Chương hai Chín ngày phiên tòa
Trước khi đọc chuyện kể về 9 phiên tòa, người viết xin lưu ý độc giả vài điều như sau:
-tác giả đăng lại nguyên bản các bài thường thật từng ngày đăng trên tờ Thời Báo San Jose.
-sau đó bổ túc thêm một số chi tiết trong phiên tòa:
LỜI KỂ THÊM.
-và sau cùng là những nhận xét, những câu chuyện bên lề tòa án, những tìm hiểu thêm riêng của người viết về nội vụ để độc giả hiểu rõ hơn câu chuyện:
THÊM CHUYỆN BÊN LỀ.
Với cách trình bày như vậy độc giả sẽ không bị lẫn lộn giữa các sự kiện đã xảy ra trong phiên tòa và ý kiến riêng của người viết, cùng những sự việc khác bên ngoài. Xin nói rõ thêm là tất cả nhân chứng đều nói tiếng Anh, chỉ có Nguyễn Thanh Hoàng, nhân chứng Vũ Hữu Dũng và Cao Thế Dung là nói tiếng Việt, có người thông ngôn tiếng Anh. Riêng Cao Thế Dung chỉ có 2 lần duy nhất cầm bài viết sẵn bằng Anh ngữ rồi đọc đó là lúc ông đóng vai « luật sư » đọc « Opening statement » lời bào chữa ban đầu và lời biện hộ cuối cùng (Closing argument).
Tất cả có 9 ngày phiên tòa, người viết xin đặt theo thứ tự để dễ phân biệt những lời khai của các nhân chứng và nguyên đơn, bị đơn rất dài, người viết chỉ nêu ra những điều chính để độc giả dễ theo dõi
Chương hai
Phiên tòa 1: tòa San Jose bắt đầu xử vụ Mặt Trận kiện VNTP, Cao Thế Dung và Nguyên Vũ
San Jose (tcs) -mặc dù tòa thượng thẩm Santa Clara đặt tại San Jose tiến hành thủ tục xử hôm 05-12-94, nhưng đến ngày thứ hai 12-12-94, phiên tòa mới thực sự bắt đầu với một bồi thẩm đoàn 12 người và dưới quyền chủ tọa của chánh án Joseph Biafore Jr.
Giáo sư Cao Thế Dung vừa là bị cáo nhưng cũng được quyền tự biện hộ với một lý án được soạn trước, ông đọc với sự xúc động diễn tả về cái chết thảm của vợ chồng ký giả Lê Triết mà ông tin thủ phạm là Mặt Trận như trong các bài viết đăng trên Văn Nghệ Tiền Phong năm 1990. Ông nêu lên tiểu sử của mình là giáo sư (có bằng tiến sĩ), là nhà văn với một số sách đã xuất bản, là một nhà hoạt động chính trị … Luật sư Nguyễn Tâm đại diện cho nhà văn Nguyên Vũ -Vũ Ngự Chiêu- cũng mô tả thân chủ của ông là một sử gia có bằng tiến sĩ ở Hoa Kỳ, đã từng được hai học bổng Fullbright và đã có một số công trình nghiên cứu về văn hóa và sử Việt Nam nghiêm túc, và Vũ Ngự Chiêu đã suy nghĩ kỹ trước khi cho xuất bản cuốn « Mặt Trận, những sự thật chưa hề được kể » của Cao Thế Dung để rồi bị Mặt Trận đưa ra tòa vì cuốn sách này. Tới phiên ông Hoàng Cơ Định tức bên nguyên đơn với cái tên Phan Vụ Quang, người nắm giữ tiền bạc của Mặt Trận. Luật sư của ông tức Paul Kleven hỏi và ông đã trả lời. Ông nêu lên cái danh giá của dòng họ ông có nhiều khoa bảng trí thức mà chính ông có bằng tiến sĩ hóa học ở Âu châu. Ông Hoàng Cơ Định cho là các bài viết của Cao Thế Dung đã gây nhiều tổn hại cho cá nhân ông và Mặt Trận. Tới phiên luật sư Richard Givens của ông Nguyễn Thanh Hoàng, chủ nhiệm báo VNTP, chất vấn ông Hoàng Cơ Định về các tên ông đã xử dụng: Dean Nakamura trong sổ thông hành (passport), tên Phan Vụ Quang trong Mặt Trận và tên cha mẹ đặt Hoàng Cơ Định. Sau đó luật sư Givens cũng hỏi về vấn đề tài chánh của Mặt Trận mà ông Định nắm giữ sổ sách.
Ngoài bồi thẩm đoàn, chánh án, luật sư và hai bên nguyên đơn và bị đơn, chỉ rải rác dăm ba người dự kiến phiên tòa.
