Chương 2

Chương 2

ờ báo đối tác của công ty đưa tin tuyên truyền chuyến du khảo sông Di của cậu. Những người quen nhắn tin chúc thuận buồm xuôi gió. Điện thoại run lật bật từng cơn trong túi quần. Trong mớ hỗn độn có tin của Tú “Báo nói Ân đi sông Di. Không ngờ Ân quyết liệt vậy. Chúng mình đâu phải chấm dứt ở đây”. Cậu nhắn lại “Đám cưới vui không?” và biết vừa kết thúc cuộc tin đi tin lại. Lúc đó cậu đã ở hạ nguồn sông Di. Không, là bọn cậu.

Một xóm nhỏ ở cửa sông.

Sông Di ra biển bằng mười ba cửa lớn nhỏ, tỏa theo hình rẻ quạt. Cậu chọn Mù Sa vì cái tên nghe lạ và cửa sông này xa nhất về phía đông: nó nằm ở cùi chỏ của dải đất châu thổ.

Ba cây số trước khi sông Di ra biển, sông chỉ là con rạch quanh quanh giữa những cồn cát, đôi bờ là những bãi bần. Nó không có vẻ ra đi, mà nhận biển vào lòng. Nước sông mặn quắt, nắng càng lâu thì nước biển sẽ thè cái lưỡi dài nhằng của nó liếm vào sông hàng mấy chục cây số. Bọn cậu mướn một chiếc ghe máy men từ cuối xóm ra tận cửa sông, nơi có thể nhìn được dòng nước phù sa đục ngầu trộn lẫn vào màu xanh của nước biển. Chiếc ghe máy đi chậm rãi trên lòng rạch đang buổi nước ròng. Bối nói hai ông cháu chủ ghe làm Bối nhớ cái truyện Rừng mắm của Bình Nguyên Lộc, dù ở đây nhiều bần, ít mắm. Thằng nhỏ đen thui, da mốc cời trên mình chỉ dính cái quần cộc, nằm gối đầu lên mũi ghe. Thấp thỏm. Nơm nớp. Côi cút. Cậu chẳng giải thích được vẻ mặt lơ ngơ, phấp phỏng mà một đứa con nít lẽ ra không bao giờ có. Đằng sau lái, ông già cũng đen thui mốc cời chỉ quần cộc trên người. Cũng nơm nớp. Họ đưa khách ra gần cửa biển, chỗ một cồn cát nghe nói khá đẹp. Nước biển trong, tắm được. Người ta hay ra đó chơi, thằng nhỏ quảng cáo chỏn lỏn.

Hai bên bờ rạch là những cây bần lớp quỳ lớp đứng thành chòm, thành rừng. Cây lá thưa, cành rời nên có mọc dày cũng không thấy chen chúc, vẫn thấy những khoảng trống. Dầm chân trong sình lầy, mỗi cây là một đìu hiu, họp lại làm rừng cũng là một rừng đìu hiu.. Ngửa mặt thấy phía trên những nhánh bần de ra lòng rạch là trăng chiều mỏng, gai gai lạnh. Như một cô con gái vừa qua cơn sốt, lả người tựa cửa sổ ngó ra sân nắng.

Chiếc ghe tấp vô bờ, thả bọn cậu lên cồn, ông già dặn cứ chơi vui chừng nào về cũng được. Ba người chẻ nhau đi, Xu nhắm phía Lăng Ông, Bối đi ra bãi biển, cậu lang thang giữa những rẫy dưa hấu tàn mùa, chỉ còn mấy trái đèo đẹt nằm chèo queo trên cát. Xóm cồn nhà nào cũng thấp, phần lớn cất bằng vật liệu tạm bợ. Cả xóm như đang dợm bỏ đi. Đồ đạc gói ghém trong mấy cái thùng mì tôm, thùng bột ngọt. Con nít hỏi má ơi áo ấm con đâu, bà mẹ bảo bữa trước tao để trong thùng mì Tốt Tốt, giờ chắc lạc qua thùng Vui Vui rồi.

