Chương XXI & XXII
Đại tá Duchesne, sau khi giải vây thành Tuyên, lại phải đem quân về xuôi ngay.
Thành trì giao lại cho trung tá Dominé coi giữ, với hai cơ lê dương, một cơ khố đỏ, ba mươi mốt thủy pháo binh, bốn khẩu đại bác và tám người công binh do viên đội Bobillot đốc suất.
Trung tá nhận cái danh dự tối nguy hiểm đó, không thể không lo ngại, vì trung tá biết trước rằng quân Cờ Đen chỉ lẩn lút đâu đó, chờ cơ hội lại ra. Trung tá bèn hạ lệnh giới nghiêm, tích trữ lương thảo, vận tải các vật liệu cần cho sự phòng thủ và lập thêm một chòi canh ngoài góc thành tây để lâm thời làm thế ỷ giốc.
Mọi việc xếp đặt vừa xong, quả nhiên quân Cờ Đen lại kéo về đánh thành. Xung quanh tứ phía, chúng đào chiến hào vây phủ, nhất định khởi cuộc công thành đúng phép.
Ngày 26 tháng giêng, Cờ Đen bắt đầu khai pháo. Hoàng Chánh Hưng xuất lính hai cánh bộ binh đánh phá chòi canh bên ngoài do viên đội Leher coi giữ. Cùng lúc ấy, Lưu Vĩnh Phúc và Hoàng Tử Trung thân tự đốc chiến, đem toàn lực phá thành.
Sau một trận xung sát, viên đội Leber phải bỏ chòi canh chạy vào trong thành. Cờ Đen thừa thế kéo sát đến chân lũy.
Mặt thành trở nên một luồng đạn lửa, binh lính không sao nhô đầu lên được. Những tấm ván canh dựng lên để lấy chỗ nấp bắn đều bị Cờ Đen dùng câu liêm móc xuống hết.
Ngày nào Cờ Đen cũng hai ba lượt trèo thành. Quân bên trong phải dùng gươm, lưỡi lê kháng cự. Dần dần, đạn dược thiếu thốn, họ có lệnh chỉ khi nào gấp lắm và chắc chắn lắm mới được bắn.
Tình thế ấy, Lưu Vĩnh Phúc biết cả, bèn một mặt sai bắn tràn lên thành, một mặt sai quân cứ việc tiến sát đến chân lũy đào đất để chôn địa lôi.
Ngày 13 tháng hai, vào khoảng gần trưa bỗng nổ một tiếng long trời, khói lửa, đất đá tung lên mù mịt. Góc thành tây nam bị sạt. Những binh sĩ bên trên đều ra cám cả. Cờ Đen thừa thế hò reo kéo tràn vào. Đại úy Dia thân dẫn cơ khố đỏ ra cự chiến, gặp ngay Hoàng Lang, đại úy bắn một phát súng lục, Hoàng Lang ngồi thụp xuống, rồi chỉ trong chớp mắt đã vung gươm chém được người thù. Viên đội Bobillot nóng tiết xông đến cũng bị tử trận. Thấy nguy cấp, đại úy Moulinay đem lính lê dương lại đánh giúp. Một hồi chuông khua inh ỏi, Cờ Đen bỗng rút lui. Đại úy Moulinay không ngờ, cứ đuổi theo ra đến bờ thành thì... ầm!... Quân, tướng trúng địa lôi, tan tành như xác pháo. Trung tá Dominé biết rằng mục đích Cờ Đen là dùng địa lôi bắn đổ thành rồi đem quân tràn vào. Ông bèn trích lấy sáu mươi tên lê dương, bắt phải nhật dạ xây kíp lấy một lớp thành gạch nhỏ bao quanh thổ sơn để nếu có vỡ thành ngoài cũng còn cách tự vệ.
Nửa đêm 24 tháng hai, trung tá Dominé thấy trời đen như mực, không dám trễ nhác, bèn tự mình dẫn quân đi tuần. Vào khoảng cuối canh hai, chợt thấy về góc thành đổ có nhiều bóng đen leo vào. Trung tá lập tức cho nổi kèn động và dàn quân cự địch.
Thấy bên trong có phòng bị, Lưu, Hoàng hai tướng vội phát pháo lệnh. Quanh thành, lửa đuốc sáng rực ngay lên. Ba quân hò reo mở cuộc đánh đêm.
Hai đại úy Cattelin và De Borelle dẫn toàn đội dự bị ra trấn góc thành vỡ. Các nơi kia, chỗ nào yên chỗ ấy, bình tĩnh ứng chiến. Đại bác, lựu đạn nổ ầm ầm, hỏa hổ cháy rực rỡ như cây bông. Tiếng trống thì thùng, tiếng chiêng rền rĩ, tiếng gào thét của bọn Cờ Đen pha lẫn tiếng hò reo hùng dũng của quân Pháp. Trận huyết chiến khốc liệt mà hùng tráng, lồng lộng mà kinh hoàng, diễn ra như một trường ác mộng.
