Chương VIII

HỒNG Lan nhứt định tuyệt giao với Alice. Từ ngày nhờ Bác sĩ Long điều trị cô đã lành mạnh, trở lên Sàigòn để tiếp-tục ‘‘đi học’’ cô bị Alice nói xấu đủ điều và khinh ghét ra mặt. Tại sao? Nào ai biết được! Cũng là hạng gái lăng loàng như nhau cả, nhưng trước kia hai người chơi thân với nhau bao nhiêu, thì bây giờ họ lại chửi nhau tồi tệ bấy nhiêu. Hầu hết những bạn gái ‘‘Ma chère’’ của Hồng Lan cũng đều tẩy chay Hồng Lan hết! Mà nào phải họ hay ho gì hơn cô! Họ là một lũ gái tân thời rỡm cùng bị nắn với một thứ bột như Hồng Lan, từ 15, 16 đến 24, 25 tuổi, có ai là trong sạch thơm tho hơn ai! Chỉ vì ganh ghen với nhau về chuyện mèo chuột, hoặc tức tối nhan về chuyện tranh giành lắm tiền, cho nên họ chỉ bêu xấu lẫn nhau, thù oán lẫn nhau, rồi rốt cuộc là tình địch với nhau cả. Còn bạn trai của họ thì toàn là tụi cao bồi, ma cô, nếu không phải là mấy chàng công tử bột, chữ nghĩa mù tịt mà đĩ điếm lu bù, hoặc mấy ông ‘‘trí thức’’ trụy lạc, đêm đêm la cà các tiệm nhảy, tiệm hút, sòng bạc, hộp đêm, cho đến khuya đến sáng. Những người bồ bịch cũ của Hồng Lan, Paul, Henri, Cồm mi Bạch …v…v... đều trở mặt với cô một khi họ không làm tiền cô được nữa.

Hồng Lan lần nầy trở lên Sàigòn thấy thói đời đen bạc như thế, cô rất nhục nhã và tức giận. Cô muốn trả thù lại những kẻ đã làm cho cô đau khổ. Học dở quá, cô quyết bỏ học luôn. Cô xin một chỗ làm tạm không phải để kiếm tiền, Vì Ba cô là triệu phú mà! - nhưng để giết thì giờ và luôn tiện để làm lại cuộc đời, theo như cô nghĩ. Người ta nhận cô ngồi bán vé ci-nê tại một rạp lớn. Cô rất mừng, tuy là lương không đủ cho cô mua phấn sáp, nhưng cô hãnh diện được một chỗ làmđàng hoàng, có một nghề nghiệp, khỏi mang tiếng là lêu lổng. Làm được ít lâu, hơn hai tháng, cô mèo với ông chủ rạp hát, bị bà vợ ông nầy bắt được, đánh cho một trận nhừ tử, rách tan hoang hết cái áo ny-lon của ông chủ tặng cô.

Vụ nầy làm cho Hồng Lan càng thêm mắc cở với bạn bè. Cô buồn bã chán nản, tức giận. Một buổi chiều vào lúc năm giờ, lang thang trên đường Catinat để khuây khỏa tinh thần, cô ghé vào tiệm giải khát ăn một cốc kem cho đở buồn.

Cô ngồi một mình, liềc chung quang thấy nhiều người đàn ông để ý đến cô. Có lẽ vì cô có thân hình nở nang, mặt mày xinh xắn, điệu bộ có vẻ tự do, lãng mạn, và ngồi một mình. Một ông quan ba Hải quân Pháp, to lớn, đẹp trai, từ ngoài bước vô. Nhìn trong phòng đã chật ních, tất cả các ghế đều có người, anh bồi mời ông ngồi một chiếc ghế duy nhứt còn trống, chung bàn với cô thiếu nữ. Ông quan ba mỉm cười xin lỗi cô, theo lối xã giao nịnh đầm, và kéo ghế ngồi đối diện Hồng Lan mỉm cười đáp lại. Hai người cùng ăn kem, Người ngoại quốc lân la trò chuyện với cô bằng tiếng Pháp. Cô dạn dĩ trả lời, nhưng nghe cái tiếng Pháp hổ lốn của cô mỹ nữ, ông quan Ba đoán biết ngay là không phải một bậc nữ lưu đứng đắn. Ông nhìn cô với cặp mắt lẳng lơ và cười hóm hỉnh:

- Cô đã có chồng chưa?

Hồng Lan cười lắc đầu.

- Tên cô là gì?

- Tên em là Hồng Lan.

Ông tự giới thiệu:

- Tên tôi là Jacques

Hai người nói chuyện gần một tiếng đồng hồ mỗi lúc mỗi thân mật hơn. Ông quan ba Hải quân Pháp cho cô biết là ông chưa có vợ. Ông không ưa đàn bà Pháp, ông thích đàn bà Việt hơn, vi đàn bà Việt duyên dáng, thùy mị, hiền lành, vân vân và vân vân…

Sáu giờ ông mời cô ta đi ăn trong Chợ lớn. Lúc đầu cô từ chối. Nhưng ông quan ba mời mãi, cô nể lời bằng lòng đi với ông. Ông mời cô lên xe jeep của ông đậu trước tiệm. Ăn xong, ông mời cô đi khiêu vũ cho đến 12 giờ khuya. Đêm ấy cô hơi say rượu cho nên khi ông Tây đưa cô về nhà hàng Majestic,nơi phòng ngủ của ông, thì Hồng Lan không còn sức lực nào chống cự lại người Pháp đa tình kia.

Hồng Lan làm bạn với ông được hai tháng. Cô có chửa. Nhưng người Pháp không muốn có con, bảo cô phá thai. Cô nghe lời vì chính cô cũng không muốn có con nữa. Cô phá thai xong, bị một trận đau nặng, phải đi nằm nhà thương. Mấy bữa đầu người Pháp đến thăm cô. Nhưng rồi không thấy ông lai vãng nữa. Nửa tháng sau cô trở về nhà hàng Majestic thì người ta cho cô biết là ông quan ba Hải quân Pháp đã xụống tàu qua Phi châu, không để địa chỉ.

Suốt hai năm trường, đời Hồng Lan đầy những cuộc phiêu lưu bừa bãi như thế, cho đến một đêm kia cô theo một người tình nhân sang trọng vào một biệt thự ‘‘quí phái’’ ở đường Champagne. Tại đây khách làng chơi đều là thượng lưu, các ‘‘Cụ’’, các ‘’quan’’, các ‘‘Ngài’’, có xe hơi lộng lẫy và có gạc đờ co. Đúng ra Hồng Lan không phải làm tiền, vì cô thiếu chi vàng bạc và hột xoàn. Nhưng vì ham vui chơi quen thân mất nết đi rồi, như con thiêu thân chỉ say mê bay vào ngọn lửa.

Đêm ấy, Hồng Lan bị vợ ‘‘Ngài’’ núp trong xe hơi Huê kỳ đậu bên lề đường cầm súng lục bắn cô trong lúc cô khoác vai chồng bà từ trong ‘‘Biệt thự’’đi ra. May phước cho cô, viên đạn hay lước trên mái tóc nhuộm màu hoe của cô, cô hoảng hồn bỏ chạy trở vào sân, thoát ra ngả hậu. Viên đạn không trúng da cô, nhưng cô nghe hai tiếng chửi của người tình địch ghê gớm như hai mũi tên độc hắn trúng vào tim cô. Cô chạy ra khỏi biệt thự, mà còn nghe vang dội ở sau lưng hai tiếng : ‘‘Con đĩ! Con đĩ!’’

