- XV - NGƯỜI ĐẸP DƯỚI TRĂNG - (Gekka-bijin, 1963) [16]

Đã ba năm liền, mỗi năm một lần vào mùa hạ, Komiya vẫn cho mời những người bạn học cũ của vợ mình đến nhà chơi đúng cái đêm mà những đóa hoa gọi là Gekka bijin hay "Người đẹp dưới trăng" đó nở.

Bà Murayama là người đến sớm nhất, lên tiếng khi vừa bước vào phòng khách:

- Ôi chao, đẹp quá. Nở nhiều như thế này cơ à, thích mắt thật. Còn hơn cả năm ngoái...

Rồi cứ đứng nguyên như thế, bà ngắm những đóa Gekka biijn.

- Năm ngoái chỉ có bảy đóa thôi phải không? Đêm nay sẽ nở được bao nhiêu ấy nhỉ?

Trong căn phòng khách rộng lớn kiến trúc bằng gỗ kiểu Tây Phương cổ kính, cái bàn đã được dọn qua một bên dành chỗ cho một bục tròn. Những chậu Gekka bijin bày giữa bục. Tuy những chậu hoa nằm ở một vị trí thấp hơn đầu gối người xem nhưng cành lá của Gekka bijin vươn dài hơn thế, tận đến ngang tầm m(a)́t của bà.

- Hoa đâu mà trắng huyền ảo thế này. Như đang nhìn thấy hoa trong mộng...

Bà nói lại một câu giống như năm ngoái. Năm kia cơ, lúc mới nhìn thấy những đóa hoa này lần đầu, bà vẫn nói cùng một câu ấy với cái giọng đầy xúc cảm hơn nhiều...

Bà tiến gần bên mấy đóa Gekka bijin, ngắm cho tỏ tường thêm một hồi nữa. Thế rồi bà đến trước mặt Komiya, cảm ơn ông đã mời mình đến chơi. Hướng về phía cô con gái đứng ngang tầm Komiya, bà cũng ngỏ lời:

- Dì cảm ơn Toshiko-chan [17] về buổi tối hôm nay. Cháu càng lớn, trông càng xinh...Mong sao năm nay Gekka bijin lại nở gấp đôi năm ngoái, Toshiko-chan cũng trưởng thành như hoa vậy nhé.

Đứa bé gái nhìn khuôn mặt của bà mà không nói gì. Nó không tỏ vẻ e thẹn nhưng cũng không mỉm lấy một nụ cười.

Bà Murayama hướng về phía Komiya:

- Chắc anh phải dồn hết tâm lực chăm sóc hoa? Không thôi sao hoa lại nở nhiều như thế được...

-Tối nay hình như là lúc hoa nở nhiều nhất trong năm.

Komiya nói ra như muốn giải thích tại sao mình lại gấp rút mời mọi người đến nhà tối hôm đó nhưng trong giọng nói của ông không thấy có sự sốt sắng.

Bà Murayama đến sớm hơn cả nhưng lý do không phải vì bà sống ở vùng bờ biển Kugenuma, cách địa điểm tên là Hayama [18] này không bao xa. Khi Komiya gọi cho bà biết trước tiên là "Đúng là tối nay đó!" thì lập tức bà đã nhận nhiệm vụ rủ rê bằng điện thoại nhóm bạn bè ở Tôkyô. Những câu trả lời qua điện thoại của họ cũng được bà thông báo cho chủ nhân. Trong số năm người được mời đến thì đã có hai bà bận việc, một bà muốn đợi chồng về rồi mới quyết định. Chỉ có hai bà Imasato và Ômori cho biết là họ đến được.

- Chị Ômori bảo với em có ba người thôi à? So với năm là không đủ bộ. Mời thêm được chị Shimaki nữa thì hay! Tuy Shimaki năm nay mới đến lần đầu nhưng chắc là trong đám cùng lớp với chúng em, dân độc thân chỉ còn mỗi chị ấy.

