Ngày không đáng nhớ

Thanh xuân ngậm bồ hòn đi miết

Tóc xanh phai bụi gió biên rừng…

CATHY – NGƯỜI NỮ PHÓNG VIÊN NƯỚC NGOÀI – chớp đôi mắt xanh biếc, đưa tay vén mớ tóc hoe vàng cột gọn lại bằng một băng vải tím, nhìn Tạo cười:

– Gió lớn quá.

– Vâng, điệu này không đi sớm chiều chắc kẹt luôn.

Tạo ngồi bệt xuống đất, tựa lưng vào hầm cát. Cathy đưa máy ảnh lên ngắm nghía vùng đồi trước mặt. Xa hút cuối tầm mắt nhiều cột khói bốc cao, đất và trời ồn động tiếng nổ.

Cathy quàng máy ảnh lại vào cổ, quì xuống trước mặt Tạo, cặp đùi căng tưởng muốn đứt tung hết đường chỉ chiếc quần vằn vện nhiều bệt màu xanh xám. Tạo nhìn mông lung lên trời: máy bay lại tới quạt gió dưới bầu trời xanh lộng xé toạc những tảng mây bay tan tác trên đầu.

Cathy ngước mắt nhìn lên thắc mắc không hiểu Tạo đang tìm kiếm cái gì trên cao xa kia. Tạo che tay bật lửa mồi thuốc, nhả khói.

– Cô qua đây lần này là lần thứ mấy?

– Lần thứ nhất.

– Sao cô chọn nghề này?

– Tôi thích phiêu lưu.

– Tôi không tin.

Cathy trố mắt nhìn Tạo, tia nhìn tròn ngạc nhiên. Tạo bật cười lớn:

– Cô sợ chết không?

– Không!

– Liều nhỉ.

Cathy chớp mắt giọng quả quyết:

– Tôi không sợ thật mà.

– Cô thấy đất nước tôi thế nào?

– Ồ, đẹp lắm, thơ mộng lắm.

Tạo khoát tay chỉ vòm trời mù mịt lửa khói trước mặt:

– Thơ mộng vậy đó hả?

– Không, tôi muốn nói những nơi tôi đã có dịp đi qua, những nơi không hay chưa là mặt trận.

– Ví dụ?

– Sài Gòn chẳng hạn.

– Cô lầm rồi, Sài Gòn đâu có đẹp, có thơ mộng.

– Sao lại không?

– Chính cảnh tượng trước mắt cô đang nhìn thấy mới đẹp mới thơ mộng.

– Ồ?

– Cô chịu khó tưởng tượng một chút. Dưới không gian mờ mịt thế kia hai mươi mấy năm trước tôi đã chào đời, nay lớn lên vẫn không gian đó, lửa khói đó, nghĩa là vẫn trong bầu khí ngạt cứng chiến tranh này tôi vẫn can đảm sống; nếu không nhờ cái chất mơ mộng truyền kiếp của tổ tiên tôi lưu chuyển trong huyết thống thì sức mấy tôi còn chịu đựng nổi. Do đó, cô đừng ngạc nhiên khi nghe tôi bảo cảnh tượng trước mắt bây giờ thật đẹp, đẹp thơ mộng và đẹp dã man.

– Đẹp dã man.

– Vâng, dã man vẫn có vẻ đẹp của nó chứ.

– Ông nói chuyện nghe lạ lắm.

– Có gì lạ đâu? Thượng đế sinh ra cái gì cũng khoác cho nó một vẻ đẹp hết, kể cả tội ác...

Cathy tròn xoe mắt, đưa tay ngắt cọng cỏ vò nát lộ vẻ bối rối kinh ngạc. Tạo chợt nhận ra mình đã nói hơi nhiều, có lẽ nhìn dáng điệu say mê của anh người đối diện ngỡ anh nổi cơn khùng cũng nên. Tạo chiêm ngưỡng vẻ ngạc nhiên ngơ ngác của người nữ phóng viên nước ngoài với một chút thích thú. Anh nhìn sâu vào đôi mắt xanh biếc, nhìn những chấm tàn nhang nâu sậm ở đuôi con mắt bên phải của cô cười khẩy:

– Cô ngỡ tôi lên cơn khùng à?

Cathy se sẽ nhún vai cười, nụ cười hàm ý xin lỗi:

– Ồ không, ông nói chuyện hay lắm, tôi chưa từng được tiếp xúc với một thanh niên cởi mở và nhiệt thành như ông?

– À, tôi mà nhiệt thành? Tôi cởi mở gì đâu?

– Cái lưỡi ông là con sóc con.

– Cô ngạo tôi?

Người nữ phóng viên cười rộ:

– Tôi muốn nói ông nghĩ nhanh nói nhanh như sóc nhảy sóc chạy, chắc ông trốn giỏi lắm.

– Cô nói hơi đúng đấy, thuở nhỏ tôi ưa trốn học, vào quân đội, tôi ưa bỏ đơn vị đi lang thang.