Về đến nhà cô còn nghe văng vẳng bên tai: ‘‘Con đĩ! Con đĩ!’’. Lần đầu tiên Hồng Lan thấy rõ tư cách hèn hạ nhục nhã của mình. Kể ra thì hai năm nay cô lang chạ với đàn ông có khác nào con đĩ, nhưng thật cô không ngờ! Trong lúc ham theo nhục dục, cô mê muội có biết gì đâu. Cô có nghe ai gọi cô là con đĩ bao giờ đâu. Đêm nay bỗng dưng một tiếng súng sáu nổ bên tai cô, với hai tiếng ‘‘Con đĩ! Con đĩ!’’ làm xáo động cả tâm hồn cô. Cô ngủ không được. Nhắm mắt lại là nghe ‘‘Con đĩ! Con đĩ!’’ như một tiếng nguyền rủa trong đêm thẳm của lương tâm. Cô hồi tưởng lại tất cả những phiêu lưu ‘‘ái tình’’của cô chỉ toàn là những trò bịp bợm! Những trò ‘‘con đĩ’’ cả!

Cô xấu hổ, buồn khóc thâu đêm. Sáng dậy cô đi lang thang ra miệt ngoại ô Sàigòn. Tình cờ cô trông thấy một chùa sư nữ có hai cửa. Một cửa mở rộng vô sân chùa, và bên cạnh là một cửa đóng kín vô nhà tu của các Ni cô. Hồng Lan gõ cửa nhà tu. Một ni cô hé mở, hỏi cô muốn gì? Cô xin yết kiến Sư bà Trụ trì chùa nầy. Sư bà đã già, trên 70 tuổi, nét mặt từ bi nhơn đức, ra cửa chào cô:

- Nam mô A di Đà Phật!

Hồng Lan chấp tay vái:

- Thưa sư cụ, con muốn đi tu. Con xin sư cụ cho con vô ở chùa.

Sư cụ điềm nhiên hỏi:

- Tại sao cô muốn đi tu?

- Thưa Sư cụ, tại con chán đời.

- Đời cô làm sao mà cô chán?

- Tụi con bị người ta gạt gẫm. Con bị nhiều chuyện đau khổ, nay con muốn đi tu.

- Cô năm nay bao nhiêu tuổi?

- Thưa Sư cụ, con 22 tuổi.

- Cô còn trẻ quá, chưa đi tu được. Tôi xem tuớng mạo của cô chưa phải là người chán đời,chẳng qua bị đau khổ một thời gian đó thôi. Vả lại cô nên biết rằng những kẻ đi tu không phải là những kẻ chán đời. Đi tu thì chán đời sao được? Đi tu là coi đời như sắc sắc không không, không mà như có, có mà như không, có có không không, đều là thản nhiên như một chữ ‘‘Như’’ vậy. Trái lại, những kẻ chán đời đâu cần phải đi tu? Chán đời, thì phải sửa đời, đổi đời, cải thiện đời, để cho đời không đáng chán, để cho đời đáng sống. Nếu cô tưởng rằng hể bị thất vọng vì đời là đã chán đời, hể ai chán đời là đi tu, thì cô lầm. Chùa chiền không phải là nơi trú ẩn của kẻ chán đời. Đây là nơi luyện đời. Là nơi rèn đời. Là nơi tạo đời mới cho tinh thần người mới, đời trong sạch cho lòng người trong sạch, đời không không sắc sắc cho người sắc sắc không không. Cô em tuổi hãy còn non mà chán đời sớm quá, tại vì cô em chưa hiểu được hết đời đó thôi! Chưa hiểu được hết đời thì đi tu sao được?

Nói xong, sư cụ khẽ cúi đầu chào Hồng Lan với một nụ cười từ bi phúc hậu, hai tay chấp trước ngực:

- Nam mô A-di-Đà Phật.

Rồi sư cụ quay vô, khép cánh cửa nhà tu.

Hồng Lan buồn rầu thất vọng sắp quay gót ra về, thì một Ni cô thủng thỉnh đi ra trước cửa chùa, cúi đầu chào:

- Nam mô A-di-Đà Phật, mời cô vô chùa lễ Phật!

Hồng Lan bỡ ngỡ đáp:

- Lúc nãy tôi muốn xin đi tu, sư cụ trụ trì không nhận.

Ni cô mỉm cười:

- Nhưng cửa chùa mở rộng cho mọi người vô lễ Phật. Tu giới để giành riêng cho những người có chân tâm nhập thiền. Trụ trì của chúng tôi thấy cô chưa đủ đức tin, nên từ chối đó thôi. Nhưng cửa Phật mở rộng cho chúng sinh cải tà quy chánh.

Hồng Lan theo ni cô đi thẳng vào điện Phật. Ni cô thắp hương đánh chuông, để Hồng Lan làm lễ sám-hối.

Hồng Lan đứng cúi đầu chấp tay trước tượng Phật, xin Phật gia độ cho cô được giác ngộ khỏi cảnh mê lầm. Cô ăn năn những tội lỗi của cô và xin Phật pháp chiếu ánh đạo vàng vào tâm hồn của cô cho từ nay hết mê muội. Cô thành tâm lạy Phật ba lạy trước khi cáo lui. Ni cô căn dặn:

- Đời nhiều cạm bẫy lắm, cô à. Phụ nữ chúng ta cần phải có nhiều can đảm mới tránh được bao nhiêu cám dỗ. Khi nào cô có chuyện gì phiền muộn trong lòng, mời cô đến lễ Phật. Phật là một nguồn an ủi lớn lao cho những tâm hồn đau khổ. Nam mô A-Di- Đà Phật!

Hồng Lan rưng rưng nước mắt, cúi đầu đáp lễ Ni cô.

Buổi trưa Hồng Lan xách va-li về làng. Ông Huyện Michel Cảnh ngạc nhiên thấy con gái về, với vẻ mặt bơ phờ, quạu quọ. Ông hỏi:

- Con nghỉ học về có chuyện chi?

Hồng Lan bỏ mạnh va-li xuống tràng kỹ, ngồi phụng phịu:

- Con không thèm học nữa đâu, Ba à!

- Sao vậy?

- Không sao hết.

- Chớ con muốn làm gì?

- Con không, muốn làm gì hết.

Ông Huyện tức mình rầy la:

- Lịch! Con điên sao chớ?Ba cưng con, Ba chìu con, con muốn gì được nấy, con đòi đi học trên Saigon Ba cũng cho, con muốn học nhẩy đầm Ba cũng ừ, con muốn giao du với người nào Ba cũng chịu, con có chửa với đứa nào Ba cũng không rầy, con sanh cái hoang thai muốn quăng ra ruộng.Ba cũng nghe theo...

Hồng Lan đổ quạu, hét lên:

- Thôi Ba đừng kể công ơn với con nữa! Con làm gì mà Ba cứ rầy con hoài?

Hồng Lan ôm mặt khóc. Ông Huyện chấp tay sau lưng, đi qua đi lại trong phòng khách với bộ mặt tức tối, miệng nói không ngớt:

- Bây giờ con về đây làm gì? Hay lại có chửa với ai nữa rồi? Hả? Có phải con có chửa với đứa nào nữa không? Định về đây báo hại Ba nữa hả? Nói nghe coi, Lịch?

