Vườn xót

Cây xiêu đổ bóng vườn xiêu

Nghìn thu xếp cánh trước chiều quạnh hiu

GÃ CẢNH SÁT THỔI XÚP LÊ XUA ĐÁM NGƯỜI đứng dạt ra hai bên lề nhường lối cho đoàn quân xa chạy qua. Đám đông rời rạc một tí rồi lại bám sát lưng nhau, có nhiều tiếng la ó phản đối. Chiếc loa phóng thanh mắc trên cành phượng lỗ chỗ lắm dấu đạn trước cổng trụ sở la hét từ sáng tới giờ vẫn không thay đổi tiết điệu, vẫn chưa biết mệt. Đám người đứng ngồi lố nhố phía dưới mang tâm trạng của lũ thí sinh hồi hộp nghe xướng danh kết quả trong các kỳ thi, chỉ có khác là ở đây mỗi cái tên không kèm theo số ký danh mà kèm theo số nhà, tên đường phố.

Chiếc xe cuối cùng của đoàn quân xa vừa chậm chạp đi qua, đám đông ùa ra chiếm ngay khoảng đường trống. Mỗi lần có người được gọi xảy ra một trận xô đẩy chen lấn. Vượt hết hàng rào người trùng điệp để vào thấu sân quận là cả một kỳ công. Nắng giúp mồ hôi bôi lấm lem những khuôn mặt, và không khí nóng bức giúp mấy gánh đậu hũ, mấy xe bán nước giải khát bên kia đường chóng hết. Một dãy xe lam đứng nối đuôi dưới các tán cây cuối ngã tư xế cổng sau trụ sở quận, ở ngõ này một lô người khác khệ nệ khiêng những chồng tôn xi măng mới lãnh ì ạch chuyển lên xe. Những ống khói phụt loạn xạ đằng sau và tiếng máy rống chuyển bánh như tiếng cười nhạo báng chào đám người ở lại.

– Ông Trịnh Đình Khiết năm xuyệc hai Phạm Ngũ Lão... xin mời ông Trịnh...

Trong không khí nóng nảy hỗn độn ấy, bà Hóa đứng dưới tán me cụt ngọn lần tay vào sắc rút cái khăn ra lau mặt rồi quay qua Cảnh:

– Sao chưa đến phiên mình, lâu quá.

– Đây mới phường Phú Thuận, phải chờ đến phường Phú Cát mới tới phiên mình.

Cảnh ngồi bệt xuống hàng gạch ốp vỉa hè móc thuốc hút.

– Bà Công Tằng Tôn Nữ Thị Vân bốn mươi Bạch Đằng...

Người đàn bà ngồi bên trái Cảnh nãy giờ luôn miệng kể lể chuyện tái thiết nhà cửa đứng bật dậy, rẽ đám đông lướt tới:

– Có tôi đây, cho vô tí bà con. Úi dà, rồi ai cũng có hết, xích xích cho vô tí bà con...

Người đàn bà chen lấn bỗng nghe có tiếng xoạc của vải rách, giọng van lơn thân mật trở thành tru tréo:

– Đã nói rồi ai cũng có mà, rách hết cả áo người ta rồi nè, đồ vô hậu.

Gã cảnh sát mang kính đen đang lăng xăng dẹp mấy người đứng sát hàng rào kẽm gai nghe lộn xộn chạy đến vất que cà rem cắn dở khuỳnh rộng 2 tay mở lối cho người đàn bà bước vào.

Đám đông tiếp tục ngước ngóng. Những thường dân hôm nào hớt hải vai xách nách mang đi tránh đạn, nín thở dưới hầm trú bom, giờ cơ hồ bị nén chặt, méo mó hẳn đi dưới sức nặng của sự kiên nhẫn chờ đợi tưởng chừng như vô biên, quá tải. Những gương mặt khoác chung vẻ thương khó, lam lũ tội tình chắc chắn không thể có trong thời bình. Có người ngáp rõ to, chửi khá tục rồi hắng giọng ca cẩm:

– Sao cực quá vậy nè, trời ơi ngó xuống mà coi!

Một người đàn ông phóng Honda trờ tới, hãm phanh hỏi Cảnh:

– Xin lỗi, anh nghe họ gọi đường Phạm Ngũ Lão chưa?

