← Quay lại trang sách

Chu Thich

.

❖ Một loại cờ phổ biến ở Nhật Bản, có dạng hình chữ nhật đứng, cạnh dài hơn gắn với cán cờ.

❖ Cổng truyền thống của Nhật Bản thường thấy nhất ở lối vào hoặc trong các ngôi đền thờ Thần đạo, tượng trưng cho sự chuyển đổi từ trần thế sang linh thiêng.

❖ Vớt bong bóng là một trò chơi thường gặp trong lễ hội mùa hè Nhật Bản. Người chơi dùng vợt hoặc móc câu vớt những quả bóng màu sắc sặc sỡ được thả trong bể nước.

❖ Cá vàng mắt lồi (tên tiếng Anh: Telescope Goldfish) hay còn gọi là “Cá mắt kính viễn vọng” (tiếng Nhật: Demekin) là một giống cá vàng có nguồn gốc từ Trung Quốc và Nhật Bản. Giống cá này có đôi mắt lớn độc đáo và rất sặc sỡ với nhiều màu sắc khác nhau như đỏ, đỏ pha trắng, đen hay nâu.

❖ Tiếng trẻ con hát, không phát âm rõ câu chữ.

❖ Loại phòng rộng rãi nhất cho một người ở, có một phòng ngủ + phòng khách kiêm phòng ăn/nhà bếp.

❖ Eugène Henri Paul Gauguin (1848-1903): là họa sĩ, thợ điêu khắc người Pháp hàng đầu của trào lưu hậu ấn tượng.

❖ Có chiều dài 430 km với diện tích lưu vực là 28.090 km – là con sông dài nhất của Cộng hòa Séc, chảy theo hướng bắc từ đầu nguồn tại Šumava gần biên giới với Đức qua Český Krumlov, České Budějovice, và Praha, hợp lưu vào sông Elbe tại Mělník.

❖ Samue vốn là quần áo mặc khi lao động (tu bổ chùa, làm ruộng, v.v...) của các thiền sư, tu sĩ Phật giáo ở Nhật Bản. Samue được làm từ bông hoặc vải lanh, nhuộm màu nâu truyền thống hoặc xanh đậm. Ngày nay, chúng trở nên phổ biến và được mọi người mặc như trang phục thường ngày hoặc trang phục lao động.

❖ Ở Nhật, lễ Obon là lễ hội Phật giáo nhằm thể hiện sự biết ơn đối với tổ tiên cội nguồn, và cũng là dịp người đã khuất được quay về đoàn tụ với gia đình theo quan niệm dân gian của người Nhật.

❖ Phật giáo Nichiren là một nhánh của Phật giáo Đại thừa, dựa trên những lời dạy của Đại sư Phật giáo Nhật Bản thế kỷ 13, Nichiren (1222-1282). Phật giáo Nichiren được gọi là “tôn giáo xuất khẩu” nổi bật nhất của Nhật Bản và đã lan rộng khắp thế giới.

❖ Horensou là từ viết tắt của ba chữ gồm: Hokoku: Báo cáo; Renraku: Trao đổi và Sodan: Hỏi ý kiến. Cụ thể, trong công việc, phải báo cáo định kỳ cho cấp trên. Thường xuyên trao đổi, bàn bạc với đồng nghiệp và cấp dưới. Cuối cùng là phải hỏi ý kiến cấp trên trước khi quyết định làm gì đó.

❖ Người Nhật tính diện tích mặt bằng các căn phòng truyền thống bằng số lượng tấm chiếu tatami, mỗi tấm chiếu có kích thước cơ bản là 910 mmx1820 mm, dày 55 mm.

❖ Siêu nhân điện quang Tiga – một anh hùng đến từ vũ trụ, có khả năng biến hình. Dạng biến hình của siêu nhân điện quang là cố định không đổi.

❖ Thang máy: Ryu phát âm sai.

❖ Một hình thức chơi đánh bạc kiểu đơn giản, hợp pháp bằng máy điện tử xèng của Nhật.

❖ Thời Edo là một giai đoạn trong lịch sử Nhật Bản từ năm 1603 đến năm 1868. Thời Edo cũng được coi là mở đầu cho thời kỳ cận đại ở Nhật Bản.

❖ Trong tiếng Nhật, tình yêu và cá chép đều phát âm là Koi nên Ryu hiểu lầm.