– Còn trước địch quân?

– Đố cô đấy.

– Chịu!

Tạo búng mẩu tàn thuốc văng ra xa:

– Trước địch quân dĩ nhiên tôi lên đạn trong nòng súng.

– Ông có bắn họ không?

– Bắn chứ, với điều kiện họ cùng bắn một lúc với tôi.

– Làm sao biết là họ cùng bắn một lượt với mình được? Họ chỉ cần nổ súng trước ông một giây ông có thể mất mạng.

– Ấy, tôi cũng nghĩ như cô vậy, nếu tôi nổ trước họ một giây tôi cũng có thể giết họ nên tôi không muốn. Tôi chỉ muốn hai bên cùng nổ một lượt và đạn không trúng ai cả.

– Nếu ai cũng nghĩ như ông thì làm sao thắng địch quân được?

– Cô nói đúng lắm, chỉ mình tôi nghĩ vậy thôi.

– Thế ông đã đối mặt bọn địch lần nào chưa?

– Chưa.

– Tôi mong ông chẳng bao giờ gặp họ cả, gặp một tên địch chậm chạp nhất ông cũng có thể chết như chơi.

– Tôi cũng mong thế, nói rõ hơn tôi mong nước tôi hòa bình, không còn ai bắn ai hết.

Cathy cúi đầu chăm chú nhìn hai mũi giày Tạo, trầm giọng:

– Tôi nghĩ đó cũng là ước muốn của nhiều người, kể cả tôi: kẻ ngoại cuộc, dẫu sao tôi cũng có một người thân yêu bỏ xương thịt lại trên miền đất hung bạo này.

Tạo bối rối trước vẻ buồn bã bất chợt của người đối diện, anh nghĩ nên nói một câu chia buồn nào đó.

– Xin chia buồn cùng cô, té ra cô có một người thân sang chiến đấu và mất ở đây?

– Vâng, anh ấy là hôn phu của tôi, máy bay anh bị bắn rơi xuống vùng này tháng mười một năm ngoái.

– Ngay ở vùng này? Khe Sanh?

– Vâng, Khe Sanh, bởi vậy đang ở Sàigòn nghe Khe Sanh, tôi nhất định xin đi cho bằng được.

– Tôi hiểu nỗi buồn của cô lắm.

– Cám ơn ông.

Tạo im lặng, Cathy im lặng, đầu cúi xuống, nắng óng ánh những sợi tóc hoe vàng bay bay trong gió. Tạo hình dung một mối tình lỡ dở; chàng đi viễn chinh, nàng ở nhà trông đợi, chàng chết mất xác ở quê người, nàng học nghề phóng viên để có dịp được đi xa, có dịp đến thăm nơi chốn chàng đã vùi thây, mặc dù nàng biết nơi nàng sẽ đến là một miền đất hung bạo (?) Như thế thì ích gì cơ chứ? Tại sao không kiếm một người tình khác, lấy chồng đẻ con cho xong? Một đứa con gái của một xứ tư bản, diêm dúa từ cái ăn cái mặc, giàu có từ cây kim tới chiếc phi thuyền sao lại có ý tưởng “dấn thân” kỳ lạ vậy được? Tạo nhìn người nữ phóng viên nước ngoài không còn với đôi mắt trêu cợt lúc đầu nữa, ánh mắt anh dịu xuống bồi hồi thương cảm và thông cảm. Anh đứng lên nhỏ nhẹ:

– Xin lỗi, tôi đã vô tình gợi dậy mối buồn của cô.

– Không, ông không có lỗi gì cả. Được nói với ông cái lý do thầm kín tôi đến đây, tôi thấy dễ chịu và nhẹ lòng lắm.

Tạo đốt điếu thuốc cố trấn áp niềm xúc động tưởng chừng như vô cớ vừa mơ hồ vực dậy trong anh.

Hai người bước trên lối đi hẹp len lỏi giữa những vòng kẽm gai căng thấp, đi qua bãi đậu xe ngổn ngang những phuy dầu xăng nhớt và két đạn chất đống. Rải rác bốn phía: những căn hầm phòng thủ trơ lì dưới màu nắng vàng nhạt. Lính tráng ôm xách lui tới lặng lờ câm nín. Sân bay phía trái ồn động tiếng máy bay rộn ràng lên xuống.

Hơi lạnh phảng phất trong gió. Thời tiết đang độ xuân già, chịu ảnh hưởng của khí núi và hơi nước độc bốc lên từ những suối lạnh ẩn kín đâu đó dưới chân rừng nên không khí hồ như thường xuyên lạnh dù vẫn có nắng. Về đêm, trời biên giới kín đặc mù sương, áo field–jacket kéo cao cổ chưa đủ, phải cần thêm ít nhất hai cái mền quấn. Nằm trên giường bố nghe cây lá vi vu reo gió bên ngoài cứ ngỡ đang ở giữa mùa đông bất tận, lạnh buốt khô da nhưng không hề nghe tiếng mưa.

