- 33 - Vua Lợn động lòng thăm làng cũ,- Lão Hồng say rượu náo tiệc vui.

Ngày tháng thoi đưa, thời gian như tên bắn”, thấm thoắt mà tôi làm vua lợn ở nơi hoang vu này đã hơn năm năm.

Ban đầu, tôi đã thử áp dụng chế độ một vợ một chồng trên bãi bồi, những tưởng áp dụng thành tựu văn minh của con người cho loài lợn sẽ được hoan nghênh, không ngờ lại vấp phải sự phản đối kịch liệt của cả lợn cái lẫn lợn đực. Tôi mang thắc mắc này đi hỏi Điêu Tiểu Tam. Nó nằm trong cái ổ được che chắn bằng cỏ để tránh mưa tránh gió mà chúng tôi đã hợp sức làm cho, nói một cách lạnh lùng:

- Anh có thể làm vua, nhưng đã làm vua thì nhất thiết phải phục tùng khuôn khổ và luật lệ lâu đời ở đây!

Thế là tôi đành phải chấp nhận những quy luật khắc nghiệt và tàn khốc của chốn giang hồ. Tôi nhắm mắt, thấp thoáng đâu đó là Tiểu Hoa, là Mê Hồ Điệp... xa hơn nữa là hình bóng con lừa Hoa Hoa, cuối cùng và mơ hồ nhất là những người đàn bà đã đi qua đời tôi... Sau mấy năm, trên bãi bồi đã xuất hiện cơ man nào là đồ tạp chủng đủ màu đủ sắc; có đứa lông vàng, có đứa xanh đen, có đứa lốm đốm giống như những con chó vẫn thường xuất hiện trong những chương trình quảng cáo trên tivi của loài người các ông. Những con lợn tạp chủng này vẫn giữ nguyên cái vẻ hoang sơ của loài lợn hoang, nhưng rõ ràng hơn hẳn bố mẹ chúng về mặt trí tuệ. Chúng lớn lên nhanh chóng và tôi chẳng thể nào hoàn thành nhiệm vụ giao phối với tất cả bọn chúng. Mỗi kỳ lợn nái động đực, tôi tùy ý lựa chọn những đứa mà mình thích, nhưng khi tôi không có mặt, không kiềm chế được dục tình, chúng tha hồ đi tìm những lạc thú riêng. Do vậy mà hầu hết lợn đực ở đây đều có cơ hội thỏa mãn dục tình. Và cứ thế, hình dáng những thế hệ nối tiếp ngày càng kỳ quái, có đứa giống như dê, có đứa như chó, đứa giống báo... nhưng đáng sợ nhất là có một con cái, khi mới sinh ra đã có mũi dài như mũi voi.

Tháng tư năm một chín tám mốt, mùa hoa hạnh nở rộ, cũng là lúc cao trào nhất trong mùa động đực của loài lợn, tôi bơi qua một nhánh sông và bắt đầu thám hiểm bờ phía nam. Nước trên bề mặt rất ấm, nhưng dưới đáy thì lạnh buốt. Nơi giao thoa giữa hai luồng nước ấm lạnh, rất nhiều loài cá đang bơi ngược dòng để trở về với dòng sông mẹ. Nhìn những con cá nhỏ chẳng quản hiểm nguy, chẳng ngại trầy vi tróc vảy tìm về với quê cũ khiến tôi chạnh lòng, đứng trầm tư suy nghĩ giây lâu.

Ở phía đông nam bãi bồi có một doi cát mọc đầy loại cây tùng đuôi ngựa, tầng thấp đầy những bụi gai rậm rạp. Nếu tôi muốn xa lánh cái thế giới hỗn trọc trên bãi bồi thì ẩn thân ở đây là rất lý tưởng. Nhưng tôi không muốn sống ẩn dật trong những ngày còn lại mà hôm ấy, bỗng nhiên một ước muốn trở về thăm làng Tây Môn, thăm trại lợn Hạnh Viên thôi thúc tôi đến kỳ lạ. Cùng Tiểu Hoa chạy đi tìm tự do kể ra cũng đã gần năm năm, nhưng chỉ cần nhắm mắt lại là những ký ức của năm năm trước lại hiện về, nhất là mỗi độ hoa hạnh đơm bông, dường như lúc nào tôi cũng ngửi thấy mùi thơm nồng nàn thoang thoảng trong gió tây. Làng Tây Môn trong ý thức của tôi lúc nào cũng là quê cũ.

Đêm nay trăng cũng đẹp lắm nhưng so với hai đêm trăng đặc biệt mà tôi đã kể qua thì đêm nay, trăng lại treo tít trên cao, bàng quan và chẳng biểu lộ sắc thái tình cảm gì. Không những chẳng hạ thấp độ cao, cũng chẳng thay đổi sắc màu để bầu bạn với tôi, mà trông nó như một người phụ nữ quý tộc, khuôn mặt đoan chính lạnh lùng ngồi trên cỗ xe tứ mã cao vời vợi...

Trong đêm trăng ấy, tôi đã quay về cố hương. Bước chân tôi sải dài qua những cánh đồng dâu tít tắp của công xã và đặt chân lên mảnh ruộng một mẫu sáu sào của Mặt Xanh. Rất nhiều phụ nữ tranh thủ hái lá dâu dưới trăng. Những điều trông thấy trên đường trở về khiến tôi hiểu ra rằng, nông thôn sau thời đại Mao Trạch Đông đã biến đổi. Nhưng trên mảnh đất cá thể của Mặt Xanh, vẫn cứ là lúa mạch, thứ nông sản đã lỗi thời. Ruộng dâu xanh um hai bên đường như đã hút hết chất dinh dưỡng ở đây nên lúa mạch thấp tè, yếu ớt, bông ngắn ngủn. Đây có thể là chiêu thức mà Hồng Thái Nhạc thực thi để trị tay cá thể Mặt Xanh chăng?

Dưới ánh trăng có một bóng người đang trần lưng đào một cái rãnh ngăn cách giữa đám ruộng dâu và ruộng lúa mạch, hẹp nhưng sâu. Rất nhiều những rễ dâu vàng vàng đã bị xẻng chặt đứt. Chuyện này chẳng hề đơn giản. Đào đất ở trên ruộng của mình là chuyện bình thường, song chặt đứt rễ cây cũng có nghĩa là phá hoại tài sản của tập thể. Bỗng nhiên tôi thấy lo lắng cho Mặt Xanh. Nhưng ngay lập tức tôi nhận ra rằng, lúc này công xã nhân dân chỉ còn tồn tại trên danh nghĩa, đội sản xuất đã giải tán. Nông dân đã được chia ruộng đất, hai bên ruộng của Mặt Xanh đã được cấp cho hai người, trên đó trồng dâu hay lúa là do những người chủ mới này tự quyết định.

Trại Hạnh Viên đây rồi! Rừng hạnh vẫn còn đó nhưng trại lợn đã hoàn toàn biến mất. Quanh gốc cây hạnh nghiêng, người ta đã làm một hàng rào bảo vệ bằng gỗ, trên đó có tấm bảng nhỏ ghi “Loài hạnh son”. Nhìn thấy tấm bảng, lập tức trước mắt tôi hiện ra cái cảnh Điêu Tiểu Tam bị thiến máu chảy dầm dề thấm đỏ gốc cây ngày xưa. Không có máu của nó, quả hạnh chắc chắn không đỏ thắm, cũng không thể trở thành một loại quả quý mà năm nào chính quyền huyện cũng đặt mua với giá rất cao như thế. Sau này tôi mới biết, nhờ quả hạnh quý này mà Kim Long - lúc này đã thay Hồng Thái Nhạc làm bí thư chi bộ - đã đặt quan hệ vô cùng mật thiết với các vị lãnh đạo ở huyện, thành phố, từ đó mở ra con đường danh vọng của anh ta. Nhìn nhánh hạnh ngày xưa tôi vẫn thường trèo lên, nhìn đám đậu lạc xanh um ở dưới, nơi đây vốn là chuồng của tôi, chẳng cầm lòng được, tôi đứng bật dậy cố vươn lên nắm cành hạnh. Sau bao nhiêu năm không luyện tập, thân thể lại quá nặng nề so với trước nên tôi thực hiện động tác này rất khó khăn.

