TRÊN VỰC THẲM A.BELIAEV (NGA) -TIẾN THIỀU DỊCH-★★★-I. MỘT VILA BÍ HIỂM
Trong thời gian nghỉ hè ở vùng Simeiz, tôi đã để ý đến một vila đứng đơn độc trên sườn núi. Không có một con đường nào dẫn đến đó cả. Bao quanh vila là một hàng rào cao, chỉ chứa một lối vào nhỏ có cửa luôn luôn khoá kín. Không có cây cỏ mọc ở hàng rào. Xung quanh lởm chởm các tảng đá trần trụi màu vàng đục, thảng hoặc trong khe núi mới có những cây đỗ tùng cằn cỗi hay những cây thông núi thấp tè và cong queo.
“Người đến sống ở các mỏm đá hoang vu và trần trụi này chắc hẳn phải có một trí tưởng tượng kì lạ lắm. Nhưng chắc gì trong đó đã có người ở”, - khi đi dạo quanh vila, tôi đã nghĩ như vậy.
Tôi chưa hề thấy ai đi từ trong vila ra. Thú thực là quá tò mò nên tôi đã leo cả lên những mỏm đá ở trên cao để nhìn vào nơi ở bí hiểm này. Nhưng vila được xây dựng khá đặc biệt, nên dù có nhìn từ phía nào tôi cũng chỉ thấy được một góc sân nhỏ, cũng hiu quạnh và hoang sơ như bốn bề xung quanh. Tuy nhiên, sau vài ngày quan sát, tôi đã nhìn thấy một người phụ nữ đứng tuổi, mặc đồ đen đi qua sân. Điều đó càng kích thích trí tò mò của tôi.
“Nếu như trong đó có người ở thì chắc chắn là họ phải có mối liên hệ nào đó với bên ngoài chứ, ít nhất họ cũng phải ra chợ mua thực phẩm chẳng hạn!”
Tôi bắt đầu hỏi dò những người quen và cuối cùng trí tò mò của tôi đã được thỏa mãn. Thật ra thì không có ai biết chính xác về những người sống trong vila, nhưng một người quen đã cho tôi biết rằng, theo lời đồn đại thì giáo sư Varne đang sống ở đó.
Giáo sư Varne!
Chỉ riêng điều đó cũng đủ dán chặt sự chú ý của tôi vào vila. Tôi muốn bằng mọi giá phải nhìn thấy con người đặc biệt ấy, người đã gây nên bao nhiêu sự náo động bằng những phát mình của mình. Nhưng làm thế nào đây? Tôi bắt đầu theo dõi vila như một tên mật thám. Tôi cảm thấy rằng làm như thế là không hay ho gì nhưng vẫn cứ quan sát hàng mấy giờ liền. Ngày cũng như đêm, tôi ngồi nấp sau một khóm đỗ tùng cạnh vila.
Người ta nói rằng, ai mà theo đuổi một mục đích nào đấy, thì không chóng thì chầy người đó cũng sẽ đạt được nó.
Có một lần vào sáng sớm, khi mặt trời chưa kịp mọc, tôi đột nhiên nghe tiếng kẹt cửa ra vào. Tôi thu người lại, nín thở và chăm chú theo dõi xem việc gì sẽ xảy ra. Cánh cửa mở toang. Một người cao lớn, mặt đỏ, có hàm râu màu hạt dẻ và hai chòm ria mép bước ra, chăm chú nhìn xung quanh. Tất nhiên, đấy chính là ông ta, giáo sư Varne!
Sau khi thấy xung quanh không có ai, ông ta liền đi lên trên, đến một khoảng trống nhỏ bằng phẳng và bắt đầu tập một số động tác thể dục mà tôi chưa bao giờ nhìn thấy. Trên khoảng trống rải rác các tảng đá với kích thước khác nhau, giáo sư Varne lại gần những tảng đá đó và thử nhấc chúng lên, sau đó, ông thận trọng dò từng bước đến chỗ mới, rồi lại tiếp tục làm như vậy với những tảng đá khác. Nhưng tất cả các tảng đá đó đều rất to và nặng, ngay cả các vận động viên chuyên nghiệp chắc gì đã di chuyển nổi chúng.
“Một trò giải trí kì lạ thật”, - tôi nghĩ bụng. Nhưng đột nhiên tôi kinh ngạc đến mức buột ra một tiếng kêu. Một điều không thể tưởng tượng nổi đã vừa xảy ra: Giáo sư Varne đến gần một tảng đá lớn, cao hơn thân người, ông nắm lấy đầu nhọn của tảng đá và nhẹ nhàng nâng bổng nó lên như thể nâng một hộp các tông rỗng. Sau đó, ông ta giơ thẳng tay và quay tảng đá theo hình vòng cung.
Tôi không biết nên nghĩ thế nào. Hay ông Varne có một sức mạnh siêu tự nhiên… nhưng thế thì tại sao ông ta lại không nhấc nổi tảng đá khác nhỏ hơn nhiều, hay là… Tôi đang còn mãi nghĩ thì một trò ảo thuật mới của ông Varne còn làm tôi phải kinh ngạc hơn nữa. Ông Varne tung tảng đá lên cao như ném viên sỏi. Tảng đá bay cao đến hai chục mét. Tôi hồi hộp chờ đợi, nghĩ rằng tảng đá sẽ rơi xuống đất như một trái bom nổ. Nhưng nó lại rơi xuống đất khá chậm chạp. Tôi tính được thời gian rơi của tảng đá là mười giây. Và khi tảng đá còn cách mặt đất một khoảng bằng chiều cao của một người, ông Varne chìa tay ra, túm lấy tảng đá và giữ nó đứng yên mà không hề bị rung tay.
