Chương 291 - Người Nhàn Rỗi

Lữ Bố giờ đây quan tâm nhất không phải là thế cục thiên hạ, cũng chẳng phải động thái của các chư hầu. Nhiệm vụ chính của Quan Trung lúc này là dưỡng sức, ít nhất phải một năm để người dân Quan Trung, dù là dân bản địa hay người di cư, có thể an tâm vào triều đình và tin tưởng vào ông, Lữ Bố.

Dù là thiên hạ đại sự hay tình hình chư hầu, tất cả đều không quan trọng bằng nền tảng vững chắc của lòng dân.

Đối với nông dân, việc canh tác dựa vào “trời ban”, đó là lẽ đương nhiên. Nhưng với Lữ Bố, người nắm quyền kiểm soát Quan Trung, người đã giành được thành quả hiện tại, không thể cứ để mặc cho số phận, ít nhất là không thể để như vậy trong năm nay.

Dưới ánh nắng xuân tại bờ ruộng, Lữ Bố đưa tay đo đạc khoảng cách giữa ruộng lúa và sông. Mã Quân dẫn theo vài thợ thủ công đến, cúi đầu chào Lữ Bố, giọng lắp bắp nói: “Chủ... chủ công, đo... đo xong rồi, ở... ở đây có... có thể... xây... xây một cái... cái long đập lớn. Dùng… dùng cách... của chủ... chủ công… cải tiến... có thể... dẫn... dẫn được nhiều... nhiều nước sông hơn, tưới... tưới được lượng... ruộng gấp đôi so với… so với dự kiến!”

Mã Quân nói, rồi đưa cho Lữ Bố các số liệu đo đạc.

"Năm nay mưa sẽ không nhiều, mực nước sông Kinh có lẽ sẽ giảm đáng kể." Vừa xem qua số liệu, Lữ Bố vừa nói với Mã Quân: "Biết vậy, năm ngoái lẽ ra chúng ta nên đào vài hồ chứa để tích trữ nước mưa từ mùa trước."

"Không… không…"

Mã Quân muốn nói thêm, nhưng Lữ Bố khoát tay ngăn lại, quay sang Giang Tự.

"Vâng!" Giang Tự gật đầu, đưa những tấm ván gỗ và than đá đã chuẩn bị sẵn cho Mã Quân.

Mã Quân nhanh tay viết lên ván, sau đó Giang Tự nhìn qua rồi nói với Lữ Bố: “Thưa chủ công, không khả thi. Quan Trung không có nhiều chỗ thích hợp để xây hồ chứa, mà lượng mưa lớn như năm ngoái là rất hiếm thấy. Việc xây hồ chứa cần tiêu tốn nhiều nhân lực, vật lực, nếu chủ công muốn làm thì có thể định vị trí trước, rồi từ từ tiến hành.”

Việc xây dựng công trình thủy lợi là việc có lợi cho dân, nhưng nó không chỉ đơn giản là khai thông dòng chảy. Đâu là nơi thích hợp để xây hồ chứa, đâu là nơi cần đắp đập, đều là vấn đề đòi hỏi kỹ thuật.

Vì điều này, Lữ Bố phải đích thân đảm trách phần tính toán, vì hiện không ai đủ khả năng để gánh vác việc này thay ông.

Lữ Bố gật đầu, nhìn dòng sông trước mắt và nói: “Đoạn sông này quá cạn, nếu gặp năm hạn thì sẽ khô cạn, không thích hợp để làm nơi trữ nước.”

Theo kinh nghiệm canh tác của Lữ Bố, năm nay mưa sẽ không quá nhiều, nhưng cũng không đến mức thiếu nước. Hơn nữa, trận mưa lớn năm ngoái đã tích tụ nước ở nhiều vùng trũng thấp, có thể dẫn nước từ những chỗ đó để sử dụng.

“Vả lại, phần lớn nước nếu bị chặn lại cũng sẽ thấm vào lòng đất, khó giữ lại lâu. Thay vì vậy, nên dẫn thêm nước từ các dòng sông lớn như sông Kinh và sông Vị ở Quan Trung để tưới tiêu cho các ruộng lúa, hiệu quả sẽ cao hơn.”

Xây hồ chứa là cần thiết, nhưng không nên xây quá nhiều. Cách đơn giản và hiệu quả nhất hiện nay là dẫn thêm nước từ các con sông lớn. Cách này không chỉ ít tốn kém mà còn rất phù hợp với tình hình hiện tại ở Quan Trung.

