XII - Cung Jezebel 31
Mỗi tối lên giường nằm tôi lại nghĩ, Sáng mai mình sẽ tỉnh dậy trong nhà mình và mọi sự lại trở về như trước.
Sáng nay cũng không.
Tôi mặc đồ vào, quần áo mùa hè - vẫn còn đang mùa hè, thời gian như đã đứng lại ở mùa hè. Tháng Bảy, những ngày ngột ngạt và đêm hầm hập, khó mà ngủ được. Tôi để ý đếm thời gian. Tôi vạch lên tường, mỗi ngày một vạch, thêm đường cắt ngang khi đủ bảy. Nhưng để làm gì, đây không phải án tù; chẳng có hạn nào để qua và kết toán cả. Mà dù sao, tôi chỉ cần mở miệng hỏi, là biết hôm nay ngày nào. Hôm qua mùng bốn tháng Bảy, tức Lễ Độc lập một thời, trước khi bị hủy. Đâu đó giữa tháng Năm sẽ là Ngày của Mẹ, cái đó vẫn còn. Dù lúc trước không chỉ gói gọn trong sinh nở.
Nhưng tôi tính ngày theo trăng. Âm lịch, không phải dương lịch.
Tôi cúi mình xỏ đôi giày đỏ; bây giờ nhẹ hơn, với những rãnh xẻ dè dặt, dù không táo bạo đến như xăng đan. Gập người lại là một nỗ lực thực sự: dù vẫn tập tành, tôi cảm thấy được cơ thể mình đang dần đình công, cưỡng lại. Đấy chính là cách tôi vẫn hình dung đàn bà lúc về già, già lắm. Tôi còn cảm thấy mình đi đứng cũng y vậy: lưng khọm xuống, cột sống uốn thành dấu hỏi, xương rút hết canxi lỗ chỗ như đá vôi. Ngày còn trẻ, tưởng tượng tuổi xế chiều, tôi nghĩ, Biết đâu mày sẽ biết trân trọng hơn khi không còn mấy thời gian. Tôi quên không tính đến sức lực giảm sút. Có những ngày tôi quả biết trân trọng hơn, trứng, và hoa, nhưng rồi tự cười mình chỉ đang lên một cơn ủy mị, óc tráng bốn màu nhờ nhờ, như thứ bưu thiếp “hoàng hôn tươi đẹp” ngày xưa đầy rẫy ở California. Những trái tim cán bóng.
Hiểm họa để xám mờ.
Giá có Luke đây, trong phòng khi tôi mặc áo, để tôi được cãi cọ với anh. Nghế kỳ quặc, nhưng tôi muốn thế. Ðược đôi co xem ai dọn bát vào máy rửa, đến lượt ai phân loại đồ giặt, cọ nhà vệ sinh; một chi tiết thường ngày vặt vãnh giữa vận động lớn lao của vạn vật. Thậm chí chúng tôi từng cãi nhau cả về chuyện ấy, vặt vãnh hay to tát. Giờ thấy xa xỉ làm sao. Dù cũng không phải thường xuyên như thể. Hồi này tôi phác thảo từng chương hồi cãi cọ, trong đầu, kể cả cảnh làm hòa tiếp theo.
Tôi ngồi trong ghế, vòng hoa trên trần bồng bềnh trên cao, một vầng hào quang đông cứng, một số không. Lỗ hổng trong vũ trụ nơi ngôi sao vừa nổ. Vòng sóng trên mặt nước, hòn đá vừa ném vào. Tất cả những thứ tròn và trắng. Tôi chờ ngày trải ra, chờ trái đất quay, theo mặt tròn chiếc đồng hồ lòng lim dạ sứa. Những ngày hình học, quay vòng lại vòng, trơn như bôi mỡ. Mồ hôi đã lấm tấm môi, tôi đợi, đợi sự đến của quả trứng không trốn nổi, sẽ hâm hẩm như phòng và có một màng xanh trên lòng đỏ lại thêm hơi có vị lưu huỳnh.
Vẫn hôm nay, muộn hơn, cùng Ofglen, giờ mua sắm thường lệ:
Chúng tôi tới nhà thờ, như thường lệ, ngắm mấy nấm mộ. Rồi tới Bức tường. Hôm nay chỉ có hai người: một tín đồ Công giáo, tuy không phải linh mục, cổ đeo thập tự lớn ngược, và người kia một tông phái khác tôi không nhận ra. Cái xác chỉ đánh dấu chữ J, màu đỏ. Không phải Do thái, sẽ là sao vàng kia. Mà dù gì cũng chẳng còn mấy người Do thái. Họ đã được tuyên bố là Con cháu Jacob, họ đặc biệt, họ có quyền lựa chọn. Họ có thể cải giáo hoặc di cư sang Israel. Phần lớn đã di cư, nếu bản tin tin được. Tôi đã thấy một tàu chở đầy người, trên ti vi, cúi người qua thành tàu, đồ đen, mũ đen và râu dài, cố trông càng ra dáng Do thái càng hay, những trang phục đào ra từ đời cố tổ, đàn bà quấn khăn kín đầu, tươi cười vẫy vẫy, tuy đúng là có hơi cứng nhắc, như đang phô phang; một cảnh khác, đám giàu có hơn, sắp hàng chờ lên máy bay. Ofglen nói có một số chuồn được bằng cách đó, giả làm Do thái, nhưng cũng không dễ vì có nhiều vòng sát hạch và giờ quy trình đã siết chặt lại rồi.
Tuy nhiên người ta không bị treo cổ chỉ vì là người Do thái. Người ta bị treo cổ vì là người Do thái lắm điều không chịu lựa chọn. Hoặc vờ cải đạo. Ti vi chiếu hết: đột kích nửa đêm, những đồ Do thái tàng trữ bị bới ra từ dưới gầm giường, kinh bổn, khăn nguyện, sao David. Cùng những người chủ, mặt sưng lên, ương ngạnh, bị các Con mắt đẩy sát vào tường phòng ngủ, trong khi giọng thuyết minh buồn rầu kể lể sự phản trắc và vô ơn của họ cho chúng tôi nghe.
Vậy J không phải là Con cháu Jacob. Thế là gì đây? Chứng nhân Jehoyah? Jê-duy? Là gì đi nữa, anh ta cũng không thể chết hơn.
Sau nghi thức ngắm nghía này chúng tôi đi tiếp, như mọi khi tìm đến nơi nào rộng rãi, để nói chuyện với nhau. Nếu cũng gọi là nói chuyện, những mẩu thì thầm cắt xén, thốt ra qua miệng phễu đôi cánh trắng. Đúng hơn là một mẩu điện tín, cờ hiệu bằng mồm. Lời nói què cụt.
Chúng tôi không thể đứng lâu mãi một chỗ. Không muốn bị tóm vì tội lảng vảng.
Hôm nay chúng tôi rẽ lối đối diện Quyển hồn, tới một chỗ hình như là vườn hoa công cộng, giữa một tòa nhà cũ kỹ rất to; Victoria hậu kỳ, trang trí tỉ mỉ, kính màu. Ngày xưa đây gọi là Nhà tưởng niệm, dù tôi chưa bao giờ biết tưởng niệm cái gì. Mấy người chết gí đó.
Moira có bảo xưa sinh viên đại học thường ăn ở đây, thời trường mới mở. Nếu có đàn bà đi vào, chị ta sẽ bị ném bánh vào người, cô nói.
Để làm gì? Tôi nói. Moira, qua tháng năm, ngày càng thông thạo những giai thoại kiểu này. Tôi không thật ưa, cái kiểu thù hằn quá khứ ấy.
Để đuổi chị ta đi, cô trả lời.
Có thể giống như ném lạc cho voi ăn thì hơn, tôi nói.
Moira cười; cô lúc nào cũng cười được. Quái vật phương xa, cô nói.
Chúng tôi đứng nhìn tòa nhà một lúc, dựa vào hình dáng nó gần như một nhà thờ, một đại giáo đường. Ofglen nói, “Tôi nghe nói các Con mắt tiệc tùng ở đây.”
“Ai nói thế?” tôi hỏi. Quanh đó không người, chúng tôi nói năng thoải mái hơn, nhưng theo thói quen vẫn hạ giọng.
“Mạng lưới,” cô nói. Cô ngưng lại, nhìn xéo sang, tôi cảm thấy vệt trắng rung rinh khi đôi cánh động đậy. “Có một mật khẩu,” cô nói.
“Mật khẩu?” tôi hỏi. “Làm gì?”
“Để tìm ra được,” cô nói. “Ai trong, ai ngoài.”
Dù chưa thấy rõ liệu có ích gì cho mình, tôi vẫn hỏi, “Vậy là gì?”