— Ha, ha, ha! - Ông Varne vui vẻ cười phá lên và ném tảng đá ra xa. Tảng đá bay song song với mặt đất một lúc, sau đó nó đột nhiên đổi thành chiều bay thẳng đứng rồi rơi xuống đất rất nhanh với một tiếng ầm đáng sợ và vỡ ra thành từng mảnh.
— Ha! Ha, ha! Ông Varne lại cười phá lên và thực hiện một cú nhảy kì lạ. Ông ta nhảy lên cao đến bốn mét rồi bay ngang theo khoảng trống về phía tôi đang nấp. Chắc rằng ông không tính kĩ nên đường bay của ông giống như của tảng đá vừa rồi: Bất ngờ ông rơi xuống rất nhanh. Nếu không phải là sườn núi dốc, chắc chắn ông ta không sống nổi. Ông ta ngã xuống gần chỗ tôi nấp, ở phía bên kia khóm đỗ tùng. Ông rên rỉ và lấy hai tay ôm đầu gối. Sau khi xoa vào chỗ đau ông lại định đứng lên và tiếp tục rên rỉ.
Sau vài giây do dự, tôi quyết định ra khỏi chỗ nấp và giúp đỡ ông ta.
— Chắc ông bị chấn thương nặng lắm? Ông có cần tôi giúp không? - Sau khi ra khỏi bụi cây, tôi hỏi ông ta.
Hình như ông ta không ngạc nhiên về sự xuất hiện của tôi. Ít nhất là tôi thấy ông không tỏ ra có chút gì là ngỡ ngàng.
— Không, cảm ơn anh, - ông ta bình tĩnh trả lời. - Tôi tự đi được. - Và ông ta lại định đứng dậy. Mặt ông ta nhăn nhó vì đau. Đầu gối ông ta sưng vù lên. Rõ ràng ông ta không thể tự đi về đến vila được.
Và tôi liền chớp ngay lấy thời cơ:
— Ta phải đi ngay trong lúc ông còn chưa bị kiệt sức, - tôi nói và nâng ông ta dậy.
Ông ta chịu nghe tôi. Mỗi bước đi là một lần chiếc chân đau lại hành hạ ông. Chúng tôi bước đi chậm chạp theo sườn núi. Tôi hầu như phải nâng cả thân hình khá nặng của ông trên người mình. Tuy thế, tôi lại đặc biệt hài lòng vì như vậy tôi sẽ có điều kiện chẳng những nhìn thấy mà còn làm quen với giáo sư Varne, đến tận nơi ở của ông. Nhưng biết đâu khi đến trước cửa ông ta sẽ cảm ơn tôi mà không để tôi vào nhà? Ý nghĩ ấy ám ảnh tôi khi chúng tôi tiến đến sát bờ rào. Nhưng ông ta không nói gì cả và chúng tôi bước qua ngưỡng cửa mà từ lâu tôi đã hằng mong muốn. Thật ra thì có lẽ ông ta không thể nói được, vì ông rất đau. Do đau và bị choáng, ông gần như ngất đi. Tôi cũng rất mệt, tuy vậy trước khi đưa ông vào nhà, tôi cũng kịp quan sát khoảnh sân của vila.
Sân tương đối rộng. Giữa sân có một thiết bị gì đó giống như máy đo Moren… ở phía bên trong có một hố sâu tròn được đậy bằng nắp thuỷ tinh. Xung quanh hố này, từ hố đến nhà và ở vài chỗ khác nhô lên các thanh kim loại hình vòng cung, thanh nọ cách thanh kia khoảng một mét rưỡi.
Tôi không tìm thấy gì thêm. Một người phụ nữ mặc đồ đen đầy vẻ sợ hãi đang đi về phía chúng tôi. Sau này tôi mới biết đó là bà quản gia của giáo sư.
Chúng tôi đặt giáo sư Varne nằm lên giường.
II. “VÒNG TRÒN MẦU NHIỆM”Giáo sư Varne bị đau nặng. Ông ta thở rất khó khăn, mắt nhắm nghiền và mê sảng.
“Có lẽ nào một cỗ máy thiên tài như bộ óc giáo sư Varne lại có thể bị chết vì choáng?” - Tôi lo lắng nghĩ.
Người bệnh rên rỉ và trong cơn mê sảng nói ra toàn những công thức toán học. Bà quản gia hốt hoảng và bất lực đứng nhìn và nhắc đi nhắc lại:
— Bây giờ sẽ ra sao đây? Cha mẹ ơi, bây giờ thì sẽ ra sao đây?…
Tôi đành phải cấp cứu giáo sư và chăm sóc ông ta.
Mãi đến sáng sớm ngày hôm sau, ông Varne mới hồi tỉnh. Ông mở mắt và tỉnh táo nhìn tôi:
— Xin cảm ơn anh! Ông nói bằng một giọng yếu ớt.
Tôi đưa nước cho ông uống và sau khi gật đầu cảm ơn, ông ra hiệu bảo tôi có thể để ông nằm yên. Bị mệt mỏi vì các xúc động hôm qua và một đêm mất ngủ, cuối cùng tôi quyết định để giáo sư nằm lại một mình và đi ra sân để hít thở không khí buổi sáng trong lành. Một chiếc máy đặt ở giữa sân làm tôi chú ý. Tôi tới gần và giơ tay định sờ vào máy.
— Đừng có lại đó! Đứng lại!
Tôi nghe ở phía sau giọng nói khàn đục của bà quản gia. Và ngay lúc ấy tôi cảm thấy cánh tay mình đột nhiên trở nên nặng trĩu như thể có một quả tạ treo lên nó. Cánh tay nặng trĩu kéo tôi rất mạnh làm tôi ngã lăn ra đất. Tôi dùng hết sức kéo bình sinh thu tay trở lại! Nó rất đau và đỏ lựng lên.
