Chương 20

Tôi đưa mắt nhìn theo Tĩnh Tử. Ngậm ngùi than một tiếng:

-Tơ tình ràng buộc lòng người chặt chẽ quá!

Tôi gắng cưỡng chế sóng tâm tình, vội vã quay gót vòng quanh chân núi. Đang bước đi, chợt gặp người phu kéo xe tay, tôi gọi lại, leo lên xe ngồi, thẳng đường tới nhà ga. Mua vé tàu xong, tàu hỏa chuyển bánh, thôi thế thì thôi…

“Who ran to help me when I fell,

And would some pretty story tell,

Or kiss the place to make to make it well?...”

(Ai người ai kẻ giúp tôi

Lúc tôi té giữa khung đời dở dang

Ai đăm chiêu kể chuyện vàng

Ai hôn chốn cũ cho dàn mộng xinh…?)

Hai ngày rưỡi sau, tôi tới Trường Trĩ (Nagasaki) rồi xuống tàu thủy sang Trung Hoa. Bấy giờ nhìn lại cảnh mặt biển đã từng chứng giám ngày tôi về Nhật…

Hai đoạn đời! Cách biệt nhau như trời cao và đất thẳm. Tôi đem hết bao nhiêu giấy mực và tặng vật Tĩnh Tử trao cho tôi, tôi đem quăng hết vào lòng biển. Tự nhủ: như thế là hết. Trút sạch làu tàu mọi kỷ niệm đau xót vào trong lòng nước ngàn năm nguôi lãnh…

-I told myself that the sorrows and trouble of my heart had also been swallowed into oblivion by the same waves…

“In over a year and a half,

I’ve only sung it one,

And I don’t suppose I shall sing it again

For months and months and months”

Đó là thơ của ai tôi không còn nhớ rõ. Nhưng nó về bây giờ giữa lúc tôi quyết liệt quên quên, trên mặt đại dương ngày nọ đã từng nhìn thấy tôi cao hứng dịch thơ Byron. Còn lại gì đâu của ngày nô nức cũ?

“Hơn một năm rưỡi trời tôi đã hát

Chỉ một lần tôi lên giọng cao ca

Và tôi tưởng không bao giờ còn hát

Lại một lần suốt tuế nguyệt dôi da

Bên cành hồng thụ phôi pha

Càn khôn riêng một đời ta hư phù…

Anh hoa phát tiết sa mù

Mùa dâng nhị bội sương phù du tuôn…”

Còn lại gì đâu? Đâu còn gì lại (cại lòn) của ty hào hoang mao nương tử. Dù nương tử ôn tồn thùy mỵ nhe răng cười huyền bí một đêm kia. Dù nương tử ỡm ờ ôi cợt ghẹo! Cái tồn sinh tại hạ mép bên rìa…

Tôi hối tiếc từng cơn yêu đắm đuối

Tôi bàng hoàng sống từng trận nam phương

Hồ phương diện gió phương lan lầm lũi

Biển phong lan triều nam diện lên đường.

Tôi nghĩ tới tháng ngày chuyển dịch

Những thay hình đổi dạng mở phơi

Trong ly nước mộng tuyệt vời

Với sầu giao động nỗi đời giao thoa

Hồn trong định mệnh đọc ra

Hỡi ôi dâu biển đầu hoa mơ hồ

-Blame not my lute! For he must sound

Of this and that as liketh me.

Đừng lên án tỳ bà cung bậc

Vì nó ngân huyền mật nọ kia

Như niềm hối tiếc bốc tia

Như hồn hoài vọng mép rìa tồn liên

Tỳ bà hỡi! Triền miên trở giấc

Lần lao công tối hậu một lần

Rồi ra lãng phí vô ngần

Sơ đầu chung cực đây lần sơ khai

Bởi chưng cung bậc ngân dài

Chớm qua dứt tuyệt an bài đã xong…

Cung tỳ bà hỡi song song

Về sương nhị bội bên dòng tịch nhiên

(My lute, awake! Perform the lasts

Labour that thou and I shall waste,

The end that I have now begun;

For when this song is sung and past,

My lute, be still, for I have done.)