Người nữ phóng viên cao hơn Tạo một cái đầu, hai chiếc bóng so le trải dưới bước chân, mặt đất đỏ khô xốp ẩm mịn mủn bột. Cathy sóng vai đi bên Tạo thinh lặng. Tạo lan man nghĩ tới chuyến vượt biên sắp tới. Sáng nay, anh được lệnh hướng dẫn một phái đoàn báo chí gồm năm người, 4 nam và một nữ tới thăm một căn cứ hỏa lực nằm sâu trên miền đất bên kia biên giới. Năm phóng viên đều là người nước ngoài. Chuyến đi được lo liệu trước từ chiều hôm qua, đến sáng nay vẫn chưa đi được vì điều kiện thời tiết và tình hình an ninh quanh căn cứ hỏa lực nọ được mô tả là chưa khả quan lắm bởi áp lực pháo của địch. Đang giữa thời gian chờ đợi, Tạo dẫn người nữ phóng viên đi loanh quanh vừa để giết thì giờ vừa để thỏa mãn vài tò mò do nghề nghiệp của cô ta đòi hỏi. Với tư cách sĩ quan báo chí của một sư đoàn bộ binh, Tạo có nhiệm vụ dẫn bọn phóng viên tới những nơi họ muốn tới, những nơi trong lãnh thổ trách nhiệm của sư đoàn anh. Anh không có quyền phát biểu điều gì về quân sự ngoài nhiệm vụ duy nhất: Làm kẻ trung gian giữa những người đại diện các cơ quan ngôn luận và các ông đơn vị trưởng những nơi anh dẫn bọn họ tới.

Tạo dừng lại trước đám người bu quanh chiếc xe Dodge đậu sát lối đi. Chiếc Dodge biến thành một quán hàng loại bỏ túi với tấm giấy carton xé ra từ thùng đồ hộp Mỹ ghi mấy chữ: Câu lạc bộ lưu động. Tạo đưa tay chỉ tấm giấy giải thích cho Cathy biết cái câu lạc bộ đó hoạt động như thế nào. Đại khái anh nói vì bộ chỉ huy tiền phương Sư đoàn vừa rời từ Đông Hà tới đồn trú ở ngọn đồi này hơn tuần nay nên chưa có chỗ để mở câu lạc bộ, đành dùng tạm cái xe Dodge. Nghe xong, cô thích chí cười rộ, đưa máy ảnh lên chớp hai ba cái gì đó. Tạo mời cô một lon Coca.

– Nước tôi văn minh nhờ chiến tranh, trước kia dân tôi hái lá trên rừng về nấu uống, không có loại nước đóng hộp này.

Cathy lắc đầu ái ngại:

– Ông nói nghe cay đắng quá, nhưng tôi kính trọng sự cay đắng của ông.

HAI XẠ THỦ PHI HÀNH CHÚC MŨI ĐẠI LIÊN BẮN từng loạt dài, tiếng nổ sát tai làm nôn nao cả ruột. Tạo hơi cúi người tựa ngực vào đầu gối dòm xuống phía dưới. Từng đám cháy loang dọc rạch nước trông tựa dải máu đỏ loang lổ cạnh một đường chỉ xanh. Mặt đất ủ dột cây cối, lỗ chỗ dấu đạn, khói quằn quại trên những gò đống sứt mẻ lở loét: những gò đống mắc bệnh phong hủi ở thời kỳ trầm trọng nhất, hết thuốc chữa. Mặt trận như cái chảo nước sôi nung tới nghìn độ từ tuần trước. Mở màn bằng trực thăng đổ bộ binh lính chủ lực phe bên này xuống lãnh địa kháng chiến của phe bên kia. Bom lửa trút xuống: người cháy, cây cháy, núi cháy, đồi cháy. Đạn pháo bắn tới: người tan, cây tan, đồi tan, núi tan. Xung kích, cố thủ: người rên cây rên đồi la núi thét...

Cứ thế và tiếp tục. Cứ thế bao lâu rồi? Bao nhiêu mặt trận đã mở ra? Mặt trận nội địa. Mặt trận ngoại biên. Cao điểm xuân thu đông hè, bốn mùa rút quân lui, dồn quân tới. Chiến thuật biển người, cường lập, cường pháo, đột kích, phục kích, công đồn đả viện, tiền pháo hậu xung vân vân và vân vân. Bao nhiêu danh từ được chế ra để mô tả cho chính xác? Bao nhiêu vòng hoa chào mừng chiến thắng của cả hai phe? Bao nhiêu? Chỉ có những cái chết là âm thầm hiu quạnh; mùi chết hai phe đều giống nhau. Mặt trận trải dài lê thê. Mặt trận ngậm than phun lửa, luộc chín, chặt khúc, băm vụn... những xác người.

