâu đó trong đêm. Dù sao chúng ta cũng chỉ có bốn người, dù là bốn người được vũ trang.”

“Tôi có ý này,” Sam nói. “Hãy cùng tới nhà già Tom Xóm Lá ở dưới Ngõ Nam! Ông cụ vốn là người vững chãi. Và ông có rất nhiều con trai đều là bạn của tôi.”

“Không!” Merry nói. “ ‘Tìm nơi trú ẩn’ chẳng có ích gì đâu. Đó chính là điều mọi người vẫn làm, và chính là điều lũ côn đồ đó muốn. Chúng sẽ chỉ đơn giản là chèn ép chúng ta bằng số lượng, dồn chúng ta vào góc, và rồi đuổi chúng ta đi, hoặc thiêu rụi chúng ta. Không, chúng ta phải làm điều gì đó ngay lập tức.”

“Làm điều gì?” Pippin nói.

“Phát động cả Quận!” Merry nói. “Ngay bây giờ! Đánh thức tất cả người của chúng ta! Ai cũng thấy là họ ghét toàn bộ những chuyện này: tất cả mọi người, có lẽ ngoại trừ một hai tên bất lương, và vài kẻ khờ khạo thích tỏ ra quan trọng nhưng hoàn toàn không hiểu chuyện gì đang thực sự xảy ra. Nhưng dân Quận đã sống yên bình quá lâu đến nỗi không biết phải làm gì. Dù vậy họ chỉ thiếu một que diêm, là sẽ bùng lên thành ngọn lửa. Lũ Người của gã Trùm hẳn biết điều này. Chúng sẽ cố giẫm lên dập tắt chúng ta nhanh chóng. Chúng ta chỉ có chút ít thời gian.

“Sam, cậu có thể chạy thật nhanh tới trang trại Xóm Lá, nếu cậu muốn. Ông cụ là người quan trọng trong vùng, và là người vững vàng nhất. Đi thôi! Tôi sẽ thổi tù và Rohan, cho tất cả nghe một chút âm nhạc mà họ chưa từng biết bao giờ.”

Họ quay ngựa trở về giữa làng. Tại đó, Sam rẽ đi và phi nước đại xuống ngõ nhỏ dẫn về phía Nam tới nhà Xóm Lá. Chú chưa đi xa thì đã nghe thấy tiếng tù và trong trẻo đột ngột cất lên tận trời. Nó vang vọng xa trên quả đồi và cánh đồng; âm thanh giục giã tới mức chính Sam cũng suýt quay đầu lộn trở lại. Con ngựa lùn của chú lồng lộn và hí lên.

“Đi tiếp, cậu nhỏ! Đi tiếp!” chú kêu lên. “Chúng ta sẽ sớm trở lại.”

Rồi chú nghe thấy Merry thay đổi âm điệu, và hồi Tù Và hiệu lệnh Trấn Hươu cất cao, làm rung chuyển không gian.

Dậy! Dậy! Có biến, Cháy, Kẻ thù! Dậy!

Cháy, Kẻ thù! Dậy!

Phía sau chú, Sam nghe thấy nhiều giọng nói hỗn loạn và tiếng cửa ầm ầm mở. Đằng trước chú, nhiều ngọn đèn sáng lên trong buổi hoàng hôn; chó sủa; bước chân chạy rầm rập. Trước khi chú đi tới cuối ngõ, đã thấy Lão nông Xóm Lá với ba con trai, Tom Con, Jolly và Nick, chạy về phía chú. Họ cầm rìu trong tay chặn ngang đường.

“Không! Không phải một đứa trong đám côn đồ đó,” Sam nghe thấy lão nông nói. “Nhìn kích cỡ thì là một người Hobbit, nhưng ăn mặc từ đầu tới chân thật quái gở. Hê!” ông kêu lên. “Anh là ai, và tất cả những chuyện ồn ĩ này là sao?”

“Cháu là Sam, Sam Gamgee đây. Cháu đã quay lại.”

Lão nông Xóm Lá tới gần và trố mắt nhìn chú trong ánh chạng vạng. “Ôi trời!” ông kêu lên. “Đúng là giọng đó, và mặt cháu chẳng tệ hơn trước đây, Sam ạ. Nhưng bác hẳn sẽ bỏ qua cháu trên đường với cái lối ăn vận như thế. Có vẻ cháu đã đi tới các chỗ ngoại bang thì phải. Các bác cứ sợ rằng cháu chết rồi.”

