ĐẶC SẢN CỦA NGƯỜI HOA -

Xóm cũ tôi tầm khoảng 11 giờ có ông Tàu thường đẩy xe bán các loại cà na, mứt, cắn chỉ, xí muội…Tôi không thích chua nên chẳng quan tâm đến chiếc xe của ông ngoài cái món chua chua được cắt lát mỏng dính, hình tròn màu hồng mà nhỏ bạn tôi gọi là xí muội cán dẹp (?) Tôi thường mua bảo mấy đứa lè lưỡi ra để tôi trao “mình Chúa”, chẳng là nó giống cái bánh lễ trong nhà thờ. Nhờ vậy mấy đứa bạn thích chơi “trò” đó với tôi. Tụi nó được ăn miễn phí cái món chua chua đó.

Chiếc xe của ông Tàu gồm một thùng kính to, nằm ngang, có nhiều ngăn chứa những loại mứt chua khác nhau. Ai mua, ông kéo kính, lấy giấy và gấp những miếng mứt,cà na…đưa cho họ. Tủ kính đặt thấp, vừa tầm nhìn bọn con nít chúng tôi. Chúng tôi thích gì, chỉ lên mặt kính, ông đều chìu hết, thậm chí ông còn cho chúng tôi ăn thử.

Một lần tôi cùng nhỏ bạn đứng xớ rớ bên xe kính, ông Tàu xách xô đến phông tên (fontaine) công cộng lấy nước, tôi rủ nhỏ bạn kéo kính lấy ít xí muội cán dẹp, nhỏ ừ. Tôi làm chia cho nhỏ. Chỉ dám lấy tí xíu nhưng cũng sợ lắm. Quái! Sao ngày xưa ngây thơ và trong sạch thế! Vẫn còn thời gian cho một “phi vụ” nữa, vậy mà tụi tôi không dám.

Những hàng quán ngày xưa người ta bày mận, ổi, me, bánh …phía ngoài kệ. Phía trên, người ta treo đồ chơi lủng lẳng, mấy rổ mận, bánh… khuất tầm nhìn người bán. Một lần tôi cầm trái mận, bạn gọi, tôi cầm đi theo luôn, giật mình mới biết mình “cầm nhầm”. Nhỏ bạn xúi tôi đến cái hẻm xóm trên ăn. Chao ôi, một trái mận “chôm” ăn sao ngon thế chứ! Ngày mai tôi và nó “làm tiếp”, chẳng ngờ về nhà mẹ tôi bảo chị Cúc thấy tôi lấy mận, vì nể mẹ không la lên. Thế là tôi bị mắng một trận, bị “cho treo” năm cây roi mây. Từ đó tôi không dám cầm nhầm bất cứ “món” nào kể cả món “bánh lễ chua” của ông tàu.

Mỗi lần ông đến, chúng tôi nghe ông rao như hát “cà na, cà na cắn chỉ, cắn chỉ cắn chỉ xí muội…”. Tuy không thích chua, thỉnh thoảng tôi vẫn nhớ cái món “xí muội dẹp”. Mỗi lần tết đến, tôi đi loanh quanh những hàng mứt để tìm lại món “xí muội cán” hay cà na hoặc cắn chỉ…của ông tàu ngày xưa mà không thấy. Cà na của ông Tàu không phải những trái cà na xanh ngâm đường rồi lấy ra chấm muối ăn như hiện nay mà “nó” chua chua ngọt ngọt, cắn chỉ của ông cũng ngọt ngọt chua chua …, không giống bất cứ loại mứt nào hiện nay.

Một loại bánh thường bán tại tiệm của bà tàu gần nhà tôi có tên bánh pẻng. Tôi nhớ bánh có hương vị đặc biệt, giống như bánh in của người Việt nhưng dường như là đậu xanh nướng, ở giữa có tí mứt bí…Ăn rất ngon!...Có câu chuyện kể rằng buổi trưa một người ra nhìn lên tàn cây cao, gặp một con tinh chỉ xuống ngay mắt ông. Ông bị mờ mắt. Một hôm gặp một thiền sư chữa bệnh và bảo ông hãy ăn một loại bánh pẻng có hình Đức Phật, mắt sẽ từ từ sáng ra. Tôi nghe kể chuyện, để ý thấy các bánh pẻng có hình những ông tiên. Tôi lại tin đó như thuốc ngừa những bệnh tà ma!

Người Hoa có một loại chè tôi rất thích, đó là chí mè phủ, còn gọi là chè mè đen. Ăn xong miệng mồm đen thui. Sau này chị tôi sanh em bé, thấy những thứ đầu tiên em bé thải ra, tự dưng tôi không thích ăn chí mè phủ nữa. Vả lại, xóm tôi còn bà Hai bán chè, những loại chè đậu xanh bột báng hay đậu xanh phổ tai, ăn ngon hơn và…trông vệ sinh hơn. Tôi còn thiết tha với chí mè phủ làm gì chứ.

Mồng 5 tháng 5 âm lịch, những doanh nhân Hoa kiều bạn với ba tôi thường mang biếu chúng tôi bánh pá chạng. Loại bánh ú có hột vịt muối, hạt maron và hương vị thật đặc biệt. Sau 1975, gia đình tôi cho một người Hoa thuê nhà, ông đã biếu chúng tôi những chiếc bánh với hương vị ngày xưa. Rồi ông dọn đi. Chúng tôi làm việc có tiền, ngày tết mồng 5 cũng muốn tìm mua bánh pá chạng đặc biệt đó. Chúng tôi đi lòng vòng, nào nhà hàng Đồng Khánh, La Cai…Tất cả chỉ là bánh ú của người Việt hoặc bánh ít lá gai. Thật khó tìm thấy lại hương vị cũ.

Người Hoa còn loại bánh giống bánh bông lan nhưng có hương vị rất khác. Đó là bánh thuẩn. Bánh này thường to, có hai màu và hình dáng như cái hoa có những cánh hoa xòe ra.

Đi dạy hằng ngày ra vào bến xe Chợ Lớn. Thi thoảng tôi đi tìm mua cà na cắn chỉ, xí muội cán dẹp, bánh pẻng, pá chạng… Tất cả chỉ vô ích! Có thể là cà na, cắn chỉ, xí muội, bánh pẻng…nhưng hương vị đã thay đổi hẳn, không như những loại bánh mứt đặc trưng của người Hoa ngày xưa tôi từng nếm thử. Chị tôi nói giờ toàn Tào Lao nên thức ăn Tàu đã mai một…Bỗng nghe buồn buồn và chợt nhớ về xóm cũ. Nơi đó có ông Tàu đẩy xe kính, những món ăn chua chua…tôi từng chôm những miếng xí muội cán dẹp…

Chắc chắn người Hoa có vô số đặc sản. Nhưng với tôi chỉ là những món ăn trẻ con ngày xưa: cà na, xí muội dẹp, cắn chỉ, bánh pẻng, bánh pá chạng…Tất cả như đã vào quá khứ, bởi đi hoài vẫn không gặp lại hương vị cũ. Cũng như tìm hoài chẳng thấy lại Ta của Ngày Hôm Qua…