Hỡi giấc ngủ làm tiêu tan phiền não

Đứa con yêu của hắc dạ u nùng

Bồ bịch với tử thần từ muôn thuở

Nảy sanh trong vùng tĩnh tịch thân uyên

Xin giải khứ cho ta niềm uể oải

Và liên tồn thiết lập ánh dương quang

Phục hồi lại lãng quên sầu suốt xứ

Để triều ngày về kịp lúc than van

Những bão tố từng đánh chìm xuân xanh mộng

Giúp nhãn quan đủ sức khỏe muôn vàn

Niềm khinh thị cuồng kiêu dâng trống rỗng

Chẳng cần chi đêm phi lý điêu tàn

(Care-charmer Sleep, son of the sable Night, Brother to Death, in silent darkness born;

Relieve my languish, and restore the light

With dark forgetting of my care return,

And let the day be time enough to mourn

The shipwreck of my ill adventured youth;

Let walking eyes suffice to wail their scorn,

Without the torment of the night’s untruth.)

(Daniel)

Giấc Hy Lạp anh hùng Ulysse hỡi

Hãy về nhanh về gấp ở bên ta

Cùng sở hữu những bờ xanh bến lục

Gây não phiền là giông gió đại dương

Và tại đây ta giải phóng phiêu bồng.

Ngồi chứng kiến những lao công hỳ hục

Suốt bốn mùa trong thăm thẳm trùng dương

Ngày hoan lạc sát na tươi thắm nhuộm

Suốt đêm trường nằm ngủ mộng tinh sương

(Come worthy Greek, Ulysses, come,

Possess these shores with me;

The winds and seas are troublesome,

And here we may be free.

Here may we sit and view their toil

That travail in the deep,

And joy the day in mirth the while,

And spend the night in sleep.)

Sau hai ngày trên tàu triền miên cơn cớ phiêu bồng ra như thế, chúng tôi đã cập bờ Thượng Hải. Tôi lên bờ, lập tức dấn bước vào đô thành. Sắm vội một bộ y phục tăng lữ, tịch nhiên hướng về Vũ Lâm. Tôi vốn xưa nay hâm mộ cảnh đẹp Thánh Hồ, bấy giờ thuận đường ghé viếng một trận cho thỏa tâm nguyện bình sinh. Lúc đến bên bờ Tây Tử Hồ, cảnh vắng lặng bao la khiến tôi mở rộng mắt nhìn suốt buổi, phiêu nhiên hẳn ngoài vòng lao lung khổ nhọc trần hoàn.

Phải rồi. Phải rồi. Thiên nhiên là cõi rộng từ bi, ban cấp cho con người cái kho tàng vô tận. Tôi nghe rõ giọng Thiên Nhiên man mác vỗ về.

-“Lúc ngươi yêu ta, ta cho người toàn thể vừng dương vừng nguyệt và ngàn sao trên trời, để đùa chơi cho thỏa mộng. Ta cho ngươi toàn thể thời gian vĩnh viễn của Thời Thể trong một thiểm động sát na. Ta cho ngươi toàn khối hùng cường núi non giáp trĩ, cổ thụ lâm tuyền trong một vòng tay ghì siết. Ta cho ngươi toàn khối đại hải sông hồ trong một nhịp phập phồng của hồn ngươi náo nức…”

-When you love me. I gave you the whole sun and stars to play with. I gave you eternity in a single moment, strength of the mountains in one clasp of yours arms, and the volume of all the seas in one impulse of your soul”.

Tôi bước lên một chiếc ghe con hình hài giống như quả dưa gang. Hướng về phía Mao Gia Phụ (bến tàu Mao Gia). Tôi khoác áo, kiểm điểm hành trang, tìm tới chùa Linh Ẩn. Tức là nơi chốn mà Tống Chi Vấn từng vịnh:

“Lâu quan thương hải nhật

Môn đối Chiết Giang Triều”

(Lầu gác ngóng về phía mặt trời trên biển xanh. Cửa ngõ đối diện với triều trước Chiết Giang).