Bà quản gia đứng cạnh tôi và lắc đầu vẻ phiền muộn.
— Sao anh lại làm thế?. Anh không được làm thế. Tốt nhất là anh đừng có đi lại trong sân, nếu không anh sẽ bị bẹp dí đấy.
Tôi không hiểu gì cả, đi vào nhà và lấy gạc đặt tên cánh tay đau.
Khi giáo sư tỉnh lại, lần này nom ông ta đã rất sảng khoái. Chắc hẳn là con người này có một cơ thể khỏe mạnh phi thường.
— Sao thế này? - Ông ta hỏi và chỉ vào tay tôi.
Tôi giải thích cho ông nghe.
— Anh vừa thoát khỏi một tai họa kinh khủng đấy! - Ông ta nói.
Tôi rất muốn giáo sư giải thích ngay sự việc vừa xảy ra. Nhưng tôi không dám yêu cầu vì sợ làm phiền người bệnh.
Chiều hôm đó, sau khi yêu cầu đẩy giường ông tới sát cửa sổ, giáo sư đã nói về những điều tôi đang muốn biết:
— Khoa học nghiên cứu sự thể hiện của các lực trong thiên nhiên, - ông vào đề ngay, - thiết lập nên các định luật khoa học, nhưng nó lại biết rất ít về bản chất của những lực đó. Ta nói “lực điện, lực hấp dẫn”, ta nghiên cứu các tính chất của chúng, sử dụng chúng vào mục đích của mình. Nhưng các lực này rất không muốn cho chúng ta thấy được các bí mật cuối cùng trong bản chất chúng. Chính vì thế mà còn lâu ta mới sử dụng chúng đến mức độ hoàn toàn. Về mặt này thì điện lực “dễ tính” hơn. Chúng ta đã chinh phục được nó, bắt nó phải phục vụ chúng ta. Ta chuyển nó từ nơi này sang nơi khác, dự trữ và tiêu thụ nó tùy theo mức độ cần thiết. Nhưng còn lực hấp dẫn thì quả là một loại lực bướng bỉnh nhất. Chúng ta phải tìm cách để “sống hòa thuận” vớí nó.Chúng ta phải thích nghi với nó chứ không phải ngược lại. Nếu chúng ta có thể thay đổi được lực hấp dẫn, điều khiển nó theo ý muốn, dự trữ nó như điện năng, thì chúng ta sẽ có một vũ khí hùng mạnh ghê gớm. Chinh phục lực hấp dẫn là ước mơ từ lâu của tôi.
— Và ông đã chinh phục được nó rồi thôi! - Tôi kêu lên và bắt đầu hiểu những sự việc vừa xảy ra.
— Đúng thế, tôi đã nắm bắt được nó. Tôi đã tìm ra phương tiện để điều chỉnh lực hấp dẫn, ở đây là lực hoạt động theo ý riêng của tôi. Anh đã thấy tận mắt thành công đầu tiên của tôi… Chà… Nhiều khi phải trả giá rất đắt cho thành công đấy! - Ông Varne thở dài, lấy tay xoa đầu gối bị thương. - Bằng thực nghiệm tôi đã làm giảm sức hút của Trái Đất trong vùng không lớn xung quanh nhà. Anh đã nhìn thấy tôi nhẹ nhàng nhấc bổng tảng đá. Điều đó đạt được là do tôi đã giảm lực hút trong một khoảng sân… Suýt nữa thì anh đã phải trả giá bằng cả cuộc sống để thỏa mãn trí tò mò, khi anh đi đến gần “vòng tròn mầu nhiệm” của tôi.
— Đây, mời anh hãy trông, - ông ta nói tiếp và chỉ tay qua cửa sổ. - Có một đàn chim đang bay về phía vila. Có thể là một con chim nào đó sẽ bay qua vùng có sức hút gia tăng…
Ông im lặng và tôi hồi hộp nhìn lên đàn chim đang bay. Bây giờ, chúng đã bay ngang trên sân biệt thự… `
Bỗng nhiên một con trong đàn rơi xuống đất như một hòn đá và thậm chí nó không tan xác mà biến thành một vết tròn phủ trên mặt đất với độ dày không lớn hơn tờ giấy cuốn thuốc lá…
— Anh đã thấy chưa?
Tôi rùng mình khi nghĩ rằng tôi đã suýt có số phận tương tự như số phận của con chim kia.
— Đúng thế, - ông đoán đúng điều tôi nghĩ, - lúc đó chắc anh đã bị nén bởi sức nặng của đầu và biến thành một cái bánh dẹt. - Ông mỉm cười và tiếp tục. - Bà Phima, quản gia của tôi, nói rằng tôi đã phát minh ra một phương tiện tuyệt vời để giữ thức ăn khỏi những con mèo hay ăn vụng. “Ông không cần phải đánh mắng chúng”, - bà ấy nói, - “không bao giờ chúng đám bén mảng đến sau một lần đã thò chân vào”. Đúng thế!.. - Ông nói tiếp sau khi nghĩ một lát - Có những loại mèo còn có hại và nguy hiểm hơn, đó là loại mèo hai chân, được trang bị không phải bằng răng và vuốt mà bằng súng ống. Anh hãy tưởng tượng xem, khi ấy sức hút đã được chinh phục sẽ là một phương tiện ngăn chặn tốt như thế nào? Tôi có thể xây dựng một vùng ngăn chặn ở vùng biên giới quốc gia và không một kẻ thù nào có thể vượt qua được nó. Các thiết bị bay sẽ rơi xuống như một viên đá, giống như con chim vừa rồi. Hơn cả thế, đạn cũng không thể bay qua vùng ngăn. Cũng có thể làm ngược lại: Xây dựng vùng ngăn chặn không có lực hút Trái Đất, khi đó quân lính đối phương chỉ cần khẽ chuyển động là sẽ bị bay bổng lên cao, treo lơ lửng trong không khí… Nhưng những cái đó không có nghĩa lí gì so với những điều tôi đã đạt được. Tôi đã tìm được cách giảm lực hút trên toàn bộ Trái Đất, chỉ trừ ở hai cực…
— Nhưng ông làm thế nào để đạt được điều đó?