“Không hề!” Sam nói. “Cậu Frodo cũng không. Cậu ấy ở đây cùng bạn bè mình. Và chuyện ồn ĩ là vì thế. Họ đang phát động cả Quận. Chúng ta sẽ đuổi lũ côn đồ đi, và cả tên Trùm đó nữa. Chúng ta đang bắt đầu ngay bây giờ.”

“Tốt, tốt!” Lão nông Xóm Lá kêu lên. “Vậy là cuối cùng cũng bắt đầu! Bác ngứa ngáy muốn gây phiền toái cả năm nay rồi, nhưng chẳng ai chịu theo. Và bác phải nghĩ tới bà nó và Rosie nữa. Lũ côn đồ này chẳng dừng tay trước cái gì. Nhưng giờ thì đi thôi, các con! Làng Bờ Nước thức dậy rồi! Chúng ta phải tham dự!”

“Còn bác gái và Rosie thì sao?” Sam hỏi. “Giờ vẫn chưa an toàn để họ ở lại một mình.”

“Thằng Nibs đang ở cùng họ. Nhưng cháu có thể đi giúp nó, nếu có ý đó,” Lão nông Xóm Lá nhăn răng cười nói. Rồi ông và các con chạy về phía làng.

Sam hối hả chạy tới ngôi nhà. Bà Xóm Lá và Rosie đứng trước cánh cửa tròn lớn trên cùng thềm dẫn lên từ sân rộng, có Nibs đằng trước nắm chắc chĩa cào rơm.

“Tôi đây!” Sam hô to khi tới gần. “Sam Gamgee! Vậy nên đừng tìm cách đâm anh, Nibs. Dù sao thì tôi cũng đang mặc áo giáp.”

Chú nhảy xuống khỏi ngựa và đi lên các bậc thềm. Họ im lặng trân trân nhìn chú. “Chào buổi tối, bác Xóm Lá!” chú nói. “Hê Rosie!”

“Hê, Sam!” Rosie nói. “Anh đi đâu về vậy? Họ nói anh chết rồi; nhưng em đã chờ anh về suốt từ mùa xuân. Anh chẳng thấy có gì phải vội đúng không?”

“Có lẽ là không,” Sam lúng túng nói. “Nhưng giờ thì anh đang rất vội đây. Bọn anh đang bắt đầu sửa gáy lũ côn đồ và anh phải quay trở lại chỗ cậu Frodo ngay. Nhưng anh nghĩ cần đáo qua xem bác gái Xóm Lá như thế nào rồi, và em nữa Rosie.”

“Chúng tôi vẫn ổn, cảm ơn cháu,” bà Xóm Lá nói. “Hoặc nói chung vẫn ổn, nếu không có lũ côn đồ trộm cắp này.”

“Chậc, anh lên đường đi chứ!” Rosie nói. “Nếu anh đã chăm sóc cậu Frodo suốt thời gian qua, sao anh lại muốn rời khỏi cậu ấy, ngay khi tình hình có vẻ nguy hiểm?”

Câu hỏi này có phần vượt quá sức Sam. Nó cần câu trả lời cả tuần mới nói hết, hoặc chẳng cần câu trả lời nào cả. Chú quay lại và lên ngựa. Nhưng trước khi chú đi, Rosie chạy xuống thềm.

“Em nghĩ anh trông cừ lắm, Sam,” cô nói. “Giờ đi đi! Nhưng hãy cẩn thận, và nhớ quay lại ngay khi anh đã giải quyết xong lũ côn đồ đó!”

Khi Sam quay trở lại, chú thấy cả ngôi làng đã được đánh thức. Ngoài rất nhiều cậu Hobbit trẻ tuổi, hơn một trăm Hobbit vâm váp đã tập hợp, mang theo rìu, búa nặng, dao dài, gậy cứng: một vài người còn có cung săn. Nhiều người vẫn còn đổ đến từ những trang trại ở xa.

Một vài người làng đã đốt đống lửa lớn, chỉ để cho không khí phấn chấn hơn, và cũng bởi đó là một trong những việc bị gã Trùm cấm đoán. Lửa cháy rực trong khi đêm buông xuống. Theo lệnh Merry, nhiều người khác dựng các thanh chắn ngang đường ở mỗi đầu làng. Khi đám Quận Cảnh tới thanh chắn phía dưới, họ ngây ngẩn cả người; nhưng ngay khi họ hiểu ra tình hình như thế nào, phần lớn tháo lông chim xuống và gia nhập cuộc nổi loạn. Số còn lại lẩn đi.

