Tự Đức ( 1847-1883) Nhà Vua Chơi Chữ

Một hôm nhàn rỗi, vua Tự Đức cao hứng làm một bài thơ chữ Hán, rồi trong một buổi họp bàn luận văn chương, đem đọc cho các quan chép:

Tiêu hà tá tán khởi ư phong

Sấn nhập trùng vi nhiễu trướng trung.

Bất luận huân tiêu phàn khoái lực

Hốt văn Hàn Tín tự tiêu không

Các quan ai nấy đều hiểu như sau:

Tiêu Hà giúp nhà Hán ở đất Phong Bái, không dùng tới sức mạnh của Phàn Khoái, chỉ cầu ở tài Hàn Tín là nên việc.

Ai ngờ trong bài thơ trên, Tự Đức dụng ý: tả con muỗi. Tiêu Hà có nghĩa là tàu chuối, lá sen; phong là gió; hán là nó; hàn tín là tin lạnh, phàn khoái là hun đốt.

Ông Lăng Nhân Phùng Tất Đắc dịch bài thơ trên ra chữ Nôm như sau:

Bẹ chuối, dài sen nối cánh rung.

Bay vào màn trướng quấy lung tung

Chẳng cần phải tốn công hun đốt

Tin lạnh vừa đưa tẩu tán cùng

( Theo Hoàng Trọng Thược )