“Mayday,” cô nói. “Tôi đã thử với cô một lần còn gì.” “Mayday,” tôi nhắc lại. Tôi vẫn nhớ ngày đó. M’aidez.
“Đừng dùng trừ phi thật cần thiết,” Ofglen nói. “Chúng ta không nên biết nhau quá nhiều, trong số các chân rễ. Phòng khi bị bắt.”
Tôi cảm thấy khó tin lại có những lời thì thầm ấy, những tiết lộ này, dù những lúc đó thì tin. Nhưng trở về, chúng hình như không thực, con nít là khác, như trò đùa cho vui; như một hội nhóm nữ sinh, những bí mật nhỏ thời phố thông. Hay những tiểu thuyết phản gián tôi từng đọc, mỗi cuối tuần, lúc đáng ra phải làm nốt bài tập, hay phim truyền hình ban khuya. Mật khẩu, những điều cấm nói, cuộc sống hai mặt, liên lạc ngầm: chẳng có vẻ gì xứng đáng là chân tướng thế giới thực. Nhưng đây chỉ là ảo tưởng riêng tôi, rơi rớt lại từ hình hài hiện thực đã nhập tâm thời trước.
Và lại còn chân rễ. Xâu rễ, lại một từ yêu thích của mẹ, ẩn ngôn mốc meo từ những năm nào. Tới sáu chục tuổi mẹ vẫn còn làm cái việc gọi là xâu rễ, dù theo tôi thấy toàn bộ nội dung chỉ là đi ăn trưa với một bà già khác.
Tôi và Ofglen tách nhau ở góc đường. “Gặp lại cô sau,” cô nói. Cô lướt trên hè phố đi mất và tôi theo lối trở lại nhà. Kia là Nick, mũ kéo lệch; hôm nay anh còn không thèm nhìn tôi. Nhưng anh hẳn đã nán lại chờ tôi, để trao thông điệp không lời đó, bởi vừa biết chắc tôi đã thấy mình là anh chùi nhát cuối cùng vào chiếc Gió lốc rồi rảo bước đi về cửa gara.
Tôi đi trên con đường sỏi, giữa hai miếng thảm cỏ xanh quá quắt. Serena Joy đang ngồi bên gốc liễu, trên ghế, cây can tựa khuỷu tay. Mặc áo cotton thoáng mát. Của bà là xanh lam, màu nước biển, không phải thứ màu đỏ áo tôi, ướt đẫm vì nóng mà cũng đồng thời rùng rực cháy. Tôi chỉ thấy nửa mặt bà, bà đang đan. Làm sao bà chạm nổi vào len, nóng nực thế này? Nhưng có lẽ da bà đã trơ rồi; có lẽ nó không cảm thấy gì, như bỏng nước sôi đã khỏi.
Tôi cắm mắt xuống con đường sỏi, lướt qua bà, cầu mong mình vô hình, biết mình sẽ bị lờ đi. Nhưng lần này khác.
“Offred,” bà nói.
Tôi dừng chân, do dự.
“Cô đấy.”
Tôi ngước đôi mắt mang miếng bịt qua.
“Ra đằng này. Tôi cần cô.”
Tôi giẫm qua thảm cỏ tới đứng trước bà, mắt cụp xuống.
“Cô ngồi được,” bà nói. “Đây cầm lấy cái gối. Tôi cần cô giữ cuộn len.” Bà đang ngậm thuốc lá, gạt tàn trên thảm cỏ, cạnh một tách gì đó, không biết cà phê hay trà. “Trong đó bức chết mẹ. Cô cần chút gió,” bà nói. Tôi ngồi xuống, giỏ đặt lên cỏ, lại dâu với thịt gà, ghi nhận câu chửi: mới mẻ đây. Bà lồng con len vào hai tay tôi giơ ra, bắt đầu cuộn. Tôi đang bị trói, có vẻ thế, bị xiềng; bị mắc lưới nhện, cái này đúng hơn. Len xám và đã ẩm vì hơi nước, như chăn trẻ con đái dầm, phảng phất mùi lông cừu ướt. Ít nhất thì tay tôi cũng được đắp mỡ cừu.
Serena cuộn len, điếu thuốc khóe môi ngún khói, phả từng luồng cám dỗ. Bà ta cuộn rất chậm và khó khăn vì tay bắt đầu mang tật, nhưng đầy quả quyết. Có thể chuyện đan lát, với bà, cũng cần huy động nghị lực, biết đâu còn đau nữa. Biết đâu là thầy thuốc chỉ định: mỗi ngày mười hàng đan thường, mười hàng đan xuống. Dù chắc không chỉ mười. Những hàng cây thường xanh và trẻ con trai gái vuông và tam giác trước tôi mang vào ý nghĩa khác: bằng cớ sự ngoan cố của bà, và cũng không hoàn toàn đáng ghét.
❆❆❆
Mẹ tôi không làm gì kiểu như đan lát. Nhưng cứ khi nào mang đồ gửi giặt về, áo sơ mi đắt tiền, áo khoác mùa đông, mẹ sẽ dành lại kim băng, xâu thành chuỗi. Rồi sẽ găm chuỗi ấy vào đâu đó - vào giường, vào gối, lưng ghế, găng bắc bếp - để không đánh mất. Rồi quên khuấy luôn. Tôi sẽ bắt gặp chúng, đâu đó trong nhà, trong các nhà; những dấu vết của mẹ, di tích một ý định không thành, như biển báo trên con đường hóa ra không dẫn về đâu cả. Những cơn lại giống về thói tề gia.
“Thế sao,” Serena nói. Bà dừng tay cuộn, kệ tôi với vòng hoa lông thú vẫn trên tay, và nhặt mẩu thuốc khỏi miệng giụi đi. “Vẫn chưa có gì?”
Tôi biết bà nói chuyện gì. Chẳng có mấy đề tài mà nói, giữa chúng tôi; không có gì chung, trù cái việc huyền bí và đỏng đảnh ấy.
“Chưa,” tôi nói. “Chưa có gì.”
“Tệ thật,” bà nói. Khó hình dung bà bên một đứa bé. Nhưng chủ yếu sẽ là các chị Martha chăm. Dù thế bà vẫn muốn tôi mang bầu, xong xuôi và cuốn gói, chấm dứt trò vấn vít mồ hôi ô nhục, chấm dứt tam giác thịt dưới vòm màn điểm những ngôi sao hoa bạc. Thanh bình yên ổn. Tôi không nghĩ ra lý do nào khác có thể khiến bà mong cái vận may lớn lao ấy, cho tôi.
“Cô sắp hết thời hạn rồi,” bà nói. Không phải câu hỏi, đây là sự thực.
“Vâng,” tôi nói không cảm xúc.
Bà lại đang đốt điếu khác, lóng ngóng bật lửa. Hiển nhiên tay bà ngày càng tệ hơn. Nhưng đừng lầm mà mở miệng đòi giúp, bà ta sẽ nổi giận. Đừng lầm mà lưu ý tới điểm yếu của bà.
“Có lẽ ngài không nói,” bà nói.
Tôi không biết bà nói ai. Nói Quân trưởng, hay nói Chúa? Nếu là Chúa, bà đã bảo không muốn. Dù cách nào cũng là tà đạo. Chỉ có đàn bà là không nổi, là cứng đầu nhất định đóng kín, hỏng hóc, khuyết tật.
“Vâng,” tôi nói. “Có lẽ ngài không nổi.”
Tôi nhìn lên bà. Bà ta nhìn xuống. Lần đầu tiên chúng tôi nhìn thẳng mắt nhau sau ngần ấy thời gian. Từ khi mới gặp. Thời khắc ấy trải ra giữa hai người, phẳng lặng và ảm đạm. Bà ta đang dò xem tôi có bắt kịp tình hình hay không.
“Có lẽ,” bà nói, tay cầm điếu thuốc, vẫn chưa châm được. “Có lẽ cô nên tìm cách khác.”
Bà ta ý nói bò tứ chi chăng? “Tìm cách gì?” tôi nói. Tôi phải cố tỏ ra nghiêm túc.
“Tìm người khác,” bà nói.
“Bà cũng biết tôi không được phép,” tôi nói, cẩn thận che giấu cơn thịnh nộ. “Thế là trái luật. Bà biết hình phạt mà.”
“Biết,” bà nói. Bà ta đã chuẩn bị, đã nghĩ cặn kẽ. “Tôi biết trên lý thuyết thì không được. Nhưng chuyện đó đã xảy ra. Đàn bà rất thường làm thế. Luôn luôn làm thế.”
“Với bác sĩ, phải chăng?” tôi nói, nhớ lại đôi mắt nâu hiền từ ái ngại, bàn tay bỏ găng. Lần vừa rồi tôi gặp một bác sĩ khác. Có thể ai đó đã tóm được ông ta, hay một người đàn bà mách lại. Tuy họ sẽ không tin lời cô ta, nếu không chứng cứ.