– Trời ơi gọi lâu rồi, giờ ông mới đến.

Kẻ ngáp to chửi tục và ca cẩm lúc nãy cao giọng độp ngay:

– Đọ đọ, cứ thế đến trễ rồi lăn vô khiếu nại làm mất thì giờ người khác, quân chó đẻ.

Gã đàn ông hình như không thèm nghe, mau mắn dựng, khóa xe đoạn bổ nhào về phía cổng.

Đến xế trưa mới lãnh được mười bao xi măng, mười hai tấm tôn và mười ngàn đồng, bà Hóa thở ra nhẹ nhõm. Ngồi trên xe lam cạnh đống phẩm vật cứu trợ bà vừa nhai trầu vừa cười nói với Cảnh:

– May mà lãnh có một lần chứ vài lần thà bỏ còn hơn, mất mười đền chưa tới một, chẳng thấm tháp vào đâu!

Cảnh đưa tay che miệng ngáp:

– Mẹ coi lại đã cất tiền kỹ chưa?

Bà cười phô đôi hàng răng đen bóng ngọt:

– Cái thằng, coi tao như con nít.

Cảnh bỗng cảm thấy áy náy không phải vì lỡ lời mà vì nghĩ, mười ngàn lúc này quả là lớn, hồi nhà cửa vườn tược chưa cháy thì số tiền đó đối với mức chi tiêu hàng tháng chẳng đáng là bao. Cuộc sống mỗi ngày một khó khăn. Nhịp sống phập phồng theo chiến sự. Đêm nay chui xuống hầm trốn pháo kích mắt chưa ráo kinh hoàng đã lo ngày mai gạo củi tăng giá. Báo chí gào thét tố gian thương tham nhũng. Chính quyền đem mổ xẻ gian thương tham nhũng trên bàn hội nghị, còn bao giờ mới triệt hạ hết cái giống đó lại là vấn đề khác. Cảnh đưa mắt ngắm mẹ, dạo này bà cụ gầy rộc hẳn đi, anh nhủ thầm sẽ mua cho bà vài hộp thuốc bổ.

LỐI DẪN VÀO NHÀ KHÔNG CÒN BÓNG RÂM hàng cây vú sữa. Khu vườn còn chừng dăm gốc ổi lơ thơ, mỗi gốc hoàng lan thất hồn lạc phách nom tiều tụy, kiên nhẫn gò lưng phơi nắng. Đã đến mùa nhưng cây cành không chịu trổ bông, đám lá ít oi tội nghiệp kia đua nhau ngả màu vàng úa. Nhiều lần ông Ngũ đòi chặt đi, Cảnh đã can, dẫu sao còn vài cây trong vườn trông cũng đỡ tẻ, hy vọng có vài trận mưa chúng sẽ hồi sinh.

Thấy ông bạn cố cựu buồn não nuột trước mảnh vườn liêu xiêu trống hoác, có lần ông giáo Phẩm nói: “Thôi, hơi đâu buồn! Còn da lông mọc, còn chồi nảy cây. Vả lại, sinh sinh hóa hóa cũng là lẽ thường của trời đất, cứ cho là cái vườn cùng với bao nhiêu cây kiểng quí hiếm đáng giá ngàn vàng trước đây đã bị bão đạn mưa bom cuốn phăng đi nơi khác, giờ mảnh vườn xơ xác này ở đâu đó trôi dạt tới thế chỗ thì vẫn thuộc thổ cư của mình, đừng phụ rẫy nó tội nghiệp, chăm đất, đất sẽ trả ơn mấy hồi!”

Ờ, nếu nghĩ được như ông giáo Phẩm thì nhẹ lòng biết mấy! Đằng này hễ cứ thấy nó là ông cảm thấy tim đau nhói cơ hồ có cây kim phải gió nào mai phục trong đó bất thần cựa quậy. Trái tim từ hai năm nay buộc ông đều đặn đi tái khám ba tháng một lần ở bệnh viện, uống bao nhiêu thuốc rồi không nhớ xuể, và không cho phép ông làm bất cứ việc nặng nào ngoài việc chăm sóc cây cành.

