Bao giờ em về

Bé khép cửa rồi đi vào buồng sép, lấy cái va-ly đặt trên ổ rơm. Sáng ngày nhờ bác Lê gái trông hàng hộ một lúc, Bé chạy vội sang bên phố Phủ để mua cái thắt lưng lụa màu hoa thiên lý. Cái dây lưng ấy mỗi lần đi bán bánh cuốn qua cửa hàng bà Lục, Bé cũng không quên nhìn vào nó cho đỡ thèm. Cái dây lưng ấy đắt tiền quá và nhất là sang quá nên Bé không dám mua. Hôm qua Mùi vừa trả tiền công tháng và ngỏ lời từ tháng sau sẽ tăng lương nên Bé vội chạy đi mua ngay; trong một lúc quá mừng rỡ nàng không cảm thấy việc mua chiếc dây lưng ấy là hoang phí và táo bạo. Nàng định đợi đến dịp Tết mới thắt đến nó, như vậy mẹ nàng không nỡ cự nàng hay làm đỏm.

Bé có tính sạch sẽ và săn sóc đến sự ăn mặc, trái ngược hẳn với mọi người trong nhà bác Lê, nhưng vì nàng ở làm thuê với Mùi cần phải thế nên ai cũng cho là tự nhiên. Mùi thỉnh thoảng cho Bé khăn yếm và áo cũ nên Bé ăn mặc lúc nào có vẻ sang mà không tốn mấy tiền. Nhưng bỗng nhiên mua cái dây lưng lụa màu thiên lý rồi ngày nào cũng thắt nó, Bé thấy như vậy là làm dáng quá, không khỏi bị mọi người chê bai.

Bé lấy chìa khóa mở va-ly rồi rút cái dây lưng ra ngắm nghía; màu nó đẹp, đem về nhà lại đẹp hơn lúc còn treo ở hàng bà Lục. Bé thắt vào người, cúi xuống nhìn rồi thắt đi thắt đến lại năm sáu lần, mà lần nào trông cũng đẹp cả. Bé với cái gương soi. Cái gương bé quá, nàng phải dí mũi vào mặt gương, hơi thở làm mờ cả gương, và nàng phải soa tay mấy lượt nhưng cũng không sao nhìn thấy cả mặt mình, cái yếm trắng và cái đầu thắt lưng ở trong gương một lúc, Bé nghĩ ra một cách là đưa cái gương thật nhanh từ trên xuống dưới; nàng mỉm cười vì làm thế thì nhìn thấy rõ cả mặt, cái yếm và dây lưng. Mỗi lần đưa cái gương xuống dưới thì nàng lại thấy mặt gương sáng lên vì màu xanh của chiếc thắt lưng. Bé ngẫm nghĩ nếu Đỗi được trông thấy nàng với cái thắt lưng mới này thì Đỗi chắc cũng phải hoa cả mắt. Nàng hơi buồn là nếu chỉ có dịp Tết mới dám mặc mà Tết thì nàng lại phải về quê. Đỗi không được nhìn. Bé cởi dây lưng rồi ngồi xuống cạnh cái va-ly, gấp thắt lưng lại. Cái va-ly ấy cũng của Mùi cho; tuy là một cái va-ly cũ nhưng Bé cũng thấy nó sang lắm; cứ hôm nào có nắng mới là Bé lại đem cái va-ly và hết cả quần áo ra trước cửa hàng phơi để khoe với mọi người qua lại.

Trong cái va-ly, Bé để rất nhiều thứ và xếp đặt rất ngăn nắp. Tuy không cần, Bé cũng lấy hết cả các thứ trong va-ly ra để được cái thú xếp lại và ngắm nghía từng thứ một. Vả lại việc mới mua thêm cái thắt lưng và tìm chỗ xếp là cái cớ để nàng xếp lại cả va-ly. Nàng mở cái hộp bánh bích quy, lấy ra mấy tập vải mẫu của hãng Samaritaine; Bé cũng không biết đấy là các vải mẫu; đã lâu lắm sang bên ông Ký rượu ở phố Phủ thấy trẻ con đương nghịch và có nhiều lắm, nàng đã cướp được ba tập đem về cất trong hộp rồi thỉnh thoảng lại giở ra ngắm nghía. Bé thấy những miếng vải đó đẹp song cũng chưa biết sẽ dùng vào việc gì. Dưới cùng hộp là cái tranh quảng cáo cho bánh bích quy. Nàng đã xin được cái hộp bánh của cậu Ấm Hải; lúc về nhà mở hộp, nàng thấy lẫn trong giấy bóng có cái tranh. Nàng thấy tranh vẽ một người tây còn trẻ, tay khoác một cô đầm cũng còn trẻ, có hai con mắt to và hai gò má đỏ hồng, hai người ngồi cạnh cái bàn để rượu và bánh. Bé đoán hai người ấy là hai vợ chồng và lại thấy rõ là mới lấy nhau. Nàng nghĩ thế vì nàng cho chỉ vợ chồng mới lấy nhau mới ôm cổ nhau. Mỗi lần Bé nhìn cái tranh, nàng lại thấy ngường ngượng, hơi thẹn; nàng lấy làm lạ là người Tây sao họ lại đem về hai người đàn ông, đàn bà ôm cổ nhau trước mặt mọi người, như thế rồi lại cho cái tranh vào hộp bánh không sợ trẻ con nhìn thấy. Giá lúc cậu Ấm Hải cho nàng cái hộp, nàng nhìn thấy cái tranh vẽ thì không bao giờ dám nhận, nhưng về nhà nàng mới biết nên nàng không vứt đi, đem để xuống đáy hộp và úp mặt vẽ xuống dưới. Thỉnh thoảng xếp va-ly nàng lại lật tấm tranh lên ngắm nghía cái tay người đàn ông quàng qua cổ người đàn bà và thèn thẹn. Bé cho má người đàn bà sở dĩ đỏ như thế chắc cũng vì thẹn lắm. Lần này Bé ngắm nghía cái tranh lâu hơn và thấy thẹn hơn vì nghĩ đến một ngày kia cũng được Đỗi ôm lấy cổ như thế; cố nhiên là ôm vai nhau không có ai trông thấy (chứ không như hai người tây đầm kia); chỉ mới đặt bàn chân lên nhau đã thấy thẹn chết người rồi, nếu Đỗi ôm lấy vai nàng thì không biết sẽ thẹn đến thế nào. Bé đặt úp cái tranh xuống đáy hộp, lấy cái tập mẫu vải phủ lên trên rồi thôi không nghĩ nữa.