“Một số thì thế,” bà nói, giọng lúc này gần như thân tình, dù xa vắng; như cả hai đang bàn luận chọn màu sơn móng tay. “Ofwarren chẳng hạn. Phu nhân nhà đó biết, hẳn rồi.” Bà ngưng lại đợi tôi thấm được. “Tôi sẽ giúp cô. Tôi sẽ lo liệu không có gì bất như ý.”
Tôi nghĩ một lúc. “Không dùng bác sĩ,” tôi nói.
“Tất nhiên,” bà đồng ý, và ít ra trong khoảnh khắc này chúng tôi là bạn nối khố, đây phải chăng là bàn bếp, chuyện đang bàn phải chăng là vụ hẹn hò, chiến dịch của các cô bé sắp đặt các màn ve vãn. “Có lúc chúng nó tống tiền. Nhưng không nhất thiết là bác sĩ. Có thể là ai đó tin cậy được.”
“Ai?” tôi nói.
“Tôi đang nghĩ có thể là Nick,” bà nói, giọng gần như vuốt ve. “Anh ta đã ở đây khá lâu rồi. Anh ta trung thành. Tôi có thể thỏa thuận được.”
Vậy đó là người chạy những cú chợ đen nho nhỏ cho bà. Có phải anh ta luôn được cái này, đền lại?
“Còn Quân trưởng thì sao?” tôi hỏi.
“Chà,” bà nói, vẻ cương quyết; không, còn hơn, một ánh mắt siết lại, như nắp ví đóng đánh tách. “Chúng ta sẽ không kể cho ngài, phải không?”
Đề xuất đó lơ lửng giữa chúng tôi, gần như nhìn thấy, sờ nắn được: nặng nề, đen đặc, vô hình dạng; âm mưu chăng, bội phản chăng. Bà ta thật sự cần đứa bé.
“Nguy hiểm lắm,” tôi nói. “Còn hơn nữa.” Còn là mạng tôi đem đánh cược, nhưng đằng nào rồi cũng vậy dù sớm dù muộn, đường này hay kia, tôi gật hay lắc. Tôi và bà cùng biết điều này.
“Thà làm còn hơn,” bà nói. Cũng là điều tôi nghĩ.
“Thôi được,” tôi nói. “Vâng.”
Bà chồm người tới. “Có thể tôi kiếm được cho cô gì đó,” bà nói. Bởi tôi đã ngoan. “Một thứ cô muốn,” bà thêm, gần như phình nịnh.
“Là gì?” tôi nói. Tôi không thể nghĩ ra cái gì mình thật sự muốn mà bà sẽ chịu, hay có khả năng cho tôi.
“Một tấm ảnh,” bà nói, cứ như chìa ra phần thưởng cho con trẻ, kem nhé, đi chơi sở thú nhé. Tôi lại nhìn lên, hoang mang.
“Ảnh nó,” bà nói. “Con gái cô. Nhưng có thể thôi.”
Vậy bà biết họ đem con đi đâu, để con sống đâu. Suốt thời gian ấy, cổ tôi nghẹn lại. Đồ giặc cái, không thèm bảo tôi, không thèm báo tin, tin gì cũng được. Không thèm bật mí nữa. Thứ đồ người gỗ, người đá, mụ ta không có khả năng hiểu. Nhưng tôi không được buột ra, không được bỏ mất, dù điều nhỏ nhặt từng này. Không thể để mất hy vọng này. Tôi không được nói.
Bà ta đang cười thật sự, mơn trớn là khác; có bóng dáng mơ hồ nét quyến rũ búp bê màn ảnh nhỏ ngày xưa, phát qua mặt bà như tín hiệu nhiễu nhất thời. “Đan len trời này nóng chết mẹ, cô nhỉ?” bà nói. Bà gỡ túm len khỏi tay tôi, vẫn giơ ra nãy giờ. Rồi bà nhìn lại điếu thuốc vẫn đang mân mê, và hơi lấn bấn, ấn nó vào tay tôi, gập những ngón tay tôi quanh nó. “Tự tìm lấy diêm nhé,” bà nói. “Trong bếp có, cô cứ hỏi xin Rita một que. Bảo là tôi cho đấy. Nhưng một que thôi,” bà nói thêm vẻ tinh quái. “Chúng tôi không muốn hại đến sức khỏe cô!”
32Rita đang ngồi bên bàn. Một bát thủy tinh to thả đá viên trên mặt bàn cạnh chị. Cải củ tỉa bông, hoa hồng hay uất kim hương, dập dềnh trong đó. Chị đang cắt thêm trên thớt, dùng dao tỉa, đôi tay to thoăn thoắt khá thờ ơ. Cả người chị thì không cử động, khuôn mặt cũng thế. Cứ như chị vừa ngủ vừa diễn, cái xảo thuật này. Trên mặt bàn men trắng là một chồng củ cải, đã rửa nhưng chưa thái. Những trái tim Aztec bé xíu.
Chị không bỏ công nhìn lên tôi vào. “Cô mua được đủ, hử,” chỉ nói có thế, khi tôi lấy từng gói ra chị soát.
“Tôi xin một que diêm được không?” tôi hỏi chị. Thật lạ lùng thấy chị làm tôi tự thấy mình bé bỏng vòi vĩnh ra sao, chỉ cần chị cau mày, chỉ cần phớt tỉnh; thấy mình năn nỉ và nhõng nhẽo.
“Diêm à?” chị nói. “Cô cần diêm làm cái gì chứ?”
“Bà bảo cho tôi một que,” tôi nói, không muốn thú nhận chuyện điếu xì gà.
“Ai bảo?” Chị vẫn tiếp tục cắt cải củ, nhịp điệu không đổi. “Không việc gì cần diêm cho cô cả. Đi đốt nhà à.”
“Chị có thể ra hỏi bà nếu cần,” tôi nói. “Bà vẫn đang ngoài bãi cỏ.”
Rita đảo mắt nhìn trần nhà, như thầm lặng thinh y một đấng nào trên ấy. Rồi chị thở dài, nặng nề đứng dậy, và quệt tay ầm ĩ vào tạp dề, cho thấy tôi làm phiền chị đến mức nào. Chị đi tới tủ bếp bên trên bồn rửa, dềnh dà dềnh dàng, lục tìm chùm chìa khóa trong túi, mở cánh tủ bếp. “Cất nó trong đây, vào hè,” chị như tự nói với mình. “Không việc gì đốt lửa giời đất này.” Tôi còn nhớ hồi tháng Tư Cora lo nhóm lò sưởi, phòng khách và phòng bếp, khi trời lạnh hơn.
Diêm bằng gỗ, trong bao các tông nắp trượt, loại ngày xưa tôi vẫn thèm thuồng muốn trộm làm tủ cho búp bê. Chị bật nắp, ngó vào trong, như cân nhắc xem đáng cho tôi que nào. “Chuyện riêng của bả,” chị lầm bầm. “Đừng hòng nói bả cái gì.” Chị vục bàn tay to lớn vào, chọn lấy một, chìa cho tôi. “Giờ cô đừng có đi đốt lung tung cái gì đấy,” chị nói. “Nhất là mấy cái rèm trong phòng. Cái phòng đủ nực lắm rồi.”
“Không đâu,” tôi nói. “Tôi xin làm việc khác.”
Chị không hạ cố hỏi là chuyện gì. “Cô có nhai nó cũng mặc,” chị nói. “Bả bảo cho cô một que, thì tôi cho một que, có thế.”
Chị quay đi ngồi lại vào bàn. Rồi chị nhặt một viên đá lên bỏ tọt vào mồm. Một cử chỉ khá lạ lùng ở chị. Tôi chưa bao giờ thấy chị tắc lẻm trong khi làm việc. “Cô ăn một viên cũng được,” chị nói. “Khốn nạn, bắt đội mấy cái vỏ gối kia trên đầu, giời đất này.”
Tôi sửng sốt: chị không có thói quen mời mọc tôi cái gì bao giờ, có lẽ chị nghĩ nếu tôi đã được cất nhắc lên đủ để được cấp que diêm, chị cũng có thể làm cử chỉ đẹp chăng.
Có phải, đánh đùng; một cái, tôi đã gia nhập lớp người cần ve vuốt?
“Cảm ơn chị,” tôi nói. Tôi cẩn thận chuyển que diêm vào ống tay kéo khóa cạnh điếu xì gà, để không bị ướt, và lấy một viên. “Củ cải đẹp nhỉ,” tôi nói, đáp lại món quà của chị, do chị tự ý ban cho.
“Tôi thích cái gì ra cái nấy, có thể,” chị nói, lại chàu bạu như thường. “Khác đi chả còn nghĩa gì.”