Hồng Lan đứng phắc dậy, vùng vằng chạy ra sân, khóc bù lu bù loa:

- Con nhảy xuống giếng tự tử cho rồi …sống làm chi nữa cho khổ cái thân con?

Ông Huyện hoảng hốt lật đật chạy theo kêu:

- Con ơi con, thôi ba xin lỗi con... Con ơi... con!...

Hồng-Lan đứng ở miệng giếng quay lại:

- Sao Ba cứ rầy con hoài? Ba ghét bỏ con, Ba muốn đưổi con đi thì Ba cứ nói!

- Thôi, thôi, ba xin lỗi con rồi mà!... Con gái cưng của ba!...

Ông Huyện chạy đến giếng kéo tay con gái vào nhà. Hồng Lan mếu máo:

- Con không muốn học ở Sàigòn nữa là tại vì con không muốn học ở Sàigòn nữa, chớ có chuyện gì đâu mà Ba la mắng con?

- Ừ, thôi thôi, bây giờ con muốn làm gì, con nói cho ba nghe?

- Con muốn sang Pháp.

- Sang Tây du học hả con?

- Dạ

Ông Huyện Michel Cảnh coi bộ không dám cho đứa con gái cưng sang Pháp, ông viện lý lẽ để cản con:

- Ba chỉ có một mình con là con. Con đi xa, ba không muốn đâu con à.

Suy nghĩ một lúc, ông bảo:

- Hay là ba lên tỉnh xin với quan Bác sĩ Long nhận cho con vô học Nữ y tá, con chịu không?

Hồng Lan do dự. Cô không muốn học hành gì nữa hết, nhưng cô tưởng tượng một cô Nữ y tá Hồng thập tự mặc áo blouse trắng, đội khăn trắng có dấu chữ thập đó, coi bảnh..., và được giao thiệp nhiều với các bác sĩ... Nghĩ đến đó, cô thích quá. Cô nhỏng nhẻo đáp:

- Con chìu ý Ba. Ba biểu sao con cũng nghe. Chớ đi học ở nhà trường con không thèm nữa đâu.

Hồng Lan được nhận vào học nghề Nữ y tá lại nhà thương tỉnh được 3 tháng, thì một hôm Bác sĩ Long gọi cô vào phòng giấy của ông.

Hồng Lan mặc áo blouse trắng, quần sa tanh trắng, mang giày cao gót, tốc uốn nhuộm màu hoe, có vẻ một cô nữ y tá oai lắm. Nhưng cô rụt rè bẻn lẻn, trong lòng thắc mắc lo ngại không biết bác sĩ gọi cô vào phòng giấy có việc chi?

Bác sĩ chỉ một chiếc ghế:

- Mời cô Hồng Lan ngồi.

- Dạ.

Hồng Lan ngồi xong, Bác sĩ nghiêm nghị ngó cô:

- Câu chuyện tôi sắp nói với cô sẽ có thể làm phật ý cô, nhưng tôi mong rằng nó sẽ có ích cho cô. Tục ngữ có nói: ‘‘Thuốc đắng dã tật...’’, ở tại bịnh viện, và do miệng một bác sĩ nói ra, tôi mong rằng câu nói ấy hôm nay không phải là không có ý nghĩa... Cô tập sự ở đây được trên 3 tháng, chắc cô cũng biết tính tôi rất hiền lành nhưng rất nghiêm. Cho nên trong số anh chị em nhân viên cộng sự với tôi, ai làm điều chi không đúng theo kỹ luật thì tôi thẳng thắn chỉ bảo. Thí dụ như cô chẳng hạn. Một số bịnh nhơn và các người giúp việc trong nhà thương đều phàn nàn cô hai điều: thứ nhứt là cô hay giỡn cợt, có hơi sổ sàng với một vài thầy y tá nhiều khi ở giữa công chúng. Thứ hai là cô hay gắt gỏng và khinh khi các bệnh nhơn nghèo. Tôi thành thực cho cô biết rằng thái độ và cử chỉ của cô như thế là tôi không bằng lòng. Cô là thiếu nữ, tính nết phải vui vẻ, trẻ trung, điều đó tôi hoàn toàn đồng-ý. Hơn nữa, tôi còn nhận xét rằng tính vui vẻ trẻ trung, nét duyên dáng làm tăng thêm vẻ đẹp yêu kiều của các cô, chính là những điều cần thiết cho một Nữ y tá mà một hụ cười hồn nhiên có khi an ủi được phần nào các bệnh nhân đang đau khổ.

Nhưng các cô cũng cần phải giữ gìn phẩm giá của phụ nữ, phẩm giá ấy biểu lộ trong cách giao thiệp với đàn ông, và các người bịnh.

Cô đừng nên nghĩ rằng tôi muốn lên mặt thầy đời đạo mạo. Không, tôi cũng là thanh niên như cô. Tôi cũng cảm phục sắc đẹp duyên dáng của các cô. Nếu trong bịnh viện, không có bông hồng thấp thoáng của các cô, thì... bịnh viện khác nào một nơi địa ngục trên trần gian? Sự hiện diện dịu dàng và nhu mì của các cô là một an ủi tinh thần rất quý báu cho tất cả những kẻ đau khổ đang lê la những tháng ngày buồn thảm bên cạnh các xác chết và các vết thương lở lói của con người! Nhưng các cô cần phải đứng đắn. Các cô có nhiệm vụ đem thuốc men và nhứt là những lời lẽ dịu dàng êm ái, những cử chỉ thuần hậu đoan trang, một nụ cười hiền lành, một bàn tay từ thiện, để an ủi vỗ về nhũng người ốm đau. Nghề nữ y tá là một nghề đẹp đẽ nhứt và cao thượng nhứt của người phụ nữ. Các cô nên làm sao cho nghề ấy không phải chỉ là một nghề nghiệp sanh kế như nhiều nghề khác, mà là một nhiệm vụ thiêng liêng. Tôi có thể nói là một nhiệm vụ thần thánh, vì công tác của các cô là có mục phiêu thực hiện giáo lý cứu thế của tất cả các vì Phật và các vì Chúa mà loài người đang thờ phụng trên trái đất. Các cô nên hy sinh cá nhân của mình để tận tâm cứu giúp những người bị thương, và nên nêu gương trong sáng cho bao nhiêu những kẻ mê lầm, là những người đau khổ về tinh thầu. Các cô phải tỏ rõ mình là người thanh khiết, mình là tượng trưng một xã hội lành mạnh. Cuộc đời của mình chỉ có hạnh phúc khi nào đời mình hy sinh cho hạnh phúc của kẻ khác. Mình phải đau khổ để cho kẽ khác bớt đau khổ. Mình phải mỉm cười cho kẻ khác được nở một nụ cười. Đời sống của các cô như thế mới có ý nghĩa cao xa. Dư luận chung đều cho rằng một số thiếu nữ đời nay vì quá ham mê vật chất, nên đã hư hỏng rất nhiều. Dư luận ấy không phải là không đúng. Tôi nhận thấy một sự kiện không chối cãi được là phần đông con gái nhà giàu, hay trưởng giả, quyền quý, thường hay dễ trụy Iạc hơn phụ nữ các giới khác. Bởi vì đời sống của họ quá dễ dàng. Họ không bị những điều kiện sinh hoạt khắc khổ. Họ đắm đuối trong khoái lạc truy hoan,và lẽ sống duy nhất của họ là tận hưởng các thú vật dục mà hoàn cảnh ưu thắng của họ đã cho họ được đầy đủ hơn các bạn gái nghèo nàn. Chính những phần tử ‘‘Tiểu thơ’’ khuê các ấy đã nêu gương xấu xa cho một số con gái trung lưu đã kém tư tưởng thanh cao, lại còn thi nhau chạy đua đến cảnh xa hoa phù phiếm. Vi vậy một phong trào ‘‘lãng mạn’’ hạ cấp đã lan tràn trong vài từng lớp dân chúng, gây ra di hại lớn lao trong cuộc xây dựng một xã hội tốt đẹp; Đó là một chứng bịnh thời đại... ‘‘Le mal du siècle’’, như một nhà triết học Pháp đã nói. Chính như cô, cô Hồng Lan à, cô cũng đã bị lôi cuốn một cách gần như là tự nhiên, vô ý thức, trong cuộc phiêu lưu đáng buồn ấy,

