Chương 2 Ở Nước Ý

Chương 2

ở nước ý

ổ xe bốn ngựa dừng bánh trước cổng chính Viện hàn lâm thí nghiệm Phơ-lô-ren-xơ, trước kia là một tòa lâu đài lớn của công tước Tô-xcan. Mai-Cơn nhanh nhẹn nhảy xuống mở cửa xe cho nhà bác học Đê-vi.

Ông giám đốc Viện hàn lâm ra tận xe đón nhà bác học nổi tiếng người Anh và trịnh trọng mời vị khách quí vào thăm Viện. Mai-Cơn theo sau, thong thả bước trên con đường đồ đầy đá sỏi nằm lọt vào giữa một rừng cây cao vút. Con đường dẫn tới một vườn hoa lớn, nằm ngay trước cửa lâu đài.

Ông giám đốc trỏ tay vào một bức tượng thần Vệ nữ xây trên cái bệ cao ở giữa một bồn hoa lớn, giới thiệu:

- Thưa các ngài, đây chính là nơi xưa kia công tước Tô-xcan tổ chức đêm vũ hội nổi tiếng có suối nước phun, bơm từ một chiếc giếng sâu lên. Các ngài còn nhớ, đêm đó nước không hút lên được vì giếng sâu gần mười lăm mét. Nhà bác học vĩ đại Ga-li-lê đêm đó cũng có mặt, nhưng chưa hiểu được nguyên nhân của hiện tượng này. Gần hai chục năm sau, người học trò nổi tiếng của ông là Tô-ri-xen-li mới phát hiện ra rằng, nguyên nhân đó là do áp suất của khí quyển.

Chủ và khách đã bước vào trong lâu đài. Ông giám đốc mở các phòng thí nghiệm. Mai-Cơn Pha-ra-đây suýt nữa thì thốt kêu lên vì kinh ngạc, phòng thí nghiệm thật là giàu có. Những chiếc tủ lớn kê sát tường chạy quanh gian phòng khá rộng đều đầy ắp những dụng cụ thí nghiệm. Trên những chiếc bàn lớn bày ở giữa phòng cùng có vô số những máy móc, dụng cụ.

Mai-cơn bước lại gần một chiếc kỉnh thiên văn ngoài bọc vỏ đồng đã ngả màu xám. Ông giám đốc vội vàng giới thiệu:

- Đây chính là chiếc kính thiên văn của Ga-li-lê vĩ đại!

Mai-cơn sờ tay vào vỏ ngoài của ổng kính, trong lòng rộn lên một niềm xúc động lạ thường. Phải chăng chỉ nhờ chiếc kính thiên văn thô sơ này mà nhà bác học Ý đã viết nên tác phẩm bất hủ “ Sứ giả của các vì sao” đánh một đòn trí mạng vào giáo lý của nhà thờ thiên chúa giáo? Phải chăng chính chiếc kính thiên văn này đã giúp ông khám phá ra những bí mật của bầu trời và đã bắt đầu nhen lên ở ông, ngọn lửa đấu tranh dũng cảm vì chân lý khoa học, bất chấp những thế lực phản động của thế kỷ xưa?

Mai-cơn rời khỏi chiếc kính thiên văn, theo Đê-vi bước sang khu vực bày các máy điện. Ông giám đốc hãnh diện trỏ tay vào những chiếc máy đó và nói:

- Thưa các ngài, những chiếc máy này không có gì lạ đối với các ngài. Nhưng đối với chúng tôi thì đây là những niềm tự hào bởi vì chúng đều là những di tích lịch sử. Đây là một trong những chiếc bình lấy-đen đầu tiên đo nhà vật lý Hà Lan Mu-sen-brốc sáng chế ra trong những năm bốn mươi của thế kỷ trước. Còn đây chính là chiếc pin Vôn-ta mà nhà bác học Ý đem trình điện trước hoàng đế Pháp Na-pô-lê-ông và được hoàng đế tặng cho cái tên “ kỳ quan của thế kỷ XIX”.

Giáo sư Đê-vi ngắm nghía các hiện vật và nói với viên giám đốc:

- Thưa ngài, phòng thí nghiệm của ngài thực là một viện bảo tàng lịch sử vô giá, chứng minh rằng Viện hàn lâm Phơ-lô-ren-xơ xưa kia đã có một quá khứ vô cùng vẻ vang.

Viên giám đốc nhã nhặn cảm ơn nhà hóa học và trịnh trọng mời ông về phòng họp. Đê-vi bước ra khỏi phòng thí nghiệm, khẽ ghé vào tai người phụ tá của mình và nói nhỏ bằng tiếng Anh:

- Thật đáng tiếc rằng phòng thí nghiệm giàu cỏ này lại chỉ là một viện bảo tàng. Tất cả các dụng cụ thí nghiệm đều đầy bụi bám, chứng tỏ đã lâu không có ai sử dụng chúng vì mục đích khoa học!

