HAI

Một dạo nọ tôi dồn được bốn bài thơ vị chi là mười sáu đồng. Khoảng tiền không hề nhỏ, tôi dự định ra Đà Nẵng chơi hai ngày tối ngủ nhà trọ bến xe hết đồng rưỡi. Ok lên đường!

Sáng sớm ních bụng đầy sắn với khoai để lấy sức rong chơi. Trời hôm nay thật đẹp, trong veo, báo hiệu không mưa chỉ có nắng thôi. Đón xe dọc đường thì chắc chắn chẳng có ghế để ngồi. Ngồi sát thùng than sau đít xe nóng phừng phừng nhưng chã hề chi, đã đi chơi thì sợ gì mưa rơi bạn hì. Ra tới Đà Nẵng tôi vừa đi vừa ngắm phố xá, tới ngã tư chợ trời Ông Ích Khiêm dạo quanh tìm mấy cuốn sách cũ ở khu giấy báo vụn. Hàng hóa ở đây đủ thứ: tivi, tủ lạnh, áo quần, giày dép, máy móc, chén đũa... Đến cây kim sợi chỉ, ôi thôi đủ thứ hầm bà lằng. Đang lui cui bên đống sách thì có bàn tay ai đó đặt lên vai, tôi quay lại một anh chàng cũng trạc bằng tuổi tôi cười làm quen: Mình có mấy cuốn sách cũ hay lắm! Nó vừa nói vừa choàng tay qua vai tỏ vẻ thân thiện, tôi cũng không tiện đẩy tay ra nên để yên, sau đó từ chối khéo rồi rời khỏi khu chợ trời. Đi một đoạn định ghé mua vài điếu thuốc lá, thọc tay vào túi áo lấy tiền thì ôi thôi rồi - hai tờ một đồng không cánh mà bay.Toàn bộ số tiền mà tôi có thể có vào lúc này đã không còn, đúng là chó cắn áo rách. Cái thằng lưu manh khi nãy cặp kè tôi để lấy tiền, khốn nạn cho nó mà cũng khốn nạn cho tôi quá chừng chừng. Tôi đi luôn một mạch xuống đường Yên Bái. Dù có mệt một tẹo nhưng nhận được tiền là sẽ khỏe ngay thôi mà. Ta sẽ ra ngoài góc phố sà xuống quán cafe cóc nào đó làm một li đen đá, phì phà điếu thuốc lá thơm Sài Gòn Giải Phóng thì còn gì tuyệt vời hơn, hạnh phúc hơn chứ. Tôi cúi chào, miệng cười thật tươi với cô nhân viên ngồi bàn trong: Chào cô, tôi đến nhận nhuận bút mấy bài thơ. Tôi nói tên, cô lật cuốn sổ to đùng rà cây bút một hồi rồi ngẩn lên nhìn tôi: Anh ơi, bốn bài của anh đã nhận rồi ạ. Tôi đơ người nhìn cô, trông cô thật mượt mà, thật đẹp nhưng lúc ấy tôi không cảm nhận được cái sự đẹp đẽ ấy. Tôi chới với, nói như một thằng cà lăm: «Tôi chưa nhận mà». «Anh H ký nhận dùm rồi anh».

Tôi thất thiểu như đứa mất hồn. Tiền ơi, H ơi mi nhận dùm mà không nói với tao, Cafe ơi, thuốc lá thơm ơi, hai ngày đi chơi thế là tiêu tan. Điều này cũng chưa quan trọng lắm, cái đáng sợ nhất là tiền đâu về xe đây trời. Trở lại bến xe sao dài xa tít tắp, lúc đi phố xá thênh thang người xe rực rỡ, đường về sao lại gian nan ri hè.

Về tới bến xe khoảng hơn chín giờ, trời tháng tám đúng là nắng rám trái bưởi. Mồ hôi mồ kê nhể nhại, bơ phờ như một thằng ma cà bông. Tôi thả người rơi phịch xuống ghế đá ngoài hiên của bến xe, thẩn thờ nhìn dòng người xếp hàng rồng rắn trước các quầy vé. Cứ mỗi quầy vé có hai hàng người, bên phải bán ưu tiên cho Cán bộ bên trái bán cho dân. Ba vé cho Cán bộ thì dân được một vé cứ thế dòng người cứ tiến dần lên. Hàng người mua vé Tam Kỳ dài nhất chạy ra tít ngoài những chiếc xe Renaul ngoài bãi. Khi ở trong tận cùng của sự thê lương, người ta mơ ước những điều tưởng như đơn giản nhất. Đúng vậy, ngồi nhìn những người đứng xếp hàng thấy họ thật sung sướng, dù rằng họ đang đứng rã rời đôi chân nhích từng bước một.