Bỗng nhiên Bé vơ lấy hết cả các thứ để bừa bãi chung quanh người ấn vào va-ly một cách hỗn độn, khóa lại chỉ trừ cái dây lưng là để ở ngoài và hơi lo có cơn mưa. Nàng lấy chiếc khăn lụa hoa che mắt rồi cuộn cái dây lưng mái cho thật nhỏ, nhét vào túi áo trong. Bé vừa sực nghĩ ra là bỏ cái dây lưng vào túi áo lúc đến gần bến đò mới thắt, như thế Đỗi có thể nhìn nàng với chiếc dây lưng mới mà người ở xóm không ai biết. Vì thế nàng định đi ngay sang bến Trò để khoe với Đỗi cái thắt lưng mới.

Bé khóa cửa ngoài, cơn mưa đưa đã gần tới nhưng Bé không dám đi nhanh; gặp bác hai Liên, nàng đứng lại, nói truyện một lát rồi lại chạy sang bên cụ Huế hai. Bé làm như chạy sang chơi các nhà ở xóm chứ không phải đi đâu. Rồi nàng sẽ ra chợ đi về phía nhà bác Bút. Nàng mừng thấy nhà bác Bút đóng cửa và đi quẹo ra phía con đường bến Trò.

Gần đến lăng cụ Quận, Bé dừng lại lấy dây lưng ra thắt; gió thổi mạnh và trời tối sầm lại nhưng lúc đó Bé không sợ có cơn mưa nữa. Những đầu dây lưng bay phấp phới trong gió, nền trời tối lại càng làm cho sáng thêm màu hoa lý của chiếc thắt lưng. Gió mạnh thổi dán vải váy vào đùi khiến Bé bước vương vướng. Gần đến lúc gặp Đỗi để khoe chiếc dây lưng mới, Bé lại thấy bắt đầu ngượng. Nàng lại mong lúc đó mưa ngay xuống để có thể đến với Đỗi được tự nhiên lấy cớ là tạm lánh mưa. Lúc đó gió thổi từ phía sau người lại, các đầu dây lưng cứ bay tỏa ra trước, Bé trông đẹp và sang một cách lộng lẫy quá.

Đỗi thấy đã chiều và trời sắp mưa, toan về thì trông thấy Bé.

Đỗi ngửa mặt sung sướng nhìn Bé đi xuống bờ sông: Người Bé in lên nền trời mây đen, nên cái khăn che mắt trắng hẳn lên. Cái khăn trắng rung rung trong gió và các đầu dây lưng xanh bay tỏa ra hai bên người nàng; Đỗi cũng để ý đến chiếc dây lưng mới và thấy Bé đẹp khác hẳn mọi ngày. Lòng vui rối rít nhưng chàng lại bảo Bé:

- Có mau mau mà về, giời bão tới nơi rồi.

Bé bước chân xuống thuyền nói:

- Không mua bán gì hôm nay cả. Đi sang làng Thảo về đến lăng cụ Quận thấy sắp mưa phải rẽ vào đây mượn cái nón. Có nón không?

Đỗi mỉm cười nhìn Bé rồi lại nhìn thắt lưng mới, ngẫm nghĩ một lát rồi nói:

- Hôm nay quên đem nón. Ngồi đây một tí đợi tan cơn hãy về. Cơn này thì chắc không mưa đâu mà sợ.

Cả Đỗi và Bé cũng không ai để ý đến chỗ vô lý trong câu nói: nếu không mưa thì cần gì phải ngồi đợi cho tan cơn mưa. Bé ngồi xuống và thấy thích là lần này Đỗi không nhìn vào mặt nàng mà lại chỉ nhìn cái dây lưng mới, Đỗi cũng quên cả hỏi xem mắt nữa. Đỗi thì thấy không cần bảo Bé lật khăn vì đã có gió lật hộ, chốc chốc gió lại lật chiếc khăn lên một lúc và chàng lại được nhìn mặt Bé. Đỗi lại nhìn cái dây lưng rồi ngửng nhìn Bé, cứ thế đến hai ba lượt, mỉm cười, Bé gắt:

- Cười cái gì? Sáu hào rưỡi đấy.

Đỗi nói:

- Đẹp nhỉ, nhưng tôi cười cái khác cơ.

- Cái khác là cái gì?

Đỗi đáp vắn tắt:

- Đằng ấy biết rồi.

Rồi chàng giơ tay với một đầu dây lưng, soa soa trong tay ngắm nghía:

- Đằng ấy hoang nhỉ?

- Hoang gì. Ngươi ta mua về để mặc Tết. À mai kia, tôi phải về quê ăn Tết.

- Sao không ăn Tết ở đây cho vui.

Tuy là về quê ăn Tết chỉ độ dăm bảy ngày ngắn hơn quãng thời gian giữa hai lần gặp Đỗi, mà Bé cũng thấy buồn bã trong lòng và lần này đến có vẻ như từ biệt Đỗi để đi đâu xa và lâu lắm, Bé nói:

- Về quê ăn Tết thích lắm chứ. Này làm thế nào bây giờ, mưa tới nơi rồi kìa. Con khỉ, thế mà dám nói mẽ là giời không mưa.

Đỗi cười xòa:

- Mưa thì chui vào khoang.

