Chương 2
Chuyện sinh tử là công việc của cha mẹ tôi. Tôi chưa bao giờ nghĩ rằng mình sẽ tham dự vào một ca đỡ đẻ cho tới khi những tiếng thét vang vọng qua thung lũng vào buổi sáng hôm ấy, một tiếng kêu như hàng ngàn mảnh kính đang vỡ vụn. Tôi nghe thấy nó khi đang ngồi trên nệm cỏ trong sân và khâu nút áo cuối cùng trên chiếc áo mới nhuộm chàm cho Sebastien. Thả giỏ đồ may xuống, tôi chạy vào trong nhà, về phía phòng ngủ của señora 1 .
1 Phát âm: sê-nhô-ra. Hàm nghĩa quý cô, quý bà trong tiếng Tây Ban Nha. Tuy nhiên, vì mối quan hệ phức tạp giữa hai nhân vật, người dịch quyết định giữ nguyên gốc từ “señora”.
Señora Valencia đang nằm ngửa trên giường, da chị đẫm mồ hôi và đũng váy của chị ướt nhẹp dịch nhầy.
Nước ối của chị đã vỡ.
Trong khi tôi nhấc chân chị lên để lột bỏ tấm ga giường, Don Ignacio, cha của Señora Valencia – chúng tôi gọi ông là Papi – lao vào trong phòng. Đứng bên cạnh chị, ông xoắn giật bộ ria hình cánh bướm với bàn tay ám màu thời gian trong khi tay còn lại vuốt ve vầng trán ướt đẫm của con gái.
“¡Ay 1 , không!” Señora rít lên qua kẽ răng nghiến chặt. “Tại sao nó lại đến sớm thế này? Vẫn còn những hai tháng nữa cơ mà.”
1 Ôi. Tiếng Tây Ban Nha.
Papi và tôi cùng giật lùi lại vài bước khi một suối nước lốm đốm máu tuôn ra từ giữa hai chân của con gái ông.
“Ta sẽ đi gọi bác sĩ,” ông nói. Làn da nâu màu da thuộc của ông lập tức tái nhợt đi và ngả sang màu vỏ trứng đun chín.
Trước khi ào ra khỏi cửa, ông dúi tôi về phía cạnh giường của señora, như muốn nói qua cử chỉ gấp gáp này rằng với tình thế hiện giờ, ông không còn lựa chọn nào khác ngoài việc tin tưởng phó thác số mệnh cô con gái độc nhất vào đôi bàn tay vụng về của tôi.
May mắn thay, sau khi Papi đi khỏi, señora bình tĩnh lại trong giây lát. Cơn đau của chị có vẻ đã giảm đi chút ít. Chìm sâu người vào tấm nệm, chị nuốt từng nhịp thở chậm rãi.
Chúng tôi ngồi yên trong lúc những ngón tay chị níu vào tay tôi, như thuở chúng tôi còn là những cô bé ngủ chung một phòng. Mặc dù chị ấy đáng ra phải ngủ trên chiếc giường to với màn trướng che phủ và tôi phải nằm trên chiếc giường nhỏ đối diện, chị luôn gọi tôi lên giường chị sau khi cha chị đã đi ngủ. Hai đứa chúng tôi nhảy nhót lên xuống trên tấm nệm, chơi đùa với bóng của mình, và giả vờ là bốn cô bé hạnh phúc, đến mức bà vú già – Juana – phải xộc vào phòng và dọa sẽ đánh thức Papi dậy để ông ru cho chúng tôi ngủ thật say bằng một trận đòn quắn đít.
“Amabelle, giường cho em bé đã được chuẩn bị sẵn sàng chưa?” Vẫn nắm chắc tay tôi trong tay mình, Señora Valencia liếc nhìn về phía cái nôi bị ép chặt giữa cánh cửa chớp mở ra sân trong và cái tủ quần áo yêu thích được chạm trổ hình hoa lan và chim ruồi công phu.