Chiết Giang triều nước xuôi dài

Vừng dương ngóng mộng lâu đài biển xanh

Hồng môn đối diện đô thành

Thành đô diện đối trì hành lữ cung

Tiền môn lù hiện liên tùng

Khách đường phục chí tao phùng chỉn e

Buông rơi hành lý trên hè

Sa di chất vấn ai dè khách xa

Từ đâu đất trích tại nhà

Đừng chờ đợi tịch nhiên là ngỗng xưa

Hồn linh giải tỏa không ngừa

Tằng kinh thương hải xin chừa vũ vân…

(I went to the monastery door and then onto the visitors’ reception hall. After I had put my baggage outside the hall to the left side. I went to the right sight and stood as immovable as the proverbial swan – Liberavi animan meam” - I have freed my soul).

Một chặp lâu sau một nhà sư ra hỏi:

-Đại sư từ đâu lại?

Tôi đáp:

-Từ Quảng Châu lại.

Nhà sư nghe nói thì hân hoan mà rằng:

-Quảng Châu là nơi chốn phú dụ lắm.

Tôi không đáp, mò trong túi rút ra xuất thẻ tăng lữ đưa ông ta xem. Nhà sư xem xét xong, liền hân hoan dẫn tôi lên lầu gác phía Nam nghỉ ngơi. Phòng ấy khá rộng, có tới mấy trượng vuông, trong lầu chẳng có đồ vật chi hết cả chỉ có một ít gạch xám chất lại mà thôi.

Đến chiều hôm, bữa ăn chay dùng xong, tôi vội đi nghỉ, dùng những tấm gạch xám làm gối gối đầu, làm nệm gác chân. Giữa đêm thình lình thức giấc, không sao trở ngủ lại được, nghe có những âm thanh gì léo nhéo trong phòng. Lòng tôi kinh nghi, tưởng rằng phòng có ma quỷ cư trú. Lòng tôi sợ mãi không thôi. Tôi run sợ vội quấn tấm chăn trùm kín dầu, không dám mở mắt rục rịch gì hết cả. Mình mẩy mồ hôi ra như tắm. Đêm thâu chầy chầy, lòng tôi khổ sở buồn sợ khôn xiết. Trời vừa chớm tinh sương, tôi nghe tiếng chuông ngân, liền vùng dậy. Hỏi thăm nhà sư gác đêm, mới hay rằng trên lầu có nhiều chuột, đêm chúng kêu nhau nheo nhéo, chứ chẳng phải ma quỷ thần tiên thiên tần gì hết cả. Những khách tiến hương lai vãng, nghỉ lại chùa, vốn thường kinh hoảng ra như thế.

Ăn sáng xong, trụ trì tới chào hỏi tôi mà rằng:

-Sư từ xa đến đây, sớm hôm chả phải lên điện làm gì, chỉ ra bên ngoài chùa quét lá khô rụng, chất dồn lại rồi đốt.

Tôi đáp:

-Xin trân trọng thụ giáo.

Quá ngọ, tôi được sai đi cắt cỏ và rửa cỏ tại chân đá Lãnh Tuyền Đình. Sống thong dong như thế năm ngày. Tôi cảm thấy thư thái trong lòng, chẳng còn biết chi tới những ưu hoạn nhân gian, những kinh hãi trần thế. Nghe gió, ngóng trăng, nhìn hoa, gọi lá, vạn niệm gột sạch làu làu. Tuy nhiên đôi lúc vâng, dường như…-“Zwei Seelen wohnen ach! In meiner Brust.” (Goethe) Hai linh hồn hỡi ôi! Cùng cư lưu trong hung trung tôi vậy.

Làm thế nào? Làm thế nào! Phải tự mình chối bỏ mất mình đi. Đó là lời ca ngâm trăm năm vĩnh viễn.

Entbren sollst! Du! Sollst entbehren!