— Tôi bắt Trái Đất quay nhanh hơn, chỉ có thế thôi - Giáo sư Varne trả lời bình thản như thể ông đang nói về một con quay.
— Tăng tốc độ quay của Trái Đất ư? - Tôi không giữ nổi tiếng kêu bật ra khỏi miệng.
— Đúng thế! Tôi tăng vận tốc quay của nó, khi đó lực li tâm bắt đầu tăng và mọi vật trên Trái Đất sẽ trở nên nhẹ hơn. Nếu anh muốn ở lại thăm chúng tôi thêm vài ngày nữa..
— Tôi rất sung sướng!
— Khi nào dậy được tôi sẽ bắt đầu thực nghiệm và anh sẽ được biết nhiều điều thú vị.
III. “NÓ ĐANG QUAY”Vài ngày sau giáo sư Varne hoàn toàn bình phục, chỉ còn đi hơi khập khiễng. Ông để tôi ngồi hầu như suốt ngày trong thư viện riêng, còn bản thân ông mải miết làm việc trong phòng thí nghiệm ngầm ở góc sân, ông không cho tôi xuống thăm phòng thí nghiệm.
Một lần, giáo sư Varne đi vào phòng thí nghiệm khi tôi đang ngồi đọc sách. Trông ông rất phấn khởi, ông gọi tôi từ ngưỡng cửa.
— Nó đang quay đấy! Tôi đã cho máy chạy và chúng ta đã xem điều gì sẽ xảy ra!
Tôi chờ đợi sẽ xảy ra điều gì đó phi thường. Nhưng một ngày trôi qua rồi mà vẫn chưa thấy có gì thay đổi cả.
— Anh phải chờ tiếp, - giáo sư nhếch hàng ria mép cười, - lực li tâm tăng tỉ lệ thuận với bình phương của vận tốc. Mà Trái Đất lại là một con quay khổng lồ, đâu có dễ gì thúc nó quay nhanh ngay được.
Sáng hôm sau, vừa ngủ dậy tôi đã cảm thấy người nhẹ nhàng đi thế nào ấy. Để kiểm tra, tôi nhấc thử chiếc ghế, nó nhẹ hơn nhiều so với mức bình thường. Chắc là lực li tâm đã bắt đầu gây tác dụng. Tôi ra ngoài ban công và ngồi xuống định đọc sách. Trên trang sách tôi đang cầm in bóng chiếc cột ở ngoài sân và tôi nhận thấy bóng râm di chuyển khá nhanh. Điều này có nghĩa gì nhỉ? Có cảm giác là mặt trời chuyển động nhanh hơn.
— Ồ, chắc anh đã nhận thấy chứ?
Tôi nghe thấy giọng nói của ông Varne sau lưng.
— Trái Đất quay nhanh hơn và đêm sẽ trở nên ngắn hơn.
— Sau đó thì sẽ thế nào? - Tôi phân vân hỏi.
— Chúng ta sẽ thấy, rồi chúng ta sẽ thấy. - Giáo sư trả lời.
Hôm đó mặt trời lặn sớm hơn bình thường hai giờ.
— Tôi hình dung thấy sự kiện này gây hỗn loạn trên thế giới như thế nào. - Tôi nói với giáo sư. - Nếu biết được điều đó thì cũng thú vị đấy.
— Anh có thể biết qua radiô. Trong phòng làm việc của tôi có đấy. - Ông Varne trả lời.
Tôi vội vàng đi vào và biết được ngay rằng dân cư trên thế giới đang rất lo lắng.
Nhưng đó mới chỉ là bắt đầu. Tốc độ quay của Trái Đất tăng dần. Một ngày đêm bây giờ chỉ còn có bốn giờ.
— Bây giờ các vật trên đường xích đạo bị mất đi một phần bốn mươi trọng lượng. - Ông Varne nói.
— Tại sao lại chỉ trên đường xích đạo thôi?
— Vì ở đó sức hút của Trái Đất nhỏ hơn và bán kính quay lớn hơn, có nghĩa là lực li tâm gây tác dụng nhanh hơn.
Các nhà khoa học đã hiểu được nỗi nguy hiểm đang đe dọa. Đã bắt đầu cuộc di chuyển dân cư vĩ đại từ những vùng xích đạo đến các vùng có vĩ độ lớn hơn, nơi lực li tâm nhỏ hơn. Nhưng cho đến lúc này thì sự giảm trọng lượng lại có lợi: Tàu hỏa có thể chở những kiện hàng rất lớn, một động cơ công suất nhỏ có thể kéo nổi máy bay vận tốc chuyển động tăng lên. Con người trở lên nhẹ hơn và mạnh hơn. Chính bản thân tôi cũng đang trải qua sự nhẹ nhàng tăng dần đó. Thật là một cảm giác dễ chịu, tuyệt vời!