Mưa nặng hạt, gió thổi mạnh mà cái khoang lại thấp và chật. Hai người phải ngồi thu mình ở tận phía trong nhưng cũng không tránh được ướt cả chân. Nước mưa rào rào trên khoang, bắn cả nước vào mặt Bé và Đỗi. Những hạt mưa to và mau đến nỗi làm đục cả mặt nước sông. Bé và Đỗi ngồi yên bị bao trùm bởi mưa rơi mờ khắp quanh thuyền và tiếng rào rào trên mái khoang không ngớt, hai người thấy xa hẳn thế giới bên ngoài và tuy vừa rét vừa ướt cũng mong trời cứ mưa mãi. Đỗi nhìn Bé:

- À quên mất, cho người ta xem mắt nào?

Bé gắt:

- Mưa thế này thì xem gì.

Nói thế nhưng nàng cũng đưa tay lật khăn lên và dắt hẳn hai đầu khăn vào cái vành khăn vấn cho gió khỏi thổi hắt xuống. Đỗi vừa nhìn Bé vừa ngẫm nghĩ. Quả tim chàng đập mạnh. Chàng thấy không lúc nào tiện bằng lúc này để ngỏ tình yêu cho Bé biết.

- Hừ, mắt sao độ này đỡ hẳn đi?

Bé cũng nghĩ nếu Đỗi lúc này có đặt tay ôm lấy vai nàng như trong bức tranh ở hộp bích-quy thì nàng cũng không ngượng lắm.

Khoang chật nên hai người phải ngồi sát gần chạm người vào nhau. Mưa to như thế kia, chắc không có ai ra bến đò làm gì. Bé thấy là một cơ hội ít khi có và lấy làm khó chịu rằng cả đến việc dẫm lên chân nàng Đỗi cũng không nghĩ tới nữa. Bé lại nhìn trời mưa, nói:

- Mưa thế này thì biết bao giờ cho tạnh.

Nàng lại ngồi sát vào người Đỗi một tí.

Đỗi cũng nhìn trời mưa:

- Không khéo bão rớt mất.

Rồi Đỗi cũng nghiêng người cho vai chạm sát mạnh thêm một tí vào vai Bé. Chàng gật gù nói:

- Bão rớt thì đến mấy ngày mới lạnh. Mùa này mà có bão kể thì lạ thật.

Chàng lại gật gù nữa như có vẻ lấy làm lạ về điều đó nhưng chỉ cốt vai mình cọ vào vai Bé. Bé nói:

- Mưa ướt hết cả vai rồi. Sao đằng ấy lại quên không đem nón.

Đỗi giơ tay đặt lên vai Bé:

- Ừ, ướt cả vai rồi.

Đỗi cứ để yên tay mình trên vai Bé. Một lúc sao Đỗi dịu giọng hỏi:

- Đằng ấy có lạnh không?

Bé gắt:

- Lạnh gì, đương nóng ran cả người đây.

Bỗng Bé giật mình đến thót một cái, làm Đỗi hốt hoảng vội vàng bỏ tay ra, ngồi thẳng lên.

- Chết tôi rồi, nó thôi.

- Cái gì thôi.

- Cái thắt lưng.

Đỗi cười:

- Ngỡ gì. Làm người ta hết cả hồn vía tưởng có ai đến.

Bé cau nét mặt, nhìn một mảnh loang xanh trên yếm trắng:

- Chứ không hết hồn vía à? Giời đất ôi! Cái thắt lưng sáu hào rưỡi.

Bé vội vàng cửi dây lưng, sợ nó loang hết cả cái yếm. Đỗi yên tâm và mạnh bạo hơn, lại giơ tay đặt lên vai Bé. Bé như không chú ý đến việc Đỗi để tay lên vai mình, đưa cái thắt lưng ra ngoài mưa cho ướt hết rồi vắt và thấy nước thôi ra xanh lè. Tuy trong người mê man vì sung sướng. Bé cũng thấy tức đầy ứ lên cổ. Nàng không tiếc gì số liền mua nhưng nàng khó chịu là vì đã ao ước mãi, mong đợi mãi mới dám mua cái thắt lưng mà lại bị cái thắt lưng hỏng, lại vì háo hức mua quá quên xem xét cẩn thận nên bị bà Lục đánh lừa. Đem cất vào va-ly thì mỗi lần giở ra nó lại nhắc nàng nhớ đến cái bẽ đã bị lừa vì hấp tấp. Đỗi nói:

- Sao mình không xem cẩn thận rồi hãy mua?

Lần đầu tiên Đỗi gọi Bé là mình nên phải nói một câu cự Bé cho đỡ bớt vẻ thân mật. Bé rứt mạnh cái thắt lưng mấy cái như muốn xé tan cái thắt lưng.

- Im đi, ngưởi ta đã tức lắm rồi, lại còn nói đay nói nghiến cái gì. Này, thế này là xong.

Bé vừa nói vừa vứt mạnh cái thắt lưng xuống giòng sông và nhìn nó trôi đi. Khi cái thắt lưng trôi khuất vào trong mưa, Bé nhẹ hẳn người, hết cả tiếc tiền, hết cả ngượng như là không từng mua dây lưng bao giờ. Bé nhìn xuống yếm và thấy hãy còn cái vết xanh; cũng may vết xanh mới loang ra cỡ một tí, giặt chắc sẽ hết ngay. Bé lại sát người vào Đỗi. Đỗi cúi đầu nói:

- Tôi mua một cái thắt lưng khác biếu đằng ấy nhé. Một cái cũng màu hoa thiên lý như cái này nhưng không thôi.

- Tốn chết.

- Không, tôi có tiền mà. Nào đằng ấy nhận đi nào. Cười đi chứ, mặt cứ phụng phịu thế này khó chịu chết.

Rồi Đỗi lấy tay lay người Bé mấy cái. Bé ngửa mặt thành ra má nàng chạm vào má Đỗi. Nàng gật gật và mỉm cười. Cũng như lần đầu tiên, nhưng lần này rõ ràng hơn nhiều, Đỗi cảm thấy một thứ gì rất nồng nàn tỏa ở da thịt Bé ra và hợp với chàng lắm. Chàng thấy khi lấy Bé làm vợ rồi, đầu gối tay ấp, đến mấy chục năm cũng không sao chán được cái hơi nồng nàn của người Bé mà hơi ấy chàng chỉ thấy có riêng ở người Bé thôi. Đỗ nói:

- Thế ngày kia đến lấy thắt lưng nhé?