Cây kiểng vườn ông thuộc loại nổi tiếng, đắt giá nhất vùng. Ông không hổ danh là nghệ nhân đời thứ ba của một gia đình có truyền thống “chơi cây” ở đất cố đô, có ông cố từng được vua Tự Đức “mời” vào đại nội chăm sóc hoa trong vườn Ngự.

Bây giờ thì khách sành điệu tao nhã ngày mỗi hiếm. Khách mua hoa kiểng phần lớn thuộc hạng công, tư chức ngạch nhỏ mua biếu những ông lớn hoăc đại gia vào các dịp tết nhất, tân gia... Mỗi lần “gả” chúng đi như phải chia tay với một công trình nghệ thuật, dù với giá chẳng phải “bèo”, ông cũng buồn và đâm ra ít nói mất mấy ngày, để rồi sau đó lại mải mê tiếp tục gầy dựng kiểng khác. Người sống gần cỏ cây lâu năm nảy tình quyến luyến thắm thiết. Chúng nó vô tri nhưng đối với kẻ say mê chúng, chúng có linh hồn. Một dáng dấp khô héo thầm lặng lom khom bên những khóm xanh nõn dưới ánh sáng dìu dịu của ngày đẹp trời, đó là hình ảnh êm đềm và thanh thoát của riêng ông.

Dạo còn ở lính phải di chuyển luôn, mỗi lần về phép, Cảnh không quên mang về cho ông cụ vài giống hoa lạ có thể trồng hợp với thời tiết ở đây. Những lần về như thế, sau khi tắm rửa, ngồi với ông cụ uống hết vài tuần trà mạn sen dưới bóng râm giàn thiên lý, hai bố con len lỏi khắp vườn, ông bố nói thao thao về những giống cây vừa trồng được, cười rung cả ba chòm râu bạc, cậu con cảm thấy an lòng giữa khung cảnh ấy, trong vùng thơm tho ấy óc anh không còn vướng bận những khúc chân, khúc tay rời máu me đầm đìa ngoài mặt trận...

Chiếc xe lam lăn chậm vào ngõ rồi dừng lại tắt máy giữa sân, Cảnh giúp bác tài chuyển tôn, xi măng xuống chất thành đống cạnh mương nước dẫn ra nhánh sông ngoài lộ. Bà Hóa hấp tấp bước vào nói tao phải lo cơm nước trưa lắm rồi. Bà cụ loay hoay trong đó giây lát rồi có tiếng vọng ra:

– Ủa ông già đi đâu rồi?

Cảnh đáp lấp lửng:

– Có lẽ ông xuống Bãi Dâu, hồi hôm con nghe nói ông tính về dưới đó mua ít chục củ bông huệ và lay ơn gầy giống.

Chiếc xe lam rỗng không lóc chóc bò ra lộ, Cảnh lượm một que củi cúi người xuống vớt cụm rác chận nghẽn lòng mương rồi phủi tay vừa huýt sáo vừa trở vào nhà. Căn nhà khiêm tốn như cái quán miền quê, che sơ sài vài tấm tôn vừa đủ lót hai cái giường và một bộ bàn ghế. Trông cái gia thế như vầy không trách ông cụ dạo này đâm ra gắt gỏng.

Mặt trời trút hết nộ khí xuống buổi trưa, bóng Cảnh ngả nghiêng loăng quăng trên đất nắng. Vạt đất phía trái đã lấm tấm những lá cải nhỏ xanh xanh lấp ló dưới lớp lá chuối khô róm. Mấy chậu cúc mới ươm sắp thành hàng trước hiên coi bộ đã bén rễ nom tươi tốt hẳn. Cảnh đi vào rót đầy một ly nước lớn uống ừng ực rồi trút bỏ áo quần bên ngoài, mặc quần cụt xách gàu ra giếng dội nước ào ào. Bà Hóa từ nhà sau kêu lớn:

– Cái thằng ngụy tặc, mới về đang nóng đã tắm, coi chừng ngộ cảm thương hàn thì khốn đó con ạ.

Cảnh vừa kỳ cọ vừa cười thầm, đối với bà cụ bao giờ Cảnh cũng chỉ là thằng nhỏ mới lớn dù Cảnh đã đi lính, đã giải ngũ và năm nay anh xấp xỉ ba mươi.

Trong bữa cơm bà Hóa nhắc đến chuyện cưới vợ cho con trai.