Lữ Bố gật đầu đồng ý với đề xuất của Mã Quân. Sau khi xác định xong việc này, phần còn lại trở nên đơn giản hơn. Lữ Bố cùng Mã Quân và các thợ thủ công dọc theo sông Kinh và sông Vị tìm các vị trí phù hợp để đào kênh, phác thảo bản vẽ và xác định điểm đặt công trình.

Chỗ nào cần xây long đập, chỗ nào cần phân dòng, các việc chi tiết này chiếm toàn bộ thời gian của mùa xuân. Mỗi ngày, Lữ Bố đều cùng nhóm thợ thủ công bôn ba khắp nơi, chỉ đến tối ông mới trở về nhà, nên rất khó bắt gặp ông tại thành Trường An.

“Ôn hầu!” Một hôm, trong buổi chầu, Xuân Vu Gia chống gậy bước lên vài bước, nhìn Lữ Bố và nói: “Ôn hầu gánh vác chuyện xã tắc, lại ngày ngày cùng thợ thủ công loay hoay với những thứ tiểu tiết, bỏ bê đại sự quốc gia, sao có thể chấp nhận?”

Từ khi Lữ Bố đại thắng, tiêu diệt hầu hết thế gia ở Kinh Triệu, các quan viên triều đình đều thấp thỏm không dám đụng đến Lữ Bố.

Nhưng khi đợt quan mới vào triều, nhiều người nhận ra rằng sự tồn tại của họ dường như không ảnh hưởng gì nhiều đến việc quản lý Quan Trung, vì dù có hay không thì Lữ Bố vẫn điều hành mọi việc rất trật tự.

Nhận thấy mình không quan trọng, nhiều kẻ không thể chấp nhận điều này. Khi nhận ra sự tồn tại của họ không cần thiết, họ sẽ cố gắng tìm cách để phủ nhận sự thật đó.

Vì vậy, Xuân Vu Gia, người đã cáo lão về quê, được mời trở lại triều, cùng với Dương Bưu nắm giữ vị trí tam công.

Chức Tư Không được giao cho Viên Thuật, nên hiện tại triều đình là Dương Bưu giữ chức Thái Phó, Mã Nhật Tế giữ chức Thái Úy, và Xuân Vu Gia giữ chức Tư Đồ. Ba người này đều có danh vọng cao, xứng đáng giữ tam công, nên không ai phản đối.

Thực tế, Lữ Bố vẫn giữ nguyên quy tắc của Đại Hán trong việc bổ nhiệm quan viên, nhưng quyền lực thì lại khác.

Là một trong số ít người không bị ảnh hưởng bởi cuộc thanh trừng lớn ở Quan Trung, Xuân Vu Gia vẫn giữ nguyên quan điểm của mình, đối mặt với Lữ Bố, điều này thực đáng quý.

Dù năng lực của Xuân Vu Gia không nổi trội, nhưng ông nổi tiếng là người cương trực, luôn dám đứng lên đối mặt với quyền lực.

Lữ Bố không tức giận. Người đã làm hoàng đế hai lần thì lòng dạ cũng rộng rãi hơn, chỉ cần không có ý muốn hại ông, thì ông luôn rất bao dung.

Hôm nay, ông định thảo luận với văn võ bá quan về việc nối lại giao thương với các nước Tây Vực trên con đường tơ lụa, nhưng khi nghe Xuân Vu Gia chất vấn, Lữ Bố tạm dừng công việc, quay sang nhìn ông.

“Tư Đồ, xã tắc là gì?” Lữ Bố không giận, mà hỏi lại.

“Tất nhiên là núi sông và dân chúng của thiên hạ!” Xuân Vu Gia đáp lớn.

“Việc khai thông thủy lợi, dẫn nước tưới ruộng, nếu thiếu những thứ mà Tư Đồ gọi là tiểu tiết, Tư Đồ muốn ta làm thế nào? Lấy người đắp vào à?” Lữ Bố nhìn Xuân Vu Gia, “Hiện nay triều đình trực tiếp cai quản vùng Tam Phụ và Nam Dương, Tam Phụ là trọng yếu. Chỗ nào cần đào kênh, chỗ nào đào sẽ gây ngập úng ruộng đồng, chỗ nào nên đắp đập trữ nước? Ta không đi cùng thợ thủ công tìm hiểu thì làm sao nắm rõ? Tư Đồ chỉ dạy, ta xin lắng nghe!”

