Chương 3 1666 (3)
Ngày hôm sau, trên đường từ quầy cá về, tôi dừng chân ở hiệu bào chế. Giờ đây người bào chế đã biết tôi, thậm chí còn chào tôi bằng tên.
- Hôm nay ông ấy muốn cái gì vậy?- ông ta hỏi.- Toan? Thần sa? Hoàng thổ hay dầu lanh?
- Ông ấy không cần gì cả,- tôi lúng túng trả lời.- Cô chủ tôi cũng không cần gì. Tôi đến để…
Trong giây lát, tôi cân nhắc chuyện nhờ ông ta xỏ lỗ tai. Ông ta có vẻ là một người đàng hoàng, người có lẽ sẽ làm việc đó mà không nói cho ai biết hay đòi hỏi được biết lý do.
Tôi không thể yêu cầu một người lạ làm một việc như vậy.
- Tôi cần một thứ gì đó để làm cho da mất cảm giác,- tôi nói.
- Làm cho da mất cảm giácà?
- Vâng. Như đá ấy.
- Tạisao cô lại cần làm cho da mất cảm giác?
Tôi nhún vai và không trả lời, nhìn chai lọ trên những cái giá đằng sau ông ta.
- Dầu tỏi,- cuối cùng ông ta nói kèm theo một tiếng thở dài. Ông ta với lấy một chiếc bình thắt cổ.
Bôi một ít lên da và để vài phút. Dù vậy, nó không được lâu đâu.
- Tôi muốn lấy một ít, thưa ngài.
- Và ai sẽ trả tiền đây? Ông chủ của cô? Nó rất đắt, cô biết đấy. Nó được mang đến từ một nơi rất xa.
Trong giọng nói của ông ta có cả sự không đồng tình, cả sự tò mò.
- Tôi sẽ trả. Tôi chỉmuốn một ít.
Tôi lấy chiếc túi ra khỏi tạp dề và bắt đầu đếm những đồng stuiver quý giá trên mặt bàn. Một lọ nhỏ giá bằng hai ngày tiền lương của tôi. Tôi đã vay Tanneke một ít tiền, hứa sẽ trả lại khi tôi nhận lương vào ngày thứ Bảy.
Khi tôi đưa tiền lương bị hụt đi của mình cho mẹ vào ngày Chủ nhật đó, tôi nói với bà tôi làm vỡ chiếc gương cầm tay và phải đền tiền.
- Sẽ mất hơn hai ngày tiền lương để đền cho nó, - bà rầy la. - Con làm gì vậy, nhìn mình trong gương à? Con bất cẩn quá.
- Vâng, - tôi đồng ý. - Quả là con bất cẩn quá.
Tôi chờ mãi đến muộn, khi tôi biết chắc chắn tất cả mọi người trong nhà đều đã ngủ. Mặc dù bình thường chẳng ai lên căn phỏng áp mái saukhi nó đã được khóa lại vào ban đêm, tôi vẫn sợ rằng có ai đó bắt gặp tôi với chiếc kim,gương vàlọ dầu tỏi. Tôi đứng bên cánh cửa xưởng vẽ đã khóa, nghe ngóng. Tôi có thể nghe thấy tiếng Catharina đi đi lại lạ ở hành lang bên dưới. Bây giờ thì cô ta bị mất ngủ - cơ thể cô ta trở nên quá nặng nề để tìm được một tư thế mà cô ta có thể nằm xuống một cách thoải mái. Sau đó tôi nghe thấy một giọng trẻ con, một giọng con gái, cố gắng nói nhỏ nhưng không thể giấu đi cái âm lanh lảnh. Cornelia đang ở củng mẹ nó. Tôi không thể nghe thấy họ nói gì. Và bởi vì tôi bị khóa trái trong xưởng vẽ, tôi không thể lẻn ra đầu cầu thang để nghe cho rõ hơn.
Maria Thins cũng đang đi lại trong phòng mình ở cạnh phòng kho. Đó là một ngôi nhà không yên và nó làm cho tôi cũng không yên. Tôi buộc mình ngồivào cái ghế đầu sư tử và chờ đợi. Tôi không buồn ngủ. Tôi chưa bao giờ thấy tỉnh táo hơn lúc này.
Cuối cùng Catharina và Cornelia đi về giường ngủ và Maria Thins cũng chấm dứt những tiếng sột soạt ở phòng bên. Trong lúc ngôi nàh trở nên lặng lẽ, tôi vẫn ngồi trong cái ghế của mình. Ngồi đó dễ hơn là làm cái việc tôi phải làm. Khi không thể chần chừ được nữa, tôi đứng dậy và trước tiên nhìn bức tranh. Tất cả những gì tôi thực sự có thể nhìn thấy bây giờ là một lỗ to, nơi phải là chiếc hoa tai, nơi mà tôi sẽ phải lấp đầy.
Tôi cầm cây nến lên, tìm thấy chiếc gương trong phòng kho và trèo lên căn phòng áp mái. Tôi đặt chiếc gương lên bàn nghiền, dựa vào bức tường và đặt cây nến cạnh đó. Tôi lấy hộp kim ra, chọn cây kim nhỏ nhất, hơ đầu cây kim vào ngọn lửa của cây nến. Sau đó tôi mở lọ dầu tỏi, nghĩ rằng nó sẽ tỏa ramùi hôi, mùi của mốc, của lá cây mục, nhưng những vị thuốc thường hay có mùi như vậy. Thay vào đó, nó có mùi ngọt ngào và lạ lùng, giống như một lọ mật ongbị để ngoài nắng. Nó được mang đến từ một nơi rất xa, từ nơi mà có lẽ Frans sẽ đi đến trên những con tàu củacậu. Tôi nhỏ vài giọt vào miếng giẻ và thấm lên dái tai mình. Người bào chế nói đúng - khi vài phút sau đó tôi chạm vào dái tai, có cảm giác như thể tôi đã ở ngoài lạnh lâu quá mà không trùm khăn qua tai.
