12. LỪA ĐẢO NỮ SIÊU NHÂN

Mọi người đều rất mừng cho Annie Dookhan. Cô ta đảm nhiệm vai trò kiểm tra chất lượng cho một phòng thí nghiệm vaccine gần Boston, và không ai ở đó có thể làm việc chăm chỉ hơn cô ta. Cô ta luôn là người đến văn phòng lúc trời còn chưa sáng hẳn và thường là người cuối cùng tắt đèn của phòng thí nghiệm vào buổi đêm. Cô ta cũng không bao giờ nghỉ trưa và thường mang theo cả hồ sơ làm việc vào các kỳ nghỉ. Trên hết, cô ta đã nhận được bằng tốt nghiệp về hóa học, thông qua một chương trình bán thời gian tại Harvard. Như những gì chia sẻ với các đồng nghiệp, cô ta nói rằng bản thân đã bị buộc thôi học đại học tại Harvard vài năm trước đó vì thiếu tiền và cô ta phải hoàn thành bằng cấp của mình tại một trường công lập. Do đó, giành được tấm bằng tốt nghiệp từ Harvard mang lại cảm giác đặc biệt ngọt ngào - đặc biệt là khi cô ta đã hoàn thành trong thời gian kỷ lục, chỉ một năm. Để ăn mừng, phòng thí nghiệm đã tổ chức cho cô ta một bữa tiệc và treo một biểu ngữ có nội dung "Xin chúc mừng, Annie!"

Điều quan trọng nhất ở đây là: tất cả chỉ là một lời nói dối. Dookhan chưa bao giờ tham gia một lớp học nào ở Harvard, dù là hệ chính quy hay bất kỳ một hệ nào khác. Thậm chí, Harvard cũng không cung cấp chương trình bán thời gian nào liên quan đến lĩnh vực hóa học. Dookhan đã dựng lên toàn bộ câu chuyện này, như một mưu đồ để thăng tiến nhanh hơn tại công ty mà cô ta đang làm việc.

Thật không may cho cô ta, canh bạc này đã không thành công và công ty từ chối thăng chức cho cô ta. Quá tức giận, cô ta đã sửa lại sơ yếu lý lịch của bản thân (xóa bỏ trường Harvard nhưng lừa dối rằng cô ta đã học được một nửa chặng đường để lấy bằng thạc sĩ ở một trường khác) và bắt đầu tìm kiếm một công việc mới vào năm 2003. Không lâu sau, cô ta nhận được lời đề nghị từ một phòng thí nghiệm của chính phủ gần đó, nơi tiến hành công việc kiểm tra các loại ma túy cho các phiên tòa.

Cho đến thời điểm đó, Dookhan, một người phụ nữ 25 tuổi, đã nói ra rất nhiều điều dối trá. Nhưng cô ta luôn tỏ ra liêm chính ở băng ghế phòng thí nghiệm: không có bằng chứng nào chứng minh cô ta vi phạm bất kỳ hành vi gian lận nào tại công ty vaccine. Điều đó sắp sửa thay đổi.

Hầu hết mọi người ở đây đều lười biếng, luôn tìm những công việc dễ dàng nhất để thực hiện, nhưng Annie Dookhan luôn làm việc chăm chỉ.

Cô ta lớn lên ở Trinidad, nhập cư đến Boston với cha mẹ vào cuối những năm 1980, khi cô ta khoảng 11 tuổi. Sau đó, cô ta theo học tại Trường Boston Latin danh tiếng và tham gia các cuộc thi chạy ở đó; cô ta thậm chí còn cố gắng tham gia môn chạy vượt rào dù chỉ cao có một mét rưỡi. Cô ta thi đấu rất tệ trong môn thể thao này, nhưng huấn luyện viên của cô ta đã phải ngạc nhiên trước tinh thần hối hả của cô ta.

Cô ta đạt điểm xuất sắc môn khoa học tại Boston Latin, và sau đó tuyên bố rằng bản thân sẽ tốt nghiệp loại xuất sắc tại ngôi trường này dù nhà trường không cấp những danh hiệu như vậy. Cô ta còn nói với mọi người rằng bố mẹ cô ta đều là bác sĩ. Những lời nói dối vụn vặt này tiếp tục diễn ra ở trường đại học và sau đó là tại công ty vaccine và phòng thí nghiệm y dược của nhà nước, nơi cô ta tự sáng tạo ra những danh hiệu phức tạp cho bản thân, như "giám sát viên thường trực phòng chống khủng bố hóa học và sinh học" và "đặc vụ mật" của FBI.

Tuy nhiên, dù đáng ghét nhưng những lời nói dối cho đến thời điểm này vẫn chưa làm hại ai. Nhưng những lời nói dối nhỏ sẽ sớm tích lũy sức mạnh, và mọi thứ sớm đi vào chiều hướng đen tối.

Phòng thí nghiệm của Dookhan xác định các loại ma túy mà cảnh sát thu giữ trong các cuộc đột kích. Đôi khi đây là những khối ma túy nguyên chất; đôi khi chúng là những gói nhỏ được trộn với bột nở hoặc sữa công thức dành cho trẻ em và chia thành những chiếc bánh nhỏ hoặc những miếng giấy thiếc hình vuông để bán trên đường phố. Vì nhiều loại thuốc có đặc điểm bên ngoài giống nhau nên cảnh sát sẽ phải chuyển chúng đến phòng thí nghiệm để Dookhan và các đồng nghiệp của cô ta có thể xác định loại ma túy thông qua một loạt các cuộc kiểm tra.

Vòng kiểm tra đầu tiên, được gọi là xét nghiệm giả định, cho các nhà phân tích biết loại ma túy chung mà họ đang xử lý. Một thử nghiệm liên quan đến việc thêm formaldehyde và axit sulfuric vào một loại bột không xác định. Nếu mẫu chuyển sang màu đỏ tím, đó là thuốc phiện; nếu nó chuyển sang màu cam cháy, đó là một chất amphetamine. Các hóa chất khác có thể làm thuốc chuyển sang màu xanh lục hoặc xanh lam.