– Gần ba chục tuổi đầu rồi chưa chịu lấy vợ, ở vậy suốt đời rồi sau này lỡ đau ốm nằm chèo queo một mình lúc đó mới thấy sướng.

Nhớ hồi còn đồn trú trong Nam, bà già cứ viết thư thúc về lấy vợ miết, Cảnh không muốn bị ràng buộc và bị câu thúc đã viết thư về nói: “Con đã có vợ trong này rồi, mẹ khỏi lo, bữa nào về con sẽ đem theo đủ”. Tưởng nhận được thư chắc bà cụ yên tâm, không ngờ bà không chịu tin mà còn gửi thư vào thúc gấp hơn nữa: “Tao đã chọn chỗ rồi đó, chỉ chờ mày ra coi mặt là cưới liền, đám này phúc đức lắm con ơi, bỏ qua rất uổng, con nhỏ dễ thương và hợp tính tao lắm. Hai nhà đi lại thăm viếng nhau rồi. Mẹ phải sang tận Cồn Hến chọn vợ cho con đó”.

Ngày đầu tiên trở về, anh mới đặt chiếc valy xuống, bà cụ đã ngó từ đầu đến chân cậu con trai rồi như chợt nhớ, thấp thỏm hỏi:

– Ủa, vợ con đâu mà về một thân một mình vậy?

Cảnh không thể dối được, nhăn răng cười trừ.

Về nhà được chừng tuần lễ, Cảnh chiều theo ý bà cụ qua Cồn Hến coi mặt vợ, và không ngờ nàng dâu ưng ý của mẹ lại là Tiếu.

Tiếu, người tình của Hoạt. Thuở còn đi học hai đứa chơi thân nhau, chính Cảnh đã bày cách cho Hoạt tán được Tiếu. Những ngày sắp nhập ngũ bao giờ cả bọn cũng đi chơi tay tư, hồi đó còn có Lạc. Bây giờ Lạc đã có chồng. Hoạt thì đã chết trong trận bị công đồn ở Ashau. Cuộc tình của Tiếu và Hoạt sắp đến hồi chung cuộc đành bị...

Gặp lại Cảnh, Tiếu rất mừng. Nàng nói không ngờ bà già hay đến chơi nhà em lại là mẹ anh.

Cảnh ngồi nói chuyện với Tiếu ở nhà trên còn hai bà già thủ thỉ với nhau ở căn dưới. Tiếu khóc và Cảnh vụng về lọng cọng nói vài lời chia buồn an ủi rồi ra về.

Cảnh không dám cho mẹ biết ý nghĩ riêng của mình, anh chỉ nói qua loa không ưng Tiếu vì không hạp nhãn. Bà cụ nổi giận nói lẫy:

– Mày không ưng đám này thì tao cũng để mày ở quá luôn hoặc muốn rước con nào về thì rước tao không thèm biết đến.

Ông Ngũ “thoáng” hơn, cao giọng khỏa lấp:

– Trời, bà này hay chưa, con trai hơi đâu mà lo, con gái dư cả khối.

Chuyện cưới vợ cho Cảnh nguôi ngoai đến hai ba tháng nay không nghe nhắc đến. Bà cụ cũng đã hết giận, có điều sau này ít sang chơi bên Cồn Hến hơn. Bây giờ nghe nhắc lại chuyện ấy, Cảnh thấy tội nghiệp bà già. Bà nôn nóng muốn có cháu nội để vui cửa vui nhà. Có lúc Cảnh nghĩ có lẽ mình nên lấy Tiếu. Nhưng rồi lại bị ám ảnh bởi cái chết của Hoạt, anh có cảm tưởng mơ hồ làm như thế là cuỗm vợ của bạn. Để dứt khoát với nỗi ray rứt luẩn quẩn ấy, Cảnh quyết định tìm trong đám bạn bè một đứa giới thiệu với Tiếu. Bây giờ Tiếu đã là hôn thê của Trung úy Tố, thằng bạn vui tính tùng sự cùng một Tiểu đoàn với Cảnh hồi ở Long Xuyên.

– Chiến sự leo thang thế này, không chừng con lại bị gọi tái ngũ, có vợ bắt nó chờ ở nhà thêm tội nghiệp.

