HIỆN TRƯỜNG THỨ NHẤT Tôi xuất hiện, chỉ để xóa bỏ sợ hãi SINH TỬ HAI BÊN CÙNG AN LÒNG

Trong mắt một số người, có lẽ “dọn dẹp hiện trường án mạng” là một nghề vừa bí ẩn vừa đáng khâm phục, thường có người nói với tôi, “Anh làm nghề này là đang tích công đức đấy, giỏi ghê!” Nhưng bên cạnh đó, chúng tôi cũng bị một số người xem thường. Có lúc chỉ mới nghe nói đến nghề nghiệp của chúng tôi, đối phương đã bất giác lùi về phía sau, tránh thật xa chúng tôi (có khi còn phát ra tiếng “ôi trời”), cho rằng rất có thể người chúng tôi bẩn thỉu và còn mang theo vi khuẩn. Thế nhưng, dù công việc này không được yêu thích, vẫn cần có người làm nó.

“Ý chí vững vàng, dạ dày khỏe mạnh, trái tim kiên cường, gan dạ hơn người”, chắc đó là những từ hay nhất để hình dung về người dọn dẹp hiện trường án mạng. Hiện trường án mạng thường kèm theo vết máu và mùi hôi xác chết, nếu để người nhà tự dọn dẹp là việc vô cùng tàn nhẫn, hơn nữa người bình thường không đủ chuyên nghiệp, dễ sót lại vi khuẩn và mầm bệnh, gây ảnh hưởng không tốt cho sinh lý hoặc tâm lý về sau.

Xét thấy tại Đài Loan ngày nay, những cách xử lý thường dùng khi cần dọn dẹp hiện trường là:

1/ Người nhà tự dọn dẹp: Tức là người nhà của người quá cố dọn dẹp nơi xảy ra án mạng. Nhưng việc này hiển nhiên sẽ gây tổn thương đến hai lần cho người nhà, nhất là trong trường hợp tử vong một cách bất thường. Để người nhà dọn dẹp hiện trường, những người vốn đang chìm trong cảm xúc bi thương càng dễ trở nên bất ổn hơn, họ rất khó dọn dẹp xong trong thời gian quy định.

2/ Nhân viên mai táng xử lý: Nếu hiện trường không quá phức tạp, cũng không có nhiều đồ vật cần được xử lý, khi được người nhà ủy thác, nhân viên mai táng cũng sẽ hỗ trợ dọn dẹp hiện trường. Tuy nhân viên mai táng có “sức đề kháng” tương đối cao với hiện trường án mạng, nhưng chung quy vẫn không phải nhân viên vệ sinh chuyên nghiệp, có khi thời gian làm việc cũng hơi khó sắp xếp, không thể khôi phục hiện trường về nguyên trạng một cách tỉ mỉ kỹ càng.

3/ Nhân viên mai táng tìm người đến hỗ trợ dọn dẹp: Khi hiện trường cần lượng nhân lực lớn, chẳng hạn như cần tháo dỡ, vận chuyển, hay thậm chí là diện tích bị nhiễm bẩn quá lớn, vượt khỏi khả năng xử lý của nhân viên mai táng, họ sẽ tìm nhân công đến dọn dẹp (không tìm công ty vệ sinh vì công ty vệ sinh thông thường không dám nhận những đơn dạng này). Vậy phải tìm nhân công ở đâu? Chính là các nhân viên công tác thường hỗ trợ công việc của nhà tang lễ, thỏa thuận chi phí xong, họ sẽ nhanh chóng đến hiện trường dọn dẹp.

Công cụ mà các nhân viên này dùng rất đơn giản, tôi còn gọi chúng là “ba vũ khí thần thông”, đó là: Axit clohydric, chổi lau nhà, nước tẩy. Do không phải nhân viên vệ sinh chuyên nghiệp nên trong quá trình dọn dẹp, họ không thể vệ sinh chuyên sâu, chỉ đơn giản là dùng Axit clohydric để tẩy rửa vết máu trước, sau đó dùng chổi lau nhà xử lý vết máu là xong. Còn về mùi, mua vài chai nước tẩy vẩy xung quanh, chỉ cần khi nghiệm thu không có mùi hôi là được. Nếu sau này lại có mùi hôi, họ có thể nói là do “tác dụng tâm lí” thôi! Tóm lại không liên quan đến họ.

Ngoài ra, những người này không biết rõ nguyên nhân tử vong như người nhà hoặc nhân viên mai táng, nên sẽ không kiểm tra xem hiện trường có vi khuẩn hay mầm bệnh có nguy cơ lây nhiễm cao hay không, cộng thêm cường độ làm việc lớn, họ thường phải mặc áo may ô để làm việc, không có thiết bị bảo vệ nào, nên rất dễ nhiễm bệnh gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Điều này thật sự đáng lo ngại.

Như đã kể trên, chúng tôi không chỉ đào tạo, hướng dẫn và huấn luyện nhân viên vệ sinh dành cho hiện trường đặc thù, mà đồng thời còn tiến hành nâng cao độ “chuyên nghiệp hóa” và “quy trình hóa” ở phương diện trang bị phần cứng và hóa chất.

Xét đến tâm lý của khách hàng và vấn đề vệ sinh môi trường, mỗi lần chúng tôi hoàn thành công việc dọn dẹp sẽ lập tức vứt bỏ toàn bộ dụng cụ vệ sinh đã từng sử dụng. Nói cách khác, các dụng cụ vệ sinh đã từng được sử dụng ở một hiện trường nào đó, tuyệt đối sẽ không xuất hiện ở nơi thứ hai. Chúng tôi cũng cần sử dụng hóa chất đặc thù để khử trùng và khử mùi trong không khí, trả lại môi trường sinh hoạt lành mạnh cho khách hàng.

Tôi từng bị một người đi trước trong nghề mắng vì cách làm này, nói rằng làm vậy quá lãng phí, một năm anh ta chỉ cần thay ba cây chổi lau nhà thần thông là được, vừa tiết kiệm vừa tiện lợi, cần gì mỗi lần dọn dẹp hiện trường xong là vứt chổi lau đi, có khi còn phải vứt nhiều cây một lần.

Tôi có sự kiên trì của mình. Nếu hôm nay bạn thuê một người nào đó đến quét dọn nhà cửa, tình cờ người đó đã từng dọn dẹp hiện trường đặc biệt, lại vô cùng tình cờ, anh ta mang theo cây chổi lau nhà từng lau dọn vết máu ở nhà người khác, sẽ dùng nó để lau nhà của bạn, bạn có bằng lòng không? Sau khi lau xong, sàn nhà trông có vẻ bóng bẩy đấy, nhưng rốt cuộc là sạch sẽ hay dơ bẩn?

❖❖❖

Tình huống mà người dọn dẹp hiện trường án mạng thường gặp nhất là người đã qua đời nhiều ngày (hoặc nhiều tháng) mới được phát hiện, lúc này thi thể đã xuất hiện hiện tượng thối rữa (quá trình protein bị phân hủy do vi khuẩn) do thời gian, không gian, nhiệt độ và nhiều nhân tố khác, gây ra kết quả thi thể sưng phù, giòi sinh sôi, nội tạng tự phân hủy, da nhầy nhụa... Di thể được nhân viên mai táng hỗ trợ chuyển đến nhà tang lễ, còn chất bài tiết, máu, dầu mỡ, da, móng, tóc và sâu giòi sót lại trên sàn nhà thuộc phạm vi công việc của chúng tôi.

Dọn dẹp hiện trường đầy vết máu và đống đổ nát không giống dọn dẹp vệ sinh bình thường. Bất cứ vết máu, cơ quan, vật sót lại nào cũng phải được xem là nguồn lây nhiễm tiềm ẩn. Mỗi giọt chất nhầy, mỗi vết máu đều có khả năng mang theo mầm bệnh và vi khuẩn chết người, thậm chí có thể gây ra bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng; và ruồi muỗi chính là một trong những đường lây lan, nên việc đề phòng và diệt trừ ruồi muỗi cực kỳ quan trọng, cần phải vệ sinh sạch sẽ triệt để mới có thể phòng ngừa mầm bệnh lây lan. Nên việc chủ yếu chúng tôi cần làm là dọn dẹp sạch sẽ khu vực nhiễm bẩn đến mức độ như thể chưa có gì xảy ra ở đó.

