Phần 1 - Chương 13 Chương 13

Giấc mơ bắt đầu cũng như lần trước. Bãi cát biển, bóng cây xanh, nước vỗ nhẹ. Nữ thần từ chiếc thuyền xà cừ bước xuống, vinh quang trong vẻ đẹp tinh khiết, miệng chỉ mỉm cười một cách êm ái. Nàng đưa tay ra cho anh, những ngón tay nàng ướt và mát, và anh cảm thấy cơ thể mình rung lên từ đầu đến chân, rùng mình một cách ngây ngất. Cũng như lần đầu tiên những bàn tay thô bạo đã chia rẽ họ và bây giờ anh đang chạy, cố đuổi kịp con quỷ. Con quỷ ấy vẫn có bộ mặt tái xám, nét mặt xảo quyệt của cha Phêlíp Xăngtốt và Ăngtoan ngã xuống, kiệt sức, tay bấu vào cát không thể đứng lên được, trong khi tiếng thét của Luxia Belacmi vang lên, giống như lần trước, khinh bỉ, chế giễu và lảnh lót: - Thật xẩu hổ! Xấu hổ cho hắn!… Loã thể! Hắn loã thể kìa!… Nhưng trong khi anh cố tìm cách che thân thể không quần áo trước cái nhìn tàn nhẫn của Luxia, anh thấy Luxia cả dáng điệu và khuôn mặt đang mờ dần, tan ra, biến hẳn đi và ngay tức thì được thay thế bằng một người phụ nữ khác cao lớn hơn. Tim Ăngtoan đập rộn ràng, anh cho rằng mình đã lý hội được bằng cách nào đó rằng nữ thần đã thoát khỏi sự theo đuổi của con quỷ. Nhưng khi cái bóng ấy rõ nét, dày đặc và hình thành hẳn, anh lại thấy đó là Cơlarit Xtơrôdi đang ra hiệu cho anh. Anh chỉ cách cô chưa đến một thước nhưng anh không sao nhúc nhích được dù là nửa tấc, người anh nặng như chì. Anh kinh hoàng khi nhìn thấy nét mặt nàng mờ nhạt dần như khi người ta nhìn một bức tranh dưới ánh sáng gần tắt của hoàng hôn. Anh cố gắng vùng vẫy để thoát ra, trong khi ấy… - Tôniô! Tôniô! Đây không phải là giọng dịu dàng của tiếng nói phụ nữ mà là âm thanh rắn rỏi của Giăng Xavarinô. Trong mấy giây, nhà phẩu thuật trẻ cảm thấy mình bồng bềnh trong một thế giới vô định, không ngủ, cũng không thức, hình như anh không muốn xa rời hứa hẹn của giấc mơ. Tuy nhiên tiếng gọi liên tiếp của Giăng, nắm tay chắc nịch của Giăng đang lắc vai anh đã làm anh tỉnh giấc. Lúc này anh vẫn nằm trên giường và thấy rõ tiếng tim đập dữ dội trong lồng ngực, cổ họng thắt lại như nghẹt thở và hai thái dương vẫn đau như bị mũi khoan đâm. - Cậu làm gì thế? – Anh lắp bắp khi thấy mặt Giăng hiện ra như còn bao phủ trong sương mù của giấc mộng. - Mình làm gì à? Mình đánh thức cậu. Cậu đang mê hoảng. Ăngtoan ngồi dậy và giụi mắt: - Mình mê ngủ. - Mình biết rồi, – Giăng nói – Cậu không ngừng gọi tên nàng. Hai má Xécvê nóng bừng và Giăng cười thích thú vì thấy anh lúng túng: - Mình thường tự hỏi các thầy tu mơ thấy gì nhỉ! Nàng tiên hay thiên thần? Ăngtoan tìm cách đánh trống lảng: - Mình đang đói đây, Giăng ạ! - Cậu đã để quá bữa ăn chiều mà. Nhưng mình chắc Đimát đã chuẩn bị sẵn cho trường hợp này ở nơi gần buồng ăn. – Và Giăng dẫn anh qua phòng vẽ vắng vẻ đến một góc nhỏ, đúng là có thịt nguội, bánh mì và rượu nho. Không để bị đánh lạc hướng, Giăng vừa rót rượu vừa hỏi: - Cậu chưa nói với mình ai là người yêu trong mộng của cậu. Cậu không ngừng gọi tên Lucrêxia, Luxia?… Cái mụ lắm điều đã đánh cậu một cách duyên dáng và kiến hiệu ấy à, nếu mình có trí nhớ đúng. - Đúng cô ta đấy - Lý thú thật! Hay nói với mình nhiều hơn đi.