Tôi bồi hồi đi lại trong trại Hạnh Viên với bao nhiêu ký ức bộn bề. Hai dãy nhà ở của nhân viên trại lợn ngày xưa bây giờ đã biến thành nhà nuôi tằm, đèn điện sáng choang. A! Lưới điện quốc gia đã về đến làng Tây Môn. Bà Bạch với mái tóc bạc phơ đang cắm cúi rải lá dâu cho tằm ăn. Tiếng tằm ăn lá vang lên rào rào. Con đường giữa làng đã mở rộng gấp đôi và đã láng nhựa phẳng lì. Bức tường thấp tè hai bên đường không còn nữa và thay vào đó là những ngôi nhà mái ngói đỏ tươi, đều tăm tắp và rất khang trang. Có gần trăm người, chủ yếu là đàn bà và trẻ em đang tụ tập ở một khoảng sân rộng trước một ngôi nhà hai tầng, trước mặt họ là một chiếc tivi Nhật Bản hiệu Sony 21 inch. Tivi đang phát bộ phim truyền hình nhiều tập “Người đến từ Đại Tây Dương”, một bộ phim thần thoại về một chàng trai có màng giữa các ngón chân ngón tay giống như chân vịt. Chàng ta có thể bơi như cá mập dưới nước. Mọi người đang xem rất chăm chú và thi thoảng hoan hô, vỗ tay ầm ĩ. Chiếc tivi đặt trên một chiếc bàn vuông màu đỏ tía, bên cạnh là một lão già tóc bạc phơ, trên tay áo có đeo một khuôn vải màu hồng viết hai chữ “trị an”, tay cầm một chiếc gậy dài và nhỏ, đôi mắt nghiêm khắc lạnh lùng trông như một giám thị coi thi. Tôi chưa nhận ra lão là ai...

- Đó là Ngũ Phương, anh trai của phú nông Ngũ Nguyên, nguyên là trưởng đài thông tin liên lạc của binh đoàn 54 Quốc dân đảng, bị bắt năm một chín bốn bảy, sau giải phóng bị phán quyết lao động khổ sai chung thân vì những hoạt động phản cách mạng, cách đây không lâu đã được giảm án cho về, vì tuổi già không thể lao động, lại không có người chăm sóc, thuộc diện được hưởng đãi ngộ theo chính sách “năm đối tượng được bảo hộ” của nhà nước, mỗi tháng được nhận mười lăm nhân dân tệ tiền trợ cấp - Tôi nói.

Mấy ngày nay, Lam - Ngàn - Năm - Đầu - To kể liên tục, chuyện của nó nửa thực nửa ảo làm đầu óc tôi trở nên mụ mị, đưa tôi về với địa ngục rồi bỗng chốc nổi phập phù trên mặt nước. Tôi muốn xen ngang vào câu chuyện của nó để đưa ra những ý kiến của mình thì ngay lập tức nó đã chẹn lại, tôi trở thành một nhân vật bị cầm tù trong dòng hồi ức miên man bất tận của nó. Nhân cơ hội này, tôi muốn xen ngang để kể về lai lịch của Ngũ Phương, muốn làm cho câu chuyện quay về với hiện thực, nhưng tôi vừa mở miệng nói mấy câu giới thiệu về Ngũ Phương thì Lam - Ngàn - Năm - Đầu - To bỗng nhiên nổi giận nhảy tót lên bàn quát lớn:

- Câm mồm!

Rồi vạch quần, lôi của quý to bự chẳng hề tương xứng với thân thể và tuổi tác nhắm vào tôi, đái thẳng. Nước đái của nó dậy mùi sinh tố B vọt thẳng vào mồm khiến tôi ho sặc sụa và đầu óc vừa kịp tỉnh của tôi trở nên mụ mị, mơ hồ.

- Ông câm miệng lại, nghe tôi kể. Vẫn chưa đến lượt ông kể mà!

Gương mặt của nó vẫn là của một đứa trẻ nhưng nhìn kỹ thì ẩn chứa sự già dặn, từng trải của một lão già khiến tôi bỗng liên tưởng đến thằng tiểu quỷ Hồng Hài Nhi trong “Tây du ký”, mỗi lần nổi giận là miệng phun ra lửa; cũng khiến tôi nhớ đến nhân vật Na Tra trong “Phong thần diễn nghĩa”, chân có bánh xe lửa, hễ lắc mình một cái là hóa thành ba đầu sáu tay. Tôi cũng liên tưởng đến Lão Ngoan Đồng trong “Thiên long bát bộ” của Kim Dung, chín mươi tuổi mà vẫn mang gương mặt trẻ thơ, và cuối cùng là con lợn đực trong tiểu thuyết “Ghi chép về chuyện nuôi lợn” của bạn tôi - Mạc Ngôn.

Lam - Ngàn - Năm - Đầu - To quay trở về chỗ ngồi, tiếp tục kể:

-... Sau đó, đương nhiên tôi biết Ngũ Phương là anh trai của Ngũ Nguyên, tôi còn biết Kim Long đã kế nhiệm Hồng Thái Nhạc làm bí thư chi bộ, bố trí lão ta quản lý chiếc tivi duy nhất trong thôn, cứ mỗi đêm là mở để phục vụ bà con. Đối với việc này, lão Hồng tỏ ra vô cùng bất mãn, đã từng tranh luận gay gắt với Kim Long. Sau khi về hưu bất đắc dĩ, bộ dạng của lão Hồng trông giống như một kẻ du đãng, ăn mặc lôi thôi lếch thếch và lúc nào cũng uống rượu. Nghe đâu lão cố tình làm như vậy để bôi bác quyết định buộc lão về hưu của đảng ủy công xã, lúc này do Bàng Kháng Mỹ làm bí thư. Cô này là bí thư đảng ủy trẻ nhất, là ngôi sao chính trị mới xán lạn nhất trong toàn huyện Cao Mật.

Lần ấy, Hồng Thái Nhạc mang theo cả lít rượu tới trụ sở đại đội, tức ngôi nhà hai tầng mới xây tôi vừa đề cập đến ở trên. Người gác trụ sở Ngũ Phương cúi đầu khom lưng trước lão giống như ngày xưa lính bảo an ngụy khom lưng trước những viên quan người Nhật. Lão Hồng khịt khịt mũi một cách khinh miệt rồi ngang nhiên bước vào trụ sở, leo lên tầng hai rồi từ đó chỉ xuống chiếc đầu trọc Ngũ Phương, tức giận nói với Kim Long:

- Ông trẻ! Đó là một sai lầm chính trị nghiêm trọng của anh! Nó là loại người nào? Đài trưởng thông tin Quốc dân đảng, vốn đáng phải bị bắn đến hai mươi lần. Cho nó một con đường sống đã là sự khoan dung quá rồi. Nhưng anh lại để cho nó được hưởng trợ cấp ưu đãi. Anh đứng ở lập trường giai cấp nào vậy?

Nghe đâu rằng, Kim Long chẳng nói chẳng rằng lấy ra một điếu thuốc lá thơm ngoại nhập và dùng một chiếc bật lửa được làm bằng vàng ròng đốt thuốc, nhét điếu thuốc vào miệng lão, rồi ấn lão ngồi xuống chiếc ghế xoay bọc da mềm, nói:

- Chú Hồng à! Tôi được tự tay chú bồi dưỡng mà nên người, là người kế nhiệm của chú. Cho dù chuyện gì, tôi cũng muốn noi theo con đường của chú mà đi. Nhưng thế sự biến đổi rồi. Để cho Ngũ Phương hưởng trợ cấp là quyết định của huyện. Chú chớ có nổi giận. Đây là chính sách của nhà nước, chú có giận dữ cũng chẳng được tích sự gì đâu.

- Thế chúng tôi làm cách mạng mấy mươi năm là làm không công à?

Kim Long bước tới nắm lấy chiếc ghế xoay xoay nửa vòng, mặt lão Hồng hướng về phía cửa sổ. Thấp thoáng xa xa là những mái ngói đỏ tươi đang rực rỡ dưới ánh nắng mặt trời, nói:

- Đừng nên nói những lời vô nghĩa ấy, chú Hồng! Đảng cộng sản làm cách mạng không phải chỉ là lật đổ Quốc dân đảng và Tưởng Giới Thạch mà mục đích căn bản là vì cuộc sống no ấm của nhân dân. Quốc dân đảng và Tưởng Giới Thạch ngăn cản con đường của Đảng cho nên phải thất bại. Do vậy, chú ạ, chúng ta đều là nhân dân, đừng suy nghĩ quá nhiều. Ai làm cho chúng ta hạnh phúc, chúng ta theo người ấy! Chú cứ nhìn bộ mặt mới của làng Tây Môn mấy năm nay mà xem...

Mặt Hồng Thái Nhạc đỏ tía lên:

- Nói bậy! Đó là luận điệu của những kẻ theo chủ nghĩa xét lại. Tao phải lên tỉnh để tố cáo mày.

Kim Long cười hi hí, giễu cợt:

- Ở trên tỉnh có ai rảnh mà nghe chuyện vô bổ của chú nào? Theo tôi, chú không thiếu rượu để uống, thịt để ăn, tiền để tiêu thì không cần phải điên tiết lên như thế.