❖ Cá Ayu còn có tên khác là cá hương, cá ngọt (sweetfish), là loài cá ăn tạp, thức ăn chủ yếu của chúng là tảo, các loài giáp xác nhỏ, côn trùng, các loài sâu bọ. Ở Nhật Bản, chúng phân bố chủ yếu ở các vùng sông, hỗ và mạch nước ven biển ở khu vực phía tây Hokkaido.

❖ Lễ Obon đầu tiên sau khi một người qua đời.

❖ Lâm Tế Tông là một dòng thiền được liệt vào Ngũ gia thất tông – tức là Thiền Chính Phái – được Thiền sư Lâm Tế Nghĩa Huyền sáng lập. Tông này ngày nay là một trong hai tông của Thiền vẫn còn tồn tại ở Nhật Bản song song với tông Tào Động.

❖ AKB là một nhóm nhạc thần tượng nhiều thành viên vô cùng nổi tiếng của Nhật.

❖ “Doanh nghiệp đen” (Black company) là một thuật ngữ chung dùng để chỉ những công ty hoạt động với tính chất bóc lột sức lao động của nhân viên. Một công ty có thể bị gắn mác là “doanh nghiệp đen” vì nhiều lý do khác nhau, trong đó phổ biến nhất là việc lạm dụng quyền lực, quấy rối tình dục, bắt nhân viên làm thêm giờ mà không trả lương ngoài giờ và gây nên sự mất cân bằng giữa công việc và cuộc sống cho nhân viên.

❖ Tức Yomiuri Giants - một đội bóng chày có tiếng trong giải đấu bóng chày chuyên nghiệp của Nhật Bản.

❖ Nhân vật chính trong truyện tranh về bóng chày Kyojin no Hoshi của tác giả Ikki Kajiwara và họa sĩ Noboru Kawasaki. Câu chuyện kể về Hoshi Hyūma, một tay ném bóng trẻ đầy triển vọng với ước mơ trở thành một ngôi sao hàng đầu như cha mình, cậu gia nhập đội bóng chày nổi tiếng Giants để rèn luyện, thi đấu và vươn đến giải bóng chày chuyên nghiệp Nhật Bản.

❖ Tên gọi từ thời xa xưa của vùng đất phía bắc Nhật Bản – Hokkaido.

❖ Một giai đoạn trong lịch sử Nhật Bản kéo dài từ khoảng thế kỷ 4 đến thế kỷ 7.

❖ Tức đồng hồ nước.

❖ Nhật Bản ngày xưa được gọi là Oa Quốc.

❖ Trậm điểu là một loài chim quý trong truyền thuyết, không rõ thực hư, được nhắc đến nhiều trong sử sách Trung Quốc. Lông vũ loài chim này được cho là chứa chất kịch độc chết người.

❖ Bánh kẹo nhập khẩu từ Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha...

❖ Người nhà Đường – Trung Quốc thời xưa.

❖ Loại tôm bé xíu có màu hồng như những cánh hoa đào với phần thân trong suốt. Đây là đặc sản chỉ có thể tìm thấy tại tỉnh Shizuoka với hai đợt đánh bắt trong năm vào mùa xuân và mùa thu.

❖ Ranchuu là một dòng cá vàng không có vây lưng, có thân hình trứng, là dòng cá được lai tạo phát triển từ dòng cá Lan Thọ (Carassius auratus auratus).

❖ Căn bệnh giang mai du nhập vào Nhật Bản vào khoảng những năm 1512.

❖ Thạch làm từ cây khoai nưa, rất phổ biến ở Nhật Bản.

❖ Thái Phu là kỹ nữ có cấp bậc cao nhất trong kỹ viện, cận vệ Thái Phu là người đi theo chăm sóc và bảo vệ cho kỹ nữ đạt danh hiệu Thái Phu.

❖ Dejima là một đảo nhân tạo nhỏ hình cánh quạt, được xây dựng ngoài khơi vịnh Nagasaki năm 1634 bởi các thương nhân địa phương. Hòn đảo này trong quá khứ từng là nơi duy nhất cho phép hoạt động thương mại và trao đổi trực tiếp giữa Nhật Bản và thế giới bên ngoài trong thời kỳ Edo.

❖ Buồng đèn lồng (Andon heya) là căn buồng hầu như không có chút ánh sáng nào, được dùng để cất đèn lồng và đệm futon tại các kỹ viện, nhà chứa ở Nhật ngày xưa.

❖ Tức Harimise – nơi có những chấn song gỗ, các kỹ nữ cấp thấp ngồi ở đây để cho khách xem mặt, lựa chọn.

