CHƯƠNG 14 TOÁN PHƠI LÚA CỦA TẬP ĐOÀN 9

Sau hôm bị tai nạn do con đỉa gây ra, tôi nghỉ ở nhà hai ngày liền. Từ khi làm việc với tập đoàn 9 tới giờ tôi mới có lại được vài giấc ngủ thoải mái. Nhưng rồi tôi cũng không dám hưởng thụ cái khoái cảm ngủ no con mắt ấy bao lâu! Trong nhà ngoài vườn đâu cũng thấy công việc cần làm, ngủ thế nào được? Tôi lại lao mình vào việc quét tước dọn dẹp... Tôi cũng viết một lá thư cho ông bà ngoại nói rõ hoàn cảnh khó khăn hiện tại của mình. Tối hôm thứ ba ông Phước lại ghé nhà tôi. Vừa bước vào nhà ông ta hỏi ngay:

- Cô Ngọc khỏe rồi chứ! Ngày mai cô đi làm được chưa?

- Dạ được, tôi đã chuẩn bị ngày mai đi làm rồi!

- Vậy thì tốt lắm! Nhưng cô khỏi ra đồng. Tôi biết cô còn nhợn những chú đỉa trâu lớn như cái cán liềm ấy. Cô ở nhà phụ với cô Thanh lo việc phơi lúa giúp tôi!

Phơi lúa với cô Thanh ư? Ông ta nói như ra ơn cho tôi vậy! Tôi đã từng nghe các bà to nhỏ với nhau về cái toán phơi lúa do cô Thanh điều khiển. Cô Thanh là con gái ông Nhiêu, có chồng đi nghĩa quân đã bị tử trận, để lại cho cô hai đứa con nhỏ. Cô mới chừng hai mươi lăm, dáng người loắt choắt, mắt hơi lé. Có lẽ trong cái gia đình "cách mạng" đó, cô là người làm việc năng nỗ nhất và cũng cố chấp, hống hách không kém gì cha cô. Nhờ khả năng kiểm soát người dưới quyền chặt chẽ, cô được giao việc điều khiển toán phơi lúa của tập đoàn 9 trong suốt các mùa gặt. Ai làm việc lơi tay một chút là bị cô nhắc nhở ngay. Không một ai có thể lấy được một nắm lúa xép đem về cho gà ăn. Mọi người đều ngán cái miệng phê bình chỉ trích của cô. Ai đã làm việc ở toán này một thời gian đều phải tìm cách rút lui. Có lẽ nay lại thiếu người nên mới gọi đến tôi!

Riêng tôi lúc này làm việc đó cũng tốt thôi. Quả tình tôi vẫn còn nhợn những con đỉa đói thật. Thời gian phơi lúa đâu bao lâu nữa mà ngại! Tôi hỏi lấy lệ:

- Lúa gặt gần xong chưa ông trưởng?

- Còn nghênh ngang đấy, nhưng công việc phải phân chia ra nhiều bộ phận cho guồng máy chạy đều. Chuyện xảy ra vừa qua cô cũng không nên ghi khắc trong lòng làm chi. Tôi vô ý mà cô cũng vô tình, bỏ qua đi. Thật tình thấy cô neo đơn tôi cũng muốn giúp cô đỡ khổ phần nào. Cô có ưng làm thư ký thống kê hợp tác xã không?

Ông ta muốn giở trò gì đây? Tôi nói:

- Cám ơn ông trưởng. Thôi, để tôi làm việc ở tập đoàn được rồi!

Ông Phước vừa cười vừa hỏi lại:

- Cô chưa ngán cái tai nạn đỉa cắn vừa rồi à?

Đây là lần thứ hai ông Phước nhắc lại chuyện con đỉa. Rõ ràng không phải là một sự vô tình. Thấy câu hỏi của ông ta có vẻ tinh quái nên tôi đáp xẳng:

- Không, vấp một lần thôi chứ! Gặp lại lần nữa nó sẽ chết với tôi!

- Cô Ngọc không tin tôi có thể đưa cô về làm việc ở hợp tác xã à? Tôi nói thật đấy! Làm việc ở đó dù sao cũng đỡ sương đỡ nắng, công việc lại nhẹ nhàng hơn! Cô sẽ được trắng da dài tóc hơn!

Tôi nói như gắt:

- Nhưng bằng cách nào ông trưởng có thể giúp tôi lên làm thư ký thống kê cho hợp tác xã?

Ông Phước gật gật hãnh diện khoe:

- Có gì đâu, là một cô giáo, cô đủ khả năng làm việc đó. Suy nghĩ kỹ đi rồi cho tôi hay. Nói thật với cô, tôi sắp về công tác ở hợp tác xã!

Tôi cười nửa miệng:

- Sướng quá nhỉ! Thôi, cứ tới đâu hay đó! Thế ngày mai tôi đi phơi lúa?

- Phải, tôi đã báo cho cô Thanh rồi, ngày mai cô cứ theo cô ấy.

*

Toán phơi lúa chính thức lúc bấy giờ gồm năm người: cô Thanh trưởng toán, chị Lương, chị Huấn, chị Mẫu và tôi. Làm việc với một trưởng toán có tinh thần cách mạng quá cao như cô Thanh, dĩ nhiên không ai thấy thoải mái lắm. Nhưng chúng tôi người nào cũng muốn yên thân nên chẳng ai muốn lý lẽ chi cả, cứ bảo nhau nhẫn nhịn thêm một chút cũng xong. Nhờ tinh thần an phận ấy công việc của chúng tôi cũng chạy đều.