Song, trước khi làm việc, thách thức đầu tiên lại là trang phục! Mặc trang phục bảo hộ và đeo mặt nạ thật sự là một thách thức lớn, có thể hình dùng bằng một chữ “nóng” hình dung bằng hai chữ “rất nóng” hình dung bằng ba chữ “cực kỳ nóng”, bốn chữ thì sao? Có thể nói là “nóng đến cùng cực”! Nhất là vào mùa hè, khi mặc trang phục bảo hộ vào xong, cảm giác oi bức không khác gì ở trong phòng xông hơi, cộng thêm trong thời gian làm việc vì sợ mùi tỏa ra khắp nơi, cũng không thể bật quạt máy và điều hòa, chúng tôi chỉ có thể chịu đựng tình trạng không khí ngột ngạt, từng giọt mồ hôi trượt xuống tụ lại dưới chân, mắt có lúc bị mồ hôi và hơi nóng làm nhòe đi, có lúc làm xong việc, tôi cũng không biết mình đang đổ mô hôi hay chảy nước mắt.

Khi dọn dẹp hiện trường, chúng tôi sẽ dọn dẹp bề mặt trước, xử lý chất bẩn một cách thỏa đáng, kế tiếp sẽ tiến hành vệ sinh chuyên sâu, bao gồm vệ sinh toàn bộ căn phòng và vệ sinh các khe rãnh. Nếu chỉ làm trên bề mặt, chất nhầy thi thể sót lại dưới sàn và trong khe tường đều có khả năng sản sinh mầm bệnh. Ở hiện trường có rất nhiều chi tiết cần chú ý, kế hoạch tổng thể và hành động, tháo dỡ hay phục hồi, bảo vệ bản thân không bị lây nhiễm trong môi trường nguy cơ cao, đều dựa vào kiến thức và kỹ năng chuyên môn của người dọn dẹp chúng tôi.

...Theo như tôi biết...

Sinh mạng quý báu biết bao, dù đã đi đến hồi kết, con người cũng nên đối xử chân thành với nó. Dọn dẹp hiện trường một cách cẩn thận cũng là sự kinh kính trọng cuối cùng dành cho người quá cố. Mỗi khi hoàn thành nhiệm vụ, vết máu mùi hôi thối cũng không còn nữa, gia đình có thể an tâm quay trở lại hiện trường, sẽ không còn đau khổ vì nhìn thấy máu tanh, người quá cố cũng được an nghỉ. Sinh tử hai bên cùng an lòng, cũng là mong muốn và niềm vui của chúng tôi.

NGÀY ĐẦU TIÊN ĐẶC BIỆT

Nếu nói tôi đã tiếp xúc với việc dọn dẹp hiện trường vụ án đặc biệt như thế nào, thật ra có liên quan rất lớn đến công việc ban đầu của tôi.

Thời đại học, chuyên ngành của tôi là Khoa học về sự sống và cái chết, nên kỳ nghỉ hè từ năm ba chuyển sang năm bốn, nhà trường quy định phải đi thực tập hè, tôi đã đến đơn vị hoạt động mai táng để thực tập. Sau khi nhận việc, trong lúc rảnh rỗi, tôi vừa nghĩ ở trường học kiến thức về mai táng ba năm cuối cùng cũng có thể áp dụng những gì được học vào thực tế, không biết có thể đạt đến trình độ nào, lòng đầy thấp thỏm và chờ mong; lại vừa nghĩ trong một tháng tiếp theo sẽ học được thêm rất nhiều kiến thức, liệu có thể vận dụng những gì đã học vào thực tế... Đột nhiên, một hồi chuông điện thoại vang lên kéo tôi trở về thực tại.

Quản lý của đơn vị thực tập nhận điện xong, lập tức cử đồng nghiệp dẫn theo tôi đến nơi chỉ định, đồng thời hỏi tôi một câu: “Đã sẵn sàng chưa? Những gì mà cậu sắp nhìn thấy khác hẳn với những gì nhà trường dạy đấy. Hôm nay là ngày đầu của cậu, nếu cậu không muốn qua đó cũng không sao, không ép cậu. Bấy giờ tôi chỉ nghĩ, “Anh coi thường tôi quá!” Nếu đã chấp nhận theo nghề này thì không nên sợ này sợ nọ, có thể đáng sợ đến mức nào cơ chứ? Thế là tôi sửa sang lại trang phục xong liền cùng đồng nghiệp xuất phát.

Trên đường đi, tôi tò mò hỏi thăm tình hình cụ thể ra sao, đồng nghiệp chỉ buông một câu: “Đến nơi rồi cậu sẽ biết” và không nói thêm gì nữa, tôi đành sờ mũi tiếp tục chờ đợi. Sau khi đến nơi, chúng tôi đi thẳng lên tầng thượng, kiểm tra sơ bộ, ngửi thấy nước trong vòi có mùi lạ, màu sắc cũng hơi khác thường, sau khi kiểm tra bồn chứa nước mới phát hiện... Vậy là, nước mà người dân uống trong thời gian này là...? (Tôi không dám tưởng tượng thêm nữa.)

Sau đó chúng tôi soi đèn pin vào bồn chứa nước, nhìn thấy một thi thể trương phình thối rữa, hai người chúng tôi trèo cầu thang vào trong bồn chứa nước, cứ trèo xuống một bậc, mùi hôi thối lại tăng thêm một bậc. Khi đó tôi nghĩ bụng, “Ngày thực tập đầu tiên đã gay cấn thế này ư?” Lúc lật thi thể, thị giác và khứu giác bị kích thích cùng lúc, dạ dày tôi như bị ai đó đấm vào liên tục, tôi không ngừng nôn khan, chất nôn cứ quanh quẩn trong cổ họng, muốn nôn nhưng sợ mất mặt, mà nuốt xuống thì lại khó chịu. Trong lúc cảm xúc đầy mâu thuẫn, tôi đành nhẫn nhịn nhanh chóng đưa thi thể vào túi đựng xác.

Về sau, tài xế xe chở xác cũng đến hiện trường, anh ta ném một sợi dây thừng xuống, chúng tôi buộc chặt sợi dây vào túi đựng xác, sau đó trèo ra khỏi bồn chứa nước, cùng nhau kéo xác ra ngoài.

Sau khi xác được đưa lên xe, ông chủ lúc bấy giờ cũng đến, đưa cho chúng tôi cây chổi cán dài để tôi và đồng nghiệp cùng vệ sinh bồn chứa nước, còn nói “Đã hỏi mấy chỗ vệ sinh bồn chứa nước rồi, không ai dám đến, các cậu chịu khó một chút dọn sạch chỗ này, dọn xong tôi sẽ tìm người đến khử trùng, nếu không chẳng có ai dám dùng nước ở chỗ này nữa. Nói xong liền đi theo xe đưa xác đến nhà tang lễ để xử lý hậu sự.

Thế là một tay lão luyện dẫn theo một tay gà mờ là tôi, cả hai đi chân trần, để cánh tay trần, mỗi người cầm một cây chổi cán dài, bắt đầu vệ sinh bồn chứa nước, đây chính là lần đầu tôi tiếp xúc với việc dọn dẹp đặc thù! Bấy giờ nội tâm tôi đã gào thét, “Tại sao mình lại đến đây? Tại sao mình lại ở trong bồn chứa nước này? Nhà trường đâu có nói sẽ gặp những chuyện này đâu!”

Sau khi tốt nghiệp, tôi chính thức theo nghề dịch vụ mai táng, còn nhớ ngày nhận việc chính là sinh nhật của tôi. Khi ấy tôi nghĩ rất đơn giản, sinh nhật cũng là ngày đầu tiên mình bước ra xã hội, tôi phải xem đây là ngày đáng để kỷ niệm trong đời. Khi tôi nghĩ mình có thể kết thúc ngày làm việc đầu tiên một cách suôn sẻ thì nhân viên lễ nghi nhận được một đơn đặt và gọi tôi qua đó giúp đỡ.

Anh ta dẫn tôi đến một ngôi nhà, mở cửa ra, tôi nhìn thấy người quá cố nằm trên sàn phòng khách, mặt tiếp xúc thân mật với sàn. Chúng tôi cùng nhau lật người quá cố lại, nhìn thấy giòi chui ra từ cơ mặt và trong răng, da mặt thì vẫn còn dính lại chỗ cũ. Sau khi chúng tôi đưa người quá cố vào túi đựng xác, nhân viên lễ nghi đưa cho tôi một con dao cạo, bảo tôi cạy da mặt lên để thi thể đối phương được toàn vẹn.

