NHỮNG CHI TIẾT NHỎ NHƯNG PHIỀN TOÁI

Ông vẫn nghĩ là ông có lý do khi làm vậy?"

"Cho đến ngày hôm qua tôi vẫn tin là mình đã hành động đúng khi quyết định cắt bỏ đường dây điện nối với cái chuông ngoài cổng, trong lúc chờ để lắp một cái máy interphone", người đàn ông ngồi đối diện trả lời nhưng mắt ông không nhìn vào người đối thoại mà nãy giờ vẫn đặt đâu đó vào bức tường trước mặt. Trên bức tường sơn trắng sạch sẽ ấy, chỉ độc có mỗi cái đồng hồ mà cả hai cây kim đều nằm chồng lên con số sáu.

"Không dưới năm lần trong ngày tôi đã phải chạy lên chạy xuống hai mươi bậc cầu thang, tổng cộng không dưới hai trăm bậc, để mở cổng. Lúc thì là một anh bưu tá phát thư, hay nhân viên hãng cung cấp nước uống đến giao hàng. Lúc là người của công ty cung cấp khí đốt hoặc nhân viên điện lực hay nhà máy nước gì đó đến ghi đồng hồ chỉ mức tiêu thụ hàng tháng. Lúc là một cô gái trẻ đẹp giới thiệu dịch vụ thuê bao điện thoại di động đời mới với giá khuyến mãi. Có khi là một anh da đen, tóc xoăn tít, đến xin phun thuốc diệt côn trùng trong nhà và ngoài vườn. Lắm lúc lại chỉ là một ông già lẩm cẩm, chân tay run lẩy bẩy, nhầm địa chỉ."

"Những lúc như thế tôi đều phải bỏ dở công việc đang làm. Nếu đúng vào lúc đang hầm một nồi thịt, tôi chỉ cần vặn nhỏ lửa lại để nó không trào bọt, còn nếu đang chiên món cá rô phi hay rán khoai, tôi bắt buộc phải tắt hẳn bếp ga, sau đó lau hai bàn tay ẩm ướt vào cái tạp dề đeo trước bụng, xỏ vội cái áo lên người và phóng như bay xuống sân, nhất là lúc bị hối thúc bởi những hồi chuông riết róng một cách bất nhã. Nhưng có lẽ gây căng thẳng nhất là tiếng chuông đổ phải lúc đang ở trong nhà tắm hay đang ngồi trong toilet."

"Bây giờ thì tôi có thể yên tâm không còn sợ bị ai quấy rầy nữa. Từ nay tôi có thể tự do làm những công việc mình ưa thích mà trước đây phải tạm gác sang một bên vì không có thời gian, hoặc đơn giản là sẽ có được những giây phút hoàn toàn riêng tư."

"Tôi vừa mất việc làm. Một sự sắp xếp về tổ chức đã đẩy tôi cùng với gần chục người bỗng dưng ra khỏi cổng sở làm và trở thành thất nghiệp bất đắc dĩ. Trong khi chờ đợi để kiếm một việc làm khác, mỗi ngày tôi truy cập mạng và đọc báo, vào những mục rao tìm người, rồi đi chợ, nấu ăn và chờ vợ đi làm về."

"Đối với tôi, những ngày đầu không đi làm là cả một trải nghiệm chưa từng có trong đời. Tôi rũ bỏ nhiều thói quen cũ và bắt đầu tập một số thói quen mới. Tôi không còn thức giấc với cái đồng hồ báo thức ở bên cạnh giường nữa. Tôi không bị bận bịu chọn lựa vào mỗi sáng sớm chiếc áo sơ mi nào nên mặc, cái cà vạt nào hôm trước đã đeo, đôi giày kia chưa đánh xi. Tôi không phải mỗi ngày đi về trên một con đường quá quen thuộc cả chục năm trời. Tôi không còn bị những cuộc họp nặng nề, nhàm chán hành hạ, không còn phải gặp hàng ngày những khuôn mặt đần độn, hợm hĩnh nữa. Tôi như được một bàn tay vô hình cất đi một gánh nặng trên vai lâu ngày. Tôi cảm thấy nhẹ hẫng, vô cùng khinh khoái."