Sam gặp Frodo cùng bạn bè ở bên đống lửa, nói chuyện với già Tom Xóm Lá, trong khi một đám đông người Bờ Nước đứng quanh nhìn thán phục.

“Vậy, bước tiếp theo là gì?” Lão nông Xóm Lá nói.

“Tôi chưa xác định được,” Frodo nói, “chừng nào chưa biết nhiều hơn. Lũ côn đồ này có bao nhiêu tên?”

“Khó mà nói được,” Xóm Lá nói. “Chúng đi khắp nơi, hết đến lại đi. Có khoảng năm mươi tên sống trong lán trên đằng Hobbit Thôn; nhưng từ đó chúng đi lung tung, trộm cắp hoặc ‘thu gom’, như chúng gọi. Tuy nhiên ít khi có dưới hai mươi tên ở quanh Sếp, chúng gọi gã như vậy. Gã sống ở Đáy Bao, hoặc từng ở đó; nhưng giờ gã hiếm khi ra ngoài sân. Thực ra là một hai tuần nay không ai thấy gã; nhưng bọn Người không cho ai tới gần.”

“Hobbit Thôn không chỉ là nơi duy nhất chúng chiếm đóng, đúng không?” Pippin nói.

“Không, buồn thay,” Xóm Lá nói. “Tôi nghe được rằng có nhiều tên xuất hiện dưới Nam ở Đáy Dài và quanh Bến Sarn; một vài kẻ lẩn khuất ở Rừng Cuối; và chúng dựng lán tại làng Chia Ngả. Rồi lại còn Hốc giam, như chúng gọi: các đường hầm làm kho dự trữ cũ ở Mỏ Cộ bị chúng biến thành nhà tù giam những ai đứng lên chống lại chúng. Dù sao thì tôi đoán là tổng cộng không có quá ba trăm tên ở Quận, có lẽ còn ít hơn. Chúng ta có thể không chế được, nếu chúng ta đoàn kết cùng nhau.”

“Chúng có vũ khí gì không?” Merry hỏi.

“Roi, dao và dùi cui, đủ cho những việc bẩn thỉu chúng làm: đó là tất cả những gì chúng khoe ra cho tới lúc này,” Xóm Lá nói. “Nhưng tôi dám nói rằng chúng còn có khí cụ khác, nếu phải đánh nhau. Dù thế nào thì vài tên cũng có cung tên. Chúng đã bắn hạ một hai người chúng ta.”

“Đó thấy không, Frodo!” Merry nói. “Em biết chúng ta sẽ phải đánh mà. Đấy, chúng là bọn khởi sự giết chóc trước.”

“Không hẳn,” Xóm Lá nói. “Ít nhất không phải vụ bắn tên. Nhà Took khởi sự chuyện đó. Cậu hiểu không, cha của cậu, cậu Peregrin ạ, ông ấy chưa bao giờ chịu nhún Lotho, ngay từ ban đầu: nói rằng nếu có ai đóng vai trò trùm triếc trong thời gian này, đó phải là vị Thain hợp pháp ở Quận, chứ không phải tên mới nổi. Và khi Lotho cử bọn Người đi, ông ấy chẳng nhượng bộ lấy một mảy. Nhà Took rất may, họ có nhiều hốc sâu ở khu Đồi Xanh, các Smial Lớn, lũ côn đồ không thể tóm được; và họ không để cho lũ côn đồ vào đất họ. Nếu chúng tới, Took săn chúng. Took đã bắn hạ ba tên vì lảng vảng và cướp bóc. Sau đó lũ côn đồ trở nên mạnh tay hơn. Và chúng canh gác quanh Hạt Took rất chặt. Giờ không ai ra được hay vào được đó.”

“Nhà Took hay lắm!” Pippin kêu lên. “Nhưng sắp có người lại vào được đó, ngay bây giờ. Tôi sẽ tới các Smial đây. Có ai đi cùng tôi tới Ấp Tuck không?”

Pippin cùng với nửa tá cậu trẻ cưỡi ngựa lùn đi. “Sớm gặp lại mọi người!” cậu kêu lên. “Chỉ khoảng mười bốn dặm băng đồng thôi. Tôi sẽ đem về một đội quân Took vào buổi sáng.” Merry thổi tù và tiễn họ đi vào bóng đêm dày đặc dần. Mọi người hoan hô.