Tôi lấy cái kim ra khỏi ngọn lửa và để cho đầu câykim đang nóng đỏ chuyển sang màu vàng cam rồi sau đó sang màu đen. Khi tôi vươn người ra trước tới gần chiếc gương, tôi nhìn mình trong giây lát. Trong ánh nến, mắt tôi ầng ậc nước, long lanh vì sợ.
Làm nhanh lên, tôi nghĩ. Chậm cũng chẳng ích gì.
Tôi kéo dái tai căng ra và bằng một động tác xuyên chiếc kim qua thịt mình.
Ngay trước khi ngất đi, tôi nghĩ tôi luôn muốn đeo ngọc trai.
Mỗi tối tôi lại lau tai mình và xuyên cây kim to hơn một chút qua đó để giữ cho nó không liền lại. Nó
không đau lắm cho tới khi dái tai bị nhiễm trùng và bắt đầu sưng lên. Khi đó dù tôi có bôi bao nhiêu dầu tỏi, tôi vẫn chảy nước mắt vì đau khi xuyên cây kim qua đó. Tôi không biết làm sao tôi có thể đeo được hoa tai mà không bị ngất đi lần nữa.
Tôi thấy được an ủi là tôi đội mũ che tai nên không ai nhìn thấy dái tai sưng đỏ của tôi. Nó giần giật khi tôi cúi xuống chỗ đồ giặt đang bốc khói, lúc tôi nghiền màu, lúc tôi ngồi trong nhà thờ cùng Pieter và cha mẹ.
Nó giần giật khi ngài Ruijven túm được tôi đang phơi ga trải giường trong mảnh sân sau vào một buổi sáng và cố kéo cái áo lót của tôi xuống và để lộ ngực tôi ra.
- Cô không nên chống lại tôi đâu, cô gái, - ông ta nói khi tôi lùi khỏi ông ta. - Cô sẽ thấy thích thú hơn nếu cô không chống cự. Và cô biết đấy, kiểu gì thì tôi cũng sẽ có được cô khi tôi có được bức tranh đó.
Ông ta ấn tôi vào tường và cúi môi xuống ngực tôi, kéo ngực tôi để nó tung khỏi cái váy.
- Tanneke! - tôi tuyệt vọng gọi, hy vọng hão huyền rằng chị ta dẵ về sớm hơn từ chỗ người thợ nướng bánh.
- Hai người đang làm gì đấy?
Từ khung cửa, Cornelia đang quan sát chúng tôi. Tôi chưa bao giờ nghĩ mình sẽ vui mừng khi nhìn thấy con bé.
Ngài Ruijven ngẩng đầu lên và lùi bước.
- Chúng tôi đang chơi trò chơi ấy mà, cô bé, - ông ta vừa trả lời vừa cười. - Trò chơi vặt ấy mà. Cháu cũng sẽ chơi trò đó khi cháu lớn hơn.
Ông ta kéo thẳng lại cái áo choàng và bước qua con bé lên nhà.
Tôi không thể nhìn vào mắt Cornelia. Tôi nhét lại cái ào lót vào váy và vuốt lại cái váy bằng đôi tay run rẩy. Khi cuối cùng tôi nhìn lên thì con bé đã bỏ đi.
Buổi sáng ngày tôi tròn mười tám tuổi tôi dậy sớm và dọn dẹp xưởng vẽ như thường lệ. Bức tranh vẽ buổi hòa nhạc đã hoàn thiện- trong vòng vài ngày nữa ngài Ruijven sẽ đến xem nó và đem nó về. Mặc dầu bây giờ việc đó là không cần thiết nữa, tôi vẫn lau chùi phông cảnh xưởng vẽ một cách cẩn thận, phủi bụi chiếc đàn clavico, cây đàn viôlông, viôlôngxen, phủi tấm khăn trả bàn bằng một tấm vải ẩm, kỳ cọ những cái ghế, lau những viên gạch sàn màu xám và trắng.
Tôi không thích bức tranh này bằng những bức tranh khác của ông. Mặc dầu nó có giá hơn khi có ba người trong đó, tôi thích những bức tranh của ông chỉ vẽ đàn bà - chúng tinh khiết hơn, ít phức tạp hơn. Tôi nhận thấy tôikhôngthích ngắm bức tranh buổi hòa nhạc lâu, haytìm hiểu xemmọi người trong đó nghĩ gì.
Tôi tự hỏi không biết bức tranh sau ông sẽ vẽ gì.
Xuống dưới tầng, tôi đặt nước lên bếp để đun và hỏi Tanneke xem chị ta muốn mua gì ở cửa hàng thịt. Chị ta đang quét những bậc thềm và mảnh sân gạch trước cửa nhà.
- Một miếng sườn bò, - chị ta trả lời, dựa người vào cây chổi.
- Tại sao lại không mua gì ngon lành?
Chị ta gãi lưng dưới và rên rỉ:
- Cái đó có thể khiến tôi quên đi cái đau của mình.