Tôi ra ngoài sảnh, lên lầu, chân hấp tấp. Trong tấm gương đứng lồi tôi tạt ngang, cái bóng đỏ ở rìa trường nhìn thấy, một hồn ma bằng khói đỏ. Đầu tôi cũng mụ đi vì khói, chưa chi đã nếm thấy trong miệng, nhấn chìm xuống phổi, khiến cả người ngập trong hơi thở dài thô bỉ nồng hương quế, rồi là con sốc khi chất nicotin ập vào huyết quản.
Sau từng ấy năm tôi có thể phát nôn. Như thế cũng không lạ. Nhưng ngay cả thế tôi cũng hồ hởi đón chào.
Tôi bước dọc hành lang, ở đâu bây giờ? Trong phòng tắm, mở nước để lọc sạch mùi, trong phòng ngủ, phà từng hơi ra cửa sổ? Ai sẽ tóm được tôi làm thế? Ai biết đây?
Ngay giữa lúc đang hưởng lạc trước giờ như vậy, nếm náp trong miệng những hình dung, tôi nghĩ ra điều khác.
Tôi không nhất thiết phải hút điếu này.
Tôi có thể xé nhỏ ra giật trôi trong toa lét. Hoặc có thể ăn đi mà lấy khoái thú, cũng được mà, mỗi lúc một mẩu, để dành phần còn lại.
Như thế sẽ giữ được que diêm. Có thể chọc một lỗ nhỏ, giữa tấm đệm, kỳ công nhét nó vào. Nhỏ như thế sẽ không ai nhận thấy. Nó sẽ ở đó, hàng đêm, ngay dưới tôi lúc đi nằm. Ngủ bên trên nó.
Tôi có thể đi đốt nhà. Ý tưởng tuyệt diệu biết mấy, nó làm tôi run lên.
Một lối thoát, nhanh lẹ, đường tơ kẽ tóc.
Tôi nằm trên giường, vờ chợp mắt.
Quân trưởng, tối qua, mười ngón chạm nhau, quan sát tôi ngồi xoa thứ sữa nhờn khắp hai tay. Thật buồn cười, tôi đã nghĩ đến chuyện hỏi xin một điếu thuốc, nhưng lại dập đi. Tôi đủ thông minh không đòi quá nhiều một lúc. Tôi không muốn ông nghĩ mình đang lợi dụng. Lại nữa, tôi cũng không muốn ngắt quãng ông.
Tối qua ông uống rượu, Scotch pha nước. Giờ ông đã quen uống rượu trước mặt tôi, để thư giãn khi hết ngày, ông bảo thế. Tôi cần tự suy ra ông chịu nhiều áp lực. Nhưng ông không bao giờ mời, và tôi không hỏi: chúng tôi đều biết cơ thể này có nhiệm vụ gì. Khi tôi hôn tạm biệt ông, như là tôi muốn vậy, hơi thở ông đầy mùi rượu, tôi hít vào như khói. Phải thừa nhận tôi ngốn ngấu nó, miếng hoan lạc đánh cắp này.
Đôi khi sau vài cốc ông trở nên ngờ nghệch, và ăn gian khi chơi Scrabble. Còn động viên tôi làm theo, và cả hai lấy thừa quân mà đánh những từ không tồn tại, nào smurt nào crup, và cười khúc kha khúc khích. Đôi khi ông bật cái đài sóng ngắn, bày ra cho tôi một hai phút Đài Hoa Kỳ tự do, chỉ để tôi thấy ông làm được. Rồi ông lại tắt đi. Lũ Cuba chết tiệt, ông nói. Sủa bậy sủa bạ về nhà trẻ toàn dân.
Đôi khi, chơi đã xong, ông ngồi trên sàn bên ghế tôi, cầm tay tôi. Đầu ông thấp hơn tôi chút, để ngước nhìn tôi từ góc độ như đứa trẻ nhìn lên. Chắc ông lấy đó làm vui, cái màn quy phục giả đò ấy.
Ông ta ở tít trên cao, Ofglen cho biết. Ông ta ở đỉnh, đỉnh của đỉnh ấy. Những lúc này thật khó hình dung điều đó.
Thi thoảng tôi thử đặt mình vào vị trí ông. Đó là một chiến thuật chủ động, để đoán trước ông có thể chịu tác động mà cư xử với tôi thế nào. Phải khó khăn lắm mới tin được tôi có quyền lực với ông, kiểu gì đi nữa, nhưng đúng là thế; dù là thứ quyền lực rất mập mờ. Thảng hoặc tôi nghĩ thấy được mình, dù khá mờ mịt, bằng con mắt có lẽ như ông thấy. Có những điều ông muốn chứng tỏ, những món quà muốn ban phát, những phụng sự muốn trao, những âu yếm muốn đánh thức.
Ông ta muốn, vậy đấy. Nhất là chiêu vài cốc vào.
Đôi khi ông thành ra kèo nhèo, lúc khác ưa triết lý; muốn giải thích sự tình, biện minh cho bản thân, rối quá chẳng hạn.
Không chỉ đàn bà mới gặp vấn đề ngày ấy, ông nói, vấn đề lớn hơn nữa là của đàn ông. Họ không còn gì cả.
Không còn gì ư? Tôi hỏi. Nhưng họ đã có...
Họ không có gì làm, ông nói.
Họ có thể đi kiếm tiền, tôi nói, có phần hỗn xược. Lúc này tôi không thấy sợ ông. Khó mà sợ một người đàn ông đang ngồi ngắm mình xoa sữa dưỡng da. Cái tình trạng không biết sợ này thật nguy hiểm.
Thế không đủ, ông nói. Cái đó trừu tượng quá. Tôi muốn nói họ không có gì làm với đàn bà nữa.
Nói vậy là sao? Tôi nói. Thế còn cả lố Xóm con heo thì sao, chỗ nào cũng thấy, thậm chí còn cơ giới hóa nữa chứ.
Tôi không nói chuyện sex, ông nói. Đó cũng là một phần, sex quá dễ kiếm. Ai cũng có thể ra đường mà mua. Chẳng có gì mà phấn đấu, mà đấu tranh nữa. Chúng tôi còn trữ số liệu từ thời đó. Cô biết họ than phiền nhiều nhất là gì không? Không còn cảm xúc. Đàn ông bắt đầu quay lưng lại với sex, đến thế đấy. Họ quay lưng lại với hôn nhân.
Vậy giờ họ cảm xúc chăng? Tôi nói.
Có, ông nói, nhìn tôi. Có chứ. Ông đứng dậy, đi vòng quanh bàn tới bên ghế tôi ngồi. Ông đặt tay lên hai vai tôi, từ phía sau. Tôi không nhìn thấy ông.
Tôi mong được biết cô nghĩ gì, giọng ông cất lên, sau lưng tôi.
Tôi không nghĩ nhiều lắm, tôi nói nhẹ tênh. Ông muốn là muốn tình thân, nhưng tôi không cho được.
Tôi có nghĩ ngợi thì cũng có nghĩa gì, phải không? Tôi nói. Tôi nghĩ gì đâu quan trọng.
Cũng là lý do duy nhất ông có thể bộc bạch với tôi.
Nào, nào, ông nói, tay hơi nhấn xuống. Tôi rất quan tâm ý kiến cô. Cô thông minh mà, cô phải có ý kiến chứ. Về chuyện gì? Tôi hỏi.
Những chuyện chúng ta đã làm, ông nói. Về tình hình như giờ đây.
Tôi nén mình thật yên. Tôi tẩy sạch đầu óc. Tôi nghĩ tới bầu trời, đêm không trăng. Tôi không có ý kiến gì, tôi nói.
Ông thở dài, tay chùng lại, nhưng vẫn để trên vai tôi. Ông biết tôi nghĩ gì, được thôi.
Không đập trứng thì lấy gì mà rán, ông chỉ nói thế. Chúng tôi đã nghĩ sẽ làm ra tốt hơn.
Tốt hơn ư? Tôi nói, rất nhỏ. Làm sao ông ta cho thế này là tốt hơn được?
Tốt hơn không bao giờ nghĩa là cho tất cả mọi người, ông nói. Sẽ luôn luôn là tệ hơn, với một thiểu số.
Tôi nằm ngửa, không khí ẩm trùm trên như nắp đậy. Như đất. Tôi mong sẽ có mưa. Tốt hơn nữa là bão tới, mây đen, sét giáng, tiếng động xé màng nhĩ. Biết đâu điện sẽ cắt. Tôi sẽ được xuống dưới bếp, nói mình sợ, ngồi bên Rita và Cora quanh bàn, họ sẽ lượng thứ vì đó là nỗi sợ chung, sẽ đón tôi vào. Sẽ có nến, chúng tôi sẽ nhìn mặt nhau chớp tắt nhờ ánh bập bùng, nhờ những luồng trắng lóa ngoằn ngoèo ngoài cửa. Lạy Đức Chúa, Cora sẽ nói. Lạy Đức Chúa cứu vớt chúng con.