- Chừng muốn đi chỉ cần xách đít là đi thôi.

Báo viết cồn cát này sắp bị nước biển nuốt mất, nhưng mấy thím đang ngồi làm cỏ rẫy thì lia mũi dao về phía trời ngó bộ rất coi thường, “ối người xứ này đất bồi thì ở đất lở thì đi, lo cũng không khỏi...”.

Hàng rào ở xóm cồn được làm hờ hững. Chỉ là mấy bụi cây bông bụt lưa thưa, hoặc một rào mỏng bằng cây xương cá, hay dừng chắn bằng mấy nhánh cây khô queo quắt. Vài nhà đang xúm xít bóc vỏ tách hạt sắn để làm giống cho vụ rẫy sau, cậu nhón một nắm định nhá thử. Họ kêu chói lói, ấy đừng, quỷ thần ơi, ăn là ngủm củ từ liền. Hạt này coi giống y như hạt so đũa nhưng cực độc. Cậu hỏi đã có ai chết chưa. Họ bảo cũng nhiều, vụ gần nhất thì mới một năm trước. Vài thím đưa mắt về cuối xóm, nơi có căn chòi rách của hai ông cháu người chủ ghe.

- Lúc miệng bà già trào bọt cua rồi, thằng cháu còn hì hục vú da. Chừng vú bà nội nó cứng và lạnh đi thằng nhỏ khóc rùm, làng xóm mới hay.

- Khi đó ông già ở đâu?

- Ổng nói đi chơi hội Lăng với con dâu. Nhưng ở hội Lăng có ai gặp hai người đó đâu.

- Con trai ổng không ở nhà?

- Nó đi biển. Cưới vợ về rồi theo ghe đi bạn suốt.

Họ kể bữa đem chôn người đàn bà được coi là tự tử không nguyên cớ, ông chồng để quên cái áo vắt trên bụi ô rô. Người ta thấy còn sót mấy hột sắn gồ lên ở góc túi áo.

Cái thím mặt rỗ nhấn mạnh mấy chữ “còn sót lại”.

Cậu bỏ ra chỗ chiếc ghe đang đậu chờ dưới mé rạch. Ông già đang nhả khói hơi ngạc nhiên, hỏi sao cậu chơi ít vậy. Cậu than xóm này buồn quá. Ông ờ ờ quăng điếu thuốc hút dỡ xuống đám rễ bần, nói nhẹ bâng, “Mấy bữa trước, ngay trân đêm hội lăng, có người ăn trộm nghêu bị bắn gãy chân...”

Xu cũng sớm trở ra, cho coi mấy tấm ảnh chụp Lăng. Thấp và nhỏ, với các mái hơi cong, sân rộng. Bình phong sơn đỏ bầm như máu. Trong máy Bối là hình ảnh hoa muống biển nằm giữa những gốc cây dạt lên bãi cát xám sau cơn biển động. Vài người đàn bà đi mót củi che mặt, cười sau những kẻ tay mà không giấu được vẻ mệt mỏi. Đơn độc giữa bãi biển là căn chòi canh giữ của hợp tác xã nghêu giống, nóc cắm ngọn cờ le lói. Mùi mồ hôi của Bối nồng rực làm cậu thấy hơi chóng mặt. Giống như đốt những cánh hoa móng rồng đã se khô.

Thằng nhỏ la cà đâu đó. Ông già không thèm réo gọi, lầm lì quay mũi ghe về. Đi một đoạn, thấy trên bờ thằng nhỏ vọt theo. Nó không chờ ông già ghé vào bờ đón mình, mà chẳng có vẻ gì ông sẽ làm như vậy. Nó chạy vọt qua rồi lội càn xuống đu mũi ghe leo lên. Ướt ròng, thằng nhỏ ôm bàn chân đang chảy máu, chắc bị vỏ ốc cắt, lấm lét ngó ông già. Nếu không liều nó sẽ phải lội bộ ba cây số, luồn qua bao vạt bần, qua một con rạch mới có thể về đến nhà.