Trực thăng bất thần chui vút qua bụng tảng mây trắng xóa, hơi lạnh ùa tạt qua mặt như tấm lụa mỏng vây ngợp thoáng ngắn dịu dàng; thân tàu chao nhẹ, tụt xuống thấp hơn, cánh quạt quay phành phạch quấn gió. Người nữ phóng viên nước ngoài giấu mặt trong hai bàn tay. Bốn tên phóng viên đàn ông gắn ống kính dài vào máy cúi xuống “quay” và “chớp” lia lịa. Tiếng rè rè phát từ máy quay phim mất hút rã rời trong tiếng động cơ máy bay và tiếng nổ bên dưới. Tạo thèm một tách cà phê thật nóng và đậm đặc.

Cathy ngẩng mặt nói câu gì đó không nghe rõ, Tạo mỉm cười khoát tay chỉ mặt đất nóng bỏng phía dưới. Người nữ phóng viên chầm chậm lắc đầu không biết cô ta đang nghĩ gì? Tạo muốn hét to cho cô nghe: “Nhìn đi, nhìn thật kỹ đi, nơi này người thân yêu của cô đã lồng lộn khốn cùng trong lòng chiếc máy bay của anh ta vì những viên đạn bắn từ dưới đất lên của những người anh em tôi, những thằng da vàng bên kia chiến tuyến. Nhìn kỹ đi, mai mốt về kể lại cho cha, cho mẹ, cho anh chị em, thân bằng quyến thuộc, chú bác nội ngoại cô nghe đất nước tôi đẹp và thơ mộng thế nào”.

Không gian không có biên giới, Tạo dòm xuống, dòm xuống, không thấy gì nữa cả. Khói lửa xây thành. Đang ở giữa không gian lạ, bay trên một miền đất xa lạ, Tạo chẳng ngửi thấy hương vị nào lạ hết. Không gian đất trời cây cỏ thiên nhiên muôn thuở đâu cũng giống nhau, chỉ có lòng người mới khác thôi.

Quần hai vòng trên mục tiêu, trực thăng đáp xuống. Bãi đáp rộng cỡ ba chiếc chiếu.

Tạo phóng xuống đất nhanh nhẹn ẩn sau một gộp đá lớn khoát tay cho toán phóng viên chạy về phía mình.

Trực thăng vút lên cao khi một trái đạn không biết từ hướng nào bay tới nổ tung đất đá phía trước mặt Tạo, chừng mười thước.

Toán phóng viên cồng kềnh máy móc nhào đại xuống đất sau tiếng nổ. Tạo la:

– Nhanh lên, đạn pháo của bọn nó đấy.

Tạo rời gộp đá nhắm sườn đồi chạy thêm vài thước nữa, kịp dừng lại khi trái đạn thứ hai nổ bên mạn trái. Toán phóng viên bám riết sau lưng Tạo, những thân thể cao lớn cúi lom khom nom chẳng thoải mái và nhanh nhẹn chút nào. Ngọn đồi có cái xương sống khá dài, vắng hoe, chỉ có một tốp lính pháo binh đang điều khiển 3 cỗ đại bác hướng nòng về phía Tây phản pháo, tiếng nổ bắn đi nghe giòn hơn tiếng nổ gửi đến. Lực lượng đồn trú đã rút hết xuống hầm tránh đạn pháo của đối phương.

Tạo dẫn toán phóng viên băng qua một lùm cây thì dừng lại trước một hố bom rộng. Dưới lòng hố lố nhố những người. Một người lính đưa tay ngoắc. Bọn Tạo chạy ào xuống. Hố sâu lút đầu, nhìn lên không thấy gì ngoài mảnh trời căng xanh và bóng những chiếc trực thăng bay lui tới bắn phá vùng đồi bên phải. Khói nhiều hơn mây. Hơi cay khét át cả hương khí núi.

Nhóm dưới hố ngoài 3 người lính trang bị súng đạn đầy đủ, số còn lại cỡ 7, 8 người áo xanh quần nâu, áo trắng quần vàng đủ thứ, lộn xộn. Nhìn cách phục sức Tạo biết họ là tù binh. Trong 3 người lính đeo mang vũ khí đầy đủ có một người mang lon trung úy. Viên trung úy đến trước mặt Tạo nhìn qua một lượt những khuôn mặt lấm bết bụi mồ hôi của bọn phóng viên.

– Tôi có nhiệm vụ đón các anh ở đây.

– Chúng tôi muốn được gặp trung tá trung đoàn trưởng. Tạo nói.

– Các anh đợi một tí, ngớt pháo đã.

Đợi một tí, ngớt pháo đã. Viên trung úy ngước nhìn trời và thốt ra câu ấy với vẻ tự nhiên như khi người ta nhìn trời nói: đợi tí ngớt mưa đã!

Tạo đưa gói thuốc mời, viên trung úy nhón lấy một điếu.

– Mỗi trận pháo bọn nó kéo dài cỡ mấy phút?