Bé thẳng đầu lên, nói:

- Thế bây giờ đằng ấy cho em về nhé.

Khi nói đến tiếng “em”, Bé lại thấy thẹn và sung sướng hơn cả khi má nàng chạm vào má Đỗi. Đỗi kéo tay mình về, nhìn trời mưa đã hơi ngớt, nói:

- Ừ thôi, mình về.

Chàng thò tay ra đằng sau khoang:

- Lấy cái nón này mà đội cho đỡ ướt.

Bé nhìn thấy Đỗi kéo ra một cái nón thật, không phải Đỗi nói đùa. Bé cốc mạnh một cái lên đầu Đỗi:

- Rõ thật, thế mà... Đỗi nói dối.

Đỗi cúi đầu xuống, lấy tay xoa đầu rồi cười xòa:

- Thế đằng ấy có đi làng Thảo về không. Giời đánh đứa nào nói dối trước nhớ.

Bé ngượng nóng bừng cả mặt, và tức Đỗi đã nhiếc rủa mình và biết đích là mình chỉ cốt đến để khoe cái dây lưng mới, giơ tay toan cốc đầu Đỗi cái nữa, nhưng bị Đỗi nắm được lấy cổ tay vặn xuống. Đỗi nghiến răng bóp thật mạnh vào cổ tay Bé đau nhói lên. Nàng cựa quậy cánh tay để gỡ ra. Đỗi nói:

- Thua chưa?

- Thua thế nào được!

Rồi Bé dứt mạnh tay ra thành kéo cả người Đỗi ngã về phía mình nhưng Đỗi vẫn không buông tay lại bóp mạnh hơn làm Bé đau quá. Bé đâm cáu thật và giơ bàn tay kia mím môi véo một cái thật mạnh vào người Đỗi:

- Đồ vũ phu, có buông người ta ra không nào!

Tuy Đỗi đã thả lỏng cô tay Bé mà Bé cũng không nghĩ đến kéo tay ra, yên lặng như thế một lúc rồi Bé nhẹ đẩy Đỗi ra, ngồi thẳng lên, kéo cánh tay áo nhìn vào chỗ cổ tay bị một vệt lằn đỏ. Đỗi cũng nhìn vào vệt đỏ nhưng không nói gì. Cả hai người đều tránh nhìn mặt nhau. Sau cùng, Đỗi cầm cái nón đặt vào tay Bé. Bé cầm nón, chui đầu ra ngoài rồi đứng ở ván thuyền quay nhìn Đỗi. Đỗi cũng ngửng nhìn Bé. Hai người yên lặng nhìn nhau như thế một lúc lâu. Bé mỉm cười ngượng nghịu, cúi nhìn xuống ván thuyền.

Đi đến gần nhà bố Kỷ Ân cạnh chợ xóm, Bé mới sực nghĩ ra là mình quên chưa kéo cái khăn che mắt xuống.

Bé vừa về đến cửa nhà thì có tiếng Nhỡ reo lên:

- Đây rồi!

Bé giật mình hỏi:

- Gì thế anh?

- Cô sang ăn cơm. Cả nhà đợi. Cô đi đâu thế?

Bé bất giác nhìn xuống chỗ thắt lưng, nói:

- Tôi có đi đâu đâu. Tôi chạy ra kia, bị mưa nên bây giờ mới về được.

Nhìn thấy mâm cơm có món giả cầy và đĩa thịt chân giò luộc, Bé ngạc nhiên. Bác Lê gái thấy vai áo Bé ướt đẫm nước, nói:

- Khổ con gái tôi chưa, ướt cả thế kia. Về bên nhà thay áo đã.

Bé ngồi ghé bên cạnh mâm:

- Con không sao, bu để mặc con. Sao bu độ này hoang thế?

Nàng nói đến đĩa thịt để xoay câu truyện sang việc khác để mọi người khỏi hỏi mãi về nàng. Bác Lê gái nói:

- Hoang đâu, thừa lộc quan Đốc đấy. Mua hai cái chân giò biếu quan Đốc một, quan giáo một, thì quan Đốc lại vừa ra tầu về quê ăn Tết. Tao đem cả hai cái biếu quan giáo nhưng quan chỉ nhất định lấy có một cái.

Rồi bác lại nói khoe lại một lần nữa với Bé về việc ông giáo rất ân cần với bác, khen bác nhà nghèo mà cũng cố nuôi được con đi học và Tý (theo lời ông giáo nói) học thông minh lắm.

- Quan lại bảo nếu không đủ tiền thì cho Tý sang ở hầu hạ việc vặt, quan lại dạy cho. Cũng may nhờ phúc Thần đa nên được quan để ý đến nhà ta như thế này.

Sự thực ông giáo đã để ý đến bác Lê gái không phải vì nhờ phúc Thần đa như bác tưởng. Hôm đầu tiên đi bán bánh cuốn thay Bé, thấy Bé nói nhà ông giáo cũng thỉnh thoảng mua bánh, bác đem bánh đến nhà ông giáo trước tiên. Lúc đương bốc bánh cho vào đĩa thì ông giáo tình cờ đi qua thấy bác rách rưới bẩn thỉu mà lại lấy tay bốc bánh không như cô bé bán hàng mọi ngày vừa sạch lại vừa có ý tứ lấy đũa gắp. Bán ở các nhà sang, Mùi đã dặn Bé phải lấy đũa gắp nhưng Bé quên không dặn lại mẹ. Nhìn thấy thế, ông giáo đứng lại:

- Hừ, sao bác lại...

Bác Lê gái tưởng ông giáo đứng lại hỏi bác sao hôm nay lại đi bán hàng nên bác ngửng lên:

- Bẩm quan lớn, vâng. Cô Mùi đi cân gạo, cháu Bé bận ngồi hàng nên phải đi bán thay. Bẩm quan lớn cả nhà phải làm ăn vất vả mới đủ tiền cho cháu Tý sang nhờ quan lớn dạy bảo cho.