“Cũng vậy thôi,” Frodo nói với những người đứng gần, “tôi không muốn phải giết chóc; kể cả là dành cho lũ côn đồ đó, trừ phi không có cách nào khác, để ngăn chúng làm hại người Hobbit.”

“Được rồi!” Merry nói. “Nhưng em nghĩ giờ chúng ta sắp phải đón băng đảng Hobbit Thôn bất cứ lúc nào. Chúng không chỉ đến để thương thuyết đâu. Chúng ta sẽ cố gắng đối phó một cách sạch sẽ, nhưng vẫn phải chuẩn bị cho điều tồi tệ nhất. Giờ em có một kế hoạch.”

“Tốt lắm,” Frodo nói. “Em sắp xếp đi.”

Đúng lúc đó vài người Hobbit vừa được cử đi tới Hobbit Thôn chạy trở lại. “Chúng đang đến!” họ nói. “Khoảng hai mươi tên hoặc hơn. Nhưng hai tên đã đi về phía Tây qua đồng.”

“Vậy là tới Chia Ngả,” Xóm Lá nói, “để tập hợp nhiều tên hơn. Hừ, tới đó phải mười lăm dặm đi rồi về. Chưa phải lo lắng về phần chúng.”

Merry vội vã rời khỏi đó để ra lệnh. Lão nông Xóm Lá dẹp đường, bảo mọi người vào nhà hết, trừ những Hobbit lớn tuổi hơn có vũ khí gì đó. Họ không phải chờ lâu. Một lúc sau đã nghe thấy những giọng nói ông ổng, rồi tiếng bước chân nặng nề rầm rập. Ngay sau đó, cả một băng côn đồ xuất hiện trên đường. Chúng thấy thanh chắn và phá lên cười. Chúng không tưởng tượng được có thứ gì trên xứ quê nhỏ bé này có thể đọ lại cả hai mươi tên bọn chúng.

Những người Hobbit mở thanh chắn và đứng lùi sang bên. “Cảm ơn!” bọn Người chế nhạo. “Giờ hãy chạy về nhà lên giường trước khi chúng mày nếm đòn roi.” Rồi chúng khệnh khạng dọc đường la hét: “Tắt đèn đi! Vào ở yên trong nhà! Nếu không bọn tao sẽ bắt năm mươi đứa chúng mày tới Hốc giam cả năm. Vào đi! Sếp đang bắt đầu tức giận đó.”

Không ai quan tâm tới mệnh lệnh của chúng; khi lũ côn đồ đi qua, họ khẽ khàng hợp lại và theo sau chúng. Khi bọn Người tới gần đống lửa, Lão nông Xóm Lá đang đứng một mình hơ ấm tay.

“Mày là ai, và mày nghĩ mày đang làm gì vậy?” tên thủ lĩnh đám côn đồ nói.

Lão nông Xóm Lá thong thả nhìn hắn. “Tao đang định hỏi bọn mày điều đó,” ông nói. “Đây không phải là miền đất của bọn mày, và không ai muốn chứa chấp bọn mày.”

“Hừ, còn mày thì có đấy,” tên thủ lĩnh nói. “Bọn tao muốn chứa mày. Tóm lấy nó anh em! Đưa nó tới Hốc giam cho nó câm miệng!”

Lũ Người bước lên một bước và khựng lại. Những giọng nói gầm vang lên khắp xung quanh, và chúng đột nhiên nhận ra Lão nông Xóm Lá không chỉ có một mình. Chúng đã bị bao vây. Trong màn tối sát quanh ánh lửa là một vòng người Hobbit đã trườn ra khỏi bóng đêm. Có gần hai trăm người, tất cả đều cầm vũ khí.

Merry bước lên trước. “Chúng ta đã gặp nhau trước đây,” cậu nói với tên thủ lĩnh, “và ta đã cảnh cáo ngươi không được quay lại nơi này. Giờ ta cảnh cáo ngươi một lần nữa: ngươi đang đứng giữa chỗ sáng và ngươi bị cung thủ bao quanh. Nếu ngươi chạm một ngón tay lên lão nông này, hay bất cứ ai khác, ngươi sẽ bị bắn lập tức. Đặt bất cứ vũ khí nào ngươi đang mang xuống!”