- Lưng chị lại đau à? - tôi gắng tỏ vẻ thông cảm, nhưng lưng Tanneke lúc nào cũng đau. Lưngmột cô hầu lúc nào cũng sẽ đau. Đó là cuộc đời của một cô hầu.
Maertge đi cùng tôi đến Khu Hàng thịt và tôi thấy mừng về chuyện đó - kể từ cái đêm trong ngõ nhỏ, tôi cảm thấy lúng túng khi phải đối mặt với Pieter con mộtmình. Tôi không dám chắc anh ta sẽđối xử với tôi như thế nào. Tuy thế, nếu tôi đi cùng Maertge, anh ta sẽ phải thận trọng với những gì anh ta định nói hay làm.
Pieter con không có ở đó- chỉ có bố anh ta. Ông cười nhăn nhở với tôi:
- Chà, cô hầu trong ngày sinh nhật!- ông ra hét lên. - Một ngày quan trọng đối với cô.
Maertge ngạc nhiên nhìn tôi. Tôi hông hề nhắc đến ngày sinh của mình với gia đình họ - chẳng có lý do nào phải nhắc.
- Việc đó chẳng có gì quan trọng cả,- tôi ngắt lời.
- Con trai tôi không bảo vậy. Nó không có đây mà đi cóviệc. Đi gặp một người.
Pieter cha nháy mắt với tôi. Máu tôi đông lại. Ông ta đang ngụ ý một điều gì đó mà không nói thẳng ra, một điều mà tôi phải hiểu.
- Miếng sườn bò ngon nhất của ông,- tôi ra lệnh, quyết định lờ ông ta đi.
- Để chúc mừng hả? - Pieter cha chẳng bao giờ bỏ lửng mọi việc mà luôn đẩy chúng đi xa nhất trong chừng mực ông ta có thể.
Tôi không trả lời. Tôi chỉ đơn giản chờ ông ta phục vụ tôi, sau đó đặt miếng thịt vào giỏ của mình và đi.
- Có đúng hôm nay là ngày sinh nhật chị không, chị Griet? - Maertge thì thầm khi chúng tôi rời Khu Hàng thịt.
- Ừ, đúng.
- Chị bao nhiêu tuổi rồi?
- Mười tám.
- Thế tại sao sinh nhật mười tám tuổi lại quan trọng thế chị?
- Có gì quan trọng đâu. Em đừng để ý những gì ông ấy nói- ông ấy hâm hâm ấy mà.
Trông Maertge không có vẻ gì là bị thuyết phục. Tôi cũng vậy. Những lời của ông ta đã đụng chạm đến một cái gì đó trong đầu tôi.
Cả buổi sáng tôi vắt và đun quần áo. Tâm trí tôi nghĩ đến nhiều điều tronglúc tôi ngồi bên thùng nước bốc hơi. Tôi tự hỏi giờ đây Frans đang ở đâu, và liệu cha mẹ tôi đã được nghe chuyện cậu rời Delft chưa. Tôi tự hỏi không biết Pieter cha định nói gì trước đó và Pieter con ở đâu. Tôi nghĩ đến cái buổi tối trong con ngõ nhỏ. Tôi nghĩ đến bức tranh vẽ mình và tự hỏi khi nào nó sẽ hoàn thành, và khiđó điều gì sẽ xảy ra với tôi. Và suốt thời gian đó, cái tai tôi cứ giật giật, nhói đau mỗi khi tôi quay đầu.
Chính Maria Thins là người đến tìm tôi.
- Để việc giặt giũ của cô đấy, cô gái. - Tôi nghe giọng bà sau lưng mình.
- Ông ấy muốn cô lên tầng. - Bà đang đứng ở cửa, lắc cái gì đó trong tay. - Tôi bối rối đứng dậy.
- Bây giờ ư, thưa bà? - - Phải rồi, bây giờ. Đừng giả vờ rụt rè với tôi. Cô biết tại sao rồi đấy. Sáng nay Catharina có việc
phải ra ngoài và con bé chẳng làm gì nhiều những ngày này đâu khi nó gần sinh đến nơi rồi. Chìa tay ra. Tôi lau tay lên tạp dề và chìa tay ra. Maria Thins thả một đôi hoa tai ngọc trai vào lòng bàn tay tôi.
- Cầm nó lên tầng đi. Nhanh lên.
Tôi không thể bước đi nổi. Tôi đang cầm hai hạt ngọc kích cỡ quả phỉ, có hình giọt nước. Chúng có màu xám ánh bạc, thậm chí dưới ánh mặt trời, chỉ trừ một điểm sáng trắng rực rỡ. Trước kia tôi đã chạm vào ngọc trai, khi tôi đem chúng lên tầng cho vợ ngài Ruijven và cài vòng quanh cổ cho cô ta hoặc đặt trên bàn. Nhưng tôi chưa bao giờ cầm chúng cho chính mình.
- Nào, đi đi, cô gái, - Maria Thins làu bàu vẻ nôn nóng. - Catharina có thể về sớm hơn nó bảo đấy.
Tôi loạng choạng bước vào hành lang, để lại đống đồ giặt vẫn chưa vắt xong. Tôi trèo lên cầu thang trước con mắt của Tanneke đang xách nước từ ngoài kênh vào nhà và Aleydis cùng Cornelia lúc này đang chơi lăn bi ở hành lang. tất cả đều ngước lên nhìn tôi.