Khi ấy tôi rất lơ ngơ, còn hỏi nhân viên lễ nghi nên làm thế nào. Anh ta chỉ đáp lại tôi một câu: “Nghĩ cách đi. Tôi đành cắn răng làm liều, cố sức cạy chỗ da mặt kia lên. Vừa cạy vừa nghĩ, “Hôm nay sinh nhật của mình mà, sao lại thế này, sao đen đủi quá vậy?”. Tôi bỏ da mặt cạy được vào túi đựng xác trong tâm trạng chua xót và bất lực. Xúc cảm đó, tâm trạng đó, đến bây giờ đã mười năm trôi qua, tôi vẫn chưa quên được. Ngày sinh nhật cho tôi một trải nghiệm đáng nhớ như thế, món quà sinh nhật của tôi cũng đặc biệt quá!

...Theo như tôi biết...

Ngày đầu thực tập, ngày đầu bước ra xã hội, hai ngày mang ý nghĩa đặc biệt đều mang lại trải nghiệm đặc biệt “khó quên” cho tôi. Tôi cũng học được một điều: đừng để những ngày khó quên như thế dính dáng đến ngày sinh nhật, nếu không cảnh tượng hiện lên trước mắt như mới xảy ra hôm qua đã đành, quan trọng hơn là chúng đều sẽ hiện rõ mồn một trong ngày sinh nhật hằng năm dù không phải tất cả đều là hồi ức tốt đẹp. Vậy thì cần gì phải tôi luyện ý chí của bản thân vào ngày sinh nhật kia chứ?

TÔN TRỌNG

Tính chất công việc của tôi hơi đặc thù, nhưng suy cho cùng cũng là nghề dịch vụ. Nghề dịch vụ nhờ vào lòng nhiệt tình, song lòng nhiệt tình thường bị sự thiếu tôn trọng của khách hàng dập tắt.

Tôi sẽ chia sẻ một trường hợp có thật. Có một lần, vì trong nhà tỏa ra mùi hôi nồng nặc, hàng xóm cảm thấy bất thường, báo cảnh sát mới phát hiện người ở bên trong đã qua đời nhiều ngày. Con cái của người quá cố sau khi biết chuyện bèn liên hệ công ty mai táng để lo liệu chuyện tang lễ, công ty mai táng cũng thông báo với tôi, để tôi sắp xếp thời gian tiếp nhận công việc dọn dẹp phía sau. Trước khi tôi xuất phát, công ty mai táng lại gọi điện thoại nói tôi khoan hãy qua đó, thì ra gia đình người quá cố bất đồng ý kiến, tạm thời chưa muốn xử lý chuyện căn nhà, chủ thuê nhà cũng lo ngại lai lịch của gia đình, không thể ủy thác cho tôi xử lý, nên hy vọng sau khi thống nhất ý kiến với người nhà rồi mới để tôi tiến hành vệ sinh.

Một ngày, hai ngày, ba ngày trôi qua, tôi cũng dần quên mất chuyện này. Hai tuần sau, tôi chợt nhớ ra, gọi điện cho công ty mai táng hỏi thăm tình hình. Đối phương cho biết, gia đình vẫn đang “trao đổi ý kiến”, tuy họ cũng không ngừng nhắc nhở gia đình nên nhanh chóng xử lí hiện trường, nhưng không ai tán thành. Mấy hôm trước nhân viên phục vụ cũng đến tìm chủ thuê nhà, chủ thuê nhà cũng đành chấp nhận số phận trong bất lực. Mùi hôi trong nhà vẫn tiếp tục lan tỏa, nhưng vì một vài nguyên nhân nào đó mà hàng xóm đều không dám lên tiếng. Tóm lại, vẫn phải đợi thông báo từ gia đình thì công ty mai táng mới dám mời tôi đến xử lý hiện trường.

Thời gian dần trôi, đã hai mươi hai ngày qua đi kể từ khi nhận được thông báo đầu tiên. Đêm đó, công ty mai táng gọi điện thoại một lần nữa, mời tôi sáng sớm hôm sau đến hiện trường báo giá và tiến hành vệ sinh.

Hôm sau tôi đến hiện trường, đó là một căn nhà trệt, đứng từ ngoài cửa đã ngửi được mùi hôi thối bốc ra. Tôi thầm nghĩ, lần này tha hồ mà dọn dẹp rồi đây, kéo dài lâu như thế không xử lý, đến khi xử lý xong rồi, chủ nhà chắc cũng không thể cho thuê được nữa. Không lâu sau, một người đàn ông gầy gò đi về phía tôi, tôi quan sát anh ta từ đầu đến chân, cảm thấy anh ta có “năng khiếu nghệ thuật” rất cao: Tóc đầu nấm nhuộm vàng, miệng nhai trầu còn ngậm thêm điếu thuốc lá, cổ đeo sợi dây chuyền vàng, cổ tay mảnh khảnh đeo chiếc đồng hồ vàng lớn, mặc trên người chiếc áo phông sẫm màu không biết đã giặt bao nhiêu lần, cổ áo đã sờn (bên trên còn in bốn chữ màu trắng to tướng “Đấu Hồn Truyền Thừa”), thắt lưng của chiếc quần lửng treo một sợi xích (đây là... phong cách ngớ ngẩn của thời đại nào vậy), còn đi đôi dép lê màu xanh trắng (nghe nói Hermes cũng từng ra mắt kiểu dáng tương tự), chỗ cánh tay và hai chân không được quần áo che chắn thì đầy các hình ảnh “sặc sỡ”. Có người vẽ lên giấy, có người vẽ lên tường, còn anh ta lại vẽ lên cơ thể, tinh thần hi sinh vì nghệ thuật thế này thật đáng khâm phục.

Anh ta đứng trước mặt tôi rồi nói: “Nhân viên vệ sinh đúng không? Anh làm sạch chỗ bị bẩn bên trong bằng cách rẻ nhất, đừng để lại mùi hôi là được. Làm vậy bao nhiêu tiền?”

Tôi giải thích sơ quy trình làm việc và báo giá xong, nghe thấy đối phương trả lời: “Cái gì? *Bíp bíp bíp* (chỗ này tôi sẽ tắt tiếng)! Đắt vậy, đừng có lừa tôi, anh nghĩ tôi mới ra xã hội ngày đầu chắc? Anh nói bao nhiêu thứ trên trời dưới đất chẳng qua muốn kiếm tiền thôi, anh muốn làm thì giảm giá cho tôi! Tôi nói cho anh biết, anh muốn chặt chém làm tiền chứ gì, đừng tưởng tôi chưa tìm hiểu trước. Bạn tôi mở công ty vệ sinh đấy, cậu ta nói với tôi mấy cái này rất dễ xử lý, hoặc là anh giảm giá cho tôi, hoặc là đừng làm nữa, tôi gọi cậu ta tới làm”

Tôi từ tốn trả lời: “Xin lỗi, chỉ được mức giá này thôi. Nếu mấy tuần trước anh để tôi đến dọn dẹp có lẽ không đắt đến vậy, ban đầu là do các anh kéo dài thời gian, không phải vấn đề do tôi. Nếu anh quen công ty vệ sinh, có thể mời họ đến làm, tìm tôi để làm gì?”

Khách hàng: “Bíp bíp bíp* (lại tiếp tục chửi bậy)! Anh đang vênh váo chứ gì! Được! Bây giờ tôi sẽ gọi bạn tôi qua! Để cậu ta báo giá là biết anh cắt cổ đến mức nào!” Nói đoạn, anh ta gọi điện thoại báo cho bạn mình đến, lời nói chứa đầy sự không đồng tình, bất mãn và phẫn nộ dành cho tôi.

Tôi chờ đợi (xem trò hay) trên tinh thần khiêm tốn học hỏi, ước chừng nửa tiếng sau, một chiếc xe tải chạy đến, sau khi đỗ xe xong, tài xế bước xuống. Quả nhiên vật hợp theo loài, cách ăn mặc không khác vị khách hàng kia là bao, tóc đầu đinh, miệng nhai trầu, quần đùi áo ngắn tay và dép lê, trên cánh tay cũng đầy những hình vẽ sặc sỡ.

Một người trong số đó trao đổi với khách hàng xong thì nói: “Đâu có đắt đến thế? Cậu bị anh ta lừa rồi, đem rác ra vứt ở cột điện ngoài cửa là xong rồi, xe rác của đội vệ sinh sẽ dọn đi, tôi giúp cậu dọn dẹp, vẩy nước tẩy là không còn mùi gì nữa, cậu gọi tôi đến xử lý là được rồi, anh ta có thể chuyên nghiệp đến mức nào, chẳng qua muốn lừa tiền thôi!” Sau đó ngoảnh đầu nói với tôi: “Chàng trai trẻ, như vậy là không được đâu, làm ăn cần phải thành thật, cậu làm vậy sao lâu dài được?”

