Nguyễn Đình Thư

Sinh ngày 1-2-1917 ở làng Phước Yên, huyện Quảng Điền (Thừ Thiên). Nhà rất nghèo, nhờ bà ngoại nuôi đến lớn, nên đặt tên Thư, lấy ý rằng đời xưa Ô. Ngụy Thư khôn lớn nhờ bên ngoại.

Học trường Queignec, trường Quốc học Huế. Có bằng thành chung. Hiện làm thư ký Kho bạc Huế.

Những bài thơ trích sau đây rút trong tập Hương màu chưa xuất bản

Khách yêu thơ gặp được một bài thơ hay là một cái thú. Nếu bài thơ lại chưa từng in lên mặt giấy cho hàng vạn người xem thì cái thú lại gấp hai. Thơ in ra rồi hình như có mất đi một tí gì, có lẽ là ít hương trinh tiết.

Tôi đã được nếm cái thú thanh thiết ấy trong khi xem thơ Nguyễn Đình Thư.

Đây không phải là một nguồn thơ tân kỳ. Xem xong ta có thể nghĩ đến thơ người này, người khác. Mặc dầu, lần thứ nhất tôi đọc những vần thơ ấy, nó cứ lưu luyến hoài trong tâm trí như tiếng nói một người bạn tuy mới quen mà vẫn thân yêu từ bao giờ.

Thơ Nguyễn Đình Thư không nói chuyện gì lạ: một chút tình thoảng qua, một đêm trăng lạnh, vài con bướm vẽ vành, một buổi chia ly, nỗi lòng người bị tình phụ, đi lại chỉ những buồn thương, những vui sướng rất quen. Nhưng buồn ở đây là một mối buồn âm thầm, lặng lẽ, thấm thía vô cùng, cái buồn không nước mắt, cái buồn của điệu Nam Bình trên sông Hương. Lòng thi nhân như một nguồn sầu vô hạn rưới khắp cảnh vật, bao phủ cả vừng trăng khuya:

Không biết hôm nay trăng nhớ ai

Mà buồn đưa lạnh suốt đêm dài?

Trông chừng quạnh quẽ mênh mông quá

Như trải u hoài muôn dặm khơi.

Buồn cho đến những khi đang vui, những khi yêu và được yêu, cũng buồn. Bài thơ thành ra lời của thi nhân thì thầm một mình: người xem hình như cũng cần phải ngâm rất to. Đọc to lên nghe sỗ sàng thế nào như nghe những bài ca Huế phổ vào cái âm nhạc ầm ỹ của đôi bàn máy hát.

Nhưng thi nhân dễ buồn thì cũng dễ vui. Một chút nắng mới báo tin xuân cũng đủ khiến người vui. Cái vui của Nguyễn Đình Thư có vẻ kín đáo, nhưng không miễn cưỡng, không gượng gạo. Người vui hồn nhiên, cái vui của cây cỏ.

Về điệu thơ thì có đến bốn năm lối. Riêng trong lối lục bát thỉnh thoảng ta lại gặp những câu phảng phất giọng Kiều hay giọng ca dao lẫn với một tí phong vị mới. Chẳng hạn như những câu:

Một thương là sự đã liều

Thì theo cho đến xế chiều chứ sao!

Sa buồn mây nối đồi thông,

Khói cao nghi ngút đôi vùng giang tân.

Có khi lại xen vào một hai tiếng của đàng trong nghe cũng hay:

Cách vời trước biết bèo mây

Chung đôi xưa "nó" sum vầy làm chi.

Nhất là chữ "thương" một chữ đầu miệng của người Huế, thi nhân dùng đến luôn và dùng khi nào cũng có duyên (trên kia ta đã thấy một lần):

Mấy bữa trông trời bớt nhớ thương,

Chim say nắng mới hót inh vườn.

Gió xao trăng động hương cành,

Trông ra mấy dặm liều thành thương thương.

Mở lòng đón phong trào mới, điều ấy đã đành, nhưng cũng chớ quên tìm đến nguồn thiên nhiên của nòi giống. Nguyễn Đình Thư đã có ý ấy. Ít nhiều hồn xưa đã ngưng lại trong thơ Nguyễn Đình Thư.

