Lời Giới Thiệu

iến sĩ, nhà văn NGUYỄN VĂN SÂM

Giáo sư Đại học Văn khoa Saigon

Chủ đích của tác giả Đường Ta Đi không nằm ở chỗ viết một tác phẩm nặng nề với quá nhiều tài liệu và dẫn chứng để khảo sát về vấn đề văn hóa Việt Nam thuần túy trên mặt học thuật, di chỉ, nếp sống, tôn giáo. Do vậy ta sẽ không thấy An Phong Nguyễn Văn Diễn làm công việc giống công trình của những người đi trước như Đào Duy Anh, Phạm Quỳnh, Bình Nguyên Lộc, Aurousseau, H. Maspero, L. Cadière, Maurice Durant… để rồi từ công trình đó, luận chứng, lý giải để giải quyết những nghi vấn về văn hóa vốn còn tồn đọng quá nhiều khi nói đến đời sống văn hóa, văn minh của người Việt. Nói như vậy, không có nghĩa tác giả Đường Ta Đi không biết những gì mà các nhà tiên phong về các vấn đề này đã đưa ra và ông không có khả năng làm một công việc như vậy. Mục tiêu khác, cách viết khác, nên ông chỉ nói những điều gì cần thiết cho chủ đích cuốn sách của mình mà thôi.

Đường Ta Đi là sự thể hiện cụ thể tấm lòng của An Phong Nguyễn Văn Diễn đối với tương lai dân tộc trong điều kiện phá sản tinh thần của người Việt sau thời gian bi đát của Việt tộc do hoàn cảnh thực tế của hậu bán thế kỷ hai mươi.

Tuy vậy, quyển sách mang đầy tâm huyết này không phải là một tài liệu kêu gọi hay khuấy động lên lòng yêu nước một cách chung chung. Đây là một tác phẩm có cơ sở từ những suy lý đào sâu trên những vốn văn hóa Dân tộc trước đây đã bị lu mờ hay biến dạng với thời gian.

Trong quá trình lịch sử, một vài sắc thái và đường nét văn hóa Viết tộc và văn hóa Hán tộc đã hòa lẫn nhau khiến khó nhận chân được những nét riêng biệt của hai bên trong thời khởi điểm. Bằng lý luận, một vài nhà văn hóa gần đây đã đưa ra được một số nét đặc thù của văn hóa Việt tộc mà từ lâu phần đông người Việt đều cho rằng những thứ đó thuộc về văn hóa Hán tộc mà Việt tộc đã vay mượn. Tôi cho rằng, ông An Phong Nguyễn Văn Diễn đã có lý và có công khi nói một cách xác quyết về văn hóa Việt Nam:

Đó là một nền văn hóa từ lâu bị che lấp, bị cưỡng đoạt… Một nền văn hóa Mồ Côi không được thừa nhận.

Lý luận triết học vốn mang tính cách khó thuyết phục, nhất là về các lãnh vực nhân văn. Cho nên những lý thuyết dựa thuần túy trên lý luận không phải luôn luôn được chào đón bởi đại đa số các nhà nghiên cứu và dư luận, mong sao An Phong Nguyễn Văn Diễn, về mặt này sẽ vượt qua được bức tường trở ngại đó. Cái trở ngại mà những người đi trước như các học giả Bình Nguyên Lộc, Hoàng Văn Chí hay triết gia Lương Kim Định đã gặp phải.

Tuy nhiên, như đã nói ở trên, tác giả Đường Ta Đi chỉ dùng những giá trị suy ra từ các giai đoạn văn hóa Việt cổ để làm nền tảng cho một đề nghị phối hợp giữa văn minh Cổ Việt và văn minh Tây phương trên bình diện xây dựng lại Việt Nam mà ông đã khẳng định ngay khi đặt tên cuốn sách: Đường Ta Đi. Trong khi các vị có tên nêu trên thì viết cho một mục đích hoàn toàn khác, cung cấp những kiến thức cơ bản về văn hóa Việt Nam mà thôi.

Mượn những công cuộc nghiên cứu của những người đi trước, điểm xuyết thêm một vài suy luận hữu lý để đặt cơ sở lập luận của mình cho niềm mong ước ông cưu mang từ lâu, cũng là mối bận tâm cho những ai suy nghĩ về việc xây dựng nước nhà trong những năm sắp đến, đó là trọng tâm của Đường Ta Đi. Không cần đi sâu hơn vào chi tiết, tôi cũng có thể quả quyết rằng, chỉ với tấm lòng đó thôi, tác giả quyển sách quý vị cầm trên tay xứng đáng để chúng ta yêu mến, khâm phục và đọc kỹ.

Tưởng rằng, nỗi thao thức ấy, trăn trở ấy của tác giả đã thể hiện một cách chân thành trên từng trang sách mà ông đã để nhiều công phu biên soạn, ôm ấp, nâng niu khi mà quê hương Việt Nam cứ mãi lầm lũi bước đi trong bóng đêm dày đặc của lầm than, ngu dốt và nghèo đói… Bằng vào tâm tình ấy, thiết tha ấy, chúng ta đọc sách An Phong Nguyễn Văn Diễn, biết đâu một lúc nào đó, sẽ có người nhận ra rằng đây là một phương thức, một hướng đi hợp tình, hợp lý nhất cho công cuộc dựng xây một Việt Nam thanh bình, thịnh vượng và hạnh phúc dài lâu. Điều đó quả là một mơ ước muôn đời của Việt tộc!

Đường Ta Đi còn rất đáng đọc vì nó cho ta hầu như toàn bộ kiến thức văn hóa Việt cổ. Trong đó chứa đựng đầy dẫy những tin tức lịch sử, địa lý, truyền thống xã hội, quan niệm nhân sinh và vũ trụ của người Việt thời tiền sử. Nó chính là những viên gạch nền tảng trong việc xây dựng lại đất nước, những bước đi khó khăn của Việt tộc làm đau lòng tất cả chúng ta, trong giai đoạn cải tổ xã hội những năm sắp đến mà ai cũng biết rằng không còn xa.

Những viên gạch nền tảng đó rất đáng yêu vì lấp lánh tình yêu thương Việt tộc cũng như tinh thần kẻ sĩ trước nhu cầu cần thiết xây dựng lại thanh bình, thịnh vượng đã mất của dòng giống.

NGUYỄN VĂN SÂM

Xuân Giáp Tuất, Tháng Giêng

Sưu tầm: hai1957
Được bạn: Ct.Ly đưa lên
vào ngày: 12 tháng 11 năm 2012