Giả sử các nhà hóa học có trong tay một loại thuốc phiện. Sau đó, họ sẽ tiến hành xét nghiệm khẳng định thứ hai để thu hẹp kết quả xuống một loại ma túy cụ thể. Xét nghiệm khẳng định bao gồm việc lấy một chút mẫu chưa xác định, hòa tan nó trong chất lỏng và thực hiện qua một số phân tích bên trong thiết bị chuyên dụng. Các mẫu thuốc phiện đã được xác định (ví dụ như morphin, heroin, fentanyl) được phân tích giống nhau trong cùng một lần thực hiện. Sau đó, thiết bị chuyên dụng sẽ tạo ra một số đồ thị - một loại mã vạch cho mỗi mẫu. Bằng cách so sánh mã vạch từ mẫu chưa được xác định với mã vạch từ các mẫu đã được xác định, các nhà hóa học có thể xác định chính xác loại thuốc có liên quan và thông báo cho cảnh sát.

Giống như các phòng thí nghiệm nghiên cứu ma túy trên toàn quốc, phòng thí nghiệm ở Boston ngập tràn các mẫu để kiểm tra. Đến năm 2003, lượng hàng tồn đọng của họ đã tăng lên vài nghìn mẫu phẩm; căn phòng bảo mật nơi họ lưu trữ các mẫu chưa được kiểm tra cuối cùng đã bị nhồi nhét nhiều đến mức việc đi lại bên trong là một mối nguy hiểm về tiêu chuẩn an toàn. Nhưng với sự xuất hiện của Dookhan, mọi thứ bắt đầu khởi sắc. Cô ta nhanh chóng tự nhận mình không chỉ là nhà hóa học chăm chỉ nhất (đi làm đầu tiên, về nhà cuối cùng) mà còn là người nhanh nhẹn nhất. Trong năm đầu tiên làm việc, cô ta đã thực hiện được 9.239 mẫu thuốc - gấp 3 lần mức kiểm tra trung bình của 9 nhà hóa học khác và tương đương hơn 1/4 số mẫu phẩm của phòng thí nghiệm nói chung. Mọi người ở đó bắt đầu gọi cô ta là nữ siêu nhân, một lời khen ngợi khiến cô ta bừng sáng. Trong các email gửi tới các công tố viên mà cô ta đã làm việc cùng, cô ta khoe khoang về việc mình là người không thể thiếu trong phòng thí nghiệm.

Tuy nhiên, cô ta đã sử dụng lời khen ngợi này như một loại dầu dưỡng xoa dịu cơn đau của bản thân. Năm 2004, cô ta gặp một kỹ sư tại quê hương Trinidad của cô ta và kết hôn với người đàn ông này. Không lâu sau, cô ta có thai. Nhưng lần mang thai đầu tiên đó đã kết thúc bằng một vụ sẩy thai. (Sau đó cô ta lại phải chịu đựng thêm một lần sảy thai nữa.) Mỗi lần mất mát đều tàn phá con người cô ta và gây căng thẳng lớn cho mối quan hệ mà cô ta đang có.

Nhà phân tích ma túy Annie Dookhan. (Được sự cho phép của Boston Herald.)

Thay vì dành thời gian nghỉ ngơi để xử lý vấn đề như người giám sát của cô ta cố gắng thuyết phục, Dookhan đã xóa tan nỗi đau bằng cách dành nhiều thời gian hơn ở băng ghế phòng thí nghiệm. "Tôi có sô cô la và công việc", cô ta nói với sếp của mình, "và đó là cách giải quyết của tôi". Một năm sau lần sảy thai đầu tiên, cô ta đã tạo ra một tốc độ thậm chí còn kinh khủng hơn trước, thực hiện 11.232 mẫu, gần gấp đôi nhà hóa học đứng thứ 2 và gấp 4 lần mức trung bình trong phòng thí nghiệm. Dookhan sau đó đã sinh ra một cậu con trai khuyết tật, điều này khiến tốc độ của cô ta bị chậm lại phần nào, nhưng cô ta vẫn tiếp tục lấy lòng các nhà hóa học đồng nghiệp của mình năm này qua năm khác. Trong khi hầu hết mọi người kiểm tra 20 mẫu cùng một lúc thì Dookhan thường lấy 50 hoặc 60 mẫu và có một lần lấy tới 119 mẫu.

Tuy nhiên, dần dần, các đồng nghiệp của cô ta nghi ngờ về tốc độ làm việc của siêu nhân này. Một số mối nghi ngờ trong số đó hoàn toàn có cơ sở thực tế. Làm thế quái nào mà một người lại có thể làm việc nhanh như vậy? Cũng có những manh mối suy đoán được hình thành. Một đồng nghiệp từng bắt gặp Dookhan không hiệu chuẩn chiếc cân của cô ta - một bước quan trọng để đảm bảo độ chính xác, vì sự khác biệt giữa 27,99 gam và 28,00 gam ma túy có nghĩa là chênh lệch vài năm tù. Các đồng nghiệp cũng nhận thấy rằng, dù tất cả các xét nghiệm của Dookhan đều đã được ghi nhận, tuy nhiên dường như cô ta chưa bao giờ sử dụng kính hiển vi của mình. Trong một mối nghi ngờ khác có liên quan, cô ta dường như không tạo ra số rác thải tương đương mức tiêu chuẩn. Trong một lần thử nghiệm, được gọi là thử nghiệm tinh thể, các nhà hóa học đã trộn một loại thuốc không xác định với một chất lỏng trên một lam kính. Tinh thể sẽ sớm hình thành. Các loại thuốc khác nhau tạo ra các tinh thể có hình dạng khác nhau mà các nhà hóa học xác định được dưới kính hiển vi. Mỗi thử nghiệm yêu cầu một lam kính sạch để tránh nhiễm bẩn, vì vậy dựa trên số lần thử nghiệm, các nhà hóa học nên vứt bỏ một số lam kính nhất định mỗi tháng. Dookhan thì không. Các đồng nghiệp nhìn vào thùng rác của cô ta và nhận thấy nó không hề có một chút rác nào bên trong.

Các đồng nghiệp của Dookhan đã có những nghi ngờ hoàn toàn đúng. Mặc dù không rõ chính xác thời điểm bắt đầu nhưng cô ta đã thực hiện hành vi gian lận quy mô lớn. Thay vì thực sự thực hiện các xét nghiệm, cô ta phỏng đoán các mẫu thử - chỉ cần nhìn lướt qua và đưa ra phán đoán về loại ma túy đang thử nghiệm.