Bà cụ cười dễ dãi:

– Ừ thôi thì tùy, miễn sao từ đây tới lúc nằm xuống lỗ, tao có cháu nội bồng là được.

Tái ngũ?! Bất giác Cảnh đưa bàn tay phải lên ngắm nghía. Hai lóng tay ở ngón trỏ – ngón lảy cò súng – không còn: nguyên do để anh được giải ngũ. Có khi nào đột nhiên nó lại mọc dài ra và... Cảnh lắc đầu, mủm mỉm cười. Trời vắng không một tí gió, mồ hôi rấm ráp trong ngực áo. Mây trên trời cuốn lại, sóng ngoài biển dồn vô, O với tui cuốn lại... Bài hát ru em nghe ngồ ngộ vẳng từ hàng xóm sang. Nắng ngoài sân dã dượi.

HƠN HAI GIỜ CHIỀU CẢNH VỘI VÀNG THAY QUẦN áo lấy xe đạp lọc cọc ra đường, ghé tiệm cà phê quen uống ly chanh muối, mua gói Bastos xanh rồi đến sở làm. Con đường ra khỏi Thành nội qua cửa Đông Ba lắm bụi. Những luống xà lách dưới chân Thành mướt xanh. Trận chiến đầu năm ở chỗ này có nhiều xác chết, không chừng nhờ thế mà cỏ cây bây giờ lại tốt. Mùa hè rồi mà trên mặt hồ không có lấy một búp sen nhỏ bởi những đợt tiến quân sen trong hồ bị dày đạp nát bét không làm sao cất đầu lên nổi. Những mái tôn ÚcĐại Lợi sáng lóa dưới nắng – Thành phố đang ở thời kỳ tái thiết. Khung cảnh biến dạng đổi thay ngượng nghịu đìu hiu phơi bản mặt mới. Những hố bom được lấp đầy bằng gạch vụn vôi vữa trên bờ thành đổ xuống. Rồi tất cả sẽ quen mắt, người ta sẽ quên dần mọi rạn nứt đổ nát, nhưng liệu có tìm ra những nét đẹp lạ khác để mà nhớ mà thương mỗi lần đi xa Huế không?

Nét chữ sơn trắng trên tấm biển màu nâu đen vừa được thay nằm ngay ngắn trên hai cột trụ dẫu không muốn mắt Cảnh cũng phải gặp gỡ nó mỗi lần đạp xe qua cổng Đài phát thanh. Ban đầu Cảnh khó chịu rồi quen. Thói quen giúp người ta đánh lạc hướng thành kiến dễ dàng. Đi qua cổng mỉm cười chào người lính gác, đẩy cửa bước vào phòng bắt tay vài người bạn đồng nghiệp, kéo ghế ngồi vào bàn giở chồng hồ sơ dày cộm trước mặt ghi ghi chép chép. Nhiều lúc Cảnh cảm thấy dại dột khi không lại mắc mình vào guồng máy. Chiếc quạt uể oải quay trên trần, ông Vạn ngồi ở cuối phòng đang ba hoa tán gẫu chuyện buôn bán, giọng ông ta rành rọt đến đáng ghét, nếu người lạ vừa bước vào sẽ lầm ông ta đang đọc diễn văn. Với hình dong chải chuốt, khuôn mặt phì nộn, trán hói bóng mỡ, ngoài nghề công chức ông còn chạy áp phe, chẳng bao lâu từ một thầy ký còm trở nên giàu sụ với nhiều dãy nhà cho Mỹ thuê. Lúc câu chuyện ông Vạn lái sang việc hùn vốn mở đại lý Tivi thì Thắng đến. Thân hình thon nhỏ gói trong lớp áo lụa màu mỡ gà nom mỏng mảnh và mát mắt. Thắng vừa đẩy cửa bước vào, Tính dùng đầu bút bi khoèo tay Cảnh nói giọng hài tếu:

– Nàng “ruộng chưa có người cày” chiều nay xinh quá cỡ, còn đợi gì nữa mà không tấn công hả Cảnh?