Không khí sẽ trong trẻo hơn sau đó, thoáng đãng hơn.
Tôi nhìn lên trần nhà, vòng tròn kết hoa thạch cao. Hãy vẽ một vòng tròn, bước vào giữa, nó sẽ che chở cho. Dòng xuống từ tâm là cây đèn, dòng xuống từ đèn một dải ga giường xoắn vặn. Cô đã đung đưa ở đó, nhẹ thôi, như con lắc; như ai cũng từng đu đưa hồi nhỏ, tay bám vào cành cây. Vậy là cô đã an toàn, đã gói trong vòng che chở, khi Cora bước vào. Đôi lúc tôi nghĩ cô vẫn còn đây, quanh tôi.
Tôi thấy như đang dưới mồ.
Chiều muộn, trời mờ sương, nắng tản mát nhưng rải rắc dày đặc, như mạt đồng. Tôi bên Ofglen lướt trên hè phố; một cặp sánh vai, đằng trước một cặp nữa, lại một cặp bên kia đường. Trông từ xa chắc rất hay, rất đẹp, như các cô vắt sữa Hà Lan đắp nổi trên trán tường, như một kệ chất đầy lọ muối tiêu bằng gốm kiểu cổ trang, như đoàn thiên nga, như đa bội bản sao của một vật có chút duyên dáng dù ít ỏi. Một cảnh đẹp mắt, trước mọi con mắt, trước mọi Con mắt, bởi đó mới là đối tượng của màn diễn này. Chúng tôi trên đường dự Nguyện cải, để trình diễn lòng tuân phục và mộ đạo.
Nhìn khắp không thấy một bông bồ công anh, mọi bãi cỏ đều tỉa sạch. Tôi thèm được thấy một bông, chỉ một thôi, của vứt đi mọc bừa ngược ngạo và dai như đỉa, vàng trường niên như mặt trời. Hớn hở và xoàng xĩnh, rạng rỡ không cần biết ai nhìn. Nhẫn đeo tay, chúng tôi thường hái về tết, vòng cổ và vương miện nữa, nhựa cây dính ngón tay. Hoặc tôi sẽ cầm một bông giơ trước cằm con: Xinh bằng tiên không? Ngửi vào, mũi con sẽ lấm tấm phấn. Hay là tóc tiên vàng nhỉ? Hoặc đã rụng cánh mà đơm hạt: tôi nhìn thấy con, chạy băng qua thảm cỏ, thảm cỏ ngay trước mặt tôi kia, hồi hai hay ba tuổi, hoa trên tay như que pháo hoa đang vẫy, cây đũa thần tí tách những tia lửa trắng, bầu không tràn ngập những cánh dù li ti. Thổi đi, sẽ biết được giờ. Ngàn ấy giờ phút, cuốn theo gió hè mơn man. Nhưng phải cúc trắng mới đoán được tình yêu, chúng tôi chơi cả trò đó nữa.
❆❆❆
Chúng tôi sắp hàng qua chốt kiểm soát, thành từng cặp trên cặp dưới cặp sau, như cả một trường nữ sinh tư thục đi dã ngoại về quá muộn. Muộn ơi là muộn, phải hàng năm, đến nỗi mọi thứ đều đã lớn lên quá khổ, chân tay, cơ thể, áo quàn lớn theo. Như bị phù phép. Đây là cổ tích, tôi những muốn tin thế. Nhưng chúng tôi đã được cho qua, theo cặp, và tiếp tục đi.
Được một hồi thì rẽ phải, đi quá Hoa huệ về phía sông. Giá mà tôi có thể đi tận đó, tới bên bờ sông mênh mông, nơi ngày xưa chúng tôi nằm phơi nắng, dưới những nhịp cầu cong cong. Nếu chịu khó đi dọc bờ sông, theo những ngả quành khuất khúc, rồi sẽ ra được biển; nhưng tới đó có gì mà làm? Nhặt vỏ sò, phơi người trên những hòn đá trơn trượt.
Nhưng chúng tôi sẽ không đi ra sông, không thấy được những vòm nhà bát úp trên đường, trăng lóa điểm vàng hay lam, tươi vui thanh khiết. Mà ngoặt vào một tòa nhà hiện đại hơn, ngang cửa căng một băng rôn lớn: NGÀY NGUYỆN THIỆN CẢl LƯƠNG ĐÀN BÀ. Băng rôn che mất tên cũ của tòa nhà, một ông cố tổng thông xơi đạn chì nào đó. Dưới dòng chữ đỏ có một dòng nhỏ hơn, màu đen, hai bên hai hình vẽ con mắt có cánh: Chúa là tài nguyên quốc gia. Cánh cửa nằm giữa những Vệ binh không bao giờ vắng: hai cặp, bốn người, súng bên hông, mắt nhìn thẳng. Gần như tượng mẫu thời trang, tóc chải mượt, cảnh phục ủi thẳng, gương mặt non rắn đanh như thạch cao. Nhưng không gã nào nổi mụn. Mỗi người một khẩu súng tự động ngay tầm tay, đề phòng bất kỳ hành động nguy hiểm hay phản nghịch nào chúng tôi có nguy cơ gây ra trong đó.
Nguyện cải sẽ tổ chức ở sân có mái che, một khoảng trống hình chữ nhật mái kính. Lần này không phải cấp thành phố, cấp đó sẽ ở sân bóng; hôm nay chỉ là quận này với nhau. Hàng dãy ghế gập bằng gỗ đã sắp bên phải sân, dành cho các Phu nhân và con gái các sĩ quan hay quan chức cấp cao, cũng không khác nhau nhiều lắm. Các khán đài trên cao, tay vịn bằng bê tông, dành cho phụ nữ đẳng thấp, Martha và các Vợ cần kiệm áo sọc nhiều màu. Họ không bắt buộc đi dự Nguyện cải, nhất là nếu đang làm việc hoặc có con nhỏ, nhưng các khán đài xem ra vẫn chen chật. Tôi đoán đấy cũng là giải trí, như xem kịch hay xiếc.
Một vài Phu nhân đã yên vị, diện những tấm áo xanh thêu sang nhất. Có thể cảm thấy mắt họ nhìn mình khi chúng tôi từng cặp đỏ đi qua trước mặt, tới phía đối diện. Chúng tôi đang là đối tượng xem xét, định giá, thì thầm phán xét; có thể cảm thấy, như hàng chân kiên bò trên da trần.
Phía này không có ghế. Khu cho chúng tôi vây lại băng sợi dây lụa xoắn màu đỏ, như trong rạp phim ngày xưa để ngăn khách hàng. Sợi dây ấy cắt chúng tôi biệt lập, đánh dấu cách ly, tránh lây nhiễm sang những người còn lại, tạo riêng một thứ chuồng hay cũi; chúng tôi cứ thế tuôn vào, tự chia thành hàng lối, một việc đã rất quen làm, và quỳ xuống ngồi trên sàn xi măng.
“Lui xuống cuối,” Ofglen rì rầm bên tôi. “Như thế dễ nói chuyện hơn.” Và trong lúc quỳ, đầu hơi cúi xuống, tôi nghe thấy khắp bốn bề lao xao, như tiếng côn trùng líu ríu trong cỏ khô cao ngất: giọng thì thầm ken dày. Đây là một trong những nơi chúng tôi có thể trao đổi tự do, truyền tin tức đi khắp đám. Họ khó mà chỉ mặt ai trong cả nhóm, hoặc nghe ra nói gì. Hơn nữa họ cũng chẳng muốn ngắt ngang buổi lễ, lại còn trước mắt camera truyền hình.
Ofglen huých vào sườn tôi, đánh động, và tôi nhìn lên, rất chậm và lén lút. Từ chỗ này nhìn khá rõ lối vào sân, nơi mọi người đang đều đặn dồn về. Hẳn cô lưu ý Janine, bởi cô ta kìa, cặp đôi người mới, không phải cô trước, một người tôi chưa thấy bao giờ. Vậy là Janine đã bị chuyển rồi, tới một hộ mới, một nhiệm sở mới. Quá sớm, hay sữa cô ta bị hỏng sao đó chăng? Đó là khả năng duy nhất, trừ khi có chuyện tranh giành đứa bé, cũng không hiếm như người ta tưởng. Một khi đã sinh, cô ta có thể kháng cự không muốn trao đi. Cái đó tôi hiểu. Thân hình cô dưới làn vải đỏ trông rất gầy, xác xơ là khác, vầng hào quang thai phụ lúc trước không còn. Mặt cô trắng bợt và nhọn ra, như sức sống đã bị hút hết.