Nhưng ngay sau đấy radio bắt đầu truyền đi những tin đáng buồn. Các tàu hỏa trật bánh thường xuyên hơn khi đường dốc hoặc cong, tuy nhiên vẫn chưa xảy ra các tai họa lớn. Các toa tàu không bị vỡ tan ngay cả khi rơi từ trên dốc xuống. Gió cuốn bụi mù lên cao, những đám bụi này không rơi xuống mặt đất nữa mà chuyển thành các cơn lốc. Khắp nơi báo tin về những trận lụt khủng khiếp. Khi vận tốc quay tăng lên mười bảy lần, người và đồ vật còn lại trên xích đạo hoàn toàn mất trọng lượng.
Một buổi tối, tôi nghe qua radio một tin khủng khiếp ở Châu Phi và Châu Mĩ xích đạo đã xảy ra một số trường hợp người ta bị ngã lên trên vì mất trọng lượng và ảnh hưởng của lực li tâm đang tăng. Ngay sau đó lại thêm một tin khủng khiếp: Những người ở xích đạo bắt đầu khó thở.
— Lực li tâm đang xé tấm vỏ không khí bao quanh Trái Đất trước đây vốn được gắn chặt vào mặt đất bằng lực hút. - Giáo sư bình tĩnh giải thích cho tôi.
— Nhưng… rồi chúng ta cũng tức thở sao? - Tôi lo lắng hỏi.
Ông ta nhún vai.
— Chúng ta đã được chuẩn bị kỹ càng để đối phó với mọi sự thay đổi.
— Nhưng tại sao ông lại làm thế? Đó chính là thảm họa thế giới, là sự diệt vong của nền văn minh. - Tôi kêu lên.
Ông Varne vẫn không xúc động chút nào:
— Sau này anh sẽ biết tôi làm thế nhằm mục đích gì.
— Phải chăng chỉ vì mục đích khoa học thôi?
— Tôi không hiểu điều gì đã làm cho anh phải ngạc nhiên đến thế. - Ông ta trả lời. - Chỉ vì mục đích khoa học thôi cũng được chứ sao. Lạ thật! Khi gió lốc hay núi lửa phun gây chết chóc cho hàng nghìn người thì không ai nghĩ đến chuyện buộc tội cái núi lửa cả. Anh hãy cứ coi đó chỉ là thiên tai thôi…
Câu trả lời không làm cho tôi thỏa mãn. Trong thâm tâm tôi bắt đầu có ác cảm với giáo sư Varne. “Phải là một tên ác ôn, không có trái tim mới chỉ vì mục đích khoa học mà đưa hàng triệu người đến chỗ chết.” - Tôi nghĩ bụng.
Nỗi ác cảm của tôi đối với giáo sư Varne tăng lên dần theo mức độ xấu đi của tâm trạng tôi, mà cũng có lý do để bực dọc: Các tin tức khủng khiếp, bất thường về thế giới đang hấp hối, ngày và đêm thấp thoáng thay chỗ nhau mỗi lúc một nhanh hơn, tất cả những cái đó làm cho bất kỳ một ai cũng phải mất tự chủ. Tôi hầu như không ngủ được và bực dọc ghê gớm. Chỉ cần làm một động tác hơi mạnh là tôi bay vọt lên và cụng đầu vào trần nhà, tuy thật ra cũng không đau lắm. Đồ vật bị mất trọng lượng và việc mang vác chúng mỗi lúc một khó hơn. Chỉ cần vô ý chạm vào bàn hoặc ghế là những đồ gỗ nặng nề này bay ngay sang phía khác. Nước từ trong chậu rửa chảy ra rất chậm và dòng nước thậm chí còn chạy lệch sang một bên.
Những động tác của chúng tôi trở thành giật cục, đứt quãng. Các bộ phận của cơ thể mất sức nặng, co giật như thằng hề - như đồ chơi làm bằng bìa các tông chuyển động khi giật chỉ. “Các động cơ” của cơ thể ta - tức là các bắp thịt trở nên quá mạnh đối với một cơ thể đã quá nhẹ. Và chúng tôi không thể nào quen được với tình trạng mới này, vì trọng lượng ngày một giảm đi. Bà Phima, quản gia của ông Varne, tức giận không kém gì tôi. Khi làm thức ăn bà giống như một nghệ sĩ nhào lộn. Xoong, chảo bay lên trên, về phía khác còn muốn bắt lấy chúng thì bà phải nhảy tưng tưng nom rất kì quái. Chỉ có một mình giáo sư là cảm thấy thoải mái và thậm chí còn chế nhạo chúng tôi.
Trước khi quyết định đi ra sân, tôi phải cho đá vào đầy các túi để khỏi “bay lên trời”. Tôi nhìn thấy biển đang cạn đi - nước trôi về phía Tây, tại đó chắc là nước sẽ tràn lên bờ… Bổ sung cuối cùng cho các tai họa đó là tôi thấy ngạt thở và chóng mặt. Không khí trở nên khan hiếm hơn. Gió lốc vốn thổi từ phía Đông hình như yếu đi… Nhưng nhiệt độ thì lại giảm xuống. Không khí loãng dần… Sắp tới sẽ hết… Sức khỏe của tôi xấu đến mức tôi bắt đầu nghĩ xem nên chọn kiểu chết nào: Ngã lên trời tắt thở dần. Kiểu thứ hai thì khổ hơn, nhưng tôi lại được nhìn đến cùng những gì sẽ xảy ra trên Trái Đất.
“Không, dù sao kết thúc ngay vẫn hơn”. - Tôi quyết định khi đã thấy khó thở quá và bắt đầu lôi đá trong túi.
Một bàn tay của ai đó giữ tôi lại:
— Anh hãy chờ một lát! - Tôi nghe thấy giọng nói của ông Varne. Trong không khí loãng, giọng nói đó nghe rất yếu. - Đã đến lúc chúng ta phải xuống lòng đất!