Thắng làm việc ở phòng ngoài cách phòng Cảnh chừng năm chục thước, nàng phụ trách xướng ngôn cho chương trình Người cày có ruộng phát vào mỗi buổi trưa. Chiều nào Thắng cũng phải đến Cảnh để lấy bản tin thu băng cho buổi phát hôm sau. Cảnh chỉ có mỗi một việc làm ở đây là ghi nhận tin tức từ các quận xã gửi về, lập bản phúc trình và tóm tắt thành những bản tin ngắn. Đứng trước Cảnh bao giờ Thắng cũng mở nụ cười thật duyên và mắt chớp chớp, Cảnh nghĩ bụng không biết cô nàng đã tập bộ điệu này mất bao lâu trước gương.

Lúc bản tin đã được cuốn tròn nằm im trong bàn tay có những chiếc móng hồng thắm, và Thắng sắp mở nụ cười thứ hai chào Cảnh để bước ra thì có tiếng ông Vạn:

– Đẹp đôi quá ta, bao giờ anh chị có tin mừng đừng có quên bọn này đấy nhé.

Thắng đặt cặp vé xem chiếu bóng xuống mặt bàn, thấp giọng:

– Em có cặp vé mời coi xinê tối mai ở rạp Châu Tinh, tặng anh Cảnh để đi với bồ.

Gã trai cầm một chiếc, trả chiếc thứ hai cho cô gái, mỉm cười:

– Bất ngờ quá, chưa sắm bồ kịp, tối mai có rảnh em đóng giùm vai bồ anh được không?

– Còn khuya!

Thắng ngoe nguẩy bước đi, nhan sắc bỗng rạng rỡ y lân nghe pháo.

ÔNG NGŨ ĐỨNG TRÊN KHU ĐẤT TRỐNG NHÌN mông bốn phía. Bây giờ mảnh vườn trông rộng hẳn ra. Nếu chiến trận không xảy ra ở đây thì mùa này cam quýt đã đầy trái, không khí đã thơm thoảng mùi hoa hoàng lan, hàng vú sữa cạnh hàng rào đã trổ bông... Công lao gầy dựng mấy mươi năm phút chốc tan biến để chỉ còn lại những cục đất thó. Bước sãi chân đo bề dọc bề ngang rồi đến ngồi trên đống xi măng tẩn mẩn giở thuốc ra vấn hút. Ông buồn bã nhìn trước ngắm sau. Ngày ông nội Cảnh chết mỗi cây trong vườn đều được quấn một rẻo khăn trắng chia buồn, sau này ông chết có lẽ cây cối không kịp lớn để chịu tang? Nhà cao cửa lớn bây giờ được đổi bằng đống tôn xi măng này. Buổi chiều lắng xuống, nắng hiu hiu và gió khua rời rạc những cành ổi cháy nám âm vang tiếng reo hò của bọn trẻ tắm ngoài bãi sông. Bây giờ ông không còn đợi mùa xuân để xem lũ hoa cỏ trổ lộc non, không còn hồi hộp chờ mùa hè tới để nâng niu những chùm trái ngọt. Đối với ông, đối với lũ cây cỏ còn sống sót trong khu vườn này bốn mùa không còn ý nghĩa của kết tụ, đua nở mà tất cả chỉ là sầu rã, tan hoang, ông không còn thì giờ để làm lại để bắt đầu bởi tuổi già không cho phép, và sự kiên nhẫn bấy nhiêu năm nghe chừng đã hao mòn.

Ông cụ đắm chìm trong tiếc nuối, đau tê bởi cảm giác mình bị thời thế bạc đãi, chơi khăm, bỗng giật mình quay lại khi nghe tiếng còi xe ngoài ngõ, ngạc nhiên thấy chiếc xe hơi bóng lộn dừng lại, cửa mở và một ông khách ăn vận sang trọng bước xuống. Ông đứng dậy đi ra, nói lớn trong lúc ông khách xăm xăm bước vào trong sân.

– Ông hỏi ai, chắc là lộn nhà rồi.

Ông khách cười làm bộ ria rậm bị kéo xếch lên thành cánh cung.

– Cụ quên tôi rồi sao?