Das ist der ewige Gesang

(Goethe)

Meine Ruh’ist hin,

Mein Herz ist schwer

Miền thanh tĩnh trong tâm linh tôi đã mất

Trái tim tôi mang nặng những đau thương

Hồn vĩnh viễn ngậm ngùi như viễn khách

Lạc trong sương hoài niệm một thiên đường

Tình nghĩa cũ giữa đêm trường thống thiết

Lời than van sao mãi mãi như dường

Thanh xuân phơi phới mộng hường

Trong linh hồn dậy mùi hương năm nào

Hỡi ôi dâu biển dậy trào

Tầm sưu túy điệu ty hào rỗng tuênh…

Ich singe, weider Vogel singt,

Der in den Zweigen wohnet…

Ca lừng như mộng thênh thênh

Như chim hót giữa buồn tênh nhánh cành

Em biết chăng cõi miền hoa chanh nở

Lá um tùm lồ lộ trái vàng cam

Vòm phơ phất tự trời xanh bỡ ngỡ

Rừng sim ôi bóng lục trúc đào lam

Miền cõi ấy nơi kia là chốn ấy

Cùng em đi tới viếng buổi khôn hàn

Song trùng đôi núi quan san

Người em yêu dấu còn hoang mang gì.

-Kennst du das Land, wo die Zitronen blühn, Im dunkeln Laub die Gold - Orangen glühn, Ein sanfter Wind vom blauen Himmel weht, Die Myrte still und hoch der Lorbeer steht? Kennst du es wohl?

Dahin! Dahin!

Moech ich mit dir, omein Geliebter, ziehn!

(Know you the land where the lemon-trees bloom? In the dark foliage the gold oranges glow; a soft wind hovers from the sky, the myrtle is still and the laurel stands tall - do you know it well? There, there, I would go, O my be loved with thee!)

Song trùng đôi núi quan san

Người em yêu dấu còn hoang mang gì

Cùng em ước nguyện xin đi

Ngôi nhà cổ một lầm lỳ nín thinh

Trụ lăng cẩm thạch biên đình

Cảo thơm lần giở sao Tình Yêu phai

Lối mòn sơn đạo lẻ loi

Trong sa mù lạnh bóng lừa tịch liêu

Động Xưa Rồng Cũ Cựu Triều

Lâm tuyền Nham Thạch sương chiều dửng dưng

Miền kia mộng ước không cùng

Vùng Thanh Cấm Nguyệt ta cùng nhau đi…

(Goethe)

Ich grolle nicht, and wenn das Herz auch bricht

(I do not murmur, even if my heart breaks)

Thở than nào có ích gì

Dẫu rằng tim máu vạn nghì tan hoang

Bởi đâu sầu khổ muôn vàn

Nghĩa gì như thế? Khôn hàn lao lung

Bởi đâu tim máu khôn cùng

Còn nghe vang dội song trùng sử xanh

Thần Tiên Chuyện Cũ chia ngành

Biển dâu phù động sịch mành sương sa…

-Ich weiss nicht, was sol les bedeuten

Dass ich so trauirig bin;

Ein Maerchen aus alten Zeiten,

Das kommt mir nicth aus dem Sinn.

(I know not why I am so sad

I cannot get out of my head

A fairy-tale of olden times…)

(Heinrich Heine)

Những câu chuyện thần tiên huyền ảo! Ôi những ngày tôi cư lưu tại gia đình vị mục sư Tây Ban Nha năm ấy. Mục sư giảng dạy Âu ngữ cho tôi. Tiểu thư đọc Dante, Unamuno cho tôi. Ngày ấy xa xuôi lắm, kể như một thế kỷ trôi qua. Tôi chưa bao nhiêu tuổi, nhưng hình như đã mang hết mọi tuổi tác trần hoàn. Tiểu thư của Tây phương về Châu Á. Kỳ ngộ ngẫu nhiên rằng từ ngẫu nhĩ. Tới bây giờ tại hạ còn tỉ mỉ hoài niệm mỗi lời mỗi tiếng gieo vàng ném ngọc của cô nương.