Tên thủ lĩnh nhìn quanh. Hắn đã mắc bẫy. Nhưng hắn không sợ hãi, giờ thì không, với hai mươi đồng bọn hỗ trợ. Hắn biết quá ít về người Hobbit để hiểu được nguy hiểm của mình. Hắn ngu xuẩn quyết định đánh. Hẳn sẽ dễ phá vòng vây.

“Tấn công chúng đi anh em!” hắn hô lên. “Cho chúng biết tay!”

Cầm dao dài trong tay trái, dùi cui trong tay phải, hắn lao vào vòng Hobbit, cố phá vây quay trở lại Hobbit Thôn. Hắn nhắm cú đánh man rợ vào Merry đang đứng cản đường. Hắn ngã xuống chết, trúng bốn mũi tên.

Thế là đủ cho những kẻ khác. Chúng đầu hàng. Vũ khí bị tước hết, chúng bị cột lại với nhau, dồn đi tới một túp nhà trống chính chúng xây nên, và ở đó chúng bị trói chân tay, khóa lại và canh giữ. Tên thủ lĩnh chết bị kéo đi chôn.

“Rốt cuộc thì có vẻ quá dễ dàng, phải không?” Xóm Lá nói. “Tôi đã bảo là chúng ta có thể khống chế được chúng mà. Nhưng chúng tôi cần lời hiệu triệu. Cậu trở về đúng lúc lắm, cậu Merry ạ.”

“Vẫn còn nhiều việc cần làm,” Merry nói. “Nếu ông tính đúng, chúng ta vẫn chưa giải quyết được một phần mười số bọn chúng. Nhưng giờ đã tối rồi. Tôi nghĩ đợt tấn công tiếp theo phải đợi đến buổi sáng. Rồi chúng ta phải ghé thăm ông Trùm.”

“Tại sao lại không phải bây giờ?” Sam nói. “Giờ còn chưa quá sáu giờ. Và tôi muốn gặp bõ già nhà tôi. Bác biết tình hình ông ấy thế nào không, bác Xóm Lá?”

“Ông ấy không quá tốt, và cũng không quá tệ, Sam ạ,” lão nông nói. “Chúng đã đào Dãy Lộn Bao lên, và đó là một đòn đáng buồn cho ông ấy. Ông ấy giờ ở trong một trong những ngôi nhà mới mà lũ Người của tên Trùm đã xây, hồi chúng còn làm bất cứ việc gì ngoài đốt phá và trộm cắp: cách đầu làng Bờ Nước không quá một dặm. Nhưng ông ấy vẫn tới thăm bác khi có cơ hội, và bác lo sao cho ông ấy no đủ hơn nhiều người tội nghiệp. Dĩ nhiên đều đi ngược Điều Luật. Bác có ý giữ ông ấy ở lại nhà bác, nhưng điều đó không được phép.”

“Cảm ơn bác nhiều, bác Xóm Lá, cháu sẽ không bao giờ quên điều đó,” Sam nói. “Nhưng giờ cháu muốn gặp ông ấy. Tên Sếp và tên Cụ Shark, như chúng gọi, có thể sẽ gây ra nhiều điều xấu xa trước khi buổi sáng kịp tới.”

“Được rồi, Sam,” Xóm Lá nói. “Hãy chọn một hai thằng bé và đi đưa ông ấy về nhà bác. Không cần phải tới gần Hobbit Thôn cũ qua Cái Nước đâu. Thằng Jolly đây sẽ chỉ đường cho cháu.”

Sam ra đi. Merry sắp xếp các điểm canh khắp quanh làng và cử người canh phòng các thanh chắn trong đêm đó. Rồi cậu và Frodo đi cùng Lão nông Xóm Lá. Họ ngồi với cả gia đình trong căn bếp ấm áp, và nhà Xóm Lá hỏi vài câu hỏi lịch sự về chuyến đi của họ, nhưng chẳng mấy chú tâm nghe trả lời: họ quan tâm hơn tới những sự kiện ở Quận.