Chúng ta ngày nay là một thế hệ thanh niên của một Quốc gia mới trưởng thành. Nước Việt- nam yêu quí của chúng ta cần được xây dựng toàn diện, cần phải quật cường toàn khối. Trai hay gái, chúng ta đều phải góp một phần, nếu không là một phần xương máu đi nữa thì cũng phải là một phần ý chí, một phần Iinh hồn, một phần tâm huyết, để cho sự đoàn kết chặt chẽ các sinh lực Quốc gia được tạo thành ra một khối Quốc gia hùng cường bất diệt. Cô Hồng Lan à, cô là con một nhà đại điền chủ. Ba cô giàu có bạc muôn bạc triệu. Nhưng tôi hỏi cô tất cả sự nghiệp phú quý rền ràng kia có ích gì cho Quốc gia, cho xã hội không? Cô nên nhớ rằng cô đang bơi lội trong một biển bạc, trong lúc hàng ức hàng vạn đồng bào của chúng ta đang rên rĩ trong bãi sa mạc của nghèo nàn. Cho nên tôi mong, và rất tha thiết mong rằng cô sẽ giác ngộ. Co nên nhân định trách nhiệm của một nữ công dân tân tiến mà bổn phận là phải phục vụ cho Tổ Quốc, cho đồng bào, nhứt là cho các từng lớp đồng bào nghèo đói là thành phần đáng thương nhất của nước ta. Cô nên hy sinh một phần thời giờ, một phần tiền bạc của cô, cô có thể hy sinh tất cả đời cô, - chỉ trừ phẩm giá và danh dự của cô, - để phụng sự một Lý tưởng: góp phần trong công cuộc xây dựng một nước Việt nam vĩ đại. Cô nên quên rằng cô là con gái một ông Điền chủ, một ông triệu phú, hoặc một vị quan lại, một bậc thượng lưu. Cũng như tôi, trong nhiều trường hợp tiếp xúc với bịnh nhơn, tôi quên rằng tôi là Bác sĩ. Tôi chỉ nhớ rằng tôi là một người, hơn nữa là một nguời dân Việt Nam.

Bác sĩ Long châm một điếu thuốc hút, nhìn thẳng vào mặt Hồng Lan, mỉm cười nói tiếp:

- Tôi mong rằng những lời thân hữu của tôi nói với cô hôm nay sẽ thay đổi những ý nghĩ của cô, và những quan niệm sai lầm của cô từ trước... Những quan niệm lỗi thời ấy đã làm cho cô đau khổ ê chề mà cô vẫn còn lầm đường lạc lối. Tôi muốn cô hứa với tôi rằng từ nay cô thay đổi tánh nết, cô ăn năn các lỗi lầm, cô giác ngộ những ý nghĩ trụy lạc thì tôi sẽ nâng đỡ cô. Tôi sẽ giắt dẫn cô đến con đường sáng lạng tưng bừng của chân Hạnh phúc, của chân khoái lạc. Đó là con đường của giải thoát, và của nhiệm vụ.

Hồng Lan mê mẫn nhìn Bác sĩ Long nói. Lần đầu tiên cô có một cảm giác Iạ lùng: cô thấy như Bác sĩ Long đã giải quyết cho cô tất cả những phiền não trong lòng, những đau khổ và nhục nhã của cuộc đời đầy tội lỗi. Cô thấm nhuần các giòng tư tưởng thắm tươi của Bác sĩ như một làn gió trong sạch ngào ngạt hương thơm, quét hết những bóng tối u trệ trong cõi tim bầm úa của cỏ. Cô đứng dậy, cảm động nhìn Bác sĩ Long:

- Thưa Bác sĩ, tôi xin hứa làm theo lời của Bác sĩ.

Bác sĩ Long đứng dậy, bắt tay Hồng Lan:

- Tôi thành thật chúc cô có nhiều can đảm.

Ông mở cửa. Hồng Lan lễ phép nghiêng đầu chào, bước ra.

Bác sĩ Long vui mừng nhận thấy Hồng Lan đã biến đỗi hẳn từ ngày cô được nghe những lời khuyên bảo của ông. Ông thỏa mãn đã thành tựu trong việc thí nghiệm một phép chữa bịnh tinh thần cho một tâm hồn bị đầu độc quá nhiều, đã truyền nhiểm rất nặng bởi con vi trùng trụy lạc. Cô Hồng Lan như một bịnh nhân trầm trọng do một xã hội phong kiến, ô trọc, mục nát, đã tạo ra. Hằng ngày ông gặp cô, truyền bá cho cô những tư tưởng lành mạnh, hàn gắn những vết thương lở lói trong tâm hồn của cô, và mở rộng tầm mắt của cô trước một nhãn tuyến mới, một thế giới mới, một viển ảnh mới.

Hồng Lan đã ăn năn hối hận những lầm lỗi đã qua, và đã giác ngộ, nhận định những nhiệm vụ đẹp đẽ của một thiếu nữ Việt nam trong giai đoạn lịch sử Quốc gia xã hội ngày nay. Hồng Lan đã ghê tởm những kỷ niệm chua chát nhục nhã vừa qua. Cô nhứt quyết chuộc lại những tội lỗi, xây dựng một tương lai sáng Iạn hơn, cứu vớt tâm hồn của cô và của những kẻ khác.

Một buổi chiều thứ bảy, Bác-sĩ Long bảo cô:

- Cô Hồng Lan, sáng mai tôi sẽ đi thăm bịnh một đứa bé trong làng cô. Cô muốn vô thăm nhà, thì sẵn xe tôi mời cô đi luôn. Cô muốn không?

Hồng Lan ngạc-nhiên:

- Bác-sĩ đi thăm bịnh một đứa bé ở làng tôi!

- Phải, tôi đã cứu nó sống và đã chăm nom cho nó từ lúc sơ sanh cho đến nay. Nghĩa là đã ba năm.

- Dạ. Nếu tiện, Bác sĩ cho tôi đi nhờ xe, tôi xin cảm ơn Bác sĩ. Tôi cũng đã định sáng mai về thăm ba tôi.

8 giờ sáng chúa nhựt, Bác sĩ lái xe tới bịnh viện, thăm qua tất cả các bịnh nhân. Căn dặn người này, an ủi người kia, xong Bác sĩ ra xe. Cô Hồng Lan đợi trước cửa phòng giấy. Ông bảo cô lên xe

Nửa giờ sau, Hồng Lan rất đỗi ngạc nhiên thấy Bác sĩ đổ xe trước túp nhà lá của Thanh và bảo cô:

- Cô muốn vào không?