- Không được, đây là vấn đề quan điểm, nhất định ở Trung ương đã có kẻ theo chủ nghĩa xét lại. Mày cứ mở mắt mà xem, chuyện này chỉ mới bắt đầu. Mọi việc sẽ thay đổi thôi, như thơ Mao Chủ tịch có câu “Khẳng khái thay trời long đất lở”...

... Tôi nhởn nhơ quan sát những người đang quây quần xem tivi khoảng mười phút rồi lại chạy về hướng Tây. Ông có biết tôi đi đâu không? Tôi chẳng có gan để chạy trên đường lớn, vì tôi biết việc cắn chết Hứa Bảo khiến tiếng tăm của tôi đã vang khắp vùng Đông Bắc Cao Mật, nếu để ai đó trông thấy ắt sẽ gây nên một cảnh đại loạn. Không phải tôi sợ đánh không lại họ mà sợ trong lúc hỗn loạn, tôi sẽ đả thương những người vô tội, không phải tôi sợ họ mà ngại phiền phức. Tôi men theo bóng tối từ phía sau của những ngôi nhà hai bên đường, chạy thẳng về nhà cũ.

Cổng nhà Tây Môn đang mở, cây hạnh già trong sân vẫn đang đơm hoa, mùi thơm lan tỏa cả một vùng. Ẩn thân trong bóng tối phía bên ngoài, tôi chăm chú nhìn những người đang ngồi quây quần dưới gốc cây, trên đầu họ treo lủng lẳng một chiếc bóng đèn sáng trưng. Tôi đều biết những người này. Họ là những kẻ xấu ngày trước, là đội trưởng bảo an ngụy Dư Ngũ Phúc, thằng phản tặc Trương Đại Tráng, địa chủ Điền Quý, phú nông Ngũ Nguyên... Trong số đó có cả nguyên chủ nhiệm bảo vệ chính trị Dương Thất, hai anh em Tôn Long và Tôn Hổ. Họ đang uống rượu và tất cả đều đã ngà say. Sau này tôi mới biết, Dương Thất lúc ấy đã là một tay buôn tre. Lão ta chở tre bằng tàu hỏa từ núi Tĩnh Cang về đến Cao Mật, dùng xe chở về làng Tây Môn rồi bán cho Mã Lương Tài, người đang quản lý công việc xây dựng trường học mới. Nhờ việc này mà lão phất lên nhanh chóng, biến lão trở thành kẻ giàu nhất làng Tây Môn. Cho nên đêm nay, lão lấy tư cách là người giàu nhất làng dương dương tự đắc uống rượu dưới gốc cây hạnh già. Bộ quần áo trên người lão may theo kiểu tây, thắt cà vạt màu đỏ, ống tay áo xắn lên để lộ cái đồng hồ điện tử trên cổ tay. Gương mặt gầy nhom ngày xưa giờ đây nung núc thịt. Lão lôi ra một gói thuốc lá Mỹ, lấy một điếu quăng cho Tôn Long, gã này đang gặm một chiếc móng lợn; lấy một điếu nữa đưa cho Tôn Hổ rồi vứt chiếc vỏ xuống đất, gọi với vào phía trong:

- Bà chủ ơi!

Một tiếng trả lời rồi bà chủ xuất hiện. A! Thì ra là Ngô Thu Hương! Cô ta đã trở thành bà chủ! Lúc này tôi mới định thần nhìn kỹ, bên phải cổng nhà đã được quét vôi trắng, trên đó có bốn chữ “Thu Hương tửu quán” bằng sơn đỏ. Bà chủ quán rượu Ngô Thu Hương đã chạy đến sau lưng Dương Thất, khuôn mặt bự phấn trang điểm một nụ cười, vai khoác khăn quàng, mặc tạp dề trông rất chuyên nghiệp, thái độ phục vụ rất nhiệt tình. Đổi đời rồi, đã cải cách, đã mở cửa, làng Tây Môn khác xưa quá rồi. Mắt mũi cô ta đều cười, lên tiếng:

- Ông chủ Dương cần gì nữa chăng?

- Bà chửi ai thế? Dương Thất trừng mắt nói: Tôi chỉ là một kẻ buôn tre, nào xứng với đại danh ông chủ!

- Đừng khiêm tốn, ông chủ Dương! Hơn mười nghìn cây tre, mỗi cây mười tệ, ít nhất trong tay ông có mười vạn tệ. Giắt lưng mười vạn tệ mà chưa được gọi là ông chủ, thế thì cả vùng Đông Bắc Cao Mật này có ai dám xưng là ông chủ nào?

Rồi cô ta lấy ngón tay mân mê chiếc cà vạt, cái cổ áo của Dương Thất, nói tiếp:

- Các ông xem, bộ cánh trên người ông ấy đây này, từ đầu đến chân, ít ra cũng hàng nghìn tệ đấy!

- Nhìn cái mồm toe toét của bà kìa, sớm muộn gì bà cũng biến tôi thành một con lợn chết như ngày xưa thôi! Đoàng! Một tiếng súng vang! Thế là hết!

- Được rồi, ông chủ Dương! Ngay cả một xu ông cũng chẳng có, được chưa? Tôi chưa mở miệng để vay tiền, ông đã niêm cửa nhà rồi. Thôi được rồi, ông cần gì? Ngô Thu Hương dẩu môi nói.

- Ôi dào, giận rồi à? Bà đừng bao giờ dẩu môi, vì chỉ nhìn thấy bà dẩu môi là của quý của tôi đã dựng lên rồi đó!

- Dựng cái con mẹ nhà ông ấy! Mau nói đi, cần gì?

- Một gói thuốc lá, loại Lương Hữu ấy!

- Chỉ một gói thuốc lá thôi à, còn rượu? Rồi cô ta liếc nhìn gương mặt đã đỏ nhừ của hai anh em nhà họ Tôn, nói tiếp: Hai người anh em hình như chưa uống rượu thì phải?

Tôn Long đã líu lưỡi, nói lè nhè:

- Ông chủ Dương mời, uống thế là đủ rồi!

Dương Thất đập bàn, đứng dậy:

- Lão đệ đang chửi anh đấy à? Anh đây chưa có đủ mười vạn đồng nhưng tiền để mời hai anh em, anh đây thừa sức. Vả lại hiệu tương ớt “Hồng” của nhị vị đã vang danh khắp thiên hạ. Nếu tôi là nhị vị, tôi đã xây hai mươi gian phòng, đặt hai trăm chiếc nồi, thuê hai trăm công nhân, thuê đài truyền hình quảng cáo hai mươi giây để nhãn hiệu tương ớt “Hồng” vượt khỏi Cao Mật, đỏ cả Sơn Đông, đỏ toàn Trung Quốc, lúc ấy nhị vị chỉ còn việc thuê người ngồi đếm tiền. Hai triệu phú tương lai ngồi trước mặt, tôi còn lời nào để ba hoa nữa!

Vỗ một cái bốp vào mông Thu Hương, Dương Thất phẩy tay:

- Được rồi, mang tiếp ra đây hai chai Tiểu Hắc Đàm!

- Tiểu Hắc Đàm? E không xứng chăng? Mời đại triệu phú uống rượu ít ra cũng phải là Tiểu Lão Hổ chứ?

- Mẹ nó chứ, Ngô Thu Hương! Cô đúng là đục nước béo cò! Dương Thất có vẻ bất đắc dĩ, nói: Thôi được, thì Tiểu Lão Hổ vậy!

Hai anh em họ Tôn đưa mắt nhìn nhau, Tôn Hổ nói:

- Anh hai, ông chủ Dương quả là chịu chơi!

Tôn Long đã líu lưỡi, nói bắp bắp:

- Hình như tao đang thấy những tờ tiền bay lả tả giống như lá cây hạnh tung bay trong gió vậy!

- Hai người anh em! Dương Thất nói: Lưu Bị vì cớ gì mà ba lần mang lễ vật đến lều tranh mời Gia Cát Lượng? Có phải vì ông ta đã ăn no nên làm chuyện vô ích chăng? Ông ta đang dùng kế sách để an định quốc gia. Gia Cát Lượng đã chỉ cho ông ta con đường, từ đó thiên hạ chia ba. Anh đây vì hai người mà mở miệng rồi, mai này làm nên sự nghiệp, đừng quên hậu tạ quân sư nhé!

- Mua nồi, xây xưởng, thuê công nhân, khuyếch trương sản xuất, nhưng... tiền lấy ở đâu ra? Tôn Hổ hỏi.

- Tìm Kim Long bảo nó cho vay! Dương Thất vỗ đùi nói: Ngày trước Kim Long làm cách mạng trên khán đài ở dưới gốc cây hạnh này, anh em nhị vị chẳng phải là con chó trung thành của nó đó sao?

- Ông Dương! Câu nào trong miệng ông nói ra cũng đều có ác ý cả. Cái gì là “con chó trung thành”? Phải gọi là “chiến hữu thân thiết” chứ!

