Chương 18

Tiệc sinh nhật của Doña Eva trở thành lễ viếng không chính thức cho Rafi. Tất cả những vị khách tham dự buổi lễ Ban Thánh thể đều ghé qua để gửi lời chúc phúc tới đứa bé vẫn còn sống và bày tỏ lòng thương tiếc trong im lặng với đứa bé đã chết. Mặc dù trước đó chị nhất quyết không muốn cho ai viếng thi thể con trai, Señora Valencia đã cho phép những ai hỏi xin được vào phòng và nhìn thằng bé lần cuối. Mắt chị ánh lên niềm tự hào về con trai y như hồi thằng bé vẫn còn sống. Trong lúc bạn bè và họ hàng thân thích ngó qua tấm màn phủ kín, buông những tiếng sụt sùi buồn bã, và làm dấu thánh trước ngực khi bắt gặp khuôn mặt tròn trịa nhợt nhạt của con trai, Señora Valencia ngồi thu mình trong phòng với con gái trong vòng tay, như muốn bảo vệ con bé khỏi những tà ý và điềm xui rủi. Trong giây phút ấy, tôi nhìn thấy một sự câm lặng ngự trị trong đôi mắt chị, giống như sự câm lặng trên khuôn mặt của Rafi; một thứ gì đó giống như bóng đen của một giấc mơ đã mất thoắt ẩn thoắt hiện trong ánh mắt trống rỗng của chị.

Trong phòng khách, bác Juana đeo tràng hạt quanh cổ trong khi bác và tôi phục vụ cà phê cho các vị khách. Rất nhiều người hàng xóm chưa từng được gặp Rafi và đang ngỏ lời thương xót cho sự mất mát đang lộ rõ trên nét mặt của Señor Pico.

Thật dễ dàng để nhận ra Señor Pico muốn được dành những phút giây cuối cùng ở bên con trai mình đến nhường nào, được ngắm nhìn và ôm ấp thằng bé trong vòng tay trước khi anh phải hạ nó xuống huyệt mộ.

Đội một chiếc mũ chụp tô điểm bằng một sợi lông chim đen nhánh, Doña Sabine nhìn Señor Pico với ánh mắt thương cảm mỗi khi anh ngoái lại nhìn căn phòng nơi con trai anh đang nằm. Cứ chốc chốc, ánh mắt của señor lại đảo quanh phòng khách, không mảy may quan tâm tới những cuộc trò chuyện đang diễn ra. Mắt anh mở to hơn khi có ai đó cười với anh hay gọi tên anh, và đôi lúc anh nhắm mắt lại và dùng tay che mặt.

“Cả cháu và vợ cháu thật là can đảm.” Tiếng của Doña Eva vọng lên trên tất cả mọi người. Doña Eva trông giống hệt con gái Beatriz và con trai bà, bác sĩ Javier – thực ra là họ trông giống hệt bà mới đúng. Điểm khác biệt duy nhất là mái tóc của Doña Eva gần như đã bạc hết và quăn queo như răng cưa. Bà cố gắng tém mái tóc xoăn tự nhiên lại bằng cách rẽ ngôi giữa rồi cuộn những lọn tóc lại thành hai búi ở trên vành tai.

Señor Pico đón nhận lời khen của Doña Eva về lòng dũng cảm của anh chị bằng một nụ cười biết ơn đầy mệt mỏi. Don Carlos, chủ nhà máy mía, với thân người khá gầy gò, đang ngồi lọt thỏm giữa vợ ông và Doña Eva trên chiếc ghế dài bọc đệm đan từ sợi mây. Dưới lớp da trắng như bóc của ông là vô số những đường gân nổi lên chằng chịt. Sebastien từng nói đùa rằng nếu Don Carlos có nhiều tiền bằng số đường gân trên tay phải của ông thôi thì ông ta sẽ mua được cả hòn đảo này.

Tôi cố tránh không nhìn vào tay ông ta khi tôi rót cà phê cho Don Carlos. Papi rảo bước về phía chiếc radio và bật nó lên. Một bản nhạc merengue 1 chơi bởi Dàn nhạc của Presidente Trujillo vang lên át đi những tiếng trò chuyện trong phòng khách. Sau ba bản quốc ca hùng tráng, giọng một người phát thanh viên cất lên trần thuật lại những trích đoạn từ các bài phát biểu cũ từ nhiều sự kiện khác nhau của Generalissimo.

1 Merengue là tên một dòng nhạc và điệu nhảy bắt nguồn từ Cộng hòa Dominicana, sau đó trở nên phổ biến ở nhiều quốc gia châu Mỹ La tinh và những thành phố lớn ở nước Mỹ nơi có đông các cộng đồng Mỹ La tinh sinh sống. Merengue được nhắc đến lần đầu tiên vào thế kỷ 19 và trở nên nổi tiếng với các cộng đồng địa phương ở Dominicana. Dòng âm nhạc này sau đó được quảng bá và chọn làm âm nhạc và điệu nhảy quốc gia bởi Rafael Trujillo (Generalissimo trong câu chuyện), nhà độc tài cầm quyền từ năm 1930 đến năm 1961.

Señor Pico ra hiệu cho mọi người giữ yên lặng. Anh đi tới chỗ chiếc radio và vặn núm tăng âm lượng, như thể tìm kiếm niềm khuây khỏa trong mất mát cá nhân từ giọng nói quyền lực nhất đất nước, một giọng nói dù thấm đẫm quyền uy vẫn vang lên lanh lảnh như tiếng chim hót.