Nel mezzo del cammin di nostra vita

(In the middle of the road of our life…)

Đứng ở giữa con đường bình sinh cuộc sống. Tại hạ quay đầu về hướng vọng mãi ân tình vô hạn của cô nương. Cô nương bình yên một bình sinh nơi lầu cao gác rộng. Tại hạ xin suốt đời phiêu dạt chân trời mặt biển để cầu nguyện sương tuyết cho cô nương…

Đoạn trường thay lúc phân kỳ

Dư vang hạnh phúc một thì đã qua

Niềm riêng tại hạ chan hòa

Người ôi ấy kẻ tôi là tại đây…

Trút niềm giũ nỗi sơ khai

Tâm tình hoài vọng bỏ ngoài xa kia…

Lasciate ogni speranza voi ch’entrate!

(All hope abandon, ye who enter here)

Nessun maggior dolore,

Che ricordarsi del tempo felice

Nella miseria

(There is no greater sorrow

Than to recall a time

Of happiness in misery)

Hỡi ôi tại hạ là là

Hỡi ôi ôi hỡi lọ là hỡi ôi

Niềm đau nỗi khổ không lời

Liên miên tuế nguyệt muôn đời dây dưa

Không thay không đổi không chừa

Không hy vọng hão không thừa thãi dâng

Mà riêng tấc cỏ vô ngần

Dấu bèo cam chịu tử phần chịu cam…

(-“Ah me!

Pain, pain ever, for ever!

No change, no pause, no hope!

Yet I endure…”)

Cô nương phấn diện hội đàm

Biệt khai sinh diện ngậm hàm sương thu

Ni cô nuồng thúy lục phù

Chân kinh dưỡng dục thân tù tội thân

Lời đi lệch mất một phần

Hoàng mao a tỷ yên hàn lung sa

Trời mai trời mốt trời qua

Phỉ phong cốt cách mà ra phụ lòng

Hoa trôi nước chảy xuôi dòng

Xót thân chìm nổi đau lòng hợp tan

Lời xưa đã lỗi muôn vàn

Mảnh hương còn đó phím đàn còn đây

Đàn cầm khéo ngẩn ngơ dây

Đỉnh chung sao nỡ kiếp này cho an

Hùng cơ hiêu cảo đa tàm

Hương giao hùng nhụy hoa đàm lục sim

Ly căn gia tốc diện tiền

Bào hoa bán đỗ ba hiền bốn nhân

Điên tam đảo tứ chuyên cần

Mẫn mai hoàng vũ thị gần thị xa

Mù khơi ma mộc giang há

Mòn con mắt một người ta nhu mì

Nhị bù thập đắp thiên ty

Thần hoang vu dậy tiên quỳ hai chân

La Treizième revient…

C’est encore là première

Et c’est toujours la seule-ou c’est le seul moment

Car es-tu reine ô toi la première

Ou la denière?

Ou le dernier amant?...

Es tu roi? Toil le seul

Aimez qui vous aima du berceau dans la bière

Celle que j’aimais seul m’aime encore tendrement

C’est la mort

Ou la morte

Ô délice! Ô tourment!

La rose qu’elle tient

C’est la Rose Trémière

Em Mười Ba trở lại

Vẫn em thuở ban đầu

Vẫn em người duy nhất

Hoặc duy nhất phút giây

Phải em là Hoàng hậu

Thứ nhất hay cuối cùng

Phải em là Vua Chúa

Người duy nhất

Hay tình nhân chung cục?