Cô ta đã giải quyết vấn đề này bằng cách khai thác một lỗ hổng trong quy trình làm việc của phòng thí nghiệm. Vì lý do thực hiện theo chuỗi hành trình mẫu phẩm (CoC), tất cả các mẫu ma túy đều được kèm theo "phiếu kiểm soát", hồ sơ cho biết thời điểm thu giữ ma túy, cảnh sát giả định đó là ma túy gì,... Đây là một quy trình chuẩn xác của cảnh sát. Vấn đề là, các nhà hóa học như Dookhan có quyền tiếp cận thẻ kiểm soát và do đó có thể xem những loại ma túy mà cảnh sát nghi ngờ. Cho phép các nhà hóa học xem thông tin này dù vì lý do gì đi nữa thì cũng là một ý tưởng tồi. Những nghi ngờ của cảnh sát chắc chắn sẽ làm các nhà hóa học xuất hiện suy nghĩ thiên vị, thúc đẩy họ đi đến những kết luận nhất định và rời xa các kết quả thực tế có khả năng khác. Tuy nhiên, Dookhan đã khai thác triệt để lỗ hổng này, sử dụng phỏng đoán của cảnh sát như toàn bộ "phân tích" của cô ta. Nếu họ nói đó là heroin, thì đó là heroin. Không có rối rắm, không có ồn ào.

Công bằng mà nói, Dookhan luôn thử nghiệm những mẫu phẩm chưa được xác định, những mẫu phẩm thiếu thông tin thẻ kiểm soát dù có thể phỏng đoán một cách mù quáng. Cô ta cũng đã thực hiện các thử nghiệm trên khoảng 1/5 số mẫu tiếp nhận chỉ để chắc chắn về phỏng đoán của bản thân. Nhưng nếu không thực hiện những điều đó, cô ta đã bỏ qua tất cả những quy định hóa học khó chịu và chỉ đơn giản là tạo ra những thứ được đóng dấu bằng cao su và giữ cho con số thành tích của mình luôn ở mức cao. Tệ hại hơn nữa, sau đó cô ta sẽ ký các xác nhận tuyên bố rằng cô ta sẽ thực hiện các thí nghiệm kiểm tra và nộp chúng cho cảnh sát. Những tờ giấy xác nhận này được dùng làm bằng chứng trong các phiên tòa xét xử, vì vậy về cơ bản, cô ta đã tự thực hiện hành vi khai man trước tòa án hết lần này đến lần khác.

Giờ đây, trong nhiều trường hợp, việc phỏng đoán của Dookhan không tạo ra sự khác biệt thực tế nào: Cảnh sát thường biết họ đang thu giữ loại ma túy gì. Vì vậy, mặc dù việc bỏ qua các thử nghiệm đã vi phạm quyền được xử lý đúng thủ tục của nghi phạm, nhưng kết quả cuối cùng có thể sẽ giống nhau. Nhưng không phải lúc nào cũng vậy. Và đây là thời điểm Dookhan lạc vào con đường thực sự tội lỗi.

Một lần nữa, có hai vòng kiểm tra tại phòng thí nghiệm. Thường thì Dookhan sẽ làm ở vòng đầu tiên và một nhà hóa học khác ở vòng thứ hai, và đôi khi ở vòng thứ hai - vòng liên quan đến máy móc - sẽ mâu thuẫn với suy đoán ban đầu của Dookhan. Trong những trường hợp này, một cuộc kiểm tra lại sẽ được thực hiện theo thứ tự. Nhưng thay vì tuyên bố rằng bản thân đã phạm sai lầm, điều này có thể khiến danh tiếng nữ siêu nhân gặp rủi ro, Dookhan sẽ lẻn ra ngoài, tìm một mẫu ma túy nguyên chất mà cô đã xác định ban đầu và gửi đi để kiểm tra lại. Tất nhiên, thiết bị sẽ đưa ra kết quả "chính xác". Nói cách khác, cô ta bắt đầu giả mạo bằng chứng để che giấu hành vi gian lận của chính mình.

Kết quả là những người vô tội đã phải vào tù. Một người đàn ông đã bị bắt khi trên người đang có inositol, một loại bột màu trắng được bán như một chất bổ sung sức khỏe. Dookhan đã đóng đinh ông ấy là đang sử dụng cocaine. Trong một trường hợp khác, một người nghiện ma túy đã cố gắng thực hiện một trò lừa đảo khá ngớ ngẩn và bán một mảnh hạt điều cho đồng bọn, nhưng kết quả xét nghiệm tuyên bố đó là ma túy đá. Tên nghiện ma túy mua "mảnh hạt điều" hóa ra là một cảnh sát chìm. Tuy nhiên, đó chỉ là hạt điều, không có vấn đề gì lớn. Người đàn ông sau đó sững sờ nhìn Dookhan tuyên thệ ngược lại trước tòa. "Tôi biết cô ta nói dối" trong việc thực hiện các thử nghiệm, sau đó ông ấy nói: "Làm sao mà một hạt điều có thể biến thành ma túy đá được".

Không phải tất cả mọi nghi phạm bị Dookhan thực hiện các thử nghiệm gian dối đều phải vào tù, những hành vi vi phạm quy định về ma túy mức độ thấp thường không bị tống giam. Tuy nhiên, tiền án về ma túy dẫn đến hậu quả là những án tù về sau. Bạn có thể bị trục xuất, bị sa thải hoặc bị đuổi khỏi những căn nhà trợ cấp của chính phủ. Bạn có thể mất bằng lái xe hoặc bị tước quyền gặp con của mình. Nếu bạn xuất hiện trước tòa một lần nữa, bạn cũng sẽ là một người tái thực hiện hành vi phạm tội.

Dookhan chưa bao giờ đưa ra lời giải thích thỏa đáng về lý do tại sao cô ta lại gây nguy hiểm đến tính mạng của rất nhiều người. Tuy nhiên, lời nói và hành động của cô ta mang lại một số gợi ý về lý do này. Đầu tiên, Dookhan có vẻ thích thú với những kẻ buôn bán ma túy. Cô ta thường thân thiện một cách không phù hợp với các công tố viên địa phương và viết cho họ những email nghiêm túc về việc tống những kẻ xấu "ra đường". Một công tố viên đề nghị mua đồ uống cho cô ta tại một quầy bar đắt đỏ bậc nhất. Một người khác đã phải từ chức khi những email tán tỉnh của ông ấy với Dookhan bị công khai. Một lần, cô ta đã hỏi lời khuyên của công tố viên về việc liệu bản thân có nên đáp lại lời cầu xin giúp đỡ của một luật sư bào chữa hay không.

