Chương 6 Chiến thắng chính mình
Terri viết thư gửi tới trang web Life Without Limbs của tôi để kể về “hành trình tự làm hại bản thân đầy đau đớn” của cô lúc hai mươi mốt tuổi. Cô nghiện cái cảm giác tự gây ra những vết cắt cho cơ thể mình. Sự thèm khát cảm giác đó mạnh đến mức cô cắt cả động mạch và gân của mình, gây nguy hiểm đến tính mạng.
“Tôi đã từng như vậy đó”, cô kể về cái thời cô nghiện làm đau chính mình. Trong những chuyến đi, tôi đã được biết nhiều câu chuyện giống như vậy và nó khiến tôi không khỏi suy nghĩ. Các chuyên gia về sức khỏe tâm thần nói rằng những người tự làm đau mình bằng cách dùng dao cứa vào da thịt hoặc tự làm mình bầm tím nhìn chung không cố tự sát, nhưng họ thường gây nguy hiểm cho bản thân. Đó là một cách đối phó, nhưng cũng giống như việc dán băng cá nhân lên một động mạch bị tổn thương, nó không giải quyết được vấn đề thực sự. Những người thường xuyên tự làm đau chính mình thường làm điều đó để tìm kiếm sự giải phóng khỏi nỗi đau tinh thần, những nỗi đau mà trong lúc đau khổ họ cảm thấy không có cách nào khác để thoát ra.
Terri và những người khác nói cảm giác muốn làm đau chính mình là một chứng nghiện, bởi vì hầu hết họ có cảm giác tê liệt hoặc thanh thản trong hành động tự làm tổn thương thể xác khiến họ tiếp tục lặp lại việc đó, mặc dù họ biết nó có hại. Thường thì họ thích làm đau bản thân mình hơn là làm những việc thú vị. Hành động tự làm đau mình như vậy được miêu tả là sự thét gào không lời.
Terri đã viết về nỗi đau khổ dẫn cô tới việc tìm kiếm cảm giác đau đớn về thể xác như một cách giúp cô thoát khỏi cảm giác mình là người vô dụng và cảm giác tự hận mình đè nặng lên trái tim cô. Thật may mắn, cô gái trẻ này chấp nhận sự giúp đỡ từ một chuyên gia. Cô đã có thể dừng lại trước khi ham muốn tự làm hại mình dẫn cô đến cái chết.
Nhờ có sự hướng dẫn và khuyên bảo của chuyên gia và sự quyết tâm của bản thân, trong một năm rưỡi Terri không tự làm đau mình nữa, nhưng sau đó ham muốn ấy lại trỗi dậy trong cô. Một lần nữa chuyên gia đó lại giúp cô kiểm soát những thôi thúc bên trong.
Như một phần của phương pháp điều trị mới, vị chuyên gia đó đã kể cho Terri nghe câu chuyện của tôi và khuyên cô nên xem những video của tôi. Trong thư gửi cho tôi, Terri đã viết rằng hành trình vượt lên nghịch cảnh của tôi đã khiến cô nhìn nhận lại hành trình của bản thân cô:
“Nếu tôi đã học được điều gì đó từ câu chuyện của Nick, thì đó là điều này: cho dù cuộc sống có khó khăn, khắc nghiệt đến mức nào, cho dù tôi có bị cám dỗ ra sao, tôi vẫn nên biết ơn cuộc sống. Tôi nên biết ơn vì tôi có tay. Tôi nên biết ơn vì tôi có chân. Tôi nên biết ơn vì tôi có thể gõ phím máy tính bằng các ngón tay. Tôi nên biết ơn vì tôi có thể tự ăn uống, tự tắm giặt, và tự phục vụ bản thân một cách dễ dàng”, Terri viết.
Cô viết thêm: “Tại sao tôi lại phá hủy món quà quý giá mà Chúa đã ban cho tôi bằng hành động tự hại mình khủng khiếp như vậy?”.
Câu chuyện của Terri vừa đáng sợ vừa có tính khích lệ. Nó đáng sợ bởi vì toàn bộ lịch sử của sự thúc đẩy dẫn tới việc tự hủy hoại bản thân của cô quá quen thuộc. Nó có tính khích lệ bởi vì cô đã sáng suốt chấp nhận sự giúp đỡ của chuyên gia và nghe theo lời khuyên của chuyên gia, lời khuyên đã cứu mạng cô.
Tuy nhiên, tôi muốn tìm đến với những người như Terri trước khi họ tự làm đau bản thân mình hoặc những người họ yêu thương. Tôi hiểu nỗi đau tinh thần của họ, nhưng tôi biết có những cách để đương đầu với nỗi đau tinh thần tốt hơn nhiều so với cách tự rạch cơ thể mình để gây ra đau đớn về thể xác. Hồi bé khi nghiền ngẫm ý định tự sát, tôi tin rằng cảm giác tuyệt vọng là vô cùng khủng khiếp, không gì so sánh được. Tôi cảm thấy mình cô đơn trong đau khổ, nhưng thực tế phũ phàng cho thấy tôi chỉ là một trong vô số không ít người trên đời này đã hoặc đang nghĩ, đã cố, và đã thành công trong việc tự hủy hoại bản thân hoặc tự kết thúc cuộc sống.
