- 1 -

PHI cười giòn khanh khách, và bước ngoắt lên toa xe lửa. Sau một tiếng còi kéo dài ra lanh lảnh, xe từ từ ra khỏi sân ga, làm bay nhè nhẹ những vạt áo hồng của Vân và Khánh, còn đứng ngơ ngác nhìn theo.

Phi ló đầu ra ngoài cửa toa, hỏi với:

- À, bao giờ thì Vân và Khánh cũng rời Hà nội?

- Chừng đầu Juillet.(tháng 7)

- Đi Đồ sơn, Sầm sơn hay Chapa?

- Đồ sơn, Sầm sơn, và Chapa!

Phi bĩu môi cười. Nhưng tiếng cười của Phi bị át đi bởi tiếng máy. Vân và Khánh chỉ nom thấy có hai hàm răng trắng nuột với cặp môi tươi đỏ, mờ dần dần vào xa.

Khánh dắt tay Vân lững thững trở vào. Vân bảo Khánh:

- Phi nó đẹp nhỉ!

Khánh gật đầu:

- Ừ, đẹp lạ!

Đồng hồ nhà ga chỉ đúng ba giờ.

Ba giờ một buổi chiều hè, đáng lẽ thì không khí oi ả lắm. Nhưng vì trưa hôm ấy trời vừa mưa một trận to, nên chiều mát dịu và trong như một buổi sáng xuân êm đẹp. Ánh nắng hồng tươi rỡ ràng gieo trên những đầu cỏ, lá cây còn ướt những nước long lanh.

Phi còn đứng tựa tay vào cửa toa, thờ thẫn nhìn theo về ga cho mãi đến khi tòa nhà đồ sộ ấy lẫn vào với những đám nhà chen chúc khác của thành phố, rồi dần dần khuất sau những hàng soan tây đô rực hoa.

Hai bên đường, những đầm sen, rồi những ruộng lúa chiêm rải ra xanh rờn như lụa. Da trời xanh, nhẹ gợn vài làn mây phơn phớt trắng. Gió chiều vin là những khóm tre bên sông xuống và đem vào trong toa một mùi cỏ nội thơm thơm. Phi thấy tâm hồn nàng nhởn nhơ, thanh thú, nhẹ nhàng vui.

Hốt nhiên, Phi có một cảm giác là lạ. Hình như có người nhìn trộm ở sau lưng. Phi quay lại, quả thực một chàng thanh niên lịch sự đương đăm đăm ngắm cái sắc đẹp của Phi một cách đắm say. Phi bất giác mỉm cười. Rồi, lấy một dáng điệu thực đáng yêu, Phi ngồi xuống ghế, và đưa mắt mơ màng nhìn ra ngoài xa.

Chàng thanh niên cảm động lắm. Mắt chàng long lanh, mặt chàng nhẹ đỏ lên. Chàng khẽ ngồi xuống ghế đối diện với Phi, xoa tay, ngượng ngập.

Phi cũng như chiều bẽn lẽn... Nàng đưa tay vén lại mấy sợi tóc ngôi mà gió làm rủ xòa xuống mặt, e lệ cúi nhìn xuống chân, di đi di lại mũi dép trên sàn xe, rồi mỉm một nụ cười tươi đẹp sượng sùng.

- Thưa cô...

Phi khẽ ngước mắt lên.

- Dạ?

- Thưa cô hẳn cô ra Sầm sơn nghỉ mát?

- Thưa không!

- Vậy thì chắc cô về Nam định: tôi đã gặp cô một lần ở Nam thì phải?

- Thưa không!

- À phải, để tôi nhớ gặp cô ở Ninh-bình kia I Cô về Ninh-bình?

- Thưa không!

Một người đàn bà ngồi bên Phi bật cười làm cho chàng thanh niên e thẹn... Chàng cúi đầu mân mê một chiếc cúc áo tay. Nhưng chàng còn ấp úng:

- Thế thưa cô, về...?

- Thưa ông, tôi về... nghỉ hè!

Biết là mình đã bị trêu, chàng đứng dậy len lén sang toa bên. Phi thì sung sướng lấy gương ra soi ngắm nhan sắc của mình.

Ánh nắng lúc này đã mất hết vẻ rỡ ràng khi nãy, và trở nên oi ả nặng nề. Những giọt nước cuối cùng trên các lá đã tan hết vào trong không khí, để trơ ra những vừng cây khô xác đứng im phắc như say, trong ánh sáng chói lòa. Trong xe, những câu chuyện giữa các hành khách cũng thưa dần, rồi im bặt. Người ta chỉ còn nghe thấy tiếng máy xe kéo dài ra, theo một nhịp mệt nhọc nặng nề.

Phi thấy lòng buồn hiu, thì ngẫm nghĩ:

- Biết thế, mình để ‘‘anh chàng Sầm-sơn’’ ấy ở đây nói chuyện cho vui!

Muốn cho hoạt động lên một chút, Phi đứng dậy, lấy tay gõ nhịp vào cửa toa xe và khe khẽ hát.

Bổng có tiếng hát theo.

Một chàng thanh niên tươi cười ở bên cạnh bước sang.