“Tất cả mọi thứ đã sẵn sàng, Señora,” tôi đáp.
Mặc dù không quen cầu nguyện, tôi vẫn thì thầm một vài lời nguyện tới Thánh nữ vùng Carmen 1 rằng bác sĩ sẽ đến trước khi cơn đau của señora quay trở lại.
1 La Virgen de la Carmen. Một hiện thân khác của Đức mẹ đồng trinh Maria, bà được coi là thánh bảo hộ của cộng đồng những người lai giữa hai dòng máu Tây Ban Nha và bản địa (mestizo) ở những quốc gia từng là thuộc địa của Tây Ban Nha, trong đó có nước Cộng hòa Dominica nơi câu chuyện của chúng ta diễn ra (Dominican Republic).
“Chị muốn có chồng chị ở đây.” Señora nhắm nghiền mắt lại, lặng lẽ ép những giọt nước mắt trôi xuống gò má.
“Chúng ta sẽ cho người đi gọi anh ấy,” tôi nói. “Nói cho em nghe trong người chị đang cảm thấy thế nào.”
“Chị thấy bớt đau rồi. Nhưng khi cơn đau lên đến cực độ thì cứ như có ai đó đang xoáy dao vào lưng chị.”
Đứa bé có lẽ đang nằm tì lên lưng chị ấy, tôi nghĩ, hồi tưởng lại một trong những câu nói ưa thích của cha tôi trong lúc ông và mẹ tôi nhồi nhét lá thuốc vào những chai rum và rượu mạnh trước khi chạy đi thực hiện một ca đỡ đẻ. Không có một ký ức nào về những loại lá thuốc đó, tôi không thể giúp señora bớt đau đớn. Tất nhiên, trong nhà có rất nhiều rum và rượu mạnh trong tủ, nhưng tôi không muốn bỏ chị một mình để chạy đi lấy chúng. Chuyện gì cũng có thể xảy ra trong lúc tôi vắng mặt, mà điều tệ hại nhất là một tiểu thư ở địa vị của chị phải vượt cạn một mình như một ả nô bộc đồn điền bỗng dưng lên cơn đau đẻ trên ruộng mía.
“Amabelle, chị sẽ không chết chứ?” Chị hét lên với âm lượng cực đại của giọng nói vốn nhỏ nhẹ từ nhỏ. Nhịp thở giữa những câu chữ của chị gấp gáp và đầy hoảng loạn.
Chỉ có hai chúng tôi ở trong nhà lúc đó. Tôi phải giúp chị bình tĩnh lại, phải là chỗ dựa của chị như chị vẫn luôn mong đợi, như cha chị vẫn luôn mong đợi.
“Từ trước đến giờ, lần chị cảm thấy đau đớn nhất là khi bị ong vò vẽ đốt vào mu bàn tay sưng vù cả lên,” chị quả quyết.
“Lần này chị sẽ phải chịu đau nhiều hơn, nhưng sẽ không quá nhiều đâu,” tôi trấn an.
Một làn gió nhẹ luồn qua các khe chớp trên cánh cửa ra sân trong. Chị với tay về phía tấm màn muỗi buộc trên đầu, túm lấy nó, và siết thật chặt.
Da gà nổi trạt lên khắp hai cánh tay chị. Chị nắm cổ tay tôi chắc đến nỗi các ngón tay tôi trở nên tê dại. “Nếu Bác sĩ Javier không đến, em sẽ phải là người đỡ đứa bé cho chị!” Chị kêu lên.
Tôi giật bàn tay mình khỏi tay chị rồi xoa bóp cánh tay và bờ vai đang căng thẳng của chị để giúp chị thư giãn cơ thể cho việc sinh nở. “Chị phải vững vàng lên,” tôi nói. “Hãy để dành sức cho đứa bé.”