“Chẳng hay chút gì, cô biết không,” Ofglen nói gần bên tai tôi. “Nó thành ra là một máy xắt.”
Cô nói tới con của Janine, đứa trẻ đã ghé qua Janine trên đường về nơi khác. Đứa bé tên Angela. Rốt cuộc vẫn sai lầm, đặt tên nó vội vàng như thế. Tôi cảm thấy cồn cào, trong ổ bụng. Không phải cồn cào, mà là trống rỗng. Tôi không muốn biết đã hỏng cái gì. “Chúa ơi,” tôi nói. Trải qua từng ấy chuyện, rồi trắng tay. Tệ hơn cả trắng tay.
“Là đứa thứ hai rồi đấy,” Ofglen nói. “Không tính đứa con riêng, hồi trước. Cô ta từng sẩy thai tám tháng, cô không biết ư?”
Chúng tôi chăm chú nhìn Janine đi vào giữa vòng dây, bọc trong vận rủi, thứ khăn trùm bắt khả chạm vào. Cô ta thấy tôi, chắc chắn phải thấy tôi, nhưng cô nhìn xuyên qua tôi. Lần này không nụ cười đắc thắng. Cô quay đi, quỳ xuống, và giờ tôi chỉ còn thấy tấm lưng và đôi vai gầy nghiêng nghiêng.
“Cô ta nghĩ là lỗi tại mình,” Ofglen thì thầm. “Hai lần liên tiếp. Vì đã phạm tội. Cô ta dùng gã bác sĩ, nghe đồn thế, không hề là của Quân trưởng nhà này.”
Tôi không thể nói đã biết, nếu không Ofglen sẽ ngạc nhiên. Theo như cô biết, bản thân cô là nguồn tin duy nhất của tôi, những chuyện loại này; những chuyện cô am hiểu đến kinh ngạc. Làm sao cô biết được về Janine? Qua các Martha? Người cặp cùng Janine mua sắm? Nghế trộm sau cửa, giờ các Phu nhân trà rượu, trong khi chăng lưới. Liệu Serena Joy có nói về tôi kiểu đó, nếu tôi theo ý bà? Gật đầu tức khắc, quả thật ả ta không cần, chỉ cần có hai chân và một cái đó đó xài được là quá đủ. Chúng nó không biết tởm, chúng không có cảm xúc như chúng ta. Và đám còn lại trên ghế vươn cổ tới, úi giời, kinh hoàng và ham hố biết mấy. Làm thế nào chứ? Khi nào? Ở đâu?
Như Janine ắt đã chịu đựng. “Kinh khủng quá,” tôi nói. Nhưng cũng đúng là Janine, quả thực, cái thói rước lấy vào thân, coi đứa bé khuyết tật chỉ là tại mình. Nhưng con người ta sẵn sàng làm mọi chuyện để khỏi thừa nhận đòi mình không có ý nghĩa gì. Không tích sự gì, đúng hơn. Không đường hướng.
Có lần buổi sáng giữa lúc thay đồ, tôi nhận ra Janine vẫn còn mặc áo ngủ trắng. Cô ta cứ ngồi nguyên trên mép giường.
Tôi nhìn ra đằng cánh cửa đôi nhà thể dục, nơi dì trực ban thường đứng, để xem đã phát hiện chưa, nhưng không thấy. Tới khoảng này họ đã tin tưởng chúng tôi hơn, đôi lúc để mặc chúng tôi không giám sát trong phòng học hoặc thậm chí cả căng tin đến hàng phút. Chắc hẳn dì đã lẻn ra làm điếu thuốc hay tách cà phê.
Nhìn kìa, tôi bảo Alma, ở cạnh giường tôi.
Alma nhìn sang Janine. Rồi cả hai chúng tôi cùng qua đó. Mặc đồ vào, Janine, Alma nói với tấm lưng trắng. Chúng tôi không muốn vì cô mà phải đi cầu nguyện thêm đâu. Nhưng Janine không nhúc nhích.
Lúc này Moira cũng đã đi tới. Đó là trước khi cô đào thoát, lần sau. Cô vẫn còn cà nhắc, hậu quả của màn tẩm quất chân. Cô đi vòng qua giường để nhìn Janine tận mặt.
Ra đây, cô bảo Alma và tôi. Những người khác cũng bắt đầu xúm lại, đã thành một đám nho nhỏ. Quay lại đi, Moira bảo họ. Đừng làm ầm ĩ, nếu mụ ấy vào giờ thì sao?
Tôi vẫn nhìn Janine. Hai mắt thì mở, nhưng không nhìn thấy tôi. Mắt cô tròn và nở rộng, hai hàng răng chìa ra giữa nụ cười bất động. Qua nụ cười, qua kẽ răng, cô ta đang thì thầm một mình. Tôi phải ghé sát vào mới nghe thấy.
Xin chào, cô nói, nhưng không phải với tôi. Em là Janine. Em là người phục vụ ngài sáng này. Cho phép em mang tới tách cà phê mở đầu nhé?
Giê su ma, Moira nói, cạnh tôi.
Đừng chửi thề, Alma nói.
Moira nắm lấy hai vai Janine lắc mạnh. Tỉnh ra đi, Janine, cô thô lỗ nói. Và đừng có dùng chữ đó.
Janine mỉm cười. Giờ chúc một ngày vui, thưa ngài, cô nói.
Moira vả hai cái vào mặt cô, phải, trái. Quay lại đây, cô nói. Quay lại đây ngay! Cô không được ở đó, cô không còn ở đó nữa. Chấm hết rồi.
Nụ cười của Janine rung rung. Cô ta đưa tay lên má. Sao lại đánh em? cô ta nói. Cái đó dở ạ? Em có thể mang ra cái khác. Ngài đâu cần phải đánh em
Cô có biết họ sẽ làm cái gì không? Moira nói. Giọng cô nhỏ nhưng đanh và kiên quyết. Nhìn tôi đây. Tôi là Moira và đây là Trung tâm Đỏ. Nhìn tôi đây.
Mắt Janine dần định thần. Moira à? cô ta nói. Tôi không biết Moira nào cả.
Chúng nó không đưa cô tới bệnh xá đâu, nên đừng có mơ, Moira nói. Chúng nó không phí công tìm cách điều trị đâu. Thậm chí không buồn bỏ cô lên tàu ra khu Kiều dân nữa. Cô đi quá xa là chúng sẽ mang thẳng tới Phòng thí nghiệm bắn cô chết. Rồi thiêu xác cô trong bãi rác, như Phế nữ. Thế nên quên đi.
Tôi muốn về nhà, Janine nói. Cô ta bắt đầu nức lên.
Giê su thánh vật, Moira nói. Đủ lắm rồi. Mụ ta vào ngay bây giờ, tôi thề với cô đấy. Mặc mớ đồ quỷ tha vào và câm miệng đi.
Janine vẫn ỉ ôi, nhưng cũng đứng dậy và bắt đầu mặc áo.
Lần sau nó làm thế mà tớ không có đây, Moira bảo tôi, cậu cứ tát cho nó như thế. Cậu không được để nó tuột mất. Thứ đó dễ lây lắm.
Như vậy là cô đang dự tính rồi, lúc ấy, sẽ thoát ra thế nào.
34Khoảng sân khán giả giờ đã đầy, chúng tôi sột soạt chờ đợi. Sau rốt, viên Quân trưởng đảm trách buổi lễ cũng vào. Tóc đang rụng, người to ngang, ông ta trông như một huấn luyện viên bóng bầu dục qua thời phong độ. Ông ta cũng mặc quân phục, màu đen u tối, ngang ngực mấy dãy quân hàm và huy chương. Khó mà không bạt phách xiêu hồn, nhưng tôi vẫn cố: tôi tưởng tượng ông ta trong giường cùng vợ và Tùy nữ, gieo nọc như cuồng, như con cá hồi động dục, một mực vờ như không khoái cảm. Khi Chúa phán hãy sinh sôi nảy nở, là nói gã này ư?
Viên Quân trưởng leo từng bậc lên sân khấu, giẫm lên lớp vải đỏ thêu con mắt lớn cánh trắng phủ trên sàn. Ông ta đưa mắt khắp phòng, tiếng rì rầm khe khẽ lịm đi. Thậm chí chưa cần giơ tay nữa. Rồi tiếng ông vào micro mà ra qua loa, mất sạch những âm trầm chỉ còn âm sắc kim loại chói lói, như không phải hình thành từ miệng, từ cơ thể ông, mà từ chính cặp loa. Giọng nói được nhuộm màu kim loại, được đúc hình còi.
“Hôm nay là dịp tạ ơn,” ông ta khởi đầu, “là ngày xung tụng.”