"Tuần lễ thứ nhất trôi qua một cách thật dễ chịu. Lần đầu tiên tôi thực sự sở hữu một không gian chỉ dành riêng cho mình. Gần trọn một ngày, từ 8 giờ 30, khi vợ tôi ra khỏi nhà cho đến lúc nàng trở về vào chiều sẩm tối, một mình trong căn nhà trống trải, tôi bất ngờ khám phá ra có rất nhiều thứ chung quanh hàng ngày vẫn hiện diện bên cạnh mà hầu như tôi chẳng khi nào để tâm đến chúng. Từ những đồ vật hết sức nhỏ mọn, như cái chụp đèn, khung cửa sổ, tấm rèm che, đến cái ghế, cái bàn, cái bếp ga...Trong ánh sáng tự nhiên ngoài trời rọi vào gian phòng, những đồ vật đó xuất hiện với tất cả sự dửng dưng thách thức chưa từng thấy."

"Tôi đã bỏ thời gian để ngắm nghía hình dáng chúng không chán, cũng như thích thú quan sát những chậu hoa vẫn đặt trên bậu cửa sổ. Những bông hoa màu đỏ thẫm nở vào mùa hè, rung rinh trước gió sớm mà tôi không còn nhớ tên vợ tôi mua nhân một buổi cùng nàng đến khu chợ quê họp mỗi tháng một lần cách xa nơi chúng tôi ở những hai mươi cây số. Mọi lần vợ tôi tưới nước cho nó và đây là lần đầu tự tôi làm công việc này. Tôi chăm chú theo dõi bầy kiến di chuyển lặng lẽ trên thềm nhà và nhớ đến Henri Michaux. Ừ nhỉ, kiến là một loại sinh vật có một đời sống cộng đồng khép kín nhất dưới bầu trời này."

"Trong bầu không khí tĩnh mịch, thân mật, tôi nghe tiếng động của chính mình di chuyển trong căn nhà và tiếng động do tôi va chạm với những thứ đồ vật chung quanh, như cái thìa kêu lanh canh trong bồn rửa bát, tiếng cọt kẹt của cánh cửa gỗ mở vào trong, tiếng ghế kéo lê trên sàn đá..."

"Nó mang đến một thứ cảm xúc thật mới mẻ và lạ lùng. Đến lúc ấy tôi mới chợt nhận ra sự hiện hữu của mình, một cách cụ thể, gần gũi, có thể cảm nhận, sờ mó được mà từ lâu tôi đã xao lãng."

"Và tôi còn khám phá ra nhiều thứ âm thanh lý thú khác. Chẳng hạn tiếng vỡ trong suốt của một viên đá trong ly rượu whisky. Trong ánh sáng chạng vạng của buổi chiều tà, ngồi trong góc phòng nhìn ra ngoài trời chờ vợ tôi về, âm thanh đó cũng đủ sức mạnh làm tôi giật mình hoảng hốt. Trong sự đơn độc, tôi đã học lắng nghe được nhiều thứ."

"Thế nhưng những giây phút êm đềm đó quá ngắn ngủi, chúng không thể kéo dài sang tuần lễ thứ hai thì đã bị hủy hoại bởi cái chuông điện vô tri vô giác đó."

"Tất cả những điều đó có phải chính là lý do đã dẫn ông đến việc cắt cái chuông?"

Bên ngoài trời đã sụp tối từ lúc nào. Bây giờ đang là giữa mùa thu, gió mang một chút không khí mát lạnh vào chỗ hai người đàn ông ngồi. Tiếng động của đường phố đã trở nên nhỏ lại, tiếng những chiếc xe ô tô chạy bên ngoài vọng vào bên trong phòng chỉ còn là một chuỗi âm thanh rầm rì bất tận. Người đàn ông vẫn giữ nguyên tư thế ngồi như từ lúc mới vào, hai chân bắt chéo lên nhau, nhưng ánh mắt bây giờ không biết có phải là do chịu ảnh hưởng từ sự thay đổi đó của khung cảnh mà bỗng nhiên trở nên sống động hơn, trong khi người đối thoại với ông đang có những dấu hiệu mỏi mệt trên nét mặt. Anh kín đáo liếc xuống chiếc đồng hồ trên tay rồi ngước mắt nhìn ra ngoài cửa sổ. Hôm nay là sinh nhật của Thúy. Anh đã đặt trước một chỗ ngồi cho hai người ở một hiệu ăn vào lúc tám giờ và anh cũng đã mất gần trọn một buổi chiều cuối tuần trước để chọn mua cho Thúy một món quà mà anh nghĩ sẽ mang đến cho nàng sự ngạc nhiên thú vị. Anh tưởng tượng đến nét mặt và nụ cười rạng rỡ của Thúy khi ấy và một cách vô thức không thể kiểm soát, trên môi anh bỗng phác lên một cái nhoẻn miệng mơ hồ như thể một nụ cười. Trong lúc người đàn ông tiếp tục nói, anh nhìn sang cái điện thoại đặt trên bàn. Chắc giờ này Thúy đang sốt ruột mong anh đến lắm. Lát nữa anh sẽ mặc bộ quần áo nào đây để đến với Thúy? Nàng không thích những tông màu sặc sỡ chói lóa, nàng nói nó không phù hợp với anh, anh gầy mà nước da anh không sáng, em thích nhìn anh trong những màu hơi sẫm, lúc ấy trông anh có vẻ từng trải, dày dạn hơn. Thúy luôn luôn có lý trong tất cả mọi cuộc tranh luận với anh và nhất là khi nó lại quan hệ đến chuyện trang phục và màu sắc, những thứ mà anh thường cảm thấy mình vụng về. Nhiều lúc anh tự biện hộ cho sự vụng về của mình bằng cách đổ hết cho công việc bận rộn, dù trong thâm tâm anh cũng thấy lý lẽ đó không thuyết phục được ngay cả chính anh.