Bà Murayama nói như vậy.

Cô bé Toshiko nhỏm người khỏi ghế, đi ngang qua khỏi chỗ đặt Gekka bijin, như muốn rời căn phòng.

- Toshiko-chan ơi!

Bà Murayama gọi giật cô lại:

- Mình đến xem hoa với nhau đi!

- Cháu đã xem rồi ạ!

- Cháu đã xem hoa lúc nó nở? Xem với bố rồi hả...? Này Toshiko-chan, Gekka bijin nở như thế nào hở cháu?

Cô gái không quay đầu lại nhìn bà, cứ thế mà đi thẳng.

Bà Murayama nhớ lại hồi năm kia, Komiya đã tả cho bà là đóa hoa đã hé ra như được gió ve vuốt và cách nở của nó giống một búp sen.

- Toshiko-chan coi bộ không thích gặp bạn bè của mẹ hay sao? Chắc cháu không muốn ai nhắc đến chuyện mẹ cháu?

Bà Murayama lại nói tiếp:

- Phải chi có chị Sachiko có mặt ở đây để cùng ngắm hoa với chúng mình. Nếu chị Sachiko còn ở đây, chắc anh Komiya hơi đâu chăm chút cho Gekka biijn làm chi nhỉ?

.....

Một đêm mùa hạ năm kia, bà Murayama có đến chỗ Komiya yêu cầu ông cho Sachiko, bà vợ đã xa nhau, trở về, và khi đó có nhìn thấy ở đấy những đóa Gekka bijin. Thế rồi bà mới xin Komiya cho phép mình sắp đặt mời nhóm bạn bè cũ của Sachiko đến đây để xem hoa.

Có tiếng xe hơi. Bà Imasato vừa đến nơi. Lúc đó đã quá chín giờ rưỡi tối. Gekka bijin chỉ hoàn toàn nở khi trời vào đêm, sau hai ba tiếng đồng hồ thì đã úa tàn. Đời hoa chỉ có mỗi một đêm thôi. Hai mươi phút sau mới thấy bà Ômori kéo theo bà Shimaki đến. Bà Murayama giới thiệu Shimaki Sumiko với Komiya.

- Người này còn trẻ bắt chết, có phải không anh? Đẹp nõn nên chưa chịu lấy ai đó!

- Chỉ vì em không được khỏe.

Vừa trả lời, đôi mắt của bà như ánh lên long lanh khi nhìn Gekka bijin. Chỉ có mình Sumiko là người lần đầu tiên mới được biết đến nó. Sumiko đứng lặng người một hồi trước những đóa hoa, nàng đi chầm chậm chung quanh ngắm nghía, rồi lại nghiêng mặt kề sát bên hoa.

Hoa nở từ đài hoa lớn nằm ở chóp những phiến lá dài, đóa hoa to, trắng tinh, run nhẹ theo làn gió thoảng đến từ bên ngoài cánh cửa sổ đang mở toang. Hoa thật lạ lùng, cánh của Gekka bijin không giống loại cúc bạch lá dài cũng không giống loại thược dược trắng. Chúng là những đóa hoa chỉ thấy trong mộng huyễn. Ba thân hoa dựa vào một lóng trúc, vươn lên bên trên những phiến lá xum xuê màu lục đậm vây lấy nhiều đóa. Vì thuộc họ xương rồng, lá của cây mọc tiếp ra từ lá. Nhụy đực lại dài.

Bị thu hút bởi quang cảnh Sumiko chăm chú nhìn hoa, Komiya đi đến đứng bên cạnh lúc nào mà hình như Sumiko vẫn không hay biết. Komiya lên tiếng:

- Gekka bijin thì bây giờ ở bên Nhật mình người ta chăm nhiều lắm [19] thế nhưng trong một đêm mà nở cho những mười ba đóa thì hãy là chuyện hiếm. Ở nhà tôi đây, mỗi năm hoa nở sáu, bảy lần nhưng đêm nay như thế là nở nhiều nhất đấy.