Ông ta khoác vai tôi gật đầu với bà quản gia đang đứng thở dốc trên hiên nhà và ba chúng tôi đi đến góc sân, đến trước “cửa sổ” to tròn trên mặt đất. Tôi không còn biết gì nữa và cứ đi như trong mơ. Ông Varne mở cánh cửa nặng nề của phòng thí nghiệm ngầm và đẩy tôi vào tôi. Tôi bị ngất đi và nhẹ nhàng ngã xuống nền đá.
IV. LỘN NHÀOTôi không biết mình ngất đi bao nhiêu lâu. Cảm giác đầu tiên của tôi là tôi lại đang hít thở không khí trong lành. Tôi mở mắt và rất ngạc nhiên nhìn thấy một bóng điện sáng được gắn chặt ở dưới giữa nền, cách chỗ tôi nằm không xa.
— Anh đừng ngạc nhiên, - tôi nghe thấy giọng nói của giáo sư Varne. - Nền của chúng ta sắp trở thành trần đấy. Anh thấy trong người thế nào?
— Đã khá hơn, cảm ơn ông!
— Thế thì anh dậy đi! Nằm như thế đủ rồi. - Nói xong, ông ta kéo tay tôi. Tôi lập tức bay lên đến trần thủy tinh, rồi chậm chạp rơi xuống.
— Ta đi thôi, tôi sẽ giới thiệu cho anh căn hộ ngầm của tôi. - Ông Varne nói.
Toàn bộ chỗ ở gồm ba phòng: Hai phòng nhỏ chỉ được chiếu sáng bằng mấy bóng điện, và một phòng lớn, có trần hay nền - khó mà có thể nói được - bằng kính. Bởi vì, rõ ràng chúng tôi đang sống ở thời điểm khi mà lực hút của Trái Đất và lực li tâm làm cho cơ thể hoàn toàn mất trọng lượng.
Điều đó cản trở đặc biệt đến cuộc đi thăm các phòng của chúng tôi. Chúng tôi thực hiện các điệu nhảy xoay tròn phi thường, bám vào đồ gỗ, bị đẩy lùi lại, nhảy lên cao, xô phải bàn, đôi khi bị treo trong không khí một cách bất lực. Chúng tôi chỉ cách nhau có vài xăngtimét nhưng không sao có thể vượt qua nếu không nghĩ ra một ảo thuật thông minh nào đó đưa chúng tôi ra khỏi trạng thái không ổn định này. Đồ vật bị xô phải liền bay lên cùng với chúng tôi. Ghế lơ lửng ở giữa phòng, cốc đựng nước nằm ngang mà nước hầu như không chảy ra, nó chỉ hơi chảy quanh phía ngoài của miệng cốc…
Tôi còn nhận thấy có một cửa dẫn vào phòng thứ tư. Tôi nghe có tiếng rít ở trong đó, nhưng ông Varne không cho tôi vào phòng này. Chắc rằng ở đây có các thiết bị làm tăng chuyển động của Trái Đất.
Tuy nhiên, ngay sau đó, cuộc “du lịch giữa các hành tinh” của chúng tôi kết thúc và chúng tôi rơi lên trần kính mà từ bây giờ sẽ là nền nhà của chúng tôi. Không cần phải dịch chuyển đồ vật, chúng tự di chuyển lấy và chiếc bóng đèn vốn được gắn chặt vào nền đã có mặt không thể nào đúng lúc hơn phía trên đầu chúng tôi, rọi sáng căn phòng trong những đêm ngắn ngủi.
Ông Varne đúng là đề phòng trước mọi việc. Nơi ở của chúng tôi được bảo đảm bằng không khí chứa trong các thùng đặc biệt. Ở đó cũng chứa nước và đồ hộp. “Chính vì vậy nên không thấy bà quản gia đi chợ.” - Tôi nghĩ bụng. Chúng tôi đi trên trần cũng thoải mái như đi trên nền, mặc dù theo nghĩa thông thường chúng tôi đi theo kiểu “trồng cây chuối”. Nhưng việc gì rồi cũng quen dần. Tôi cảm thấy tương đối ổn. Khi tôi nhìn xuống dưới, về phía đôi bàn chân, qua lớp kính dày nhưng trong suốt, tôi thấy bầu trời, và tôi có cảm giác như mình đang đứng trên một chiếc gương tròn trong đó phản chiếu bầu trời kia. Tuy nhiên chiếc gương lại phản chiếu trong nó nhiều cái phi thường, đôi khi cả những cái đáng sợ nữa.
Bà quản gia nói rằng bà ta cần phải lên trên nhà vì bỏ quên bơ ở đó.
— Bà làm thế nào mà đi được? - Tôi nói với bà ta - Bà sẽ bị ngã xuống dưới, chứ không phải lên trên đâu… Quỷ thật! Đảo lộn lung tung cả!
— Tôi sẽ nắm vào các móc sắt ở trên mặt đất, giáo sư đã huấn luyện cho tôi rồi. Khi chúng tôi còn chưa quen đi theo kiểu quay đầu xuống đất, ông ấy đã làm các móc trên trần nhà và tôi đã học được cách nắm chặt vào những chiếc móc đó để “đi bằng tay”.
Đúng là giáo sư Varne đã lo trước mọi cái! Tôi không chờ đợi ở người phụ nữ này tinh thần dũng cảm như vậy. Dám liều mạng, “đi bằng tay” trên vực thẳm chỉ vì có mấy miếng bơ mà thôi!
— Nhưng dù sao thế cũng rất nguy hiểm, - tôi nói.