Hãy yêu đi kẻ từng yêu người lắm đó

Từ trong nôi trong đáy chiếc quan tài

Kẻ ta yêu một mình

Còn yêu mãi

Em ồ em

Em mãi mãi đó mà

Ấy Tử Thần hoặc Người Em Tử Diệt

Ôi não nùng ồ hoan lạc sương rơi

Đóa tường vi nàng nắm giữa tay ngời

Là hồng lục Đường Quỳ rừng tử trúc

Thánh nữ thành đô

Thiên thu trời Ý

Hai bàn tay đầy lửa rực lập lòe

Về Á Đông là lựu đỏ ven khe

Hồng phong nhụy là hoa tâm màu tía

Đóa hồng vàng của Thánh Nữ Gudule

Có tìm ra trong sa mạc đầu nguồn

Chiếc Thập Đá giữa thanh thiên vòi cõi

Hồng tuyết bạch hãy rụng rơi vội vã

Vì lẽ chi người lăng nhục Chư Tiên

Rụng rơi đi ma trắng giữa trời ghiền

Thánh hố thẳm, thánh hơn người lắm đó

Rose blanche, tombe! Vous insultez nos dieux Tombez, fantômes blancs, de votre ciel qui brule:

-La Sainte de l’abime est plus sainte à mes yeux!

-The Thirteenth returns…

She is still the first

And always the only one

Or the only moment:

For are you Queen, ô you!

The First or the Last?

Are you King

You the only or last Lover?

Love who loved you

From the Cradle to the Grave:

She whom I loved alone

Still loves me tenderly:

She is Death - or the Dead Woman

O delight! O torment!

The Rose she is holding

Is the Hollyhock Flower.

Napolitain saint with your hands

Full of fires,

Rose with the violet heart,

Flower of saint Gudula:

Did you find your cross

In the Desert of the Skies?

White Roses fall!

You insult our Gods:

Fall, white Phantoms, from

Your burning sky:

The Saint of the Abyss

Is more saintly in my eyes!

Hỡi nương tử tiểu ái nữ của mục sư Robert ngày cũ! Nương tử chính là một nòi Nữ Thánh Hố Thẳm của tự như phiêu nhiên nhi lai, phiêu nhiên nhi thứ của Tử Trúc Lâm nào vô sở tòng lai diệc vô sở khứ. Ngày xưa, đuổi ra khỏi gia đình, tại hạ đã may mắn được chưởng môn phương trượng Tử Trúc Lâm nuôi nấng, giáo hóa mấy năm. Khi phương trượng bất ngờ viên tịch, tại hạ bơ vơ được gia đình cô nương đem về dạy dỗ, bày vẽ học tập sách vở Tây phương ân sâu nghĩa nặng thế nào. Mà riêng dong nhan và tâm hồn nương tử càng âm thầm giáo hóa ôm ấp tuổi thơ của tại hạ. Kể làm sao xiết muôn vàn… Ôi nữ lang! Một lần trong liên tồn vạn đạo. Tại hạ không còn lời không còn tiếng để nói ra huyền nhiệm của hoàng mao lục diện nga my những sát na khôn hàn thuở đó. Những thi ca Ý Đại Lợi, Tây Ban Nha từ đó, đã phát tiết anh hoa ra ngoài, là chỉ duy tứ Tinh Thể của thiên hương quốc sắc nọ mà thôi. Nhưng vì lẽ cho cô nương thùy mị hồn nhiên đoạn trường là thế, cô nương lại giảng giải cho tại hạ quá nhiều về tâm sự Emily Bronte?

Ngày nay. Ngày nay mà bao nhiêu mộng tồn sinh của bình sinh tại hạ đã theo nhau tan rã xuôi chiều, nằm tĩnh mịch nơi cổ tự hoang liêu, hoài niệm cô nương, tại hạ chỉ còn biết ôn lại lời thơ ngày cũ, phiên dịch nó vào trong ngôn ngữ Á Đông này, riêng gửi cho gió vàng về ngọn cỏ lá cây…