Ông Ngũ chưa kịp nhận ra, khách đã tiếp:

– Vùng này chắc nằm trong chiến trận, nom tiêu điều quá. Nhờ có cây cầu ngoài đó tôi mới nhớ được lối đi vào đây. – Ông khách vừa nói vừa dáo dác nhìn quanh: – Mấy chậu kiểng chắc đã bị nát tan hết, thật uổng quá. Tôi định trở lại lần này mua cặp mai hồi trước tết trả 20 ngàn cụ chưa chịu bán. Cụ biết chỗ nào hiện giờ còn cây kiểng không? Tôi đang cần lắm, ông chủ sự người Mỹ ở sở tôi muốn sưu tầm một số cây kiểng Việt Nam...

– Rất tiếc tôi không biết, ông thử lên miệt Kim Long coi. – Ông Ngũ trả lời chậm rãi và gần như... vô cảm.

Bọn trẻ tắm ngoài bãi sông kéo nhau vào bu quanh chiếc xe. Một đứa nghịch ngợm trong bọn kéo quần cho vòi nước phun vung vãi lên chiếc đèn sau đít xe rồi cười hô hố, những đứa khác bắt chước, sáu bảy cái vòi nước thi nhau rửa bụi. Một đứa khác thò vào tay lái phía trước bóp còi inh ỏi.

Ông khách hấp tấp chào ông Ngũ rồi quay ra. Bọn trẻ kéo nhau ùn ùn bỏ chạy, tiếng chân nện thình thịch trên cầu ván, chiếc xe rồ máy lướt đi bỏ lại đằng sau những xoáy bụi trắng.

DƯỚI MÁI TÔN ÂM ÂM HƠI NÓNG CUỐI NGÀY, Cảnh ngủ li bì sau cơn quá chén trong bữa tiệc mừng đám cưới Thắng. Lại thêm một “nhan sắc” qua mặt quên “bóp còi xi nhan” vèo lên xe hoa, buồn vui lẫn lộn đâm ra uống tràn! Trong giấc mê mệt Cảnh bỗng thấy Thắng rạng rỡ trong áo cưới, tay ôm hoa sóng vai chẳng phải chàng rể mà là một quân cảnh to con, bặm trợn, trang bị vũ khí đến tận răng bước tới. Thắng cười ngỏn ngoẻn nói với gã:

– Bắt anh ta tái ngũ, đi lính chết quách cho rồi, chừa cái tật hờ hững với người ta! Làm người ta quê một cục.

Gã quân cảnh nghiêm giọng:

– Có đúng trước đây anh giải ngũ hợp pháp không?

– Hợp pháp khỉ gió – Thắng cướp lời: – Gian lận thì có. Sĩ quan bộ binh mà dám hủy hoại thân thể ngay tại mặt trận, phản chiến, ăn cơm quốc gia thờ ma cộng sản.

– Chuyện xưa như trái đất rồi cô! – Cảnh gân cổ cãi: – Tôi đã bị phạt trọng cấm, bị ra tòa án binh, bị tống vô quân lao đền tội chưa đủ hay sao?

– Chậc, chuyện đâu còn có đó – Gã quân cảnh dịu giọng: – Thế anh bị thương tật ở đâu?

Nóng nảy đưa bàn tay phải lên, xòe cả năm ngón ra và, Cảnh thảng thốt thấy ngón trỏ vẫn y nguyên như chưa từng bị chặt đứt hai lóng với sự giúp sức của Hoạt ngày nào ở mặt trận Bình Giã khói lửa mịt mờ thức mây. Anh choàng thức, bật dậy thoáng ngơ ngác, xuất hạn dầm mình.

Ngoài vườn, ông Ngũ quì gối trước cây hoàng lan còn trơ mỗi cái gốc và dăm cành khẳng khiu, nâng niu từng chồi non biếc xanh mới nhú. Những mầm lộc báo hiệu sự hồi sinh kỳ diệu sau bao ngày nhọc công chăm sóc, vun tưới khiến ông cụ vui mừng khôn xiết, cùng lúc một nhát búa vô hình vụt đánh nháng qua trái tim vốn đau yếu lâu nay. Trước khi ngã ngất, chìm vào hôn mê, ông mơ hồ thấy cây cối quanh mình lâu nay phiêu dạt tận đẩu tận đâu giờ trùng trùng điệp điệp kéo nhau về mọc nhanh, lớn mau, xanh ngát như xưa, và khu vườn khẽ rùng mình trôi đi, trôi đi, trôi đi trong bóng đêm bắt đầu dâng ngút.

Huế / Sài Gòn

1968 – 2005