- 9 - Cửa khẩu Tân Thanh
- 9 -
cửa khẩu tân thanh
e vẫn bon bon trên đường 1A, Nguyễn Học vừa lái vừa nói chuyện cho đỡ buồn ngủ, anh hỏi tôi:
-Anh chị đã đi Lạng Sơn bao giờ chưa?
-Rồi. Hè 1960, lên thăm ông chú họ bằng đường tầu hỏa. Hà Nội – Lạng Sơn có 150 km, ấy thế mà tầu chạy gần 6 tiếng, chậm như rùa.
-Ối dào, thế còn là nhanh, sau này tầu chậm 10 đến 12 tiếng là chuyện bình thường, chả thế nhà thơ Bút Tre viết tặng ông Tổng Cục trưởng Tổng cục Đường sắt, Hà Đăng Ấn bài thơ:
Đường sắt có anh Hà Đăng
Ấn cho đường sắt băng băng như rùa
Toàn ngành phấn khởi thi đua
Cuối năm tính sổ vẫn thua xe bò!
Đọc xong, Nguyễn Học bảo:
-Anh biết, nhà vệ sinh trên tầu rất bẩn, ông Bút Tre làm thơ khuyên hành khách thi đua:
“Sao cho đúng lỗ mới tài,
Nếu trượt ra ngoài, kỹ thuật còn non,
Mấy lời nhắn nhủ bà con
Tầu ta còn chạy, ta còn thi đua!”
Tôi bảo:
-Năm 2004, đi tầu vào Sài Gòn, toilet trên tầu vẫn bẩn như thế.
Vừa lái xe Nguyễn Học vừa kể chuyện, chẳng mấy lúc đã đến Lạng Sơn. Nguyễn Học như ma xó, nơi nào cũng biết, anh bảo:
-Lạng Sơn có ba chợ, Kỳ Lừa, Đông Kinh và Tân Thanh.
-Mình đã đi chợ Kỳ Lừa rồi.
-Chợ Kỳ Lừa bây giờ vắng, kém xa chợ Đông Kinh và Tân Thanh. Anh đã ăn món Thắng Cố bao giờ chưa?
-Ngày ấy, mình đi chơi đúng vào phiên chợ Kỳ Lừa, nhìn thấy nấu thắng cố, hãi lắm. Không biết ngày nay món thắng cố đã mô-đi-phê chưa, chứ ngày xưa, chịu. Ngựa giết xong, lột da, lật phần lông lên trên, buộc túm lại làm chảo, (thời ấy rất ít chảo sắt to), thịt ngựa, lòng ngựa, kể cả ruột già, họ tút phân xong, rửa qua loa cho vào ‘chảo’, đổ nước đun, bỏ ít hạt dổi, thảo quả, chẳng muối mắm gì. Khi sôi, thế là múc ra bát bán, họ ăn uống xì xụp với nhau, ai muốn mua thêm thịt, gan, tim thì mua, uống với rượu ngô mang theo. Người Kinh chả ai dám ăn.
-Tháng 9 năm 2008, em lên Mai Châu, chủ nhà trọ, ông già nguời Thái, nấu thắng cố bằng chảo, ruột rửa kỹ hơn, cũng cho thảo quả, hạt dổi, nhưng em cũng chưa dám đụng.
Nguyễn Học đưa chúng tôi vào thăm chợ Đông Kinh. Mới cuối tháng Tư mà chợ đầy mận, đặc biệt bán rất nhiều rau sắng, người Lạng Sơn gọi là “rau ngót rừng”. Chùa Hương và Kim Bôi Hòa Bình có nhiều rau này, vợ tôi bảo chị Liên:
-Rau sắng đấy, chị mua không?
Rau sắng ở Lạng Sơn và chùa Hương.
Thấy rau sắng, Nguyễn Học đọc luôn bài thơ của thi sĩ Tản Đà:
“Muốn ăn rau sắng chùa Hương
Tiền đò sợ tốn, con đường ngại xa
Mình đi ta ở lại nhà
Cái dưa thì khú, cái cà thì thâm.”