- Chị đi đâu đấy? - Aleydis hỏi, đôi mắt sáng của cô bé ánh lên vẻ tò mò. - Chị lên phòng áp mái, - tôi nhẹ nhàng trả lời.
- Bọn em đi với chị được không? - Conelia hỏi bằng giọng châm chọc.
- Không được.
- Các cô bé, các cô chắn đường tôi đây này, - Tanneke đi ngang qua bọn trẻ, mặt sưng sỉa.
Cánh cửa xưởng vẻ khép hờ. Tôi bước vào trong, mím môi, bụng quặn lên. Tôi đóng cánh cửa lại sau lưng mình.
Ông đang chờ tôi. Tôi chìa tay ra cho ông và thả đôi hoa tai vào bàn tay ông.
Ông cười với tôi.
- Cô đi quấn tóc lên đi.
Tôi chuẩn bị trong phòng kho. Ông không vào nhìn tóc tôi. Khi quay ra, tôi nhìn bức tranh Mụ Tú bà treo trên tường.Người đàn ông đang cười với người đàn bà như thể ông ta đang nắn đào ngoài chợ để thử xem chúng chín chưa. Tôi rùng mình.
Ông đang cầm chỗ móc đeo và giơ một chiếc hoa tai lên. Nó bắt ánh sáng ngoài cửa sổ, lưu lại một tia mỏng manh màu sáng trắng.
- Griet, của cô đây. - ông chìa viên ngọc ra cho tôi.
- Chị Griet! Chị Griet! Có ai gặp chị này! - từ dưới chân cầu thang Maertge gọi với lên. - Tôi bước ra cửa sổ. Ông đến bên tôi và chúng tôi nhìn ra. - Pieter con đang đứng ở con phố bên dưới, hai tay khoanh trước ngực. Anh ta ngước lên và nhìn thấy
chúng tôi đứng cạnh nhau bên cửa sổ.
- Xuống đây, Griet, - anh ta gọi. - anh muốn nói chuyện với em. - Trông bộ dạng anh ta như thể sẽ không bao giờ di chuyển khỏi chỗ đứng của mình. - Tôi bước lùi khỏi cửa sổ.
- Tôi xin lỗi, thưa ngài. - tôi nói nhỏ. - Sẽ không lâu đâu. Tôi vội vã đi vào phòng kho, thay tấm vải trên đầu bằng chiếc mũ của tôi. Ông vẫn đứng cạnh cửa sổ, lưng quay lại tôi khi tôi đi qua xưởng vẽ.
Mấy đứa con gái ngồi thành hàng trên cái ghế băng, ngang nhiên nhìn chằm chằm vào Pieter, người cũng đang nhìn lại chúng.
- Ra góc phố đi, - tôi vừa thì thầm vừa đi về phía Molenpoort. Pieter không đi theo mà tiếp tục đứng khoanh tay.
- Lúc nãy em đội cái gì trên ấy đấy? - anh ta hỏi. - Trên đầu em ấy. - Tôi dừng chân và quay lại.
- Mũ của em.
- Không, nó màu xanh và vàng.
Năm cặp mắt quan sát chúng tôi - mấy đứa con gái trên cái ghế băng và ông trên cửa sổ. Rồi Tanneke xuất hiện ở khung cửa, như vậy là sáu cặp mắt.
- Nào, anh Pieter, - tôi bực tức, - Chúng mình đi ra kia một chút. Điều anh cần nói có thể nói trước mặt bất cứ ai. Anh chẳng có gì để giấu giếm cả, - anh ta lắc đầu, mái tóc xoăn rủ xuống hai tai. Tôi có thể thấy không thể làm anh ta im đi được. Anh ta sẽ nói điều mà tôi sợ anh ta sẽ nói trước mặt tất cả mọi người.
Pieter không lên giọng nhưng tất cả chúng tôi có thể nghe thấy tiếng anh ta.
Sáng nay anh đã nói chuyện với cha em và ông đồng ý rằng bây giờ, khi em đã mười tám tuổi, chúng ta có thể cưới nhau. Em có thể rời bỏ nơi này và đến với anh. Ngay hôm nay. Tôi thấy mặt mình nóng bừng lên, vì giận dữ hay vì xấu hổ thì tôi không dám chắc. Tất cả đều chờ tôi nói. Tôi hít một hơi thật sâu.
- Đây không phải là nơi để nói những điều như vậy, - tôi gay gắt đáp lời. - Không phải ngoài đường phố như thế này. Anh đã sai rồi khi đến đây.
Tôi không đợi phản ứng của anh ta, dù rằng trong lúc tôi quay lại để đi vào trong nhà trông anh ta thật đau khổ.
- Griet! - anh ta hét lên.
Tôi chạy vượt wa Tanneke. Chị ta nói nhỏ đến nỗi tôi không dám chắc là mình nghe đúng hay không. “Đồ con đĩ”.
Tôi chạy lên cầu thang vào xưởng vẽ. Ông vẫn đứng bên cửa sổ khi tôi đóng cánh cửa.
- Tôi xin lỗi, thưa ngài, - tôi nói. - Tôi sẽ thay mũ ngay đây. - Ông không quay lại.
- Anh ta vẫn đang đứng đó, - ông nói.
Khi quay lại, tôi đến gần cửa sổ dù rằng tôi không đứng quá gần trong trường hợp Pieter có thể nhìn thấy tôi lần nữa với cái đầu được quấn mảnh vải xanh và vàng.