Tôi bưng tai cho qua diễn từ về chiến thắng và xả thân. Rồi một tràng cầu nguyện dài, cho những bình chứa không xứng đáng, rồi bản thánh ca: “Có nhũ hương ở Gilcad, chữa lành những kẻ đau thương.”
“Có nhũ hoa ở Gilead,” Moira thường nhại.
Giờ thì đến tiết mục chính. Hai mươi Thiên sứ tiến vào, vừa chân ướt chân ráo từ mặt trận, vừa trang điểm tinh tươm, có đội gác danh dự hộ tống, đều bước một-hai một-hai vào khoảng trống trung tâm. Nghiêm, nghỉ. Và giờ hai mươi cô con gái trùm mạng, trắng toát, e lệ đi lên, các bà mẹ đỡ khuỷu tay. Bây giờ là mẹ, không phải cha, lo nhiệm vụ trao đi con gái và phụ giúp sắp đặt nghi thức hôn nhân. Hôn nhân cố nhiên là sắp đặt. Mấy cô bé này không được phép ở một mình với đàn ông đã nhiều năm; những năm ròng rã từ thuở bắt đầu thể lệ này.
Liệu chúng có đủ lớn để nhớ chút gì từ cái thời xưa, tập tành bóng rổ, quần bò với giày thể thao, lượn lờ xe đạp? Và đọc sách, bằng chính mắt mình? Cho dù có đứa chưa qua mười bốn - Bắt đầu thật sớm, đó là chính sách, không được lỡ phút nào - nhưng chúng sẽ nhớ. Và những lứa tiếp theo cũng nhớ, thêm ba hay bốn hay năm năm nữa, nhưng sau đó thì không. Chúng sẽ mặc áo trắng, lẫn trong nhóm con gái từ thuở khai thiên lập địa, chúng sẽ lặng câm từ lúc bắt đầu.
Chúng tôi đã ban cho nhiều hơn lấy đi, Quân trưởng bảo. Cô nghĩ lại những phiền toái khi trước mà xem. Cô không nhớ ư, những quầy rượu độc thân, những cuộc hẹn hò mối lái đáng xấu hổ thời đi học? Cả một chợ bán thân. Cô không nhớ khoảng cách trời vực giữa những cô nàng dễ dàng kiếm được đàn ông và những cô không thể? Bao nhiêu người đã tuyệt vọng, nhịn ăn rạc người hay bơm silicon đầy ngực, cắt mũi mà chẳng nể mặt. Hãy nghĩ đến tấn bi kịch nhân sinh.
Ông ta vẩy tay về chồng tạp chí cũ. Rặt những phàn nàn. Vấn đề thế này, vấn đề thế nọ. Nhớ lại những mẩu trong mục Kết bạn mà xem, Phụ nữ tươi tắn hấp dần, ba lăm tuổi... Cách này ít ra ai cũng có một người đàn ông, không chửa lại ai. Và rồi nếu có lấy chồng, họ cũng có thể bị bỏ lại với đứa con, có khi vài đứa, chỉ vì thằng chồng chán ngấy mà chơi bài tẩu mã, mất tăm, họ sẽ phải sống nhờ từ thiện. Hoặc hắn ta sẽ ở lại mà đánh đập họ tơi bời. Hoặc nếu họ đi làm, con gửi giữ trẻ hoặc bỏ lại trong tay một mụ đàn bà dốt nát hung dữ, còn họ phải trả lấy tiền, cắt xén vào đồng lương thảm hại. Mà khi ấy tiền là thước đo giá trị duy nhất, cho tất thảy mọi người, là mẹ họ cũng không được ai tôn trọng. Chẳng trách họ dần từ bỏ chuyện đẻ đái. Cách này ít ra họ cũng được bảo vệ, bình yên hoàn thành thiên chức sinh học của mình. Được tất cả hỗ trợ và ủng hộ. Nào, cô nói xem. Cô thông minh đến thế, tôi mong được biết cô nghĩ gì. Chúng tôi đã bỏ mất gì đây?
Yêu, tôi nói.
Yêu ấy à? Quân trưởng nói. Yêu đương gì chứ?
Thời khắc đổ, tôi nói. Quân trưởng nhìn tôi băng đôi mắt ngay thẳng, như một cậu bé.
À phải, ông ta nói. Tôi có đọc tạp chí, đấy chính là cái họ suốt ngày cổ xúy, phải không? Nhưng hãy nhìn vào số liệu, cô bé ơi. Nó có thực đáng không, cái chuyện đổ ấy? Hôn nhân sắp đặt cũng luôn cho kết quả tốt bằng thế, nếu không phải hơn.
Yêu à, dì Lydia nói vẻ kinh tởm. Đừng có để tôi bắt các cô tại trận. Này các cô bé, đây không phải chỗ để mơ mộng tán tỉnh. Ngón tay giơ ra răn đe. Vấn đề không phải là yêu.
Những năm tháng đó chẳng qua là lệch quỹ đạo, xét về lịch sử mà nói, Quân trưởng đáp. Là tai vạ mà thôi. Chúng tôi chỉ làm mỗi việc là trả về đúng chuẩn mực của Đại tự nhiên.
Nguyện cải của đàn bà họp vì những đám cưới tập thể thế này, thường vậy. Đàn ông thì vì những thắng lợi quân sự. Đó là những việc chúng tôi lý ra cần ăn mừng nhất, theo thứ tự. Dù thế đôi khi những buổi họp, của đàn bà, tổ chức nhân dịp có tu nữ hoàn tục. Phần lớn diễn ra đã lâu, thời họ đang bị săn lủng, nhưng tới giờ vẫn khai quật được vài người, bới ra từ thế giới ngầm, nơi họ đang ẩn lánh, như chuột chũi. Trông họ cũng phần nào giống thế: mắt him him, bỡ ngỡ vì quá thừa ánh sáng. Những bà già bị tống ra khu Kiều dân tức khắc, nhưng đám trẻ còn mắn được cố thuyết phục cải đạo, và nếu thành công chúng tôi lại đến dây chứng kiến họ trong buổi lễ, tuyên thệ từ bỏ cuộc sống trinh bạch, hiến thân cho lợi ích cộng đồng. Họ quỳ xuống, viên Quân trưởng đọc lời cầu nguyện và họ nhận tấm mạng đỏ, như tất cả chúng tôi trước kia. Nhưng họ không được phép trở thành Phu nhân; tới lúc này, họ vẫn bị coi là nguy hiểm không thể xếp vào địa vị quyền lực đó. Họ toát ra mùi phù thủy, cảm giác huyền hoặc lạ lẫm, bất chấp đã chà xát, đã mang vết lằn ở chân và đã ngồi Biệt giam ít lâu. Họ luôn nhận lằn roi đó, luôn phải ngồi giam như thế, theo lời đồn đại: họ không bỏ cuộc dễ dàng. Rất nhiều người thà chọn khu Kiều dân. Chúng tôi không ai muốn làm cặp mua sắm hàng ngày với họ. Họ dễ suy sụp hơn đám còn lại trong chúng tôi; đi với họ chẳng bao giờ thoải mái.
Các bà mẹ đã sắp đám con gái trùm mạng trắng vào hàng và trở về dãy ghế. Có tiếng khóc nho nhỏ vang lên giữa họ, những bàn tay vô vỗ và nắm lấy nhau, những chiếc mùi soa lôi ra dùng ồn ĩ. Quân trưởng tiếp tục buổi lễ:
“Ta muốn người đàn bà phải ăn mặc đoan trang,” ông ta nói, “điểm trang kín đáo và giản dị; không phải là những kiểu tóc cầu kỳ, vàng bạc, ngọc trai hay quần áo đắt tiền;
“Mà là những việc lành; như thế mới thích hợp với những người đàn bà xưng mình có lòng đạo đức.
“Khi nghe lời dạy dỗ, đàn bà phải thinh lặng và hết lỏng phục tùng.” Đen đây ông ta nhìn khắp chúng tôi. “Hết lòng,” ông ta lặp lại.
“Ta không cho phép đàn bà giảng dạy, hay thống trị đàn ông, trái lại họ phải thinh lặng.
“Vì Adam được tạo dựng trước, rồi mới đến Eva.
“Cũng không phải Adam đã bị dụ dỗ, mà là người đàn bà đã phạm tội, khi bị dụ dỗ.
“Tuy nhiên, người đàn bà sẽ được cứu nhờ sinh con cái, nếu kiên trì giữ đức tin, đức mến và sự thánh thiện, với lòng đơn sơ tiết tỉnh.”
Được cứu nhờ sinh con cái, tôi nghĩ. Thế chúng tôi đã nghĩ cái gì sẽ cứu mình, ngày trước?