Tôi ngồi như thế đến ê ẩm cả mông, đầu óc rỗng tuếch chẳng nghĩ được gì, mà nghĩ gì cơ chứ. Nhìn đồng hồ trong bến đã gần mười giờ ba mươi. Không thể ngồi đây thở ngắn than dài, than thân trách phận nữa, mi phải lao ra ngoài rồi mọi sự chắc chắn đến, dù có phải gặp rủi ro hay điều may mắn. Không thể ngồi mãi đây, ngồi lì môt chỗ sẽ hóa ngu, sẽ rệu rã thân xác mất. Nghĩ là làm, tôi ra khỏi bến xe đi về ngã ba Huế. Tới ngã ba Huế đang đứng lơ ngơ cùng mấy người tay xách nách mang thì một ai đó kéo tôi về phía trước: Quảng Ngãi Qui Nhơn, Quảng Ngãi Qui Nhơn lên xe đê. Tôi ú ớ chưa kịp nói gì thì anh lơ đã kéo tọt vào xe. Thôi kệ đi đâu thì đi, tới đâu thì tới, bị gì thì rán đỡ miễn sao về được tới nhà. Trời đất ơi, Chúa Phật ơi phù hộ con đầu xuôi đuôi lọt...

Xe chạy, mọi mệt nhọc đều tiêu tan, gió thổi hây hây nhưng lòng tôi bắt đầu lo ngay ngáy. Cứ đưa mắt vào thằng cha lơ xe mà không dám nhìn trực diện thằng chả. Xe chạy qua Vĩnh Điện mà cha lơ vẫn chưa thấy đến thu tiền. Mô Phật, mô Phật chắc là quên rồi. Nó mà quên thì nhất định đó là đứa lơ xe dễ thương nhất trong đời tôi. Xe chạy qua khỏi cầu Bà Rén rồi Nam Phước, rồi Quế Sơn Hương An, nó vẫn chưa hỏi tiền. Cái bắp vế tôi bắt đầu run, người tôi bắt đầu thấy lạnh, cái lạnh rét của tâm trạngvừa run vì mừng vừa lo vì sợ. Đầu óc đang căng thì một thanh âm phát ra như tiếng sét rỉ trong ống sắt:Tiền xe chú em! Mặc dù trong đầu chỉ quẩn quanh vấn đề đó thôi mà khi nghe tiếng gã lơ xe tôi lại giật bắn lên. Tôi lúng túng, lắp bắp vờ cúi xuống sờ sờ mấy cái bao xách dưới chân, một bà thiếm ngồi gần đó kéo cái bao lại gần chân, đẩy đứa bé đi cùng ngồi lên như sợ tôi lấy đồ. Thấy vậy, trong đầu tôi loét lên một tia chớp: Cái xách của tôi mô rồi? Kêu một lần thấy có vẻ chưa ăn thua, tôi ra vẻ nhìn dáo dác rồi kêu to: Cái xách màu đen của tôi mô rồi? Mọi người đưa mắt nhìn quanh coi có cái nào màu đen không. Bà thiếm khi nãy phán một câu làm tôi mừng rơn: Xem chừng chú em để quên ở ngã ba Huế rồi, chớ ở đây có cái nào màu đen mô. Tôi run quá, vừa xấu hổ vì mình nói dối, vừa sợ bị phát giác mặt tôi tái méc, mồ hôi lấm tấm trên trán. Mọi người nhìn ái ngại cho tôi. Lại bà thiếm lúc nãy nhiều chuyện: Chắc là quên thật rồi, tội nghiệp chú em. Rồi quay sang người bên cạnh: Bọn trẻ chừ rứa đó, đầu óc cứ để mô mô. Tôi giờ chừ như ngồi trên lưng cọp, một liều ba bảy cũng liều. Tôi hét to về phía trên bác tài, ra vẻ hốt hoảng: Xuống, cho xuống bác tài, quên đồ ở ngã ba Huế rồi bác tài ơi! Lại cũng bà thiếm nữa: Quên đồ ở ngã ba Huế, cho xuống, cho xuống! Bà này ở nhà chắc là nhiều chuyện lắm đây, nhưng trong hoàn cảnh này lời nói của bà thiếm là tiền là tiền, con ngàn lần mang ơn thiếm. Gã lơ xe nãy giờ đứng xem kịch chừ thả một câu làm tôi mừng phát run: Đố mi ra lại ngoài nớ mà còn. Tôi tỏ ra bi thương: Nhưng tiền bạc, giấy tờ ở hết trong nớ anh ơi! Gã lơ đế một câu làm tôi càng nhẹ tênh, bay bổng: Mi ra lại mà tìm không được thì có nước đi xin thôi con ơi! Bác tài ở trên nói vọng xuống: Tới Hà Lam khách xuống cho nó xuống luôn. Hehe con xin cám ơn Trời Phật, từ Hà Lam về nhà chỉ tám cây số thôi, không hề không hề chi, không hề chi. Đường xa vạn dặm có gì gian nan.

Ghi lại lần bị móc túi nhớ đời, một chuyến đi đầy bão tố:

Vỉa hè hội chợ tự do

Anh hùng tứ xứ cũng mò về đây

Ti vi tủ lạnh chưng bày

Áo quần vải vóc dép giày ngổn ngang.

Ai dám chắc của đàng hoàng

Chẳng quen anh đạo cũng thân anh đào (*)

Nơi quy tụ ba du lưu.(*)

Ai đi qua xin đi mau

Coi chừng túi trước túi sau đồng hồ

Người Dọn phố chú ý cho (*)

Làm mưa một đợt sạch khô vỉa hè.

Chú thích:

(*) Đạo chích, Đào tường

(*) Ba gai, Du côn, Lưu manh

(*) Người phụ trách mục: Đầu Làng Cuối Phố.