Cái chết tức tưởi của Đinh Ngọc Long

Vợ chồng Đỗ Thúy H. đến nhà tôi chơi. H. là bạn cũ của vợ chồng tôi, chị đang công tác tại Bộ Tài chính. Anh K., chồng H., là cảnh sát kinh tế huyện Từ Liêm. Trong câu chuyện, chúng tôi nhắc đến những người lớp 10B của H. ra trận, nào Đạt “rùa”, Khả Minh, Nhật Minh đã hy sinh. Công “bầu” bị cụt chân. Và Đinh Ngọc Long, tức Long “ghẻ” cũng không trở về. Trường hợp hy sinh của Long “ghẻ” thật đáng tiếc. Anh chết do quân ta bắn nhầm quân mình.

Trong một lần đi phục buổi tối, tiểu đội của Long chạm trán với một tiểu đội khác cùng đại đội 2 thuộc tiểu đoàn 7. Hai bên cứ tưởng nhau là địch. Cùng nổ súng. Khi có người hy sinh rồi, nghe tiếng kêu, mới nhận ra nhau. Hình như đã thành cái “dớp” trong lính, hễ quân ta “đụng nhầm” quân mình, thể nào cũng có người bị thương hoặc hy sinh.

H. kể một chuyện buồn cười. Một người bạn trong lớp cũ của H., tên Q. Khi còn đi học, Q. chơi rất thân với Long “ghẻ”. Sau ra trường, làm nghề kinh doanh, trúng quả như điên. Q. đi xem bói, thầy phán Q. làm ăn phát đạt chính là nhờ một người bạn rất thân của Q. nay đã chết ở Campuchia phù hộ. Q. nghe mà phát hoảng. Vội tìm đến nhà Long “ghẻ” ở khu lắp ghép Trương Định, hỏi phần mộ của Long và sắm lễ đến tạ ơn.

• Trích nhật ký của Nguyễn Minh Toàn, nguyên trung đội trưởng của Long. Ngày 02/11/1981, Long hy sinh, khi ấy Minh Toàn đang nằm viện Cầu Cháy.

“Đinh Ngọc Long

Không ngờ mày là thằng bạn thứ ba tao phải viết vào đây. Tao tô đậm tên mày với dòng chữ trang trọng để rồi trong đời tao vĩnh viễn xa mày. Long ạ, quả đất vẫn xoay tròn nhưng tao với mày không còn gặp nhau được nữa. Cuộc đời thằng lính là như thế phải không Long? Tao biết mày là đứa còn nhiều mối hận. Nghe tin mày ngã xuống làm tao choáng váng một trăm lần. Không ngờ mày đã ôm trọn mối hận sang thế giới bên kia, xác mày nằm tại trận địa. Không có đứa bạn đồng hương nào được nghe mày trăng trối. Thôi nhé hãy vui lòng yên nghỉ. Những đứa bạn đồng hương của mày chỉ biết gọi tên mày, cất giữ tên mày trong kỷ niệm cuộc đời. Hứa với mày khi trở về tao sẽ đến thăm gia đình mày, mày hãy tin vào lời tao nói, dù ngày còn sống mày cũng chẳng ưa gì tao. Nhưng tao biết mày vẫn nể tao và giúp đỡ tao thầm kín, mày vẫn thường có những lời tâm sự để tao không thể quên mày. Về đến trung đoàn tao sẽ đến viếng mộ mày.

Thôi nhé, vĩnh biệt

05/11/81

Minh Toàn”.

Trong đầu tôi vẫn mãi không thể quên được hình ảnh Long“ghẻ”. Cái thằng học lớp 10B ngay bên cạnh lớp tôi. Cả trường Lý Tự Trọng năm đó có mỗi hai lớp 10 làm gì chẳng nhớ. Trong sân trường, trên sân bóng, trên đường đi về... lúc nào chả gặp. Trán rộng, mắt sâu, mặt bướng, mũi cao, tính nóng. Đinh Ngọc Long đấy. Tôi xuống khu lắp ghép Trương Định, tìm gặp Sơn kép, bạn cùng đơn vị với Long “ghẻ”, hỏi:

- Ông nhớ gì về Long “ghẻ” không?

- Tôi nhớ nhất là những ngày gần cuối, tự nhiên Long “ghẻ” phát tướng, to béo mập một cách kỳ lạ. Tôi nghi ngờ: “Quái lạ, thằng này ăn gì mà béo trắng ra như thế nhỉ? Mà ông biết đấy, đơn vị hồi đó ăn thiếu thốn lắm! Đùng một cái, mấy hôm sau nó chết. Cũng lạ thật, đơn vị mình có mấy thằng sau này tự nhiên cũng phát tướng, thế là đều hy sinh. Từ đó mình nghiệm ra rằng, cứ thằng nào phát tướng, chắc chắn sẽ hy sinh”.

- Ông có chắc không? - Tôi hỏi.