“Cái đó ông ta nên thuyết cho đám Phu nhân,” Ofglen thì thầm, “khi mải nốc lấy nốc để rượu anh đào.” Cô ám chỉ phần “tiết tỉnh”. Lúc này nói chuyện lại an toàn, Quân trưởng đã xong nghi thức chính và giờ đang tới phàn trao nhẫn vén khăn. Òa, tôi nghĩ. Nhìn cho kỹ đi, vì đã muộn mất rồi. Các Thiên sứ rồi sẽ đủ điều kiện nhận Tùy nữ, sau này, nhất là nếu mấy Phu nhân mới không biết đẻ. Nhưng các cô thì kẹt cứng rồi. Thấy gì thì lãnh nấy, từ mụn ghẻ trở đi. Nhưng không ai đòi các cô yêu hắn. Các cô sẽ hiểu ra sớm thôi. Chỉ việc thi hành bổn phận trong yên lặng. Khi nào nghi ngại, khi nằm bẹp trên giường, còn có thể nhìn lên trần cao. Ai biết sẽ thấy được gì, tít trên ấy? Vòng hoa tang lễ và các thiên thần, chòm sao bằng bụi, tinh vân hoặc chẳng tinh vân, những hình đố bỏ quên của nhện. Bao giờ cũng có thứ cho đầu óc ham học hỏi.
Có chuyện gì thế, em yêu? chuyện cười đã cũ.
Không, vì sao?
Em vừa cử động.
Đừng cử động, thế thôi.
Chúng ta nhằm đến, dì Lydia bảo, là tinh thần đồng đội giữa đàn bà với nhau. Tất cả chúng ta phải đoàn kết lại.
Đồng đội cái mẹc, Moira nói qua cái lỗ tường ngăn. Nói hay éo chịu được, dì Lydia, như người ta thường bảo. Cậu cá bao nhiêu mụ ta bắt Janine quỳ trên sàn? Chứ cậu nghĩ họ làm gì trong cái văn phòng đó? Mình cuộc cái đồ teo quắt héo khô của mụ đã được cô ả làm cái trò...
Moira! tôi nói.
Moira gì mà Moira? cô thì thào. Chính cậu cũng đã nghĩ thế, cậu biết mà.
Nói năng thế chẳng hay gì đâu, tôi nói, nhưng cũng phải cô nín cười. Nhưng tôi vẫn tự dối mình, lúc ấy, rằng phải cố mà giữ gì đó đại khái như phẩm giá.
Cậu lúc nào cũng là đồ nhu nhược, Moira nói, nhưng đầy âu yếm. Có hay nhiều là khác. Có đấy.
Và cô nói đúng, giờ tôi đã hiểu, khi quỳ trên nền đất cứng dội mạnh vào giác quan, lắng nghe buổi lễ lê thê. Có gì đó đầy sức mạnh trong những lời tục tĩu thì thào, nhằm vào kẻ mạnh. Có gì đó vui tươi, hư đốn, ẩn mật, cấm đoán, kích động run người. Cũng như một câu phù phép. Nó châm cho họ xì hơi, hạ họ xuống mặt bằng chung có thể đối phó được. Trên tường vôi ngăn vệ sinh một kẻ vô danh đã vạch lên: Dì Lydia bú. Đấy là lá cờ dựng trên ngọn đồi đương kỳ khởi loạn. Nội nghĩ về dì Lydia làm chuyện đó cũng đủ hởi lòng rồi.
Thế nên tôi mường tượng ra đám Thiên sứ và những cô dâu trắng toát mệt lử kia, trong tiếng hổn hển huy hoàng và mồ hôi dốc ra như tắm, những cuộc đụng độ rậm lông ẩm ướt; hoặc hay hơn nữa, nhưng thất bại ê chề, con cu như củ cà rốt ba tuần tuổi, khổ sở mò mầm trên da thịt lạnh trơ trơ như cá chưa nấu.
Trên đường ra khi buổi lễ rốt cuộc cũng xong, Ofglen thì thầm bằng cái giọng nhẹ và sắc ngọt lệ thường: “Chúng tôi biết cô vẫn gặp riêng ông ta.”
“Ai?” tôi nói, cố cưỡng ý muốn nhìn sang cô. Tôi biết là ai.
“Quân trưởng nhà cô,” cô nói. “Chúng tôi biết đã lâu rồi.” Tôi hỏi làm sao cô biết.
“Chúng tôi biết, thế thôi,” cô nói. “Ông ta muốn gì? Bạo dâm, khổ dâm?”
Không dễ giải thích cho cô ông ta muốn gì, bởi chính tôi vẫn chưa gọi được tên nó. Làm sao kể lại chuyện đã thực sự xảy ra? Cô sẽ cười, là nhẹ nhất. Nói thế này đơn giản hơn, “Đại khái thế.” Ít ra nghe có phẩm cách của kẻ bị cuỡng ép.
Cô ngẫm nghĩ chuyện này. “Cô ắt phải ngạc nhiên,” cô nói, “nếu biết có bao nhiêu kẻ ưa chuyện đó.”
“Không làm thế nào được,” tôi nói. “Tôi không thể bảo không muốn đi.” Cái đó cô phải biết chứ.
Chúng tôi đã ra đến hè đường và nói chuyện không còn an toàn nữa, những người khác quá gần mà đám đông rì rầm che chở không còn. Chúng tôi yên lặng đi, tụt lại đằng sau, tới khi cô xét thấy có thể nói, “Tất nhiên là không thể. Nhưng hãy tìm hiểu rồi kể cho chúng tôi.”
“Tìm hiểu gì?” tôi nói.
Tôi cảm thấy thì đúng hơn là nhìn thấy cô khẽ quay đầu. “Bất cứ gì có thể.”
35Giờ đã có khoảng không gian trống cần lấp, giữa bầu không khí thừa ấm trong phòng, và cả thời gian nữa; một không-thời gian, giữa Ở đây bây giờ và ở đó lúc ấy, chấm hết bằng bữa tối. Khi khay cơm đến, bưng lên cầu thang như cho kẻ tàn phế. Một phế phẩm, một thứ đã thành vô dụng. Vô giá trị như tờ hộ chiếu, không đường ra.
Đó là chuyện đã xảy ra, ngày chúng tôi toan vượt biên, mang theo hộ chiếu mới tinh cho biết chúng tôi không phải chúng tôi khi trước: rằng Luke, chẳng hạn, chưa bao giờ ly dị, rằng vì vậy chúng tôi hợp pháp, theo pháp luật.
Viên cảnh sát cầm hai tấm hộ chiếu vào trong, sau khi nghe chúng tôi trình bày đi picnic và nhìn vào xe thấy con gái đang ngủ, giữa vườn bách thú sờn rách của con. Luke vỗ nhẹ lên tay tôi và ra ngoài xe giả bộ duỗi chân cẳng, quan sát người kia qua cửa số văn phòng xuất nhập cảnh. Tôi ngồi nguyên trong xe. Tôi châm thuốc lá, để vỗ yên mình, và hít khói vào, một hơi thật dài vờ thư thái. Tôi đang quan sát hai người lính trong quân phục xa lạ, mà tới giờ này, đã dần dà trở thành quen thuộc; họ vơ vẩn đứng bên thanh chắn sọc vàng đen. Họ không làm gì mấy. Một người đang nhìn bầy chim, mòng biển, chao liệng đậu rồi bay trên thanh chắn phía sau. Quan sát anh ta, tôi cũng nhìn cả bầy chim. Mọi thứ vẫn nguyên màu sắc khi trước, có điều tươi hơn.
Rồi sẽ ổn thôi, tôi tự nhủ, thầm cầu nguyện. Ôi làm ơn. Cho chúng tôi qua, cho chúng tôi qua. Một lần này thôi, tôi sẽ làm bất cứ điều gì. Tôi đã nghĩ sẽ làm gì cho bất kỳ ai đó đang lắng nghe mà có được tí xíu tích sự hay thậm chí ý nghĩa gì, tôi không bao giờ biết được.
Rồi Luke vào lại xe, quá vội, vặn chìa và lùi lại. Hắn đang nhấc điện thoại, anh nói. Rồi anh cho xe phóng thật nhanh, rồi đã thấy đường đất với rừng và chúng tôi nhảy khỏi xe mà chạy. Một túp lều, để trốn, một cái thuyền, không biết chúng tôi đã cầu gì nữa. Anh đã bảo mấy tấm hộ chiếu hoàn hảo kín kẽ lắm rồi, và chúng tôi chẳng có mấy thời gian chuẩn bị. Có thể anh cũng đã có chuẩn bị, có một thứ bản đồ trong đầu. Còn tôi, tôi chỉ việc chạy: chạy cho xa, càng xa càng tốt.
Tôi không muốn kể chuyện này.
Tôi đâu nhất thiết phải kể ra. Tôi không phả