- Được, được rồi! “Chiến hữu thân thiết”. Hay là anh em hai người vẫn cảm thấy mất mặt trước nó?

Tôn Long lắp bắp hỏi:

- Cái khoản vay này cuối cùng cũng phải trả. Sinh lời, tất nhiên là tốt rồi, nhưng lỗ, lấy đâu ra để trả?

- Đồ óc lợn! Tiền của Đảng, không dùng thì nằm đó. Có lời, chúng ta trả, chưa chắc họ đã cần. Lỗ, họ cần thì chúng ta lại không có tiền. Vả lại, tương ớt nhãn hiệu “Hồng” mà bị thua lỗ, họa là hai anh không đốt lò rang ớt bằng củi mà bằng nhân dân tệ thôi.

- Như vậy là phải đến Kim Long vay tiền? Tôn Hổ hỏi.

- Vay! Tôn Long khẳng định.

- Vay được thì mua nồi lớn, xây nhà xưởng, thuê công nhân, làm quảng cáo?

- Đúng rồi! Dương Thất vỗ đùi nói: Cuối cùng thì nhị vị đã hiểu ra. Các vị cần tre gỗ để xây xưởng, anh đây đảm bảo. Tre núi Tích Cang cứng và thẳng, trăm năm không mục, giá cả cũng chỉ bằng một nửa gỗ sam. Hai mươi gian phòng cần bốn trăm chiếc đòn tay, nếu dùng tre, tiết kiệm được ba mươi đồng. Riêng chuyện này, anh đã giúp hai vị tiết kiệm được mười hai nghìn đồng rồi đấy.

- Suy cho cùng thì ông cũng chỉ nhằm mục đích bán tre! Tôn Hổ có vẻ chế giễu nói.

Thu Hương mang hai bình rượu Tiểu Lão Hổ và hai hộp thuốc lá Lương Hữu đến. Hỗ Trợ đi sau, trên tay là một đĩa xào dưa chuột với tai lợn và một đĩa lạc rang dầu. Đặt tất cả lên bàn, Thu Hương nói:

- Đừng lo! Hai món nhậu này là tôi khuyến mãi, không cần trả tiền.

- Bà chủ nhìn lão Dương này bằng nửa con mắt rồi. Vỗ vỗ vào túi quần, lão nói tiếp: Lão đây chẳng có tiền nhưng để trả cho hai món này thì lúc nào cũng sẵn.

- Biết ông lắm tiền, nhưng đây là tôi muốn lấy lòng hai người anh em họ Tôn thôi. Tôi tin là tương ớt “Hồng” sẽ ăn nên làm ra đấy.

Mỉm cười đầy ý vị, Hỗ Trợ đẩy hai đĩa thức ăn về phía trước mặt anh em họ Tôn. Cả hai hoang mang đứng dậy, lí nhí:

- Chị, làm phiền chị quá...

- Bà chủ Ngô! Bà chỉ phục vụ khách lớn, cũng phải quan tâm đến anh em chúng tôi chút chứ! Ngồi ở bàn kế bên, Ngũ Nguyên nói lớn, rồi cầm lấy tờ thực đơn: Chúng tôi cũng kêu món đây!

- Các chú cứ uống cho say, chớ để ông chủ Dương coi thường! Thu Hương nâng ly uống cạn nửa chén rượu, liếc mắt nhìn Dương Thất, nói: Tôi qua bên kia phục vụ những kẻ ngốc nghếch ấy đây!

- Đồ trứng thối ấy đã nếm khổ đủ rồi, cứ cho chúng hưởng mấy ngày làm người còn lại đi! Dương Thất khinh bỉ nói.

Chỉ tay vào mấy người đang ngồi quây quần quanh chiếc bàn bên cạnh, Thu Hương nói:

- Địa chủ, phú nông, đội trưởng bảo an ngụy, phản bội, phản cách mạng... Tất cả đồ xấu xa của làng Tây Môn dường như đã tụ tập ở đây rồi. Thế nào? Các ông tụ tập ở đây định làm phản chắc?

- Bà chủ! Chớ quên bà nguyên là vợ bé của địa chủ ác bá đấy!

- Tôi và các ông khác nhau.

- Khác ở chỗ nào? Ngũ Nguyên hỏi. Bà nói nào là mũ đen, mặt sắt, đầu bò... những cái tên ấy đều là chuyện ngày xưa. Chúng tôi bây giờ cũng giống như mọi người, đường đường chính chính là xã viên công xã cả đấy.

- Vứt mũ một năm rồi! Lời Dư Ngũ Phúc.

- Khỏi bị quản chế một năm rồi! Lời Trương Đại Tráng.

Điền Quý vẫn còn có vẻ sợ sệt, liếc nhìn Dương Thất rồi nói nhỏ:

- Được cởi dây trói rồi!

- Hôm nay là đúng một năm chúng tôi được vất mũ, khôi phục thân phận công dân. Đối với những người bị quản chế hơn ba mươi năm như chúng tôi mà nói, đây là ngày vui nhất đời. Chúng tôi chỉ tụ tập uống vài chén, chẳng đáng nói là tiệc mừng mà chỉ vài chén thôi. Ngũ Nguyên nói.

Dư Ngũ Phúc nhấp nháy đôi mắt đã đỏ ngầu nói:

- Có nằm mơ cũng không dám nghĩ tới chuyện này, có nằm mơ...

Đôi mắt Điền Quý đã dâm dấp nước:

- Cháu tôi năm ngoái đã được tham gia Giải phóng quân... Tết vừa rồi, bí thư Kim Long tự tay mang bảng hiệu “Gia đình vinh quang” đến treo trước cửa nhà tôi...

- Đa tạ sự lãnh đạo anh minh của Hoa Chủ tịch! Trương Đại Tráng cảm khái nói.

- Bà chủ! Lâu nay bụng chúng tôi đây chứa toàn cỏ, bây giờ ăn cái gì cũng được, bà cứ chọn món gì mang ra đây cũng được. Chúng tôi đều đã ăn cơm tối ở nhà rồi mới đến đây, không đói đâu...

- Nên chúc mừng! Theo lý thì tôi đây cũng là vợ địa chủ, may nhờ Hoàng Đồng mà được mở mặt. Nói gì thì nói, bí thư Hồng cũng là người tốt, ở thôn khác thì tôi và Nghinh Xuân chạy đằng trời cũng khó thoát. Thu Hương cúi đầu nói.

- Mẹ huyên thuyên cái gì vậy? Bê bộ ấm trà trên tay, Hỗ Trợ từ phía sau huých vào nhẹ cùi tay vào lưng mẹ rồi cười nói: Các chú, các bác, uống trà trước đã nhé!

- Hỗ Trợ! Cô là phu nhân của bí thư, lại tự tay bê trà rót nước cho chúng tôi. Hơn ba mươi năm qua, nằm mơ cũng không dám nghĩ tới. Ngũ Nguyên cảm kích nói.

- Cần gì ba bốn mươi năm, hai năm trước cũng không dám nghĩ tới rồi. Trương Đại Tráng bồi thêm.

... Tôi nói nhiều và lâu đến thế, ông có cần phải nói thêm gì không? Có cảm khái gì không? Lam - Ngàn - Năm - Đầu - To hỏi. Tôi lắc đầu. Giải Phóng không có lời gì để nói!

Lam Giải Phóng! Tôi chẳng sợ ông phiền hà mà kể lại toàn bộ những gì tôi thấy và nghe trong nhà cũ Tây Môn, chủ yếu là để dọn đường cho một người rất quan trọng xuất hiện. Đó là Hồng Thái Nhạc.

Sau khi xây dựng xong trụ sở, ngôi nhà cũ của Tây Môn Náo biến thành nhà riêng của vợ chồng Kim Long. Đồng thời với việc tuyên bố vứt mũ chụp cho những phần tử xấu cũ, Kim Long cũng tuyên bố đổi họ Lam thành họ Tây Môn. Tất cả những điều này đã khiến cho bậc lão thành cách mạng Hồng Thái Nhạc cảm thấy kỳ quái, khó hiểu. Lão đang trên đường về nhà sau khi xem hết chương trình phim trên tivi. Mặc dù bọn thanh niên lao nhao phản đối song Ngũ Phương vẫn kiên quyết tắt tivi theo quy định của thôn. Có đứa chửi toáng lên:

- Thằng già Quốc dân đảng kia! Cộng sản tại sao lại không bắn vỡ óc mày ra?

Ngũ Phương như câm như điếc trước những lời chửi độc địa ấy, mang tivi vào trụ sở. Đêm nay trăng rất sáng và gió cũng rất mát, một số thanh niên dắt nhau đi dạo, một số ngồi dưới ánh điện bên đường đánh tú lơ khơ. Một đứa giọng khàn khàn như vịt đực bỗng hét lên:

- Thiện Bảo hôm nay vào thành phố lãnh thưởng, được một chiếc xe máy. Thiện Bảo khao anh em đi!

