Chương 2 Sức mạnh của

Người ta thường dùng từ “mặt dày” để chỉ thái độ “không biết xấu hổ là gì”. Đó là một từ mang nghĩa tiêu cực mà chẳng ai muốn bị gán cho mình. Tuy nhiên, trong quyển sách này, bạn sẽ thường xuyên nghe tôi cổ xúy và hướng dẫn cách để dày mặt. Bởi tôi có một cách nhìn khác đối với khái niệm này. Theo khái niệm ấy, tôi cảm thấy việc luyện để có được da mặt dày dặn trong nhiều trường hợp cũng là một kĩ năng cần thiết trong cuộc đời.

Trước hết, cần phải khẳng định rằng cảm xúc xấu hổ là cần thiết để con người biết điều chỉnh hành vi của mình cho phù hợp. Nếu người ta ai cũng có lòng tự trọng để biết xấu hổ, có lẽ các lãnh đạo đã không dám mạnh mồm tuyên bố “thành phố tôi không có tham nhũng”, có lẽ công chức, cảnh sát đã không ngang nhiên xin “tiền cafe”, có lẽ người nghèo dù bấn đến mấy cũng không ăn trộm hay móc túi, có lẽ thanh niên đã không bịa chuyện để lừa cha mẹ cho tiền, có lẽ chợ hoa tết mỗi năm đã không bị vặt trụi lông, có lẽ các bức tường lớn trên phố đã không cần phải vẽ nguệch ngoạc “chỗ này dành cho chó đái”, có lẽ… Việt Nam giờ đã văn minh lắm lắm rồi!

Rõ ràng có những loại “mặt dày” rất đáng bị dư luận lên án. Điểm lại những trường hợp trên, đó là những hành vi trái pháp luật, trái đạo đức hay ít nhiều ảnh hưởng đến lợi ích của người khác. Nếu bạn có vô tình phạm phải những lỗi lầm như vậy mà cảm thấy tự hổ thẹn với lương tâm thì xin hãy vui mừng vì dây thần kinh xấu hổ của mình vẫn còn nguyên vẹn để nhắc nhở bạn luôn giữ mình thiện lương và văn minh.

Có điều, thừa nhận đi! Có phải cảm xúc xấu hổ của bạn ập đến cả những khi bạn chẳng làm điều gì sai trái? Những gì bạn làm đơn giản chỉ là hơi ngược với những kì vọng, định kiến và tiêu chuẩn (vớ vẩn) mà xã hội đã đặt ra. Cha mẹ thì xấu hổ vì con em mình rớt đại học? Con cái thì xấu hổ vì cha mẹ nghèo khó, quê mùa? Có người thì xấu hổ vì đi xe cà tàng, mặc đồ hàng chợ? Có người lại xấu hổ vì chiếc điện thoại của mình không thông minh bằng điện thoại của bạn bè? Có người lại xấu hổ vì mình đầu hói, răng hô, chân ngắn?

Ôi, mà có khi số lần bạn “cảm thấy xấu hổ” không nhiều bằng số lần “sợ xấu hổ đâu”. Cảm giác này nguy hiểm hơn, bởi nó ngăn cản bạn làm những điều mà thật tâm bạn rất muốn làm nhưng không dám vì ngại dư luận. Bạn sợ xấu hổ với cha mẹ nên không dám à á a, bạn sợ xấu hổ với bạn bè nên ồ ố ô, thậm chí bạn sợ xấu hổ với những người đi đường lạ hoắc nên đành ì í i, v.v… dù lòng muốn một điều khác.

Thế gian này lắm những định kiến, lắm những thị phi, lắm những kì vọng, sao không kệ hết đi nhỉ? Cứ bơ mặt đi mà vui sống. Miễn ta không làm gì trái pháp luật, không làm gì trái đạo đức, không làm gì ảnh hưởng đến lợi ích của người khác.

Khi cơ thể bạn, suy nghĩ của bạn, hành động của bạn đã hoàn toàn thuộc về bạn, đã hoàn toàn được giải phóng trước sự tác động của những lời thị phi, những ánh nhìn dè bìu, đó là lúc bạn lấy được thăng bằng và thấm thía được ý nghĩa cùng niềm vui của cuộc sống này.