Có người tưởng việc phơi lúa là một công việc ưu tiên dành cho những người có thân thế. Đối với các tập đoàn khác nghĩ như vậy cũng có thể đúng. Tôi nghe phong phanh những người làm công việc ấy vẫn thường bắt chước phương cách của mấy con chim tha rác làm tổ. Đi uống nước tha một ít, đi ăn cơm tha một ít lúa... Hai cánh tay áo xắn khéo léo một tí đã đắc lực giúp họ thực hiện việc này. Có thể mỗi ngày họ kiếm thêm được một hai lon lúa.

Riêng tập đoàn 9 chỉ có tiếng mà không có miếng. Đừng ai hòng qua được cặp mắt mà người đời vẫn e dè "nhất lé nhì lùn" của cô Thanh!

Công việc ở đây tuy thoát được cảnh thức khuya dậy sớm nhưng đâu phải không vất vả? Cô trưởng toán làm việc quá giỏi bắt buộc cả toán phải giỏi theo. Đợi nắng lên là đổ lúa ra phơi. Sau đó lại thay nhau dùng đôi chân xủi sân lúa hạt dưới ánh nắng gay gắt với hơi lúa cứ bốc lên hừng hực. Dù bận áo dài tay, đầu đội nón, quần gôn ống cẩn thận, thế mà bụi lúa lúc nào vẫn phủ kín thân, trắng đầu. Lúa khô khén xong phải lo việc dên quạt, sàng sảy. Quần quật giữa sân bưa lại lo lùa hốt bưng đổ vào kho. Lắm khi cũng tối mịt mới về. Làm việc cực lực đến thế mà cô trưởng toán lúc nào cũng nhìn nhìn như thúc hối, như nhắc nhở, như nghi ngờ! Chúng tôi vẫn thường rủa thầm:

- Cái con nhỏ này sao nó khỏe thế? Sao nó lại không bệnh nằm liệt giường một thời gian cho biết lễ độ nhỉ?

Một hôm, trong lúc chúng tôi đang phơi lúa, anh thư ký tập đoàn Lê Khánh cầm sổ sách đến hỏi cô Thanh việc gì đó. Khi Lê Khánh về rồi, chị Mẫu nói nhỏ với tôi:

- Mình phơi lúa ngày nào cũng mệt nhừ người chứ phải chơi đâu! Thế mà công điểm lại tính thấp hơn khi đi gặt rất nhiều. Dù được đi trưa về sớm hơn một chút nhưng tính như vậy cũng ép quá!

- Ông Khánh cho chị biết à?

- Làm gì có, tôi nhìn lén trong sổ!

- Mỗi ngày phơi lúa chị được chấm mấy công điểm?

- Sáu.

- Thế còn cô Thanh?

- Dĩ nhiên là 7 hoặc 8! Người điều khiển mà!

- Chị biết em bao nhiêu điểm không?

Chị Mẫu thản nhiên nói:

- Dưới trung bình tới năm điểm là cùng!

Dưới trung bình ư? Vừa nghe chị Mẫu nói, cơn giận trong tôi ùn ùn nổi dậy. Người ta làm sao tôi làm vậy chứ sút kém ai đâu? Làm việc như vậy sao chấm điểm tôi dưới trung bình? Thà về nhà nhịn đói còn hơn! Có lẽ nhìn thấy vẻ giận dữ hiện trên gương mặt tôi, chị Mẫu nháy mắt:

- Tôi thấy thoáng thoáng vậy thôi, chưa hẳn đâu! Đừng làm bể việc. Để có dịp rồi nói chuyện. Hay cô chịu khó đi dự một buổi họp bình chấm xem sao!

Từ lúc đó tôi cứ thấy ấm ức trong người. Hôm sau tình cờ gặp anh Sự, tôi hỏi ngay:

- Toán người được cắt công việc phơi lúa tôi thấy ai cũng làm việc như nhau cả không hiểu sao những người khác đều được bình chấm 6 hoặc 7 công điểm mà tôi lại cứ dưới trung bình? Anh thử đòi hỏi chấm điểm công bằng giúp tôi được không?

Anh Sự lắc đầu cười:

- Khó lắm chị Ngọc ơi! Người ta cứ đánh giá chị là người mới vào tập đoàn, thời gian phơi phong người ta lại cho là chị được đi trưa về sớm. Hơn nữa, chị lại có chồng sĩ quan chế độ cũ nhiều người không ưa. Công điểm của mọi người đều do số đông quyết định chứ tôi làm gì được? Thôi chị cứ tạm bằng lòng vậy. Mai mốt đây nếu tôi làm tập đoàn trưởng tôi sẽ gắng chỉnh đốn lại cho công bằng hơn!

- Thế ông Phước đi đâu mà anh lên làm tập đoàn trưởng?

Anh Sự xua tay ra đấu hiệu dè dặt:

- Tin này chưa chắc lắm. Ông ta có thể lên làm gì đó trên hợp tác xã.

Nghe anh Sự giải thích việc tính điểm có tính cách áp đặt như thế, tôi thất vọng lắm. Người ta đối xử kỳ thị đến thế mình làm sao ngoi đầu lên được? Dù có lao động thí mạng đi nữa cũng chỉ làm cho người khác ăn thôi! Càng suy nghĩ tôi càng thấy uất hận. Thế rồi tôi nói với anh Sự bằng giọng cương quyết:

- Bây giờ tôi yêu cầu anh đề nghị với tập đoàn cho tôi trở lại gặt lúa. Nếu anh không đề nghị giúp chắc tôi sẽ tự động bỏ việc!

Anh Sự ngẫm nghĩ giây lát rồi gật đầu:

- Được, tôi nghĩ việc này không có gì trở ngại.