Bác làm như việc Mùi đi cân gạo, việc nhà của bác, ông giáo đã biết cả rồi. Không mấy khi được ông giáo đứng lại hỏi đến nên bác sung sướng hỏi luôn ông giáo về việc Tý:

- Bẩm quan, quan xem cháu Tý nó có học được không ạ.

- Hừ thằng Tý...

Về thằng Tý thì ông giáo nhớ lắm vì đã nhiều người nói cho ông rõ về tình cảnh nhà nó. Thì ra người đàn bà rách rưới kia là mẹ thằng Tý:

- À, thằng Tý là con bác?

Mắt bác Lê sáng hẳn lên:

- Bẩm quan lớn vâng ạ. Cháu có tám đứa con, nhưng chỉ có nó là... Cô Mùi, ông giáo Đông đều bảo nên cho nó đi học. Nhà cháu nghèo quan lớn xem cháu có học được không. Nếu nó...

Ông giáo thấy bác có vẻ rối rít vì cảm động; tay bác nhấc bánh lên lại bỏ xuống mắt chớp nhanh, và hình như hơi ướt.

- Thằng Tý nó học sáng dạ lắm. Nó học một ngày bằng đứa khác học ba ngày.

Bác Lê gái cúi mặt xuống, ứa nước mắt, lấy tay sĩ mũi hất một cái mạnh, làm ông giáo vội đứng lùi ngay lại. Bác Lê gái quệt tay một cái vào váy rồi bốc chiếc bánh cuốn cho vào đĩa. Ông giáo vào nhà bảo con gái ra chọn lấy chiếc bánh khác và ở dưới cùng, nhưng sáng hôm ấy, riêng ông, ông không ăn bánh cuốn.

Hôm nay đưa chân giò đến biếu, ông giáo cũng lại nhắc đến chỗ Tý ngoan, chăm học và sáng dạ. Bác Lê gái vì thế sung sướng hơn cả ngày bán lợn. Bác đã có lúc nghĩ đến việc mua rượu cho chồng uống nhưng thấy chồng hình như không nghĩ gì đến rượu nên bác lại thôi. Bác Lê trai thì hôm ấy lại nghĩ đến việc uống rượu nhiều hơn là hôm bán lợn. Nhất là hôm nay trời cũng mua to. Bác mới nghĩ ra được một cách mới và nếu cách ấy được thì cả đời không những bác không khổ sở vì rượu nữa mà lại sung sướng vì rượu. Cách ấy giản dị lắm và bác lấy làm lạ sao bây giờ mới nghĩ ra. Bác nghiệm rằng uống xong một chén đầu thì trong người bàng hoàng dễ chịu ăn ngon miệng, uống chén thứ hai thứ ba say đậm hơn và dễ chịu hơn nhưng lại phải cái đánh chửi vợ con. Bây giờ bác chỉ uống một chén thôi, tuy say không thú bằng khi uống hai ba chén nhưng cũng là say đủ để thú và ăn ngon miệng mà chiều nào cũng được uống. Bác nhớ lại một hôm Tết mấy năm trước, tình cờ đến nhà ông Hàn Điểm được ông cho uống một cốc rượu mùi. Bác không nhớ lại rõ cái thú say như thế nào nhưng có một điều chắc là ngày hôm ấy bác vẫn đi mừng tuổi các nhà, không xảy ra truyện gì. Nhưng lần khân mãi, bác chưa dám nói ra với vợ. Đến lúc bắt đầu ăn tất nhiên không nói được nữa, lại phải đợi đến hôm Tết mới có dịp thử cách mới đó. Cũng may Bé lại đi đâu chưa về, phải đợi thêm một lúc nhưng bác cũng chưa dám nói. Bác bảo Bé:

- Đi về mà thay quần áo đi. Chúng tao đợi cũng chẳng sao. Mặc áo ướt rồi lại bị cảm sốt như hôm nào thằng Tý câu tôm ở bến Trò.

Bé sang bên cửa hàng. Bác Lê trai đưa mắt nhìn vợ một cái, mỉm cười, Bác toan nói. Bác Lê gái chợt nghĩ có lẽ chồng mình đã mua giấu được chai rượu nào chăng như hôm bán lợn.

- Này nếu đã mua trộm được ruợu thì đem ra đây cả nhà uống.

Bác Lê trai mừng rỡ; bác mỉm cười một cái thật tươi:

- Làm gì có rượu. Này, bu mày, tôi mới nghĩ ra được một cách.

Rồi bác thong thả nói rõ cho vợ biết và dò ý tứ vợ.

Bác Lê gái nhìn chừng chừng vào mặt chồng; hai con mắt phủ nhài quạt của chồng bác thấy như có dấu mưu mô đánh lừa bác. Biết đâu không là uống một ít lấy đà say để không sợ gì ai nữa và chạy đi mua thêm rượu về uống,

- Uống thì uống không sao.

Bác Lê gái nghĩ thế nhưng phải là do tự ý bác thuận mới được. Nhỡ nhìn cha thương hại và nói với mẹ:

- Hay bu cứ mua một ít về xem sao. Bu chỉ mua một chén thôi. Con cũng uống một tí. Bu cũng uống một tí cho vui.

Tý cũng bênh cha nói chêm vào:

- Uống một tí không sao đâu bu ạ. Con cũng uống một tí.

Rồi Tý cười và cúi đầu xuống như để tránh cái cốc của mẹ.

Thấy vợ có vẻ thuận, bác Lê trai mừng rỡ và nói đùa:

- Mua có một chén mà đứa nào cũng đòi uống một tí cho vui thì còn gì phần tao nữa.

Bác Lê gái cũng cười vui vẻ:

- Chúng mày đứa nào cũng về bè với bố. Tao cũng đến chết với bố con mày thôi. Thôi tao đi.

Nhỡ nói:

- Bu để con đi mua cho.