Janvier-1941

ĐẾN CHIỀU

Tôi yêu là bởi tôi yêu

Cầm tay cô hỏi hỏi nhiều làm chi?

Khi yêu không đắn đo gì

Phân phô chừ biết nói vì cớ sao.

Huống hồ yêu tự khi nào,

Hôm qua lòng thấy ngọt ngào mới hay.

Gạn gùng nông cạn phơi bày,

Hoạ chăng có một điều này đơn sơ:

Thuyền tình đã gặp người đưa,

Giong khơi không lẽ đôi giờ rồi thôi.

Tin nhau ai nói bằng lời

Và mai ai biết xa vời bao nhiêu?

- Một thương là sự đã liều

Thì theo cho đến xế chiều chứ sao!

(Hương màu)

SANG NGANG

Lòng tôi như chiếc thuyền nan,

Tình cô như khách sang ngang một chiều.

Thu nào quá đỗi cô liêu,

Bờ hun hút nắng hiu hiu buồn...

Qua rồi thôn cách bến sương,

Phất phơ áo nhạt mất đường lau không.

Vô tình đâu biết trên sông

Có người ngang lái còn trông dõi mình.

(Hương máu)

TỐNG BIỆT

Mênh mông muôn lớp sóng dồn

Vè lau trăng gió bãi cồn khói sương.

Nước non đây chỗ chia đường

Tương tư mở lối đoạn trường cùng đây.

Cách vời nước biếc bèo mây

Chung đôi xưa nỏ xum vầy làm chi.

Để giờ lủi thủi người đi

Mai chiều quạnh quẽ tà huy tôi buồn.

Võ vàng đứng bên giang thôn

Thuyền người nắng bể mây nguồn biết đâu!

- Cầm tay chừ hẹn chi nhau

Sầu chi nước chảy bên nào xa hơn?

VƯƠNG TÌNH

Xinh đẹp ngây thơ nhiều thiếu nữ

Lòng nghe sao lạ mặt quen thân,

Tuồng như độ trước - khi nào ấy -

Có gặp nhau đâu đã một lần.

Có lẽ khi là khách viễn phương

Nhân cơ rẽ một ngã ba đường,

Hay chừng dặm gió sang mưa chướng

Cùng lánh hiên người đôi phút hương;

Hay buổi trưa nào trở bến sang

Tình cờ chung mạn chuyến đò ngang,

Tới nơi người dõi vùng mây trắng

Kẻ trải lăm xăm hướng bụi vàng...

Rồi đó không hề tưởng nhớ nhau,

Phương trời ai biết có ai đâu!

Đời cầm như nước đôi dòng lạ,

Mây khói mênh mang sầu lạc sầu...

Nay gặp không ngờ chẳng ước mong,

Môi e dáng nở gọi tao phùng,

Không vồn vã lắm, nhưng may để

Gây chút tươi êm bớt ngượng ngùng;

Lặng lẽ nhìn nhau chẳng thoáng tình

Người ơi tôi thấy quá buồn tanh;

Và đây chia cách không đưa tiễn

Mắt với trông theo nghĩ chẳng đành.

THIỆT THÀ

Phụ phàng chi lắm thế anh ơi,

Em gửi thư sao chẳng trả lời?

- Dẫu chẳng ra chi duyên phận ấy,

Cực lòng em chịu dám hờn ai.

Nhớ bữa ra đi anh dặn dò,

Những là chờ đợi chớ buồn lo;

- Đừng đau em nhá! Thư luôn nhá!

Không có phương trời anh héo khô.

Nghe nói, chao ôi! Xiết thảm sầu,

Trăm nghìn những muốn chết theo nhau;

Lệ không cầm nữa, tơ duyên tưởng

Vấn vít đôi ta đến bạc đầu.

Cui cút ra vào em với em,

Lời kia căn dặn dám sao quên;

Ai dè anh bỏ em đành đoạn,

Ôi hoa lá cùng trăng gió quen!

Em có hay đâu cơ sự này,

Nửa chừng nửa đổi chịu chua cay;

Tình anh như nắng thu đông ấy

Lưu luyến nhân gian chả mấy ngày...

Chắc hẳn anh chừ đã lửng nhau,

Vui bề gia thất ấm êm sao!

Tình cờ nếu gặp em đâu đó

Không biết lòng anh nghĩ như thế nào?

(Hương màu)