Ngày thứ ba 13-12-94, luật sư Nguyễn Tâm sẽ chất vấn ông Hoàng Cơ Định. Sắp tới, sẽ có nhiều cựu đoàn viên Mặt Trận ra tòa làm nhân chứng, đặc biệt là đại tá Phạm Văn Liễu với cái tên Trần Trung Sơn, từng là nhân vật số 2 nắm chức tổng vụ trưởng tổng vụ hải ngoại và đã rút khỏi Mặt Trận năm 1984.
San Jose 12/12/94
Lời kể thêm
Theo thủ tục của phiên tòa đầu tiên, các luật sư lên nói lời mở đầu (Opening statement). Người thứ nhất là luật sư Paul Kleven, bên nguyên đơn Mặt Trận, nói rằng các bài báo và cuốn sách đã vu khống thân chủ của ông đã chủ mưu giết người, rồi mở tiệc ăn mừng. Điều đó rất oan ức và gây thiệt hại cho 3 người lãnh đạo Mặt Trận.
Rồi tới phiên luật sư Richard Givens, đại diện cho bị đơn Nguyễn Thanh Hoàng, đưa ra lý luận là 3 ông Hoàng Cơ Định, Trần Xuân Ninh và Nguyễn Xuân Nghĩa là những khuôn mặt công chúng (public figures), ông nói về quyền tự do báo chí, ngôn luận và về yếu tố luật pháp rất tế nhị đặc biệt trong trường hợp này.
Khi Cao Thế Dung đứng lên, lúc này ông đóng vai « luật sư » biện hộ cho chính ông, hai tay nắm lại để trước bụng, nở nụ cười nhẹ, khẽ cúi đầu chào quan tòa joseph biafore và bồi thẩm đoàn 12 người để lấy cảm tình rồi cao giọng đọc bài viết bằng Anh ngữ Ông lên án mạnh mẽ Mặt Trận và ba người bên nguyên đơn đã chủ mưu giết vợ chồng Lê Triết vì ký giả này đã viết khoảng 40 bài báo trên VNTP nêu ra những việc làm sai trái của Mặt Trận Cao Thế Dung nói ông đã từng tham gia Mặt Trận, làm việc chung với Hoàng Cơ Định, Trần Xuân Ninh và biết rõ nội tình của họ câu cuối cùng của bài « diễn văn mở đầu » là cái chết oan khiên của người vợ Lê Triết bởi tay sát thủ nhà nghề Ông nhấn mạnh rằng công việc giết người đó gọn gàng mau lẹ, được ra lệnh bởi Mặt Trận
Và luật sư Nguyễn Tâm nói ngắn gọn như đã tường thuật ở trên bài báo, chấm dứt phần khai mạc phiên xử.
Người đầu tiên lên bục nhân chứng là Hoàng Cơ Định. Hoàng Cơ Định khai với luật sư Kleven là ông làm trưởng khoa hóa học của đại học kỹ thật Phú Thọ, sau đổi qua bộ Tài Chánh. Qua Mỹ 1975, ông Định có bằng sáng chế về một loại phân bón gì đó, mở công ty sản xuất rồi được anh ruột là Hoàng Cơ Minh mời giữ chức vụ trưởng tài chánh cho Mặt Trận năm 1981. Tới phiên luật sư Givens hỏi Hoàng Cơ Định, ông có ghi thêm cái tên Vụ Quang trên bảng, bên cạnh tên Hoàng Cơ Định, Phan Vụ Quang, Dean Nakamura vì chữ Vu Quang không có dấu nên không biết rõ đó là Vũ Quang hay Vụ Quang. Trong cuốn sách nói về Mặt Trận của Cao Thế Dung, nhiều người cứ lầm tưởng đó là Vũ Quang, một đại tá ngành Tâm lý chiến VNCH. Ở trước tòa hôm nay, ông Định giải thích Vụ Quang là tên căn cứ kháng chiến thời chống Pháp của Phan Đình Phùng. Luật sư Givens hỏi về việc Mặt Trận tuyên bố có 10.000 quân thì ông Định nói là chỉ liên lạc được với nhiều nhóm kháng chiến và ước lượng những nhóm này có tới con số nhân sự như trên mà thôi. Ông Định bảo tiền quyên góp của đồng bào dành trọn cho chiến khu. Ông chối là Mặt Trận không có mua tàu đánh cá. Ông định nghĩa danh từ « hải ngoại » là ngoài VN, « quốc nội » là ở trong VN theo các văn kiện của Mặt Trận. Khi luật sư cứ hỏi xoáy vào tình hình của kháng chiến quân Mặt Trận thì Hoàng Cơ Định cảnh cáo luật sư phải chịu trách nhiệm về sự an toàn của những người này đang ở vùng nào đó thuộc Đông Nam Á. Nhắc tới vấn đề tiền bạc, luật sư Givens hỏi Hoàng Cơ Định có khai thuế cho Mặt Trận không thì ông trả lời lời không. Ông nói rằng ông không biết tổ chức của ông phải có bổn phận khai thuế. Luật sư đưa ra chứng cớ việc Phan Vụ Quang viết chi phiếu rút tiền ở trương mục Mặt Trận ra, dưới góc ghi chú « phở Hòa » thì Hoàng Cơ Định bảo là số tiền đó cho « phở Hòa » vay.
