Hồi Thứ Mười Một Lời di chúc dặn dò hai trẻ,-Chốn tuyền-đài một giấc ngàn năm.

Đây tôi xin để dẹp sự tích Võ-đông-Sơ đi tuần dương ; đặng nhắc lại Bạch-tiểu-thơ khi từ biệt Đông-Sơ rồi. Cách ít ngày, bữa nọ đương ngồi nơi tư-phòng coi sách, kế thể-nữ Xuân-Đào chạy vô hơ hải kêu Bạch-tiểu-thơ và nói: “Thưa cô, ông ở tại kinh-đô thọ bịnh, nay đã về tới trước dinh, Bạch-công-tử đương đỡ ông vô ; xin cô ra coi ông đau bịnh chi cho biết.”

Tiểu-thơ nghe nói thất kinh, lật đật chạy ra trước dinh, thì thấy gia-đinh và công-tử đương đỡ Bạch-công đem vô. Tiểu-thơ chạy lại đỡ cha, thì thấy thần-sắc kém suy, hai mắt lim dim, xem dường mê mệt.

Đó rồi đem Bạch-công thẳng vô phòng để nằm nơi giường. Tiểu-thơ đứng một bên cha và hỏi rằng: “Cha ôi! Cha đau bịnh chi, mà con coi cha hình thù suy nhược như vậy?” Bạch-công nghe Tiểu-thơ hỏi thì mở mắt ra và nói: “Khi cha ở tại kinh-đô, thọ bịnh, thì các lương-y nói: bị chứng ngoại cảm phong hàn, nội thương tạng phủ, nên bắt mê mẩn tâm thần, và ăn uống không đặng. Các lương-y đã điều-trị nhiều phương mà bịnh không thuyên giảm ; cha nghĩ những sự đau đớn bịnh hoạn là một cái khổ hình của luật tạo-hóa, để mà hành phạt đọa đày xác thịt con người ở cõi phù-sanh nầy, làm cho huyết mạch tiêu ma, tinh-thần liệt bại, và nhiều khi diễn ra một trường rất kịch liệt ai bi, và làm cho cha phải lìa con, tôi phải lìa chúa, mà chôn chung nơi một cái hòm đất trong trái địa-cầu nầy, là chỗ thiêm-thiếp một giấc ngủ ngàn năm, không khi nào đặng trùng-phùng tái-hội. Nay cha đã rủi lâm đại bịnh, cha nghĩ lại những sự kim mã ngọc đường, vinh-hoa phú quí nơi cảnh phù sanh nầy, dường một giấc Huỳnh-lương mơ màng, như một ngọn đèn tàn để chong dưới gió! Thế thì ngày nay là ngày cha phải lìa con, mà nhắm mắt nơi chốn tuyền đài, cho yên phần mạng vận.” Nói rồi mệt đã hết hơi.

Bạch-công-tử thấy vậy an ủi cha mà rằng: “Xin cha nằm mà tịnh dưỡng tinh thần, rồi con sẽ rước thầy thuốc thang điều trị.”

Tiểu-thơ lấy tay rờ nơi trán Bạch-công và lấy mền đắp lại và nói rằng: “Cha ôi! Cha ráng nghỉ một chút cho khoẻ, rồi thầy thuốc lại coi, đặng lo điều trị ít ngày, họa may bịnh kia thuyên giảm.” Chẳng dè từ đây thì bịnh càng ngày càng trầm trọng, thuốc thang đã hết sức, mà chẳng thấy bịnh giảm chút nào.

Còn cơm cháo thì không ăn, tâm thần lại thêm mê mệt. Tiểu-thơ ngày đêm thao thức, ở một bên cha, săn sóc thuốc thang, vái van cầu khẩn.

Bữa nọ Bạch-công bứt rứt chẳng yên, thì biết bịnh thế thùy-nguy, không phương cứu đặng, bèn kêu Công-tử và Tiểu-thơ mà nói: “Hai con ôi! Cha nay bịnh đã thùy-nguy ngày thêm trầm trọng, cha chẳng may hồn về chín suối thì con phải lo mà kế nghiệp gia đình, nhớ câu cốt nhục tình thâm, anh em ở cho hòa nhã” rồi ngó Bạch-công-tử mà nói: “Em con là Bạch-thu-Hà nay đã trưởng thành, chưa bề gia thất. Vậy một mai cha có ly trần rồi, thì con quyền huynh thế phụ, lựa chỗ xứng lứa vừa đôi, mà lo việc tóc tơ, định bề hôn phối cho nó, song chẳng nên ép uổng duyên em, làm cho đường-đệ bất hòa, mà sanh đều thủ túc phân ly, gia đình thất tự, thì hồn cha nơi chín suối chẳng đặng yên lòng.”

Tiểu-thơ nghe cha nói vậy, thì lại quì một bên, rồi giọt lụy dầm dề, khóc mà nói rằng: “Cha ôi! Mẹ con chẳng may mất sớm, con chưa báo bổ ơn sâu dưỡng dục, công nặng sanh thành, ngỡ là cha đặng bình yên mạnh giỏi, mà vui cùng con trong lúc kỷ trưởng niên cao, đặng cho con thần tĩnh mộ khang, mà gọi rằng đền bồi chút công ơn, trong muôn phần lấy một ; chẳng dè cha nay rủi lâm trọng bịnh, đã biết rằng tử sanh bởi số, chẳng ai thoát khỏi mạng trời. Nhưng mà con rất hờn là hờn cái lưỡi gươm phong vân mạc trắc, ai nỡ đem đến thình-lình, mà cắt dây phụ tử thâm tình, làm cho phân ly rất vội.

Còn việc nhơn duyên con trẻ, thì xin cha chớ nhọc lòng, trong thiên hạ những bực trai tài gái sắc, chẳng thiếu chi người, lẽ đâu chẳng có một chồng, mà cha lo làm chi cho mệt trí. Chí như cha mẹ là ơn sâu tợ biển, công nặng dường non, hễ một mai mất rồi, thì biết đâu mà kiếm cho đặng.

Cha ôi! nếu cha có bề nào thì giọt nước mắt thâm tình nầy, chảy ra biết bao nhiêu cho cạn.” Nói rồi cúi đầu bên góc giường mà khóc than rất ai bi thảm thiết.

Bạch-công nghe rồi, thì mắt rưng rưng, giọt lụy đôi tròng ; và hồn thiếp thiếp, ngàn thu một giấc.