– Không chừng, mỗi lần có trực thăng xuống bọn nó pháo hơi lâu. Chỗ này không đáng ngại lắm. Chỉ có rớt ngay chóc trên đầu mới lo, cái hố khá sâu mà.

Bọn phóng viên âm thầm làm việc, những ống kính dừng lại khá lâu trước nhóm tù binh. Tạo như không để ý đến công việc của họ, anh tiếp tục câu chuyện với viên trung úy:

– Thế ông trung đoàn trưởng ở đâu, thưa trung úy?

– Cuối mút đồi này, cỡ hai trăm thước nữa.

Tạo cười:

– Từ đây tới đó hai trăm thước, lúc này coi có vẻ xa như hai mươi cây số.

– Vừa chạy vừa bò mất cỡ hai mươi phút là cùng.

– Sao ông ta ở xa quá vậy?

– Ở chỗ đó địa thế tốt nhất, cả một rặng cây tựa bức vách ngăn phía sau có thể đỡ được loại sơn pháo 75 ly của bọn nó.

Từng loạt tiếng nổ tiếp tục rơi đều hai bên sườn đồi; đạn đạo bây giờ dài hơn: vài quả rơi hẳn sang ngọn đồi bên sau hố bom bọn Tạo đứng. Viên trung úy gỡ nón sắt xuống, móc túi lấy khăn mùi xoa lau mặt, hờ hững:

– Hôm nay thế là ít đấy, buổi sáng đầu tiên tới tiếp thu đồi này bọn nó “săn sóc” kỹ hơn nhiều, nhưng anh thấy, địa thế ở đây có cái hay là sống đồi hẹp, hai sườn dốc đứng nên đạn thường trượt ra ngoài, cũng đỡ.

Cũng đỡ, viên trung úy thốt ra hai tiếng ấy cách hờ hững lạnh nhạt. Vẻ thản nhiên, Tạo lãnh hội từ đôi mắt và những nếp nhăn khắc khổ trên trán anh ta làm Tạo thấy vừa xao xuyến lẫn cảm phục, ngậm ngùi.

Những tù binh trẻ tuổi ngồi dồn đống lại một góc dưới bốn con mắt và hai mũi súng kiểm soát của hai người lính. Tạo đưa mắt nhìn họ; viên trung úy hiểu tia nhìn dò hỏi của Tạo, gã chậm rãi:

– Đáng lẽ mấy tù binh này được đưa về Khe Sanh bằng chiếc trực thăng chở các anh lúc nãy nhưng vì đạn pháo nên bốc không kịp, có lẽ nó bay quẩn quanh đâu đó lát nữa trở lại.

Tạo nhìn những khuôn mặt ngơ ngác của nhóm tù binh:

– Những “chiến lợi phẩm sống” này hốt được ở đâu vậy?

– Hôm qua, ở thung lũng phía Tây cách đây cỡ hai cây số.

– Khai thác được ít nhiều rồi chứ?

Viên trung úy cười ruồi:

– Bọn nó chẳng chịu nói gì cả, đúng hơn, bọn nó có nói nhưng nói tiếng Lào, chúng tôi không hiểu.

– Có chắc bọn này là Lào cộng không?

– Có thể là Việt cộng nhưng chúng giả làm Lào cộng.

Tù binh: những khuôn mặt trẻ 16, 17 tuổi tóc hớt cao, áo quần xốc xếch dơ dáy, nhàu nhượi đất cát. Nhìn bọn họ Tạo không thể mường tượng nổi những tay non tuổi thế kia đã từng là những chiến binh lăn xả ngoài trận địa.

Những đôi mắt mệt mỏi cúi xuống buồn với những bàn tay trống trơn lầm than sầu muộn. Tạo chợt chú ý đến gã tù binh có đôi mắt đẹp, mắt nhung đen như mắt con gái. Hắn trạc 16 tuổi là cùng, hắn giương đôi mắt êm ả nhìn Tạo, miệng thoáng nụ cười mơ hồ. Tạo nhận ra nét kiêu mạn trên đôi môi non trẻ ấy và anh không nén được nụ cười đáp lại. Nom vóc mặt non choẹt bầu bĩnh đáng yêu của hắn, không dưng Tạo muốn mắng hắn như la mắng một đứa em trai ruột thịt: “Tại sao mày không cắp sách tới trường, ngày ngày đối diện cái bảng đen và ông thầy cô giáo khả kính nào đó. Tại sao mày lại cầm súng? Tại sao mày ra mặt trận? Mày ăn nhằm thuốc lú nào? Bùa mê nào?” Câu mắng anh nghĩ cũng có thể dùng để mắng mình, mắng tất cả những thằng con trai trên dưới hai mươi đang có mặt dọc dài trên phòng tuyến, trại hầm địa đạo trong cuộc chiến dai dẳng này. Tạo lảng tránh tia nhìn êm đềm của gã tù binh trẻ tuổi và chợt cảm nhận cái nhìn trao đổi vừa rồi giữa hắn và anh có một sự “mi lai nhãn khứ”, quá đỗi êm ái. Tạo nghe mình dật dờ với cảm giác nửa bâng khuâng nửa hối tiếc. Anh tự hỏi sao mình không nhìn hắn với cái nhìn thân tình hơn nhỉ? Ý nghĩ thoáng qua trí, anh ngước mặt về phía gã tù binh trẻ, hắn đang đăm đăm trông vời ra những chỏm núi xa xa không hề biết đến khóe nhìn thân thiện của anh. Tạo chầm chậm quan sát hắn như người đi sở thú nhìn ngắm một con nai tơ bị nhốt trong chuồng. Con nai tơ không lành lặn, nó bị thương, bắp chân trái buộc rẻo băng sơ sài, cáu bẩn, bầm khô vết máu. Màu da xanh tái càng nổi bật đôi mắt đen lay láy, mái tóc hớt ngắn rung động phơ phất trước gió tựa chùm lông ngựa mềm. Hắn nhìn ra đồi núi thẫm mù mây khói, hình ảnh tha thiết nào đang vực dậy, đánh thức sau đôi mắt đẹp kia?