❖ Thời Edo, chỉ những người mang họ theo tên của mình mới được cầm kiếm. Đây là đặc quyền của giai cấp samurai và chỉ một số ít người dân thường được ban cho.

❖ Loại giấy mỏng chất lượng cao làm từ cây dâu tằm, thời xưa được dùng làm mành che hoặc làm khăn giấy bỏ túi cho kỹ nữ.

❖ Nihonga là phong cách hội họa cổ điển của Nhật Bản từ khoảng năm 1900 trở đi, được thực hiện theo các quy ước, kỹ thuật và vật liệu nghệ thuật truyền thống của Nhật.

❖ Tức máy ảnh ống kính đơn phản xạ (tiếng Anh: Single-lens reflex camera, SLR), là loại máy ảnh chính được các nhiếp ảnh gia ưa dùng.

❖ Các biển tên sẽ đề “Ranchu” thay vì “Ranchuu”.

❖ Ở đây ý nói linh vật Yuru-kyara (93++7), tức các nhân vật ngộ nghĩnh, dễ thương không thuộc một bộ truyện tranh, hoạt hình, game hay các tác phẩm nào. Các nhân vật này được làm ra để trở thành mascot (linh vật đại diện) của các tổ chức, tập đoàn, công ty, đội nhóm, đơn vị và cả các cá nhân nhằm phục vụ mục đích quan hệ công chúng, giúp thương hiệu của bên sở hữu trở nên gần gũi, thân thiện hơn đối với cộng đồng.

❖ Bài hát thường được nghe trong buổi lễ tốt nghiệp và vào cuối ngày học, ngoài ra còn được dùng làm nhạc tại nhiều đơn vị kinh doanh dịch vụ khác nhau, như cửa hàng tiện lợi, quầy bar và tiệm ăn ở Nhật, nhằm báo hiệu cho khách hàng biết đã gần tới giờ đóng cửa.

❖ Wa (Oa) là tên nước Nhật – Oa Quốc ngày xưa, Kin là Kim – Vàng, trong Kim Ngư – Cá Vàng.

❖ Tức Nishiki-e: là một loại hình in mộc bản của Nhật Bản; kỹ thuật này được sử dụng chủ yếu trong ukiyo-e. Được phát minh vào những năm 1760, được hoàn thiện và phổ biến bởi nhà in Suzuki Harunobu.

❖ Calico Ryukin - giống Ryukin mang nhiều màu trộn lẫn như vàng, đen, trắng.

❖ Hư Không Tạng Bồ Tát còn được biết đến qua nhiều tên gọi khác như là Hư Không Quang, Hư Không Dựng, với tên tiếng Phạn là Akasagarbha. Hình tượng Bồ Tát Hư Không Tạng được người đời phác họa với thân sắc một màu đỏ tươi như màu của máu thịt, ngài tượng trưng của trí tuệ, khôn ngoan và vô biên.

❖ Tức năm 1945.

❖ Thời kỳ kéo dài từ tháng Mười hai năm 1844 đến tháng Hai năm 1848.

❖ Tức cá vàng Đuôi Công.

❖ Tức giống cá vàng hiếm có nguồn gốc tại Nhật Bản, toàn thân đều là màu trắng và màu đỏ chỉ xuất hiện tại một số vị trí như môi, mắt, các đuôi và vây.

❖ Tức cá vàng kim tuyến đỏ có vảy ánh xà cừ.

❖ Tức cá Hạc Đỉnh Hồng.

❖ Món ăn gồm thịt gà, thịt lợn và thịt bò được trộn theo một tỷ lệ nhất định, bọc trong rong biển và chiến lên.

❖ Một trong những kỹ thuật đấu vật sumo: đánh một bên cổ từ phía má của đối phương.

❖ Tức “corporate raider”: là cá nhân, nhóm người hay công ty tìm cách kiểm soát hoặc đe dọa nắm quyền kiểm soát một công ty thuộc sở hữu công cộng. (Tài liệu tham khảo: Nguyễn Văn Ngọc, Từ điển Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân)

❖ Theo quan niệm của người Nhật, ăn lươn là cách chữa trị chứng mệt mỏi do nắng nóng hiệu quả nhất. Nên họ dành cả một ngày đặc biệt giữa mùa hè làm ngày ăn lươn, và ngày đó được gọi là Doyo no Ushi. Ngày này thay đổi theo năm, nhưng đại khái nằm trong khoảng từ 20 tháng Bảy âm lịch đến trước ngày Lập thu.