Hồng Lan do dự, không hiểu Bác sĩ Long quen với Thanh từ bao giờ? Thanh có chồng có con từ hồi nào? Cô thắc mắc muốn vào coi.

Nghe tiếng xe đổ, biết là Bác sĩ tới, thằng Cùi đang ngồi chằm áo tơi với một đóng lá tơi để trong sân

- Chào Bác sĩ!

Bác sĩ Long mỉm cười đưa tay vuốt đầu nó:

- Em chằm áo tơi hả? Thằng Cùi giỏi quá, nghề gì cũng làm được ráo! Bé Bình Minh mạnh chớ em? Cô Thanh có ở nhà không?

- Dạ thưa Bác sĩ, cô Hai con xắt chuối cho heo ăn ở ngoài sân bếp. Bé Bình Minh cũng ngồi chơi với heo ở ngoài.

Bác sĩ Long bước vào thì Thanh cũng vừa dắt bé ra:

- Chào Bác sĩ. Ủa, chị Hồng Lan! Chào chị. Thật là một sự gặp gỡ ngẫu nhiên quá!

Bác sĩ nói:

- Nhơn tiện tôi đến thăm cô Thanh với cháu Bé, có cô Hồng Lan sẵn về thăm nhà, ghé vô chơi,

Hồng Lan rất ngượng nghịu, hỏi Thanh:

- Thanh ở nhà luôn, không đi học nữa à?

Thanh mỉm cười:

- Thôi chớ còn học với hành gì nữa chị! Dạo này em nghe nói chị học nữ y tá, em cũng mừng cho chị.

Bé Bình Minh đứng âu yếm nắm áo ‘‘má’’ Thanh dịu dàng bảo nó:

- Con gái quên lễ phép rồi! Con không chào Bác sĩ?

Bé chấp tay cúi đầu, bập bẹ:

- Chào Bác ạ.

Thanh lại chỉ Hồng Lan:

- Chào cô đi.

Bé Bình Minh, rụt rè bẽn lẽn:

- Chào cô ạ.

Bác sĩ Long cười, cúi xuống nựng yêu cái cằm nó:

- Bé chào theo người Bắc phải không ạ? Bé ngoan lắm ạ! Bé ăn su cu la (chocolat) không ạ?

- Thưa bác, con ăn ạ.

Bác sĩ Long và Thanh cùng vui vẻ cười. Bác sĩ thò tay vô túi áo rút ra một gói sô cô la lớn và đẹp đưa cho Bé. Bé ngoan ngoãn cầm lấy:

- Cảm ơn Bác ạ.

- Tại có mấy gia đình người Bắc mới dọn tới ở gần đây, có mấy đứa nhỏ thường đến chơi với cháu, rồi cháu bắt chước đó! Xin mời Bác sĩ và chị Hồng Lan vô nhà.

Cả ba cùng bước vào. Thanh và Bác sĩ Long, rất vui vẻ tự nhiên. Duy có Hồng Lan thật là ngượng nghịu và bối rối vô cùng. Cô cứ trố mắt ngó con bé Bình Minh.

Trong nhà chật chội, nhưng sáng sủa, có một bàn con kê giữa và hai cái ghế. Thanh mời Bác sĩ Long và Hồng Lan ngồi hai ghế. Thằng Cùi vội vàng chạy xuống bếp xách lên hai cái thùng cũ kê chồng lên để cô Thanh ngồi.

Thằng Cùi vừa trở xuống bếp nấu nước để pha trà, thì Hồng Lan hất hàm chỉ con bé Bình Minh cứ đeo theo bên Thanh:

- Con của ai đó, Thanh?

- Dạ, con của em.

- Mấy tuổi?

- Dạ cháu ba tuổi, chị à.

Hồng Lan mỗi lúc mỗi kinh ngạc. Cô nhận thấy khuôn mặt đứa bé sao lại giống cô như đúc vậy? Cô choáng váng cả người, đầu óc rối loạn, tự thấy mình đứng trước một bí mật ly kỳ, không sao hiểu thấu. Cô còn muốn hỏi Thanh nhiều câu nữa, nhưng cô sợ... Hình như cô sợ những câu trả lời của Thanh chăng?

Thanh luôn luôn giữ nét mặt điềm nhiên, không lộ ra một tình ý gì khác cả, ngay những lúc cô trả lời cho Hồng Lan cũng vậy.

Bác sĩ Long cũng cứ thản nhiên hỏi Thanh:

- Bé Bình Minh mau lớn, cô Thanh nhỉ!

- Dạ, nhờ thuốc của Bác sĩ đó.

- Nhờ cô khéo nuôi, hơn là nhờ thuốc.

Bác sĩ gọi bé:

- Bình Minh lại bác xem phổi coi!

Bé đã quen thân với Bác sĩ, ngoan ngoãn đến gần, để cho Bác sĩ cởi áo và đặt ống nghe trên ngực. Hồng Lan hỏi Thanh:

- Sao lại đặt tên nó!à bé Bình Minh?

Thanh cười:

- Tại nó sanh vào lúc bình minh, chị à.

- Nó họ gì?

Họ Nguyễn: Nguyễn thị Bình Minh.

- Họ của Ba nó hả?

- Dạ không, họ của em.

- Chứ Ba nó đâu?

- Dạ, nó không có Ba, chị à.

Hồng Lan thấy mồ hôi toát ra trên trán cô. Cô mở bóp lấy khăn tay ra lau, và không ngớt nhìn đứa bé đang được Bác sĩ Long chăm chú khám ngực, lưỡi, mắt, tai của nó. Bác sĩ nói với Thanh:

- Phổi cháu dạo nầy tốt lắm rồi. Miệng, mắt, tai, đều tốt cả. Còn cô có được khỏe không?

- Dạ, nhờ các thứ thuốc của Bác-sĩ chích và cho uống, mấy hôm nay tôi đã thấy trong người khoẻ lắm: Cám ơn Bác sĩ nhiều lắm.

- Thuốc bổ tim, cô uống đã hết chưa?

- Dạ, còn một chai.

- Chúa nhựt sau tôi lại đến thăm cô.

- Dạ.

- Sẵn đây tôi đưa cô Hồng Lan về nhà cổ, rồi tôi về thẳng trên tỉnh luôn, Chào cô Thanh.

- Dạ, chào Bác sĩ, rất cảm ơn Bác sĩ.

- Bé Bình Minh lại đây Bác hôn một tí nào! Đấy, Bác cũng nói được tiếng Bắc, chớ bộ!

Bác sĩ đặt hai nụ hôn trên hai gò má ửng hồng của Bé, rồi bảo:

- Giờ Bác về. Bé chào Bác xem nào!

- Chào Bác ạ.

- Ấy chà, Bé ngoan quá!

Thanh và Bác sĩ cười rất vui vẻ tự nhiên.

Hồng Lan chỉ gật đầu chào Thanh rồi theo sau Bác sĩ, ra xe. Cô còn ngoảnh lại trố mắt nhìn chòng chọc con Bé Bình Minh nắm áo ‘‘má’’ nó. Nó ngó cô như một người xa lạ.

Lên xe, Hồng Lan ngồi trầm ngâm im lặng. Đôi mắt cô đăm đăm, nét mặt buồn rầu ủ dột, Bác sĩ Long hỏi:

- Hình như cô đang nghĩ chuyện chi, Cô Hồng Lan?