Hoàng Lang hăng hái xung sát. Đại úy Cattelin trông thấy bừng bừng nổi giận, giơ súng lên bắn.
Súng nổ, đạn bay, Hoàng Lang ngã gục xuống. Cờ Đen hoảng hốt rối loạn. Nhưng cũng may, giữa lúc ấy, có một người xông vào đám loạn quân, nhấc bổng Hoàng Lang lên vai chạy trốn.
Trời dần dần sáng...
Hai quân vẫn đánh nhau hăng.
Địa lôi lại kế tiếp nổ. Bức cổ thành chỉ còn là một cảnh tàn phá. Cờ Đen reo ầm ầm, nắm chắc cơ toàn thắng. Mà thực ra, trong thành lúc ấy đã nguy lắm.
Thốt nhiên, về phía chợ Ruộc, những tiếng đại bác kế tiếp nhau đưa hy vọng vào thành. Cánh tàn quân đã chán nản lại mười phần dũng nhược. Trung tá Dominé truyền quân mở tung cửa thành kéo ra. Quân Cờ Đen bắt đầu tan vỡ.
Cuộc đánh thành Tuyên lần thứ hai lại thất bại.
CHƯƠNG XXIIĐêm ấy, Thục Nương trằn trọc thâu canh.
Tiếng súng trận xa xa gieo vào lòng nàng một cảm giác bồi hồi khiếp sợ... Nàng chẳng biết rằng mình nghĩ những gì, hoặc giả không dám tự thú với lòng rằng mình đang nghĩ những gì...
Bỗng chốc, có tiếng người gọi cửa:
- Cô ơi, cô còn thức không?
- Chú Khải đấy à?
- Vâng, cô mở cửa mau lên!
Thục Nương giật mình, vội nhỏm dậy, vặn to ngọn đèn rồi ra mở cửa.
Bố cu Khải vội bước vào trong nhà, đặt Hoàng Lang lên giường ngủ của Thục Nương, đoạn thở hồng hộc...
Nàng kêu một tiếng ai oán:
- Hoàng Lang!
Bố Khải nói:
- Cụ nghỉ rồi hở cô?
- Cụ nghỉ lâu rồi.
- Con phải đánh thức cụ dậy ngay mới được. Hoàng công tử nguy lắm!
Cụ Điều ở trong nghe thấy liền hốt hoảng chạy ra thì thấy cánh tay tả Hoàng Lang bị một vết gươm chém rất sâu, và sườn bên trái bị một vết đạn rạch qua, cháy sém cả mấy lần áo mặc.
- Hoàng công tử mất nhiều máu quá, nhưng không việc gì. Già Khải hãy đun cho tôi ấm nước sôi. Thục Nương thì ra vườn hái nắm lá dấu trồng ở sau non bộ đem vào đây cho ta.
Một giờ sau, những vết thương đã được đắp rịt cẩn thận. Hoàng Lang nằm thiếp trên giường, mặt xanh như tàu lá.
Thục Nương ngồi thâu canh, coi sóc cho người bệnh ngủ. Nàng tuy không bao giờ quên mẹ, không bao giờ quên tấn bi kịch trong rừng, nhưng thấy viên tướng Cờ Đen được yên giấc, nàng cũng vui lòng.
Xa xa, tiếng súng vẫn không ngớt.
Trong phòng bệnh, ánh sáng bắt đầu lọt qua kẽ vách, soi lên mặt Hoàng Lang. Chàng mở mắt nhìn, ngạc nhiên rồi cảm động. Chàng khẽ thều thào nói, lại cố gượng với tay về phía nàng ngồi. Nhưng, Thục Nương hình như không trông thấy, vì lúc đó mắt nàng đang nhìn đăm đăm vào bộ quân phục Cờ Đen chàng mặc, nhìn bộ áo quân thù...
Đối với Hoàng Lang, Thục Nương luyến ái lắm. Chỉ tiếc thay cái hình ảnh mẫu thân nàng vẫn thấy rõ ràng trước mắt. Qua cái cảnh tượng đó, bộ áo của Hoàng Lang hình như đẫm những giọt máu đào.
Trời ơi, nếu mẫu thân nàng bị hại vì một cái tai nạn nào khác mà những lúc này, những lúc nàng xót xa thất vọng được gần gụi Hoàng Lang...
Nhưng, không! Mẫu thân nàng bị hại bởi tay Cờ Đen!
Cụ Điều ở ngoài bước vào, nhìn nàng mà rằng:
- Con đã tận tâm với cái việc cha giao phó, cha lấy làm sung sướng lắm! Con không quên tấm lòng thương là cái bản tính của người đàn bà, con thực là một người đáng khen. Hoàng Lang đã vớt vát cho cha một nửa phần hy vọng, thế thì Hoàng Lang là ân nhân của cha, tuy rằng ta có thể coi chàng như một người thù...
Cụ Điều ngừng lại. Sắc mặt nhợt nhạt của Thục Nương làm cho cụ giật mình:
- Con làm sao thế?