“Tất cả bắt đầu với thằng Mặt Mụn, chúng tôi gọi gã như vậy,” Lão nông Xóm Lá nói, “và chuyện bắt đầu ngay sau khi cậu đi, cậu Frodo ạ. Mặt Mụn có những ý tưởng buồn cười. Có vẻ gã muốn tự mình sở hữu mọi thứ, rồi còn ra lệnh cho người khác nữa. Người ta nhanh chóng phát hiện rằng gã đã sở hữu nhiều thái quá đến nỗi chẳng hề tốt cho gã; ấy vậy mà gã vẫn luôn luôn vơ vét thêm nữa, mặc dù gã lấy tiền ở đâu thì đúng là bí ẩn: cối xay, xưởng gây mạch nha, quán trọ, trang trại, đồn điền lá. Gã đã mua nhà cối xay của Sạn Mịn từ trước khi tới ở Đáy Bao, có vẻ như vậy.

“Dĩ nhiên gã từ đầu đã thừa kế từ cha nhiều tài sản ở Tổng Nam; có vẻ gã đã bán phần lớn lượng lá tốt nhất, và lặng lẽ gửi chúng đi trong một hai năm. Nhưng vào cuối năm ngoái, gà bắt đầu gửi đi hàng đống đồ, không chỉ có lá. Mọi thứ bắt đầu khan hiếm, mùa đông thì đang tới nữa. Người dân giận dữ, nhưng gã có câu trả lời riêng. Nhiều tên Người, phần lớn là lũ côn đồ, đến đây theo những xe thồ lớn, một vài kẻ để chở hàng hóa về miền Nam, nhưng những kẻ khác ở lại. Và thêm nhiều kẻ khác tới. Và trước khi chúng tôi kịp chớp mắt nhìn quanh, chúng đã được cắm nơi này nơi kia khắp Quận, đốn cây, đào bới, tự xây cho mình lán trại và nhà cửa theo ý chúng. Đầu tiên hàng hóa và hư hại được Mặt Mụn trả tiền; nhưng không bao lâu sau chúng bắt đầu lên mặt khắp nơi và muốn gì lấy đó.

Rồi có chút gây gổ, nhưng không đủ. Già Will Thị trưởng đi tới Đáy Bao phản đối, nhưng ông ấy còn không kịp tới nơi. Lũ côn đồ bắt ông ấy, giam trong một cái hốc ở Mỏ Cộ, giờ ông ấy vẫn ở đấy. Sau đó, đấy là ngay sau Năm Mới, không còn Thị trưởng nữa, Mặt Mụn tự phong mình là Trùm Quận Cảnh, hay chỉ là Trùm, và làm gì gã muốn; và nếu có ai ‘lên mặt’ như chúng gọi, họ sẽ theo chân Will. Mọi thứ chuyển từ tồi tệ sang tồi tệ hơn nữa. Không còn thuốc, chỉ trừ dành cho bọn Người; và gã Trùm không cho phép bia, chỉ trừ cho bọn Người của gã, và gã đóng cửa tất cả các quán trọ; mọi thứ trở nên càng lúc càng ít hơn, chỉ các Điều Luật là nhiều, trừ những ai giấu được một ít của nhà khi lũ côn đồ đi khắp nơi thu gom ‘để phân phối công bằng’: nghĩa là chúng có còn chúng tôi thì không, trừ phần thừa có thể xin ở các đồn Quận Cảnh, nếu nuốt trôi. Tất cả đều đã tệ. Nhưng khi Cụ Shark tới, tình hình trở thành nát bấy.”

“Cụ Shark này là ai?” Merry hỏi. “Tôi nghe thấy một tên côn đồ nhắc đến hắn.”

“Tên côn đồ to nhất bọn, có vẻ vậy,” Xóm Lá trả lời. “Chính vào khoảng cuối vụ mùa trước, có lẽ cuối tháng Chín, chúng tôi nghe nói đến hắn lần đầu tiên. Chúng tôi chưa bao giờ thấy hắn, nhưng hắn ở trên Đáy Bao; và giờ hắn mới thực là Trùm, tôi đoán vậy. Tất cả lũ côn đồ đều vâng lời hắn; và phần lớn lời hắn chỉ là: đốn ngã, đốt cháy, hủy hoại; và giờ thì đến giết chóc. Thậm chí giờ những hành vi đó chẳng còn ý nghĩa gì nữa, dù là xấu. Chúng đốn đổ cây cối và để mặc nằm đó, chúng đốt nhà cửa và không xây dựng nữa.