Hồng Lan không nghe nên không trả lời. Bác sĩ lại hỏi:

- Cô có chuyện chi thắc mắc, cô Hồng Lan?

Hồng Lan giựt mình, sực nghe tiếng Bác sĩ. Cô hỏi lại:

- Dạ? Xin lỗi Bác sĩ, Bác sĩ vừa hỏi gì ạ?

- Cô có chuyện chi mà coi bộ suy nghĩ lung vậy?

- Dạ thưa Bác sĩ, không có chi.

- Không có chi?

- Dạ.

- Cô không thành thật. Cô giấu tôi. Nhưng tôi biết cô đang nghĩ về Bé Bình Minh ở nhà cô Thanh. Chắc cô thấy con Bé ấy giống cô quá phải không?

- Dạ...

Hồng Lan miệng thì dạ, mắt thì ngó chăm chú lên môi Bác sĩ, đợi xem ông sắp muốn nói gì...

Bảc sĩ Long chậm rãi nói:

- Trước đây ba năm, chính sau ngày mà Ba cô viết giấy mời tôi đến chữa bịnh gấp cho cô, và tôi đã lấy mớ nhau còn sót trong bụng cô, thì lúc ra về tình cờ tôi gặp cô Thanh nơi dọc đường. Cô mời tôi đến nhà cô để coi giùm đứa hài nhi mới sanh, yếu sức quá. Đứa bé nóng vùi. Trong nhà không có thuốc men. Tôi phải cứu nó. Ngày nay nó đã ba tuổi, khoẻ mạnh và dễ thương như cô thấy lúc nãy...

Hồng Lan lặng thinh nghe. Nhưng mặt cô tái mét, cô muốn run lên.

Xe đã đến trước ngõ nhà ông Huyện Cảnh. Bác sĩ Long ngừng xe cho Hồng Lan xuống. Hồng Lan mời ông vào nhà. Ông Huyện Michel đi khỏi. Con ở nói ông đi Saigon từ sáng hôm qua. Hồng Lan mời Bác sĩ ngồi phòng khách. Sau khi pha trà, cô hỏi:

- Thưa Bác sĩ, Bác sĩ trông thấy đứa bé giống tôi lắm sao?

- Tôi thấy vậy, mà có lẽ cô cũng thấy như tôi. Miệng nó, cặp mắt nó, mũi nó, nghĩa là cả gương mặt của nó là hình ảnh của cô như tạc.

- Thưa Bác-sĩ, Bác sĩ có nghi rằng đứa bé ấy là con của tôi không?

- Tôi không thể trả lời câu hỏi đó được. Nó có phải là con của cô hay không, thì cô tự biết chớ!

Hồng Lan cúi đầu lặng thinh. Một lát, cô nói:

- Đây là cả một bí mật... Vâng... thật là một bí mật!...

- Sao lại là bí mật?

- Ba năm nay tôi cứ tưởng rằng đứa hài nhi tôi đẻ ra đã... chết rồi...!

- Theo cô tưởng, thì đứa hài nhi đã chết cách nào?

Hồng Lan bỗng dưng gục đầu xuống bàn, khóc nức lên một tiếng. Cô khóc ấm ức một lúc thật lâu, không dám ngước mặt lên.

Bác sĩ Long cũng ngồi im.

Một chập lâu ông nói:

- Cô Hồng Lan, tôi xin lỗi cô đã vô tình gợi lại một kỷ niệm đau đớn của cô. Nhưng cô không phải là một bị cáo và tôi không phải một quan tòa. Tôi là Bác sĩ, mà cũng có lẽ là một người bạn. Tôi có thể khuyên cô … Cô Hồng Lan... cô hãy ngước mặt lên, ngó tôi đây. Ngó tôi như cô ngó một Bác sĩ. Đừng ngại. Không nên giấu diếm một điều gì với một Bác sĩ.

Hồng Lan ngửng đầu dậy. Nước mắt vẫn chảy ràn rụa trên đôi má cô. Đôi mắt cô đỏ ngầu, muốn sưng lên. Cô lấy khăn lau, nhưng càng lau nước mắt càng trào ra.

Bác sĩ Long bảo:

- Cô hãy ngó thẳng tôi đây, và nghe tôi … Cô Hồng Lan, bây giờ đây là một vấn đề lương tâm. Nếu cô có can đảm nhìn nhận những tội lỗi cũ như cô đã hứa với tôi, thì cô nên nhìn nhận rằng đứa con của cô không có chết! Khi người nhà cô đem nó bỏ ngoài ruộng, thì trời khiến cho một đứa bé chăn trâu trông thấy. Chính là đứa bé lúc nãy ngồi chằm áo tơi trong sân nhà cô Thanh. Nó đã cứu đứa hài nhi vô tội. Nó đã ôm về cho cô Thanh nuôi.

Hồng Lan lại gục đầu xuống cánh tay để trên bàn, khóc nức lên một lần nữa. Lần này cô khóc lớn, và khóc thật nhiều, không dám ngó Bác sĩ. Bác sĩ Long đứng dậy ra ngoài, để cho Hồng Lan ngồi yên một mình.

Nửa giờ sau, ông trở vô, bảo Hồng Lan:

- Cô đã ăn năn. Đó là việc rất đáng khen cô. Nhưng may thay, cô chưa phạm tội ác giết chết đứa con của cô vừa mới lọt lòng! Cô Thanh đã cứu nó sống. Cứu nó khỏi chết tức là cô Thanh đã cứu cô khỏi phạm tội ác! Phật trời còn thương cô nên xui khiến cho cô Thanh giữ nó lại cho cô, để một ngày sau cô có thể chuộc tội. Bây giờ cũng chưa trễ. Tôi mong cô suy nghĩ kỹ về bổn phận của cô từ ngày hôm nay. Bổn phận ấy rất là thiêng liêng đối với cô, đối với lương tâm của cô. Tôi để tự cô quyết định. Bây giờ tôi xin lỗi cô, tôi không thể ở lâu được. Tôi phải về tỉnh ngay, vì có mấy người bịnh đang chờ tôi. Tôi cho cô nghỉ phép bảy ngày. Thứ hai tuần tới, tôi mong cô đến trình diện trong phòng giấy tôi và cho tôi biết những điều mà cô đã quyết định. Chào cô, và chúc cô có nhiều can đảm.

Năm giờ chiều hôm ấy, Hồng Lan một mình đến nhà cô Thanh. Lần nầy Hồng Lan mang kiếng đen, vì mắt cô đã sưng vù lên, cô sợ người ta để ý …

Thanh đang giỡn chơi với bé Bình Minh. Trông thấy Hồng Lan vào, cô vui vẻ mời ngồi.

Hồng Lan lấy kiếng đen ra để trên bàn và nói ngay vô đề:

- Thanh à. Tôi đến đây chiều nay để thú nhận với Thanh một tội lỗi mà tôi đã phạm trong dĩ vãng, và để tỏ lòng biết ơn của tôi đối với Thanh. Đứa bé này là con của tôi. Nhưng lúc tôi có mang nó, tôi rất buồn bực và xấu hổ vì cha nó đã bỏ tôi và không nhìn nhận cái thai, cho nên...

Hồng Lan nghẹn, nói không được nữa. Thanh dịu dàng hỏi:

- Chị hãy tha thứ cho sự tò mò của tôi, nhưng, tôi muốn biết cha nó là ai?

- Cha nó là một công chức ở Sàigòn.

- Chớ không phải anh Lê quang Đồng ?

