Chương II

Ba vợ của bạn tôi đều đẻ ba đứa con trai kháu khỉnh. Ba đứa nhỏ giống bố như tạc. Mười ngày sau khi đứa con thứ ba ra đời, bạn tôi bỗng đi đâu mất tích. Từ buổi đó, không mấy khi tôi được gặp chàng nữa. Thỉnh thoảng cũng có khi chàng đá gà về Hà Nội; mỗi khi về Hà Nội, chàng lên tiệm cùng tôi hút sách say sưa. Nhưng năm mười ngày mới gặp chàng một bận; chàng về độ một hai ngày lại hấp tấp đi ngay.

Trong buổi chuyện trò mấy tháng trời về trước, tôi biết rõ lai lịch và tâm sự của chàng. Lầm Khẳng kể lại tỉ mỉ cho tôi nghe hết cả mọi nhẽ bắt chàng phải biệt cố hương, ra lánh nạn ở nơi đô thành náo nhiệt. Chàng thuật lại sự tổ phụ chàng đánh hổ, sự Thần hổ xám phục thù, việc gặp gỡ và âu yếm ma thiêng, sự Peng Slao làm phép và làm bùa cứu chàng thoát nạn. Càng tin những sự dị đoan kỳ quặc ấy, tôi càng lo cho sinh mệnh của chàng. Nói cho đúng, chàng chỉ là người, một con người yếu ớt, vô tài, trước những mãnh lực thiêng liêng bí mật của Thần hổ đã thành tinh, thành mãnh. Biết rằng chàng có thể trả được thù nhà cho ổn thỏa, hay là lại bị như ông cha, chết thảm thiết dưới nanh vuốt của loài ác thú kia?

Tôi rất lấy làm lo cho số kiếp Đèo Lầm Khẳng.

Trong khi lo mong, hồi hộp đó, một đôi khi tôi được gặp chàng. Lần nào, chàng cũng lộ ra vẻ ngậm ngùi thất vọng. Như thế, đến năm bảy tháng.

Bỗng một ngày, đương nằm trầm ngâm trong tiệm hút, nghĩ vẩn vơ đến cuộc đời kỳ dị và đau đớn của bạn, tôi bị một bàn tay đập mạnh vào vai:

“Anh làm gì mà lim dim ngủ thế? Tôi đây, anh Thảo ạ. Tôi đã về với anh đây! Lần này xong xuôi cả rồi. Thế là tôi làm tròn phận sự. Nhưng có lẽ tôi chết mất, anh ôi! chết mất…”

Tôi kinh ngạc. Lầm Khẳng nói tiếp:

“Xét trong mọi sự ở đời, ta mới hiểu rằng những sự may rủi đều do tiền định cả. Sức người không thể tạo nổi những sự ấy được! Cố tìm mãi thì không thấy, mà lúc không hẹn thì nên. Tôi đã làm hết cách để tránh sự chết, để bám vào sự sống, nhưng số đã định, thì cũng chả làm thế nào được!”

“Trước hết, tôi phải nói anh biết theo lá số của tôi, người ta có thể đoán trước thế nào tôi cũng nghiện thuốc phiện. Thuở tôi còn bé, có ông thầy tướng trông mặt mũi và bàn tay tôi, rồi trịnh trọng bảo rằng ngày sau tất thế nào tôi cũng sẽ có một tai nạn lớn, sẽ phải trải một cuộc đời phiêu linh luân lạc và sẽ làm bạn với chị ả Phù dung. Lúc đầu tôi không muốn tin: lớn lên, mãi đến ngày hai mươi tuổi tôi cũng vẫn không tin. Không tin bởi tôi sinh trưởng ngay bên cạnh một người nghiện mà vẫn không bao giờ thèm hút. Dưỡng phụ tôi nguyên tri huyện Thạch Thành, là một ông quan có danh trong làng Bẹp từ ba bốn chục năm nay. Tôi thường ngồi bên cạnh dưỡng phụ tôi, xem ngài tiêm thuốc và hút thuốc; tôi thường ngửi khói thuốc phiện luôn luôn, nhưng không bao giờ có ý gì thèm thuồng sự hút cả. Và chăng người tôi to lớn và khỏe mạnh, tôi tự tin ở nghị lực, chắc rằng mình sẽ không khi nào vướng víu phải tật nghiện ngập, mà xưa kia tôi cho là vô lý xấu xa. Dưỡng phụ tôi, bởi tin ở tướng số, lại sợ tôi lâm vào nha phiến sớm quá, nên cấm tôi hút sách rất nghiêm nhặt một mặt sai người rình mò dò xét xem tôi có hút giấu, hút giếm bao giờ không.”