— Không nguy hiểm đến mức như anh tưởng đâu, - giáo sư Varne phản đối, - trọng lượng của cơ thể chúng ta còn chưa đáng kể. Nó chỉ mới bắt đầu tăng từ số không, và chỉ cần một cử động nhỏ của cơ bắp đã giữ được. Hơn nữa, tôi sẽ cùng đi với bà ấy, tôi cũng phải lên nhà để lấy cuốn sổ ghi chép để quên ở trên đó.
— Nhưng ở ngoài bây giờ không có không khí cơ mà.
— Tôi đã chuẩn bị sẵn các bình khí nén. Chúng tôi sẽ chụp chúng chúng lên đầu.
Và hai con người lạ lùng đó mặc các đồ như kiểu thợ lặn xuất phát. Tôi nghe thấy tiếng cánh cửa hai lớp và sau đó là cửa ngoài đóng lại.
Tôi nằm trên nền kính, áp sát mặt xuống lớp kính dày và lo lắng theo dõi họ. Hai người mang trên mình bộ đồ rộng thùng thình, đứng ngược chân lên trên, tay túm chặt vào các móc trên mặt đất, “đi bằng tay” về phía ngôi nhà. Làm sao có thể hình dung được một điều gì lạ lùng hơn thế. “Đúng là cũng không đáng sợ lắm!” - Tôi nghĩ - “Nhưng dù sao đó cũng là một người phụ nữ phi thường. Nếu bỗng nhiên bà ấy bị chóng mặt thì sao?”…
Ông Varne và bà quản gia cứ ở tư thế như vậy đi theo bậc thang lên hiên nhà và biến mất.
Một lúc sau họ lại xuất hiện.
Họ đi được nửa đường, và bỗng nhiên một điều xảy ra làm tôi lạnh gáy. Bà quản gia đánh rơi chiếc hộp đựng bơ và vì muốn lấy lại, bà ta buông tay ra. Lập tức bà bay vào vực thẳm. Ông Varne cố gắng cứu bà: Ông ta tháo cuộn dây thừng buộc một đầu vào ngang bụng mình, còn đầu kia ông buộc chặt vào móc, và ông bay theo bà quản gia. Vì bà quản gia rơi khá chậm còn ông Varne lại có đà nên ông đuổi kịp bà ngay. Ông đã chìa tay ra định túm lấy tay bà nhưng không được, lực li tâm làm lệch đường bay của bà sang phía khác. Và ngay sau đó bà quản gia rời xa ông ta… Ông Varne lơ lửng một lúc rồi chậm chạp leo từ vực thẳm của bầu trời lên mặt đất…
Tôi nhìn thấy người phụ nữ bất hạnh vẫy tay như thế nào… Thân hình bà nhanh chóng nhỏ dần đi… Màn đêm đang đến, phủ lên bức tranh chết chóc đó như một tấm riđô. Tôi lạnh người khi thử hình dung những cảm giác cuối cùng của bà quản gia… Bà ấy sẽ ra sao?… Thân thể của máy bay nguyên vẹn trong cái “tủ lạnh” vũ trụ cho đến khi nào nó rơi vào trường hấp dẫn của một thiên thể nào đó.
Tôi mải nghĩ nên không nhận thấy ông Varne đã bước vào và ngồi xuống cạnh tôi.
— Một cái chết tuyệt diệu, - ông ta nói với giọng bình thản.
Tôi cắn chặt răng không nói gì. Trong người tôi bùng lên một sự căm thù đối với ông ta.
Tôi khiếp sợ nhìn vực thẳm trải rộng dưới chân, và lần đầu tiên trong đời tôi đã hiểu được đặc biệt rõ ràng bầu trời không phải là không gian màu xanh ở trên đầu chúng ta, mà là một vực thẳm, rằng chúng ta vừa sống “trong bầu trời” vừa được gắn chặt vào “hạt bụi” - Trái Đất. Chúng ta hoàn toàn có quyền tự coi mình là cư dân của bầu trời chứ không hẳn là của Trái Đất. Những cư dân quá bé nhỏ của bầu trời! Sức hút của Trái Đất tác dụng lên cơ thể, mà còn lên ý thức của chúng ta, cột chặt ý thức đó vào Trái Đất. Giờ đây sự ràng buộc này đã bị mất đi. Tôi cảm thấy sự tồn tại của chúng ta trên mặt đất được làm mỏng manh. Ý thức của chúng ta được sinh ra cùng với Trái Đất, trong vực thẳm của bầu trời, trong vực thẳm của không gian vô hạn và nó cũng sẽ tắt đi ở nơi đó.
Tôi mãi suy nghĩ, còn trước mắt tôi những điều phi thường vẫn cứ đang diễn ra… Những hòn đá bay khỏi mặt đất và bay ngược lên trên… Rồi đến những tảng đá lớn cũng bắt đầu bay lên. Ngày và đêm thay nhau mỗi lúc một nhanh hơn… Mặt trời chạy qua vực thẳm - bầu trời, rồi tiếp đến đêm, các vì sao cũng lao vun vút với vận tốc điên loạn như thế, rồi lại mặt trời, rồi lại đêm… Giờ tận thế tưởng như sắp đến. Song trên Trái Đất vẫn còn người đang sống… Tôi nghe có tiếng loa truyền thanh từ một đài vô tuyến nào đó. Trái Đất sẽ hoang vu, ngoại trừ ở hai cực. Mọi cái rồi sẽ tiêu vong… Đây chắc là đài vô tuyến còn sót lại trên đảo Vrangel. Nó phát đi tín hiệu, chờ đợi mà không nhận được lời đáp… Các sóng vô tuyến bay vào khoảng không gian chết chóc!… Trái Đất im lặng, bầu trời cũng im lặng… Ngày và đêm thay nhau nhanh đến nỗi mọi cái đều trở nên nhập nhoạng… Mặt trời khi bay qua bầu trời vạch lên một dải lửa trên nền đen. Trái Đất đã mất đi bầu khí quyển và vì thế cũng mất đi chiếc màn xanh, mất đi ánh sáng màu thanh thiên… Mặt trăng mỗi lúc một nhỏ hơn. Trái Đất không còn đủ sức giữ lại vệ tinh của nó nữa. Và mặt trăng cũng đang rời xa Trái Đất…
Tôi cảm thấy lớp kính dày của nền như căng ra, phồng lên và run rẩy. Chúng sẽ chẳng còn chịu được bao lâu nữa và tôi chắc sẽ rơi vào vực thẳm. Có ai đó đang lẩm bẩm bên tôi? … À, giáo sư Varne.