Ăngtoan kể lại hai giấc mơ; Khi anh kể xong câu chuyện, Giăng nghiêm trang hỏi: - Thế cậu kết luận như thế nào? - Mình suy luận giấc mơ là một sự báo trước, hình như nó muốn báo cho mình là cha Phêlíp muốn giữ bức tranh lại cho ông ta, như cậu đã tỏ ý nghi ngờ. - Có thể, – Giăng thừa nhận, – Nhưng còn cô Luxia kia? - Mình chịu, không giải thích nổi vai trò của cô ta. - Còn Cơlarit? - Cũng không hơn gì. Cậu thấy thế nào? Giăng gượng gạo mỉm cười: - Mình không tiên đoán được, nhưng câu trả lời đã rõ ràng rồi. - Lại một sự tưởng tượng điên rồ khác của cậu chứ gì? – Ăngtoan nghi ngờ lẩm bẩm.

- Không tưởng tượng một chút nào cả. Đó là luân lý mộc mạc, trần trụi và đơn giản thôi.

- Nói đi, – Ăngtoan đành chịu đựng. - Thế này nhé, sự việc đó xác nhận điều mình thường nói với cậu. Cậu là một thằng đàn ông, Tôniô ạ, thật là vô ích nếu định làm giáo sĩ. Cậu có mơ thấy những người đàn bà đẹp ôm cậu sát vào ngực họ không nếu trong thâm tâm cậu thực sự mong muốn giáo chức? - Chính các vị thánh cũng còn có lúc bị cám dỗ, Giăng ạ. - Cũng vẫn là những con quỷ ấy cám dỗ tất cả chúng ta thôi, nhưng điều người trong chúng ta đã có lý trí khá minh mẫn để không cưỡng lại sự cám dỗ của chúng. - Điều cậu nói đó chính là giáo lý của quỷ dữ. - Dù sao thì cũng có một điều rất đơn giản không chối cãi được. Cậu đã say mê Thần vệ nữ của Bôtixeli. Ít ra thì cậu phải thừa nhận điều đó, đồng ý chứ? - Đó là sự chiêm ngưỡng rất tự nhiên và bình thường của một nghệ sĩ đối với một tác phẩm hội hoạ. - Cậu cãi bướng, lý sự cùn và thiếu thành thực. Cậu thừa biết rằng một nghệ sĩ không chỉ nghếch mắt lên để nhìn một bức hoạ như cậu đã từng làm trước Thần vệ nữ của cậu.

- Nhưng, giấc mơ kia thì sao? - Hãy đợi một chút! Cậu là người tôn sùng các văn bản của Paraxen, ông ta đã chẳng viết một điều gì đó về vấn đề này là gì. Bước ba bước, người hoạ sĩ đến trước ngăn tủ sách phủ kín một bức tường.

- Đây rồi! Anh lấy từ ngăn trên cao một cuốn sách dày gáy đóng bằng da dê. - Mình chắc sẽ tìm thấy đoạn ấy ngay lập tức, – anh nói và giở mấy trang. – Đây rồi… Hãy nghe cho rõ điều Paraxen nói về con người. “Nên chăm chỉ ghi chú về cái gọi là tính chất của con người, mà thực ra có hai con người, đều được bẩm sinh. Vì điều này thực ra rất đúng: con người là hình ảnh của Chúa cho nên đã có trong mình tính chất thần thánh; nhưng về phía khác, con người cũng là một động vật, cho nên có ở trong mình tính chất con vật. Hai tính chất này đối lập với nhau, tuy nhiên tính chất này phải làm dịu được tính chất kia”.