- Đúng rồi, khao đi! Hưởng lộc mà không chia cho mọi người, họa từ trên trời sẽ giáng xuống! Đi thôi! Đến quán rượu Thu Hương đi! Thiện Bảo!

Mấy đứa chạy đến bên Thiện Bảo đang đánh bài, kéo dậy. Nó vùng vẫy, đấm mạnh vào thằng kéo, gương mặt đỏ phừng, chửi:

- Tiên sư đứa nào nhận thưởng, chỉ con rùa rụt cổ mới được thưởng chiếc xe máy!

- Anh tự nguyện làm con rùa chứ không thừa nhận được thưởng ư?

Đột nhiên Thiện Bảo đứng dậy hét to:

- Tôi đã được nhận thưởng, được một chiếc xe máy... A ha! Về thôi! Về ngủ sớm để ngày mai lên thành phố nhận thưởng thôi!

Mọi người đồng loạt cười rộ lên. Vẫn cái giọng vịt đực khàn khàn lên tiếng:

- Thôi, mọi người đừng làm khó Thiện Bảo nữa. Nó sợ vợ một cây. Bây giờ ai lo phần nấy, mỗi người góp hai đồng về quán Thu Hương. Đêm đẹp thế này ai có vợ thì về ngủ với vợ, chúng ta chưa vợ về nhà làm gì. Đi thôi, ai chưa có vợ theo tôi tìm Thu Hương.

... Từ khi nghỉ hưu, Hồng Thái Nhạc lại bắt chước Mặt Xanh, ban ngày ngồi lỳ trong nhà, ban đêm ra đường. Nhưng Mặt Xanh nhờ ánh trăng làm việc, còn lão thì nhờ ánh trăng mà thơ thẩn khắp các ngõ ngách trong làng giống như những người tuần canh khi xưa. Kim Long chế giễu: Cựu bí thư có tinh thần cách mạng cao, đêm đêm đi tuần để canh gác giấc ngủ cho bà con. Tất nhiên chuyện lão đi đêm không phải như Kim Long nói, mà vừa đi vừa uống rượu. Lúc nào cũng thế, trong tay lão luôn luôn kẹp một bình rượu dẹp, vốn là bi đông đựng nước từ thời tham gia Bát lộ quân, mặc quân phục, thắt nịt lính, chân đi giày cỏ... Bộ dạng lão giống hệt một quân nhân đang tại ngũ, chỉ thiếu mỗi cây súng. Cứ đi hai bước thì lão tợp một ngụm rượu và chửi hai tiếng. Khi lão uống hết bi đông rượu thì ánh trăng cũng đã tà tà về tây, lão cũng đã say bí tỉ, chân nam đá chân chiêu. Có lúc đôi chân vô tình đưa lão về nhà, cũng có lúc đưa lão ra đến tận đầu làng, chỗ lò gạch bỏ hoang và ngủ khì cho đến khi mặt trời lên cả con sào mới tỉnh dậy. Rất nhiều lần người ta bắt gặp lão còng queo dưới đất, râu tóc kết băng nhưng da mặt vẫn hồng hào, thở đều trông rất thanh thản khiến mọi người chẳng nỡ làm kinh động giấc mộng đẹp của lão. Cũng có lúc cao hứng, lão đi đến cánh đồng phía đông tìm Mặt Xanh đấu khẩu. Đương nhiên lão chẳng bao giờ dám dẫm chân lên mảnh đất một mẫu sáu sào ấy mà chỉ đứng bên đất người khác nói chõ sang, còn Mặt Xanh vẫn cứ lầm lì làm việc, chẳng để ý gì, nhưng nếu có mở miệng thì những lời của Mặt Xanh tuôn ra rất ác. Chẳng hạn trong lần thực hiện chính sách phân đất đến từng hộ nông dân, lão tìm đến Mặt Xanh, nói:

- Chủ nghĩa tư bản đã khôi phục rồi. Ông nói, giao đất không phải là theo tư bản sao?

Mặt Xanh vẫn lầm lì, sau đó mới nói gằn từng tiếng:

- Trò vui vẫn còn ở phía trước. Bây giờ thì ông cút đi cho tôi nhờ!

- Mẹ nó chứ! Công xã nhân dân, chế độ công hữu không cần nữa à?

- Sớm muộn gì cũng quay về với cá thể thôi!

- Ông đừng có mà nằm mơ!

- Cút!

Hồng Thái Nhạc vẫn dai như đỉa:

- Gian khổ ba mươi năm, tỉnh giấc thấy quay về với chế độ mà mình đã đào mồ chôn nó. Tôi không phục! Tôi cần phải lên Bắc Kinh, đến quảng trường Thiên An Môn, khóc trước anh linh của Mao Chủ tịch rằng, công lao của Người đã thành mây khói, giang sơn đỏ của Người đã thay màu, thay máu...

Thần trí mê loạn, lão Hồng quên phắt lời thệ ước khi xưa, đạp chân lên đất của Mặt Xanh. Lúc này Mặt Xanh đang tỉa đậu, chụp lấy con dao kề sát vào bụng lão, nói rít qua kẽ răng:

- Ông đã giẫm lên đất tôi, chiếu theo quy định, tôi sẽ cắt gân chân ông. Nhưng bữa nay tôi đang vui, tha cho ông đấy!

Lão sụm gối, lăn một vòng rời khỏi đất Mặt Xanh, rồi vịn một cây dâu đứng lên, lão nói:

- Tôi không phục đâu! Chúng tôi làm cách mạng ba mươi năm, cuối cùng người đúng lại là ông. Còn chúng tôi, những kẻ trung thành, đổ máu, đổ mồ hôi hóa ra lại sai à?

Giọng Mặt Xanh đã trở nên ôn tồn hơn:

- Phân đất đến từng hộ gia đình, chả lẽ ông không có phần à? Có ai dám cắt bớt của ông một tấc đất nào không? Không có, vì không ai dám. Mỗi năm ông nhận sáu trăm đồng lương hưu, không phải tháng nào ông cũng nhận đều năm mươi đồng đó sao? Mỗi tháng ông còn có ba mươi đồng trợ cấp vì những thành tích trong quân ngũ, có ai dám bớt của ông một xu không? Không có, vì không ai dám. Những chuyện ông làm, Đảng Cộng sản đều tính thành tiền, mỗi tháng phát cho ông, ông không biết à?

- Đó là hai chuyện khác nhau. Tôi không phục là, Mặt Xanh ông vốn là viên đá cản đường lịch sử, là kẻ duy nhất không vào công xã, lẽ nào lại là kẻ tiên phong? Không phải ông đang đắc ý à? Cả huyện Cao Mật này người ta đều xem ông là kẻ tiên tri đấy!

- Tôi chẳng phải tiên tri, chẳng phải thánh thần gì cả. Mao Trạch Đông mới là thánh thần, Đặng Tiểu Bình mới là thánh thần. Thánh thần mới có khả năng thay đổi trời đất, tôi thì có thể làm được gì? Tôi chỉ tin có một điều là, anh em ruột còn phải ở riêng, thế thì một lũ người không bà con thân thích đem dồn vào một đống, làm sao sống với nhau được. Không ngờ cái suy nghĩ thô thiển của tôi thế mà lại đúng.

Dừng lại một lát, Mặt Xanh như có vẻ xúc động nói tiếp:

- Ông Hồng! Ông như một con chó gặm mất nửa đời tôi. Bây giờ ông không còn cắn được tôi nữa rồi. Tôi như một con rùa rụt cổ ba mươi năm, đến bây giờ tôi đã có thể đứng thẳng người. Đưa bi đông rượu của ông cho tôi!

Chỉ cần một bước, Mặt Xanh đã vượt khỏi mảnh đất của mình, chộp lấy bi đông rượu trên tay lão Hồng, ngửa cổ uống một hơi cạn sạch rồi vứt cái bi đông ra xa, quỳ xuống đất, ngẩng mặt nhìn trăng, vừa bi thương vừa phấn khởi nói:

- Trăng ơi! Trăng đã biết tất cả rồi đó. Ta đã làm người rồi. Từ nay ta đã có thể cày ruộng dưới ánh nắng mặt trời rồi!

