ĐÂY LÀ CHUYỆN KỂ VỀ THẦN LINH CỦA NHỮNG NGƯỜI TÁCTA VÀ LUẬT PHÁP CỦA HỌ

Bạn nên biết rằng luật pháp (Đức tin) của họ là điều mà tôi sẽ nói các bạn sau đây. Họ thờ một vị thần mà họ gọi là Nacigay và cho rằng vị đó là thần Thổ địa, thần giữ gìn con cái, gia súc và lúa mì. Họ rất kính trọng và tôn vinh thần, và mỗi người đều giữ một tượng của thần trong nhà họ, tượng được làm bằng nỉ và vải drap. Họ cũng làm ra tượng của vợ và các con của thần. Họ đặt tượng người vợ bên trái và các con cũng được nặn giống như thần. Khi họ ăn họ lấy thịt mỡ thoa lên miệng của thần, của vợ và của con cái. Sau đó họ lấy một ít nước sốt thịt và rưới trước cửa nhà và họ nói rằng vị thần của họ và gia đình của họ đều có phần ăn riêng.

Họ uống sữa ngựa được chế biến theo cách như rượu trắng và uống rất ngon. Họ gọi đó là chemin (Quemis theo một vài văn bản; Cormos theo Rubruquis) hơn bất cứ thứ gì khác, vì họ là những tay bắn cung cừ và là những người giỏi nhất thế giới. Trên lưng họ mang những bộ áo giáp bằng da thú rất bền. Họ là những chiến binh giỏi và dũng cảm khi ra trận. Họ chịu đựng công việc giỏi hơn các dân tộc khác nhiều lần, khi cần họ có thể đi hàng tháng mà không cần dùng thức ăn nào hơn là sữa ngựa và thịt những con thú mà họ giết bằng cây cung của họ. Những con ngựa của họ ăn cỏ trên những cánh đồng, họ không cần mang theo lúa mạch, rơm hoặc lúa đại mạch. Những con ngựa này rất vâng lời chủ của chúng. Khi cần, họ có thể ngồi suốt đêm trên lưng ngựa với toàn bộ vũ khí của họ, còn ngựa vẫn tiếp tục gặm cỏ. Họ là những dân tộc trên thế giới chịu đựng được những nỗi vất vả cực khổ nặng nề nhất và có nhu cầu tiêu xài ít nhất vì vậy họ là những người rất giỏi chinh phục đất đai và các vương quốc. Quả đúng như vậy, như các bạn đã nghe và sẽ nghe trong quyển sách này vì điều chắc chắn là hiện nay họ đang làm chủ cả một phần đất lớn nhất trên thế giới.

Họ sống gọn gàng ngăn nắp theo cách mà tôi sẽ nói với các bạn sau. Các bạn nên biết rằng khi lãnh chúa Tácta ra trận, ông mang theo một trăm ngàn kỵ binh. Ông bổ nhiệm một sĩ quan cho mỗi mười hai người, mỗi một trăm người, mỗi một ngàn người và mỗi một mười hai ngàn người, đến nỗi ông chỉ cần chỉ huy mười người là đủ, và mười người này chỉ cần điều khiển mười người khác và nhờ như vậy mỗi người đều thực hiện công việc của mình rất tốt và trật tự cứ như là điều kỳ diệu. Bạn nên biết rằng họ gọi binh đoàn một trăm người là một tục, một ngàn người là một toman và những tên gọi khác cho hàng trăm, ngàn, hàng chục. Khi các đội quân di chuyển họ luôn có hai trăm người cưỡi ngựa, nai nịt gọn gàng, luôn đi trước hai ngày để thám thính. Họ cũng làm giống hệt ở đằng sau và bai bên cánh nhờ cách theo dõi khắp phía, quân đội của họ không bao giờ bị bất ngờ. Khi các đội quân phải đi xa hơn, họ không mang theo yên cương nhưng chỉ có hai túi da để đựng sữa uống, một nồi đất nung để nấu thịt ăn, và một căn lều để che mưa nắng. Khi cấp bách họ cưỡi ngựa đi mười ngày không cần mang theo lương thực và đốt lửa. Bấy giờ, họ sống bằng máu của những con ngựa của họ bằng cách chọc vào động mạch chúng và để máu ngựa chạy vào miệng họ; họ uống hả hê sau đó họ đóng vết thương lại.