- Ông chủ của tôi không nhì xuống con phố nữa mà đang nhìn tháp chuông Nhà thờ Mới. Tôi ngó ra
- Pieter đã bỏ đi. Tôi ngồi vào chỗ của mình trong cái ghế chạm đầu sư tử và chờ đợi. Cuối cùng, khi ông quay mặt lại đối diện với tôi, đôi mắt ông đã lại được ngụy trang kín. Hơn bao giờ hết, tôi chẳng biết ông đang nghĩ gì.
- Vậy là cô sẽ rời bỏ chúng tôi, - ông nói.
- Ôi thưa ngài, tôi không biết. Ngài đừng đề ý đến những lời nói ngoài đường phố như vậy.
- Cô có lấy anh ta không?
- Xin ngài đừng hỏi tôi về anh ta.
- Đúng vậy, có lẽ tôi không nên hỏi. Nào, bây giờ chúng ta bắt đầu lại. - Ông với đến cái tủ sau lưng, lấy ra chiếc hoa tai và đưa nó cho tôi.
- Tôi muốn ngài đeo nó. - Trước kia, tôi không nghĩ có một lúc nào đó mình có thể bạo dạn như vậy. - Cả ông cũng thế. Ông nhướng mày lên và mở miệng ra định nói, nhưng rồi không nói gì. - Ông bước đến bên ghế tôi ngồi. Hàm tôi nghiến lại nhưng tôi vẫn cố giữ đầu mình thẳng. Ông vươn người tới và nhẹ nhàng chạm vào dái tai tôi.
Tôi thở hắt ra như thể tôi đã phải nín thở dưới nước.
Ông xoa cái dái tai sưng giữa ngón trỏ và ngón cái rồi sau đó kéo căng nó ra. Bằng tay kia, ông luồn dây móc hoa tai vào lỗ và ấn nó xuyên qua lỗ tai. Một cơn đau như ngọn lửa xuyên qua người khiến tôi chảy nước mắt.
Ông vẫn không bỏ tay ra. Những ngón tay ông vuốt lên cổ và dọc theo hàm tôi. Ông lần theo bên mặt lên đến má tôi, sau đó dùng ngón cái lau đi những giọt nước mắt trào ra từ mắt tôi. Ông vuốt ngón cái dọc môi dưới của tôi. Tôi liếm nó và thấy có vị mặn.
Tôi nhắm mắt lại và ông bỏ những ngón tay mình ra. Khi tôi mở mắt ra, ông đã quay trở về giá vẽ của mình và nâng bảng màu lên.
Tôi ngồi trong ghế của mình và nhìn ông quavai. Tai tôi nóng bỏng, sức nặng của viên ngọc trai kéo
dái tai xuống. Tôi không thể nghĩ được gì ngoài những ngón tay ông trên cổ tôi, nhón cái trên môi tôi. Ông nhìn tôi nhưng không bắt đầu vẽ. Tôi tự hỏi không biết ông đang nghĩ gì. Cuối cùng ông lại vươn người ra sau. Cô cần phải đeo cả chiếc kia nữa, - ông tuyên bố rồi nhặt chiếc hoa tai thứ hai và đưa nó cho tôi. Trong giây lát tôi không thể thốt nên lời. Tôi muốn ông nghĩ đến tôi chứ không phải đến bức tranh.
- Tại sao? - cuối cùng tôi trà lời. - Người ta không thể thấy nó trong tranh mà.
- Cô cần phải đeo cả chiếc kia nữa, - ông khăng khăng. - Chỉ đeo có một chiếc thì thật là khôi hài.
- Nhưng - tai kia của tôi chưa xỏ, - tôi ấp úng.
- Vậy thì cô phải xỏ, - ông vẫn tiếp tục chìa chiếc hoa tai ra.
Tôi vươn người tới và cầm chiếc hoa tai. Tôi làm việc đó vì ông. Tôi lấy ra chiếc kim và dầu tỏi rồi xỏ lỗ tai kia. Tôi không kêu la, không ngất xỉu, hoặc tạo nên bất cứ âm thanh nào. Rồi sau đó tôi ngồi cả buổi sáng và ông vẽ chiếc hoa tai ông có thể nhìn thấy, và tôi cảm thấy chiếc hoa tai kia làm tai tôi đau buốt như có lửa, viên ngọc ông không thể nhìn thấy được.
Quần áo đã ngâm trong phòng giặt nguội lạnh, nước ngả màu xám. Tanneke loảng xoảng trong bếp, mấy đứa con gái la hét bên ngoài, còn chúng tôi, ngồi đằng sau cánh cửa và nhìn nhau. Và ông vẽ. Khi cuối cùng ông bỏ cọ và bảng màu xuống, tôi vẫn không thay đổi tư thế, mặc dầu mắt tôi đau vì nhìn nghiêng. Tôi không muốn cử động. - Xong rồi, - ông nói, giọng ông nghẹt lại. Ông quay đi và bắt đầu dùng một miếng giẻ lau cái bay pha màu. Tôi nhìn cái bay - nó có sơn trắng trên đó.
- Lúc nào cô xuống dưới nhà, tháo đôi hoa tai ra và đưa lại cho Maria Thins, - ông nói thêm.
Tôi bắt đầu khóc lặng lẽ. Không nhìn ông, tôi đứng lên và đi vào phòng kho, nơi tôi bỏ tấm khăn xanh và vàng ra khỏi đầu. Tôi chờ giây lát, tóc tôi thả xuống vai nhưng ông không bước vào. Giờ đây, khi bức tranh đã hoàn thành, ông không còn muốn tôi nữa.