“Lạy Đức Mẹ Đồng Trinh 1 !” chị thét vọng lên trần nhà trong khi tôi kéo váy ngủ của chị lên quá đầu. “Tâm trí con sẽ chỉ nghĩ đến người, thưa Đức Mẹ, cho đến khi cơn đau này hóa thành một đứa trẻ.”
1 Virgencita, tiếng Tây Ban Nha.
“Chị hãy cố hít vào thở ra thoải mái bằng miệng,” tôi hướng dẫn chị. Tôi nhớ mẹ tôi đã nói rằng việc thở được một cách bình thường là rất quan trọng với đàn bà trong lúc sinh nở nếu họ muốn cảm thấy đỡ đau đớn hơn.
“Chị cảm thấy váng vất quá,” chị nói, da thịt co giật như đang nằm trên đống lửa. Quằn quại trên giường, chị cố gắng hớp từng miệng đầy khí một cách tuyệt vọng, mặc cho mặt chị đang sưng phù lên với những mạch máu căng phồng đập như trống trên thái dương.
“Chị sẽ không sinh con như thế này đâu,” chị rên rỉ, cố gắng dằn cả cơ thể xuống một điểm trũng ở giữa giường. “Chị sẽ không cho phép bất cứ ai đi vào và nhìn thấy chị trần truồng nằm ngửa thế này.”
“Làm ơn, señora, chị cần phải tập trung hết sức đi.”
“Chí ít em cũng sẽ che chân chị lại nếu có ai đó đi vào chứ?” Chị đưa cả hai tay ôm bụng để đón chờ một cơn co thắt nữa ập đến.
Tôi cảm thấy lục phủ ngũ tạng của mình lộn ngược lên và đóng đặc ở giữa lồng ngực khi đầu của đứa bé bắt đầu chui qua cửa mình chị. Dù thế, tôi vẫn cảm thấy nhẹ nhõm phần nào, mặc dù tôi biết chị không cảm thấy thế. Tôi tự bảo mình, bây giờ mình có thể thấy một đứa trẻ thực sự được sinh ra từ sự đau đớn tột cùng này; việc sinh nở này không hoàn toàn bất khả.
Bất chấp niềm hy vọng của tôi, đứa bé không tiến về phía trước mà ngừng lại gần cửa mình chị, như thể nó bỗng đổi ý và không muốn rời khỏi bụng mẹ nữa. Tê liệt trong cơn đau, señora cũng nằm yên bất động.
“Señora, đã đến lúc rồi,” tôi nói.
“Đến lúc làm gì?” Chị hỏi, hàm răng nhỏ đều run rẩy bặm vào môi dưới.
“Đã đến lúc đẩy con của chị ra. Em đã nhìn thấy đầu của nó. Tóc của nó đen mềm và xoắn lọn lại như tóc chị vậy.”
Chị dùng hết sức bình sinh để rặn, như con kiến cố gắng đẩy một cái cây đại thụ. Đầu đứa bé trồi ra, nằm gọn trong lòng bàn tay mở rộng của tôi.
“Señora, đứa bé này sẽ là con của chị,” tôi động viên chị. “Chị sẽ trở thành mẹ nó cho đến hết cuộc đời này. Nó sẽ là một phần của chị như cánh bèo thuộc về mặt nước và hoa súng thuộc về những con sông.”
“Như chị là một phần của mẹ chị,” chị tiếp lời, cố gắng giữ hơi thở. “Giờ thì chị sẽ hiểu rằng tại sao người ta lại nói trẻ con là phần thưởng của cuộc sống.”
“Hãy nhanh lên!” Chị giục giã. “Chị muốn trông thấy nó. Chị muốn được ôm nó. Chị muốn biết nó là con gái hay con trai.”
Những nếp nhăn trên trán chị hằn sâu thêm vì ngóng đợi. Chị gồng hết sức lực và thúc hai vai của đứa bé ra bên ngoài. Cả cơ thể của sinh linh nhỏ bé đó trượt vào tay tôi, nhuộm đỏ tạp dề tôi bằng máu.