Bởi vì hầu hết những vết cắt hoặc vết thương mà những người như Terri tự gây ra cho cơ thể mình đều được tạo ra một cách bí mật, nên chúng ta chỉ biết một số ít các cuộc nghiên cứu sâu giàu tính thống kê về hành vi tự làm hại bản thân bao gồm cào cấu, cắn, rạch da, đập đầu vào vật cứng, dứt tóc, ăn những thứ độc hại, tự thiêu. Một cuộc nghiên cứu được tiến hành với các sinh viên đại học ở Mỹ cho thấy 32% số người được hỏi nói rằng họ có liên quan đến những hành vi tự gây hại cho bản thân như đã đề cập ở trên. Các chuyên gia nghiên cứu các trường hợp tự làm hại bản thân dự đoán rằng 15 đến 22% những người ở tuổi mới lớn và thanh niên đã từng cố ý tự hủy hoại bản thân ít nhất một lần.
Những thống kê về các vụ tự tử không thành và các vụ tự sát đã xảy ra còn đáng báo động hơn. Mỗi năm có khoảng một triệu người trên hành tinh này tự tử. Con số này cho thấy cứ bốn mươi giây lại có một người tự kết thúc đời mình một cách có chủ ý. Tự tử đã trở thành nguyên nhân thứ ba gây tử vong ở những người thuộc độ tuổi từ 15 đến 24, và theo Tổ chức Y tế Thế giới, tỉ lệ tự tử đã tăng 60% trong bốn mươi năm trở lại đây.
Cách đây không lâu tôi đã có một buổi diễn thuyết tại một trường trung học ở Washington DC, nơi tôi đề nghị các học sinh nhắm mắt lại rồi giơ tay lên và nắm tay lại nếu họ đã từng nghĩ đến chuyện tự tử. Gần 75% trong số 800 học sinh có mặt tại buổi nói chuyện thừa nhận họ từng nghĩ đến chuyện tự tử. Sau đó tôi đề nghị các học sinh giữ nguyên nắm tay nếu như họ thực sự đã tự tử nhưng không thành. Gần 80 học sinh thừa nhận rằng họ đã từng tự tử không thành. Thật đáng sợ phải không các bạn?
Những người bị thôi thúc bởi ý định tự tử thường cảm thấy mình không có mục đích sống hoặc cảm thấy cuộc sống của họ chẳng có ý nghĩa gì. Họ cảm thấy tương lai của mình không có hy vọng bởi họ đau khổ vì quan hệ tình cảm đổ vỡ hay vì vấn đề sức khỏe, vì mất người thân, hoặc vì những thách thức ghê gớm mà họ nghĩ mình không thể vượt qua được.
Mỗi người chúng ta đều có những gánh nặng riêng. Tôi hiểu mất hy vọng nghĩa là gì. Bây giờ nghĩ lại cái lần mình định tự tử, tôi có thể hiểu suy nghĩ của đứa con trai tuyệt vọng là tôi khi ấy. Sự khuyết thiếu chân tay không phải là vấn đề; chính sự thiếu niềm tin và hy vọng mới châm ngòi cho cảm giác chán nản, tuyệt vọng của tôi hồi đó.
Vì tôi sinh ra đã không có chân tay, hồi bé tôi chưa bao giờ có cảm giác mình mất các bộ phận đó. Tôi tìm ra nhiều cách để tự làm hầu hết các việc hàng ngày. Tôi đã có một tuổi thơ hạnh phúc với những cuộc trượt pa-tanh, những chuyến đi câu cá, những giờ chơi bóng cùng với em trai, em gái và các anh chị em họ. Tất nhiên thỉnh thoảng có những trải nghiệm không mấy thú vị khi tôi phải gặp bác sĩ và các chuyên gia trị liệu. Mặc dầu vậy, trong hầu hết thời gian khi còn bé tôi đã chẳng để tâm đến sự không thuận lợi mà thân thể bất bình thường của tôi mang lại. Đôi khi có những điều tốt đến từ sự không bình thường đó. Báo chí và truyền hình ở Australia đã đăng bài và làm chương trình về tôi, biểu dương những nỗ lực sống không giới hạn của tôi.
Hành động bắt nạt và những lời bình phẩm gây tổn thương hiếm khi xảy ra cho tới khi tôi chạm đến cái tuổi mà gần như mọi đứa trẻ đều dễ phải hứng chịu sự đau khổ tương tự như vậy ở sân trường, căng-tin, hoặc trên xe buýt. Sự thôi thúc tự hủy hoại mình xảy ra khi tôi mất niềm tin và chỉ tập trung nghĩ về những gì tôi không thể làm hơn là nghĩ đến những gì tôi có thể. Tôi mất đi niềm hy vọng vào tương lai bởi vì tầm nhìn của tôi bị hạn chế trong phạm vi những gì tôi nhìn thấy, thay vì mở rộng bản thân mình trước những gì là có thể - và thậm chí là không thể.
Không một ai nên cảm thấy thương hại tôi. Và không một ai nên xem nhẹ những thách thức của riêng họ bằng cách so sánh những thách thức đó với những thách thức của tôi. Tất cả chúng ta đều có những vấn đề và những nỗi lo của riêng mình. Tôi cảm thấy biết ơn vì Terri và những người khác có thể tìm được một hướng nhìn lạc quan hơn trong cuộc sống của họ bằng cách nhìn vào tôi để được khích lệ và truyền cảm hứng, nhưng đó không phải là tất cả những gì về tôi.