Tôi bảo:
-Anh có biết ai gửi biếu Tản Đà gói rau sắng qua đường bưu điện, kèm theo bài thơ:
“Kính dâng rau sắng chùa Hương
Tiền đò đỡ tốn, con đường đỡ xa
Không đi xin gửi lại nhà
Thay cho dưa khú cùng là cà thâm.”
Nguyễn Học cười:
-Ai gửi, chịu không biết, nhưng Tản Đà có bài cám ơn người biếu:
“Mấy lời cảm tạ tri âm
Đồng bang là nghĩa, đồng tâm là tình.
Đường xa rau sắng vẫn xanh,
Tấm lòng thơm thảo, bát canh ngọt ngào.
Yêu nhau xa cách càng yêu,
Dẫu rằng suông nhạt mà nhiều chứa chan.
Núi non khuất nẻo ngư nhàn,
Tạ lòng xin gửi Thế Gian đưa tình.”
Tôi cười:
-Mình nghe người ta kể, nhà văn Phạm Cao Củng gửi cho Tản Đà, chứ chả phải nữ sĩ Song Khuê gửi biếu đâu.
Nguyễn Học bảo:
-Giai thoại này thực hư em chịu.
Chúng tôi vào nhà hàng đặc sản phường Đông Kinh dùng bữa trưa. Đặc sản Lạng Sơn có vịt quay Bắc Kinh và lợn sữa quay với lá mắc mật. Hai món này ngon tuyệt! Chính lá mắc mật làm dậy mùi thơm thịt quay mà ở Hà Nội và Hải Phòng không thể có. Theo Học, cây mắc mật mọc ở bờ rào, trước kia không ai biết sử dụng lá này. Sau năm 1995, Lạng Sơn phát triển hàng ăn Tầu, đã học cách quay thịt của người Hoa, lấy lá cây mắc mật quay với thịt. Quả mắc mật, đường kính dưới 1 cm (nhỏ hơn quả olive), có vị lạ, ngâm với măng, ớt, ăn cũng tạm được.
Góc chợ Tân Thanh
Ăn xong, chúng tôi lên đường, đến chợ cửa khẩu Tân Thanh. Khu chợ khá lớn, hàng hóa 100% từ Trung Quốc tràn sang, nhưng kém chất lượng, “hét” với giá trên trời! Một sạp quần áo “thùng” chất đống ngay ngoài cổng chợ, chiếc cát-sét rao hàng qua loa phóng thanh oang oang, nhai nhải điệp khúc: “Đại hạ giá! Đại hạ giá! Ba quần 100 ngàn! Vâng chỉ có trăm ngàn! Quý khách mua mau, kẻo không lại hết!” Giống hệt anh chàng bán thuốc ê. Chúng tôi ghé vào, xem kỹ, chất lượng vải rất kém, đường kim mũi chỉ may dối, thuộc hàng “đại rởm”. Ấy thế mà người chen nhau mua, đông như kiến.
Các quầy trong chợ, hàng bày không ghi giá tiền, ai hỏi, chủ hàng nhìn khách từ đầu đến chân, rồi lại từ chân lên đầu, đoán xem khách ở đâu đến, sau đó mới ra giá. Tôi xem một chiếc áo phông (T-shirt). Chủ hàng, một thanh niên khoảng 25 tuổi, “hét” 150 ngàn đồng (# 6 bảng Anh). Trời đất, áo này ở London bán ma nó mua, nếu có, khoảng 1 bảng là hết cỡ thợ mộc. Hỏi chơi thế thôi, ai ngờ cậu ta bám theo và cứ mè nheo bắt phải trả giá. Tôi đành im lặng, tìm bài chuồn. Người ta bảo, bọn bán hàng ở đây ghê gớm lắm, đã hỏi mà không trả giá chúng giở trò ngay! Người bán hàng ở Việt Nam nói chung rất mất lịch sự, ngay ở Hà Nội, Hải Phòng cũng vậy, hễ đã sờ vào, hay hỏi giá hàng mà không mua, họ lấy giấy “đốt vía”, làu bàu nguyền rủa, có người còn bị khà khịa, sỉ vả thậm tệ
Nguồn: Tác giả: VNThuquan.net - Thư viện Online
Được bạn: Ct.Ly đưa lên
vào ngày: 23 tháng 6 năm 2016