Dookhan cũng đang bị căng thẳng nghiêm trọng, một vấn đề mà nghiên cứu tâm lý cho thấy có thể cám dỗ mọi người tìm cách thực hiện việc làm không đúng quy trình và hành động trái đạo đức. Với lượng tồn đọng khổng lồ tại phòng thí nghiệm, mọi người ở đó phải đối mặt với áp lực đáng kể trong việc kiểm tra các mẫu thử. Cùng với vấn đề này, Dookhan đã bị sẩy thai nhiều lần và không hạnh phúc khi ở nhà; cô ta không có gia đình nào ngoài cha mẹ mình, và sống ngay cạnh toàn bộ họ hàng của cô ta, một điều không bao giờ dễ dàng. Đó không phải là lời bào chữa, nhưng căng thẳng kéo dài có thể làm suy giảm sức chịu đựng về tinh thần của chúng ta và làm giảm cảm giác đồng cảm đối với người khác. Với tình trạng tinh thần rối bời của chính mình, Dookhan có thể cảm thấy dễ dàng phớt lờ nguy cơ rằng hành vi lừa đảo của cô ta đang hủy hoại cuộc sống của người khác. Đặc biệt là khi trò gian lận đó giành được những lời khen ngợi.

Một số người nói dối để thao túng người khác hoặc đạt được những lợi ích vật chất. Dookhan muốn giành được vinh quang khoa học - cô ta thích được gọi là nữ siêu nhân. Người giám sát cũ của cô ta tại phòng thí nghiệm vaccine cũng suy đoán rằng, việc cô ta là một người nhập cư và một phụ nữ da màu có thể đã đóng một vai trò nào đó. Người giám sát, một người da đen, đã nói, "Tôi hiểu cảm giác là một người thiểu số ở nước Mỹ. Tôi nghĩ rằng trải nghiệm đó đã củng cố quyết tâm của cô ta để chứng tỏ rằng bản thân cũng là một người giỏi giang, hoặc thậm chí còn giỏi hơn người khác".

Thông thường, quyết tâm đó là một động lực lành mạnh, thúc đẩy mọi người đạt được nhiều thành tích hơn và phá bỏ những định kiến. Nhưng Dookhan không nhận được sự ngưỡng mộ mà bản thân mong muốn; cô ta theo đuổi vinh quang mà không có thành tựu cơ bản. Đây thực sự là một thất bại phổ biến của những người gian lận khoa học. Thay vì kiến thức, họ tìm kiếm giải thưởng và uy tín - những cái bẫy của khoa học - hơn là từ thành tựu bên trong lĩnh vực khoa học đó. Nhưng đó chính là điều đã tạo ra vô vàn những công trình nghiên cứu gian lận, chẳng hạn như trong lĩnh vực quang học hay điểu học. Dookhan đã làm như vậy trong phòng thí nghiệm pháp y, nơi quyền tự do của mọi người đang bị đe dọa.

Đáng buồn thay, Dookhan không phải là cá nhân duy nhất. Trong những thập kỷ gần đây, hàng chục nhà khoa học pháp y khác, tại các phòng thí nghiệm trên khắp thế giới, đã bị vạch mặt là những kẻ lừa đảo và gây sai lệch kết quả thực tế. Trên thực tế, đối với các nhà phê bình, trường hợp của Dookhan chỉ củng cố quan điểm rằng, bản thân khoa học pháp y chính là một thứ lừa đảo.

Tại Hoa Kỳ, nguồn gốc của khoa học pháp y bắt nguồn từ vụ án giết Parkman trong Chương 4, khi các bác sĩ tại Trường Y Harvard sử dụng chuyên môn giải phẫu của họ để xác định hành vi phạm tội của John White Webster. Trong vài thập kỷ tiếp theo, khoa học pháp y mở rộng sang quá trình điều tra các hành vi cố ý gây hỏa hoạn, chuyển động đường đạn của các loại vũ khí và cái gọi là phân tích bề mặt - nghiên cứu về dấu vân tay, vết cắn, dấu chân, vết máu bắn ra, và những thứ tương tự. Vào giữa thế kỷ XX, khoa học pháp y đã được thiết lập vững chắc trong các tòa án, và được xem như một giải pháp thay thế hợp lý, khách quan cho những vấn đề về cảnh sát chuyên quyền và tham nhũng đã thống trị trước đó.

Thật không may - và tôi ghét phải làm thất vọng những bạn là người hâm mộ những vụ án giết người bí ẩn ngoài kia - rất nhiều hoạt động pháp y mang lại kết quả hữu ích trong điều kiện thuận lợi nhưng lại tạo ra những kết luận sai lầm trong điều kiện tệ hại. Trong một báo cáo đáng nguyền rủa từ năm 2009, Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Hoa Kỳ đã vạch ra một số vấn đề nhức nhối trong ngành khoa học pháp y - bắt đầu với thực tế là hầu hết các lĩnh vực trong đó đều thiếu cơ sở khoa học. Thay vì dựa trên các thí nghiệm và phân tích, chúng chỉ đơn thuần là một tập hợp các linh cảm đúc kết được từ các thuật ngữ khoa học. Do đó, các chuyên gia pháp y khác nhau thường đưa ra những kết luận hoàn toàn khác nhau trong cùng một mẫu phẩm. Tệ nhất là một chuyên gia đôi khi cũng đưa ra những kết luận cực kỳ khác nhau từ cùng một mẫu phẩm vào những thời điểm khác nhau, tùy thuộc vào việc bạn nghĩ nghi phạm có tội hay vô tội - bằng chứng mạnh mẽ lại chính là những quan điểm định kiến tạo ra phân tích.