Trước hết, mặc dù tôi khuyết thiếu chân tay, tôi vẫn có một cuộc sống tốt đẹp đến mức kỳ diệu. Thực ra khi tôi còn nhỏ, sự chấp nhận bản thân và sự tự tin của tôi đã không sụp đổ cho đến khi tôi bắt đầu so sánh bản thân mình với các bạn cùng trang lứa. Sau đó, thay vì tự hào về những gì mình có thể làm, tôi chỉ nghĩ đến những gì các bạn của tôi có thể làm mà tôi thì không thể. Thay vì nhìn nhận bản thân mình là người có khả năng, tôi coi mình là kẻ bất lực. Thay vì tự hào về sự độc đáo của mình, tôi khao khát trở thành người khác. Hướng tập trung của tôi thay đổi. Tôi cảm thấy mình vô giá trị. Tôi coi bản thân mình là gánh nặng đối với gia đình. Tương lai của tôi dường như không có chút hy vọng.
Những ý nghĩ và cảm xúc tiêu cực có thể lấn át bạn và cướp đi cái nhìn khách quan của bạn. Nếu bạn không ngăn chặn chúng lại, thì sự tự hủy hoại bản thân dường như là cách trốn thoát duy nhất bởi vì bạn không thể nhìn thấy cách nào khác cả.
“Nếu mình muốn chết, thì tại sao mình lại không biến cái chết thành hiện thực nhỉ?”. Bạn sẽ tự hỏi mình như vậy.
“Mình chỉ có thể ngăn chặn sự đau khổ ở bên trong bằng cách gây ra nỗi đau ở bên ngoài!”. Bạn sẽ nghĩ như vậy.
Nhiều người có ý nghĩ tự giải thoát bằng cách tự tử hoặc tự làm đau bản thân mình.
Điều sẽ cứu sống bạn trong những hoàn cảnh như vậy là chuyển hướng nhìn từ bản thân bạn sang những người bạn yêu thương, từ nỗi đau hiện tại tới những khả năng tốt đẹp hơn trong tương lai.
Khi sự thôi thúc tự hủy hoại bản thân và những ý nghĩ tự sát giày vò bạn, tôi khuyên bạn hãy biến niềm tin thành hành động, dù đó là niềm tin mà bạn có về những ngày tốt đẹp hơn và một cuộc sống tốt đẹp hơn hay niềm tin rằng những người bạn yêu thương, trong đó có Đấng Sáng Tạo của bạn, sẽ giúp bạn vượt qua cơn giông tố này.
THAY ĐỔI CÁCH NHÌNTám tuổi tôi đã kịp dừng lại, không tự kết thúc đời mình khi hướng nhìn của tôi chuyển từ nỗi chán nản của bản thân sang nỗi đau mà tôi có thể gây ra cho gia đình và những người thân nếu tôi tự tử. Sự chuyển hướng nhìn này đã đưa tôi ra khỏi con đường tự hủy hoại bản thân và dẫn tôi tới con đường của niềm tin. Hành động của bạn luôn ảnh hưởng đến những người khác. Hãy cân nhắc xem những hành động tự hủy hoại mình có thể ảnh hưởng đến những người yêu thương bạn, những người kính trọng bạn, và những người tin tưởng ở bạn như thế nào.
Darren đã gửi thư tới trang web của tôi nói rằng trong cùng một năm anh bị mất việc làm, quan hệ tình cảm đổ vỡ, và anh phải đương đầu với khủng hoảng tài chính. Ngày cũng như đêm, ý nghĩ tự vẫn đeo bám anh. Anh đấu tranh với những ý nghĩ tiêu cực đó bằng cách xem các video của tôi và nghĩ về các con anh. “Tôi không thể chịu đựng nổi ý nghĩ rằng các con của tôi sẽ lớn lên mà không có cha”, anh viết. Anh hiểu ra rằng mỗi cuộc đời đều được ghi dấu bằng những cuộc đấu tranh: “Tất cả những gì bạn phải làm là đứng dậy, rũ bỏ bụi bặm để đi tiếp, và nên biết rằng cuộc sống này đủ tốt đẹp và nó vẫn sẽ tiếp tục”.
Vào lúc này có thể bạn cảm thấy rằng không ai quan tâm đến bạn. Nhưng chừng nào bạn còn sống, còn thở, thì chừng ấy khả năng về những ngày mai tươi đẹp hơn vẫn có thể xảy ra. Chừng nào khả năng đó còn tồn tại, thì chừng đó bạn còn có thể đặt niềm tin vào nó và vươn tới nó, từng ngày, từng ngày một.
Bạn sợ rằng tôi đang mang đến cho bạn hy vọng hão huyền đúng không? Hãy xét đến việc tôi đang viết cuốn sách này, cuốn sách thứ hai của tôi, từ lợi ích của việc không có chân, không có tay mà xem! Và bạn hãy xét đến việc tôi, người đang viết cuốn sách này, mười tám năm trước đã có ý định tự tử. Ấy vậy mà giờ đây tôi hạnh phúc đến mức khó có thể tưởng tượng nổi, là một người đàn ông hai mươi chín tuổi đi khắp thế giới diễn thuyết trước hàng triệu người, một người đàn ông sống trong tình yêu ngập tràn.
BẠN ĐƯỢC YÊU THƯƠNGBạn có thể thoát khỏi đau đớn, sự cô đơn và nỗi sợ hãi. Bạn được yêu thương. Bạn được tạo ra vì một mục đích và qua thời gian mục đích đó sẽ được tiết lộ với bạn. Bạn nên biết rằng ở trong hoàn cảnh nào bạn cảm thấy mình yếu ớt thì Chúa sẽ mang đến cho bạn sức mạnh. Tất cả những gì bạn phải làm là biến niềm tin thành hành động bằng cách tìm đến với những người yêu thương bạn, những người muốn giúp đỡ bạn.