Tù Nhân

Tuy nhiên bạo ngược nhà ngươi

Hãy xin rõ nhẽ con người của ta

Cả tua mệnh vận há là

Liên tồn chịu trận năm qua năm về

Há ru trầm nịch não nề

Nể lòng há lẽ ba bề rụng lông

Bốn bề rung lộng vời trông

Rộng lưng tuyệt vọng bụi chồng chất than

Chẳng nhe ưu uất khôn hàn

Há rằng sứ giả muôn vàn biệt tăm

Niềm hy vọng nguyệt đêm rằm

Hằng hằng tĩnh dạ hội đàm đáo lai

Hiến dâng tặng vật khôn tày

(Khay tồn) Tự do vĩnh viễn cho ngày phù du

Đến từ trận trận gió tây

Với luồng thiên khí cuối ngày lang thang

Với hoàng hôn bảng lảng vàng

Trời thanh như lục lam dàn nghìn sao

Gió se từng sợi thì thào

Tư lường với lửa ngàn sao lập lòe

Vô ngần tượng triệu vàng hoe

Phất phơ phù động lệ kiều sát nhân

Niềm vui hứng? Nỗi tần ngần

Liên tồn chết lịm tiên lần tồn lo

Tằng kinh thương hải xuống đò

Đáo lai bỉ ngạn khôn dò bỉ biên

Phiêu bồng dục vọng mãn thiên

Vô duyên lộng xõa với niên kỷ chầy

Cơn vui cuồng dại cuộc này

Giữa niềm khiếp đảm lệ đầy tương lai

Triều dự cảm, sông ngân dài

Đẫm trang hồng hạnh mỏng dày mấy phân

Trời bất tuyệt mộng thanh tân

Trời linh thể ngập bôn đằng sát na

Từ đâu tới những dư ba

Từ vầng nhật sáng hay là bão giông

Từ cơn chiếu diệu lục hồng

Hay từ sấm chớp vân mồng truy hoan

Tuy nhiên sơ khởi một làn

Phiêu nhiên tĩnh tịch lại dàn cồn hoa

Vô thanh vô tức khuynh tà

Xuống chênh chếch bóng như là đà gieo

Cuộc tranh chấp vốn hiểm nghèo

Của nô nức với hút heo đoạn trường

Bỗng dưng chấm dứt như dường

Rằng từ ngẫu nhĩ vô thường ra hoa

Thần tiên thuyết thoại hay là

Tiên thần hiền thánh hanh hà thông hang

Thang hồng lồng lộng hai làn

Thanh lan rũ bức một hàng cỏ thơm

Vân niên cốc khẩu khe rờn

Đào tâm sự túy tiếu cuồng ca ngâm

(Sịch mành huyền hỏa cựu lâm

Đăng nhai đáo lĩnh sầm sầm uất sương

Hành ca thị thượng thế thường

Ông trời rớt hột vì thương bà trời

Tấm quần bà ướt chơi vơi

Đầu tiên xiêm trút mồ hôi con tườu

Bất cần xảo toán cơ mưu

Diêm sinh điếm đạm giấc trừu tượng mơ

Phi tiên? tức đạo lững lờ

Phi hiền? tức thánh tiên thờ phượng tiên

Diện tiền bất viễn tồn liên

Tiên đồn thánh lũy phi tuyền tuôn ra)