Tôi ngồi dậy một cách khó nhọc: Tốc độ điên loạn của Trái Đất làm cho thân thể tôi nặng như chì. Tôi thở hổn hển.
— Chính ông!… - Tôi giận dữ nói với ông Varne. - Tại sao ông lại làm như thế? Ông đã giết chết nhân loại, ông đã hủy diệt cuộc sống trên Trái Đất. Ông hãy trả lời ngay đi! Ông phải giảm ngay bây giờ vận tốc quay của Trái Đất, nếu không, tôi…
Nhưng giáo sư vẫn im lặng, lắc đầu tức tối.
— Ông hãy trả lời ngay đi! - Tôi quát và giơ nắm đấm lên.
— Tôi không làm gì được nữa rồi… Chắc là tôi đã tính nhầm ở một chỗ nào đó…
— Ông phải trả giá cho sự tính nhầm đó! - Tôi thét lên và nhảy bổ như người điên tới tóm lấy ông Varne và bóp chặt cổ tay ông ta. Ngay lúc đó tôi nghe thấy tiếng “rắc” ở dưới chân, nền kính đã vỡ tan, tôi vẫn túm chặt lấy ông giáo sư và cả hai chúng tôi bay vào vực thẳm.
V. “MỘT PHƯƠNG PHÁP DẠY MỚI”Trước mắt tôi là bộ mặt tươi cười của giáo sư Varne. Tôi ngạc nhiên nhìn ông ta, sau đó nhìn ra xung quanh.
Đang là buổi sớm. Cả bầu trời là một màu xanh lam. Phía xa là biển màu xanh đậm. Ở hàng hiên có hai con bướm trắng đang đuổi nhau một cách thanh bình. Bà quản gia mang chiếc đĩa trên đặt một miếng bơ đang đi qua trước mặt tôi.
— Thế là thế nào?… Tất cả những cái đó là thế nào? - Tôi hỏi giáo sư.
Ông nhoẻn miệng cười:
— Tôi phải xin anh tha lỗi, - ông nói, vì tôi không được anh cho phép, và thậm chí còn chưa quen anh mà đã sử dụng anh cho một thí nghiệm. Nếu anh biết tôi thì chắc anh đã nghe ai nói rằng tôi đang nghiên cứu một vấn đề là làm thế nào để đưa con người một khối lượng lớn các tri thức khoa học. Thí dụ, như riêng bản thân tôi đã đạt được một điều là hai nửa của bộ não tôi đã làm việc độc lập với nhau…
— Tôi đã được đọc về điều đó - tôi trả lời.
Ông Varne gật đầu:
— Thế thì càng tốt. Nhưng điều đó không phải ai cũng làm được. Và tôi đã quyết định sử dụng thôi miên vào các mục đích sư phạm. Bởi nói cho cùng thì trong ngành sư phạm thường cũng đã có một phần thôi miên. Sáng nay khi đi dạo tôi đã nhận ra anh. Đây không phải lần đầu tiên anh thường trực trong khóm đỗ tùng chứ? - Ông hỏi với một ánh cười trong khóe mắt.
Tôi ngượng ngùng đỏ chín mặt.
— Thế là tôi quyết định trừng phạt anh vì tính tò mò, bằng cách đã thôi miên anh…
— Sao ạ, phải chăng mọi cái đã xảy ra…
— Chỉ do thôi miên thôi, ngay từ đầu, khi anh nhìn thấy tôi. Có đúng là anh đã sống qua y như thật không? Và chắc là suốt đời anh chẳng bao giờ quên được điều gì đã trải qua đâu. Dẫu sao thì anh cũng đã có dịp được học một bài trực quan về lực hút và lực li tâm, nhưng hóa ra anh là một học trò rất hay cáu bẳn và cuối buổi học anh đã hơi bị kích động.
— Thế bài học đó kéo dài khoảng bao lâu ạ?
Ông Varne nhìn đồng hồ:
— Khoảng 2 phút, không hơn. Đúng là một phương pháp tiếp thu kiến thức rất có hiệu quả, có phải không?
— Nhưng thưa giáo sư, – tôi kêu lên - còn cái cửa sổ bằng kính, còn những móc sắt trên mặt đất!… - Tôi định giơ tay chỉ, nhưng phải bỏ ngay ý định đó. Ngoài sân hoàn toàn bằng phẳng, chẳng có móc sắt, cũng chẳng có cửa sổ bằng kính gì cả!
— Đó cũng là do thôi miên sao?
— Tất nhiên là như thế rồi! Anh có công nhận rằng bài học vật lý của tôi không làm anh chán chút nào chứ? Bà Phime, - ông gọi - cà phê đã xong chưa? Chúng tôi về ăn sáng đây!
★★★