Điều bị chỉ trích không kém là sự thiếu khiêm tốn. Nói từ kinh nghiệm cá nhân, điều khiến các tác giả khoa học trở nên điên rồ là xu hướng các nhà khoa học che giấu mọi thứ; họ luôn đánh giá cao các tuyên bố của mình và từ chối trách nhiệm về các giải thích thay thế, ngay cả khi bằng chứng được đưa ra có vẻ mạnh mẽ. Ngược lại, nhiều chuyên gia pháp y - đặc biệt là khi làm chứng trước tòa - nói sai sự thật về những điều không có căn cứ. Họ tuyên bố rằng họ có thể khớp các sợi tóc hoặc vết cắn cho ai đó với độ chính xác 100% và có thể thực hiện điều đó trong tất cả mọi thời điểm. Họ tỏa ra một ánh hào quang của sự không thể sai lầm + ., và làm mờ đi bất kỳ câu hỏi nào thách thức quyền hạn của họ.

Tuy nhiên, chúng ta cần phải nói rõ ràng rằng không phải tất cả ngành khoa học pháp y đều là rác rưởi. Độc chất học và bệnh lý học rất vững chắc, và báo cáo của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Hoa Kỳ chỉ ra rằng, phân tích DNA nói riêng đạt được kết quả đáng tin cậy. Những lĩnh vực này có nền tảng nghiêm ngặt và dựa trên các thử nghiệm trong phòng thí nghiệm có căn cứ; và trong trường hợp phân tích DNA, nó có thể liên kết một cách đáng tin cậy các mẫu sinh học cụ thể (ví dụ: máu hoặc tinh dịch) với các cá thể cụ thể. Các nhà phân tích DNA cũng thường xuyên ghi nhận tỷ lệ không chắc chắn bằng cách gắn các xác suất vào kết quả của họ. Nhưng hầu hết các lĩnh vực pháp y không đáp ứng các nguyên tắc cơ bản này.

Kể từ khi báo cáo của Viện Hàn lâm xuất hiện, các lĩnh vực phân tích dấu vân tay và đường đạn của vũ khí bắt đầu cải thiện các hoạt động cẩu thả và chuyển sang hướng giá trị pháp lý về mặt khoa học. Và nếu những nhân viên chuyên môn phân tích bằng chứng một cách chính xác và thể hiện một chút khiêm tốn, thì ngay cả những lĩnh vực khoa học pháp y không thực sự hiệu quả cũng có thể tìm thấy một vị trí có giá trị trong công việc của cảnh sát hiện đại bằng cách thêm sức nặng vào lời khai và bổ sung cho một vụ án. Cho đến khi điều này xảy ra thì các bị cáo sẽ còn tiếp tục khiến nhiều người đau khổ. Ước tính rằng, "bằng chứng pháp y không chính xác hoặc gây hiểu lầm" góp phần vào một phần tư tổng số vụ kết án sai ở Hoa Kỳ và một số ngành pháp y thậm chí còn có hồ sơ theo dõi yếu kém hơn. Trong một nghiên cứu, FBI kết luận rằng, những lời khai "sai sự thật" trước tòa đã xảy ra trong 90% trường hợp liên quan đến các mẫu tóc siêu nhỏ.

Các phân tích kỹ thuật hình sự về ma túy sẽ phù hợp trong trường hợp nào? về mức độ giá trị, nó gần với khía cạnh DNA trong các vụ việc. Các xét nghiệm ma túy là công việc đáng tin cậy, chúng là một bằng chứng vững chắc của một vụ án hình sự nếu chúng được thực hiện đúng cách.

Sự sụp đổ của Dookhan bắt đầu từ một sự trùng hợp ngẫu nhiên. Năm 2001, cảnh sát Boston bắt giữ một người đàn ông tên là Luis Melendez-Diaz vì buôn bán ma túy bên ngoài một cửa hàng Kmart và tống cổ anh ta vào một chiếc xe đi tuần của cảnh sát. Trên đường đi, cảnh sát nhận thấy Melendez-Diaz đang loay hoay ở ghế sau. Nghi ngờ, họ khám xét chỗ ngồi của anh ta và tìm thấy một số túi cocaine mà anh ta mang theo trên người được nhét vào một vách ngăn ở phía sau nhằm tẩu tán chúng.

Cảnh sát đã tình cờ đưa mẫu phẩm đến chính phòng thí nghiệm nơi Dookhan sẽ sớm tìm ra xem chúng thực sự là gì. Theo các thông tin thu được, các mẫu phẩm đã được xử lý đúng cách, không có bất kỳ vấn đề bất thường nào xảy ra. Nhà hóa học phụ trách đã ký ba giấy chứng nhận rằng đó là cocaine, và bằng chứng này đã kết tội Melendez-Diaz. Nói chung, một trường hợp kết luận dễ dàng.

Các luật sư của Melendez-Diaz đưa ra một tranh luận mới. Tu chính án thứ sáu của Hiến pháp tuyên bố rằng, "bị cáo sẽ được hưởng quyền... được đối chất với các nhân chứng chống lại ông ấy" trước tòa. Theo truyền thống, các nhân chứng là những người đã thực sự nhìn thấy tội ác được thực hiện. Nhưng các luật sư của Melendez-Diaz lập luận rằng, các nhà phân tích pháp y cũng phải trực tiếp làm chứng. Trong trường hợp này, bởi vì nhà hóa học trong phòng thí nghiệm chỉ nộp giấy chứng nhận thay vì xuất hiện trước tòa, nên các luật sư đã lập luận để loại bỏ lời tuyên án.

Sau khi kháng cáo, vụ án được chuyển đến Tòa án Tối cao vào năm 2009. Trong phán quyết có tỷ lệ biểu quyết 5-4, bất chấp sự chia rẽ thường xảy ra tại tòa án, Tòa án Tối cao quyết định rằng các luật sư của Melendez-Diaz đưa ra tranh luận phù hợp: các nhà phân tích khoa học phải ra làm chứng trước tòa để bị cáo có cơ hội phản biện lại họ. Quyền đối chất với các nhân chứng là điều cần thiết đối với quan niệm của chúng ta về một phiên tòa công bằng, Scalia lưu ý, và do đó các nhà phân tích phải ra hầu tòa "ngay cả khi họ có sự nhạy bén về mặt khoa học như Marie Curie và sự chân thật của Mẹ Theresa". Nhưng Scalia cũng nghi ngờ rằng, không phải tất cả mọi người trong phòng thí nghiệm ma túy đều là Madame Curie hay Mẹ Theresa. Ông trầm ngâm, một số nhà phân tích có lẽ không đủ năng lực hoặc thậm chí là những kẻ nói dối, trong trường hợp đó, "chìa khóa của quá trình kiểm tra chéo" sẽ vạch trần họ. Ông ấy cũng có thể đã nghĩ đến Annie Dookhan khi viết quyết định của mình.