Khách hàng tiếp lời: “Anh xem bạn tôi kìa, mức giá người ta đưa ra chênh lệch với anh biết bao nhiêu! *Bíp bíp bíp!* Nếu không tại tôi có quen biết thì đã bị anh lừa rồi!”

Tôi khiêm tốn nói: “Thế thì xin lỗi, tôi không thể làm được, phiền anh để bạn mình xử lý vậy.”

Khách hàng giao số tiền đã thỏa thuận cho nhân viên của công ty vệ sinh được gọi đến sau. Đối phương lấy túi đựng rác, chổi, chổi lau từ trong xe ra, đồng thời tôi cũng mở thùng dụng cụ của mình, mặc quần áo bảo hộ vào, đeo mặt nạ, sau đó đứng yên tại chỗ. Khách hàng thấy khó hiểu, hỏi tôi: “Không giao cho anh làm nữa, không về đi còn đứng đó làm gì? Tôi cho anh biết nhé, không cần phải khoe mẽ anh có những gì, dọn vệ sinh thôi mà, trang bị tốt cũng không có gì ghê gớm đâu!”

Tôi không trả lời, chỉ đứng yên tại chỗ nhìn. Khi đối phương ngậm điếu thuốc lá, nghênh ngang mở cửa ra, nhìn thấy cảnh tượng bên trong chắc chắn anh ta sẽ không thể quên được trong thời gian ngắn.

Một bầy ruồi với số lượng lớn kèm theo mùi hôi thối bay ra cửa, đối phương lập tức đóng sầm cửa, quay đầu bỏ chạy thục mạng. Đám ruồi không dễ gì mới thoát ra ngoài được cũng không tầm thường, không chỉ bay lên người đối phương, một số chúng còn bay đến chào hỏi trên người khách hàng và tôi. Vì tôi đã võ trang đầy đủ nên không có cảm giác gì, nhưng khách hàng thì phát điên, không ngừng nhảy nhót, đập vỗ, xua tay.

Người của công ty vệ sinh nói: “Mẹ kiếp! Sao lắm ruồi vậy, thối thế này sao dùng được nữa! Tiền trả lại cho cậu, ca này tôi không làm được!” Dứt lời, anh ta trả tiền lại cho khách hàng, lập tức khởi động xe bỏ của chạy lấy người. Loáng cái chỉ còn nhìn thấy đèn sau xe nhỏ dần, cho đến khi biến mất khỏi phạm vi tầm nhìn của tôi.

Khách hàng thấy người bạn mình gọi đến đã lái xe bỏ đi, ngượng ngùng quay lại, chậm rãi nói với tôi: “Vậy giao cho anh xử lý đấy?” Tôi trả lời anh ta: “Xin lỗi, anh đã tổn thương tôi, anh không tôn trọng sự chuyên nghiệp của tôi, tôi nán lại đây chỉ muốn để anh hiểu một điều, tiền nào của nấy.”

Cuối cùng tôi có nhận ca này hay không? Câu trả lời là...

...Theo như tôi biết...

Tôi làm nghề dọn dẹp hiện trường án mạng, không chỉ cần có tinh thần phục vụ, còn cần có chuyên môn và nhiệt huyết cao độ khi chấp hành mỗi một vụ án đặc biệt. Song, không biết có phải do ảnh hưởng từ quan niệm mua bán của thời đại cũ hay không, người bình thường vẫn cho rằng kinh doanh liên quan đến ngành nghề mai táng có lợi nhuận rất lớn, có lúc tôi báo giá xong, có thể nhìn thấy “năm giai đoạn hấp hối” như Elisabeth Kubler Ross miêu tả trong Cái chết và quá trình chết:

1. Chối bỏ: Không phải chứ, không thể đắt thế được!

2. Giận dữ: Anh coi tôi là mỏ vàng đấy à, ra mức giá này mà muốn tôi chấp nhận?

3. Mặc cả: Rẻ chút được không? Giảm giá đi mà! Sau này có cơ hội tôi sẽ giới thiệu khách cho anh, coi như kết giao bạn bè...

4. Buồn bã: Thôi nhịn! Không ngờ lại tốn nhiều tiền đến thế, bỏ đi.

5, Chấp nhận: Được rồi, đành mời anh xử lý thôi.

Năm giai đoạn kể trên không phải nói đùa, mà là tình trạng thực tế tôi thường gặp trong quá trình làm việc từ khi làm dịch vụ mai táng cho đến dịch vụ dọn dẹp hiện tại. Mọi người thường hay nghĩ, nếu đã gặp chuyện như vậy, dẫu sao cũng phải ủy thác người chuyên nghiệp xử lý. Tuy nói là vậy, nhưng không phải đơn đặt hàng nào cũng có thể tiếp nhận một cách suôn sẻ (như trường hợp nhắc đến trong chương này).

Bỏ tiền ra sẽ mua được dịch vụ, nhưng nếu không nhận được sự tôn trọng tương xứng, chúng tôi cũng có quyền lựa chọn khách hàng.

LÀM KHÔNG CÔNG

Dọn dẹp hiện trường án mạng cần có chuyên môn, nhưng đây là công việc thử thách bản tính và lòng người.

Một hôm, tôi nhận được điện thoại ủy thác từ một người phụ nữ, giọng điệu không thân thiện lắm. Thật ra trong tình huống đặc biệt, đôi lúc khó kiểm soát được cảm xúc cũng là chuyện bình thường, nên khi đó tôi cũng không bận tâm đến thái độ của chị ta, nhưng những gì chị ta nói tôi rất khó chấp nhận, “Đơn vị dọn dẹp hiện trường án mạng đúng không? Các anh qua đây ngay đi, chỗ này cần các anh dọn dẹp, địa chỉ của tôi là số xx đường xx thành phố xx. Mong các anh đến trong vòng một tiếng đồng hồ, đừng để tôi đợi quá lâu.”

Cách nói chuyện như vậy khiến tôi nổi nóng ngay. Tôi nợ chị ta bao nhiêu tiền vậy? Sao chị ta có thể ra lệnh cho tôi kiểu đó. Khi ấy tôi không ngừng tự nhủ với mình, “Bình tĩnh, bình tĩnh, dù sao thì người nhà gặp phải chuyện như vậy, tâm trạng ít nhiều cũng cảm thấy không vui, thông cảm cho họ một chút”

Đang chuẩn bị hỏi đối phương tình hình cụ thể, “Xin hỏi..” Còn chưa dứt lời, đối phương đã đáp lại tôi bằng một tràng pháo liên thanh chói tai.

“Hỏi nhiều thế làm gì?”, “Anh cứ qua đây là được rồi”, “Anh kỳ lạ thật đấy, tôi gọi anh qua ngay, anh còn hỏi đông hỏi tây?”, “Nhanh lên, đừng lãng phí thời gian của tôi!”

Câu cuối cùng của đối phương gần như là thét lên, sau đó cúp máy. Tôi chỉ muốn xác nhận lại địa chỉ có đúng hay không thôi mà... “Nóng nảy quá đấy!” Tôi vừa bực vừa tức, uống một hớp nước, điều chỉnh lại nhịp thở để mình bình tĩnh lại, chỉ thiếu điều đem cả “Băng tâm chú (*) ” ra.

Để đến nơi trong thời gian đối phương “quy định”, tôi chuẩn bị sơ qua rồi lập tức lái xe đến đó. Theo địa chỉ đối phương cung cấp, tôi đến một khu chung cư, nhìn thấy người ủy thác đang đợi dưới lầu, là một người phụ nữ trung niên đeo mắt kính, thân hình mảnh mai, dáng dấp thấp bé, ăn mặc sang trọng. Khi nhìn thấy tôi, chị ta hé mở khuôn miệng môi đỏ răng trắng, đầu lưỡi di chuyển linh hoạt, âm thanh phát ra từ cổ họng:

“Sao chậm thế! Tôi đợi lâu lắm rồi đấy, anh có biết thời gian của tôi rất quý báu không? Hôm nay là tôi mời anh đến, không phải anh mời tôi, còn bắt tôi đợi lâu như thế? Anh không biết thông cảm cho tôi khi gặp phải chuyện này tâm trạng rất tồi tệ sao?”

Một lần nữa, trong tiếng mắng chửi như pháo liên thanh, tôi không dễ gì mới bắt được cơ hội trả lời một câu: “Tôi đã đến trong thời gian chị quy định mà, tôi đến muộn ư?”