Không khí trên đầu chuyển động mạnh, tiếng động cơ lọc qua gió nghe xành xạch, trực thăng quay trở lại.

Hai người lính có nhiệm vụ áp giải tù binh ra hiệu cho họ đứng lên rồi tất cả chạy nhanh ra bãi đáp. Gã tù binh trẻ chân bị thương nên chạy không được nhanh, hắn bỏ xa bọn người chạy trước gần hai thước. Trực thăng gầm rú hạ xuống, tung bụi cát mịt mù. Những phóng viên kê máy lên miệng hố dõi theo.

Người lính áp giải lùa nhanh tù binh lên lòng tàu nhưng không kịp nữa, những trái đạn đã xé gió vụt tới.

Trực thăng cất cánh khi người lính áp giải thứ hai và gã tù binh có đôi mắt đẹp như mắt con gái vừa tới được trung tâm bãi đáp. Hai kẻ nhỡ tàu cuống quít nằm rạp xuống đất tránh đạn. Viên trung úy la to:

– Chạy nhanh về phía này.

Người lính áp giải nhổm dậy nhanh nhẹn chạy trở lại hố bom; gã tù binh khập khễnh với cái chân đau nhưng hắn vẫn cố chạy, hai bàn chân trần cuống quít đạp đất lấy đà. Thân thể nhỏ nhoi lăng quăng mù mờ di động sau lớp bụi.

Tạo và viên trung úy cùng la to:

– Ráng lên, ráng lên, còn một đoạn ngắn nữa thôi, ráng lên ráng lên!

Không biết hắn có nghe và hiểu tiếng gọi khích lệ ấy không, chỉ lết được một đoạn ngắn rồi ngã sấp xuống khi quả đạn pháo thứ năm rơi cách đó chưa đầy 4 thước. Những ống kính hội tụ về phía người ngộ nạn. Viên trung úy hốt hoảng:

– Hắn dính rồi, chết mất!

Tạo nghe nhói trong tim một mũi kim châm, không chần chờ, anh lao người ra khỏi hố bom khom lưng chạy. Viên trung úy hét dựng:

– Anh điên à?

Tạo nhắm cái thân thể nhỏ nhoi đang quằn quại ấy tiến tới, đoạn đổ sấp nằm mọp xuống lúc nghe tiếng đạn vút qua đầu, anh chụp vội bàn tay kẻ ngộ nạn sóng soài trên mặt đất nóng hổi, và với một động tác nhanh gọn, anh hất hắn lên lưng cõng chạy trở lại.

Tạo đặt hắn nằm xuống. Hắn mềm rũ như đống giẻ rách đỏ lòm máu, quằn quại giữa lòng hố bom mềm mại tựa con rắn bị đập nát đầu. Đôi mắt đẹp như mắt con gái đờ đẫn trông lên lơ láo lạc thần. Toán phóng viên quay ống kính xuống sự đau đớn cùng độ của người tù binh trẻ. Tạo ngẩn người, đôi mắt anh đỏ ngầu, mặt lấm bết mồ hôi và bụi đỏ nom man rợ rừng rú. Hai bàn tay Tạo và cả lưng áo anh dính đầy máu của kẻ anh vừa cứu hộ.

Người tù binh thôi quằn quại, bấu chặt những móng tay xuống đất với sự cố gắng cực kỳ khẩn trương, hắn cong rướn người lên rên khẽ:

– Mẹ ơi con chết mất, mẹ ơi mẹ ơi...

Máu theo tiếng kêu vỡ khàn tuôn ra từ những vết thương, máu nhuộm chỗ nằm nóng bỏng. Tạo cúi xuống, run tay quấn một cách tuyệt vọng dải băng trắng – lấy từ túi cứu thương cá nhân của cô phóng viên – quanh ngực nạn nhân, rồi chậm rãi cọ xát hai bàn tay gỡ từng mảnh máu khô với nỗi buồn muộn màng, khó tả. Viên trung úy đến bên Tạo, giọng không buồn không vui:

– Hắn là Việt cộng chứ không phải Lào cộng, anh có nghe hắn vừa kêu mẹ ơi mẹ ơi không?