Hãy loại bỏ những ý nghĩ tự hủy hoại bản thân. Hãy ngăn chặn chúng. Hãy thay thế những ý nghĩ tiêu cực đó bằng những thông điệp lạc quan hoặc những lời cầu nguyện. Hãy giải phóng bạn khỏi sự cay đắng, giận dữ, đau khổ, và hãy để tình yêu đi vào trái tim bạn.
BẠN KHÔNG CÔ ĐƠNHồi bé khi nghiền ngẫm ý định tự tử, tôi đã phạm sai lầm là giữ kín những ý nghĩ nguy hại đó không cho ai biết. Khi đó tôi thực sự tuyệt vọng. Tôi cảm thấy không ai hiểu được nỗi đau của tôi. Tôi cứ giữ những ý nghĩ tiêu cực đó trong lòng bởi vì tôi không thể suy nghĩ một cách sáng suốt được; và khi con người ta không thể suy nghĩ sáng suốt, những bi kịch như chuyện tự tử có thể xảy ra.
Tất nhiên tôi không đơn độc. Tôi có những người yêu thương tôi ở bên cạnh và khi tôi cố tự kết thúc cuộc đời mình, tình yêu tôi dành cho những người thân đã giúp tôi dừng lại. Tôi không chịu đựng nổi cái ý nghĩ rằng mình chết theo cách đó sẽ khiến người thân của mình đau đớn và cảm thấy ân hận biết nhường nào.
Khi cha mẹ tôi biết được những ý nghĩ tự hủy hoại bản thân của tôi, họ lập tức can thiệp, mặc dù khi ấy việc không hay ho đó đã xảy ra từ năm năm trước. Cái đêm sau khi tôi úp mặt xuống nước trong bồn tắm và rồi kịp dừng lại, tôi đã nói với em trai Aaron của tôi rằng có thể đến năm hai mươi mốt tuổi tôi sẽ tự tử bởi vì tôi không muốn tiếp tục là gánh nặng cho cha mẹ nữa. Em tôi lập tức nói lại điều đó với cha tôi, và cha thật sáng suốt khi đã không phản ứng thái quá. Thay vì làm thế, cha nói với tôi rằng cha mẹ và những người thân luôn yêu thương tôi, và rằng cha mẹ không bao giờ coi tôi là gánh nặng của họ.
Qua thời gian, sự tuyệt vọng tan dần. Tôi vẫn có những giai đoạn buồn rầu và thỉnh thoảng suy sụp, nhưng vào những lúc như vậy tự tử không bao giờ là một sự lựa chọn đối với tôi nữa. Giờ đây tôi đã có Kanae, và chỉ nghĩ đến việc để mất một giây bên cô ấy thôi đã là điều vượt ngoài sự tưởng tượng của tôi rồi. Tuy nhiên, cũng như tôi đã may mắn trong nhiều chuyện, tôi may mắn có được nhiều tình yêu trong cuộc sống. Nhiều người từng nghĩ đến việc tự tử hoặc hủy hoại bản thân không có được sự giúp đỡ và sẻ chia của gia đình, bạn bè gần gũi.
Nếu bạn ở trong hoàn cảnh đó thì bạn hãy nhớ rằng bạn không đơn độc. Không ai trong chúng ta đơn độc. Bạn không nên một mình đương đầu với nỗi tuyệt vọng hoặc những ý nghĩ tiêu cực. Nếu bạn không có bạn bè hoặc gia đình, những người có thể chia sẻ gánh nặng với bạn, ở bên bạn trong lúc khó khăn thì bạn có thể tìm sự giúp đỡ từ nhà thờ, bác sĩ, bệnh viện, trường học, hoặc những cơ sở chăm sóc sức khỏe tinh thần ở nơi bạn sinh sống.
Trên mạng Internet có nhiều nguồn tư vấn có thể giúp bạn ngăn chặn ý định tự tử. Hal đã tìm thấy tôi theo cách đó, và tôi rất mừng vì cậu ấy đã làm như vậy. Giống như tôi và nhiều người khác đã từng trải qua nỗi tuyệt vọng và từng nghĩ tới việc tự tử, Hal đã tự cô lập mình. Sau đó anh hối tiếc vì đã làm như vậy: “Tôi đã không nói với bất cứ ai, và giờ đây tôi coi đó là sai lầm lớn nhất của mình”, anh viết trong thư điện tử gửi cho tôi. “Nếu như dạo đó tôi tin cậy một người nào đó đủ để giãi bày rằng tôi đang đau khổ thì có lẽ tôi đã có đủ can đảm để tìm kiếm sự giúp đỡ thay vì càng ngày càng tiến đến gần hơn một giải pháp vĩnh viễn (tiêu cực) cho một khó khăn tạm thời”.
Đó là một điều quan trọng. Nỗi đau khổ và tuyệt vọng của bạn sẽ không kéo dài mãi mãi. Bạn chỉ việc nhìn vào cuộc sống của tôi để thấy rằng những hoàn cảnh tưởng chừng vô vọng lại có thể thay đổi một cách kỳ diệu theo hướng tích cực. Nếu bạn cảm thấy mình đã trải nghiệm điều tồi tệ nhất của cuộc sống, thì lẽ nào bạn không muốn tận hưởng điều tốt đẹp nhất? Khi tôi còn nhỏ, có nằm mơ tôi cũng chẳng dám mơ mình sẽ có được những trải nghiệm tuyệt vời, chẳng dám mơ có những con người đầy yêu thương đang đợi tôi. Điều tốt đẹp nhất của Tạo Hóa cũng đang đợi bạn đấy, bạn ạ.