- Mày đi thì ai dám bán. Mày lại mua một chai to về thì đến chết tao.

Bé thấy mẹ ở cửa đi ra tay cầm cái chai không vội hỏi:

- Bu đi mua gì?

- Tao đi mua rượu.

- Bu đi mua rượu?

- Ừ tao đi mua rượu cho bố mày uống.

Bé lật khăn che mắt, nhìn mẹ mỉm cười. Bác Lê gái hỏi:

- Mày cũng muốn uống à?

- Không, con uống vào đau mắt chết. Phải đấy hôm nay có chân giò, thầy uống một ít rượu cho vui.

- Lại mày nữa. Tao cũng đến chết. Thôi tao đi.

Bác đi thẳng đến nhà ông Năm Bụng. Thực ra hôm nay chính bác, bác cũng muốn uống rượu vì thế bác cần mua ruợu lậu dễ uống hơn. Bà Năm Bụng đương ngồi thấy bác Lê đi vào, vội vàng đứng dậy, dắt hai đứa con vào buồng. Bà tưởng chồng mình đã bán rượu cho bác Lê trai và bây giờ bác Lê gái vác chai không đến làm tang chứng để mắng chồng mình. Ông Năm Bụng thì không sợ hãi gì, ông cất tiếng hỏi:

- Bác mua rượu để cúng?

- Không tôi mua cho thầy cháu uống.

Ông Năm Bụng hừ lên một tiếng nhưng nét mặt ông vẫn không tỏ vẻ ngạc nhiên. Bán xong ông đứng ở cửa nhìn theo bác Lê gái và những nét răn ở đuôi mắt ông dãn ra như mỉm cười.

Cụ Huế Hai đương ngồi ở bực cửa hát nghêu ngao. Cụ đã uống xong bữa rượu chiều nhưng vì cụ Huế cả đi sang phố Phủ vắng nên cụ không sang sinh sự để cãi nhau được. Cụ đành ngồi hát. Mọi người đều thấy rằng nếu không có cụ Huế cả thì cơn say của cụ Huế Hai rốt dễ chịu; cụ ngồi ở cửa hát đủ các giọng Huế và tiếng hát cụ nghe hay và buồn lắm; gặp ai cụ chỉ nói đùa. Thấy bác Lê gái, cụ chạy ngay ra rồi kéo thắt lưng:

- Có rượu đấy à, cho lão này uống với.

Cụ nhắm mắt lại một lúc lâu rồi lại mở to ra gần như rách cả kẽ mắt, con ngươi cụ đưa đi đưa lại thật nhanh. Mắt cụ tròn xoe và long lanh như mắt mèo; người cụ uốn éo gần như ngã nhưng không ngã và cụ hất bàn tay một cái vào mặt bác Lê:

- Mua rượu cho chồng uống đấy à?

Rồi cụ hát to vang cả phố theo giọng bát ru Huế:

- Ai kêu nheo nhéo bên sông, tôi còn mua rượu cho chồng tôi xơi.

Và cả phố ai cũng ngơ ngác nhìn bác Lê đi qua, tay cầm chai rượu. Về đến nhà con cái ngồi ở mâm đều reo lên. Chỉ có bác Lê trai là ngồi im. Thấy các con đứa nào cũng vui mừng vì mình được uống rượu, bác cảm động. Trong mâm lại có đồ nhắm ngon. Giá nhà giàu để chiều nào cũng có rượu ngon với thức ăn ngon như thế này, vợ con quây quần quanh mâm, vui vẻ như hôm nay, thì càng có nhiều con càng vui. Thoáng một lúc bác thấy nao nao nhớ Tuất đứa con trai của bác, năm sáu năm trước vì đói kém phải bán cho cụ đồ Vinh làm con nuôi; Tuất ở với cụ đồ Vinh được ăn no mặc ấm nhưng lúc này bác lại thấy thương Tuất. Bác đưa mắt nhìn vợ đương chăm chú rót rượu ra hai cái chén cho vừa đầy, trong chai còn thừa một ít đem hắt ngay xuống đất. Bác Lê gái bưng cốc đưa cho chồng.

- Mời thầy nó xơi.

Bác Lê trai đỡ lấy cốc đưa lên môi nhìn vợ nói:

- Bu mày...

Bác Lê gái cũng nâng chén nhìn lại chồng mời:

- Thầy mày...

Bác Lê trai nhấp một ngụm nhỏ và thấy ngon như người khát được uống nước suối. Bác gái cũng uống một hụm và cay chảy cả nước mắt. Búc Lê trai toan nói:

- Giá lúc này mà có cả thằng Tuất...

Nhưng bác không dám nói ra sợ vợ buồn. Bác lại cảm động vì hôm nay lần đầu tiên trong đời được vợ chiều mua rượu cho mình uống. Bác thấy nước mắt đã rưng rưng ướt cả mắt và bác chớp luôn để khỏi khóc; bác Lê gái thì tưởng chồng vì uống rượu nên cay mắt.

Nhỡ cũng nhấc chén uống một ngụm to. Chàng uống được rượu nhưng không mấy khi dám uống chỉ trừ những lúc ăn giỗ ở đâu hay hôm nào kéo xe đi đâu thật xa trong người mệt mỏi. Bác Lê gái bảo Bé:

- Đau mắt gì. Uống một tí cũng không sao.

Nể mẹ, Bé cũng nhắp một ngụm, ngẫm nghĩ một lát rồi lại uống thêm một ngụm nữa và sau khi nhai xong miếng thịt luộc, Bé lại nhấc cốc uống một ngụm thứ ba. Bác Lê gái vội giằng lấy chén:

- Uống gì mà uống thế. Đau mắt chết.

Nói vậy nhưng sau khi uống, bác lại đặt chén bên cạnh Bé. Bác uống thế là say lắm rồi và thấy Bé uống được rượu, bác hy vọng. Bé tiêu thụ được hết chén để bác Lê trai không có rượu uống thêm. Bác đã thấy choáng váng hoa cả mắt; bác nghĩ nếu hôm nay chồng có say như mọi lần, cần phải đánh nhau một trận kịch liệt thì cũng đánh nhau chơi, không sợ gì.