Chàng đem theo vào trong toa cả một bầu không khí hoạt động. Vừa khép cửa, chàng vừa vẫn hát tiếp.

Rồi thản nhiên chàng đến tựa cửa toa, sát ngay cạnh Phi.

Người đàn bà ngồi cạnh Phi, ngước mắt hóm hỉnh nhìn Phi, có ý bảo:

- Lại anh chàng thứ hai này nữa!

Phi hiểu ý, mỉm cười. Và không đợi cho chàng thanh niên phải vào chuyện, nàng quay lại hỏi trước:

- Thưa ông, hẳn ông ra Sầm-sơn nghỉ mát?

Nhận thấy câu hỏi đầu của mình ngẫu nhiên giống câu hỏi đầu của chàng ban nãy, Phi bất giác mỉm cười. Thiếu niên cũng cười và đáp:

- Không, thưa cô, tôi về... nghỉ hè!

Phi ngạc nhiên nghĩ: Lạ! Sao câu trả lời của anh này lại giống câu mình trả lời giễu cợt anh ban nãy. Hay có lẽ họ bạn với nhau, và anh này đến gây sự với mình để trả thù cho bạn? Vừa nghĩ, Phi vừa nhìn thẳng vào mắt chàng thiếu niên một cái nhìn sắc sảo. Nhưng nàng thấy chàng vẫn giữ được nụ cười vui vẻ, hồn nhiên và con mắt bình thản, thẳng thắn. Khoan thai, chàng lấy thuốc lá ra hút, và lịch sự đưa mời Phi:

- Cô xơi thuốc.

- Cảm ơn ông, tôi không quen hút.

- Tôi xin phép cô.

- Không dám, mời ông tự nhiên.

Sau những câu lễ phép khách sáo ấy, hai người cùng im. Phi băn khoăn hơi khó chịu.

Bỗng đột ngột chàng nhìn Phi, mỉm cười rồi hỏi một câu lửng lơ:

- Thưa cô, sao các bà các cô lại cứ hay ưa ngồi dưới bóng thông nhỉ?

Phi bật cười. Nàng không đáp, hỏi lại:

- Nhưng, tự nhiên sao ông lại hỏi tôi câu ấy?

- Ấy, vì tôi chợt trông thấy dẫy đồi thông kia.

Chàng trỏ tay:

- Đồi trại Tùng Châu đấy cô ạ. Trại Tùng Châu là vùng đẹp nhất tỉnh Hà-nam. Trại ở trong cái thung lũng phì nhiêu bé con con như một cái ổ. Một dẫy chín mươi chín ngọn đồi liên tiếp vây bọc chung quanh. Trên đỉnh mỗi ngọn đồi một gốc thông mọc bên một dòng suối trong vắt. Trông thấy vùng đồi thông, tôi chợt nghĩ ngay đến...

Phi ranh mãnh ngắt:

-... đến một người con gái đẹp ngồi dưới bóng thông?

- Vâng, đến một người ngồi dưới bóng thông... Nhưng không phải là người con gái đẹp. Một cụ già!

Phi bật cười khanh khách. Nàng cho là chàng nói đùa. Nhưng chàng lại nghiêm nghị:

- Không phải tôi đùa đâu ạ... Câu chuyện có thực, trăm phần trăm thực. À cô có đi xem cuộc trưng bày tranh của họa sĩ Nguyễn Gia Lộc ở hội Khai trí độ nọ không đã?

- Có.

- Ý kiến cô thế nào?

- Tôi cho họa sĩ Nguyễn Gia Lộc là nhà nghệ sĩ bẩn thỉu nhất (Phi cười), vì bức vẽ nào ông ta cũng bôi nhem ra ấy. Người ta bảo ông ta thuộc về phái Montparnasse thế nào chẳng rõ. Hình như nhiều người sành mỹ thuật khen ngợi lắm. Mặc dầu, cứ ý tôi thì...

- Cứ ý cô thì bức nào hơn cả?

- Bức ‘‘Bóng Thông’’.

- Vì sao thế ạ?

- Vì nó bửn hơn cả!

Đắc ý về những chữ mình đã tìm được và đã đặt được vào những chỗ đắc dụng, Phi sung sướng nhìn chàng thanh niên và vui vẻ cười. Và nàng cũng đã quên hẳn câu chuyện ‘‘bà cụ già ngồi ở dưới bóng thông’’ ban nãy.

Chàng nhìn Phi đăm đăm. Rồi vừa lấy ngón tay khẽ đập vào đầu điếu thuốc, cho tàn thuốc bay tỏa xuống đường theo gió, chàng vừa đứng nhích lại Phi và quay hẳn mình về phía nàng. Rồi chàng lại gợi đến câu chuyện bỏ dở:

- Bức tranh ‘‘Bóng Thông’’ ấy ‘‘bửn’’ thực, ai cũng phải nhận như vậy cô ạ. Thế mà, một sự lạ lùng hết sức, một bà cụ già...

Phi chợt nhớ ra:

- Ơ, Phải đấy! Làm sao mà lại đến một bà cụ già ngồi dưới bóng thông?