Tôi nhìn mình trong tấm gương nhỏ rồi sau đó tháo đôi hoa tai ra. Cả hai dái tai tôi đều rỉ máu. Tôi dùng một miếng vải thấm máu rồi quấn lại tóc, che tóc và tai bằng chiếc mũ của tôi, để vạt mũ buông xuống dưới cằm.
Khi tôi trở ra ông đã đi rồi. Ông để mở cửa xưởng vẽ cho tôi. Trong giây lát, tôi nghĩ về chuyện nhìn bức tranh để xem ông đã làm gì, nhìn thấy nó hoàn thiện, với chiếc hoa tai ở chỗ của nó. Tôi quyết định chờ đến tối, khi tôi có thể nhìn ngắm nó mà không lo lắng ai đó có thể bước vào.
Tôi đi ngang qua xưởng vẽ và đóng cánh cửa lại sau lưng. - Tôi luôn nuối tiếc về quyết định đó. Tôi không bao giờ được nhìn cẩn thận bức tranh hoàn thiện.
Catharina về chỉ vài phút sau khi tôi đưa đôi hoa tai cho Maria Thins, bà ngay lập tức đặt lại chúng vào hộp đồ trang sức. Tôi vội vã đi vào bếp để giúp Tanneke nấu bữa trưa. Chị ta không nhìn thẳng vào tôi mà cứ liếc xéo, thỉnh thoảng lại lắc đầu.
Ông không có mặt lúc ăn trưa - ông đã đi ra ngoài. Sau khi chúng tôi dọn dẹp xong, tôi đi ra sân sau sân để kết thúc việc vắt đồ. Tôi phải xách nước mới vào và đun lại. Trong lúc tôi làm, Catharina ngủ trong phòng lớn. Maria Thins hút thuốc và viết thư ở phòng Chúa Giê su bị đóng đinh trên thánh giá. Tanneke ngồi ở khung cửa ngoài và khâu vá. Maertge ngồi ngoài ghế băng và viền đăng ten. Bên cạnh cô bé là Aleydis và Lisbeth đang phân loại bộ sưu tập vỏ sò.
Tôi không nhìn thấy Cornelia.
Tôi đang phơi một chiếc tạp dề lên thì nghe thấy tiếng Maria Thins hỏi:
- Con và cháu đi đâu đấy? - Gịong bà chứ không phải những lời đó khiến tôi ngừng công việc đang làm. Giọng bà nghe lo lắng. - Tôi lén vào trong và đi dọc theo hành lang. Maria Thins đang đứng ở chân cầu thang nhìn lên.
Tanneke đã đến và đứng ở khung cửa trước, như chị ta đã đứng lúc sáng nhưng quay mặt vào và đang dõi theo cái nhìn của bà chủ. Tôi nghe thấy tiếng cầu thang cót két, tiếng thở nặng nhọc. Catharina đang leo lên cầu thang.
Giây phút đó tôi hiểu chuyện gì sẽ xảy ra - với cô ta, với ông, với tôi.
Cornelia ở đó, tôi nghĩ. Con bé đang dẫn mẹ lên chỗ bức tranh.
Tôi có thể rút ngắn nỗi đau khổ của sự chờ đợi. Tôi đã có thể bỏ đi lúc đó, bước ra khỏi cánh cửa với chỗ đồ giặt dở dang và không nhìn lại. Nhưng tôi không thể cử động. Tôi đứng chôn chân, như Maria Thins đứng chôn chân dưới chân cầu thang. Bà cũng biết chuyện gì sẽ xảy ra và bà không thể ngăn nó lại.
Tôi gục xuống sàn nhà. Maria Thins nhìn thấy tôi nhưng không nói gì. Bà tiếp tục ngước nhìn lên vẻ hoang mang. Khi đó tiếng động trên cầu thang chấm dứt và chúng tôi nghe thấy tiếng bước chân nặng nề của Catharina đi đến chỗ cánh cửa xưởng vẽ. Maria Thins đâm bổ lên cầu thang. Tôi vẫn khuỵu gối, không còn sức để đứng lên. Tanneke đứng chắn ánh sáng từ cửa trước. Chị ta nhìn tôi, tay khoanh trước ngực, vẻ mặt vô cảm.
Lát sau ở trên đó có tiếng thét giận dữ, những giọng nói cao mà sau đó nhanh chóng được hạ thấp xuống. Cornelia bước xuống cầu thang.
- Mẹ muốn bố về nhà, - con bé tuyên bố với Tanneke. - Tanneke bước ra ngoài và đi về chỗ cái ghế băng. - - Maertge, đi tìm bố cô ở chỗ Giáo phường, - chị ta ra lệnh. - Nhanh lên. Bảo ông có việc quan
trọng. Cornelia nhìn xung quanh. Khi nhìn thấy tôi, mặt nó sáng lên. Tôi đứng lên và khó nhọc lê bước trở
vào sân sau. Tôi chẳng thể làm gì ngoài việc phơi đồ giặt và chờ đợi.
Khi ông về, trong giây lát tôi nghĩ ông sẽ đến và tìm tôi ở sân sau, giấu mình trong những tấm ga đang phơi. Ông không đến - tôi nghe tiếng chân ông trên cầu thang, rồi sau đó chẳng còn gì nữa.
