Chương 18

Ông Maćko nhẫn nại chờ suốt mấy ngày trời xem có tin gì từ Zgorzelice nhắn tới, hay cha tu viện trưởng có hồi tâm lại chăng, nhưng rốt cuộc quá khổ tâm vì phấp phỏng đợi chờ, ông quyết định đích thân đến gặp ông lão Zych. Tất cả những chuyện vừa xảy ra đều không phải là tội lỗi của ông, nhưng ông cũng muốn tìm hiểu xem ông Zych có giận gì ông không, chứ còn như cha tu viện trưởng thì ông chắc mười mươi là kể từ giờ trở đi, cơn giận của cha sẽ còn đè nặng lên đầu hai chú cháu nhà ông.

Jagienka đón ông bằng cách gập mình, chào theo lối cổ

- Cha có nhà chứ cháu? - Ông hỏi.

- Có nhà ạ, nhưng đang cùng cha tu viện trưởng đi săn. Chẳng mấy chốc nữa họ sẽ về nhà thôi…

Nói đoạn, cô gái đưa ông vào nhà. Cả hai ngồi xuống, im lặng hồi lâu, rồi cô gái lên tiếng trước.

- Phải ở lại Bogdaniec một mình, bác có buồn không?

- Buồn lắm chứ. - Ông Maćko đáp. - Thế ra cháu đã biết chuyện thằng Zbyszko ra đi?

Jagienka khẽ thở dài:

- Cháu biết. Cháu biết ngay hôm ấy. Cháu cứ tưởng… là anh ấy sẽ ghé qua, để nói dù chỉ một lời, nhưng anh ấy không ghé.

- Nó ghé vào sao được cháu! - Ông Maćko nói. - Cha tu viện trưởng sẽ xé xác nó thành hai mảnh, với lại cả cha cháu cũng không muốn thấy mặt nó kia mà.

Cô lắc đầu, nói:

- Ấy! Cháu không để cho ai xúc phạm đến anh ấy đâu.

Nghe cô nói vậy, dẫu là trái tim chai sạn, ông Maćko chợt xúc động, xích lại gần cô và bảo:

- Chúa che chở cho cháu, con gái của ta! Con buồn, ta cũng buồn, bởi nói con hay rằng, cả cha tu viện trưởng lẫn cha đẻ con cũng chẳng yêu thương con bằng ta đâu. Ta thà chịu chết vì vết thương mà con đã chữa khỏi cho ta, cốt sao thằng ấy lấy con chứ không lấy kẻ khác.

Nhưng Jagienka đang ở trong phút nhớ nhung tiếc nuối, khi người ta không biết che giấu điều gì trong lòng, cô nói:

- Cháu sẽ chẳng bao giờ được gặp anh ấy nữa đâu, nếu có gặp chăng cũng chỉ là thấy anh ấy sống với cô Jurandówna kia thôi, nên cháu thà khóc đến mù mắt cho rảnh.

Và cô nâng vạt yếm lên che đôi mắt đang nhòa lệ.

Ông Maćko lên tiếng:

- Yên nào cháu! Nó đi thật, nhưng nhờ lượng Chúa, nó chẳng trở về cùng với cô Jurandówna kia đâu.

- Sao không về ạ? - Jagienka thổn thức dưới vạt yếm.

- Bởi lẽ ông Jurand không muốn gả con gái.

Nghe thấy thế, Jagienka đột ngột buông vạt yếm, quay sang ông Maćko, hỏi vội:

- Anh ấy cũng kể với cháu thế! Nhưng có thật không hở bác?

- Đúng như thế, đúng như Chúa ở trên trời.

- Nhưng tại sao vậy ạ?