❖ Theo quan niệm của người Nhật, Tomobiki là một ngày may mắn. Hán tự của từ này mang ý nghĩa “kéo bạn bè lại”. Do đó ngày này thích hợp để tận hưởng những khoảnh khắc vui vẻ cùng bạn bè. Nhưng người ta kiêng tổ chức đám tang vào ngày này, bởi cho rằng người mất có thể kéo bạn bè cùng sang thế giới bên kia.

❖ Còn gọi là tôm trắng Trung Quốc, thịt ngon, giàu chất dinh dưỡng.

❖ Tên gọi của ấu trùng rệp nước hoặc bọ đá.

❖ Gratin là những món nướng lò, với lớp phủ bên trên là bánh mì và pho mát.

❖ Một trong những đội bóng chày hàng đầu của Nhật Bản có trụ sở tại Fukuoka, tỉnh Fukuoka.

❖ Theo truyền thuyết, kim ngư thảo là loài cây hấp thu dinh dưỡng từ xương người chết và hồn cá vàng nhập vào.

❖ Cool Biz là một chiến dịch tại Nhật Bản được Bộ Môi trường khởi xướng từ mùa hè 2005 nhằm giảm mức tiêu thụ điện của Nhật Bản bằng cách hạn chế sử dụng điều hòa. Chiến dịch được thực hiện bằng cách thay đổi tiêu chuẩn nhiệt độ điều hòa văn phòng thành 28°C (hoặc khoảng 82°F), đưa ra quy định về trang phục mùa hè thoáng mát hơn trong các cơ quan thuộc chính phủ Nhật Bản để công chức có thể làm việc ở nhiệt độ ấm hơn. Chiến dịch này sau đó đã lan truyền sang cả các doanh nghiệp tư nhân.

❖ Ở Nhật, những gia đình theo đạo Phật khi có người mất, quan tài sẽ được đưa về nhà một đêm để sư thầy đọc kinh, suốt đêm đó gia quyến sum vầy tế lễ hương linh và ngày mai mới đưa đám. Đó chính là lễ Thông Dạ.

❖ Một trong ba vở diễn phổ biến và nổi tiếng nhất trong lịch sử kịch Kabuki.

❖ Một nghệ sĩ Kabuki nổi tiếng của Nhật Bản.

❖ Còn gọi là Chữ Mềm, là một dạng văn tự biểu âm truyền thống của tiếng Nhật, một thành phần của hệ thống chữ viết Nhật Bản cùng với katakana (Chữ Cứng) và kanji (Hán Tự).

❖ Moiré là hiệu ứng gợn sóng, xảy ra khi đặt một hoa văn hình học chồng lên trên một mẫu hoa văn đồng nhất hay tương tự, nhưng hơi lệch một chút.

❖ Nút giao thông lập thể trong giao thông đường bộ là một loại nút giao thông khác mức sử dụng nhiều tầng tách biệt để dòng lưu thông trên đường này không xung đột trực tiếp với dòng lưu thông trên đường khác. Trong thiết kế nút giao lập thể, có các loại cầu vượt, đường nhánh chuyển làn...

❖ Hanshin Tigers – một trong những đội bóng chày Osaka chuyên nghiệp, lâu đời nhất Nhật Bản.

❖ Tokyo Yakult Swallows – tên một đội tuyển bóng chày chuyên nghiệp ở Nhật.

❖ Một nhà lãnh đạo phong trào chống đối Mạc Phủ Tokugawa trong thời kỳ Bakumatsu, được coi là “cha đẻ của hải quân” Nhật. Ông là người chủ trương hiện đại hóa Nhật Bản, kêu gọi Mạc Phủ nhường lại quyền lực cho Hoàng đế và thành lập một quốc hội.

❖ Nghệ nhân tranh khắc gỗ ukiyo-e nổi tiếng và thành công nhất về mặt thương mại ở Nhật Bản vào thế kỷ 19.

❖ Một dạng đền thờ Thần đạo, nơi thờ Sugawara no Michizane. Có khoảng 14.000 ngôi đền như vậy trên khắp Nhật Bản.

❖ Khu dinh thự được xây dựng cho những thương nhân từ nhà Đường, Trung Quốc đến ở tại Nagasaki thời xưa. Năm 1635, Nagasaki mở cửa thông thương với Trung Quốc, để hạn chế tình trạng cư ngụ và buôn bán bất hợp pháp của các thương nhân này, chính quyền Nagasaki đã cho xây dựng khu dinh thự và tập trung họ về đây.