Tôi dựa người vào bức tường gạch ấm và nhìn lên. Đó là một ngày rực rỡ, không mây, bầu trời một màu xanh chế giễu. Đó là kiểu ngày khi mà bọn trẻ con chạy khắp phố và hò hét, khi các đôi đi dạo qua cổng thành phố, qua những cối xay gió và dọc theo con kênh, khi những bà già ngồi hong nắng và nhắm mắt. Cha tôi có lẽ đang ngồi trên ghế băng trước cửa nhà mình, mặt ông hướng lên phía hơi ấm. Ngày mai có thể lạnh buốt, nhưng hôm nay là mùa xuân.
Họ bảo Cornelia xuống gọi tôi. Khi con bé xuất hiện giữa những đám quần áo đang phơi và độc địa nhìn tôi với nụ cười tự mãn trên mặt, tôi muốn tát vào mặt nó như hôm đầu tiên khi tôi đến làm ở ngôi nhà. Dù vậy, tôi không tát nó, tôi chỉ ngồi, tay đặt trong lòng, đôi vai thu lại, xem nó thể hiện niềm hân hoan. Mặt trời làm ánh lên những lọn tóc vàng - dấu vết của mẹ nó - trong mái tóc đỏ của nó.
- Mọi người yêu cầu chị lên tầng, - con bé nói bằng một giọng trịnh trọng. - Họ muốn gặp chị. - Con bé quay đi và lại biến vào trong ngôi nhà. - Tôi cúi xuống và phủi chút bụi khỏi giày. Sau đó tôi đứng lên, vuốt thẳng lại váy, vuốt thẳng tạp dề,
kéo hai vạt mũ cho chặt lại rồi kiểm tra xem có lọn tóc nào lỏng lẻo không. Tôi liếm môi và mím lại, hít một hơi sâu rồiđi theo Cornelia.
Catharina đã khóc lâu - mũi cô ta đỏ, mắt sưng lên. Cô ta đang ngồi trong cái ghế mà ông thường đẩy lại gần cái giá vẽ của mình - nó được đẩy lại gần tường và cái tủ chứa những cây cọ và cái bay pha màu. Khi tôi xuất hiện, cô ta cố nhấc mình lên sao cho có thể đứng thẳng dậy, cao và to. Mặc dầu cô ta nhìn tôi, cô ta không nói gì. Cô ta ôm chặt tay vòng quanh bụng và nhăn nhó.
Maria Thins đứng cạnh giá vẽ, trông nghiêm trang nhưng cũng bồn chồn, cứ như thể bà có những việc khác, quan trọng hơn cần quan tâm. Ông đứng cạnh vợ, mặt vô cảm, tay buông thõng, mắt nhìn bức tranh. Ông chờ một ai đó, Catharina, hoặc Maria Thins, hoặc tôi, lên tiếng. Tôi bước vào, đứng ngay bên trong cánh cửa. Cornelia quanh quẩn bên tôi. Từ chỗ mình đứng tôi không thể nhìn thấy bức tranh. Cuối cùng, chính Maria Thins là người lên tiếng.
- Nào, cô gái, con gái tôi muốn biết tại sao cô lại đeo đôi hoa tai của nó? - Bà nói như thể bà không chờ tôi trả lời. - Tôi nhìn khuôn mặt già nua của bà. Bà không định thú nhận việc đã giúp tôi có đôi hoa tai. Ông - cũng vậy, tôi biết thế. Tôi không biết phải nói gì. Vậy nên tôi không nói gì. - Có phải cô ăn cắp chìa khóa hộp đồ nữ trang và lấy đôi hoa tai của tôi? - Catharina hỏi như thể cô ta đang cố gắng thuyết phục bản thân tin vào điều cô ta nói. Giọng cô ta run run. - Không, thưa cô.
Mặc dầu tôi biết sẽ dễ hơn cho tất cả nếu tôi nói tôi đã ăn cắp chúng, nhưng tôi không thể nói dối về mình.
- Đừng có nói dối tôi. Con hầu bao giờ cũng ăn cắp. Cô đã lấy đôi hoa tai của tôi!
- Thế bây giờ cô có bị mất chúng không, thưa cô?
Trong giây lát, trông Catharina lúng túng, vì việc tôi đặt câu hỏi cũng như vì chính câu hỏi. Cô ta rõ ràng đã không kiểm tra hộp đồ trang sức kể từ khi nhìn thấy bức tranh. Cô ta không hề biết liệu đôi hoa tai có mất hay không. Nhưng cô ta không thích việc tôi đặt câu hỏi.
- Câm mồm. Đồ ăn cắp. Họ sẽ tống mày vào tù, - cô ta giận dữ, - và hàng năm trời mày sẽ không thấy mặt trời.
Cô ta lại nhăn mặt. Có cái gì đó không ổn với cô ta.
- Nhưng, thưa cô…
- Catharina, em đừng có giận dữ quá, - ông ngắt lời tôi. - Ngài Ruijven sẽ mang bức tranh đi ngay khi nó khô và em có thể rũ bỏ nó ra khỏi đầu. Ông cũng không muốn tôi nói. Có vẻ như không ai muốn tôi nói. Tôi tự hỏi họ bảo tôi lên tầng làm gì khi họ sợ đến thế điều tôi có thể nói ra.
Tôi có thể nói: Cô nói gì về cách ông ta nhìn tôi hàng bao nhiêu giờ trong lúc ông ta vẽ bức tranh này?
Tôi có thể nói: Cô nói gì về mẹ cô và chồng cô, những người đã lừa dối sau lưng cô?
