Phần Thứ Nhất - Chương 1 Ngôi Nhà Bên Cửa Sông
Tiếng lịch kịch ở ngoài cửa làm Nhụ thoát ra khỏi tình trạng mê mệt của giấc ngủ. Trong cõi hỗn mang những cảm biết lúc nửa tỉnh nửa mê, Nhụ thấy một cái gì to lớn, xốp nhẹ bồng bềnh trôi đi giữa nhà, trong ánh sáng hồng hào và nhuếnh nhoáng như nước. Có lẽ là lưới. Lưới chuyển đi đâu? Bây giờ là mấy giờ?... Những ý nghĩ đứt đoạn thoáng hiện lên rồi mất đi rất nhanh trong trí óc còn rất mung lung của Nhụ. Rồi tất cả bỗng chìm ắng xuống. Và từ khoảng không vô tận, mờ ảo như sương mù, đột ngột hiện lên một cái bóng lực lưỡng, chắc nịch, lòa lòa ngọn đuốc trên tay. Không phải đuốc. Mà là đèn. Ngọn đèn trên bàn học của mình. Từ một nơi nào trong tâm trí Nhụ, vẳng lên câu nói đó.
- Thôi, cứ để cho nó ngủ.
Tiếng của cái bóng chắc nịch. "Bố mình. Đúng là bố mình. Nhưng sao bố mình lại bồng lên thế. Lạ nhỉ?" Nhụ muốn mở hẳn mắt ra để nhìn xem sao...
- Ban ngày bơi lội cho lắm vào. Bây giờ kìa... Nó đang nằm mê... Hai đứa... - Cái bóng nói tiếp. "Không phải bố mình mà là thầy giáo mình. Cũng không phải. A, đúng rồi, ông già đánh kẻng ở cổng trường học đấy. Nghe kìa: Keng! Keng!"... Những ý nghĩ và hình ảnh xen nhau lộn xộn, lại vờn lên ập xuống. Hai mi mắt Nhụ cứ nặng trĩu, không sao mở ra được. Và một con sóng tối mờ mịt của một giấc ngủ miên man trùm qua, nhấn Nhụ xuống một cái gì mềm mỏng, dịu ngọt, chơi vơi...
Đến lúc Nhụ mở được mắt thì trời đã sáng. Một màu trắng nhờ nhờ bụng cá loáng thoáng trong những kẽ ngói hở. Chăng ngang cửa sổ, một vàng lưới rê khẽ rung rung. Mẹ Nhụ đang vá lưới. Vá từ bao giờ? Dường như có chiếc ca nô vừa chạy qua, sóng sông Bạch Đằng lập tức dào lên, oàm oạp vỗ vào bậc đá dưới thềm nhà.
Nhụ tỉnh hẳn.
Bên cạnh mẹ Nhụ, ngọn đèn đã tắt. Dầu trong cái chai bia cổ rụt đã cạn, cấn màu vàng ố. Cái bấc làm bằng rẻ lưới cá nhâm, đen xỉn, mủn lẹm đi. Một chút khói ám hình ngọn tháp, in lờ mờ lên cái gờ tường đã lỗ chỗ tróc vôi vì nước mặn. Bác vẫn ngồi yên, tấm lưng áo bạc phếch màu mưa, hơi cúi xuống.
- Mẹ vá lưới từ đêm qua à?
Bác quay lại nhìn con. Đôi mắt lờ đờ, mệt mỏi. Gương mặt bác thản nhiên, không phản ánh một điều gì. Nhưng Nhụ vẫn hiểu... Chợt nhớ những hình ảnh rời rạc hiện lên trong giấc ngủ đêm qua, Nhụ biết đúng là bố mình đã ra khơi thật rồi. Đối với người dân chài, ra khơi là một việc thường ngày. Vậy mà vì sao...
- Em nó dậy đấy, con - Mẹ Nhụ nhẹ nhàng nói, mắt đăm đăm nhìn vào trong màn.
Đé đã lồm cồm bò dậy. Mắt nhắm, mắt mở, nó bỗng leo tót lên cái lập là chắn ngang song cửa sổ, đái vo vo ra mặt sông.
- Cái thằng bọ gậy kia, sao mày bậy thế? - Nhụ mắng em.
- Đừng làm nó giật mình... Nó quen như mọi hôm... Kẻo ngã đấy - Mẹ Nhụ nói, giọng nhỏ nhẹ, vừa nói với Nhụ, vừa nói với Đé. Rồi bác lại cúi xuống vá lưới. Ngón tay đưa thoăn thoắt.