“Chị có một đứa con trai rồi.” Tôi bế thằng bé từ giữa hai chân chị và giơ nó lên cho mẹ nó xem một cách tự hào.
Sợi dây rốn co giãn từ bên trong chị khi tôi bế thằng bé gần bên ngực mình. Tôi lau người sạch sẽ cho nó với chiếc khăn thêu mà tôi đã tự tay cắt may ngay sau khi biết tin chị mang thai. Tôi vỗ lên mông nó hai phát nhưng thằng bé không khóc. Trái lại, người bật khóc chính là Señora Valencia.
“Chị luôn nghĩ rằng nó sẽ là con gái,” chị nói. “Mỗi sáng Chúa nhật sau lễ, các cậu bé đều xúm lại quanh bụng chị như thể chúng đã phải lòng con chị vậy.”
Giống như Señora Valencia, con trai chị có làn da màu ngà của sữa dừa. Má và trán thằng bé ửng hồng như những bông súng.
“Thằng bé có xinh trai không? Các ngón tay ngón chân nó đầy đủ cả chứ?” Chị hỏi. “Hình như chị không nghe thấy nó khóc.”
“Em để chị phết mông nó lần nữa nhé.”
Trong lòng tôi dấy lên một niềm tự hào sau khi hoàn thành nhiệm vụ. Tôi xé một miếng vải trắng từ tấm ga gối trong nôi, bọc nó xung quanh sợi dây rốn, và dùng dao cạo râu của chồng señora để cắt sợi dây ràng buộc thằng bé với mẹ nó. Khi Señora Valencia vừa định giơ tay ra để ẵm con thì chị bỗng kêu thét lên. Một tiếng rít đầy đau đớn bật ra từ cuống họng của chị.
“Nó lại bắt đầu nữa rồi!” Chị hét. “Chị cảm thấy thế nào, Señora?” “Cơn đau đẻ đang quay lại.”
“Đó là nhau thai, cái tổ cũ của thằng bé, đang tìm đường để chui ra,” tôi nói, nhớ lại một câu nói ưa thích của mẹ tôi. Cái tổ cũ của đứa bé sẽ từ từ đi ra. Nó giống như một sinh linh thứ hai vậy.
“Chị phải cố rặn một lần nữa để chắc chắn rằng tất cả nhau thai sẽ tuột ra ngoài.”
Chị rặn còn mạnh hơn lần trước. Một cái đầu tóc quăn đen nhánh nữa lách giữa hai chân chị bơi ra cùng với bọc nhau thai sót lại.
Tôi nhanh chóng đặt con trai chị vào trong nôi để giúp đứa bé còn lại. Bây giờ tôi đã có nhiều kinh nghiệm hơn. Giống như đã làm với anh trai nó, tôi đưa tay vào và kéo đầu đứa bé ra. Hai vai nhỏ bé của nó chui ra một cách dễ dàng, sau đó đến hai cẳng chân loẻo khoẻo.
Đứa bé trai khóc thét lên khi tôi kéo em của nó ra từ giữa hai bắp đùi của Señora Valencia. Một cô bé nhỏ nhắn thở hổn hển để hớp không khí. Một tấm màng mỏng màu nâu, như một lớp mạng nhện chồng chất, bao phủ khuôn mặt nó. Sợi dây rốn quấn thành một vòng hoa đầy máu quanh cổ con bé, cuộn kín từng phân một giữa cằm và vai nó.
Señora Valencia dùng ngón tay xé lớp màng thai quanh mặt con gái. Tôi dùng lưỡi dao cứa đứt dây rốn xung quanh cổ nó. Ngay sau đó, con bé bắt đầu cất tiếng khóc, hòa âm với anh trai thành một bản đồng ca.
“Con bé cứ như là bị nguyền rủa vậy?” Señora nói trong lúc bế con gái trong vòng tay. “Màng thai, rồi cả dây rốn nữa.”