... Tất cả những chuyện này không phải do tôi trực tiếp chứng kiến mà chỉ nghe người ta kháo nhau mà thôi. Mạc Ngôn cũng thế, dưới ngòi bút của anh ta, hư thực đan xen khó lòng mà phân định được. Tôi biết anh ta có viết một cuốn tiểu thuyết có tên gọi là “Người lính sau cách mạng”, cuốn này chẳng có tiếng tăm gì, theo tôi thì độc giả không hơn một trăm, nhưng trong đó có một nhân vật cực kỳ sinh động và đầy cá tính. Đó là lão Thiết, một người lính Quốc dân đảng, bị quân Cộng sản bắt làm tù binh, sau đó tình nguyện tham gia Giải phóng quân, chiến đấu bị thương và phục viên về làng. Kiểu người này kể ra phải hàng vạn trong lịch sử chiến tranh cách mạng, nhưng nhân vật này lại luôn luôn vỗ ngực tự cho mình là một đại anh hùng, mỗi việc làm của hắn ta đều ảnh hưởng đến vận mệnh quốc gia, thậm chí ảnh hưởng đến cả tiến trình vận động của lịch sử. Khi nông thôn bắt đầu công cuộc cải cách, những người xấu được cởi mũ chụp và tiến hành phân đất đến hộ cá thể, hắn ta đóng bộ quân phục cũ kỹ vào và đi lên tỉnh, từ tỉnh quay về hùng hồn tuyên bố mình đã được một nhân vật cỡ bự đón tiếp. Nhân vật này nói với hắn rằng, trung ương đang chủ trương xét lại. Dân làng đều cho hắn mắc bệnh “điên cách mạng”. Nhân vật này trong tiểu thuyết của Mạc Ngôn rất giống Hồng Thái Nhạc, nhưng rõ ràng anh ta vẫn lưu tình nên không điểm mặt chỉ tên mà thôi.

Như đã nói, tôi đứng trong bóng tối ngoài cổng nhà Tây Môn quan sát những gì xảy ra trong sân. Lúc này Dương Thất đã say mèm, bê bát rượu ngật ngưỡng bước đến bàn của những phần tử xấu. Những người này tụ hội ở đây vì lý do đặc biệt, ai ai cũng có vẻ đầy tâm trạng, vừa bi thương vừa phấn khởi, nên mặc dù chưa uống bao nhiêu rượu mà trông ai cũng đã say. Không phải rượu làm cho họ say mà họ đang say vì hạnh phúc. Nhìn thấy ông chủ nhiệm bảo vệ chính trị, đại biểu cho giai cấp bần cố chuyên dùng dây thừng quất họ ngày xưa liêu xiêu đi đến, có người phát hoảng, có người nổi giận. Một tay vịn vào mép bàn, một tay cầm bát rượu giơ cao, giọng Dương Thất đã lè nhè:

- Các anh em, các chú, các bác...! Dương Thất tôi ngày trước có đắc tội với các vị, hôm nay xin khấu đầu nhận lỗi...

Rồi ngửa cổ uống cạn bát rượu. Rượu chảy tràn qua hai mép, chảy xuống cổ làm chiếc cà vạt ướt đẫm. Lão đưa tay muốn nới rộng chiếc cà vạt nhưng vì quá say, đáng ra phải nới thì lão lại kéo thít vào, chặt đến nỗi thở chẳng ra hơi. Có lẽ nào thấy tội trạng của mình quá lớn mà không có cách trả nên lão tự xiết cổ mình tự sát để trốn tội trước mọi người?

Trương Đại Tráng vốn là người nhân hậu, trước tình cảnh ấy có vẻ bất nhẫn, đứng dậy giúp lão cởi bỏ chiếc cà vạt treo lên cành cây hạnh. Dương Thất tiếp tục bộc lộ nội tâm:

- Thưa các vị! Sau chiến tranh, thủ tướng Đức đã từng quỳ trước bia tưởng niệm người Do Thái để nhận tội thay cho Hitler, bây giờ Dương Thất tôi, nguyên chủ nhiệm bảo vệ chính trị ngày ấy sẽ quỳ trước các vị để nhận tội cho chính mình vậy.

Lão quỳ xuống đất. Ánh đèn điện chiếu thẳng vào mặt lão khiến nó trở nên trắng bệch, chiếc cà vạt đỏ treo trên cành hạnh như một thanh kiếm đẫm máu lủng lẳng ngay trước mặt lão sao mà giàu ý nghĩa tượng trưng và bi tráng! Tôi không khỏi ngậm ngùi khi chứng kiến toàn bộ cảnh tượng này.

Ngũ Nguyên vội vàng chạy đến kéo Dương Thất đứng dậy, nhưng dường như lão đã mọc rễ ở đó, cứ ôm lấy chân bàn mà kêu:

- Ôi tội trạng của tôi!... Diêm Vương đang sai bọn tiểu quỷ lóc thịt da tôi đấy. Ôi đau quá! Đau chết mất thôi!...

- Ông Dương! Đó là chuyện của quá khứ, chúng tôi đều quên cả rồi, ông việc gì mà phải tự dằn vặt mình như thế. Tất cả đều là do hoàn cảnh cả thôi. Dương Thất ông không đánh chúng tôi, ắt sẽ có Lý Thất, Lưu Thất nào đó làm việc ấy. Đứng dậy đi. Chúng tôi đã được ngẩng đầu vứt mũ, ông cũng đã phát tài. Nếu ông cảm thấy lương tâm cắn rứt, ông hãy bỏ ít tiền ra tu sửa ngôi miếu đầu làng đi. Ngũ Nguyên gợi ý.

- Tôi không bỏ tiền! Dương Thất gào lên: Tiền tôi kiếm được chẳng dễ tí nào, việc gì phải bỏ ra tu sửa miếu làng... Tôi chỉ muốn các ông đánh tôi. Ngày xưa tôi đánh các ông mấy roi, bây giờ các ông trả lại tôi chừng ấy roi, nếu không, không phải tôi nợ các ông mà là các ông nợ tôi đấy!...

Đang lúc hỗn loạn, đám thanh niên ồn ào tiến vào quán và theo sau là Hồng Thái Nhạc. Khi lão đi ngang qua trước mặt tôi, tôi ngửi thấy toàn mùi rượu. Đây là lần đầu tiên kể từ ngày bỏ trốn, tôi được trông thấy người lãnh đạo cao nhất của làng Tây Môn ngày xưa. Tóc lão đã bạc trắng song vẫn dựng đứng, gương mặt như bị phù thũng, răng rụng mất mấy chiếc, trông lão có vẻ ngây ngây độn độn thế nào ấy. Khi lão bước vào, đám người đang huyên náo tự nhiên câm bặt, một cách vô thức, họ đồng loạt đứng cả dậy, có người luống cuống đến nỗi làm cho bát đũa rơi xuống đất kêu loảng xoảng, cho thấy mọi người vẫn tỏ ra sợ sệt trước kẻ có quyền lực cao nhất làng xưa kia. Lát sau, một giọng thanh niên cất lên:

- Ôi chú Hồng! Chú đã khóc xong trước anh linh Mao Chủ tịch và trở về rồi đấy à? Có gặp bí thư tỉnh ủy không? Trên trung ương có kẻ xét lại, chú phải làm gì đi chứ?

Thu Hương từ trong nhà chạy ra đon đả:

- Ông bí thư! Rồi ôm lấy vai lão một cách thân thiết.

Chuyện xảy ra trước mắt khiến tôi nhớ lại một bộ phim mà tôi đã có dịp xem qua khi còn đang làm trâu, trong đó có cảnh một phụ nữ phản động ôm một cán bộ cách mạng. Trong một vở kịch mà tôi không thể nhớ nổi tên cũng có đoạn vợ một cán bộ cách mạng cao cấp tiếp tư lệnh quân đội ngụy với câu nói đưa đẩy: Hồ tư lệnh, ngọn gió nào đã mang ông đến đây?

Có lẽ lão Hồng không quen với kiểu biểu hiện thân thiết quá mức này nên giãy mạnh, thân hình lảo đảo chực ngã. Thu Hương vội vàng đỡ lấy, lần này thì lão để yên cho cô ta dẫn tới một chiếc bàn còn trống bên cạnh. Một tay chống trên bàn, lão đảo mắt nhìn mọi người, yên lặng. Thu Hương vừa lau bàn, vừa hỏi:

- Ông bí thư! Ông dùng món gì nào?

- Tôi sẽ gọi món gì nào? Lão nhướng đôi mí mắt nặng chịch lên, hỏi như cái máy rồi bỗng nhiên đập mạnh tay xuống bàn, quát:

- Bà bảo tôi phải gọi món gì? À, phải rồi... Rượu và... hai lạng thuốc súng!

Thu Hương vẫn cười, nhẹ nhàng nói:

- Ông Hồng à, tôi thấy ông uống cũng đã đủ rồi. Không uống nữa, ngày mai uống nhé. Tôi bảo Hỗ Trợ làm cho ông bát canh giã rượu rồi ông về nhà ngủ nhé, được không?