“Quả nhiên tôi không hút bao giờ cả anh ạ. Không những thế, tôi còn có ý lảng tránh những nơi có bàn đèn nữa. Dưỡng phụ tôi lấy làm vui lòng lắm; khen tôi là một đứa con trai có nết. Vì thế ngài yêu quí và chiều chuộng tôi, lại tin ở hạnh kiểm của tôi lắm. Có lẽ đến bây giờ ngài cũng không biết là tôi nghiện đã từ lâu. Trong mười năm trời, từ ngày tôi mười một tuổi, cho đến ngày hai mươi mốt tuổi, trước mặt dưỡng phụ tôi, tôi không hề bao giờ làm quen với Phù dung tiên tử. Đến lúc tôi từ biệt cha mẹ nuôi, thân bằng cố hữu và quê quán để lên đường lánh nạn, đến lúc ấy tôi cũng chưa biết mùi vị thuốc phiện ra thế nào. Nhưng… nhưng, vừa đi ra khỏi nhà được độ một ngày, vừa cách xa quê hương độ vài ba mươi dặm, tôi bị lâm vào một trường hợp éo le, đáng sợ, khiến tôi quên cả lời giáo huấn của cha mẹ, quên cả lời khuyên răn của hai bõ, đưa hồn vào “Giả thiên đường”...”

“Trường hợp ấy, chắc anh đã rõ biết: tôi đã từng kể lại cho anh nghe mấy tháng trước; nó tức là sự gặp gỡ người tình nhân yêu quí của tôi: Peng Slao. Trong lúc hoảng sợ, tôi cần phải tìm nghị lực và can đảm trong thuốc phiện; tôi hút, tôi hút mãi: hóa nên tâm hồn tôi bỗng sáng láng và mạnh mẽ thêm, tôi đủ tư cách làm cho Peng Slao thỏa nguyện, tôi đủ tinh thần chạm trán một con ma dữ tợn và lạnh lẽo như nàng. Nhưng, nếu nhờ thuốc phiện mà tôi yêu được Peng Slao, mà tôi được nàng cứu sinh mệnh cho, tôi cũng phải trả chút ơn rất đắt: tôi nghiện! Tôi đã hóa ra một gã nhân tình tận tụy, một tên nô lệ trung thành của nha phiến nương nương. Song le, dù có thế nào, tôi cũng không hối hận. Ngay từ lúc tôi bắt đầu ngậm mồm vào dọc tẩu, ngay từ lúc tôi bắt đầu nếm các vị bùi ngọt ngửi cái mùi thơm tho của thuốc phiện tôi đã biết rằng đời tôi sẽ phải hi sinh cho chất độc ấy. Trong giấc mơ màng đầu tiên mà chị ả Phù dung hiến tôi gọi chút đỉnh quà tương kiến, tôi thấy người tôi như thoát tục, bay vào một cõi thiêng liêng huyền bí lạ lùng. Bởi thế, tâm lý tôi lúc ấy hợp ngay với tâm lý của Peng Slao giai nhân từ một chốn mênh mang bát ngát hiện về để cùng tôi gắn bó. Ấy, chính giữa lúc ấy, mà người tôi như tan ra khói, mà hồn tôi như hòa cùng mây, tôi thấy một thứ ánh sáng dị kỳ tỏa khắp trí não tôi, làm cho tôi trong một khắc, được thấy rõ, được hiểu rõ, hết mọi lẽ cao xiêu, huyền diệu của càn khôn, của nhân loại. Là màn bí mật của cõi chết như xé toang ra, cho tôi trông suốt vào thế giới tinh thần. Trong lúc được một thứ giác ngộ thiêng liêng xuyên những tia chói lọi, vào tường mờ ám của linh hồn tôi, tôi cảm thấy, - bằng một cảm tưởng chắc chắn lạ, pha lẫn với sự thực, - sau này tôi sẽ nghiện, sẽ được đại thù, nhưng sẽ chết…”

“Tôi đã nói với anh, tôi rất tin ở số mệnh, ở tiền định, ở Trời. Quả nhiên, bây giờ những cảm tưởng thiêng liêng của tôi đều thành hiện trạng cả. Tôi nghiện, tôi trả được mối căm hờn đè nén lòng phẫn uất của tôi. Còn một điều thứ ba: là tôi sẽ chết.”