May mắn thay Hal đã nhanh trí đấu tranh với những ý nghĩ thôi thúc cậu tự tử. Cậu tìm đến với Internet, một nơi có thể rất tốt mà cũng có thể rất tồi tệ để đến, tùy thuộc vào hướng bạn nhìn. Trong trường hợp này Hal đã tình cờ đọc được một bức thư điện tử của mẹ anh, người đã cảm nhận được rằng Hal cần sự khích lệ.
Bức thư cậu gửi cho tôi bắt đầu bằng hai chữ “Ôi chao!”. Hal viết rằng ngày hôm đó khi cậu xem video của tôi, cậu đã không kiềm được những giọt nước mắt. Sau đó cậu tự hỏi mình một loạt những câu hỏi và đi đến một kết luận đã cứu sống cậu và chắc chắn đã thay đổi cuộc đời của cậu theo hướng tốt đẹp hơn:
“Tại sao mình lại ích kỷ đến thế chứ? Tại sao mình lại nghĩ rằng tự tử là cách duy nhất nhỉ? Mình có một gia đình giàu tình yêu thương, có đủ cơm ăn áo mặc; mình học đại học, được hưởng sự giáo dục mà một số người chỉ có thể mơ. Mình có người yêu, và mình được thấy những điều đáng ngạc nhiên trong cuộc sống… Ấy vậy mà mình tự cho phép bản thân quên những may mắn đó.
Đó là những gì Nick đã làm cho tôi. Anh nhắc nhở tôi rằng cuộc sống là một món quà, sống không chỉ là quyền mà là một đặc quyền.”
Tôi thích điều cuối cùng Hal tâm sự trong bức thư: “Tôi chưa bao giờ là một người ngoan đạo, nhưng tôi tin vào những phép màu. Tôi sống được là nhờ những phép màu đó”.
Mỗi khi kể lại câu chuyện này tôi đều cảm thấy rất xúc động, thậm chí ngay cả lúc này, bởi vì bức thư của Hal có đường link của một trang web đăng tải các video của tôi. Hãy nghĩ về điều này: Hồi đó nếu tôi thực hiện trọn vẹn ý định tự tử, thì tôi sẽ chẳng bao giờ có thể tạo ra đoạn video đã giúp Hal thoát khỏi hố sâu tuyệt vọng!
Bây giờ bạn hãy nghĩ tới điều tốt đẹp mà Hal có thể làm để giúp những người khác đã từng lâm vào hoàn cảnh tương tự. Chỉ cần đọc câu chuyện của anh trong cuốn sách này, nhiều người cũng có thể cảm thấy được khích lệ, được động viên và giúp đỡ. Vậy nên cuộc sống của Hal giờ đây có ý nghĩa vượt trên cả mong ước. Với bạn cũng vậy! Nếu bạn đã từng có ý định tự tử hoặc hủy hoại bản thân, thì bạn hãy làm những gì Hal và tôi đã làm. Hãy biến niềm tin của bạn thành hành động và hãy trao cuộc sống của bạn cho Chúa thay vì tự kết thúc nó.
HÃY SẴN SÀNG GIÚP ĐỠHal một lần nữa đã nhắc tôi nhớ rằng nếu chúng ta chưa nhận được phép màu mà chúng ta hằng cầu xin thì điều tốt nhất để làm là trở thành một phép màu đối với người khác! Nếu bạn đã chiến thắng ý định tự hủy hoại mình, thì tôi khuyến khích bạn hãy tìm đến với những người khác, những người đang cần ai đó giúp họ vượt qua thách thức của bản thân.
Có thể bạn cảm thấy rằng người nào đó mà bạn biết - một người thân trong gia đình, một người bạn hoặc một đồng nghiệp của bạn - đang chìm trong tuyệt vọng? Một trong những điều lớn lao nhất mà bạn có thể làm là tìm đến với người đó để họ biết rằng mình được quan tâm.
Những thách thức phổ biến nhất châm ngòi cho những ý nghĩ tự hủy hoại bản thân là quan hệ tình cảm tan vỡ, những khó khăn về tài chính, bệnh hiểm nghèo, sự thất bại của cá nhân như mất việc làm hoặc thi trượt, một trải nghiệm gây chấn thương tâm lý như một vụ tai nạn hoặc một vụ giết chóc, và việc mất người thân, hoặc thậm chí là mất một con thú cưng.
Khi tôi nghe thấy ai đó nói “Nếu Nick có thể làm được điều đó, thì tôi cũng có thể làm”, tôi cảm thấy sự chịu đựng trước những thử thách liên quan đến khuyết tật của mình đã không uổng phí. Chúng ta có thể là món quà, thậm chí là phép màu dành cho người khác, và đó chính là bằng chứng sống cho thấy trong bất kỳ hoàn cảnh nào cũng luôn có hy vọng.
Trong khi bạn không thể biết được những gì diễn ra trong tim người khác, luôn có những dấu hiệu cảnh báo để bạn cảm thấy ai đó đang ở bên bờ vực của sự tự hủy hoại bản thân. Nếu bạn nhận thấy những hành vi sau đây, thì tôi khuyên bạn hãy ở bên người cần giúp đỡ bất cứ khi nào có thể.