Tạo không lắc cũng chẳng gật.

Những quả đạn pháo thưa dần rồi dứt hẳn. Niềm im lặng chùng xuống vây che ngộp thở. Tiếng rên của người ngộ nạn yếu mòn dần.

Đôi mắt trẻ thơ ngước mãi lên trời không chịu khép. Đôi môi mở hé lộ những chiếc răng cóng lạnh, đôi môi mở và chẳng còn tiếng kêu nào thoát ra từ lồng ngực tràn đầy thanh xuân kia. Tạo đau xót nhìn hắn, nhìn đôi mắt đẹp đã vĩnh viễn tắt những tia sáng tinh anh. Hắn là tù binh chưa có số, hắn chết trước khi người ta có đủ thì giờ tặng hắn một con số đeo mang cho nặng thêm số kiếp của một con người. Hắn là tù binh thứ mấy trong số những tù binh bị bắt của cả hai phe từ ngày khởi chiến? Hắn là kẻ thứ bao nhiêu trong chuỗi người đã ngã xuống? Đồng đội hắn núp ẩn sau rặng núi xanh xa mịt mùng kia có biết đã giết lầm người của phe mình không? Nếu không bị thương ở chân chắc hắn chạy thoát? Nếu hắn ráng chịu đau thêm tí nữa, chạy nhanh hơn để lên kịp máy bay? Những câu hỏi xoay tít mờ mịt trong đầu Tạo cơ hồ biến cái đầu anh thành cơ phận nhỏ của một bộ máy nổ nào đó. Bụi đỏ theo gió tốc lên, cây cối tàn tật cúi đầu trên những hầm cát lặng lờ hôn mê như đang trong cơn say ngầy ngật. Tạo cảm thấy bức bối khó chịu hết sức, anh muốn làm cử động nào đó để ngoi thoát ra khỏi trạng huống dật dờ hiện tại. Người nữ phóng viên dịu dàng vuốt mắt người quá cố, khép lại cái nhìn vĩnh biệt trước thiên thu. Cathy cắn chặt môi để nén xúc động hay sợ hãi?

Viên trung úy lên tiếng xé rách im lặng:

– Bây giờ mời quý vị đến gặp trung tá trung đoàn trưởng.

Tạo quay lại toán phóng viên:

– Quí vị có 20 phút để tiếp xúc với vị chỉ huy trưởng căn cứ này, sau đó chúng ta trở lại đây đợi máy bay về Khe Sanh nếu không có gì trục trặc.

Mọi người lần lượt lên khỏi hố bom chạy nhanh về phía cuối đồi. Người lính áp giải tù binh vừa thoát nạn đi sau cùng, cây súng hắn cầm gần như kéo lê trên mặt đất.

– CÔ CÓ CẢM TƯỞNG GÌ VỀ CHUYẾN ĐI VỪA RỒI?

Người nữ phóng viên nước ngoài nhìn xuống bộ áo quần lấm lem bụi cát.

– Ồ, nguy hiểm nhưng thích thú lắm.

Tạo búng mẩu tàn thuốc bay qua vòng kẽm gai căng thấp bên cạnh lối đi cười ruồi. Bốn mống phóng viên đàn ông đi sau hai người một khoảng xa. Họ vừa trở lại Khe Sanh sau những giờ căng thẳng thần kinh trên căn cứ hỏa lực kia. Tất cả đều an toàn. Gió se lạnh, màu nắng nhạt hơn, có thể ngửi thấy mùi sương ngai ngái đầu mũi. Cathy xốc cao cổ áo chậm bước kín đáo nhìn Tạo.

– Hình như ông bệnh?

– Tôi hơi bị nhức đầu.

– Cảnh tượng trên đồi vừa rồi chắc tôi khó thể quên.

Tạo thọc sâu hai tay vào túi quần, bình thản:

– Cô muốn nói những loạt pháo kích hay cái chết của người tù binh trẻ?

– Cả hai.

Người nữ phóng viên dừng một chút rồi ngập ngừng:

– Ông buồn?

– Không, tôi buồn gì đâu? Những cảnh tượng ấy quá thường. Từ lâu rồi lịch sử nước tôi là món hàng đắt giá trên thị trường mậu dịch quốc tế, hầu hết báo chí nước ngoài mỗi ngày đều dành trang nhất với những hàng tít lớn để khai thác từ đường tơ kẽ tóc đến cái rốn của cuộc chiến dai dẳng này, mai mốt, hình ảnh rẫy chết của người tù binh chiều hôm nay sẽ được tô màu phơi rõ trên mặt ti–vi và mặt báo, đồng bào nước cô ngồi trong ghế bành, tay cầm ly rượu Whisky hoặc miệng vừa nhai kẹo Chewing-gum vừa nhìn lên màn ảnh nhỏ chiêm ngưỡng cái chết của thằng dân nước tôi bằng những khóe nhìn ghẻ lạnh...