“Chúng ta đã giành được độc lập, và trách nhiệm của chúng ta là phải thực thi công lý,” giọng nói của Generalissimo vang lên inh ỏi. Bài diễn thuyết bị gián đoạn nhiều lần bởi tiếng loa rè. Một số chữ, đôi lúc là cả một đoạn văn, rơi rụng đi trong khoảng cách đường truyền từ đài phát thanh tới chiếc radio của Papi.

“Truyền thống hào hùng của chúng ta đã cho thấy một sự thật chết người,” Generalissimo vẫn hăng say tiếp tục, “rằng dưới sự che chắn của các con sông, kẻ thù luôn đe dọa nền hòa bình trên đất nước ta. Chúng cũng chính là kẻ thù của sự thịnh vượng và phát triển, luôn ẩn núp chờ đợi thời cơ để gây tội ác khiến cho tổ quốc ta chìm trong nỗi khiếp sợ. Chúng là mối hiểm họa thường trực đối với chúng ta.”

Những người hàng xóm lắng nghe, gật gù đồng tình trong khi giọng nói của Generalissimo càng lúc càng ngân cao với sự quả quyết chắc nịch pha lẫn tinh thần căm phẫn sôi sục.

“Những người cha già dân tộc đã hoàn thành nhiệm vụ giải phóng đất nước,” Generalissimo thao thao bất tuyệt, “và chúng ta không thể đòi hỏi gì thêm từ các vị ấy nữa. Những người lãnh đạo đất nước của ngày hôm nay cần phải hoàn thành bổn phận được đề ra của mình.”

Bác sĩ Javier đứng dậy và ra về sau khi thì thầm thông báo vào tai mẹ mình. Mắt của Beatriz nheo lại trong lúc cô lẩm nhẩm theo những lời diễn thuyết của Generalissimo. Có vẻ như cô đã được nghe chúng đến nhuần nhuyễn.

Papi tựa lưng vào ghế và bắt đầu gật gù chìm vào giấc ngủ. Riêng Señor Pico vẫn đứng thẳng lưng một cách nghiêm trang như một anh lính sẵn sàng xông pha trận mạc. Bác Juana lần tràng hạt trong khi bác Luis đứng bên ngoài nghe ngóng từ sau cánh cửa chớp.

“Những bằng hữu thân thiết nhất của tôi là những người dân lao động!” Generalissimo hét vang. “Tôi đi vào văn phòng mỗi ngày để lao động, và các bạn sẽ nhìn thấy tôi đấu tranh từng giây từng phút vì quyền lợi chính đáng của đồng bào tôi.”

Biết ý, những người hàng xóm không ở lại lâu sau khi bài phát biểu trên radio của Generalissimo kết thúc. Họ ra về theo từng nhóm nhỏ cho đến khi chỉ còn lại Señora Valencia và chồng chị.

Bác Juana được giao nhiệm vụ trông chừng Rosalinda. Señor và señora ngồi trong phòng suốt buổi tối hôm đó. Trong vòng tay của chồng, chị nấc lên từng nhịp, cố gắng nén tiếng khóc vào trong lồng ngực. Không biết làm cách nào để xoa dịu nỗi đau này cho chị, anh chỉ biết xoay người để giúp chị tìm một điểm tựa thoải mái cho mình, một nơi chị có thể chìm vào trong vòng tay anh. Anh im lặng lắng nghe tiếng chị nức nở, không có lời nào để an ủi chị. Có lẽ chính anh cũng đang dằn lại những giọt nước mắt của chính mình. Nhưng sự im lặng này với tôi dường như là dấu hiệu của một cuộc hôn nhân thất bại, một sự tác thành vội vã giữa hai người xa lạ. Cho dù dã trải qua thời gian và hai đứa con – một đứa trên dương thế và một đứa ở thế giới bên kia – họ vẫn chưa tiến gần lại với nhau hơn. Việc cưới xin chóng vánh và những lần đoàn tụ còn chóng vánh hơn sau khi kết hôn khiến cho hai người họ vẫn chưa hoàn toàn quen thân với nhau. Señora vẫn chưa biết nhiều về anh, cũng như anh vẫn còn lạ lẫm với chị. Anh vẫn đang học cách thực hiện vai trò người chồng, và chị với vai trò người vợ. Có lẽ cả hai đều không thể tưởng tượng rằng thử thách này sẽ đến và biến họ từ một cặp vợ chồng mới cưới thành cha mẹ của một đứa con đã chết.

Cuối cùng, chị nghẹn ngào nói, “Anh nên chôn quần áo của con trước khi chúng ta chôn nó. Đây là điều em muốn anh làm cho em.”

Nếu anh nghĩ trong bụng rằng đây là một yêu cầu kỳ lạ, thì anh cũng không biểu lộ ra hay hỏi lại chị. Anh đứng bật dậy vươn vai.

“Anh sẽ phải đi tới biên giới sớm,” anh nói, “để chuẩn bị cho chiến dịch mà anh đã bảo với em lúc trước.”

Nếu chị nghĩ đây là một tiến triển kỳ lạ của cuộc đối thoại, chị cũng không biểu lộ hay nói điều gì cả.