Chị ta nói: “Tôi mặc kệ, dù sao thì anh cũng đã làm chậm trễ thời gian của tôi, anh định giải quyết thế nào?”

“Thế thì, xem như tôi không đủ năng lực, không thể nhận được đơn ủy thác này của chị, tôi về đây.” Nói đoạn, tôi chuẩn bị ra về.

Chị ta lại nói: “Quay lại đây, ai bảo anh về hả? Tôi chỉ muốn dạy cho anh biết, thời gian của khách hàng rất quý báu, anh không hiểu cho nỗi khổ của tôi. Tôi chỉ tìm các anh là vì tin tưởng các anh, anh muốn vứt bỏ lòng tin của tôi dành cho các anh ư?”

Mấy lời này mà cũng nói ra được, trắng đen phải trái đều do chị ta nói hết, tôi cũng thật lòng nể phục.

Khi tôi và người ủy thác lên lầu, đến trước cửa nhà, chị ta nói: “Lúc đó bố tôi ngã ngay trong phòng khách, bên trong toàn là máu và giòi, tôi không dám vào. Khi anh vào trong, hãy vào phòng bếp trước, lúc trước bố tôi từng nói đồ đạc quý giá đều giấu trong tủ bếp, anh lấy ra cho tôi kiểm tra trước.”

Nói xong, chị ta bắt đầu lấy di động ra gọi điện thoại. Khi tôi mở cửa vào trong nhà, cách một cánh cửa vẫn còn nghe được chị ta đang lớn tiếng nói chuyện điện thoại, lúc nói chuyện không ngừng than vãn và trách móc bằng tông giọng lảnh lót. Tôi nhìn sơ qua phòng khách, trên sàn có một vũng máu đỏ sẫm lớn, những con giòi màu trắng đang lúc nhúc trong máu. Tôi đi qua phòng khách vào trong bếp.

Tuy phòng bếp không phải nơi xảy ra chuyện, nhưng cũng không khá hơn là bao, chất bẩn và bao bì thực phẩm rơi vãi khắp sàn, chén bát bẩn chất trong bồn rửa, trên bếp và máy hút khói đều có vết dầu mỡ vàng đậm, trong xô nước không có gì che đậy chứa đầy thức ăn thừa lúc nhúc giòi, gián lớn gián nhỏ bò khắp sàn và bồn rửa, ruồi cũng không ngừng bay lượn. Cảnh tượng Utopia của “Thế giới đại đồng” đẹp biết mấy.

Tôi cố chịu đựng mùi hôi thối, bước trên sàn nhà đầy chất bẩn, dù đã rất cẩn thận nhưng thi thoảng vẫn nghe thấy tiếng “bộp, bộp”, là âm thanh trứng giòi và gián bị tôi giẫm phải chăng? Mỗi một tiếng đều là âm thanh của sinh mạng bị tôi hủy diệt nhỉ? Tôi không dám nhìn xuống dưới, tôi không muốn nhìn thấy chân tướng sự thật. Chỉ vài bước ngắn ngủi nhưng không hề dễ dàng, đúng là cất bước gian nan mà!

Khó khăn lắm mới đến trước bàn bếp, tôi mở tủ bếp phía trên ra, bên trong đựng đầy bánh canh, thức ăn khô, gia vị, mì ăn liền, và cả gián. Tôi dời những vật linh tinh đi nhưng không thấy vật quý giá nào.

Vì không thấy vật gì đáng giá, tôi bèn đóng tủ lại, ngồi xổm xuống để mở tủ dưới bàn bếp. Cánh cửa tủ vừa mở, lại thêm rất nhiều gián chui ra, có vài con còn trèo lên cánh tay của tôi.

Tôi giật mình lùi về sau, hất gián ra khỏi tay mình, đợi tâm trạng bình tĩnh mới bắt đầu quay lại tìm xem bên trong có vật quý giá nào không. Tủ bếp bên dưới có một đống bát đĩa, dao, còn có trứng gián, phân gián, phân chuột.

Cố nhịn cảm giác buồn nôn và khiếp sợ, tôi dời bát đĩa đi với tốc độ nhanh nhất, tìm kiếm kỹ càng một lúc thì thấy một chiếc túi khóa kéo dính đầy nước bẩn bên ngoài, bên trong có một xấp tiền mặt, còn có sổ tiết kiệm, con dấu và giấy tờ. Tôi chuyển đồ vật trong túi khóa kéo sang chiếc túi mới rồi đi vào phòng tắm, định rửa tay rồi giao đồ cho người ủy thác.

Khi đèn phòng tắm bật sáng, tôi trố mắt nhìn mức độ dơ bẩn nơi đây không kém gì phòng bếp. Bồn cầu đầy chất bài tiết, thùng rác đầy giấy vệ sinh đã qua sử dụng, quần áo bẩn chất đống trên sàn nhà bên cạnh, trong thùng nước còn ngâm quần áo, nước bên trong tỏa ra mùi hôi, bồn rửa tay đầy chất bẩn, đã không còn nhìn ra được màu sắc ban đầu, bên trong có rất nhiều tạp chất. Nhìn thấy tình cảnh này, tôi quyết định dùng chai xịt khử trùng mang theo bên mình xịt lên tay, rửa tạm trước, đợi lát nữa dọn dẹp xong rồi tính.

Kế tiếp, tôi đi ra cửa chính. Mở cửa ra, không thấy người ủy thác đâu, tôi bèn đi xuống tầng một ra bên ngoài. Người ủy thác vừa trông thấy tôi đã nhìn bằng ánh mắt đầy ghét bỏ, hỏi: “Làm gì mà lâu thế, đã tìm được đồ chưa?”

Tôi đưa túi đựng những vật quý giá mà mình tìm được giao cho chị ta. Chị ta nhận lấy chiếc túi với vẻ khinh miệt, kiểm tra sơ qua xong, hỏi tôi bằng giọng điệu nghi ngờ: “Sao ít tiền vậy? Anh không trộm đấy chứ?”

“Bộp!” Lần này chắc chắn không giẫm phải gì cả, mà là lý trí của tôi đã đứt rồi! Tôi lật hết toàn bộ túi trên người ra để chứng minh mình không lấy bất cứ tài sản gì, sau đó nói với chị ta: “Quy tắc cơ bản của công ty là không được lấy bất cứ tài sản quý giá nào, mong chị ăn nói tôn trọng một chút.”

Người ủy thác nghe xong có vẻ đã tin lời tôi nói. Khi tôi chuẩn bị báo giá cho hiện trường bên trong thì thấy chị ta cũng định xoay người rời đi. Tôi gọi người ủy thác lại, chị ta nói: “Tôi cất đồ vào trong xe trước, anh lên trước giúp tôi tìm kỹ lại lần nữa xem còn vật đáng giá nào khác không”

Tôi lên lầu lần nữa, tìm kiếm kỹ càng, chắc chắn không còn tài sản quan trọng nào khác, trở xuống lầu thì không thấy bóng dáng người ủy thác đâu.

Tôi gọi điện thoại cho người ủy thác, sau mười mấy hồi chuông chị ta mới bắt máy: “Nhà đó là bố tôi thuê, dọn dẹp thế nào, mất bao nhiều tiền, anh tìm chủ nhà mà nói. Tôi cho anh ta số của anh rồi, đợi anh ta liên lạc với anh đi, chỗ tôi không còn việc gì cho anh làm nữa. Chi phí hôm nay anh đi mà tính với chủ nhà, không liên quan đến tôi. Nói xong chị ta cúp máy, tôi có gọi lại thì cuộc gọi cũng chỉ chuyển vào hộp thư thoại.

Cứ thế, chị ta bỏ đi mất. Cứ thế, tôi đã làm không công. Cứ thế, chị ta bỏ lại căn nhà đầy vết máu, chất bẩn và rác, bỏ lại một đống rắc rối cho chủ nhà, còn mình đem tài sản mà bố để lại bỏ đi mất.

...Theo như tôi biết...

Từ Học thuyết tính thiện của Mạnh Tử thời chiến quốc cho đến Chu Hi thời Nam Tống chủ chương “tính bổn thiện”, thậm chí câu đầu tiên “Nhân chi sơ, tính bổn thiện” trong Tam Tự Kinh đều nói bản tính con người vốn lương thiện, luôn có một mặt hướng thiện. Tôi tin rằng lòng người đều lương thiện, tôi tin rằng khi gặp phải tình huống này, mọi người đều muốn nhanh chóng xử lý cho xong, nhưng lại quên mất câu thứ hai của Tam Tự Kinh là “tính tương cận, tật tương viễn.” Bản tính tuy lương thiện, nhưng rồi theo thời gian trôi, trái tim cũng bị che mờ.