“Phải, tôi biết thế nào tôi cũng chết. Không thể tránh được, anh ạ. Tôi hiểu từ trước, nên không bao giờ muốn làm trái mệnh trời. Song le, cái chết của tôi nó cũng lạ lùng thay! Chết mà biết trước được một cách chắc chắn như tôi, thực ra, rất là hiếm có vậy. Đáng lẽ tôi không hiểu vì sao chân tay tôi như bủn rủn, mắt tôi như mờ, hồn tôi như quáng, tự tôi đi vào tử địa. Bây giờ thì tôi chưa chết, nhưng chả bao lâu nữa tôi cũng sẽ lìa đời. Có biết mình đương ngoắc ngoải, tôi càng tin ở ý định thiêng liêng, bất di bất dịch của ông Tạo Hóa; cái chết của tôi, tôi càng nghĩ, càng cho là vô lý vì tôi không đáng chết tí nào. Nếu không phải do số đã định trước, thì khi nào tôi, Đèo Lầm Khẳng, tôi đến đổi ngu xi, vớ vẩn làm vậy? Nghĩ ra thì lạ lắm anh Thảo ạ. Anh hãy trầm ngâm một lúc để tôi kể rõ anh nghe.”

“Anh đã hiểu biết mối thù của tôi nó thâm hiểm độc địa là thế nào. Từ khi ra lánh nạn ở Hà thành này, trong lòng tôi cũng đỡ lo ngại nhiều lắm. Phần vì tôi ở một chốn phồn hoa đô thị không bao giờ sợ nỗi cọp bắt; phần vì, khi gặp Peng Slao, nàng đã cho tôi uống một lá bùa hộ thân rất linh nghiệm, và đã làm phép thế thân cho tôi.”

“Phép thế thân tôi không biết nó thần thông là thế nào; tôi chỉ biết sau khi Peng Slao đem thằng bồ nhìn ra dựng ở trước nhà và đem buộc con lợn béo cạnh thằng bồ nhìn ấy, thì Thần hổ xám không lảng vãng đuổi theo tôi nữa khi đã nhận lễ vật và liếm đĩa máu gà pha lẫn với máu mười đầu ngón tay ngón chân của tôi. Còn như bùa hộ thân thì tôi vì quá yêu Peng Slao và tin ở lòng nàng, nên tôi cứ uống, cũng không tự hỏi lòng xem lá bùa ấy sau này có những ảnh hưởng gì đến sinh mệnh tôi. Khi ra đến Hà Nội, tôi không bao giờ nghĩ tới lá bùa ấy nữa. Nhưng không hiểu vì sao, anh Thảo ạ, từ buổi từ giã người nhân tình yêu quí của tôi, tôi thấy tâm thần phấn khởi lạ thường và rất tin ở thọ mệnh. Thỉnh thoảng tôi lại vào rừng săn bắn với con ông chủ nhà trọ không khi nào kinh sợ một sự gì. Trong những lúc ấy một động lực huyền bí bảo cho tôi biết mãnh hổ và ác thú không thể giết chết được tôi. Lò mò trong rừng có khi suốt đêm, tôi bắn được nhiều hươu nai, và giã thú khác song không hề gặp cọp bao giờ. Mãi đến một ngày kia, vào khoảng bốn năm giờ chiều, khi tôi và con ông chủ nhà đương thơ thẩn, trong một khu rừng rậm, chúng tôi bỗng nghe tiếng hót và tiếng vỗ cánh của một đoàn khướu bay lại đậu trên đỉnh đầu chúng tôi. Bạn tôi lộ ra vẻ hốt hoảng khủng khiếp, nắm vạt áo tôi, níu lại:

- Ta nên mau mau trèo lên cây, cọp đến, có cọp đến anh ạ!”

“Rồi hắn chỉ đàn chim khướu cho tôi xem. Tôi hiểu rằng hễ bao giờ có khướu đến trước, tất thế nào cũng có cọp theo sau; tôi điềm tỉnh trả lời:

- Anh cứ trèo lên cây đi, còn tôi, tôi đứng đây!”