Giăng gấp mạnh cuốn sách lại: - Anh bạn tốt của tôi ơi, vấn đề tóm tắt lại như thế đấy và thu gọn trong một chiếc vỏ hạt dẻ thôi. - Nhưng điều ấy vận dụng vào mình như thế nào? - Đơn giản như thế này: phần duy tâm trong cậu yêu bức tranh, còn phần khác muốn người phụ nữ. - MÌnh vẫn cứ coi giấc mơ như sự cám dỗ của xác thịt do quỷ Xatăng đem đến để thử thách tâm hồn mình. - Và mình vẫn cứ nói rằng thằng đàn ông trong cậu cảm thấy sự ham muốn rất tự nhiên một người đàn bà. Có thể là cái cô Luxia Belacmi chăng? - Cầu chúa đừng có việc ấy! – Ăngtoan thốt lên một cách nhiệt thành. - Điều ấy cũng rất có thể thành sự thực. Cô ta có đẹp không? Hình ảnh Luxia Belacmi hiện lên rất rõ ràng trong trí nhớ của Ăngtoan, còn sinh động hơn ở trong giấc mơ, cái đầu nhỏ nhắn, bộ tóc vàng, dáng dấp kiêu hãnh của một vóc người dong dỏng cao. Tuy nhiên, chưa bao giờ anh thực sự nhận thức về sắc đẹp của nàng. Khi trông thấy nàng, điều làm anh kinh ngạc nhất là cảm giác chắc chắn đã gặp lại một người quen thuộc, anh đã quen với mọi đường nét của người ấy. Chính cảm giác lạ lùng này đã làm anh sửng sốt khi mới gặp nàng lần đầu bên giường cha Mariô, và đến ngày hôm nay, cảm giác ấy về nàng lại càng mạnh mẽ trong anh. - Mình cũng không biết cô ta có đẹp hay không, – anh đành thú nhận. - Cậu không biết à? – Giăng tức giận thực sự quát lên. – Cậu có mù không đấy? Ăngtoan cố giải thích: - Mình cảm thấy như gặp lại một người em gái… hay một người họ hàng. Tuy mình chưa bao giờ thấy cô ta. - Hay là cô ta giống người nào rất quen thuộc? - Có thể là như thế. Nhưng, vậy thì giống ai? Mình chẳng thấy ai… - Cậu phải tự phát hiện ra điều đó chứ. Dù thế nào đi nữa, mình vẫn chắc rằng điều mình suy diễn về giấc mơ là đúng. - Cậu không giải thích về cha Phêlíp ư? - Ông ta tượng trưng cho lương tâm tôn giáo mà cậu đang trau dồi. Hãy nhớ lại đi: chính ông ta đã giằng nữ thần của cậu ra lúc cậu đang ôm nàng. - Phi lý! Lố lăng! – Ăngtoan cau có trả lời, rồi anh đứng lên đi về phía cửa sổ. Trong thâm tâm, một mối nghi ngờ đang cắn rứt anh vì anh nhớ đến làn sóng ấm áp đã làm xao xuyến cơ thể mình khi anh trông thấy Cơlarit, lộng lẫy và khoả thân đứng trên bục của người mẫu. Trạng thái hồi hộp, kích thích mơ hồ ấy làm máu trong người anh như nóng bỏng. Sự bồng bột ấy, tất cả những sự việc ấy đúng là có thể do ham muốn của cơ thể gây ra. Ý nghĩ này làm cho anh vô cùng hổ thẹn và cảm thấy rõ là mình có tội. Anh đã cương quyết gạt bỏ sự cám dỗ khi cám dỗ đến với mình? Anh lại gần như thích thú với nó, đúng, thích thú với nó! Anh quay lại phía Giăng và nói một cách hối hận: - Cậu nói đúng. Cha xưng tội của cậu là ai? Mình phải đến tìm người ngay sáng mai. - Linh mục xưng tội của mình biết làm gì với cái tội ấu trĩ ấy. Hãy đợi khi thực sự có điều gì đáng xưng tội hãy đi tìm ông ta. Cơlarit có thể dạy cậu nhiều điều mà những cám dỗ của Nhà thờ không bao giờ đem đến cho cậu được. - Cơlarit là… Anh dừng lại, Giăng khẽ lắc đầu: - Cơlarit là một người mẫu tuyệt vời, nhưng chỉ có thế thôi… Một nghệ sĩ phải khách quan… trừu tượng… không say mê người mẫu. Vì chính vì như thế mà cậu, chính cậu, cần đến một người đàn bà thực sự, Tôniô ạ, không phải chỉ một bức phác hoạ. Anh vun gọn các mẩu vụn bánh và đổ vào trong cái lu đựng rác. - Mình quên không hỏi cậu, hay đúng hơn là hỏi lại, vì cậu chưa trả lời câu hỏi đầu tiên: Cậu đến Vơnidơ làm gì? - Đến vì mình mong muốn rằng cậu sẽ giúp mình xuất bản chuyên khảo của mình về tuần hoàn qua phổi. Giăng há hốc miệng. Rồi nóng nảy hỏi: - Cậu xuất bản như tác phẩm của bản thân thôi chứ? - Không, mình muốn phục hồi danh dự cho anh mình. - Lạy Thánh Maria! Tại sao cậu lại quyết định như vậy? - Đó là một phần việc cần phải làm, – Xécvê trả lời một cách đơn giản. Giăng nhìn vào mặt bạn như mới trông thấy anh lần đầu. Sau đó, anh nói, giọng buồn hẳn đi: - Đáng lẽ mình phải thấy trước rằng điều này sẽ đến, Tôniô, khi đã hiểu cậu như mình hiểu! Cậu đã nhận thức rõ điều đó có thể có ý nghĩa như thế nào rồi chứ? - Mình hiểu đầy đủ. Mình đã suy nghĩ về điều này rất cẩn thận và sẵn sàng chịu nguy hiểm một cách tỉnh táo. Hai vai Giăng trĩu xuống như chịu đựng một gánh nặng: - Được rồi. Nếu sự việc đã như thế thì sáng mai chúng mình sẽ cùng đến gặp Ghiđôbanđô Anđini. Đó là người xuất bản tốt nhất nước Ý. - Không, bạn ạ! Để tôi đi một mình. Để cậu bị liên luỵ có ích gì, dù sự việc xảy ra như thế nào cũng vậy. - Cậu sẽ cần sự giúp đỡ có thế lực lớn và hiệu nghiệm nhiều hơn là những cố gắng nhỏ mọn của mình – Giăng buồn bã nói – Nhưng mình sẽ ở bên cậu cho đến lúc kết thúc cay đắng. Anh khẽ cười như ngượng nghịu, hơi hổ thẹn… Rồi anh kết luận, rụt rè hơn bao giờ hết, với một thứ gì như hoài niệm: - Cậu thấy không, có lẽ đây là dịp may mắn duy nhất đến với mình để làm một việc gì có vẻ như trọng đại…