❖ Dinh thự Glover là nơi ở của cố thương nhân người Anh Thomas Glover và gia đình. Ông đã giúp đỡ các samurai trong khu vực lật đổ các tướng quân nhà Tokugawa bằng cách cung cấp súng cho họ. Ông cũng là một nhân vật quan trọng trong tiến trình công nghiệp hóa của Nhật Bản.

❖ Dốc Hà Lan là con đường đồi nhỏ quanh co, có nhiều tòa nhà mang phong cách phương Tây với bề dày lịch sử. Đây khu định cư chính của người nước ngoài (chủ yếu là người Hà Lan) ở Nagasaki từ giữa thế kỷ 19.

❖ Lễ Nạp Thái: sau khi nghị hôn, nhà trai mang sang nhà gái một cặp “nhạn” để tỏ ý đã kén chọn ở nơi ấy; Lễ Vấn Danh: là lễ do nhà trai sai người làm mối đến hỏi tên tuổi và ngày sinh tháng đẻ của người con gái; Lễ Nạp Cát: lễ báo cho nhà gái biết rằng đã xem bói được quẻ tốt, nam nữ hợp tuổi nhau thì lấy được nhau, nếu tuổi xung khắc thì thôi; Lễ Nạp Chánh: là lễ nạp đồ sính lễ cho nhà gái, bằng chứng cho sự hứa hôn chắc chắn; Lễ Thỉnh Kỳ: là lễ xin định ngày giờ làm rước dâu tức lễ cưới; Lễ Thân Nghinh (tức lễ rước dâu hay lễ cưới): đúng ngày giờ đã định, họ nhà trai mang lễ đến để rước dâu về.

❖ Champon là món mì với nước dùng được làm từ xương heo hầm, thịt gà, ăn kèm với thịt, hải sản với nhiều loại rau củ xếp bên trên. Đây là món ăn ngon và rẻ ở khu phố Trung Hoa Nagasaki, giúp cho người có thu nhập thấp vừa ăn no mà lại đầy đủ chất dinh dưỡng.

❖ Là sự kết hợp của ẩm thực Nhật Bản với Trung Quốc và Hà Lan – hai nước có mối quan hệ giao thương với Nagasaki từ xa xưa. Các món ăn này thường được dọn trên đĩa lớn giống như tiệc Tất niên.

❖ Inari là vị thần bảo hộ cho nông nghiệp, thương nghiệp, các thợ rèn, gạo, rượu sake và trà, vị thần của sự thịnh vượng và thành công. Đây là một trong những vị thần quan trọng và được thờ phụng rộng rãi trên khắp Nhật Bản.

❖ Nagasaki Kunchi là lễ hội mùa thu nhằm tôn vinh vị thần địa phương Ujigami, được thờ phụng tại đền Suwa. Lễ hội này được tổ chức trong ba ngày mùng 7, 8 và 9 của tháng Mười hằng năm, còn được trìu mến gọi là O-Suwa-san.

❖ Cờ gió là một loại cờ có hình dạng một bên giống như chiếc nón. Trong khi bên còn lại giống một chiếc tất khổng lồ. Cờ gió được dùng để đoán hướng gió, tốc độ của gió và dùng để trang trí.

❖ Curve ball: bóng xoáy, vòng về phía trái hoặc phải.

❖ Fork ball: đường bóng nhẹ chậm, lắc.

❖ Khi đi viếng mộ, người Nhật thường mang theo một xô nước và gáo múc để dọn rửa bia mộ của gia đình.

❖ Tức Khương Tử Nha – khai quốc công thần nhà Chu thế kỷ 12 TCN và là quân chủ khai lập nước Tề tồn tại từ thời Tây Chu đến thời Chiến Quốc trong lịch sử Trung Quốc.

❖ Chu Văn Vương đến vùng sông Vị Hà đi săn, gặp Khương Tử Nha hơn 80 tuổi ngồi câu bên sông. Sau khi đàm đạo, Văn Vương thấy ông chính là người hiền tài, võ có thể an bang, văn có thể trị quốc, bèn chiêu mộ về. Sau này Khương Tử Nha – Khương Thái Công phò tá Chu Võ Vương tiêu diệt nhà Thương, nhiều lần lập công, được phong đất Tề.