"Tôi đã không thể chịu đựng lâu hơn nữa những thứ âm thanh đó, nó làm cho tôi quá căng thẳng, những lúc ấy và cả sau đó, khi tiếng chuông đã dứt rồi, tôi vẫn cứ nghe như có nghìn cái chuông điện tiếp tục reo vang lên trong đầu tôi..."

Câu trả lời bất chợt kéo anh ra khỏi dòng suy tư miên man và đưa anh trở về với người đàn ông ngồi trước mặt. Anh kín đáo ngắm nghía khuôn mặt của ông ta. Một khuôn mặt bình thường, nếu không muốn nói là tẻ nhạt. Chỉ có duy nhất cái nốt ruồi nằm bên má trái gần khóe miệng là đáng chú ý. Và không hiểu sao ngay lúc anh phát hiện ra cái nốt ruồi ấy, anh liền bất ngờ bị nó thu hút. Anh khởi sự quan sát nó. Ở vị trí cách nhau qua một cái bàn, khẽ nghiêng đầu như giả vờ đang nhìn về phía tấm cửa kính trước mặt, anh vẫn có thể nhìn thấy cái nốt ruồi khá rõ. Đó chỉ là một mẩu thịt dư màu đen to bằng đầu cây đũa, mỗi lần người đàn ông mở miệng nói, mẩu thịt ấy cũng nhúc nhích lên xuống theo. Thật ngộ nghĩnh. Có một sợi lông đen nhô lên cong cong ở phần đầu từ mẩu thịt và anh đoán chắc chắn nó phải còn những sợi lông khác nhỏ hơn ở chung quanh, như vẫn thường xảy ra cho các loại mụn mọc trên cơ thể con người, mà từ chỗ anh ngồi anh không thể nhìn thấy rõ được. Sự phán đoán đó càng kích thích trí tò mò của anh hơn, khiến anh tiếp tục dồn hết chú ý vào cái nốt ruồi đó một cách khoái chá, anh không còn cảm giác mệt mỏi nữa, ngược lại, thấy phấn chấn hơn lúc nào hết. Bây giờ thì anh có thể khẳng định là trên chóp cái nốt ruồi đó nhất định còn có một cái nhân màu phơn phớt hồng nữa mà anh không thể xác định được kích thước. Nhưng ô kìa, kỳ dị thay, không những thế, bây giờ anh lại còn thấy cái nốt ruồi ấy di chuyển nữa. Nó chuyển động dần dần, từng tí một, một cách hết sức chậm chạp, theo một đường chéo ngược lên về phía mũi của người đàn ông. Anh nghĩ là mình có thể đã bị hoa mắt vì tập trung chú ý quá lâu, bèn bỏ kính xuống bàn, nhắm mắt lại thư giãn. Một lúc sau, anh lại đeo kính vào và nhìn cái nốt ruồi ấy một lần nữa. Chính xác là như thế rồi. Không, đó không phải là ảo giác. Chính xác là cái nốt ruồi đang di chuyển. Phát giác đó làm anh hoảng hốt, anh rút chiếc khăn tay từ trong túi quần ra để lau những giọt mồ hôi rịn ra trên trán. Anh bất giác buột miệng hỏi người đàn ông, để tìm cách thoát ra khỏi cảnh tượng lạ lùng vừa chứng kiến và để tự trấn tĩnh, một câu hỏi mà anh không chắc có theo đúng thứ tự hợp lý của câu chuyện đang diễn ra giữa hai người hay không:

"Còn những tiếng động khác có làm ông có cảm giác tương tự không?"

