ĐÂY LÀ CHUYỆN KỂ VỀ THÀNH PHỐ TORIS SANG TRỌNG

Toris (Tauris) là một thành phố lớn và sang trọng thuộc một tỉnh rộng lớn gọi là Yrac. Tỉnh này có nhiều đô thị và thị trấn; nhưng bởi vì Toris là thành phố sang trọng nhất nên tôi sẽ nói về nó với các bạn.

Các bạn nên biết rằng người dân Toris sống về nghề buôn bán và thủ công, vì họ gia công đủ loại vải lót giường bằng lụa và nạm vàng rất đẹp và rất có giá trị. Thành phố phát đạt đến nỗi các hàng hóa từ Ấn Độ, Baudac, Mosul, Cremesor và nhiều nơi khác dồn đến; nhiều nhà buôn La tinh, đặc biệt dân thành Gênes đến đó để mua bán và sắm sửa, vì ở đó cũng có nhiều loại đá quý. Đó là thành phố mà các nhà buôn thu được nhiều lợi nhuận, vì người dân chỉ buôn bán lẻ và hết sức pha trộn với nhiều phong cách khác nhau: có người Arménie, người Jacobite, người Georgie, người Ba Tư và còn nhiều người thờ Mahomet, đó chính là dân của thành phố Toris. Thành phố còn hoàn toàn được bao bọc bằng những khu vườn đẹp tuyệt vời, với rất nhiều loại trái cây rất đẹp, rất ngon và rất to.

Bây giờ chúng ta hãy bỏ qua Toris và nói về tỉnh Ba Tư rộng lớn.

ĐÂY LÀ CHUYỆN KỂ VỀ TỈNH LỚN BA TƯ

Ba Tư là một tỉnh lớn, xưa kia nó rất phồn thịnh và sang trọng, nhưng hiện nay bị tàn phá và bị thu hẹp bởi những người Tácta.

Ở Ba Tư có thành phố tên là Sava (ngày nay là Avah), nơi Ba Vua đã ra đi khi các Ngài đến thờ lạy Chúa Giêsu Ki tô giáng trần. Họ đã được an táng trong thành phố này trong ba ngôi mộ rất to và rất đẹp. Trên mỗi ngôi mộ có một ngôi nhà hình vuông xây rất đẹp, cái nọ sau cái kia. Các thi thể vẫn còn đầy đủ, đều còn râu tóc. Một người có tên là Gaspard, người thứ hai là Melchior và người thứ ba là Balthazar. Messire Marco Polo dò hỏi nhiều người dân của thành phố này về Ba Vua, nhưng ông không tìm được một người nào có thể nói gì với ông về điều này, ngoại trừ đó là ba vị vua đã được an táng xưa kia.

Cách đó ba ngày đường có một thị trấn tên là Cala Ataperistan, trong tiếng Pháp nó có nghĩa là “Lâu đài của những người tôn thờ lửa”. Đó là một danh từ rất thích đáng vì những người dân của thị trấn này tôn thờ lửa. Tôi sẽ nói với các bạn lý do vì sao. Họ nói rằng xưa kia Ba Vua vùng này đi thờ lạy một Đấng Tiên Tri đã sinh ra và mang đến cho Ngài ba lễ vật, đó là vàng, nhũ hương và mộc dược, để biết vị tiên tri đó có phải là thần linh, vua dưới thế hoặc là thầy thuốc. Vì họ nói rằng nếu Người nhận vàng, đó sẽ là vua trần thế, nếu Người nhận nhũ hương, đó là một vị thần linh, nếu Người lấy mộc dược, đó là một thầy thuốc. Vì vậy chuyện xảy ra là khi họ đến nơi Con Trẻ sinh ra, vị vua trẻ nhất trong Ba Vua đi vào đầu tiên và tìm thấy Đứa Trẻ cùng tuổi với ông. Sau đó vua thứ hai đi vào, ông này ở tuổi trung bình, cũng vậy, hình như ông cũng cùng độ tuổi với Đứa Trẻ. Ông bước ra và hết sức kinh ngạc. Rồi người thứ ba bước vào, người này lớn tuổi nhất và cũng xảy ra cùng một chuyện như hai người vào trước đó; ông bước ra tỏ vẻ đăm chiêu. Khi cả ba vị họp nhau lại, mỗi người nói lại điều họ đã nhìn thấy và họ hết sức kinh ngạc về điều này. Bấy giờ cả ba vị cùng đồng lòng đi vào một lượt, họ đi vào và tìm thấy Đứa Trẻ ở độ tuổi đúng như Trẻ phải có, tức là mười ba ngày. Đứa Trẻ nhận lấy ba lễ vật rồi cho họ một hộp đóng kín. Sau đó các vua lên đường trở về quê quán của họ.