- Ai mà biết được. Hoặc một lời thề nguyền nào đó cũng nên, đã thề rồi thì chẳng cách nào gỡ nổi. Ông ấy cũng thích thằng Zbyszko, bởi nó thề sẽ giúp ông trả thù, nhưng ngay cả chuyện đó cũng không làm ông ấy thay đổi. Lời khuyên giải của chính quận chúa Anna cũng vô ích. Ông Jurand không muốn nghe một lời cầu khẩn, khuyên can hay mệnh lệnh nào hết. Ông ấy bảo là không thể được. Thế chắc hẳn là có nguyên do gì đó chắc như đinh đóng cột, khiến ông ấy không thể làm khác, mà ông ấy là người cứng rắn, đã nói cái gì là không thay đổi. Còn cháu, con gái ạ, đừng mất niềm tin, mà hãy vững lòng. Thằng bé phải ra đi vì công lý, bởi nó đã thề sẽ cướp được mấy ngù lông công kia. Mà cô gái cũng chính là người đã lấy chàng mạng choàng lên đầu nó, ra dấu hiệu cho mọi người là muốn chọn nó làm chồng, nếu không thì suýt nữa người ta đã chặt béng đầu nó đi rồi, vì vậy nói gì thì nói, nó cũng phải chịu ơn cô ta. Lạy Chúa để cho cô gái ấy không thuộc về nó, nhưng theo luật lệ, nó đã là của cô ta. Ông Zych trách nó, cha tu viện trưởng hẳn sẽ thù ghét đến tróc da rã cốt mới thôi, cha giận cả bác nữa, nhưng nghĩ cho cùng thì nó phải làm gì đây chứ? Một khi đã mang ơn cô kia thì nó phải ra đi cho trọn đạo. Nó là quý tộc kia mà! Nhưng bác xin nói với cháu rằng, nếu nơi kia không có bọn Đức cao thủ nào đó hại được nó, thì nó đi thế nào cũng về thế ấy - trở về không chỉ với bác, lão già này, không chỉ với Bogdaniec, mà còn về với cháu nữa, bởi nó rất muốn gặp cháu.

- Anh ấy thích gì chuyện gặp cháu kia chứ! - Jagienka nói.

Nhưng cô vẫn xích gần ông Maćko, lay lay khuỷu tay ông mà hỏi:

- Sao bác biết? Nào? Chắc không có thế, phải không?

- Sao bác biết ư? - Ông Maćko đáp. - Bởi lẽ bác thấy khi phải ra đi, lòng nó nặng nề ra sao. Mà còn thế này nữa, khi nó đã nhất quyết ra đi rồi, bác mới hỏi: “Thế mày không thương cho Jagienka sao?” Nó bảo: “Cầu Chúa ban cho cô ấy sức khỏe và những điều tốt lành nhất” Rồi nó cứ thở dài sườn sượt, như mang trong bụng một cái bễ lò rèn ấy.

- Chắc không phải thế!… - Jagienka nhắc lại, khẽ hơn. - Nhưng bác cứ kể nữa đi…

- Thề có Chúa nhân từ, đúng thế mà!… Cô gái kia đối với nó không còn hấp dẫn nữa rồi, khi đã quen biết cháu. Tự cháu cũng biết đấy, không thể tìm đâu trên đời này một cô gái phổng phao xinh đẹp như cháu nữa. Nó đã cảm thấy ở cháu ý nguyện của Chúa, có khi còn nhiều hơn là cháu thấy ở nó nữa đấy. Đừng lo, con ạ.

- Ơn Chúa! - Jagienka thốt kêu lên.