Bác Lê trai đã uống gần cạn chén, trong người thấy phiêu phiêu dễ chịu. Bác thấy cái lối uống ít rượu có lẽ thành công và ngẫm nghĩ trước đến cái thú buổi chiều nào cũng được ngồi khề khà với một đĩa lạc rang hay đậu phụ chấm mắm tôm. Tuy say thế còn thèm thèm không thú hẳn như khi uống hai ba chén nhưng bác cũng tự an ủi là cái say nhè nhẹ nó có một cái thú khác.

Ăn cơm xong cả nhà ngồi đợi. Yên lặng một lúc khá lâu rồi bác Lê trai mới chợt nhận thấy vợ và mấy đứa con lớn ngồi nhìn bác như rình trộm, bác bật cười. Bác Lê gái cốc một cái vào đầu Tý:

- Ồ, không việc gì?

Tý nói:

- Thì con đã bảo bu. Mai bu lại mua rượu cho thầy uống nhé.

Bác Lê trai với cái điếu cày kéo một hơi dài rồi thở khói ra che mờ cả mắt:

- Thằng Tý nói hợp ý tao. Mai bu mày mua đậu phụ về nướng chấm mắm tôm về uống thử một bữa nữa xem sao?

Bác mỉm cười nói tiếp:

- Chiều nào cũng uống thử như thế.

Cho đến lúc đi ngủ cũng không xảy ra chuyện gì. Nhỡ say bàng hoàng nên không nghĩ đến đi ngủ: chàng ra ngồi ở gốc đa và cất tiếng hát chèo theo tích Lưu Bình Dương Lễ. Gió hơi lạnh nhưng chàng say nên không thấy lạnh. Giọng hát có hơi rượu vào, Nhỡ lại thấy trong hơn mọi khi. Chàng cất tiếng hát thật to để Mùi ở trong chùa Hàn nghe thấy. Nhỡ ngồi hát thế chỉ cốt để Mùi nghe; chàng tưởng mình cũng như chàng Trương Chi, có lẽ vì vậy nên Nhỡ bao giờ cũng tránh hát bài “Anh Trương Chi” sợ hát thế có vẻ lộ quá.

Ở nhà trước cửa, ông Ninh Ký từ chiều đã lo sợ mất ngủ. Cụ Yểng ngồi ngong ngóng đợi. Đợi mãi nhưng không thấy có tiếng cãi nhau mà lại có tiếng Nhỡ hát vang ở đầu cầu đưa lại. Cửa hàng cụ hôm nay không có khách; ngồi một mình trong gian nhà rộng với bốn năm cái phản trống không, gió lạnh lọt qua hai cái cửa gian làm rung rinh cây đèn treo và ánh đèn mở tỏ, lại nghe tiếng hát than vãn, cụ chợt nhớ đến chồng và thãy hiu hiu buồn.

Bé nằm ở bên cửa hàng bánh cuốn, cũng không ngủ được. Từ lúc ở bến đò về, ngồi ăn cơm đông đủ cả nhà, ăn thức ăn ngon lại uống rượu, vui mừng vì việc cha nàng uống rượu mà không đánh đập vợ con nữa, Bé vẫn cảm thấy mình sống riêng rẽ với cái vui sướng. Tuy Bé chưa có thì giờ nghĩ đến nhưng nàng vẫn biết là nỗi vui riêng ấy vẫn nằm yên trong lòng mình. Đến lúc về nhà đóng cửa cẩn thận rồi, Bé mới thấy quả tim bắt đầu hồi hộp. Nàng đi chập choạng nửa vì say rượu nửa vì sung sướng. Nàng nằm xuống ổ rơm, mặt ngửa, mắt mở to nhìn vào trong bóng tối, Bé lắc lắc bàn tay phải và thấy còn hơi đau ở cổ tay; nàng đặt tay lên ngực vào chỗ mà ban chiều Đỗi vừa úp mặt vào rồi lắc đầu một cái và thở dài. Lần đầu tiên trong đời Bé đã được người con trai ôm lấy mình: nàng ôn lại trong trí lúc Đỗi đặt tay vòng lấy cổ, lúc nàng ngả đầu đặt vào vai Đỗi, Đỗi cúi mặt chạm má vào má mình. Bây giờ nghĩ lại thấy người nóng ran vì thẹn và sung sướng hơn cả lúc ở bến Trò.

Hai hôm sau, Bé lại sang tìm Đỗi để lấy cái thắt lưng. Hai người gặp nhau không nói gì và đều có ý ngồi thật xa nhau. Nhìn chung quanh thấy không có người. Đỗi rút cái thắt lưng đưa cho Bé và làm hiệu bảo Bé cất ngay đi. Bé nhìn qua rồi nhét vào túi áo trong.

- Đi tìm mua cả sáng hôm nay đấy. Trông nó giống hệt như cái thắt lưng kia nhưng tôi đã thử rồi, nó không thôi đâu.

Bé đứng lên nói:

- Thôi tôi về đây.

Bé bước chân lên bờ. Đỗi gọi lại:

- Này...

Đỗi ngập ngừng, đưa mắt nhìn chung quanh rồi nói như trong hơi thở:

- Tối hôm nay ở lăng cụ Quận nhé.

Bé nói:

- Thôi, chịu thôi.

Nhưng Bé vẫn đứng yên trên bờ, không nhúc nhích. Đỗi cúi mặt nhìn xuống chân rồi lại ngửng lên nhìn Bé, hất cằm một cái nói:

- Nhé!