Họ có sữa khô tựa như bột nhão, họ mang theo đường loại sữa này. Khi muốn ăn họ cho nó vào nước và lắc mạnh đến khi nó loãng ra và họ hút nước đó. Khi họ ra trận chống lại kẻ thù, họ chiến thắng kẻ thù bằng cách sau: họ không xấu hổ khi chạy trốn và khi chạy trốn, họ quay lại và bắn tên vào kẻ thù và gây thiệt hại cho chúng. Họ tập cho ngựa quen quay lại nhanh đến nỗi đó là điều kỳ diệu, còn nhanh hơn những con chó nữa. Họ vừa chiến đấu vừa chạy trốn cũng cứ như khi họ đánh giáp lá cà, vì khi chạy trốn, họ bắn tên một cách hết sức điêu luyện vào những kẻ đuổi theo họ và đinh ninh rằng đã thắng trận. Khi họ đánh thắng và giết hoặc làm bị thương ngựa hoặc người, họ quay lại và tất cả đều lăn xả vào cuộc chiến một cách tài tình và trật tự với tiếng hét thật to đến nỗi họ loại trừ kẻ thù ra khỏi vòng chiến thật hhanh, vì họ rất can đảm, rất mạnh và rất chai lì.

Tất cả những điều tôi đã kể cho các bạn là cuộc sống và thói quen của những người Tácta xưa. Nhưng tôi cho các bạn biết rằng hiện nay, họ rất suy thoái, những người sống ở Catay đã sống theo tập tục của những người thờ ngẫu tượng trong vùng và họ đã rời bỏ luật pháp của họ, còn những người sống tại xứ Levant (ông muốn nói ở xứ Levant thuộc Châu Âu tức là ở phía Tây Châu Á) đã nhiễm theo lối sống của những người Sarrasin.

Họ thi hành quyền xét xử bằng cách này. Khi có ai ăn cắp một vật nhỏ, người ta nhân danh quyền lãnh chúa đánh họ bảy, hoặc mười bảy, hoặc hai mươi bảy, hoặc ba mươi bảy, hoặc bốn mươi bảy và đến một trăm bảy gậy tùy theo tội mà họ đã làm, nên nhiều người chết vì những trận đòn đó. Nếu ai đánh cắp một con ngựa hoặc một vật gì đó quan trọng, người đó có thể bị mất mạng và bị cắt thành từng mảnh bằng kiếm. Thật ra, họ có thể chuộc tội lại bằng cách cho lại gấp chín lần thứ mà họ đã đánh cắp. Mỗi lãnh chúa hoặc cá nhân nào có gia súc đều cho đóng dấu riêng của mình, cho dù đó là ngựa đực, ngựa cái, lạc đà, bò đực, bò cái hoặc tất cả các loại gia súc lớn; rồi họ thả chúng đi ăn cỏ ngoài đồng bằng mà không cần người chăn giữ. Chúng lẫn lộn với nhau, sau đó, mỗi con quay về chủ của mình nhờ con dấu đóng. Gia súc của họ to và béo hơn bình thường; họ cho những mục đồng chăn dắt chúng.

Họ còn có một tập tục khác mà tôi đã quên mất. Khi người nào có một đứa con gái và con gái đó chết trước khi kết hôn, và khi người khác cũng có một đứa con trai và đứa con trai này cũng chết trước khi kết hôn. Các bậc bố mẹ đều làm lễ cưới cho một đứa chết này với đứa kia. Họ kết hôn cho chúng và làm giấy kết hôn. Khi giấy kết hôn được thực hiện xong, họ đốt chúng đi và họ cho rằng khói bay lên sẽ đến với con cái họ trong thế giới bên kia và những đứa con đó trở thành chồng vợ.