ÔNG CHỦ, CÓ THIẾU NGƯỜI KHÔNG?

Mọi người thường nói “tiền của người chết dễ kiếm nhất”, có thật vậy không? Tin rằng các anh lớn chị lớn trong ngành mai táng chắc chắn sẽ thật lòng nói: “Dễ kiếm? Anh đến mà kiếm thử xem, khó kiếm muốn chết” Công việc của tôi có thể nói là đặc thù nhất trong các công việc đặc thù, thường tạo cho người khác ảo giác “công việc này chắc chắn kiếm được rất nhiều tiền, mình cũng muốn thử xem”. Thế nên, từ khi thành lập công ty đến nay, gần như mỗi ngày đều có rất nhiều ứng viên không mời mà đến, dùng đủ mọi cách để tự tiến cử mình, tỉ như điện thoại, tin nhắn, trang Facebook, hộp thư điện tử, (tự ý) tìm đến tận nơi, hoặc móc nối quan hệ (bạn của bố của bạn học của bạn của anh họ tôi quen với anh, có thể cho tôi theo nghề này được không), có thể nói là đủ mọi chiêu trò.

Điều tôi thấy kì lạ nhất là, chẳng phải nên có thông báo tuyển dụng mới nhận hồ sơ ứng tuyển ư? Chúng tôi không hề chủ động tuyển nhân viên dọn dẹp hiện trường án mạng! Xin việc thì không nói làm gì, quan trọng là “phép lịch sự” cơ! Có lúc nhìn thấy thư hoặc tin nhắn cũng phải ngớ ra, không biết nên khóc nên cười hay nên giận, nghĩ bụng: “Bây giờ cậu đang muốn tìm việc chứ đâu phải tôi van xin cậu đến làm việc đâu!”

Đáng ghét đáng giận nhất là tôi thường nhận được điện thoại hỏi về công việc “bất kể thời gian”. Thông thường vừa bắt máy đối phương đã nói ngay: “Xin hỏi lương tính như thế nào?”. Tôi nghĩ bụng, “Tính cái bíp, gọi đến hỏi thẳng tôi lương bao nhiêu, sao không *bíp bíp bíp*!” Những người cả chào hỏi cơ bản nhất và kính ngữ cũng không có, mở miệng đã hỏi ngay tiền, xem tôi là #$%^&*@#$#&*!” Đương nhiên, những lời cần tắt tiếng chỉ có thể nghĩ thầm trong lòng, thực tế tôi chỉ có thể trả lời: “Chúng tôi không thiếu người, ngoài ra, gọi điện thoại bất kể thời gian nào là bất lịch sự lắm đấy, tôi chưa ngủ không có nghĩa tôi không cần nghỉ ngơi, biết không?”

Cũng có người hỏi thẳng: “Công việc này phải đi đâu để ứng tuyển vậy?”. Đang hỏi người qua đường A đấy à? Đã tìm đến hỏi tôi rồi còn dùng câu cú kỳ lạ thế này. Thậm chí có người còn hỏi: “Xin hỏi khi nào thì tôi có thể đến làm?”. Tôi rất muốn nói, “Ông anh à, hình như tôi còn chẳng quen biết anh, muốn làm việc đến vậy thì tôi có thể giới thiệu anh đến công trường xung quanh làm việc, phỏng vấn đơn giản nhận việc ngay lập tức, không cần đau đầu vì tìm không được việc nữa, có chỗ còn bao ở, cả vấn đề chỗ ở cũng được giải quyết luôn một thể.”

Cũng có người đánh cược cả cuộc đời để xin việc, “Chào anh, tôi đã xin nghỉ công việc hiện tại rồi, có thể đến quý công ty làm việc bất cứ lúc nào, vậy công ty có cung cấp chỗ ở không? Nếu không thì có trợ cấp thuê nhà hay không?” (Xin hỏi tôi đã tuyển dụng anh chưa?)

Cũng có một số ứng viên kiểu ông bà nội người ta, “Nghe nói công việc của các anh rất dễ kiếm tiền, tôi muốn làm nghề này nhưng không làm việc vào buổi tối, nếu ở tỉnh ngoài phải đến chở tôi qua đó.” Xin hỏi ông, xin hỏi bà, cháu còn phải đưa đón ông bà lúc đi làm khi tan sở, ngày ba bữa cơm chuẩn bị đầy đủ, khát nước phải rót trà cho ông bà, mệt thì đấm bóp cho ông bà, đúng không? Nếu mệt thì không đến cũng không sao, nhưng lương vẫn phải trả đầy đủ. (Trong lòng đã trợn trắng mắt vô số lần, dở khóc dở cười biết mấy!)

Cũng có người vô cùng tự tin, “Tôi muốn theo nghề của các anh, nói cho anh biết, không nhận tôi làm nhân viên là tổn thất của anh” Vừa mở miệng đã nói như vậy, tôi nghĩ nhận anh rồi có thể mới là sai lầm lớn nhất trong cuộc đời tôi.

Nội dung kể trên cũng xem như thường gặp, một số trường hợp tiếp theo mới đặc biệt.

Trường hợp 1

Từng có người gửi tin nhắn riêng cho tôi nói: “Xin chào, bản thân tôi cũng từng làm dịch vụ mai táng, sau khi nghe nói về công việc dọn dẹp hiện trường án mạng thì tôi thấy rất hứng thú, nên tôi muốn làm công việc dọn dẹp hiện trường án mạng. Tôi có thể thực tập không lương trước cũng không sao, mong hãy cho tôi cơ hội.”

Bấy giờ tôi không nghĩ ngợi nhiều, trả lời anh ta: “Công việc này tuy có liên quan đến dịch vụ mai táng, nhưng không giống nhau lắm, nếu anh muốn thực tập, chúng tôi vẫn sẽ trợ cấp chút ít cho anh.”

Không ngờ đối phương lại nói: “Tốt quá, xin hỏi trợ cấp chi phí đi lại mỗi một lần có được bốn mươi nghìn (*) không?”

Bốn mươi nghìn?! Vậy mà anh cũng nói ra được! Anh tưởng mỗi lần dọn dẹp hiện trường chúng tôi thu một triệu chắc? Hay nghĩ lương tháng của tôi là ba, năm triệu? Nếu dễ kiếm như vậy thật, anh muốn đến thực tập có lẽ sẽ phải xếp hàng từ từ.

Trường hợp 2

Một hôm, tôi vừa đến công ty, ngồi xuống chuẩn bị ăn sáng thì thấy một thanh niên đi vào. Tôi đứng dậy chào hỏi, người đó vừa nhìn thấy tôi đã nói: “Xin hỏi người phụ trách dọn dẹp hiện trường án mạng của các anh có ở đây không? Tôi có hẹn với anh ta.”

Tôi ngẫm nghĩ, anh ta là ai vậy? Hôm nay tôi có hẹn ai ư? Bèn hỏi: “Xin hỏi anh có việc gì?”

Anh ta cao giọng nói với tôi: “Tôi có chuyện quan trọng cần nói với anh ta, đừng hỏi nhiều vậy, đi gọi anh ta đến đây”

Tôi đành nói với người lạ tự nhận “có hẹn” với mình: “Tôi chính là người phụ trách dọn dẹp hiện trường án mạng, xin hỏi anh tìm tôi có việc gì?”

Khi thanh niên phát hiện người “có hẹn” với anh ta đang đứng ngay trước mặt thì không có bất cứ phản ứng gì, chỉ nói: “Là anh à, sao anh không nói sớm.”

Tôi thầm nghĩ, “Ông anh đến đây để gây chuyện đấy à?” Nhưng vẫn điềm tĩnh nói với anh ta: “Lúc nãy tôi đã trả lời anh rồi còn gì? Xin hỏi anh có việc gì?”

Không ngờ, ngay sau đó anh ta lại thốt ra những lời đáng kinh ngạc hơn: “Tôi thấy ở trên mạng các anh đang làm dịch vụ dọn dẹp hiện trường án mạng, tôi dự định làm công việc này, hôm nay tôi đến để ứng tuyển.”

Cậu thanh niên này nghĩ mình là ông chủ hay là người tìm việc thế? Tôi nói với anh ta: “Xin lỗi, hiện tại chúng tôi chưa có dự định tuyển người. Nếu anh muốn, có thể để lại thông tin cơ bản, nếu thiếu người tôi sẽ cho người thông báo với anh.”