Nàng cố nén lòng, khẽ đáp:
- Thưa cha không!... Con chỉ hơi khó chịu!...
- Thế thì con phải nghỉ ngơi một lát, để cha coi Hoàng Lang cho!
Nàng đứng dậy đi ra, vì chỉ chậm phút nữa thì không thể sao cầm nổi tiếng thổn thức của tấm lòng.
Thục Nương ra ngoài, nằm vật xuống chõng. Cảm xúc và mệt mỏi quá, nàng thiếp đi một giấc dài. Lúc nàng ngồi dậy thì trời cũng đã gần quá trưa. Nàng ra vườn, rửa mặt xong, đứng nhìn vơ vẩn...
Chợt có tiếng giày đi đến sau lưng. Thục Nương giật mình quay lại.
Hoàng Lang cúi đầu chào. Chàng cất giọng yếu đuối nói:
- Tôi xin từ giã nàng. Già Khải vừa cho tôi hay cái tin thất bại của quân Cờ Đen và cái tin cha tôi tử trận. Bổn phận bắt tôi phải đi ngay. Vậy tôi xin có lời từ giã nàng và xin nhắc lại cùng nàng tấm lòng biết ơn nhớ nghĩa của tôi. Xin nàng tin cho rằng ngày nay bước chân đi, tôi mang theo một sự hối hận, một sự thẹn thùng về những việc tàn ác của quân Cờ Đen. Thực quân Cờ Đen đã làm cho người Việt Nam phải đau khổ nhiều lắm...
Thục Nương cố trả lời bằng một giọng điềm tĩnh:
- Sự đau khổ, đối với người Việt Nam, sẽ là một bài học can đảm, và nếu trời không nỡ hại thì một ngày kia người Việt Nam sẽ nhờ bài học ấy mà có thể khá được. Còn như riêng phần tôi thì thực không dám để công tử phải phiền lòng!...
Một vẻ buồn thoáng qua trong cặp mắt chàng trẻ tuổi:
- Tôi sắp ngược theo bọn tàn quân, tôi sắp dấn thân trên con đường phiêu lưu mờ mịt. Nhưng, cái ơn đức tôi đã được hưởng ở trong nhà này, tôi sẽ không bao giờ dám quên, sẽ ghi lòng tạc dạ mãi và nếu tôi còn sống trên đất nước này, tôi nguyện sẽ hết sức chuộc lại những điều lỗi lầm của dòng đảng tôi...
Trời ơi, tôi biết rằng những câu tôi sắp nói đây sẽ không hợp thời hợp cảnh, nhưng sự đau đớn trong lòng tôi nặng nề quá, không thể nào không cầu xin nàng...
Thục Nương nhìn chàng một cách ngạc nhiên...
- Tâm hồn tôi, nàng chiếm đoạt cả. Một mai tôi phải xa nàng, cuộc đời tôi sẽ buồn tẻ, vô vị biết chừng nào! Không biết làm thế nào chịu được cái sống thừa. Thục Nương ơi! Xin nàng trả lời tôi câu này nhé... một ngày kia, phỏng thử nàng có thể quên...
Thiếu nữ cúi đầu nín lặng...
Hoàng Lang ngậm ngùi:
- Vậy ra không có gì xóa sạch được sự thù oán đã in sâu trong lòng nàng? Suốt đời tôi sẽ bị nàng căm hờn ghê tởm?
- Lòng trời muốn như thế, ta đành cam chịu thế...
- Nghĩa là chẳng bao giờ Thục Nương tha thứ?
Thục Nương quay đầu, mắt đăm đăm như nhìn một cái bóng xa.
- Thục Nương! Nàng nhất định không tha thứ nhưng nếu tôi chết? Nếu tôi đem máu này rửa những vết máu mà kẻ khác đã vấy lên đời nàng?
Thục Nương thở dài:
- Đã đến chết, ai còn thù nhau làm gì!...
Vẻ mặt Hoàng Lang bỗng hớn hở, mắt sáng ngời:
- Thật vậy sao? Thật nàng sẽ tha thứ và có lẽ... khóc thương tôi?
Rồi, trước khi Thục Nương kịp đáp, Hoàng Lang rút ngay súng lục tì vào giữa ngực bấm cò.
Đạn nổ, Hoàng Lang ngã.
Nàng kêu thất thanh, vội phục xuống cạnh chàng.
Giương cặp mắt lờ đờ nhìn Thục Nương, Hoàng Lang cố mỉm cười:
- Em!... Em tha thứ... em yêu... Tôi chết... để... để rửa hận...
Thục Nương vực chàng lên lòng, rên rỉ:
- Hoàng Lang! Vâng, em yêu chàng lắm! Em thương chàng lắm... Nhưng mà, trời ơi! Trước hết em còn phải là một người con của mẹ, một người dân của nước Nam!
Novembre 1932 - Juillet 1933
Theo bản in PTBNS, số 20 - NXB Tân Dân - 1937