Từ đó họ xem như là bà con xuôi gia, cứ như thể là con cái họ còn sống. Tất cả những thứ gì họ bằng lòng cho mỗi đứa làm của hồi môn, những người phải cho thứ đó đều cho vẽ nó lên giấy và đốt đi. Họ cho rằng những người chết sẽ có tất cả mọi thứ ở bên kia thế giới.

Vậy là tôi đã trình bày và nói về những phong tục tập quán của những người Tácta cho các bạn, nhưng tôi đã không kể ra điều gì về công trình to lớn của Đại Hãn, lãnh chúa cho tất cả những người Tácta cũng như về hoàng cung. Tôi sẽ kể lại cho các bạn trong cuốn sách này vào thời gian và địa điểm thích hợp vì đó là những việc kỳ diệu cần viết ra. Bây giờ tôi sẽ quay lại câu chuyện của tôi nói về đồng bằng lớn khi chúng ta đã bắt đầu quan tâm đến những người Tácta.

ĐÂY LÀ CHUYỆN KỂ VỀ ĐỒNG BẰNG BANGU VÀ NHỮNG PHONG TỤC CỦA DÂN CƯ

Xuất phát từ Caracoron và Altai nơi chôn cất các thi thể của vua chúa Tácta như tôi đã kể với các bạn, người ta đi trong 40 ngày về hướng Bắc thì sẽ gặp được một đồng bằng gọi là đồng bằng Bangu (đó là đồng bằng bao quanh hồ Baikal ở Sibérie). Dân cư được gọi là những người Mécris; đó là những dân tộc rất bán khai và sinh sống bằng nghề nuôi gia súc, nhất là nai (tuần lộc) được sử dụng như ngựa. Họ có cùng phong tục như những người Tácta và thần phục Đại Hãn. Họ không trồng lúa mì và làm rượu. Mùa hè, họ săn các con thú và chim chóc nhưng mùa đông họ không làm nghề đó, vì thời tiết rất lạnh.

Khi cưỡi ngựa đi trong 40 ngày qua đồng bằng lớn này, người ta bắt gặp biển Océane và những dãy núi, nơi có giống chim ưng làm tổ, vì trong những dãy núi này không có đàn ông, đàn bà, súc vật, chim chóc sinh sống ngoại trừ một loài chim được gọi là barghenlac, nguồn thức ăn dành cho chim ưng. Chim barghenlac to lớn như gà gô, chân giống như chân chim két, đuôi giống chim én, chúng bay rất nhanh. Khi Đại Hãn muốn có những con chim ưng non, ông phái người đến tận nơi để bắt. Trên các đảo trong biển này, có những loài chim ưng kền kền sinh sản. Nơi này nằm tận cùng phía Bắc đến nỗi sao Bắc đẩu vẫn còn nhìn thấy rõ đến tận giữa trưa. Trong các đảo này người ta bắt gặp nhiều chim ưng kền kền đến nỗi chúa muốn bao nhiêu cũng có; vì những chim mà người Ki tô giáo mang vào Tartarie không đến tận tay Đại Hãn, nhưng đến với Argon và những lãnh chúa khác của Levant. Vậy là tôi đã kể cho các bạn toàn bộ sự việc của các tỉnh này lên tận phía Bắc cho đến Biển lớn nơi không còn đất đai nữa. Bây giờ tôi sẽ nói cho các bạn về những tỉnh khác cho đến tận các tỉnh của Đại Hãn; và chúng tôi sẽ trở về một tỉnh mà chúng tôi đã mô tả trong quyển sách này, tỉnh có tên gọi là Campicion.