- Một bà cụ già nhà quê, nhà quê trăm phần trăm, đã mua bức tranh. Mà cô có biết mua bao nhiêu không? Ba trăm! Có người hỏi bà sao lại mua bức tranh ấy, thì bà đáp rất giản dị: ‘‘Vì tôi thích ngồi dưới bóng thông!’’

Phi phá lên cười. Nàng cười ngả nghiêng, cười ngặt nghẽo. Nàng thừa biết câu chuyện kia chỉ là một câu chuyện bịa, bịa hoàn toàn, mà bịa vô lý. Nhưng chính cái chỗ vô lý ấy nó làm cho câu chuyện thành ra khôi hài vui vẻ. Nhất là khi người kể chuyện lại có cái miệng cười tươi tắn có duyên.

Người đàn bà thấy Phi cười, thì ngẩng lên nhìn Phi, khó chịu.

Thấy hơi mỏi chân, Phi ngồi xuống ghế. Chàng thanh niên cũng ngồi xuống theo. Ung dung chàng hút một hơi thuốc thực dài, rồi khoanh tay, tựa đầu vào ghế, yên lặng nhìn theo làn khói thuốc. Ánh nắng chiều chênh chếch xiên qua cửa kính rọi sáng vào một nửa mặt chàng và làm rõ rệt những nét rắn rỏi của một khuôn mặt gồ ghề đẹp, một cái đẹp mạnh mẽ. Phi cũng ngồi yên khoanh tay nhìn chàng, nụ cười như vẫn chưa dứt trên môi - và sự vui vẻ như hãy còn long lanh trong mắt.

- Làm sao lại có bà cụ già thích ngồi dưới bóng thông một cách kỳ lạ thế, cô nhỉ?

Chàng mỉm theo câu hỏi một nụ cười hóm hỉnh tựa như chàng còn muốn đùa cợt Phi, mà cố nhắc lại cái chuyện bịa kia. Nhưng, ranh mãnh Phi cũng cười đáp:

- Chắc là vì bà cụ ấy có họ với chú Cuội, ông ạ; vì chú Cuội cũng thích ngồi dưới bóng đa!

Chàng cười:

- Không, cứ kể ra ba trăm một bức tranh thì đã lấy gì làm đắt ạ? Còn có những bức tranh đắt gấp mười thế nữa.

Huyên thuyên chàng liền nói về những bức tranh đắt giá của các nhà họa sĩ La mã, Trung hoa, Nhật bản. Nhân đó chàng bàn đến tài nghệ những họa sĩ của ta ngày nay, rồi đến những kết quả rực rỡ của một vài người, rồi đến tương lai nền mỹ thuật trong nước. Từ vấn đề mỹ thuật chàng đi sang vấn đề âm nhạc, từ vấn đề âm nhạc, sang vấn đề thi ca, từ thi ca sang ái tình, sang tâm lý phụ nữ...

Chàng nói ‘‘thao thao bất tuyệt’’ như một giòng suối chảy mau. Chỉ là những câu chuyện bình thường, viển vông, hầu hết là bịa đặt, nhưng chàng thuật lại rất khéo léo, vui vẻ, có duyên. Ngồi nghe chuyện chàng, Phi có cái cảm giác thanh thú như những chiều hôm êm ả, nàng đứng dưới gốc cây bàng cổ thụ trong trường, nghe lá bàng xào xạc reo lên với chiều, thành những tiếng khô khan. Nàng ngồi thẫn thờ ra, nghe chuyện chàng như nghe một bản đàn vui. Mắt nàng long lanh, miệng nàng luôn luôn cười vui vẻ.

Nhưng, bỗng tiếng máy xe rộ hẳn lên, làm át hẳn tiếng người thanh niên nói chuyện. Hai người nhìn ra: xe đã đến Phủ lý, đương chạy qua cầu trên bến Châu giang. Trên mặt sông, những chiếc nhà bè chen chúc, bồng bềnh, tan bóng dưới nước. Chàng trỏ tay bảo Phi:

- Sông Châu trong và đẹp thực; nhưng mà...

- Nhưng mà (Phi bỗng đứng phắt dậy) tôi xin cảm ơn ông đã cho tôi đi chuyến xe hôm nay được vui vẻ, và xin lỗi ông tôi không ngồi nghe chuyện ông được nữa, vì tôi phải xuống đây!

Phi chấm hết câu nói bất ngờ của mình bằng một nụ cười tinh quái rồi đợi để xem nét mặt sửng sốt thất vọng của chàng.

Nhưng thiếu niên chỉ điềm nhiên đứng dậy, tươi cười hỏi lại:

- Thế ra cô cũng xuống Phủ lý?

- Ông xuống Phủ lý?

- Vâng, tôi xuống Phủ lý.

Bất giác, Phi quay đi, để giấu một nụ cười. Song lần này không phải là nụ cười tinh quái. Mà là một nụ cười sung sướng. Phi cũng chẳng hiểu tại sao bổng nhiên nàng sung sướng. Nàng thấy lòng nhởn nhơ vui vẻ như đứa trẻ thơ được mặc lần đầu một chiếc áo đỏ mới may...