ĐÂY LÀ CHUYỆN KỂ VỀ THÀNH PHỐ COIGANGUI

Coigangui (Hoai gan fou. Trên sông Hoàng Hà) là một thành phố rất lớn, ở ngay cửa ngõ đi vào tỉnh Mangi. Nó nằm trên bờ sông Caramoran, nơi có nhiều tàu thuyền như tôi đã kế. Rất nhiều hàng hóa được đưa vào thành phố này, vì nó là thủ đô của vương quổc. Trong thành phố này, người ta sản xuất nhiều muối và cung cấp nó cho hơn 40 thành phố khác, việc này đem lại nguồn lợi rất lớn cho Đại Hãn.

ĐÂY LÀ CHUYỆN KỂ VỀ THÀNH PHỐ PAUCHIN

Từ Coigangui, chúng ta đi ngựa về hướng đông nam trong một ngày, trên một đường lát đá rất đẹp; ở hai bên đường lát đá này, có nước và người ta chỉ có thể đi vào trong tỉnh bằng con đường lát đá này mà thôi. Sau một ngày đường, chúng ta sẽ gặp thành phố Pauchin (Pao Ying) rất đẹp. Dân cư sống về buôn bán và thủ công, họ có nhiều lụa để làm ra nhiều loại vải lụa và vải dệt vàng rất đẹp.

ĐÂY LÀ CHUYỆN KỂ VỀ THÀNH PHỐ CAIU

Từ thành phố Pauchin đi ngựa về phía Đông Nam trong một ngày, chúng ta đến thành phố Caiu (Kan Yu) rất rộng lớn và sang trọng. Người dân thờ ngẫu tượng, lấy giấy các tông làm tiền tệ, họ là thần dân của Đại Hãn. Họ sống về nghề buôn bán và thủ công, họ có nhiều và đủ loại lương thực, vô số cá và thú săn, chim chóc. Nên biết rằng một đồng bạc lớn Venise, người ta có thể mua được ba con gà gô ngon.

Từ đây, chúng ta sẽ đi lên phía trước, và chúng ta sẽ nói đến thành phố có tên là Tigui.

ĐÂY LÀ CHUYỆN KỂ VỀ THÀNH PHỔ TIGUI

Từ thành phố Caiu đi ngựa trong một ngày về hướng Đông Nam, qua những thị trấn, những cánh đồng và những nông trại xinh đẹp, chúng ta sẽ đến thành phố Tigui (Tai Tchéou) không lớn lắm nhưng rất dồi dào về mọi thứ. Người dân đều thờ ngẫu tượng. Họ có nhiều tàu neo đậu trên sông. Bạn nên biết điều này, ở phía bên trái về hướng Đông, cách đó ba ngày đường là biển Océane. Từ đây đến thành phố, nơi nào cũng có nhiều bãi muối. Vậy là tôi sẽ nói với các bạn về một thành phố khác có tên là Yangui.

ĐÂY LÀ CHUYỆN KỂ VỀ THÀNH PHỐ YANGUI

Đi ngựa từ Tigui một ngày đường về phía Đông Nam, chúng ta đến thành phố Yangui (Yang chéou foil) lớn, sang trọng, và có thế lực đến nỗi nó lãnh đạo 27 thành phố buôn bán lớn khác. Trong thành phố này có dinh của một trong số 12 quan sai của Đại Hãn. Dân cư đều thờ ngẫu tượng và dùng giấy các tông làm tiền tệ.

Ngài Marco Polo đã nắm quyền cai trị trong thành phố này trong ba năm tròn do lệnh của Đại Hãn. Người dân sống về thương mại và thủ công, người ta còn sản xuất những yên cương dành cho các kỵ sĩ và lính với số lượng lớn, vì trong thành phố này và các thành phố phụ thuộc có nhiều quân lính của Đại Hãn trú đóng. Không có chuyện gì khác cần nói thêm, vì vậy, tôi sẽ nói đến hai tỉnh lớn ở về hướng Tây, về những phong tục tập quán của họ và trước tiên về thành phố Nanghin.

ĐÂY LÀ CHUYỆN KỂ VẾ THÀNH PHỐ NANGHIN

Nanghin (Nankin) là một tỉnh ở về phía Tây, nó rất sang trọng. Người dân sản xuất nhiều lụa và họ làm ra nhiều loại vải dệt vàng và bằng lụa rất đẹp. Họ có một thị trường lớn bán tất cả các loại lúa mì và tất cả những nhu yếu phẩm, vì đây là một tỉnh rất sung túc. Nó còn có những nhà buôn lớn và giàu có, Đại Hãn hưởng được mối lợi lớn về thuế đánh trên những hàng hóa mua vào bán ra.