Hoặc tôi có thể đơn giản nói: Chồng cô đã đụng chạm vào tôi, ở đây, trong căn phòng này.
Họ không biết tôi có thể nói những gì.
Catharina không phải là con ngốc. Cô ta biết vấn đề thực sự không phải là đôi hoa tai. Cô ta muốn đôi hoa tai là vấn đề, cô ta gắng làm cho chúng trở nên như vậy, nhưng cô ta không thể làm được. Cô ta quay sang chồng.
- Tại sao anh không bao giờ vẽ em? - cô ta hỏi.
- Em và các con không phải là một phần của thế giới này, - ông nói. - Em không dành cho việc đó.
- Còn nó thì có? - Catharina gào lên nhức óc, hất đầu sang tôi.
Ông không trả lời. Tôi ước giá Maria Thins và tôi và Cornelia ở trong phòng bếp hoặc trong phòng chúa Giê su bị đóng đinh trên thánh giá, hoặc ở ngoài chợ. Đây là chuyện mà người đàn ông và vợ phải tranh cãi một mình.
- Và với đôi hoa tai của tôi ư? Một lần nữa ông lại im lặng, khiến Catharina còn điên hơn những lời ông đã nói. Cô ta bắt đầu lắc đầu đến nỗi những lọn tóc vàng nảy lên xuống xung quanh tai. - Tôi sẽ không chấp nhận chuyện này trong ngôi nhà của tôi, - cô ta tuyên bố. - Tôi sẽ không chấp nhận!
Cô ta điên dại nhìn xung quanh. Khi đôi mắt cô ta chạm vào cái bay pha màu, một cơn ớn lạnh chạy qua người tôi. Tôi bước tới một bước ngay khi cô ta bước bên cái tủ và chộp lấy cái bay. Tôi dừng lại, không biết cô ta sẽ làm gì tiếp theo.
Tuy vậy, ông lại biết. Ông biết vợ mình. Ông bước theo Catharina trong khi cô ta nhào tới bên bức tranh. Cô ta nhanh nhưng ông còn nhanh hơn - ông túm cổ tay cô ta trong lúc cô ta ném lưỡi bay hình quả trám về phía bức tranh. Ông ngăn được nó ngay trước khi lưỡi bay chạm vào một mắt tôi. Từ chỗ mình đứng, tôi có thể nhìn thấy bên mắt mở to, một ánh chiếc hoa tai ông vừa thêm vào và ánh lưỡi bay khi nó loáng lên trước bức tranh. Catharina giãy giụa nhưng ông giữ chặt cổ tay cô ta, chờ cô ta buông. Bỗng dưng cô ta rên lên. Ném cái bay xuống, cô ta ôm bụng. Cái bay trượt trên nền gạch tới chân tôi, sau đó quay tròn và quay tròn, chậm dần lại trong lúc tất cả chúng tôi chằm chằm nhìn vào nó. Nó dừng lại, mũi bay chĩa vào tôi.
Tôi là người phải nhặt nó lên. Đó là điều các cô hầu phải làm - nhặt lên đồ vật của ông chủ, bà chủ và đặt lại vào chỗ của chúng.
Tôi nhìn lên và gặp ánh mắt ông. Tôi nhìn vào ánh mắt màu xám trong một khoảng thời gia dài. Tôi biết đó là lần cuối cùng. Tôi không nhìn ai nữa.
Trong đôi mắt ông, tôi nghĩ tôi có thể nhìn thấy sự nuối tiếc.
Tôi không nhặt cái bay lên. Tôi quay lưng và bước ra khỏi căn phòng, đi xuống cầu thang và đi qua khung cửa, đẩy Tanneke sang bên. Khi ra đến ngoài phố, tôi không nhìn lại đám trẻ con mà tôi biết đang ngồi trên ghế băng, cũng chẳng nhìn Tanneke, người đang nhăn mặt vì bị tôi đẩy, cũng chẳng nhìn lên cửa sổ, nơi chắc ông đang đứng. Tôi đi ra ngoài phố và bắt đầu chạy. Tôi chạy dọc theo phố Oude Langendijck và băng qua cây cầu vào Quảng trường Chợ.
Chỉ có kẻ trộm và trẻ con mới chạy.
Tôi đến được trung tâm quảng trường và đứng lại trong vòng tròn các viên gạch với ngôi sao tám cánh ở giữa. Mỗi cánh chỉ một hướng tôi có thể đi. Tôi có thể về lại với cha mẹ mình. Tôi có thể tìm Pieter ở Khu Hàng thịt và đồng ý lấy anh ta. Tôi có thể đi đến nhà ngài Ruijven - ông ta sẽ nở nụ cười đón tôi vào. Tôi có thể đi đến nhà ngài Leeuwenhoek và xin ông ta rủ lòng thương. Tôi có thể đi đến Rotterdam và tìm Frans. Tôi có thể một mình đi thật xa tới một nơi nào đó.
Tôi có thể quay trở lại Khu người Gia tô.
Tôi có thể đi đến Nhà thờ Mới và cầu xin Thượng đế chỉ đường.
Tôi đứng trong vòng tròn, quay tròn, quay tròn trong lúc nghĩ.
Khi tôi thực hiện sự lựa chọn của mình, sự lựa chọn mà tôi biết mình phải làm, tôi thận trọng đặt chân dọc theo gờ của cánh sao và đi theo lối nó chỉ, bước đi vững vàng.