Và chợt nhận ra điều mình vừa buột miệng thốt lên, cô lại giấu bộ mặt đỏ hồng như trái táo vào sau ống tay áo, còn ông Maćko thì mỉm cười, đưa tay vuốt hàng ria mép, rồi bảo:

- Heỵ, giá mà ta còn trẻ! Nhưng cháu hãy vững lòng lên, bởi bác đã thấy trước chuyện gì sẽ xảy ra. Nó ra đi, nó sẽ kiếm được đôi cựa gót hiệp sĩ tại triều đình công quốc Mazowsze, bởi nơi đó gần biên giới, tìm một thằng Thánh chiến chẳng khó gì… Trong dám bọn Đức cũng có những trang hiệp sĩ tuấn kiệt lẫy lừng lắm, mà nó cũng chẳng phải mình đồng da sắt gì, nhưng bác nghĩ rằng không phải thằng vớ vẩn nào cũng địch lại được nó đâu, bởi vì chuyện đánh đấm thì nó thạo lắm. Cháu thấy đấy, cả gã Cztan trang Rogowo lẫn Wilk trang Brzozowa đều bị nó dần cho một trận mê tơi chỉ trong nháy mắt, mặc dù cứ như người ta đồn thì bọn chúng cũng là những gã trai đáng khen và khỏe như gấu cả. Nó sẽ mang về những ngù lông công kia, nhưng sẽ không đón cô tiểu thư Jurandówna về đâu, bởi bác đã từng được trò chuyện với ông Jurand, bác hiểu ông ấy là người thế nào. Này, rồi sau đó thì sao? Sau đó nó sẽ trở về đây, chứ còn biết về đâu nữa?

- Anh ấy có mà về!

- Ha! Nếu cháu không ưng thì cũng chẳng hề gì. Nhưng cháu hãy nói hộ lại với cha tu viện trưởng và ông Zych những gì bác vừa nói với cháu, để các vị phần nào nguôi giận thằng Zbyszko.

- Cháu nói sao được? Cha cháu buồn nhiều hơn là giận, nhưng lúc này mà nhắc đến anh Zbyszko trước mặt cha tu viện trưởng thì quả chẳng an toàn. Cha đã trị cả cháu lẫn cha cháu về chuyện tay gia nhân mà cháu gửi cho anh Zbyszko rồi đấy!

- Gia nhân nào?

- Bác biết không? ở nhà cháu có một gã người Séc mà cha cháu bắt làm tù binh ở gần thành Boleslawiec, một gia nhân tốt bụng và trung thành. Người ta gọi tên hắn là Hlava. Cha cho cháu để phục dịch, bởi gã vốn là phú nông ở quê hương gã. Cháu cho gã một bộ giáp xứng đáng rồi phái hắn đi theo anh Zbyszko để đỡ dần và chăm lo anh ấy trong hoạn nạn, và nếu có chuyện gì - xin Chúa hãy che chở - thì báo tin cho cháu biết.. Cháu còn cho gã một túi tiền nhỏ đi đường, gã thề với cháu bằng sự cứu rỗi linh hồn là sẽ trung thành phục vụ anh Zbyszko cho đến chết.

- Con gái của bác! Chúa sẽ trả công cho con. Thế ông Zych không phản đối sao?

- Sao không phản đối! Cha cháu dứt khoát không cho phép, nhưng đến khi cháu quỳ xuống ôm chân thì cha cháu cũng ưng thuận. Với cha cháu chẳng có chuyện gì, nhưng với cha tu viện trưởng thì khi vừa nghe đám hề đồng kể cho biết, lập tức cả nhà ầm lên tiếng nguyền rủa của cha, cứ ngỡ như ngày phán xử cuối cùng đã đến, cha cháu phải trốn vào kho rơm. Mãi đến chiều, cha tu viện trưởng mới rủ lòng thương vì những giọt lệ của cháu, người còn cho cháu một tràng hạt nữa. Cháu chịu mắng nhưng sung sướng trong lòng, cốt sao anh Zbyszko có thêm người tùy tùng là được.