- Canh giã rượu quái gì? Lão nhướng mắt lên, hai bên khóe mắt có hai cục ghèn to bự vàng khè. - Lão đây chưa say, mà có say đến xương thịt mềm nhũn thì tinh thần của lão vẫn sáng rực như mặt trăng trên trời kia. Muốn lừa lão à, đừng hòng! Rượu đâu? Loại tiểu chủ, tiểu thương các người đang phất mà. Các người cần tiền chứ đâu cần chính trị, mà lão đây lại có tiền. Rượu đâu?

Thu Hương đưa mắt đầy ẩn ý nhìn Hỗ Trợ. Nó bê một cái bát đặt trước mặt lão Hồng:

- Ông bí thư! Ông uống bát này đi đã!

Tợp lấy một ngụm, lão Hồng nhăn mặt phun phì phì, quẳng cái bát xuống đất, lấy ống tay áo quẹt ngang miệng, rồi nói với giọng thê lương:

- Hỗ Trợ! Không ngờ cô cũng đùa cợt với tôi như thế. Tôi muốn uống rượu mà cô lại cho tôi uống dấm. Cả lục phủ ngũ tạng của tôi đã bị dấm ăn mòn rồi mà bây giơ cô còn bồi thêm nữa. Kim Long đâu? Cô hãy gọi con thỏ đó ra đây để tôi hỏi cho ra, làng Tây Môn này còn theo cộng sản hay không?

- Hay quá! Hay quá!

Bọn thanh niên đang tụ tập để xem trò vui, nghe lão Hồng bắt đầu chửi Kim Long thì đồng thanh vỗ tay cỗ vũ. Một thằng nhóc xách một chai rượu đến đặt trước mặt lão:

- Ông Hồng! Bà chủ không còn rượu nữa, chai này chúng tôi mời ông.

- Cút! Tiếng hét của lão khiến thằng nhỏ hoảng sợ thối lui mấy bước. Đưa ngón tay dí dí vào cái nhãn hiệu xanh xanh của chai rượu, lão nói một cách khinh miệt:

- Đây mà gọi là rượu à? Nước đái ngựa thì có! Lão gạt tay, chai rượu rơi xuống nền đá vỡ tan. Bộ tưởng tiền của tôi là tiền vẽ à? Người ta thường nói, quán lớn thì coi thường khách nhỏ, không ngờ cái quán Thu Hương bé tẹo này cũng coi khách chẳng ra gì.

- Ông bí thư! Thu Hương cầm hai chai rượu Hắc Đàn chạy tới: Hỗ Trợ vì lo cho ông đấy thôi. Ông vẫn chưa say thì cứ uống đi, đừng lo gì cả. Quán rượu này tôi mở ra là để phục vụ ông, ông cứ tha hồ mà uống.

Rồi cô ta mở nắp chai, đổ rượu sang bi đông cho lão Hồng:

- Uống đi! Có cần món nhắm gì không? Tai lợn, cá mương đều có!

- Được rồi, đi đi!

Lão vươn tay đẩy Thu Hương ra rồi ngửa cổ nốc một ngụm to, cúi đầu nuốt từ từ. Hai giọt nước mắt lặng lẽ lăn trên gò má phù thũng của lão.

Kể từ khi xuất hiện đến giờ, Hồng Thái Nhạc trở thành trung tâm chú ý của mọi người, kể cả Dương Thất đang ngồi dưới đất. Đến khi lão ngồi xuống lặng lẽ uống rượu thì mọi người đồng loạt thở ra một hơi dài. Dương Thất phá vỡ không khí yên lặng:

- Các ông phải đánh tôi. Ngày xưa tôi đánh các ông mấy roi, bây giờ phải trả lại đủ cho tôi... Không đánh, các ông không phải là người mà là lừa, là ngựa, là gà, là vịt, là đồ súc sinh...

Lời nói của Dương Thất khiến đám thanh niên thích chí cười rộ lên. Một thằng gầy nhom chạy tới bàn, cầm chai rượu đổ lên chiếc cà vạt đang treo trên cành hạnh. Rượu chảy theo chiếc cà vạt nhỏ giọt xuống đầu lão. Đúng lúc ấy, hai anh em họ Tôn vốn được Dương Thất đưa lên đến tận mây xanh bỗng nhiên nhảy dựng dậy hét vang:

- Tương ớt Hồng! Mười vạn đồng! Tương ớt Hồng! Mười vạn đồng!

- Nếu các ông không đánh tôi, các ông đều là đồ quái vật sinh ra từ bụng con gấu chó của đoàn kịch sau khi giao phối với con lợn đã từng cắn chết Hứa Bảo!

Dương Thất đã bắt đầu văng ra những lời tục tĩu. Đám người đưa mắt nhìn Ngũ Nguyên. Lão Ngũ húng hắng ho rồi nói:

- Dương Thất! Dương lão gia! Tổ tông của tôi! Chúng tôi chịu thua ông rồi, được chưa? Chúng tôi đều biết ông vì tình thế bắt buộc mà phải đánh chúng tôi, vì đó là lệnh của thượng cấp. Nếu không có những lằn roi của ông, chúng tôi làm sao có thể trở thành người tốt, làm sao chúng tôi có thể thay hình đổi dạng để được làm người như hôm nay? Đứng dậy nào!

Quay sang mọi người, lão nói tiếp:

- Đến đây mau lên! Chúng ta cùng nâng chén mời ông Dương để cảm tạ công ơn giáo dục của ông ấy nào!

Mọi người lục tục đứng dậy, bê bát rượu lên tay định uống. Nhưng Dương Thất vẫn cố chấp nói:

- Đừng có giở trò ấy ra đây, chẳng được gì đâu. Các ông không đánh tôi, tôi quyết không đứng dậy. Giết người đền mạng, vay tiền trả tiền, các ông nợ tôi thì phải trả chứ!

Ngũ Nguyên nhìn chung quanh, cực chẳng đã nói:

- Ông Dương! Ông đã nhất quyết như vậy, chúng tôi không làm e không xong rồi. Thôi, tôi thay mặt tất cả tát ông một tát vậy nhé, nợ nần chúng ta coi như thanh toán xong.

- Một cái chưa đủ! Dương Thất vẫn lì lợm: Ngày ấy tôi đánh các ông, tính ít nhất cũng ba nghìn roi. Bây giờ các ông hãy tát tôi ba nghìn cái, thiếu một cái cũng không được.

- Ông Dương! Quả thật ông là kẻ chẳng biết điều, ông ép chúng tôi quá. Cuộc gặp mặt tối nay của những người đồng cảnh ngộ chúng tôi đã bị ông phá hỏng mất rồi, thế mà gọi là xin lỗi chúng tôi à? Thôi thì lão đây cũng chẳng kể gì nữa, cũng chẳng ngại ông là ai nữa, đành phải cho ông một bạt tai để ông tỉnh lại thôi...

Nói xong, Ngũ Nguyên quay người giáng vào gương mặt hình quả lê của Dương Thất một bạt tai. “Chát!” Thân hình Dương Thất chao nghiêng muốn ngã, nhưng lão đã gượng lại được, ngẩng cao đầu, hét lớn:

- Đánh tiếp đi chứ! Đây là cú tát đúng nghĩa. Không đủ ba nghìn cái như thế, các ông không phải là người.

Đúng lúc ấy, Hồng Thái Nhạc dằn mạnh bi đông rượu xuống bàn, đứng dậy, chỉ tay vào mọi người, gầm lên:

- Phản rồi! Phản rồi! Đồ địa chủ, phú nông, phản động, chiêu hồi, đặc vụ... các ông, dám ngồi đây mà uống rượu như con người à? Các ông... hãy đứng dậy cút ngay!

Tuy lão không còn là bí thư nữa nhưng uy phong cộng với tiếng gầm như hổ rống và mùi rượu sặc sụa khiến đám người vừa được cởi mũ lật đật đứng dậy theo phản xạ, mặt túa mồ hôi dầm dề.

- Mày...! Lão Hồng chỉ Dương Thất, quát lớn: Đồ phản tặc, đồ đầu hàng, đứng dậy mau!

Dương Thất định đứng dậy, song đầu lão chạm phải chiếc cà vạt đẫm rượu treo trên cành cây, đôi chân lão tự nhiên mềm nhũn, ngã bật ra sau, chiếc mông béo ị rơi bịch xuống đất, lưng tựa vào gốc hạnh.