- Chắc chứ. Ngay trong đơn vị tôi. Thằng Trung nhé. Gầy trơ xương. Tự nhiên đỏ da thắm thịt. Tháng sau đạp phải mìn. Mấy tiếng sau thì chết.

- Thằng Trung chết ở chỗ tôi. Công nhận nó mập thật. Người vâm. Mặt mũi vuông vức. Mông to tròn. Tôi nghi, thằng này mà bị thương thì anh em khiêng bái xái đây. Nhưng khi nó chết, chắc mọi người khiêng càng nặng hơn. Tôi là người tắm rửa và liệm cho Trung. Còn thằng nào nữa?

- Thằng Bình ở Quảng Nam vừa sốt rét, đi viện về, ăn như trâu húc mả. Bọn tôi định can, nhưng thấy nó ăn ngon quá. Cơm không với muối. Mỗi thế. Anh em nói, thằng này ăn trả bữa. Tức là ăn trả thù những ngày nó bị sốt rét, phải ăn cháo. Rồi rất nhanh, nó mập ra. Lên cân trông thấy. Rồi đi phối thuộc trên D9. Cũng vấp mìn. Cấp cứu không kịp. Nằm lại Anlong Veng luôn. Đau một nỗi, là sau này, D9 lại bị cắt về sư đoàn 302, quân khu 7. Không biết họ bốc xác thẳng Bình thế nào, chuyển về đâu?

Cũng lạ. Thường thì con người, đang gầy ốm, tự nhiên béo mập, người ta gọi là phát tướng. Và khi phát tướng thường kéo theo sự phát tài. Nghĩa là sẽ có nhiều tiền. Nhưng trong chiến tranh, phát tướng như Long “ghẻ”, như thằng Trung, thằng Bình... lại là điềm báo cái chết, nói chi đến phát tài. Lính tráng ở Campuchia, thời đó, làm gì có tiền.

Sơn nói trơn tru, như khẳng định. Tôi tin vào linh cảm và kinh nghiệm của Sơn. Trong lớp lính nhập ngũ cùng ngày, Sơn là người ra quân sau cùng khi đã lên đến cấp đại úy, phó trung đoàn trưởng trung đoàn tôi.

Và những người chết trẻ, thường rất linh thiêng. Khi hài cốt Long “ghẻ” chuyển về nghĩa trang Ngọc Hồi, Hà Nội, ngày 27 tháng Bảy hằng năm, chúng tôi thường đến nghĩa trang, thắp hương cho Long và các đồng đội. Hầu như năm nào chúng tôi cũng gặp mẹ Long. Bà đến sớm cùng cô con dâu. Thắp hương cho con trai xong, bà thường ngồi ở ghế đá, cạnh mộ Long, trò chuyện với con. Nhiều lần, chúng tôi còn gặp các bạn lớp 10B trường Lý Tự Trọng của Long. Và có lần, tôi được chứng kiến linh hồn Long nhập vào một bạn gái. Vừa thắp hương, mọi người đứng bên mộ Long trò chuyện. Bỗng bạn gái này nấc lên, ôm mặt khóc rồi lảo đảo. Mấy người vội lao vào đỡ. Bạn gái không nói được, chỉ tức tưởi. Ai đó kêu lên: “Thằng Long về rồi!”. Dường như mọi người đều cảm thấy điều đó. Nam vận tải sư đoàn, bạn cùng lớp, bình tĩnh nhất, cất tiếng: “Long ơi, bạn có khỏe không?”. Người bạn gái lắc đầu. Lại hỏi tiếp: “Dưới đó, bạn thiếu gì không?”. Lại lắc đầu. Nam trầm giọng: “Long ơi, năm nào bọn mình cũng xuống thăm bạn. Thăm cả mẹ bạn nữa. Bạn hãy phù hộ cho mẹ, sống lâu trăm tuổi. Còn bọn mình, không bao giờ quên Long đâu. Bạn mãi là một thành viên của lớp 10B”. Nghe đến đó, bạn gái òa khóc tức tưởi. Rồi bỗng nhiên, bạn gái chạy đến trước mẹ Long, quỳ xuống, chắp tay: “Mẹ ơi! Con thương mẹ lắm!”. Nói xong, cô đổ gục. Mọi người thốt lên: “Long thăng rồi!”. Cô bạn gái sực tỉnh. Mọi người hỏi, nhớ gì không? Bạn lắc đầu, ra hiệu không nhớ gì cả. Mẹ Long ngồi đó, chứng kiến hết. Sau đó bà hỏi: “Cô ấy tên gì?”. Chúng tôi trả lời: “Tên là H. bà ạ”. Một lúc sau, khi chúng tôi chuẩn bị ra về, bà hỏi: “Trong lớp có ai tên là Ng. không?”. Chúng tôi lắc đầu. Bà phân trần: “Hình như, Long có yêu một cô gái tên là Ng. Trong thư, thỉnh thoảng Long cũng nhắc đến”. Câu chuyện tan ra, như linh hồn Long chợt về rồi biến vào không trung. Như không khí. Như gió. Như nắng. Như vẫn còn phảng phất đâu đây.