ĐÂY LÀ CHUYỆN KỂ VỀ THÀNH PHỐ SAIANFU

Saianfu (Siang Yang, trên sông Hàn) là một thành phố rất lớn và sang trọng, có quyền lãnh đạo trên 12 thành phố lớn và giàu có khác. Dân cư làm ăn buôn bán lớn và làm những nghề quan trọng. Họ thờ ngẫu tượng, dùng tiền bằng giấy các tông và cho hỏa táng người chết. Họ thần phục Đại Hãn. Họ sản xuất nhiều lụa và làm ra những loại vải lụa rất đẹp. Họ có nhiều loài thú săn. Thành phố có tất cả những điều kiện cần thiết cho một thành phố sang trọng. Nên biết rằng thành phố chống lại Đại Hãn trong ba năm sau cuộc chinh phục Mangi. Quân đội của Đại Hãn không ngừng mở những đợt tấn công ác liệt chống lại họ, nhưng không thể bao vây thành phố, vì xung quanh thành có hào nước lớn và sâu. Tôi cho các bạn biết rằng họ không bao giờ lấy được thành, nếu như không có một chuyện mà tôi sắp kể sau đây.

Khi quân đội của Đại Hãn đã ở ba năm trước cửa thành này, và không thể nào chiếm được nó; những người Tácta rất tức giận. Ngài Nicolo Polo, Ngài Marco Matteo, Ngài Marco Polo báo họ tìm cho được những cỗ máy có hiệu năng thì thành phố sẽ bị chiếm và sẽ đầu hàng bằng vũ lực; những cỗ máy đó được gọi là những cỗ máy bắn đá, những cỗ máy đồ sộ ném vào thành phố những tảng đá to đến nỗi chúng sẽ phá hủy tất cả những gì chúng chạm tới.

Khi Đại Hãn và các quan cận thần nghe tin do các sứ giả từ đội quân chuyển đến, họ rất đỗi kinh ngạc, vì tôi nói cho các bạn biết rằng, trong tất cả các vùng này, họ không biết thế nào là máy bắn đá cũng như cân tiểu ly, vì họ chưa bao giờ nhìn thấy chúng. Họ rất sung sướng vui mừng về thông tin này. Đại Hãn bảo với hai anh em và Ngài Marco cho làm những cỗ máy này càng sớm càng tốt, vì Đại Hãn cũng như tất cả những người đang bao vây thành đều mong nhìn thấy nó. Cả ba người liền cho đưa đến một sườn gỗ rất tốt để làm cỗ máy bắn đá. Nên biết rằng có hai người cùng làm chung với họ, những người này cũng hiểu biết chút ít về việc thiết kế này. Một người là tín đồ Ki tô giáo phái Nestorien, còn người kia là Ki tô hữu người Đức từ nước Đức đến. Hai người này và ba người đã nêu trên cùng thiết kế ba cỗ máy bắn đá lớn và đẹp, mỗi cỗ máy bắn ra một hòn đá nặng hơn 300 livrơ. Khi các cỗ máy đã được hoàn thành và trang bị cho quân đội, Chúa thượng và những người khác nhìn chúng rất thỏa mãn và Chúa ra lệnh bắn nhiều hòn đá ngay trước mắt họ, họ coi đó là một điều kỳ diệu và hết lời ca tụng công trình. Chúa ra lệnh đưa ngay các cỗ máy ra mặt trận cho quân của ông đang bao vây thành. Khi đưa các cỗ máy đến nơi, người ta cho lắp ráp lại, chúng thật là những cỗ máy kỳ diệu nhất đối với những người Tácta.

Khi các cỗ máy được dựng lên và căng ra, chúng bắn những hòn đá vào trong thành phố; những hòn đá này rơi trên các mái nhà làm gãy đổ và phá hủy mọi thứ, gây nên những tiếng ồn ào tạo thành một cơn bão lớn. Khi những người dân trong thành nhìn thấy những tai họa mà họ không bao giờ nhìn thấy, họ rất đỗi kinh hoàng và cho đó là chuyện lạ lùng. Họ rất lo sợ và vội họp nhau lại để bàn bạc phải làm gì để chống lại những hòn đá bắn về phía họ, vì họ nghĩ rằng đây là do phép thuật. Họ họp lại và đồng ý đầu hàng và phái các sứ giả đến với vị chỉ huy quân bao vây thành. Điều họ muốn, đó là đầu hàng theo cách mà các thành phố khác trong tỉnh đã đầu hàng. Đại Hãn rất sung sướng và trả lời là ông cũng muốn như vậy. Họ đầu hàng và được chấp thuận như các thành phố khác. Đó là nhờ vào tài khéo léo của Ngài Nicolao, Ngài Matteo, em trai, và Ngài Polo, con trai của Ngài Nicolao như các bạn đã biết. Đấy không phải là một việc nhỏ, vì bạn nên biết rằng thành phố này và cả vùng này đã và vẫn còn là những thành phố tuyệt vời nhất mà Đại Hãn chiếm hữu được; vì ông rút được từ đó những nguồn lợi rất lớn lao.