- Không phải.

Hồng Lan lặng thinh một lúc. Cô sực nhớ chính cô đã tố cáo Đồng, và chửi mắng Thanh tàn tệ.. Cô lẩm mẩm thú tội với Thanh:

- Tôi rất hối hận đã vu khống anh Đồng, người thanh niên đứng đắn và lương thiện đã phải bỏ gia đình trốn đi có lẽ vì tôi! Hồi đó, tôi cũng không hiểu Thanh … nay tôi thành thật xin Thanh tha lỗi...

- Tại sao chị sanh con bé nầy ra mà chị không nuôi?.

- Cha nó không nhìn nhận cái thai, cho nên tôi phải trốn về ruộng, sợ ở Saigon chị em chúng bạn thấy mình chửa hoang, họ cười. Về đây tôi đã cố che đậy không cho ai biết, nhưng đến khi gần sanh, tôi không muốn nuôi nó, bởi lẽ... nó là đứa con hoang! Vì danh dự gia đình. Ba tôi cũng, đồng ý đem quăng nó ngoài ruộng... Hồi đó tôi chỉ muốn nó chết phức cho rồi... cho mất tích hẳn. Vì tôi còn mê muội quá.,.

Hồng Lan lại rưng rưng nước mắt, nhưng Thanh an ủi:

- Chị đừng khóc nữa. Chắc chị đã khóc nhiều rồi...

- Không ngờ số nó chưa chết! Thanh đã cứu nó, và nó đã sống đến ngày nay. Cái ơn của Thanh thật là vô lượng, vô cùng! Thanh là người mẹ thứ hai của nó đó.

- Tôi chỉ làm theo tình nhơn đạo. Nói thiệt với chị, hồi đó tôi không biết nó là con của chị.

- Thanh đã cứu sống nó, tức là Thanh đã cứu tôi. Lòng biết ơn của tôi đối với Thanh không lấy gì đền đáp lại được.

- Bây giờ chị có ý định gì?

- Tôi rất ăn năn hối hận. Nay tôi muốn đến nói với Thanh cho tôi xin lại con nhỏ. Cuộc đời của tôi đã đau khổ quá nhiều. Đứa con kia sẽ là nguồn an ủi duy nhứt của tôi. Tôi là người mẹ đẻ ra nó, cho nên trời xui khiến ngày nay tôi được trông thấy mặt nó, sao tôi thương nó lạ lùng, Thanh à!

Bé Bình Minh từ nãy giờ đứng âu yếm trong lòng ‘‘má’’ Thanh. Nó vẫn đăm đăm ngó người khách lạ với cặp mắt ngây thơ. Người khách lạ nói gì với ‘‘má’’ nó, hình như nó không hiểu; Nhưng khi Hồng Lan đến gần nắm tay nó, tự nhiên nó xô Hồng Lan ra, quây mặt áp vào lòng Thanh, hai tay ôm lấy Thanh và khóc thét lên.

Thanh xoa đầu tóc nó:

- Nín con! Đừng khóc.., má cưng.

Bình Minh chưa nín hẳn, vẫn úp mặt vào lòng Thanh, thút thit. Hồng Lan ngồi thụp xuống bên cạnh nó, đưa ra một gói sô cô la để dỗ giành nó:

- Mẹ của con đây, Con... Mẹ yêu con Iắm, con à...

Nhưng bé Bình Minh ôm sát vào Thanh, không để cho Hồng Lan ẳm, và còn khóc ré lên nữa. Hồng Lan cố níu được cánh tay nó, dịu dàng bảo:

- Mẹ của con đây mà... Mẹ đẻ của con đây.

Con bé hất tay Hồng Lan, vùng vằng la lớn:

- Không!

- Mẹ cho con kẹo sô cô la đây nè...

- Không!

- Mẹ cưng con lắm mà con!...

- Không!

Thanh dịu dàng vuốt đầu tóc của bé:

- Nín đi con! Cô ấy thiệt là mẹ của con đó..

- Không phải!

Bình Minh càng hét to, và lắc đầu dẩy nẩy. Hồng Lan ngồi lên ghế, mắc cở và đau đớn vô cùng. Thanh dỗ bé một lúc lâu, rồi quây hỏi Hồng Lan:

- Hòn máu rơi, chị còn muốn lấy lại làm chi?

- Thú thiệt với Thanh, từ sáng nay được trông thấy mặt nó, tình mẫu tử thiêng liêng bỗng nổi dậy trong lòng tôi như một ngọn sóng thần. Tình yêu con tràn ngập trong máu tôi. Tôi tin rằng khi nó khôn lớn, nó cũng sẽ mong muốn trở về với tôi, như lá bay về cội, chim bay về cành. Nếu Thanh bằng lòng trao trả nó lại cho tôi,Thanh dỗ nó đêm ngày, nói cho nó nghe, thì tự nhiên nó sẽ không xa lạ với tôi nữa. Hôm nay tôi có đem theo trong bóp...

Hồng Lan ngựng lời, mở bóp lấy ra một tấm ngân phiếu đã ghi sẵn con số năm chục ngàn đồng, đưa Thanh:

- Đây là món tiền nhỏ tôi xin tặng Thanh, gọi là chút lòng tri ân của tôi đối với Thanh đã cứu hai mẹ con tôi...

Thanh nhếch miệng cười:

- Sao chị không nói thẳng ra rằng chị đem năm mươi ngàn đồng đến đây để chuộc con Bình Minh?

- Không phải tôi chuộc con Bình Minh, Thanh à. Và cũng không phải để trả cái công của Thanh đã nuôi nó từ ba năm nay. Đây chỉ là một chút kỷ niệm nhỏ mọn, nhưng thành thật, để ghi lòng biết ơn của tôi đối với Thanh đó thôi.

- Tôi rất cảm động vì tấm lòng thành thật của chị. Nhưng Bình Minh với tôi đã quyến Iuyến nhau quá rồi, tôi không thể nào rời nó ra được nữa. Còn tấm ngân phiếu năm mươi ngàn đồng, xin chị cất lại vô bóp. Tôi không nhận đâu.

- Tại sao vậy, Thanh? Tôi thành thật tặng Thanh số tiền này, để tỏ lòng tri ân của tôi chớ có gì đâu!

- Tôi rất cám ơn chị, nhưng tôi có làm gì đâu để xứng đáng lòng biết ơn của chị? Tôi đã nói với chị rằng tôi chỉ làm theo tình thương nhân loại mà thôi... có chi mà chị mang ơn?

- Biết vậy, nhưng nó là con đẻ của tôi, Thanh đã nuôi nó khôn lớn đến ngày nay, tôi làm sao quên được công ơn hải hà vô lượng của Thanh?

- Dù là con của chị, hay con của ai chăng nữa, tôi đã cứu được là tôi cứu. Tôi chỉ làm một bổn phận làm người.

- Bao nhiêu hy sinh Iớn lao của Thanh, bao nhiêu cực khổ lo âu mới nuôi sống nó đến bây giờ. Thanh không muốn cho tôi đền đáp một phần nào cái công ơn dưỡng dục đó sao?