Giờ đây, có những tranh biện hiệu quả (và theo tôi là thuyết phục + .) chống lại phán quyết này. Tuy nhiên, kết quả của lời tranh biện này là các nhà phân tích ma túy pháp y như Dookhan phải ra hầu tòa để làm chứng thường xuyên trong tương lai.

Vậy liệu việc kiểm tra chéo có vạch trần Dookhan như Scalia dự đoán hay không? Rất khó xảy ra. Cô ta tiếp tục đưa ra những lời khai dối trá trước tòa. Dookhan đã làm chứng 150 lần trước tòa, tất cả đều được tuyên thệ, và trong tất cả 150 trường hợp, cô ta đều không bị bắt. Việc kiểm tra chéo được ca ngợi là "tuyệt phẩm" đã không thể phát hiện ra hành vi gian lận nghiêm trọng nhất trong lịch sử khoa học pháp y.

Tuy nhiên, yêu cầu làm chứng đã giúp vạch trần Dookhan một cách khá phức tạp. Mặc dù cô ta và các nhà phân tích khác hiếm khi dành nhiều hơn 20 phút phát biểu trước tòa, tuy nhiên họ thường phải lãng phí cả buổi sáng hoặc buổi chiều tại tòa án để ngồi dưới hàng ghế và chờ đợi vụ án của họ được đưa ra. Mỗi giờ ở tòa án là một giờ mà Dookhan không thể dành cho băng ghế phòng thí nghiệm. Kết quả là, số lượng thí nghiệm của cô ta giảm mạnh. Sau khi phán quyết của Melendez-Diaz được đưa ra, cô ta đã dành 92 giờ để làm chứng trong 6 tháng cuối năm 2009, và chỉ lấy được 6.321 mẫu trong năm đó. Con số thực hiện của các nhà phân tích khác cũng giảm xuống, trung bình khoảng 2.000.

Nhưng đây chính là vấn đề. Trong năm tiếp theo, số lượng thực hiện thử nghiệm của các nhà hóa học khác vẫn ở mức thấp. Dookhan thì không. Dù gọi điều này là siêu năng lực hay cẩu thả, nhưng cô ta đã dành 202 giờ để làm chứng trước tòa vào năm 2010, và tuyên bố đã xử lý 10.933 mẫu - gấp 5 lần mức trung bình trong phòng thí nghiệm và cao gần bằng mức đỉnh điểm trước khi Melendez-Diaz ra phán quyết.

Đây là thời điểm mà các nhà hóa học đồng nghiệp của cô ta thực sự nghi ngờ và bắt đầu theo dõi thời gian thực hiện thí nghiệm của Dookhan trên kính hiển vi và thùng rác của cô ta. Trong khoảng thời gian này, Dookhan cũng bị bắt gặp bỏ qua các kiểm tra hiệu chuẩn quan trọng trên các thiết bị khác nhau, có lẽ là để tiết kiệm thời gian. Tệ hơn nữa, cô ta bị bắt quả tang giả mạo tên viết tắt của đồng nghiệp khác trên một số thủ tục giấy tờ, nhằm che đậy sự thật rằng cô ta đã bỏ qua các bước theo quy định. Thật vậy, một số đồng nghiệp sau đó đã tự hỏi rằng, liệu cô ta có chủ động muốn bị phát hiện hay không vì những vi phạm của cô ta quá rõ ràng.

Cuối cùng, một nhà hóa học đã báo cáo vụ việc của Dookhan cho lãnh đạo quản lý. Người lãnh đạo đã gạt bỏ báo cáo vụ việc này trước sự thất vọng của nhân viên. Vị lãnh đạo cho rằng có thể đôi khi Dookhan đã làm mọi việc quá vội vàng, nhưng cô ta đã phải chịu rất nhiều căng thẳng ở nhà, điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng phán đoán của cô ta. Bên cạnh đó, với những yêu cầu làm chứng trước tòa, lượng công việc tồn đọng đáng sợ ngày càng lớn hơn và phòng thí nghiệm không thể để mất nữ siêu nhân của họ lúc này. Nhà hóa học này cũng đã báo cáo mối lo ngại của mình với hiệp hội khoa học địa phương, nhưng ông ấy không làm được gì thêm. Luật sư của hiệp hội này được cho là đã yêu cầu ông ấy rút lại báo cáo, kẻo ông ấy sẽ hủy hoại sự nghiệp của một nhà khoa học nữ trẻ tuổi. Tóm lại, cả lãnh đạo và hiệp hội khoa học đều chấp nhận hành vi không đúng đắn của Dookhan.

Tuy nhiên, giờ đây, Dookhan đã có những lời buộc tội chính thức chống lại cô ta. Một sai lầm cẩu thả, và sự nghiệp của cô ta sẽ kết thúc.

Như đã đề cập, phòng thí nghiệm có một nhà kho an toàn để lưu trữ các mẫu phẩm ma túy chờ thử nghiệm và có các quy trình nghiêm ngặt về việc ký tên và xuất mẫu. Khi trở nên kiêu ngạo hơn, Dookhan bắt đầu lấy mẫu mà không thèm ký tên, một hành vi vi phạm các quy tắc chuỗi quy trình của mẫu phẩm. Cuối cùng cô ta bị bắt vào một ngày tháng 6 năm 2011 với 90 mẫu không có chữ ký. Cô ta cố gắng che đậy sai lầm của mình bằng cách giả mạo tên viết tắt của đồng nghiệp trong sổ theo dõi. Thật không may, đồng nghiệp đã không có mặt tại phòng thí nghiệm vào ngày được đề cập. Khi đối diện với cuốn sổ ghi chép và được hỏi rằng có vi phạm các quy tắc hay không, Dookhan đã trả lời rằng: "Tôi có thể hiểu tại sao anh lại nghĩ như vậy".