Theo các chuyên gia, sự thất vọng sâu sắc hoặc tình trạng trầm cảm, những cảm xúc tiêu cực có thể dẫn tới việc tự hủy hoại bản thân hoặc những ý nghĩ tự sát có thể biểu hiện qua những hành vi:
những thay đổi bất thường trong thói quen ăn, ngủ
sự thu mình lại, tránh tiếp xúc với bạn bè, gia đình và tránh tham gia các hoạt động thường nhật
những hành động bạo lực, hành vi nổi loạn, hoặc bỏ trốn
dùng thuốc quá liều hoặc lạm dụng rượu cồn
không để ý đến diện mạo của bản thân
ủ rũ kéo dài, khó tập trung, hoặc biếng nhác trong các hoạt động ở trường học
thường phàn nàn về các triệu chứng của cơ thể, chủ yếu liên quan đến cảm xúc như chứng đau dạ dày, đau đầu, mệt mỏi
không còn quan tâm đến những hoạt động ưa thích trước kia
thiếu sự khoan dung trong việc khen ngợi
đem cho hoặc vứt bỏ những tài sản riêng hoặc đồ dùng cá nhân
trở nên vui vẻ một cách bất thường sau một giai đoạn trầm cảm
Có thể ngoài những dấu hiệu nói trên còn có những dấu hiệu khác, và những dấu hiệu đó không hẳn là bằng chứng chắc chắn, nhưng nếu một người nào đó mà bạn biết đã từng trải qua sự chấn động tâm lý, thì sẽ là báo động nếu như họ lặp đi lặp lại những lời nhận xét tiêu cực như: “Cuộc sống quá phức tạp”, “Cuộc đời này ghét mình”, “Mình là kẻ thất bại”, hoặc “Mình không thể chịu đựng nổi cuộc sống này nữa”,…
NHỮNG NGƯỜI BẠN THỰC SỰThường thì những người đang đau khổ không muốn nói về các vấn đề của họ. Đừng thúc ép họ, nhưng hãy trò chuyện cởi mở và chân tình với họ, không khuyên răn hay phán xét gì. Hãy cứ ở bên họ, bầu bạn với họ và hãy để cho họ biết rằng sự quan tâm của bạn có thể tạo ra sự thay đổi tích cực. Bạn không phải giải quyết các vấn đề của họ. Thực ra, bạn có thể không đủ khả năng để giải quyết các vấn đề của họ trừ khi bạn là một chuyên gia về sức khỏe tâm thần.
Kate gửi cho tôi một bức thư điện tử cảm ơn tôi đã đến gặp người bạn thân nhất của cô trong một buổi diễn thuyết. Nhưng điều thực sự gây ấn tượng đối với tôi chính là cái cách Kate ở bên cạnh người bạn của mình, luôn ở bên bạn mặc dù làm như vậy chẳng dễ dàng gì. Cô kể rằng người bạn lâu năm của cô “bắt đầu đi chệch đường” khi họ vào học trung học. Người bạn đó bị chẩn đoán mắc chứng trầm cảm và đã từng tự hủy hoại bản thân. Cô ấy cũng mất hết niềm tin.
“Cái khó nhất là thời gian đó em đã không hiểu tại sao bạn của em lại rơi vào tình trạng đó”, Kate viết. Thường thì bạn bè và gia đình của những người rơi vào tâm trạng đau khổ không thể hiểu được tại sao người thân của mình lại đau khổ đến như vậy. Nguyên nhân của tình trạng đau khổ không thể được lý giải bởi có thể chính bản thân người đang tự hủy hoại mình cũng không hiểu tại sao mình lại như vậy. Hoặc có thể chấn thương tâm lý quá lớn và họ không thể sẻ chia. Tôi đặc biệt ấn tượng khi biết mặc dù Kate không hiểu được những hành động và cảm xúc của bạn mình, cô vẫn ở bên bạn ngay cả những lúc bạn cố tình đẩy cô ra xa.
“Trong suốt thời gian đó em cố gắng hết sức giúp bạn thoát ra khỏi tình trạng đáng ngại đó. Nhưng vì em thực sự là một người hạnh phúc, luôn sống một cách đầy nhiệt tình, nên cô ấy không muốn gần gũi em nữa, nhưng em vẫn không ngừng cố gắng”, Kate viết. “Năm ấy bạn em cố tự tử hai lần, và điều đó khiến em hiểu rằng cô ấy nghĩ không có lý do gì để cô ấy tiếp tục tồn tại trên đời này”.
Một tháng sau khi người bạn của Kate tự tử bất thành lần thứ hai, tôi có mặt tại trường của họ để diễn thuyết.
“Em ngồi cạnh bạn, và cô ấy không rời mắt khỏi anh trong suốt thời gian anh có mặt ở đó. Những gì anh nói chắc chắn đã tác động đến cô ấy, bởi vì trong khi anh nói cô ấy nở nụ cười, nụ cười đầu tiên trong suốt một thời gian dài”, Kate viết trong thư. “Sau khi bài diễn thuyết của anh kết thúc, bạn em khăng khăng đòi gặp anh để ôm anh và cô ấy đã thực hiện được mong muốn đó. Tối hôm ấy sau khi anh rời khỏi trường của chúng em, cô ấy nói với em rằng anh đã bắt đầu giúp cô ấy tìm lại niềm tin”.