Nghe tôi nói xong, anh ta bắt đầu thốt ra những lời khó tin: “Tôi nói cho anh biết, nếu anh không tuyển tôi thì tôi sẽ tự mở một công ty để cạnh tranh với anh, đến lúc đó anh gọi tôi quay lại cũng không kịp nữa đâu.”

Ừm... Tôi xác nhận mình đã gặp được người kỳ quái rồi, đành phát huy lòng nhẫn nại và nhân ái của mình nói với anh ta: “Cậu bạn trẻ, ở đây không thiếu người, nếu muốn tìm việc, đợi tốt nghiệp cấp ba không có dự định học lên tiếp thì lại đến đây, chú sẽ xem xét có tuyển cháu hay không” Nói xong tôi ngồi xuống tiếp tục ăn sáng.

Có lẽ những lời tôi nói đã làm anh ta cảm động chăng? Anh ta đỏ bừng mặt nói: “Nếu anh không tuyển dụng tôi, tôi sẽ ở lì chỗ này không đi, xem anh làm thế nào. Quả là một đứa trẻ giàu nghị lực, tiếc thay, đây chỉ là một ngôi miếu nhỏ, sao chứa được vị Phật lớn? Tôi đành nói với anh ta: “Không đi à? Thế thì tôi đành gọi bác cảnh sát đến bắt anh thôi”

Anh ta gào lên: “Mẹ kiếp! Có tin tôi đánh anh không!”. Tôi đầy bất lực nói: “Tin chứ, nhưng tôi rất chắc chắn anh đánh không lại tôi”. Lời tôi vừa nói xong, đổi lại là sự im lặng trong giây lát. Kế tiếp, anh ta phá vỡ cục diện, không ra tay mà xoay người rảo bước bỏ về.

Chuyện gì thế này? Do thế giới đã thay đổi hay là tôi đã già?

Trường hợp 3

Sau đây là nội dung một lá thư điện tử tự giới thiệu mình: “Xin chào, tôi là xxx, hiện ba mươi mốt tuổi, xin hỏi quý công ty có thiếu người không? Tôi từng công tác trong ngành vệ sinh nhiều năm, có kinh nghiệm nhất định ở phương diện dọn dẹp vệ sinh, tin rằng có thể đảm nhận công việc này.”

Đọc thư xong, tôi thầm nghĩ, cuối cùng cũng có người bình thường đến xin việc. Từng công tác trong ngành vệ sinh, hơn nữa có vẻ lịch sự hơn những người trước đó nhiều, nên tôi đã trả lời anh ta, hẹn tuần sau gặp mặt trao đổi chi tiết.

Đến thời gian hẹn, tôi gặp ứng viên đó, vừa bắt đầu chúng tôi đã trò chuyện rất vui vẻ, đối phương nói năng rõ ràng, cũng nho nhã lịch sự, trả lời câu hỏi rất có chính kiến. Khi chúng tôi chuẩn bị trao đổi chi tiết hơn về công việc, muốn nghe thử anh ta có yêu cầu như thế nào, lời anh ta nói bỗng chốc như một thau nước lạnh tạt vào tôi.

“Chuyện đó... Tôi chỉ có một yêu cầu nhỏ, vì tôi sợ nhìn thấy máu, thế nên có thể giao các ca không có máu cho tôi làm không? Hoặc các anh xử lý xong vết máu rồi tôi mới vào...”

Thật sự là cạn lời. Sợ thì còn đến đây làm gì? Làm nhân viên vệ sinh bình thường là được rồi! Đợi chúng tôi dọn dẹp xong vết máu rồi mới vào? Thôi thì đừng có đến! Lẽ nào không biết công việc này của chúng tôi phải tiếp xúc với nước xác và vết máu ư? Hay nghĩ chúng tôi vào trong quét nhà là xong? Có tìm hiểu qua thật không vậy? Có hiểu “dọn dẹp hiện trường án mạng” là làm gì thật không vậy? Đối với người không hiểu rõ tình hình như thế, tôi cũng đành nhẫn nhịn từ chối.

Những ứng viên xin việc kỳ lạ thú vị như vậy, có thể “vô tiền”, nhưng tôi chắc chắn sẽ không “khoáng hậu”, biết đâu trong tương lai không xa sẽ còn gặp được ứng viên “đặc biệt” hơn.

Ngoài những người xin việc kỳ lạ này ra, tôi cũng gặp một số đơn vị truyền thông muốn phỏng vấn tôi. Có một người gọi điện thoại đến nói câu đầu tiên đã khiến tôi tự nhủ thầm trong bụng, “Năm xưa anh trở thành phóng viên bằng cách nào vậy?”

Vừa vào anh ta đã nói: “Tòa soạn xx chúng tôi muốn đến phỏng vấn anh.”

Tôi đầy thắc mắc: “Xin hỏi anh là ai? Tôi có hẹn với anh ư?”

Anh ta không trả lời câu hỏi của tôi mà chỉ mải nói phần mình: “Tôi đã đọc qua bài viết của anh đăng trên mạng, muốn đến phỏng vấn, không biết có thể cung cấp cho chúng tôi một số ảnh chụp khi làm việc mà gia đình người quá cố cũng có mặt không, như vậy sẽ gây được sự chú ý hơn.

Thấy nhà hàng xóm bị cháy, anh ở bên cạnh lại xách ghế đẩu, bia và gà rán chuẩn bị xem trò hay, cái thái độ này khiến tôi giận sôi máu. Tôi trả lời anh ta: “Không có hứng thú, cảm ơn.”

Nào ngờ, tay phóng viên vẫn không từ bỏ: “Không sao, tôi cho anh thời gian suy nghĩ, lát nữa tôi sẽ gọi lại cho anh. Dứt lời liền cúp máy. Tôi trực tiếp chặn số điện thoại gọi đến, thái độ và giọng điệu như vậy mà muốn người ta nhận lời để anh phỏng vấn, người khác thế nào tôi không biết, nhưng tôi không thể nào chấp nhận được.

...Theo như tôi biết...

Dọn dẹp sạch sẽ hiện trường, khử đi mùi hôi đáng sợ là công việc cơ bản của người dọn dẹp hiện trường án mạng, quan trọng hơn là phải biết xoa dịu nỗi đau của người ủy thác, cho họ sự giúp đỡ và khích lệ kịp thời. Do đó, tôi nghĩ muốn trở thành một người dọn dẹp hiện trường án mạng thật sự, bất luận nhân phẩm, phép lịch sự hay năng lực đều rất quan trọng, đương nhiên, đối nhân xử thế cũng vậy.

NHÀ RÁC

Công việc của chúng tôi không chỉ là dọn dẹp hiện trường án mạng, có lúc còn nhận ủy thác của khách hàng, hỗ trợ dọn dẹp nhà rác.

Nhà rác, đúng như tên gọi, đó là trong nhà chất đầy đồ đạc linh tinh, rác thải mà không ngăn nắp, cộng thêm không nỡ vứt đi, tích lũy trong vô thức, gây nên hiện tượng rác chất đầy trong nhà, có lẽ đây cũng là biểu hiện của chứng “rối loạn tích trữ”. Theo thống kê, ở Đài Loan có ít nhất hàng triệu người phải chịu khổ vì chứng “rối loạn tích trữ”, xã hội càng già hóa, tình trạng này càng thường gặp. Nhà trở thành nhà rác, không chỉ hoàn cảnh trong nhà bừa bộn, còn ảnh hưởng đến hàng xóm xung quanh, gây ra vấn đề vệ sinh và khó chạy thoát nếu gặp hỏa hoạn, hình thành mối lo về an toàn cộng đồng.

Song, kể ra cũng hơi buồn cười (hoặc bất lực), tôi cũng từng tạo ra nhà rác.

Nhớ khi công ty vừa thành lập, do là công ty khởi nghiệp, kinh phí có hạn, việc gì cũng phải tự mình làm, cộng thêm tính chất công việc tương đối đặc thù, không tiện tuyên truyền quảng cáo với bên ngoài nên giai đoạn đầu, mỗi ngày đều phải nhìn tiền không ngừng chi ra mà không thu vào được, chỉ ngày càng mệt mỏi và áp lực tăng liên tục...