CHUYỆN KỂ VỀ VIỆC BA VUA TRỞ VỀ NHÀ

Khi họ cưỡi ngựa đi trong nhiều ngày, họ tự nhủ họ muốn xem thứ mà Đứa Trẻ đã ban cho họ. Vậy là họ mở hộp và tìm thấy một hòn đá bên trong, họ tự hỏi điều đó có ý nghĩa gì. Nó có nghĩa là đức tin mà họ bắt đầu nhen nhúm phải luôn cứng rắn bên trong họ như hòn đá rắn. Vì lý do này và trong ý nghĩa này mà họ phải nhận lấy hòn đá; nhưng họ không hiểu hòn đá mang ý nghĩa đó, nên họ đã ném nó vào trong một cái giếng. Ngay lúc đó một ngọn lửa hừng hực từ trời rơi xuống giếng nơi chỗ hòn đá bị ném, lúc đó họ mới hiểu ý nghĩa quan trọng và tốt đẹp của nó. Họ đón lấy ngọn lửa này và mang về xứ sở của họ, họ đặt nó vào trong một nhà thờ rất đẹp và sang trọng. Thỉnh thoảng họ làm cho lửa cháy bùng lên và tôn thờ nó như một vị thần và tất cả những gì họ hiến dâng đều được nấu chín bằng ngọn lửa này. Nếu như lửa tắt, họ đi đến những thành phố xung quanh, các thành phố này cũng có niềm tin như thế sẽ cho họ lửa để họ mang về nhà thờ của họ. Đó là lý do mà dân chúng trong vùng này thờ lửa. Nhiều lần họ phải đi bộ mất mười ngày để tìm ngọn lửa này.

Đó là chuyện kể của những người ở thị trấn cho Messire Polo nghe, họ khẳng định với ông sự thật xảy ra đúng như vậy; một trong Ba Vua có gốc gác từ một thành phố tên là Sava, người thứ hai từ Ava và người thứ ba từ thị trấn mà họ thờ lửa giống như tất cả những người trong vùng này.

Bây giờ tôi sẽ nói với các bạn về những vùng thuộc nước Ba Tư với những việc làm cũng như các phong tục của họ.

CHUYỆN KỂ VỀ TÁM VƯƠNG QUỐC CỦA BA TƯ VÀ TÊN CỦA TỪNG VƯƠNG QUỐC

Các bạn nên biết rằng trong xứ Ba Tư có tám vương quốc, vì nó là một tỉnh rất lớn, các bạn sẽ gọi tất cả bằng tên.

Vương quốc thứ nhất có tên là Casvin. Vương quốc thứ hai ở về hướng nam được gọi là Cardistan; vương quốc thứ ba là Lor; vương quốc thứ tư là Cielstan; vương quốc thứ năm là Istanit; vương quốc thứ sáu là Cerazi; vương quốc thứ bảy là Soucara; vương quốc thứ tám là Tunocan ở cuối xứ Ba Tư. Tất cả các vương quốc này đều ở phương Nam, ngoại trừ một ở Levant, đó là Tunocan. Trong vương quốc này có nhiều ngựa chiến đẹp và có nhiều người đi Ấn Độ để bán chúng, vì đó là những con ngựa rất có giá trị, mỗi con giá chừng hai trăm livrơ, tiền đúc tại thành Tua; có con cao giá hơn, có con thấp hơn tùy theo từng con. Cũng có những con lừa đẹp nhất thế giới, mỗi con giá ba mươi đồng mác bằng bạc, vì chúng to lớn và chạy giỏi cũng như đi nước chập tốt. Người ta đưa những con ngựa đến tận Chisi (Kis) và Curmosa (Ormuz), đó là hai thành phố nằm trên bờ biển Ấn Độ, ở đó họ tìm được các nhà buôn mua chúng và đưa vào Ấn Độ để bán.

Trong vương quốc này có những người dữ tợn và sát nhân, vì họ giết nhau mỗi ngày như cơm bữa. Nếu quyền cai trị không phải thuộc về lãnh chúa Tácta xứ Levant, họ sẽ gây thiệt hại lớn cho các nhà buôn và mặc dầu nằm dưới quyền lãnh chúa, nhiều lần họ không ngừng gây tổn hại cho uy quyền của lãnh chúa, vì nếu họ bắt gặp các nhà buôn không trang bị vũ khí tốt, họ giết và cướp của tất cả những người đó. Đôi khi các nhà buôn không đề phòng, họ tiêu diệt tất. Tất cả đều là người Sarrasin vì họ tin vào Đấng Mahomet. Trong các thành phố này tất cả các nhà buôn và thợ thủ công đều sống bằng nghề riêng của họ, vì họ làm ra đủ loại vải lót giường bằng vàng và lụa. Vùng của họ sản xuất ra nhiều bông vải. Họ trồng nhiều lúa mì, lúa mạch, kê và panis, họ còn có đủ loại rượu nho và trái cây.

Bây giờ chúng ta hãy bỏ qua vương quốc này và nói về thành phố lớn Jasdi.