Âm thầm xoang điệu hòa ca

Máu trong me phổi da ngà máu me

Mé mau kỳ ảo lập lòe

Liên tồn nứt rạn lại lè xè ngân

Há rằng duệ địa toi đâm

Đi đời đất tiếu ngâm ngâm tuyệt trù

Tới bao giờ đến bây giờ

Tan hoang hào lũy mới ngờ cho ra

Bấy giờ bất chợt lập lò

Lóe ra một tí tia vô dạng hình

Cõi Vô Thức, miền U Minh

Huyền vi tịch hạp ôn hinh hai vành

Xòe ra xoạc tới chớp nhanh

Cù cưa đúm đẩy tam bành nhà ma

Ngất ngây chết lịm ngoài da

Thì trong tinh thể lại hòa chan cơn

Vèo bay đôi cánh xanh rờn

Cập bờ cố ý làm dồn rộng thêm

Dám toan khêu dược vang trền

Mép rìa tối hậu truông ghềnh thậm chung

Hỡi ôi nhịp điệu song trùng

Cuộc đừng cơn phập phồng hùng tâm se

Huyền môn tâm pháp khôn dè

Liên tồn khởi sự nhìn nghe liên tồn

Máu tim ráo riết dập dồn

Não cân ngong ngóng một dòng tư suy

Hồn cảm phách? Phách cảm ghi

Máu me khiêm thuận sầu bi xích xiềng

Dẫu sao hảo hợp là miền

Của tương xung của uy quyền âm dương

Thế sao là sổ đoạn trường

Bài ra thế ấy vịnh dường thế kia

Càng khắc khoải càng bốc tia

Liên tồn càng dập, mép rìa càng dâng

Triều ngây ngất, sóng lâng lâng

Ỷ liên thanh ngạn bên lầm than hang

Ban sơ cỏ mọc hai hàng

Ngần sương chiếu diệu huy hoàng tượng hoa

Dẫu rằng hoành đoạt thậm đa

Lửa đen hỏa ngục hay là dương quang

Dẫu như bất tuyệt khôn hàn

Dẫu rằng cơ sự muôn vàn nhà ma…

(Bạch hồng loạn trụy thiên hoa

Kim liên địa dòng mù sa đêm nào

Tinh vi vạn pháp ty hào

Mạn dao chủ vỹ em Tào Tháo ôi

Cửa thiên chấn động liên hồi

Lôi đình hội đạo ly bôi hội thiền

Tam tòa phối hợp như nhiên

Bronte thiết nhứt Nuồng Tiên thiết nhì

Ở truồng lắm lúc lắm khi

Lắm là rất mực ù lỳ lắm nghe)

THE PRISONNER

Still, let my tyrants know, I am not doomed to wear

Year after year in gloom, and desolate despair;

A messenger of Hope comes every night to me,

And offers for short life, eternal liberty.

He comes with western winds, with evening's wandering airs,

With that clear dusk of heaven that brings the thickest stars.

Winds take a pensive tone, and stars a tender fire,

And visions rise, and change, that kill me with desire.

Desire for nothing known in my maturer years,

When Joy grew mad with awe, at counting future tears.

When, if my spirit's sky was full of flashes warm,

I knew not whence they came, from sun or thunder-storm.

But, first, a hush of peace--a soundless calm descends;

The struggle of distress, and fierce impatience ends;

Mute music soothes my breast--unuttered harmony,

That I could never dream, till Earth was lost to me.

Then dawns the Invisible; the Unseen its truth reveals;

My outward sense is gone, my inward essence feels:

Its wings are almost free--its home, its harbour found,

Measuring the gulph, it stoops and dares the final bound,

Oh I dreadful is the check--intense the agony--

When the ear begins to hear, and the eye begins to see;

When the pulse begins to throb, the brain to think again;

The soul to feel the flesh, and the flesh to feel the chain.

Yet I would lose no sting, would wish no torture less;

The more that anguish racks, the earlier it will bless;

And robed in fires of hell, or bright with heavenly shine,

If it but herald death, the vision is pine!"

(Emily Bronte)

Bộ sách quý giá cô nương đưa tặng tại hạ ngày tại hạ đáp tàu sang Nhật, ngày nay tại hạ nằm bên phương trượng chùa chiền, vẫn đem gối đầu năm canh, và bao phen lần giở… Một mùi hương huyền ảo từ đó cứ đi về vây bọc một cung thành mơ mộng suốt bờ cõi chiêm bao.

Thưa Gái ạ! Nếu gái về xứ sở -

Của dư vang về sử lịch khuynh thành

Thì quốc sắc bốc thiên hương rạng rỡ

Sẽ bao trùm hồn sông Lõa sông Xên

Si vous alliez, Madame, au vrai pays de gloire,

Sur les bords de la Seine ou de la verte Loire,

Belle digne d'orner les antiques manoirs,

Vous feriez, à l'abri des ombreuses retraites

Germer mille sonnets dans le coeur des poètes,

Que vos grands yeux rendraient plus soumis que vos noirs

(Baudelaire)