Bạn tôi nghe đáp lấy làm kỳ dị; hắn chưa kịp hỏi tôi làm sao táo bạo thế, thì một tiếng gầm inh ỏi bỗng làm cho hắn cuống cuồng vội vã nhẩy lên một cây rõ cao rồi ngồi vất vưởng trên cây chỉa súng xuống, chăm chăm chú chú chờ hổ lại.

“Một mùi hôi thối lúc bấy giờ xông lên, làm ngạt hẳn mũi tôi; rồi từ mé xa, một cái bóng lù lù tiến lại. Khi cái bóng chỉ còn gần tôi độ mười thước tây, tôi đưa thẳng súng ngang mày, ngắm đích xác, rồi bắn. Khói vừa tan, tôi đã thấy con cọp lồng lên chạy ùa lại, tôi bèn né tránh sang bên trái năm sáu bước, định trèo lên cây. Nhưng quái lạ! Không hiểu vì sao con cọp kia bỗng đứng lại nhìn ngơ ngác, hình như không trông thấy tôi. Nó bị một vết thương ở cổ, đau quả nhảy chồm chồm và quay ngang quay ngửa, nhưng vẫn không biết ai là kẻ bắn mình. Nhân dịp nó đương ngoái đi ngoái lại, tôi cố sức lầy hết can đảm, thu hết nghị lực, đứng dựa lưng vào một gốc cây to, rồi chĩa súng vào con ác thú, bóp cò. Phát đạn “chevrotine” bay ra mạnh lắm; tôi chỉ cách con hổ có độ chừng 7, 8 thước nên mấy hòn chì xuyên xoáy vào mặt nó, lần này nó không gượng được nữa, gầm lên một tiếng kinh thiên động địa rồi nằm vật xuống.”

“Hình như tiếng kêu cuối cùng ấy của con cọp bị đạn là một tiếng gọi bạn đến cứu; một con cọp nữa to hơn, mạnh hơn, không biết từ đâu bỗng xuyên qua bụi rậm, hồng học nhảy xổ ra. Tôi tinh mắt, trông thấy con hổ thứ hai kia, đã định thưởng ngay cho nó một phát súng. Tôi chưa kịp lắp đạn, vì hai phát đạn của tôi đã dùng mất cả rồi, thì đã nghe một tiếng “đoàng”, rồi thấy loài mãnh thú kia chồm lên, bay lại mé tôi đứng. Tôi tưởng lần này tôi tận số, định lẫn trốn phía sau gốc cây. Phát súng kia là phát súng của bạn tôi ngồi trên cây bắn xuống. Con cọp ngửi phải thuốc súng hăng tiết, chạy xồng xộc lại chỗ người bắn nó để trả thù. Phát súng của bạn tôi lại không trúng, hóa nên nó còn sức mạnh vô cùng. Khi nó tiến tới gần tôi, tôi rất lấy làm lạ vì thấy nó đứng dừng lại, nhìn lên ngọn cây, giương hai mắt nhìn trô trố chiếu vào bạn tôi những tia sáng dữ dội, chứa đầy khí giận và oán thù. Bạn tôi ngồi cao quá, nó không làm gì được, nó tức tối vô cùng, bèn gầm to một tiếng rồi văng mình nhảy ngược lên, xuýt nữa gần đến chỗ bạn tôi ngồi, chỉ còn cách độ non thước rưỡi. Bạn tôi sợ quá, vội vã bắn ngay một phát nữa, rồi vứt súng trèo lên rõ cao. Lần này, con hổ bị trúng phải đạn. Càng hăng máu thêm, nó nhảy chồm lên càng cao, nhưng đều vô ích. Nó ngã huỵch xuống đất, gầm thét vang rừng và quay lộn như chong chóng. Thấy bạn đã quăng súng, tôi biết rằng lúc này là lúc phải xuất đầu lộ diện, bèn mạnh bạo tiến lên một bước, chĩa súng bắn một phát vào mặt cọp. Phát ấy chả may không trúng đích, vì tay tôi lẩy bẩy, tôi quá cảm động nên nhắm không được kỹ càng. Bắn xong, tôi vội vã nép mình sau gốc cây, đinh ninh thế nào lần nấy cũng bị cọp tóm được. Thực là một sự kỳ dị; con hổ kia hình như không có mắt, nó ngơ ngác nhìn tứ phía, không biết hòn đạn xuyên vào người nó tự đâu ra. Nó lại nhảy vút lên cây định bắt bạn tôi, song lại ngã xuống. Mãi lúc ấy tôi mới hiểu lá bùa của Peng Slao linh nghiệm. Đã biết lá bùa kia linh nghiệm, tôi tự thấy can đảm vô cùng, vì tôi tin ở thọ mệnh của tôi. Hùng dũng, tôi tiến lên, đi lại gần con ác thú. Tôi chỉ còn hai thước nữa là đến cạnh sườn nó. Nó vẫn tựa hồ như không thấy có người. Tôi mới biết rằng mắt không trông thấy tôi được, tôi đã có phép tàng hình rồi! Vững chãi, dễ dàng, tôi giơ súng chĩa thẳng vào mặt nó. Cò bóp, súng nổ: con vật to lớn và mạnh mẽ kia chỉ còn là một đống thịt lù lù nằm dưới chân tôi.”