Cathy lắc đầu nhè nhẹ, ngắt lời Tạo:

– Ông nói nghe buồn và cay đắng quá, nhưng tôi kính trọng sự cay đắng và nỗi buồn của ông.

Hai người dừng lại giữa lối đi, Tạo đốt thuốc.

– Với riêng tôi hôm nay là một ngày không đáng nhớ, cần phải quên đi. Lúc ngồi trên máy bay cô có nhớ đến người thân của cô chứ?

– Vâng, tôi cảm nhận thật rõ ràng phút lâm nguy của anh ấy, tôi đã khóc.

Tạo nhếch mép cười buồn bã:

– Hy vọng lần này về lại quê nhà cô có thể yên tâm đi lấy chồng.

Cathy cúi mặt:

– Không, tôi khó thể quên được anh ấy, chúng tôi yêu nhau hơn hai năm mới làm lễ đính hôn.

– Cô có thấy những viên phi công như vị hôn phu của cô chết trên đất này là anh hùng không?

Cathy bối rối lắc đầu:

– Câu hỏi của ông khó quá.

Tạo áy náy:

– Xin lỗi, lần nữa tôi lại gợi dậy nỗi buồn của cô.

– Ồ chẳng có gì, cám ơn ông nhiều lắm.

Bốn ông phóng viên đi trờ tới, họ chào và nói cám ơn Tạo rồi cả bọn kéo nhau về phía sân bay V.I.P. Họ phải trở lại Huế trong chiều hôm nay.

Còn lại một mình, với cái đầu lõng bõng cơ hồ đầy ắp những nước, Tạo cúi đầu bước chậm, cảm thấy mệt mỏi xâm chiếm hết ba phần tư hồn và xác. Anh dừng chân trước một cửa hầm thấp. Người lính đang loay hoay nhóm lửa bằng mấy cục xăng đặc nghe tiếng động ngẩng lên:

– A, thiếu úy về đó hả? Tôi định nấu cà phê, uống một tí cho ấm nhé?

Tạo nhìn ca nước và những gói cà phê bột nhỏ bằng chiếc hộp quẹt dưới chân người lính.

– Cám ơn, tôi không khát.

Tạo quay lưng chui vào cửa hầm, chợt loáng thoáng nhớ câu buổi sáng anh đã nói với người nữ phóng viên khi đứng trước chiếc xe câu lạc bộ lưu động: “Nước tôi văn minh nhờ chiến tranh, trước kia dân tôi hái lá trên rừng về nấu uống, không có loại nước đóng hộp này”, không dưng Tạo mỉm cười. Người lính nhác thấy lưng áo anh dính đầy máu, hắn kêu lên hốt hoảng:

– Ủa, sao áo thiếu úy dính đầy máu vậy? Ông bị thương hả?

Tạo không quay lại, chậm rãi:

– Không, máu người khác.

Căn hầm tối lờ mờ, Tạo hoa mắt không nhìn thấy gì cả. Lúc này anh mới ngửi thấy mùi máu tanh hực lên mũi muốn ói, anh cởi vội bộ áo quần ném ra cửa; người lính vẫn còn đứng lớ ngớ ở đó đưa tay đón lấy. Tạo mò mẫm tới chiếc ghế bố ngả lưng nằm xuống, chợt nhớ chưa báo cáo, anh gọi người lính vào.

– Anh lên trình với trung tá tôi đã trở về an toàn, bọn phóng viên đang đợi máy bay về Huế ngoài sân bay V.I.P, ổng có hỏi bảo tôi nhức đầu!

Tạo kéo mền trùm kín thân thể, cảm thấy lạnh thật sự, anh mơ hồ nghe từ xương da một cơn sốt đang âm thầm trỗi dậy. Tạo cong người như con tôm. Tấm mền dã chiến bọc hơi ấm quen thuộc là chiếc kén thân yêu mỗi đêm Tạo cuộn mình trong đó nghe cô đơn thấm thía tận hồn trong lẫn xác ngoài.

Trong giấc ngủ chập chờn, giấc ngủ nặng hơn ngàn cân đá, Tạo mơ thấy người tù binh trẻ có đôi mắt đẹp như con gái lang thang qua những đồi cây chập chùng xanh ngắt, miệng không ngớt gọi mẹ ơi, mẹ ơi... Và anh, anh biến thành người đạo sĩ râu tóc bạc phơ chống gậy đứng trên ngọn đồi xa lạ ấy, đứng trước chiếc hố bom sâu thẳm, hố ngập đầy nước trong xanh như hồ thu. Người đạo sĩ buồn bã thọc gậy xuống khuấy mặt hồ, những gợn sóng lan rộng mãi ra, xóa trắng tất cả.

Huế – Khe Sanh 6.1972