Thêm chuyện bên lề
-Cái cảm tưởng rõ rệt nhất của phiên xử đầu tiên là 2 phe nguyên đơn và bị đơn đều khoe cái trí thức của mình trước chánh án và bồi thẩm đoàn. Nào là tiến sĩ Cao Thế Dung, tiến sĩ Vũ Ngự Chiêu, tiến sĩ Hoàng Cơ Định, bác sĩ Trần Xuân Ninh … Có thể đó là một chiến thuật muốn chứng tỏ uy tín và nhân cách hầu mong gây cảm tình và làm tòa tin những lời khai của họ là sự thật. Nhưng cũng là điều đáng buồn và nhục nhã vì bồi thẩm nhân dân kia là những người bình thường, họ có biết gì về nội bộ sinh hoạt của cộng đồng VN đâu mà xử. Người viết đã có ý định đặt thêm cái tựa hấp dẫn cho bài báo là « Hai bên đều khoe bằng tiến sĩ trước tòa » nhưng cuối cùng bỏ vì thấy xỏ xiên quá và chưa biết phản ứng độc giả ra sao về vụ kiện này.
-để độc giả biết thêm về những lời khai của Hoàng Cơ Định, xin trích ra vài điểm chính trong biên bản thẩm vấn tháng 3/93 và 3/94 của luật sư Givens:
-Hoàng Cơ Định đổi tên Dean Nakamura khi nhập quốc tịch Hoa Kỳ năm 1983.
-Hoàng Cơ Định có liên lạc với Hoàng Cơ Minh năm 1994 nhưng chỉ biết ông ta ở Đông Nam Á.
-Hoàng Cơ Định khai tài chánh của Mặt Trận có 3 nguồn từ:
*nguyệt liễm
*thân hữu ủng hộ
*các đoàn viên cho mượn
Và ông Phạm Văn Liễu (nguyên tổng vụ trưởng Hải Ngoại) thì cho là có 9 nguồn tài chánh:
1/nguyệt liễm
2/tiền yểm trợ từ cơ sở
3/tiền quyên góp của ủy ban yểm trợ kháng chiến
4/lon yểm trợ
5/đóng góp trực tiếp của đồng bào qua ngân hàng
6/tiền vay thân hữu và đoàn viên để kinh tài
7/sổ số
8/dịch vụ băng, phim, sách, lịch
9/các tiệm phở, tàu đánh cá, sửa xe, nhập cảng đồ khô
-Hoàng Cơ Định khai nhiều lần qui trách nhiệm tài chánh cho Phạm Văn Liễu (trong khi đó Phạm Văn Liễu bảo rằng ông đã có 14 lần yêu cầu Hoàng Cơ Định tình bày rõ ràng vấn đề tài chánh).
-Hoàng Cơ Định nói là ông không có nghe dư luận nghi Mặt Trận là thủ phạm các vụ khủng bố.
-Hoàng Cơ Định nói bài chỉ trích của Lê Triết còn nhẹ so với những người khác.
-Hoàng Cơ Định trả lời bằng tiếng Anh các câu hỏi, rất nhanh lẹ chứng tỏ đã thuộc lòng và có chuẩn bị sẵn sàng.
Qua sự việc ông ta có tới 4 cái tên khác nhau nói lên những ẩn tình của một con người có nhiều điều muốn che dấu với công chúng.
Rồi bị đơn Cao Thế Dung cũng xài tới 3 bút hiệu khác nhau là Lê Kính Dân, Lê Bằng Phong và Chu Tri Lục trong 3 bài báo cũng biểu hiệu một sự thiếu quang minh chính đại trong trách nhiệm của người cầm bút.
Và quan tòa cùng bồi thẩm đoàn đã bắt đầu được dẫn vào một câu chuyện dài rối rắm, không biết đâu là hư, là thực.
-trong phòng xử, ngoài quan tòa, có 3 luật sư, bồi thẩm đoàn 12 và 1 dự khuyết, 1 thư ký, 1 người đánh máy tốc ký biên bản phiên tòa, 1 cảnh sát lo bảo vệ bồi thẩm đoàn. Bên bị đơn gồm Cao Thế Dung, Nguyễn Thanh Hoàng và Vũ Ngự Chiêu. Bên nguyên đơn gồm Hoàng Cơ Định, Trần Xuân Ninh và Nguyễn Xuân Nghĩa. Kẻ đi xem rải rác vài người.
-buổi đầu thấy có ký giả Trần Đệ của San Jose Mercury News, 1 nữ ký giả Hoa Kỳ hai người này biệt tăm luôn những ngày kế tiếp.