Chị nhẹ nhàng thổi lên cặp mắt nhắm nghiền của con gái, động viên con mở mắt ra. Tôi bế bé trai ra khỏi nôi và mang thằng bé đến giường để nó được ở gần mẹ và em gái. Hai đứa bé ngừng khóc khi chúng tôi cọ xát lòng bàn chân của chúng vào nhau.
Señora Valencia dùng phần còn sạch của tấm ga giường để lau những vết máu dính trên da con gái. Con bé trông nhỏ hơn nhiều so với người anh song sinh, chưa tới một nửa kích thước không lấy gì làm lớn của thằng bé. Ngay cả khi nằm trong vòng tay mẹ, con bé vẫn nghiêng về một bên với hai cẳng chân bé xíu gập lên đến bụng. Da nó màu đồng đậm, đâu đó giữa màu nâu rám nắng của những trái dẻ Brazil và màu đen của rễ cây râu dê.
Señora Valencia ra hiệu cho tôi bế con trai chị lại gần hơn. “Nhìn chúng thật khác nhau.” Chị muốn nghe ý kiến từ tôi. “Con trai chị thích màu da trắng ngà như quả mãng cầu xiêm của chị,” tôi nói.
“Còn con gái chị thì thích màu da của em,” cô nói. “Con bé đúng là một con tắc kè hoa. Nó đã mượn màu da của em ngay khi vừa thấy mặt em.”
Với những ngón tay vẫn đang run rẩy, chị làm dấu thánh từ trên trán xuống hõm ngực đầy mồ hôi giữa hai bầu vú căng mọng. Buổi sáng hôm nay nóng một cách lạ thường. Không khí đặc quánh mùi hương sả và mùi những cây phượng đang bốc hơi sương dưới mặt trời, hòa quyện với mùi máu mà señora đã mất cho những đứa con của mình. Tôi đóng chặt cánh cửa ra sân trong lại, ngăn chặn hoàn toàn không khí từ bên ngoài.
“Em hãy thắp một ng ọn nến cho Đức Mẹ Đồng Trinh Virgencita nhé, Amabelle? Chị đã hứa sẽ làm điều này cho Đức Mẹ sau khi chị sinh.”
Tôi đốt một cây nến trắng và đặt nó trên cái tủ đựng quần áo em bé bên cạnh chiếc nôi đã từng thuộc về señora lúc nhỏ.
“Em có nghĩ bọn trẻ sẽ yêu thương chị không?” Chị hỏi. “Chẳng phải chị đã yêu thương chúng rồi đó sao?”
“Chị cảm thấy như chúng đã luôn hiện diện ở đây.” “Chị đã biết sẽ đặt tên các con là gì chưa?”
“Chị nghĩ chị sẽ đặt tên con gái chị là Rosalinda Teresa để tưởng nhớ đến mẹ chị. Chị sẽ để chồng chị nghĩ tên cho bé trai. Amabelle, hôm nay chị hạnh phúc quá. Em và chị. Hãy nhìn xem chúng ta đã làm được gì này.”
“Là chị đó, Señora. Chị đã vượt cạn thành công.”
“Con gái chị trông thế nào? Em thấy bông hồng màu đen bụi bặm của chị thế nào? Em có thích con bé không? Em có thích cả hai đứa không? Con bé nhỏ quá. Hãy giữ nó cho chị, để chị bế con trai chị.”
Chúng tôi đổi hai đứa trẻ cho nhau. Trong giây lát, Rosalinda dường như lơ lửng giữa bàn tay của chúng tôi, chỉ chực rơi xuống. Tôi ngắm nhìn gương mặt bé nhỏ của con bé, vẫn hằn những vệt máu của mẹ, và ôm nó chặt hơn trong vòng tay mình.
“Amabelle, em có nghĩ là con gái chị sẽ luôn mang màu da thế này không?” Señora Valencia hỏi. “Tình yêu tội nghiệp của chị, sẽ ra sao nếu người ta tưởng nhầm con bé là những người bọn em?”