Suốt chặng đường từ mé biển về, bọn cậu đông cứng giữa màn kịch câm của hai ông cháu. Cây bần lơ thơ làm người ta không nói nổi. Không hiểu được vì sao bọn đom đóm lại thích sống trong đám rừng này, có lẽ vì bọn chúng họp thành bầy cũng không thành hội, giống như loài cây kia. Cậu nghi ngờ là do tâm trạng cậu bở như dưa gang chín rục nên buổi đầu sông Di hiện lên trong mắt chẳng mấy vui. Mới bước chân vào thôi đã thấy mùi rầu rĩ rồi.

Cậu thấy đói, bọn vi khuẩn trong bụng cào cấu thành ruột để tìm cái ăn. Lúc tạt vào nhà ông già xin nước ngọt rửa mặt, cậu thấy mâm cơm đã dọn sẵn, đậy lồng bàn đan bằng tre thâm kim, xỉn màu. Nó báo hiệu cái mà nó đang che đậy cũng tồi tàn tương tự. Bối dáo dác nhìn quanh, như là tìm kiếm một bóng người nào khác. Chắc người ta cũng kể cho Bối nghe câu chuyện người chết vì những hạt sắn độc.

Xu hỏi tối nay mình ngủ ở đâu.

Cậu thì chỉ quan tâm mỗi chỗ tắm. Tú nói giết Ân dễ lắm, chỉ cần không cho tắm, là xong đời. Cậu thường tắm rất lâu, miết da đến đỏ ửng lên, đến tấm kính trong phòng nhòe hơi nước. Tắm như là được thở. Đó là lúc ở nhà. Đó là lúc biết có một người đang nằm khẩy trên giường, chờ bạn tình bước ra khỏi căn phòng đầy hơi nước để hít hà da dẻ.

Giờ chỉ tắm cho mình.

Chợ Mù Sa nằm ngay cửa sông Di, ở bờ khác, cũng là một cái cồn cát lớn. Có cái gì đó hơi giống nhau ở cửa sông Di và những cửa sông mà cậu từng biết, là một bên sông có vẻ khá giả, sầm uất, bên kia thì hiu hắt, tách biệt, như ở một trời khác, đời khác, dù bên này ới bên kia nghe.

Những dòng sông luôn làm rất tốt cái việc chia cắt của nó.

Đường phố ở đây chỉ bằng ngõ hẻm của Sài Gòn. Đặt đít ngồi nhậu với anh xe ôm mới quen thì anh có điện thoại, bạn anh oang oang trong đó “Ê, nãy chạy ngang qua tao thấy nhà mày có mồi bén quá, lẩu mực hả? Mà có đám nào ngồi với mày lạ hoắc vậy?”. Đám lạ hoắc đó là bọn cậu, và đúng là cả đám đang ngồi xếp bằng quanh cái lẩu mực trứng nhúng nước dừa cùng với mấy lát gừng tươi.

Sách “Ba tháng ở miền Hạ”1 viết rằng năm 1801 thị trấn này có hai mươi căn nhà. Họ sống bằng nghề hạ bạc, giàu có cũng nhờ vào nghề hạ bạc. Nổi tiếng nhất là ông Chệt

Cậu đi gặp một ông già được coi là pho sử của Mù Sa. Pho sử già nên nhăn rúm và lẩn thẩn, ông ngồi kể những chuyện không đầu không cuối, lâu lâu dùng ngón tay lùi sùi ngoáy mũi rồi măm măm cứt mũi trên hai chiếc răng còn sót lại sau một cuộc cướp bóc của thời gian. Thấy hết ham. Lúc ra về ông già dặn vói theo, ráng giữ nước nghen bây. Còn mất không hay.

Ba thằng làm thinh giả bộ như ông cụ không phải nói với mình.

Cảnh quang đãng nhất là ở cầu cảng thị trấn. Giày Bối giẫm lên mấy mẩu thịt nhầy nhầy, chung quanh nhiều dấu máu vương vãi. Anh ta chờn chợn, chắc người ta mổ heo mổ bò gì đây.