- Công ơn dưỡng dục, đứa bé dễ thương nầy đã đền đáp cho tôi nhiều lắm rồi chị à. Một nụ cười hồn nhiên của nó lúc tôi buồn, một nụ hôn ngây thơ âu yếm của nó lúc tôi đau, cũng đã đền đáp lại bao nhiêu hy sinh khổ cực của tôi! Chị trông thấy đó: nó thương tôi lắm, nó quý tôi lắm, Nó xoắn suýt bên cạnh tôi, nó học ăn học nói bên cạnh tôi, nó chơi bên cạnh tôi, nó sống bên cạnh tôi. Đó là nó trả cái ơn tôi đã cứu vớt nó. Còn chị, chị không mắc nợ gì tôi hết!

- Tôi chỉ muốn tặng Thanh...

- Chị tặng tôi cái gì tôi cũng rất cảm ơn. Nhưng một lời nói của chị cũng đã đủ tỏ lòng tốt của chị. Cần chi phải bạc tiền?

- Thanh đã hao tốn nhiều, trong lúc Thanh thiếu thốn mọi bề...

- Dạ điều đó, chị nói đúng. Nhưng tôi đã vui sướng được nuôi nấng một đứa con mà tôi đã tưởng là không cha không mẹ. Nó là của trời cho, nên nhiều khi tôi đã nghĩ rằng có lẽ tôi có phước đức gì mới được nhận lãnh món quà quý báu của Phật trời ban cho đây! Sự vui sướng ấy, tôi thấy đắc giá hơn vàng bạc châu báu trên đời chị à.

Hồng Lan gục đầu xuống bàn khóc:

- Tôi muốn xin con của tôi về với tôi, mà Thanh không cho... Thanh hiền lành phước đức lẽ nào Thanh không thương tôi sao?... Trời ơi! Tôi!... Tôi là người mẹ đứa bé này đây... tôi là người mẹ khốn nạn... của con đây con ơi!... con ơi!...

Hồng Lan quá đau đớn, như điên như dại quỳ sụp xuống chân Thanh, hai tay đưa ra muốn cướp lấy Bình Minh. Nhưng đứa bé đẩy nẩy nhứt định không cho ôm, và la khóc ầm ĩ.

Nó ghì chặt vào lòng Thanh, níu chặt vào áo Thanh, kêu thảm thiết: ‘‘Má ơi! Má ơi!’’. Hình như nó có linh tính khiếp sợ người ta muốn bắt nó.

Hồng Lan đau đớn vô cùng. Nhưng biết làm sao bây giờ? Cô đứng dậy lấy khăn lau nước mắt, rồi đeo kiếng đen:

- Thôi, tại nó chưa quen với tôi nên nó hất hủi tôi như thế. Tôi chỉ còn mong nơi Thanh. Tôi yêu cầu Thanh suy nghĩ kỹ lại và nếu Thanh cho tôi xin nó về với tôi, tôi sẽ biết ơn Thanh đến hết cả đời tôi. Bây giờ đây tôi mong Thanh thương tôi mà nhận ngân phiếu này... để an ủi tôi được phần nào...

- Không đâu, chị Hồng Lan à. Tôi không thể nhận được.

- Hay là nếu Thanh bằng lòng, tôi sẽ đem lại năm chục ngàn tiền mặt, để Thanh khỏi mất công đi lên Sàigon lãnh vậy?

Thanh mỉm cười đứng dậy:

- Tôi không nhận, xin chị đừng nói nữa.

Hồng Lan cất tấm ngân phiếu vô bóp. Cô muốn kêu con Bé một lần nữa:

- Con ơi!... Con!...

Nhưng Bình Minh vẫn đứng úp mặt vào áo Thanh, không quây ra, hai tay nó ôm chặt lấy hai chân của ‘‘Má’’ nó. Thanh muốn tiễn Hồng Lan ra cửa, nhưng nó níu dằng lại, không cho Thanh bước đi.

Hồng Lan buồn bã thui thủi ra về.

Mười ngày sau, Thanh nhận được một bức thơ của Bác-sĩ Long, trong thơ Bác sĩ cho Thanh biết Hồng Lan hiện đang đau khổ và nhờ ông năn nỉ với Thanh cho Hồng Lan xin lại đứa con. Hồng Lan còn nhờ Bác sĩ trao lại Thanh số tiền Một trăm ngàn đồng. Bác sĩ viết thêm rằng Bác sĩ chỉ vì thấy Hồng Lan đã tĩnh ngộ, biết hối cải, nên ông sẵn lòng chuyền đạt giùm đến Thanh lời van lơn tha thiết của Hồng Lan đó thôi, chớ Bác sĩ không dám khuyên Thanh một câu nào, để Thanh tự ý định liệu. Nhưng Bác sĩ thấy rằng trong lúc Hồng Lan đã ăn năn hối hận, và muốn nuôi đứa con đẻ chuộc lại tội ác của mình, thì Thanh cũng nên tỏ một cử chỉ an ủi người đàn bà đau khổ ấy một phần nào.

Thanh viết thơ trả lời Bác sĩ.

10 - 2 - 1953

Thưa Bác sĩ,

Tôi đã suy nghĩ rất nhiều sau khi đọc bức thư rất cảm động của Bác sĩ. Tôi biết Bác sĩ cũng tội nghiệp người đàn bà đau khổ, nên đã có mấy lời rất cao quý ngỏ cùng tôi,

Vậy tôi xin vâng lời Bác sĩ mà quyết định sau đây.

Từ nay tôi sẵn sàng để chị Hồng Lan đến thăm Bình minh mỗi khi chị nhớ nó, cho đến ngày nào Bình Minh chịu về ở với chị. Sự nó sẽ chịu về hay không, sẽ hoàn toàn do ý nghĩ của nó và có lẽ cũng do tình quyến luyến của chị đối với nó sau này, Tôi xin lấy danh dự hứa rằng tôi sẽ không làm gì để cản trở tình thương yêu ấy và tôi cũng sẽ không bao giờ ép buộc nó không được trở về với chị. Tôi sẵn sàng giao trả Bình minh lại cho chị Hồng Lan bất cứ ngày nào mà Bình Minh đã có tình thương yêu đầy đủ để sống vui vẻ và sang sướng bên cạnh người mẹ ruột của nó. Tôi cũng sẽ khuyên dỗ nó và không cho nó biết gì về dĩ vãng của nó. Hơn nữa, tôi rất vui mừng được thấy chị Hồng Lan đã ăn năn lỗi lầm đã qua và nay đã trở lại con đường chánh đáng. Tôi thành thật khen chị và sẽ dùng đủ cách để cho Bình Minh vui vẻ trở về với tình yêu mẫu tử.

Còn số tiền 100.000$00 chị Hồng Lan có nhã ý tặng tôi (hôm trước chị muốn tặng tôi 50.000$) tôi đã nói với chị rằng tôi không nhận. Nay tôi xin nhắc lại một lần nữa rằng dù là 50.000$ hay 100.000$ hay hơn nữa tôi cũng không nhận, và tôi thành thật cảm ơn hảo tâm của chị.

Tôi xin Bác sĩ tha thứ cho tôi đã làm mất thì giờ quý báu của Bác sĩ, và xin Bác sĩ nhận cho cảm

tình kính mến thành thật và sâu xa của tôi.

Cháu Bình Minh kính lời thăm Bác.

Còn năm hôm nữa, đến ngày lễ sanh nhựt đúng ba tuổi của cháu, cháu Bình Minh sẽ chụp một tấm hình đẹp để kính tặng Bác. Nếu Bác sĩ có thì giờ, xin mời Bác sĩ đến dự cuộc vui gia đình thân mật với cháu.

Thân mến chào Bác sĩ,

NGUYỄN-THỊ THANH