Bé cúi đầu một cái nhẹ, nhưng cả nàng và Đỗi đều không biết đó là lắc đầu hay là gật đầu. Tối hôm ấy lúc ăn cơm xong Bé cố ý ngồi lại bên nhà bố mẹ lâu hơn. Một là lúc nàng đi, mắt nàng được nhìn thấy cả nhà đã nằm yên, như thế yên tâm hơn, hai là nếu đi ngủ sớm lại trở dậy mở cửa đi chơi là một sự bất thường, ai thấy tất sinh nghi. Đằng này, ở nhà ra, nàng đi thẳng làm như chưa buồn ngủ, chạy sang chơi một vài nhà. Hai bên phố các nhà đã đóng cửa gần hết. Chỉ có một hai nhà còn mở cửa nhưng may không ai thấy nàng đi qua. Đi khỏi nhà bà Ký Ân đèn sáng trưng và vang lên tiếng người đánh tổ tôm. Bé yên tâm vì từ đây trở đi không sợ gặp ai nữa. Đường đã tối, mắt Bé lại kém nên Bé lại phải lần từng bước. Trời hôm nay lại tối một cách đặc biệt, nếu có người cách dăm bước chắc cũng không nhìn thấy. Đến lăng cụ Quận, nhìn vào chỗ lăng lại càng thấy tối đen, đi trên đường không tài nào nhìn thấy người ở lăng, Bé yên tâm không sợ ai nhìn thấy nhưng bước đến gần lăng, Bé lại bắt đầu sợ cuộc gặp gỡ Đỗi trong một đêm tối như thế này.

Bé đến đứng gần cái bia đưa mắt nhìn quanh. Trời tối không nom thấy xa nhưng Bé có cái cảm tưởng là Đỗi không có ở lăng. Có lẽ Đỗi tưởng nàng lắc đầu từ chối nên không ra chăng. Bé thấy rờn rợn sợ vì nàng vừa chợt nghĩ đến ma mà chỉ có một mình ở đây, gọi Đỗi thì nàng không dám cất tiếng gọi. Nàng ho nhẹ lên một tiếng và không thấy tiếng Đỗi trả lời, chắc chắn Đỗi không ra. Bé sợ tưởng như tiếng ho của mình đã có ma nó nghe thấy rồi, nàng không còn hồn vía nào nữa, định quay ngay trở lên đường rồi chạy một mạch về nhà. Vừa lúc đó có cái gì chạm vai nàng; nàng giật mình một cái và khi nghĩ ra là Đỗi, nàng nhẹ hẳn người:

- Làm người ta hết cả hồn vía!

- Nói khẽ chứ.

- Sao người ta ho lại không trả lời?

- Ho thì người ta biết trả lời ra làm sao. Sao chậm thế, người ta đợi mãi.

Bé cũng gắt lại:

- Con khỉ sao lại hẹn ra đây ai biết thì chết.

Đỗi ra hiệu bảo Bé ngồi xuống cạnh cái bia:

- Tôi cứ tưởng đằng ấy không đến. Không đến thì tôi đợi suốt đêm ở đây.

Đỗi cũng ngồi xuống cạnh Bé nhưng ngồi cách xa một ít. Một lúc lâu hai người yên lặng không nói gì. Chung quanh đêm tối phủ dầy đặc; tiếng dế gáy ran ở cỏ và xa xa ở đâu có tiếng chó sủa. Ngồi trong đêm tối không nhìn thấy mặt nhau, Đỗi và Bé không thấy ngượng nhưng cả hai đều sợ nên cử chỉ thành rụt rè. Tay Đỗi xòe ra một ít định tìm tay Bé nhưng lại rụt lại ngay. Chàng có cái ý muốn đợi để Bé bắt đầu trước. Thấy việc ngồi với Bé trong đêm tối là táo bạo quá nên chàng phải cố giữ gìn cho Bé khỏi sợ. Bé cũng ngồi yên hơi lấy làm lạ rằng Đỗi sao lại yên lặng thế. Nàng định ngồi sát vào người Đỗi nhưng chỉ nghĩ thế thôi. Người nàng vẫn không nhúc nhích. Một lúc lâu rồi Đỗi hỏi, giọng nghiêm trang:

- Hôm nào thì đằng ấy về quê ăn tết?

- Hai mươi bảy.

Thế rồi Đỗi hỏi về việc nhà quê của Bé, những truyện viển vông về đình đám ở làng Bé, tục lệ nuôi lợn cúng thần, Bé cũng vui vẻ kể truyện cho Đỗi nghe và cả hai người nói về những truyện rất thường nhưng thấy cuộc nói truyện rất lý thú. Rồi Bé lại hỏi Đỗi về gia đình của Đỗi và những truyện có liên can xa gần đến Đỗi. Bé thấy cuộc gặp gỡ ban đêm này có lý lắm; nếu không gặp thế này thì làm sao ngồi nói truyện với nhau lâu được. Nghĩ thế Bé không sợ hãi nữa và chân nàng đã tìm thấy chân Đỗi và dẫm lên trên. Tay Đỗi một lúc sau đã nắm lấy bàn tay Bé và lúc mải nói truyện, thì các ngón tay cũng luôn luôn hoạt động: sau khi Đỗi nắm lấy các ngón tay Bé bóp mạnh một lúc lâu thì Đỗi lại thả tay ra và lại đến lượt Bé nắm tay chàng. Thấy Bé bóp hơi mạnh làm đau cả ngón tay mình. Đỗi bóp một cái mạnh hơn để báo thù; nhưng cả hai người như không chú ý đến và tuy đau tay lắm, Bé cũng không kêu. Bé đã ngồi sát vào người Đỗi lúc nào không biết và tay Đỗi cũng đã đặt lên vai nàng, Bé ngửa mặt để cho tóc nàng chạm vào đầu Đỗi, mỉm cười nói:

- À hôm nào tôi đến xem nhà mình.

Đỗi bàn về cách thức để Bé đến chơi nhà mình được tự nhiên. Rồi chàng đặt tay lên vai Bé, hỏi:

- Bao giờ em về ở hẳn nhà anh?

Chàng lay lay người Bé mấy cái, giục:

- Bao giờ em!... Sao không đáp.

Bé xoay mình rồi như một người vợ đối với chồng Bé đặt đầu vào vai Đỗi và nói trong hơi thở:

- Cái đó tùy anh.

HẾT