- Các ông... các ông...! Thân hình lão Hồng lắc lư như một chiếc thuyền con giữa bão tố, bắt đầu nói. Những lời của lão sao mà giống Mạc Ngôn gán cho nhân vật “điên cách mạng” trong tiểu thuyết “Người lính sau cách mạng”:

-... Các ông chỉ là một bọn xấu xa, chớ có đắc ý nhất thời mà quên mình là ai... Chỉ tay lên trời, lão nói thật say sưa: Cả thiên hạ này đều là của Đảng Cộng sản chúng tôi, chẳng qua là hiện có mấy cụm mây đen thôi. Nói cho biết, kẻ đã cởi mũ cho các ông rồi sẽ bị hạ bệ, chẳng bao lâu nữa, các ông sẽ phải đội mũ lên lại thôi, mà lúc ấy, mũ mà các ông bị chụp sẽ làm bằng sắt, bằng đồng, bằng thép. Chúng tôi sẽ dùng điện để gắn chúng vào đầu các ông, các ông sẽ phải đội suốt đời, đến chết, đội cả khi đã nằm vào trong quan tài. Đây là lời nói danh dự của một đảng viên cộng sản chân chính!

Rồi chỉ Thu Hương, lão nói tiếp:

- Còn bà, ban đầu bà có chút đáng thương nên tôi không chụp mũ cho bà, nhưng tiếc thay, bản chất giai cấp của bà không hề biến đổi, chỉ cần có thời cơ là tư tưởng phản động đã ngo ngoe trở lại. Lão vung tay, hét to: Nói cho các ông các bà biết, đảng viên cộng sản của chúng tôi, những đảng viên của Mao Trạch Đông đã từng trải qua vô số kinh nghiệm đấu tranh trong nội bộ đảng, đã trưởng thành từ cuộc đấu tranh giai cấp khốc liệt, nhất định sẽ không đầu hàng, vĩnh viễn không khuất phục. Phân ruộng đến nông dân là cái thá gì, phải chăng là muốn để cho anh em bần nông phải lao đao vất vả nữa à? Giơ cao nắm đấm, lão gào lên: Chúng tôi sẽ không ngừng đấu tranh. Chúng tôi muốn đả đảo Mặt Xanh, đạp đổ ngọn cờ đen này. Đó chính là nhiệm vụ của những người đảng viên giác ngộ và của bần nông ở làng Tây Môn này. Các bạn bần nông! Đây chỉ là bóng đen, là khí lạnh tạm thời thôi!...

Lời diễn thuyết của lão khiến trí óc tôi trở nên mụ mị. Hình như sân nhà Tây Môn đã biến thành một cái sân khấu kịch, cây hạnh và bàn ghế là đạo cụ và phối cảnh, những người ngồi ở đó đều là diễn viên. Kỹ thuật diễn xuất của họ sao mà tuyệt vời, nhất là lão Hồng. Lão xứng đáng được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ! Lúc này, lão đang giống như một nhân vật vĩ đại nào đó tôi nhớ mang máng là đã xem trên tivi, giơ tai phải lên hô vang:

- Công xã nhân dân muôn năm!

Tiếng ô tô từ xa vọng lại và ánh đèn pha làm con đường làng sáng rực lên. Tôi vội vàng nấp vào một lùm cây ven đường. Xe dừng, đèn pha tắt. Từ trên hai chiếc xe Jeep cũ, Kim Long, Tôn Báo và mấy người nữa nhảy xuống. Loại xe Jeep này ngày nay chỉ đáng làm sắt vụn, nhưng vào những năm tám mươi, ở nông thôn có nó đã là oách lắm rồi. Do vậy mà thấy, con đường thăng tiến sau này của Kim Long, một bí thư chi bộ quèn ở nông thôn, đã bắt đầu biểu hiện từ ngày ấy.

Kim Long đường bệ đi vào sân, những người mới đến theo liền phía sau. Mọi cặp mắt đều đổ dồn vào nhân vật quan trọng nhất của làng Tây Môn lúc này. Lão Hồng chỉ tay vào mặt Kim Long, nói một cách giận dữ:

- Tây Môn Kim Long! Té ra tao đã mù. Tao đã cho rằng mày được trưởng thành dưới ngọn cờ đỏ, là người của chúng tao. Ngờ đâu máu của mày vẫn là máu địa chủ ác bá. Kim Long! Mày đã ngụy trang được ba mươi năm, đã lừa được tao ba mươi năm rồi đó!

Kim Long đưa mắt nhìn nhóm người đứng sau lưng, lập tức có hai người tiến lên, kẹp cứng lão Hồng lại. Lão vừa giãy vừa chửi:

- Bọn phản cách mạng các người, bọn con cháu địa chủ các người, bọn mèo chó các người... Tao chẳng chịu thua đâu!

- Đủ rồi, chú Hồng! Diễn kịch như thế cũng đã quá hay rồi đấy! Kim Long vừa nói vừa quàng bi đông rượu vào vai lão: Về ngủ đi. Tôi đã nói với bà Bạch rồi, chọn một ngày nào đó sẽ làm lễ cưới cho hai người. Chú cứ yên tâm mà chờ ngày cùng lên giường, trong đục cùng hợp lưu với giai cấp địa chủ nhé!

Tôn Báo cùng với hai người kia lôi lão Hồng ra ngoài. Đôi chân lão mềm nhũn như hai sợi miến bị kéo lê trên nền đá. Nhưng lão vẫn giãy giụa, quay lại nhìn Kim Long, hét lớn:

- Tao bất phục! Mao Chủ tịch báo mộng cho tao rằng, trên trung ương có kẻ xét lại...

Kim Long chỉ cười cười và nói với mọi người:

- Mọi người cũng nên giải tán đi là vừa!

- Bí thư Kim Long! Hãy để cho những kẻ xấu này mời ông một ly!

- Anh Kim Long...! À, ông bí thư! Anh em tôi muốn mở rộng tương ớt “Hồng” để biến cả thế giới này trở thành một màu đỏ. Ông giúp tôi vay một trăm ngàn nhé... Tôn Long lắp bắp nói.

- Kim Long! Mệt lắm hả con? Thu Hương hỏi cậu rể quý bằng một giọng đon đả và thân tình. Mẹ bảo Hỗ Trợ nấu cho bát miến Long Tu nhé!

Hỗ Trợ đang cúi đầu đứng dưới mái hiên, mái tóc thần kỳ đang quấn chặt trên đỉnh đầu, thần thái trông giống một cô cung nữ đa sầu đa cảm. Kim Long nhíu mày nói:

- Quán rượu này có lẽ phải đóng cửa thôi. Cái nhà này cần phải khôi phục nguyên trạng ngày xưa. Mọi người nên dời nhà rồi đó!

- Không được đâu! Thu Hương vội vàng lên tiếng: Công việc làm ăn đang phát đạt lắm.

- Trong cái làng bé tẹo này thì phát đạt cái nỗi gì! Muốn làm giàu thì mẹ lên thành phố, lên tỉnh mà mở quán.

Đúng lúc ấy Nghinh Xuân ôm một đứa bé từ gian nhà phía tây đi ra. Đứa bé ấy là con vợ chồng ông - Lam Giải Phóng và Hoàng Hợp Tác - chính là Lam Khai Phóng. Ông cứ khăng khăng với tôi là chẳng có cảm tình gì với Hợp Tác, nhưng không có tình yêu thì làm sao có con. Lẽ nào lúc ấy đã có thụ tinh nhân tạo? Phì! Ông đúng là một kẻ ngụy tặc!

- Này chị... Nghinh Xuân nhìn Thu Hương nói: Chị đừng bán quán nữa, đêm nào cũng ầm ầm, mùi dầu mỡ, mùi rượu, mùi nôn oẹ... Cháu ngoại của chị không thể nào ngủ ngon giấc được đâu!

Những người đáng lên sàn diễn đều đã xuất hiện, chỉ thiếu mỗi Mặt Xanh. Ô kìa, ông ta đang từ ngoài cổng đi vào, trên vai vác một bó gì đó to tướng. Chẳng thèm nhìn ai, Mặt Xanh tiến thẳng đến trước mặt Thu Hương, vất xuống và nói:

- Cây dâu nhà bà đâm rễ qua ruộng nhà tôi, tôi chặt cả, mang về trả cho bà đấy!

- Ôi chao! Sao mà ông ngang ngạnh lắm vậy! Nói thử xem, liệu ông còn có thể làm được điều gì khá hơn không? Nghinh Xuân than thở.

Từ đầu đến giờ, Hoàng Đồng vẫn nằm trên chiếc giường tre đặt trước cửa nhà, lúc này mới trở dậy, bước đến nói:

- Nếu không phiền hà gì, ông cứ chặt hết đám dâu ấy giúp tôi. Bây giờ chỉ có loài lợn ngu ngốc mới kiếm ăn bằng nghề nông thôi.

- Thôi! Mọi người giải tán hết đi!

Kim Long quát lớn rồi quay người đi vào gian nhà chính. Mọi người yên lặng rời khỏi vườn Tây Môn. Cánh cổng nặng nề đóng lại. Yên lặng bao trùm, chỉ có tôi và chị Hằng ở trên cao kia là hai kẻ không nhà để về, đành phải đi lang thang. Ánh trăng như bạc lấp lóa chiếu trên người tôi...