“Cứ lấy nhà cối xay của Sạn Mịn chẳng hạn. Mặt Mụn phá đổ nó gần như ngay khi tới Đáy Bao. Rồi gã đưa tới nhiều tên Người dáng vẻ bẩn thỉu để xây lại to hơn và lắp đầy bánh xe với máy móc ngoại lai. Chỉ thằng Ted ngu xuẩn là thích thú, và nó làm ở đó, lau bánh xe cho bọn Người, ở đúng nơi bố nó từng là Chủ Cối Xay và làm chủ chính mình. Ý định của Mặt Mụn là xay nhiều hơn và nhanh hơn, gã nói như vậy. Gã đã có nhiều cối xay khác giống thế. Nhưng anh phải có lúa mì trước thì anh mới có cái xay; và lúa không còn đủ cho cối xay mới cũng như cũ. Nhưng từ khi Cụ Shark tới, chúng không còn xay lúa nữa. Chúng lúc nào cũng quai búa và thổi ra khói với mùi hôi thối, và ở Hobbit Thôn thậm chí trong đêm cũng không được yên tĩnh. Chúng cố tình đổ rác rưởi ra; chúng đã làm bẩn cả khúc dưới sông Cái Nước và giờ đang sang cả Bia Rum Đun. Nếu muốn biến Quận thành hoang mạc, chúng đang đi đúng đường đó. Tôi không tin thằng Mặt Mụn ngu ngốc đứng đằng sau tất cả những chuyện này. Tôi dám bảo đó là Cụ Shark.”

“Đúng như thế!” anh Tom Con chêm vào. “Thế đấy, chúng thậm chí còn bắt cả bà già của Mặt Mụn, bà Lobelia đó, mà gã yêu quý bà ta chứ, dù ngoài gã thì chẳng còn ai. Vài người Hobbit Thôn chứng kiến chuyện đó. Bà ta đi xuôi đường cầm cái ô cũ của mình. Vài tên côn đồ đang đi ngược lại đẩy cái xe thồ lớn.

“ ‘Chúng mày đi đâu?’ bà ta nói.

“ ‘Tới Đáy Bao,’ chúng nói.

“ ‘Làm gì?’ bà ta nói.

“ ‘Để xây vài cái lán cho Cụ Shark,’ chúng nói.

“ ‘Ai nói chúng mày được làm thế?’ bà ta nói.

“ ‘Cụ Shark,’ chúng nói. ‘Vì vậy hãy cút ra khỏi đường đi, mụ lùn già!’

“ ‘Tao sẽ cho chúng mày Cụ Shark, lũ côn đồ trộm cắp bẩn thỉu!’ bà ta nói, và giơ ô lên đánh tên thủ lĩnh, to gấp hai lần bà. Vậy là chúng bắt bà. Lôi bà tới Hốc giam, ở tuổi của bà nữa chứ. Chúng đã bắt nhiều người chúng tôi thương tiếc hơn, nhưng không thể phủ nhận bà ta có dũng khí hơn phần lớn.”

Giữa cuộc nói chuyện thì Sam tới, ập vào với ông bõ già. Già Gamgee trông không già thêm, nhưng hơi nghễnh ngãng hơn.

“Chào buổi tối, cậu Bao Gai!” ông lão nói. “Tôi thực vui mừng thấy cậu đã về lại an toàn. Nhưng tôi có việc ấm ức với cậu đấy, có thể nói vậy, nếu tôi dám bạo miệng nói. Lẽ ra cậu không bao giờ nên bán Đáy Bao đi, như tôi vẫn luôn nói đấy. Chính điều đó mới bắt đầu tất cả những chuyện xấu xa này. Và trong khi cậu đi thơ thẩn ở những miền đất xa xôi, đuổi theo lũ Người Đen trên đỉnh núi như thằng Sam nhà tôi nói, dù vì sao thì nó không nói rõ, thì chúng đến đào Dãy Lộn Bao lên và làm hỏng hết khoai tây của tôi!”

“Tôi rất tiếc, bác Gamgee ạ,” Frodo nói. “Nhưng giờ tôi đã trở lại, tôi sẽ cố hết sức sửa chữa.”

“Chà, cậu không thể nói hay hơn nữa,” Bõ Già nói. “Cậu Frodo Bao Gai đúng là một quý Hobbit đích thực mà, tôi vẫn bảo vậy đấy, dù có nghĩ gì về vài kẻ khác cùng mang họ ấy đi nữa, nói bỏ quá cho. Và tôi mong rằng Sam nhà tôi đã cư xử phải phép khiến cậu hài lòng chứ?”