Khoảng thời gian đó, ngày nào về đến nhà tôi cũng lười dọn dẹp nhà cửa, đồ đạc thường vứt đó không quan tâm đến, tắm rửa xong nằm xuống ngủ ngay. Bất tri bất giác, trong nhà dần dần chất đầy rác thải và đồ đạc linh tinh, quần áo phơi khô chất trên giường, buổi tối đi ngủ chỉ đẩy đống quần áo sang một bên, khi muốn mặc thì lấy từ đống quần áo kia ra, có khi nhìn thấy giấy vụn rơi xuống đất cũng lười nhặt lên, nghĩ rằng lát nữa rồi nhặt là được. Kết quả nhiều ngày qua đi, giấy vụn vẫn nằm nguyên trên sàn...

Cho đến một hôm, tôi nhận ra đồ đạc linh tinh trong nhà đã làm nước không thoát được, sàn nhà cũng chỉ còn lại một lối đi nhỏ hẹp. Căn phòng đã bị tôi nhét đầy đồ đạc, trên bàn đầy túi rác, hóa đơn và chai nước, quần áo chất thành núi trên giường, cả căn nhà bừa bộn khôn tả.

Khi ấy tôi nghĩ, tôi kinh doanh công ty dọn dẹp vệ sinh, nhưng nhà cửa lại bừa bộn thế này mà xem được ư?

Thế là tôi quyết định bắt tay vào việc. Mất ba, bốn ngày dọn dẹp sạch sẽ nhà cửa, đồng thời nhắc nhở bản thân không được để nhà tích tụ nhiều rác như thế nữa. Nhưng khi có áp lực, tôi lại bắt đầu tích tụ đồ trong nhà. Và rồi, quá trình tích tụ và dọn dẹp cứ không ngừng lặp lại.

Thật ra rất nhiều đồ đạc trong nhà đã mất đi tính thực dụng từ lâu, nếu muốn thay đổi tình trạng tích trữ, cái nên đối mặt là nội tâm của bản thân mình, cái muốn tích trữ không phải đồ đạc mà là “câu chuyện tình cảm” gắn liền với món đồ đó. Hầu hết mọi người đều vì áy náy “không nỡ vứt đồ cũ” nên cảm thấy lo lắng, áp lực và buồn bã đối với quá trình “vứt bỏ”. Có lẽ nên bắt đầu từ việc học “buông bỏ”, thử từ biệt đồ đạc tích trữ, buông bỏ gánh nặng quá nặng nề trong đời mới tìm lại được không gian mới cho sự sống.

Tôi từng xử lý rất nhiều nhà rác, tình trạng tích trữ trong nhà có thể nói là kiểu gì cũng có. Trong quá trình dọn dẹp, thường gặp tình trạng có những món đồ chủ nhà không nỡ vứt bỏ, hoặc vứt đi rồi lại nhặt về, thậm chí chủ nhà còn khóc nức nở vì phải chia xa món đồ bị vứt.

Có lần khi dọn dẹp nhà rác, theo hàng xóm kể lại, sau khi bạn đời mất, cuộc sống của bác chủ nhà mất đi trọng tâm, hôm nào thời tiết đẹp, tình trạng sức khỏe cho phép, bác lại ra ngoài mua sắm. Bác mắc chứng nghiện mua sắm nhẹ, nhìn thấy món nào thích là mua không ngừng.

Do con cái của bác đều đã lập gia đình nên bác không sống chung với họ, lần nào họp mặt gia đình cũng chọn dùng bữa ở ngoài. Cho đến một hôm, bác bị bệnh phải nằm viện, con cái đưa bác xuất viện về nhà mới phát hiện nhà của bố mình chất đầy đồ đạc, bèn ủy thác cho chúng tôi xử lý.

Bác chủ nhà thích mua những món đồ giống nhau, phòng khách chất đầy đồ đạc, không có lấy một lối đi. Ngay trong phòng khách đã có bốn chiếc lò vi sóng, sáu cái bếp nướng, thức ăn trong lò vi sóng để quá lâu không lấy ra đã nổi mốc sinh giòi, bên trong đã hình thành một “hệ sinh thái”.

Bàn ăn cũng đầy hộp cơm và thức ăn thừa đã sinh giòi, vì có quá nhiều đồ đạc, có lúc thức ăn cũng bị đồ đạc lấp đi, vô cùng hôi thối. Khi dọn dẹp căn nhà, tôi còn phát hiện ra có hơn bốn trăm con dao gọt trái cây cùng loại cùng nhãn hiệu. Trong tủ bếp và dưới sàn nhà cũng có dụng cụ ăn và chai lọ đủ kiểu, trong phòng chất đầy những món đồ khác nhau. Nơi duy nhất tương đối “sạch sẽ” là chiếc giường của bác.

Khi dọn dẹp, tôi còn phát hiện rất nhiều đồ mua về chưa được sử dụng. Để không lãng phí, chúng tôi thỏa thuận với người ủy thác sau khi sắp xếp xong sẽ quyên góp cho tổ chức từ thiện. Cuối cùng, chúng tôi cũng hoàn tất việc dọn dẹp đồ đạc, đồng thời vệ sinh căn nhà và trả lại căn nhà như ban đầu cho bác.

...Theo như tôi biết...

Chứng nghiện mua sắm của bác có thể là biểu hiện của sự cô đơn. Chỉ có cảm giác thỏa mãn và thành tựu ngắn ngủi khi mua sắm mới có thể lấp đầy nội tâm trống trải của bác. Hãy dành chút thời gian bầu bạn với người nhà, họ cần sự quan tâm được tích lũy từng ngày, chứ không phải tích trữ hết món đồ này đến món đồ khác trong nhà mà không dùng đến.

BÀI HỌC XÃ HỘI CỦA ANH GIANG HỒ

Có lần, tôi và nhân viên vận chuyển thi thể đến một hiện trường để nhận thi thể. Địa điểm là một căn hộ ở ghép trong tòa chung cư, căn nhà vốn chỉ hơn hai mươi mét vuông, được chia một cách khéo léo, ngăn ra năm căn phòng trong không gian có hạn, tỷ lệ hoàn vốn được phát huy đến mức tối đa.

Đằng sau nhà là máy giặt và bồn rửa tay, người quá cố sống tại căn phòng thứ tư, từ cửa chính có thể nhìn thấy ngay căn phòng đó với cánh cửa đang khép hờ. Do góc độ và tầm nhìn, tôi chỉ thấy được một phần giường, cạnh giường dường như có một người đang khuỵu gối trong tư thế khom lưng nằm bò, trông giống như đang quỳ bên cạnh người quá cố. Bấy giờ tôi nghĩ, bên trong nặng mùi như thế sao vẫn có người thân chịu ở bên trong.

Tôi định vào phòng khuyên can, khi đến gần mới phát hiện đang quỳ ở đó không phải người thân, mà là thi thể! Vì một số nguyên nhân nào đó mà người quá cố quỳ trên sàn, nửa người trên bị kẹt ở khe hở giữa giường và bàn sách bên cạnh, chết đi như thế, thời gian trôi qua xuất hiện hiện tượng thi thể trương phình (*) , cơ thể bị kẹt chết trong khe hở.

Căn phòng khoảng bốn, năm mét vuông, trên sàn nhà chảy đầy máu đỏ thẫm, phòng không có cửa sổ, mùi hôi thối không có chỗ thoát không ngừng tràn ra qua khe cửa. Tôi nín thở, dời bàn sách đi để lấy không gian, sau đó lật thi thể lại, đặt nằm thẳng trên giường.

Sau khi chuyển thi thể vào túi đựng xác, chúng tôi đưa ra hành lang trước, chồng thêm một túi đựng xác khác vào, rồi chuẩn bị rời đi. Nhưng khi vừa bước xuống vài bậc thang thì tôi nhìn thấy một cô gái xách hộp cơm đi lên lầu. Tôi vội nói với cô ta: “Xin lỗi, phiền cô tạm tránh đi một chút”

Không biết cô ta điềm tĩnh quá mức hay đã sợ đến ngớ ngẩn, mặt lạnh như tiền không có chút cảm xúc nào, chỉ buông một câu: “Tôi cần lên lầu, các anh chặn ở đây thì tôi lên thế nào.”

Lúc này nhân viên vận chuyển xác ở phía sau nói: “Xin lỗi cô, chúng tôi đang vận chuyển xác, sợ ảnh hưởng đến cô, phiền cô tạm tránh đi một lát”

Không ngờ cô ta lại không mảy may quan tâm mà nói: “Nhà tôi ở ngay tầng trên, anh không cho tôi lên lầu, tôi về nhà ăn cơm kiểu gì?”

Nghe xong, hai chúng tôi nh