Ngay cả khi đó, các lãnh đạo của Dookhan vẫn không trừng phạt cô ta. Trên thực tế, họ đã làm mọi cách để che đậy hành vi vi phạm chuỗi quy trình mẫu phẩm. Tuy nhiên, vào tháng 12, văn phòng thống đốc Massachusetts nhận được thông tin về vi phạm và đã giao cho tổng thanh tra của bang điều tra. Trong quá trình điều tra, một số hoạt động lỏng lẻo khác tại phòng thí nghiệm được đưa ra ánh sáng, bao gồm vấn đề an ninh yếu kém và đào tạo không đầy đủ cho các nhà hóa học mới. (Các cuộc điều tra sau đó thậm chí còn phát hiện ra nhiều vấn đề đáng báo động hơn, bao gồm cả những viên ma túy thất lạc từ những chiếc hộp cũ nằm xung quanh phòng thí nghiệm. Một giám sát viên có một số ống nghiệm trong ngăn kéo bàn của mình; một ống được dán nhãn 1983.) Vào mùa hè năm 2012, cơ quan cảnh sát của bang đã nắm quyền kiểm soát phòng thí nghiệm do lo sợ về tính đúng đắn của bằng chứng. Hai ngày sau khi tiếp quản, các nhà hóa học đồng nghiệp của Dookhan đã chuyển những nghi ngờ của họ về cô ta cho những người giám sát mới của họ.

Vào thời điểm đó, Dookhan đã bị sa thải do mức độ nghiêm trọng của các hành vi vi phạm trong chuỗi xét nghiệm mẫu phẩm. Nhưng cô ta vẫn chưa phải đối mặt với bất kỳ hậu quả nào cho hành vi tự đưa ra phán đoán trong hàng chục nghìn mẫu phẩm cho đến khi hai thám tử gõ cửa nhà cô ta vào cuối tháng 8 năm 2012.

Họ ngồi xuống với Dookhan trong phòng khách của cô ta để trò chuyện, và ban đầu cô ta phủ nhận mọi thứ. Nhưng các thám tử đã chuẩn bị sẵn sàng mọi tình huống, và họ đặt các cuốn sổ ghi chép giả mạo và các báo cáo hiệu chuẩn trước mặt cô. Tại thời điểm này, Dookhan nói, "Tôi đã hoàn thành công việc, nhưng chỉ là không đúng cách. Tôi không tuân theo các quy trình, và đó là hành vi vi phạm". Nói cách khác, cô ta thừa nhận đã vi phạm một số quy tắc kỹ thuật, nhưng tuyên bố rằng yếu tố khoa học vẫn chuẩn xác.

Giữa buổi làm việc, chồng của Dookhan về nhà và kéo cô vào một căn phòng khác. Ông ấy hỏi cô có cần luật sư không, và cô ta đảm bảo với người chồng rằng mọi thứ đều ổn - một lời nói dối khác. Sau đó cô ta quay lại phòng khách và tiếp tục buổi làm việc.

Khi các thám tử đặt câu hỏi rằng liệu cô ta đã bao giờ đưa ra phỏng đoán mà không dựa trên thử nghiệm thực tế trong phòng thí nghiệm chưa, Dookhan lại một lần nữa cho thấy sự giả dối của mình. "Anh nghĩ thuật ngữ đó có nghĩa là gì?", cô ta hỏi lại. Khi họ giải thích, cô ta phủ nhận điều đó: "Tôi sẽ không bao giờ giả mạo kết quả thử nghiệm bởi vì đó là cuộc sống của một người nào đó". Các thám tử đã đáp lại với nhiều bằng chứng hơn. Như đã đề cập, đôi khi Dookhan đưa ra phán đoán về một loại ma túy, chẳng hạn như cocaine, và dùng cho một cuộc thử nghiệm trong thiết bị chuyên dụng tiếp theo để tìm ra heroin hoặc một chất khác. Trong trường hợp đó, cô ta sẽ lén lấy một ít cocaine từ một mẫu phẩm khác và gửi lại để thử nghiệm, từ đó "xác nhận" kết luận đầu tiên của mình. Chà, trong một số trường hợp, các thám tử đã tìm lại mẫu ban đầu để kiểm tra lại - và xác định rằng đó là heroin. Đó là bằng chứng cho thấy cô ta đã giả mạo kết quả.

Nước mắt của Dookhan đã sớm trào ra. Cô ta đã cố gắng hạ thấp hành vi gian lận của mình, nhấn mạnh rằng bản thân chỉ đưa ra phỏng đoán trong một vài lần. Khi các thám tử tạo thêm nhiều áp lực, cuối cùng cô gục ngã. "Tôi đã làm rối tung mọi việc", cô ta nói. "Tôi đã làm ra những điều tồi tệ".

Dookhan cuối cùng thú nhận tội lỗi, với 27 tội danh khai man, giả mạo bằng chứng và cản trở quá trình thực hiện công lý. Lời thú nhận của cô ta cũng khiến toàn bộ hệ thống luật pháp của Massachusetts rơi vào tình trạng hỗn loạn. Vì Dookhan không thể nhớ được những mẫu nào chỉ được đưa ra phán đoán và những mẫu nào cô ta đã thực sự kiểm tra, nên tất cả 36.000 trường hợp cô ta đã thực hiện trong suốt sự nghiệp của mình giờ đây đều bị nghi ngờ. Cơ quan lập pháp tiểu bang đã phải phân bổ 30 triệu đô la để đối phó với sự cố kinh hoàng này; một nhóm vận động pháp lý ước tính sẽ mất 16 nhân viên trợ lý trong một năm làm việc chỉ để thông báo cho tất cả những người bị ảnh hưởng, nhẹ nhàng hơn nhiều so với việc đưa họ ra tòa. Các kháng cáo bắt đầu tràn ngập và cuối cùng các tòa án Massachusetts đã lật lại 21.587 bản án, một quyết định lớn nhất trong lịch sử Hoa Kỳ.

Nhà phân tích ma túy Annie Dookhan sau khi bị bắt vì một trong những vụ gian lận lớn nhất trong lịch sử khoa học. Khi bị bắt, cô ta đã òa khóc, "Tôi đã làm rối tung mọi việc. Tôi đã làm ra những điều tồi tệ". (Được sự cho phép của Boston Herald.)

Việc bị sa thải hẳn là sự trả thù ngọt ngào cho những người ghét sự sai phạm, những người biết rằng nữ siêu nhân của phòng thí nghiệm đã luôn thực hiện hành vi lừa đảo. (Mọi người trên đường phố Boston bắt đầu nói về "Dookhaned".) Nhưng cũng có những vấn đề khác ở đây.