“Tuyệt đối hài lòng, bác Gamgee ạ,” Frodo nói. “Thực ra, nếu bác chịu tin tôi, cậu ấy giờ là một trong những người nổi tiếng nhất các miền đất, và người ta đang sáng tác về chiến công của cậu suốt từ đây tới Đại Dương, và bên kia Sông Cả cơ đấy.” Sam đỏ mặt, nhưng cậu nhìn Frodo vẻ biết ơn, vì đôi mắt Rosie sáng lấp lánh và cô mỉm cười với cậu.

“Sẽ phải gắng mà tin lắm đấy,” Bõ Già nói, “dù tôi có thể thấy nó đã đi cùng những người đồng hành lạ lùng. Cái áo gi lê của nó đâu rồi? Tôi không chấp nhận mặc đồ sắt, cho dù có mặc bền hay không cũng thế.”

Gia đình Lão nông Xóm Lá và tất cả các vị khách thức dậy từ sáng sớm. Họ không nghe thấy gì trong đêm, nhưng chắc chắn sẽ có nhiều rắc rối hơn trước khi ngày tàn. “Có vẻ không còn tên côn đồ nào ở lại Đáy Bao đâu,” Xóm Lá nói, “nhưng đám từ Chia Ngả sẽ đến bất cứ lúc nào.”

Sau bữa sáng, một người đưa tin từ Hạt Took phi ngựa tới. Tinh thần anh ta rất phấn chấn. “Ngài Thain đã phát động tất cả miền đất,” anh ta nói, “và tin tức đang lan đi như lửa khắp các hướng. Lũ côn đồ trông chừng đất chúng tôi, những tên nào còn sống đều đã chạy trốn về phía Nam. Ngài Thain đang truy đuổi chúng, để chặn lại băng rất đông dưới đó; nhưng ngài cho thiếu chủ Peregrin quay lại cùng tất cả những người có thể cử đi được.”

Tin tiếp theo không tốt bằng. Merry, sau khi đi cả đêm, cưỡi ngựa trở lại vào khoảng mười giờ. “Có một băng lớn ở cách đây bốn dặm,” cậu nói. “Chúng đang đi lại trên đường từ Chia Ngả, nhưng rất nhiều tên côn đồ lẻ nhóm đã nhập bọn. Có khoảng gần một trăm tên; và chúng đang đốt phá dọc đường. Lũ khốn!”

“A! Đám này sẽ không chờ nói lý nói lẽ đâu, chúng sẽ giết chóc, nếu có thể,” Lão nông Xóm Lá nói. “Nếu nhà Took không đến kịp, chúng ta tốt nhất nên tìm chỗ ẩn náu và bắn trước mà không nói chuyện. Sẽ có đánh nhau trước khi việc này kết thúc, cậu Frodo ạ.”

Nhà Took quả thực đã đến kịp. Không lâu sau họ đổ tới, có dễ hơn trăm người Hobbit từ Ấp Tuck và khu Đồi Xanh với Pippin dẫn đầu. Merry giờ đã có đủ Hobbit cường tráng để đối phó với lũ côn đồ. Các trinh sát báo về rằng chúng đang đi sát nhau. Chúng biết làng quê đã nổi dậy chống lại chúng, và rõ ràng định trấn áp cuộc nổi loạn một cách tàn nhẫn, ngay tại trung tâm ở làng Bờ Nước. Nhưng cho dù dữ tợn, có vẻ chúng không có tay thủ lĩnh nào am hiểu về chiến tranh. Chúng đến mà không có phòng bị. Merry bày kế hoạch nhanh chóng.

Lũ côn đồ giày xéo mà tiến dọc Đường Đông, và không ngừng lại mà rẽ lên Đường Bờ Nước, dốc lên một quãng giữa những bờ đất cao có bờ giậu thấp trên cùng. Qua một khúc quanh, khoảng một sải từ đường chính, chúng gặp một thanh chắn vững chắc toàn xe ngựa thồ cũ lật ngược. Thấy thế chúng ngừng lại. Cùng lúc đó, chúng nhận ra bờ giậu cả hai bên đường, chỉ ngay trên đầu chúng, đều có người Hobbit đứng sau. Sau lưng chúng, những người Hobbit khác giờ đẩy ra thêm vài cỗ xe lúc trước giấu trên đồng, chắn đường quay trở lại. Một giọng nói vang lên từ phía trên, nói với chúng.

“Hừ, các ngươi đã bước vào bẫy,” Merry nói. “Đồng bọn của các ng