Kate cho biết thêm rằng buổi diễn thuyết của tôi hôm đó đã đánh dấu sự khởi đầu của hành trình thoát ra khỏi tuyệt vọng và sự tự hủy hoại mình của bạn cô. Cô viết thư cảm ơn tôi vì “đã trả về cho cô ấy người bạn thân nhất”, nhưng thực ra chính sự trung thành, gắn bó và tận tâm mà Kate dành cho bạn của mình đã làm cho tình bạn của họ trở lại như xưa.
Đôi khi thật không dễ để ở bên một người bạn hoặc một người thân đang phải đương đầu với sự chán nản hoặc chứng trầm cảm. Sự trung thành, gắn bó của bạn sẽ được thử thách. Bạn có thể cảm thấy bị tổn thương, bị coi thường hoặc bị bỏ mặc. Tôi sẽ không khuyên bạn cho phép người khác đối xử tệ với mình. Nếu điều đó xảy ra, bạn hãy giữ một khoảng cách an toàn, nhưng hãy làm bất cứ điều gì có thể giúp ích cho người đang cần giúp đỡ. Việc đó có thể đơn giản chỉ là có mặt bên cạnh, lắng nghe tâm sự khi người ấy mở lòng; và bằng sự quan tâm của mình, hãy đảm bảo với người ấy rằng anh ấy (cô ấy) luôn được yêu thương, tôn trọng.
Nếu bạn cảm thấy một người nào đó đang gặp những vấn đề vượt ngoài khả năng giải quyết của bạn thì bạn nên liên hệ với một người cố vấn có chuyên môn, một người hỗ trợ tinh thần đáng tin cậy hoặc một chuyên gia về sức khỏe tâm thần và hãy tìm kiếm lời khuyên từ chuyên gia đó để biết phải làm gì.
Hầu hết các cộng đồng đều có đường dây nóng để tư vấn và giúp đỡ những trường hợp gặp vấn đề về sức khỏe tâm thần hoặc có ý định tự vẫn. Bạn có thể tìm thấy các địa chỉ này trên mạng Internet và có thể nhận được những lời khuyên về sức khỏe tâm thần, sự tư vấn tâm lý cho các trường hợp có nguy cơ tự vẫn, tự hủy hoại mình.
HÃY TÌM ĐẾN VỚI NHAUTôi thật lòng khuyên bạn hãy tìm sự tư vấn từ các chuyên gia và các nhà chuyên môn khi bạn cố gắng giúp một người nào đó đang có nguy cơ tự hủy hoại bản thân, nhưng nếu người đó muốn nói chuyện với bạn thì bạn đừng bỏ lỡ cơ hội đó. Cách đây không lâu, tôi đến diễn thuyết tại một nhà thờ. Sau khi diễn thuyết tôi chỉ muốn về thẳng nhà. Tôi mệt và đói cồn cào mà ở bên ngoài trời thì lạnh giá. Chúng tôi đang đi ra xe thì tôi bất chợt nhìn thấy một cô gái trẻ ngồi ở bên ngoài nhà thờ trong cái rét căm căm. Đầu cô cúi gục, hình như cô đang khóc. Tôi thèm được ăn uống, sưởi ấm và nghỉ ngơi, nhưng Chúa đã chạm vào trái tim tôi và bảo tôi hãy đến với cô.
Natalie bị chi phối bởi ý định tự tử. Mười bốn tuổi, cô bỏ nhà ra đi, vẫy xe đi nhờ mà không biết mình sẽ tới đâu. Một người lạ đã thả cô xuống bên ngoài nhà thờ đó. Có thể việc tôi diễn thuyết ở đó là một điều tình cờ, nhưng cũng có thể một lần nữa Chúa đã tiết lộ kế hoạch của Người, kế hoạch không cho phép tôi kết thúc cuộc đời mình nhiều năm trước. Natalie đã trải lòng với tôi. Cô cảm thấy cuộc sống của cô hoàn toàn không có ý nghĩa. Cô quẫn trí khi nói với tôi rằng cô định tự tử ngay trong đêm đó. Tôi không phán xét, chê trách cô cũng không cố giải quyết vấn đề của cô. Thay vì làm thế, tôi kể cho cô nghe chuyện của mình, về cảm giác tuyệt vọng và đau khổ mà tôi đã trải nghiệm khi tôi còn nhỏ. Tôi nói với Natalie rằng tôi từng trải qua những gì cô đang trải qua, nhưng cuộc sống của tôi đã hoàn toàn thay đổi.
Lời tôi nói đã khiến cô xúc động. Natalie nói rằng cô rất cần nói chuyện với một người nào đó thấu hiểu những gì cô đang trải qua mà không phán xét và lên án cô. Tôi đã nói với cô rằng có những cách để biến nỗi buồn thành niềm vui, giống như trong trường hợp của tôi. Tôi cầu nguyện cùng cô. Mục sư và những người làm việc trong nhà thờ cố vấn cho cô, dành cho cô sự hỗ trợ và giúp đỡ cần thiết để cô quay về với bố mẹ và vươn tới cuộc sống tốt đẹp hơn.
Giờ đây Natalie đã thoát khỏi những ý nghĩ thôi thúc cô tự hủy hoại bản thân và không còn nghĩ đến chuyện tự tử nữa. Chúng tôi đã kể câu chuyện của cô trong video mang tên “Truyền lửa” trên trang web của tổ chức Life Without Limbs . Bạn có thể tưởng tượng được đêm hôm ấy khi lên xe trở về nhà, tôi đã cảm thấy tràn ngập lòng biết ơn. Chúa đã dẫn Natalie đến với tôi để tôi có thể biến niềm tin thành hành động, có thể khích lệ cô làm điều tương tự. Nếu bạn gặp một người nào đó đang rơi vào tình trạng chán nản và tuyệt vọng, bạn hãy tìm cách giúp đỡ hoặc dẫn dắt người ấy thoát ra khỏi tình trạng đó. Chính bản thân bạn cũng có thể trở thành một phép màu đối với ai đó. Thật hạnh phúc biết bao khi được trở thành một phép màu như thế!