Komiya bèn đưa tay chỉ một nụ hoa lớn tựa hoa loa kèn và bảo đóa hoa này ngày mai sẽ nở, rồi chỉ những chồi nhỏ như hạt đậu con bên cạnh lá, ông giải thích cho Sumiko cái này sẽ thành lá, cái kia sẽ thành nụ. Một cái nụ như vậy, cho đến khi nở ra phải mất cả tháng.

Hương hoa ngọt ngào vây tỏa quanh Sumiko. Làn hương đó đậm đà hơn hương huệ nhưng không có cái nồng nồng khó chịu của hoa huệ. Ngay cả khi Sumiko đi về phía ghế ngồi, mắt của nàng vẫn chưa chịu rời Gekka bijin.

- Ô kìa, tiếng vĩ cầm...Ai trong nhà chơi vĩ cầm thế hở?

- Con tôi đấy!

- Nhạc dễ thương quá. Bản gì đó anh?

- Chịu thôi!

Theo bà Ômori thì điệu nhạc đệm ăn khớp với Gekka bijin. Sumiko ngước mắt nhìn lên trần nhà rồi bước ra bãi cỏ ngoài vườn. Biển ở ngay phía dưới.

Khi quay trở lại phòng khách, Sumiko bảo:

- Con gái của anh đấy à? Em thấy cháu qua bao lơn lầu hai....Đánh đàn mà chỉ đâu lưng chứ không nhìn ra hướng biển. Em e cháu nó thích như vậy cũng không chừng....

(Dịch ngày 16/01/2010)

Chú thích:

[16] - Theo từ điển Kôjien, đó là tên một loài hoa thuộc họ xương rồng, nguồn gốc Trung Nam Mỹ, hoa trắng và cực lớn, nở vào đêm mùa hè, tỏa hương thơm nồng nàn trong vài tiếng đồng hồ rồi tàn. Thường được đem trồng trong chậu kiểng như một loại củ. Tiếng Anh là Queen of the Night, người Pháp dịch là Tubéreuses (Hoa huệ, theo Anne Bayard-Sakai và Cécile Sakai). Một dịch giả Việt Nam cho là hoa quỳnh. Có thể dịch là dạ lan chăng? Dù sao, ý tác giả muốn nói loài hoa này nở đúng hẹn như thủy tiên, nó lại có vẻ đẹp dữ dội, làn hương nồng nàn nhưng khó chăm sóc và đời hoa ngắn ngủi.

[17] - Tên gọi thân mật Toshiko. Cháu Toshiko.

[18] - Địa danh nằm trên bán đảo Miura, phia nam Tôkyô.

[19] - Hoa này vốn không có ở Nhật, có lẽ đến từ một vùng khí hậu nóng hơn như Đài Loan.

*

TƯ LIỆU THAM KHẢO

. Bayard-Sakai, Anne và Sakai, Cécile dịch 60 truyện của Kawabata sang Pháp văn, 1999, Récits de la paume de la main, Albin Michel, Paris*.

. Dunlop, Lane và Holman, J. Martin dịch 70 truyện của Kawabata sang Anh văn, 1988, Palm-of-the Hand Stories, Tuttle Publishing, Tôkyô*.

. Hasegawa Izumi, 1991, Kawabata Ronkô (Khảo luận về Kawabata) kê khai 147 truyện, Meiji Shoin xuất bản, Tôkyô.

. Kawabata, Yasunari, 1971, Tenohira no Shôsetsu (Tập truyện ngắn trong lòng bàn tay) gồm 111 truyện nguyên tác Nhật ngữ, Iwanami Bunko xuất bản, Tôkyô, bản in lần thứ 25 năm 1983.

* Các dịch giả Pháp và Mỹ dịch trùng nhau 40 truyện.