Xu nói không phải, đó là máu người. Làm sao biết được những vũng máu khô này là của người hay của thú? Cậu thắc mắc. Xu cười, tôi chơi với máu lâu rồi, thuộc lòng mùi, vị, màu sắc nó. Phân biệt kiểu nào, Bối hỏi. Cứ đổ máu miết rồi dần quen, sẽ biết. Câu ấy không làm cậu ngạc nhiên bằng vẻ mặt ngà say của Xu khi nói. Như một đứa trẻ con say sưa nói về kẹo mút kẹo que kẹo sôcôla...

Xu đúng, sáng qua có hai gã chủ trường gà thách chém nhau, và người xem khản giọng reo hò cho đến khi hai thanh mã tấu múa loạn theo một khúc ca đẫm máu đã phứt đi một cánh tay và một đoạn chân. Một gã cụt tay đến tận nách, gã còn lại tháo khớp gối phải.

- Như người ta phứt lóng mía. Ngọt lịm.

Người bán bong bóng ở cầu cảng như vẫn còn ngây ngất khi kể lại. Làm cậu nhớ cái vẻ ngây ngất của những người đàn bà xóm cồn bên kia sông, khi kể về cô con dâu ông già chủ ghe.

- Con nhỏ bỏ xứ mất biệt rồi. Chưa kịp nói thằng con là của chồng hay ông già chồng.

Tối qua nhóm cậu ở lại cồn cát hiu hắt đó, ngó cái thị trấn hào nhoáng bên kia hắt chút sáng sang. Ngủ ở trong một trường tiểu học “cho có không khí lang bạt”, như Bối đòi, dù phía trước có cả quãng giang hồ no nê. Cô giáo lỡ thời tên Mận lục đục nấu bữa tối cho bọn cậu. Cá ngác nấu canh chua bần, tép bạc rang muối ớt. Chị nói mứt bần cũng ngon lắm, nhưng đáy lọ mứt chỉ còn đủ cho cậu quệt cái chất dẻo sền sệt ấy bằng một ngón tay, cái vị chua thanh của bần không lẫn vào đâu được. Hình như cô có kể cho cậu nghe về đứa học trò hay đến trường với vài ba lằn roi trên đít. Những trận đòn đổ xuống vì ông nội nó muốn chứng minh không thương nó như con đẻ, như xóm giềng vẫn xoi xỉa. Cậu dùng từ hình như vì lúc đó điện thoại lại rùng mình. Tú nhắn “Ăn ngủ có vất vả lắm không?”

Cậu nghĩ tới cái ống nước cắm khơi khơi xuống lớp cát mặt, chỉ sâu chừng năm ba mét lại phun lên một thứ nước ngọt lừ, nhưng nhắn lại là cái câu nhạt nhẽo “Đám cưới vui hả?”

1 Sách sưu khảo viết bởi một vài nhà truyền giáo người Bồ Đào Nha đến miền Hạ theo những chuyến thuyền buôn những nâm 1920. Thất lạc bản thảo theo một chiếc tàu đắm ngoài khơi Đông Hải. Nâm 1990 người ta trục vớt con tàu, và phát hiện sách nằm trong tráp đá. Nhà xuất bản Sử Việt dịch và in nâm 2000. Đây là tài liệu được xem là đáng tin cậy nhất về miền Hạ, làm cứ liệu khoa học cho những nhà khảo cứu sau này. vốn là thầy thuốc bắc, nhưng làm nò sông cũng có hạng nên thành tên Chệt Thầy Nò. Bối cười nói ông Chệt đó mà làm thêm nghề mò cá, nuôi chim thì sẽ có tên Chệt Thầy Nò Mò Chim.

đánh máy: Mọt Sách
Nguồn: vnthuquan-thuvienonline
Được bạn: mọt sách đưa lên
vào ngày: 26 tháng 9 năm 2020