Dạy & Học
& Kẻ nhiều uế nhiễm dễ uốn nắn hơn người ít uế nhiễm. Vì đầu họ cứng, nên dễ vỡ. Nếu da họ mỏng, thì khó lột. (Ở đây ám chỉ những người nghĩ rằng mình đã quá giỏi, nên không muốn buông bỏ các uế nhiễm vẫn còn bên trong).
& Có đủ hạng người. Có người biến mình thành heo, kẻ thành gà, thành trâu, và có kẻ thành người. Chỉ khi người ra người thì ta mới cho họ ăn cơm - ngay chính loài người cũng có nhiều cấp bậc. Người thì ăn thứ gạo ngon nhất, kẻ ăn thứ vừa vừa, và có kẻ ăn những gì còn lại.
& Có người nói với sư, “Vô minh, không tỉnh thức là cái khiến người ta suy nghĩ, nên thực ra chúng cũng là những điều tích cực – vì nếu người ta không suy nghĩ, thì làm sao họ trở nên thông minh? Trong khi đó, sư dạy cho những người ngồi yên với tâm thinh lặng, không nghĩ suy, thì điều đó mang lại lợi ích gì?” Vì thế, sư trả lời họ: “Không cần phải nói về những điều vi tế như không tỉnh thức. Hãy nói về những điều đơn giản. Khi con còn nhỏ, con học cách đọc, con bắt đầu bằng cách đặt các mẫu tự lại với nhau – s cộng với o, là so, n cộng với o, là no, g cộng với o là go, vân vân. Hiện tại con đang ở Bangkok. Giả dụ con để sự học qua một bên và đi Chantaburi. Nếu thấy một tấm bảng đề GO, con biết ngay nó là GO, không cần phải nghĩ suy, đúng không? – vì con đã biết. Nếu người ta đã thực sự biết, thì tại sao người đó còn phải nghĩ suy? Người phải nghĩ suy là người không thực sự biết. “Đôi khi, nếu con muốn thực hiện một mục đích, con phải đem chính những lời người ta nói, trút xuống cổ họng họ. Sẽ khiến họ ngồi dậy và chú ý”.
& Khi sư ở Bangkok, ai đến chỗ sư cũng ngồi yên và hành thiền -không phải vì sư bảo họ, mà vì chính sư cũng làm điều đó. Chính điều đó cũng đủ dạy họ. Sư ngồi với đôi mắt nhắm; khi họ thấy sư ngồi nhắm mắt, họ cũng ngồi nhắm mắt, không dám nói gì. Nếu sư hỏi han đến vấn đề của họ, thì họ cũng sẽ hỏi han đến sư.
& Nếu mắt con bị mờ, con phải học cách nhỏ thuốc vào mắt. Nếu con đi nhờ người khác làm điều đó, con làm khó họ. Có nghĩa là con phải để ý đến sự việc. Thí dụ, họ có thể nói chuyện với con hay không, nhưng nếu con để ý đến một số điều họ nói, con sẽ nghĩ: “Khi người này nói vậy, ý họ là gì? Khi người kia hành động như thế, họ muốn gì?” Chỉ vậy cũng đủ để con hiểu vấn đề. Đó có nghĩa là tự nhổ thuốc vào mắt mình. Có người dầu con có dùng cây banh mắt họ ra, họ cũng không muốn mở mắt. Đó là những người, ta không thể dạy. Nếu mắt con không quá mờ, con không cần phải quan sát sự việc quá thường xuyên. Con chỉ cần nhìn một lần, cũng đủ để con hiểu trong một thời gian dài, mà không cần nhiều thí dụ. Giống như một bác thợ giày lành nghề: Họ chỉ cần có một mẫu giày là đủ để vào nghề, đóng hàng trăm, hàng ngàn đôi giày.
& Đối với người có đôi tai tốt thì sao? Thầy của con có thể nói điều gì đó một lần, nhưng con có thể sử dụng nó suốt đời mình.