Dù bạn có cảm nhận gì về cuộc chiến chống ma túy không bao giờ kết thúc của Hoa Kỳ - và tất cả những người "khá vô tội" bị bắt trong những chuyên án nghiệp vụ của cảnh sát - thì ít nhất một vài người trong 21.587 bị cáo đó là tội phạm bạo lực. Nhờ Dookhan, họ bất ngờ được tự do. Ít nhất 600 người bị kết án đã được mãn hạn tù hoặc đã được bác bỏ các cáo buộc, và 84 người trong số họ đã ngay lập tức quay lại con đường cũ và phạm nhiều tội ác hơn. Một trong số họ đã giết người trong một phi vụ buôn bán ma túy ở phía nam. Một người khác đã bị bắt vì tội danh liên quan đến vũ khí nóng. Khi bị bắt, anh ta cười: "Tôi vừa được ra tù nhờ Annie Dookhan. Tôi yêu người phụ nữ đó".

Vào tháng 11 năm 2013, một thẩm phán đã kết án Dookhan từ 3 đến 5 năm tù. Để so sánh, buôn bán 28g heroin sẽ phải nhận bản án 7 năm tù giam. Khi nhìn quy mô hành vi sai phạm của cô ta, mức độ nhẹ nhàng của bản án khiến nhiều người thất vọng. "Bạn bước đi với một cảm giác rằng điều này hoàn toàn không thỏa đáng", một nhà lập pháp tiểu bang cho biết. "3 đến 5 năm hoàn toàn không đủ". Thật vậy, Dookhan thậm chí đã không thụ án đủ 3 năm, bước ra khỏi nhà tù như một phụ nữ tự do vào tháng 4 năm 2016.

Annie Dookhan không phải là nhà khoa học pháp y duy nhất bị bắt vì hành vi sai trái. Trong 20 năm qua, những vụ bê bối tương tự đã xảy ra ở Florida, Minnesota, Montana, New Jersey, New York, Bắc Carolina, Oklahoma, Oregon, South Carolina, Texas và Tây Virginia. Đáng buồn thay, chuỗi sự cố bao gồm việc làm sai lệch hoặc che giấu bằng chứng pháp y trong ít nhất 3 vụ án đưa ra phán quyết tử hình.

Không đủ năng lực cũng là một vấn đề đang xảy ra. Các phòng thí nghiệm kỹ thuật hình sự đã bị bắt quả tang để bằng chứng dưới những mái nhà dột nát hoặc trong những hành lang không an toàn. Một phòng thí nghiệm được điều hành bởi các sĩ quan cảnh sát, những người được đào tạo hầu hết về khoa học thông qua Wikipedia. Thật đáng ngạc nhiên, Massachusetts đã bùng cháy lần thứ hai ngay sau khi Dookhan bị bắt. Một nhà hóa học trong phòng thí nghiệm Amherst của bang đã bị bắt gặp đang sử dụng các mẫu phẩm meth, cocaine, ketamine và thuốc lắc tại nơi làm việc và tìm đến cảm giác phê ma túy khi đang thực hiện các thí nghiệm. Cô ta cũng hút ma túy đá trong phòng tắm của tòa án trước khi bước ra làm chứng.

Tuy nhiên, hành vi gian lận của Dookhan nổi bật hơn cả vì sự táo bạo và phạm vi của nó. Ở một khía cạnh nào đó, thật khó tin là cô ta đã có thể trốn tránh tội ác của mình trong thời gian lâu như vậy. Tuy nhiên, nhìn từ khía cạnh khác thì điều này không có gì đáng ngạc nhiên cả. Văn hóa của chúng ta đặt các nhà khoa học lên một bậc danh vọng: Chúng ta luôn muốn nghĩ rằng có những người ngoài kia coi trọng tính trung thực và sự thật hơn tất cả mọi thứ. Chúng ta muốn tin tưởng họ, và các nhà khoa học bị các đồng nghiệp của họ chỉ trích lừa bịp như bất kỳ ai. Hãy nhớ rằng, những người giám sát của Dookhan đã nhận được cảnh báo về cô ta, nhưng họ đã chậm chạp trong việc thực hiện các hành động hợp lý. Trên thực tế, các nhà ảo thuật chuyên nghiệp đã nói rằng các nhà khoa học thường dễ bị lừa hơn những người bình thường, bởi vì họ tự tin quá mức vào trí thông minh và sự khách quan của chính mình. Những Dookhan của thế giới chỉ đơn giản là khai thác sự thật này.

Chắc chắn rằng tuyệt đại đa số các nhà khoa học đáng được chúng ta tin tưởng. Nhưng bất kể bạn nhìn nhận từ góc độ nào, gian lận khoa học không phải là hiếm. Hàng trăm bài báo khoa học bị thu hồi mỗi năm, và dù rất khó nắm bắt các con số chính xác, nhưng một nửa trong số đó đã bị rút lại do gian lận hoặc hành vi sai trái khác. Ngay cả những nhà khoa học có tên tuổi cũng vi phạm. Một lần nữa, thật không công bằng khi lên án những người trong quá khứ vì không đáp ứng được các tiêu chuẩn ngày nay, nhưng các nhà sử học đã ghi chép rằng Galileo, Newton, Bernoulli, Dalton, Mendel, và những người khác đều thao túng các thí nghiệm và/hoặc giả mạo dữ liệu theo những cách có thể khiến họ bị sa thải từ bất kỳ phòng thí nghiệm tự trọng nào ngày nay.

Gian lận và các hành vi sai trái khác làm xói mòn lòng tin của công chúng và làm băng hoại tài sản lớn nhất của khoa học - danh tiếng. Thật không may, khi xã hội của chúng ta trở nên giàu công nghệ kỹ thuật và khoa học hơn, những vấn đề này sẽ ngày càng trở nên tệ hại: những liên doanh khoa học mới thú vị cũng sẽ tạo ra những cơ hội mới để thực hiện những việc làm sai trái khác nhau. Nhưng không phải là không có cơ hội thay đổi. Như chúng ta sẽ thấy trong phần kết luận, có những cách thực tế đã được chứng minh để chúng ta có thể hạn chế và cắt giảm tình trạng lạm dụng như vậy.