Im lặng một lúc rồi người đàn ông tiếp tục nói, càng lúc càng tỏ ra cởi mở hơn so với lúc mới bắt đầu câu chuyện.

"Tiếng chuông điện mang đến những hồi ức mà tôi muốn lãng quên. Nó giống như một cái công tắc điện, khi đã bật lên, nó sẽ kích hoạt những cảm xúc, thói quen nằm sâu trong tiềm thức. Tôi buộc phải sống lại cái đời sống bận rộn, hối hả, trong đó tôi hoàn toàn bị tước đoạt mất ý thức làm chủ; không, quả thật tôi không sống cho tôi mà sống theo ý muốn của người khác. Chỉ cần cắt cái chuông đi, tất cả sẽ trở lại trật tự tự nhiên của nó, như nó vốn đã được tạo hóa bày ra như vậy."

Trong lúc người đàn ông trả lời, anh nhìn xuống hai bàn tay mình đặt trên bàn, nhìn mười ngón tay đan vào nhau ẩm ướt mồ hôi, để tránh phải trực diện với gương mặt người đàn ông. Anh cố gắng tập trung tinh thần vào đó để không phải liên tưởng đến cái hình ảnh lạ thường vừa rồi nữa. Nhưng vô ích, có một ma lực huyền bí nào đó thôi thúc anh, bắt anh phải ngước mắt lên nhìn vào cái nốt ruồi đằng trước mặt. Anh tự nhủ không được đầu hàng. Phải quyết liệt chống cự lại nó. Mồ hôi từ hai bàn tay anh chảy ra đọng thành vũng trên bàn. Một cuộc giằng xé âm thầm không cân sức diễn ra.

Sau cùng, anh bỏ cuộc, vì quá mệt mỏi. Anh không thể cưỡng lại sự cám dỗ của cái nốt ruồi ma quái ấy. Anh lại ngước mắt lên nhìn vào gương mặt người đàn ông. Nhưng... Ồ... Quái lạ thay! Không thể như thế được... Anh suýt kêu lên thành tiếng. Cái nốt ruồi bây giờ đã to lên quá cỡ và đã di chuyển đến vị trí của cái mũi. Hay nói chính xác là cái mũi của ông ta bây giờ đã biến thành một cái cục thịt dư đen thui, nó lắc lư, động đậy, như chực rơi xuống đất vào bất kỳ lúc nào. Còn cái nhân ở chóp mũi đến lúc ấy mới hiện ra màu sắc thật sự của nó, một màu hồng tươi, ở đó anh nhìn thấy một túm lông đen rậm rạp, phất phơ dưới ánh đèn. Quá kinh hãi, anh cảm thấy ngạt thở như thể mũi anh đang có ai bít chặt lại. Anh nới lỏng cái cà vạt, mở khuy cài cổ áo và hít một hơi thật mạnh. Anh cảm thấy chóng mặt, ngồi không vững. Anh cúi gầm mặt xuống bàn, gần như chẳng còn nghe người đàn ông kia đang nói gì nữa.

"Tôi sống bình yên được thêm vài ngày nữa, cho đến một buổi chiều từ sở làm về, nàng để nguyên bộ quần áo trên người không thay, ném cái túi xách lên bàn và hỏi luôn:

"Anh đã làm gì với cái chuông nhà mình thế?"

Tôi thấy trên khuôn mặt của nàng tất cả sự mệt mỏi sau một ngày bị vắt kiệt sức bởi công việc. Tôi biết đó là giây phút mà người ta dễ mất tự chủ nhất.

"Anh cắt dây điện "

Nàng nhìn tôi trân trân một lúc lâu, sau đó buông ra câu hỏi một cách máy móc, câu hỏi mà nàng không cần đợi tôi trả lời:

"Tại sao anh làm vậy? "

Rồi ngay lập tức nàng nói liền một hơi:

"Anh có biết là vì anh mà cả tuần nay nhiều thứ quan trọng người ta gửi đến nhà cho em mà em không nhận được không? Hai cái bưu phẩm, một cái thư bảo đảm rồi lại một cái thẻ Câu lạc bộ nữa. Không những chỉ có thế mà thôi, tại sao điện thoại di động của em đi làm về để ở trên bàn, anh cũng tự ý tắt nó đi? Ngay cả điện thoại ở nhà reo trước mặt anh mà anh cũng chẳng buồn nhấc máy lên để nghe nữa. Tại sao vậy? Tại sao anh xa lánh tất cả mọi thứ như vậy. Anh không muốn tiếp xúc với một ai. Anh sợ cả ánh sáng nữa? "

Tôi dị ứng với ánh sáng đèn néon, nó cho tôi một thứ cảm giác trần trụi, khó chịu, rất khó mô tả. Cả ngày tôi mở hết những cánh cửa sổ để lấy ánh sáng bên ngoài, hầu như tôi chẳng khi nào mở đèn, chỉ trừ lúc trời đã tối hẳn.