Mai-Cơn Pha-ra-đây rút một chiếc bút lông ngỗng trên ống bút, thong thả chấm vào lọ mực và nắn nót viết lên quyển vở khổ lớn đs mổ' rộng một hàng tiều đề bằng chữ in. Hôm nay anh phải mô tả lại đầy đủ quá trình thí nghiệm đốt cháy kim cương mà nhà bác học đã trình bày trước một số nhà khoa học Ý tại Viện hàn lâm Phơ-lô-ren-xơ.

Mai-cơn bắt đầu viết:

“ Cách đây 120 năm, các viện sĩ Phar-ỉô-ren-xo đã trình bày trước sự có mặt của công tước Lê-ô-pôn, một thí nghiệm độc đáo về dàng thấu kính hội tụ tập trung ánh sáng mặt trời đốt cháy một hạt kim cương... Ngày 21 tháng 3 năm 1814 giáo sư Hâm-phtr-ri Đê-vi, chủ tịch Hội hoàng gia Luân Đôn, giám đốc Học viện hoàng gia Đại Anh quốc đã quyết định sử dụng chiếc thấu kính lịch sử, lớn có một không hai của Viện hàn lâm thí nghiệm Phtr-lồ-ren-xv để tiến hành lại một lần nữa cái thí nghiệm độc đáo kia, nhưng với một phương pháp khoa học hơn”.

Ngòi bút của Mai-cơn lướt nhanh trên các trang giấy như làm sống lại quang cảnh cuộc thí nghiệm đó.

Giữa trưa ngày 24 tháng 3. Căn phòng thí nghiệm của Viện hàn lâm Phơ-lô-ren-xơ như bừng tỉnh giấc sau mấy chục năm ngủ dài. Ông giám đốc, nét mặt tươi tỉnh và dường như có mặt ở khắp nơi trong phòng, khi thì đón chào một nhà khoa học Ý vừa tới, khi thì trao đổi một vài câu xã giao với các vị khách thượng lưu của thành phố Phơ-lồ-ren-xơ.

Khi Mai-cơn đi theo Hâin-phơ-ri Đê-vi bước vào phòng thì mọi tiếng ồn ào đều im bặt. Ai nấy đều hân hoan đón chào nhà hóa học tri tuÀi và náo nức chờ đợi cuộc tiến hành thí nghiệm lịch sử.

Trong khi viên giám đốc Viện giới thiệu Đê-vi với mọi người, thì Mai-cơn Pha-ra-đây nhanh nhẹn gắn một miếng kim cương vào đầu một thanh bạch kim rồi đưa vào bên trong một bình cầu thuỷ tinh và đậy nút bình lại. Giáo sư Đê-vi đã mặc xong chiếc áo khoác trắng và đưa mắt ra hiệu cho Mai-cơn. Anh trao bình thủy tinh cho nhà bác học rồi đưa chiếc giá có cặp chặt chiếc thấu kính lớn ra phía cửa sổ đón lấy những tia nắng mặt trời nóng bỏng. Luồng ánh sáng mặt trời tụ lại thành một vệt sáng chói lọi trên mặt bàn. Hâm-phơ-ri Đê-vi thận trọng đưa bình thuỷ tinh đón đúng lấy vệt sáng đó.

Trong phút chốc, chiếc bình thuỷ tinh đã nóng rực lên, miếng kim cương treo ở trong bình bắt đầu mờ đi rõ rệt. Mai-cơn hồi hộp theo dõi cuộc thí nghiệm. Anh khẽ nhắc:

- Thưa giáo sư, có lẽ ta nên chuyển binh thuỷ tinh ra xa một chút để tránh nóng chảy.

Giáo-sư Đê-vi mỉm cười gật đầu. Ông làm theo ý kiến người phụ tá, và sau đó lại tiếp tục đưa bình thuỷ tinh vào giữa vệt sáng chói tập trung ánh sáng ở trên bàn.

Bỗng có tiếng kêu lên:

- Cháy rồi!

Tất cả những người có mặt trong phòng đều đổ xô lại chung quanh chiếc bàn thí nghiệm quan sát mẫu kim cương đang bốc cháy, tỏa ánh sáng màu hồng...

Mai-cơn vẫn tiếp tục viết, anh mô tả gọn và đầy đủ một loạt thí nghiệm tiếp theo mà giáo sư Đê-vi đã tiến hành nhằm chứng minh rằng: kim cương chẳng qua cũng là một dạng của các-bon. Khi đốt cháy nó trong một bình hàn kín đựng toàn khí ô-xy thì chỉ thấy có khí các-bò-níc tạo thành. Nó cũng hòa hợp với các nguyên tố khác và tạo ra các hợp chất như chất các-bon thông thường.

Mai-Cơn đọc lại lần cuối cùng bản báo cáo đã viết xong. Anh thong thả gấp quyển vở lại và mỉm cười nghĩ tới lúc giáo sư Đê-vi xem lại bản báo cáo đó. Thói quen ghi chép khi tự học theo sách báo đã giúp anh rèn luyện được năng lực viết báo cáo khoa học cô đọng, súc tích, chặt chẽ, khiến cho một nhà bác học lớn như Đê-vi cũng phải hài lòng.

Đánh máy :welcom1985
Nguồn: welcom1985
Được bạn: Ct.Ly đưa lên
vào ngày: 14 tháng 2 năm 2012