- Nói có Chúa lòng lành, bác không biết bây giờ bác yêu nó hay yêu cháu hơn nữa, con gái ạ. Nhưng nó cũng có một đoàn tùy tùng kha khá rồi, tiền bác cũng đưa cho nó, mặc dầu nó không muốn nhận… Thôi, Mazury cũng đâu phải ở bên kia biển mà lo…

Câu chuyện tiếp theo bị cắt ngang bởi tiếng chó sủa, tiếng hò reo và tiếng kèn đồng vang động trước nhà. Nghe thấy những tiếng động đó, Jagienka nói:

- Cha cháu và cha tu viện trưởng đi săn về đấy. Ta ra hiên đi bác, bởi tốt hơn cứ để cho cha tu viện trưởng trông thấy bác trước từ đằng xa hơn là đột ngột thấy trong nhà.

Nói đoạn, cô đưa ông Maćko ra tiền sảnh, ở đó họ trông thấy trên mặt tuyết trong sân có một đám đông người, ngựa, chó, cùng những con hươu và chó sói bị trúng lưỡi đòng hoặc trúng tên. Trông thấy ông Maćko, trước khi xuống ngựa, cha tu viện trưởng phóng một lưỡi đòng về phía ông, thực ra không phải để giết ông mà chẳng qua cha muốn chứng tỏ một cách rõ rệt nhất lòng căm giận của mình dối với người của trang Bogdaniec. Nhưng từ đằng xa, ông Maćko đã ngả mũ chào cha, như thể ông chẳng thấy chuyện gì xảy ra, còn Jagienka quả thực không hề nhận ra chuyện đó, bởi cô đang kinh ngạc bởi sự có mặt của hai kẻ theo đuổi mình trong đoàn tùy tùng của cha.

- Có mặt cả Cztan và Wilk! - Cô kêu lên. - Chắc họ gặp cha cháu trong rừng.

Trông thấy hai gã trai, ông Maćko như có gì đó chợt nhói lên nơi vết thương cũ. Thoáng qua đầu ông cái ý nghĩ một trong hai gã sẽ có thể lấy được Jagienka, và cùng với cô là cả ấp Moczydoly, cả đất đai của cha tu viện trưởng, cả rừng và cả tiền… Và nỗi tiếc thương cùng lòng căm giận cùng ùa đến bóp nghẹt trái tim ông, nhất là khi lát sau ông lại được trông thấy một điều mới nữa. Đó là gã Wilk trang Brzozowa, mặc dù cách đây chưa lâu cha gã còn định đánh nhau với cha tu viện trưởng, nhưng lúc này gã nhảy vội đến cạnh bàn đạp để giúp cha tu viện trưởng xuống ngựa, còn cha, sau khi xuống ngựa, lại thân mật dựa người vào vai gã trang chủ quý tộc trẻ tuổi kia.

“Thế là tu viện trưởng sẽ hòa với lão Wilk, ông Maćko nghĩ thầm, “rồi cha sẽ tặng đất và rừng làm của hồi môn cho cô con gái.”

Nhưng giọng nói của Jagienka vang lên đúng vào lúc ấy đã làm gián đoạn những ý nghĩ đau đớn của ông:

- Bọn họ đã lành sau khi bị anh Zbyszko nện, nhưng dù họ có tới đây hằng ngày đi nữa thì cũng chẳng hòng được gì đâu!

Ông Maćko ngoảnh lại nhìn - khuôn mặt cô gái đỏ hồng, cả vì giận lẫy vì lạnh, mắt cô như lóe lửa căm tức, mặc dù cô biết rất rõ rằng cả gã Wilk lẫn Cztan đã bênh vực cô tại quán và vì cô mà bị ăn đòn.

Ông Maćko thốt lên:

- Thôi đi! Cháu sẽ làm điều mà cha tu viện trưởng bắt phải làm.

Nhưng cô gái nói ngay lập tức:

- Cha tu viện trưởng sẽ làm chính điều mà cháu muốn.

“Lạy Chúa lòng lành!” Ông Maćko thầm nghĩ. “Thế mà cái thằng Zbyszko ngu ngốc kia bỏ lại một cô gái như vậy chứ!”