Nàng dừng lại một lúc để thở, để cố thoát ra khỏi những nỗi bực dọc đang đè nén trong lồng ngực làm nàng bị ngộp. Tôi nhìn thấy một giọt nước đọng ở đuôi mắt của nàng. Không hiểu sao vào lúc ấy, tôi chỉ nghĩ đến bữa cơm tối của hai chúng tôi mà thôi, tôi đã sắp sẵn trên bàn từ ban chiều và đợi nàng về, nhưng bây giờ thì tôi nhìn nó đang nguội lạnh. Tôi đứng lên dìu nàng ngồi xuống ghế. Bất ngờ nàng òa lên khóc nức nở, như thể tất cả những gì đã chất chứa, tích tụ bao ngày trong lòng chỉ chờ đúng vào lúc ấy để vỡ bùng ra. Một bên vai tôi ướt đầm nước mắt.

Hôm sau và nhiều ngày liên tiếp, mỗi khi chúng tôi bên cạnh nhau và khi thấy có cơ hội thuận tiện, nàng dịu dàng khuyên tôi nên đi tham vấn bác sĩ trị liệu tâm lý. Nàng nói rằng đó là một việc bình thường thôi, tâm lý cũng như thể xác đều cần được chúng ta chăm sóc thường xuyên để tránh những xáo trộn có thể có do sự thay đổi trong điều kiện sinh hoạt. "Anh hãy vì anh và vì em nữa, anh hãy đi khám đi. Em sẽ đưa anh đi, nghe anh. "

Và để làm cho vợ tôi vui lòng, tôi đã có mặt ở đây, thưa bác sĩ."

Anh đã hoàn toàn kiệt sức, không thể kéo dài được nữa, anh phải chấm dứt câu chuyện này càng sớm càng tốt. Nhưng vì phép lịch sự, anh phải đợi cho ông nói hết câu, anh quyết định kết thúc buổi tham vấn ở đó và cho ông một cái hẹn khác vào ba ngày sau rồi anh nói với ông ta là không có gì phải quá lo lắng, đó cũng là tâm trạng thường thấy khi có một sự kiện nào đó xảy ra trong cuộc sống, rằng ông có thể trở lại sớm hơn hoặc vào bất kỳ lúc nào ông muốn, anh cũng sẵn sàng tiếp. Anh tiễn ông ra đến tận cửa.

Ở bên ngoài, gió thổi lạnh, tiếng động ồn ào của đường phố theo cánh cửa mở chạy hết vào bên trong. Anh hít một hơi thật dài, thật căng lồng ngực, hơi lạnh làm cho đầu óc anh tỉnh táo lại và trong người nhẹ nhõm hơn được một chút. Những cửa hàng ăn đối diện nhộn nhịp người ra vào. Anh nhìn thấy một chiếc xe ô tô đã chờ sẵn, một người phụ nữ trung niên vòng hai tay trước ngực đứng bên cạnh mà anh không nhìn thấy rõ mặt vì chiếc khăn quấn quanh cổ của bà bị gió thổi bay ngược lên trên che mất một bên đầu. Anh đoán đó là vợ của người đàn ông. Anh nảy ý tò mò muốn đứng một lúc nữa ở ngay cửa để quan sát cặp vợ chồng đó, nhưng trong lúc ông ấy chưa bước được vào bên trong xe thì anh đã nghe có tiếng chuông điện thoại réo vang từ sau lưng. Anh vội vàng chạy vào trong nhà quên cả đóng cửa.

"Alô"

Tiếng của Thúy ở đầu dây bên kia.

"Không có gì hết... Anh vừa tiếp xong một bệnh nhân cuối cùng... Xong hết rồi. Anh đang chuẩn bị về đây... Ba mươi phút nữa... anh sẽ đến đón em..."

Anh đặt ống nghe xuống rồi vừa nhìn đồng hồ đeo tay vừa vơ vội mấy thứ trên mặt bàn cho vào trong cặp. Ba mươi phút nữa. Đoạn đường từ phòng khám về nhà để sửa soạn rồi từ nhà đến chỗ nàng. Hôm nay là thứ sáu, ngày cuối tuần. Anh nghĩ đến những chiếc xe nối đuôi nhau chạy vào trung tâm mà toát cả mồ hôi.