"Việc này…" Xuân Vu Gia đã nghiên cứu Ngũ Kinh Lục Nghệ cả đời, viết nhiều bài văn luận đạo đức, nhưng chuyện dẫn nước sông Kinh, sông Vị thì ông thực sự không biết, nhìn Lữ Bố mà á khẩu.

"Nếu ngay cả đời sống dân chúng cũng không lo được, vậy thì xã tắc mà Tư Đồ nói tới còn ý nghĩa gì?" Lữ Bố nhìn Xuân Vu Gia, rồi quay sang các vị đại thần, "Chư vị nếu có kế sách trị dân tốt, xin cứ nói. Nếu không, xin đừng nói những lời hoa mỹ. Với dân chúng, không phải chịu đói đã là chuyện lớn nhất. Tiền nhân cũng nói 'thóc

lúa đầy kho thì biết liêm sỉ'. Xin hỏi chư vị từ đầu xuân đến nay đã đếm được bao nhiêu trận mưa chưa?"

Trong điện, ai nấy đều là danh sĩ nổi tiếng, cảnh mưa xuân họ có nhớ, thậm chí có người còn làm thơ, nhưng số trận mưa chính xác thì lại không ai để ý, chỉ mơ hồ cảm thấy năm nay ít mưa.

"Phiền Tư Đồ và chư vị đại thần trước khi nói về đại đạo với ta, hãy quan tâm đến những chuyện nhỏ của dân sinh. Mùa xuân năm nay lượng mưa ít, năm sau có thể còn hạn hán. Không có những chuyện nhỏ của dân, liệu chư vị có thể bàn đến đại đạo không?" Lữ Bố quét mắt nhìn quanh.

Tuy không chỉ đích danh ai, nhưng mọi người trong điện đều cảm thấy xấu hổ. Ai trong số họ không phải là học giả đầy tài năng, nhưng hôm nay lại bị Lữ Bố, một người mà họ coi là võ phu, làm cho câm lặng, không thể phản bác.

Nếu Lữ Bố dùng quyền thế để áp bức họ, họ có thể bỏ qua, nhưng Lữ Bố lại có lý lẽ rõ ràng, khiến họ không thể đối đáp.

Người như Lữ Bố mà chịu khó quan tâm dân sinh, còn không hay lui tới cung đình, làm muốn chỉ trích ông cũng không có chỗ vào. Chẳng những thế, việc phao tin đồn nhảm cũng khó, vì đợt xử lý hàng loạt đã cảnh cáo rằng Lữ Bố có thể diệt trừ tất cả.

"Lữ tướng quân, Tư Đồ không có ác ý, chẳng qua triều đình cũng có nhiều việc cần bàn bạc với ngài." Lưu Hiệp phá tan không khí căng thẳng, đứng ra giảng hòa. Ở độ tuổi của mình mà Lưu Hiệp đã có được nhãn quan tinh tế như vậy.

"Thất lễ trước bệ hạ, thần chỉ mong bệ hạ thứ lỗi. Năm nay là năm quan trọng đối với cả triều đình lẫn bệ hạ, thần thật sự không dám lơ là." Lữ Bố chắp tay cúi đầu.

Lưu Hiệp gật đầu đồng tình, trong khi Triệu Ôn, người vừa bị giáng chức làm Thái Phó, hừ lạnh, "Nếu đã vậy, vì sao lão thần nghe nói tướng quân mỗi ngày đều về nhà vào giờ Dậu, chưa bao giờ chậm trễ?"

"Thiên hạ này không phải chuyện của một mình ta, siêng năng ban ngày là bổn phận, ban đêm về với vợ con cũng là bổn phận. Thái Phó yêu cầu người khác phải có đức hạnh, vậy bản thân ngài có sống đúng mực chưa? Đức hạnh vốn là để rèn mình, chứ từ bao giờ lại dùng để kiểm soát người khác?" Lữ Bố trừng mắt nhìn, lão này vừa ra khỏi ngục không lâu đã lại muốn gây sự?

"Hừ!" Triệu Ôn hừ lạnh, không nói gì nữa. Trong lòng ông tự nhủ: Nếu có bản lĩnh, sao không giao quyền lực thực sự cho chúng ta?