“Bạn tôi, ngồi trên cao, được trông rõ cảnh tượng lạ lùng ấy. Chàng ngạc nhiên đến cực điểm, không hiểu tại vì sao hai con cọp kia chịu để tôi bắn chết, mà không hề dám xông đến hại tôi. Tôi chỉ mỉm cười một cách bí mật, khiến chàng tự lúc ấy, phục tôi như một vị kiếm hiệp có phép thần thông vậy.”

“Còn về phần tôi, sau cuộc săn hổ đó, tôi rất tin ở lá bùa hộ mệnh của tôi. Càng tin bao nhiêu tâm hồn tôi càng phấn khởi mạnh mẽ bấy nhiêu, tôi tự thấy can đảm và hăng hái không ai bì được. Rồi từ ngày đó, tôi chỉ có một sở nguyện, là lùng kiếm khắp các non sâu rừng thẳm, tìm cho được kẻ thù giết dòng họ tôi ngõ hầu trả sạch mối thù. Sau khi ba vợ tôi, nhờ phúc trời cho tôi ba đứa con trai, tôi không nghĩ đến thân tôi nữa, tôi bỏ cả vợ con ở lại, tôi đi...”

“Chỗ này, tôi xin phép ngỏ anh nghe một câu tâm sự. Có lẽ vì hồn Peng Slao thiêng liêng trong sạch, nên bây giờ cũng theo dõi tôi để phù hộ cho tôi. Tôi không hề được chiêm bao thấy nàng, song không khác nào không có cảm giác dịu dàng êm ả là nàng ở kề bên cạnh người tôi, trông nom săn sóc đến tôi. Tôi tuy lấy nhiều vợ, có nhiều nhân tình; nhưng thú thực cùng anh, tôi không yêu đứa nào cả. Đến mặt mũi các vợ tôi, có lẽ tôi cũng không tường tận lắm, bởi một khi cùng họ chung chăn xẻ đệm, là một lần tôi nhắm mắt mơ màng như thấy tôi ân ái cùng Peng Slao, nhân tình yêu quý và duy nhất của tôi. Những xác thịt tôi làm cho sung sướng là những hình hài của người phàm tục: mà linh hồn tôi âu yếm, có lẽ chỉ là hương hồn phảng phất của nàng thiếu nữ Mường chiếm quả tim và lòng dục của tôi, lần đầu tiên tôi biết thú ôm ấp đàn bà. Tôi không thể nào quên nàng được, anh ạ, không thể nào quên nàng được. Trước kia, tôi đã nguyện rằng khi nào xong việc, nếu tôi còn sống sót, tôi sẽ trở về huyện Thạch, tìm vào căn nhà mồ cũ; tôi sẽ nằm bên cạnh mồ nàng, êm ả hút thuốc phiện và trò chuyện cùng nàng vui vẻ; tôi sẽ chung chạ với nàng cho tới khi đầu bạc răng long. Bây giờ thì tôi không phải cầu nguyện gì nữa, anh ạ; chả bao lâu tôi sẽ tìm thấy nàng, tôi sẽ lấy nàng, tôi sẽ cùng nàng bay vất vưởng trong cõi mơ hồ, huyền ảo...”