Tôi lo rằng có nhiều người khác giống như Natalie không được giúp đỡ. Có cả một thế hệ mất mát đang có nguy cơ tự hủy hoại mình bởi vì họ không có hy vọng, không có niềm tin để biến niềm tin thành hành động. Bạn nên biết rằng đôi khi có những trường hợp rất khó gần – có thái độ thù địch với các chuyên gia, khó tiếp cận – và đó là những người cần sự giúp đỡ của bạn nhất. Khi tôi diễn thuyết tại các trường học, thậm chí tại các nhà tù, thường những người phản ứng trước những thông điệp của tôi bằng cảm xúc mạnh mẽ nhất lại là những người thoạt nhìn tôi có cảm giác họ muốn ở đâu đó khác chứ không phải muốn có mặt tại đấy để nghe anh chàng Nick có vẻ ngoài dị biệt diễn thuyết.
Nhìn bề ngoài Gina có vẻ như là một cô bé mới lớn không muốn nhận sự giúp đỡ, mặc dù cô rất cần được giúp đỡ. Gina đã kể cho tôi nghe chuyện của cô qua một bức thư điện tử, tả lại tuổi thơ bị ngược đãi và đầy sóng gió của cô. “Trái tim em nguội lạnh, bị vây hãm bởi một bức tường ngăn cách em với tất thảy mọi điều”, cô viết. Ở tuổi mười hai, cô bắt đầu tự rạch da thịt và làm bầm dập thân thể mình.
“Quỷ Xa-tăng thì thào bên tai em, nói với em rằng đau đớn đó là điều có thực duy nhất. Em thật sự tin điều đó và cố giết nỗi đau tinh thần bằng nỗi đau thể xác, nỗi đau mà em nghĩ em có thể kiểm soát được. Em đã cố tự tử bốn lần, nhưng không thành.”
Mặc dù Gina có thái độ quyết liệt và những vấn đề cảm xúc, em vẫn đi nhà thờ, sinh hoạt cùng nhóm các bạn trẻ, và thực tế cho thấy đó là một may mắn lớn bởi vì nhờ đó mà tôi tìm đến được với em. Tôi đã được mời tới nói chuyện ở nhà thờ nơi em sinh hoạt.
“Khi anh bắt đầu nói, em không để ý lắng nghe lắm, nhưng rồi em không cưỡng nổi. Mọi điều khác lu mờ đi, và anh ở đó, nói với em rằng em có một mục đích sống trên đời này. Khi anh nói rằng vẻ ngoài hoàn hảo chẳng có ý nghĩa gì cả nếu như bạn khuyết tật ở bên trong, em đã nghĩ bức tường vây hãm mình đã bắt đầu rạn nứt”, Gina viết. “Sau đó, mọi điều anh nói đã làm bức tường ấy sụp đổ cho đến khi em ngồi đó, không còn đề phòng gì nữa, để mặc cho nước mắt tuôn trào, và kể từ đó em đã thay đổi.” Gina nói rằng những lời nói giản dị của tôi đã mang đến cho cô niềm hy vọng.
“Bỗng nhiên em có thể làm được điều đó; em có thể sống; em có lý do để sống bởi vì em đặc biệt… Đó có thể chỉ là một ngày bình thường trong cuộc đời anh. Nhưng với em đó là ngày em đã quyết định không đầu hàng, và quan trọng hơn, đó là ngày đầu tiên trong suốt một thời gian dài em không muốn đầu hàng”, cô viết. “Anh đã đến với em, dù anh không có tay để chạm vào tay em, nhưng bằng trái tim mình anh đã chạm tới trái tim em”.
Gina là một người có óc thực tế, người đã vượt qua nhiều điều rất khó vượt qua, nhưng tôi vui khi thấy giờ đây cô đã biến niềm tin thành hành động qua từng ngày, từng ngày với niềm hy vọng trong tim.
“Em chưa hoàn toàn dứt khỏi những chuyện tồi tệ trong đời, nhưng đây là sự khởi đầu của hướng đi đúng”, cô viết. “Qua thời gian, em hy vọng rằng em có thể học được cách dùng bản thân mình như một sự chứng minh giống như anh đang làm, để đến với những con người đang đau khổ và để cho họ biết rằng họ không đơn độc, và rằng có một mục đích sống dành cho họ trên đời này, rằng họ được yêu thương. Anh đã mang đến cho em một trong những điều lớn lao, quý giá nhất. Đó là hy vọng”.
Nếu bạn đang đau khổ như Gina khi đó, thì bạn hãy ghi nhớ lời của cô ấy trong tim và hãy biến niềm tin của bạn thành hành động. Nếu bạn biết một người nào đó đang phải chịu đựng nỗi đau tinh thần, đang phải đấu tranh với những ý nghĩ thôi thúc họ tự hủy hoại bản thân, thì bạn đừng chần chừ mà hãy đến ngay bên cạnh người đó. Thậm chí một thông điệp đơn giản như thông điệp của tôi cũng có thể cứu sống và mang đến cho họ hy vọng về những ngày tốt đẹp hơn.